İSTANBUL TİCARET ODASI

BİLGİ VE DOKÜMAN
YÖNETİMİ ŞUBESİ

IHLAMUR
SEKTÖRÜ PROFİLİ
İÇİNDEKİLER

1.Ihlamurun Tanımı ve Kapsamı

1.1. Tanımı ve Kapsamı
1.2. Yapısı ve Özellikleri
1.3. Bileşimleri
1.4. Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları
1.5. Gümrük Vergi Oranları
1.6. Çeşitleri
1.7. İnsan Sağlığı Bakımından Önemi
1.8. Kullanıldığı Yerler
1.9.Ihlamur Ağacı Ürünleri
1.9.1 Ihlamur Çayı
1.9.2 Ihlamur Balı

2.Ihlamurun Yetiştirilmesi
2.1. Türkiye Yetiştirilmesi
2.1.1 Toplanma ve Kurutulma İşlemleri
2.2. Dünyada Yetiştirilmesi

3.Ihlamurun Potansiyeli
3.1. Üretim ve Tüketim Durumu
3.1.1.Dünyada ve Türkiye’de Ihlamur Üretimi

4.Ihlamurun Dış Ticaretteki Durumu

4.1. Türkiye’nin Ihlamur İthalatı
4.2. Türkiye’nin Ihlamur İhracatı

5.Dünya Ihlamur İhracatı ve İthalatı

5.1. Dünya Ihlamur İthalatı
5.2. Dünya Ihlamur İhracatı

6.Fire ve Zayiat Oranları

7.Mevzuat
7.1. Standartlar
7.1.1. Ambalajlama
7.1.2. Etiketleme
7.1.3.İşaretleme
7.1.4.Piyasaya Arz Şekli
7.1.5.Piyasada Satılma Şekli

8.Kaynakça

2
1.ÜRÜN TANIMI VE KAPSAMI

1.1 Tanımı ve Kapsamı

Ihlamur; ıhlamurgiller (tiliaceae) familyasından Tilia cinsini oluşturan 30 kadar

ağaç türünün ortak adıdır. Her yıl yaprakları dökülen bu ağaçlar, Kuzey Amerika'dan
Meksika'ya , Avrupa’dan Asya’ya ve Japonya' ya kadar ılıman bölgelerde (65.enleme
kadar) her yerde (ormanlarda) doğal olarak yetişir. Ayrıca Avrupa ve Kuzey
Amerika’da kültürü yapılmakta olup, boyları 100 fit’e kadar ulaşabilir.

Alman (German) ve eski İngiliz dil ailesinde “linden” diye bilinmesine rağmen,
modern Büyük Britanya İngilizce’sinde “lime” diye bilinir.

Bilimsel Sınıflandırması

Alem (kingdom) Plantae

Fasile (division) Magnoliophyta

Sınıf (class) Magnoliopsida

Takım (order) Malvales

Aile (family) Malvaceae (Tiliaceae)

Cins (genus) Tilia

http://encyclopedia.thefreedictionary.com

1.2 Yapısı ve Özellikleri

Olgun odunlu ağaçlar grubundandır. Dış odunu geniş, dağınık ve küçük

gözenekli olup, genellikle çıplak gözle görülmez. Yıl halkaları ve öz ışınları bütün
kesitlerde belirsiz görüntü verir. İç odun ile dış odununun rengi birbirine benzer. Fiziki
etkilere dayanımı azdır. Ozona çok hassas bir ağaçtır. Esnektir.

Haziran – Ağustos ayları arasında hoş kokulu çiçekler açan 20 – 30 m. boya

ulaşabilen sık dallı, geniş tepeli, çok yumuşak, sıkı ve ince yapılı ağaçlardır. Eş yapılı,
dokusu ve görünüşü düzgündür. Güzel görüntüsünden dolayı parklarda, yol
kenarlarında yetiştirilir.

Ihlamur ağacının 3223 nolu Türk Standartlarına göre tanımı;

Yaprağı; ıhlamur ağacının dallarında oluşan, kenarları dişli, tabanı asimetrik,

yaprak aynasının arkası gümüşi tüylü ve yaprak sapının dala bağlandığı yerde iki
kulakçık bulunan normal yapraktır.

Çiçek sapı yaprağı (Burgu); çiçek sapı yaprakçığı, yaklaşık üçte bir kısmından,
çiçek sapı çıkan ve ağacın dalma yaprakların koltuğundan küçük bir sapla bağlı
bulunan, çiçek tomurcuğundan çiçeklerle beraber oluşan, şeritsi dil biçiminde açık
yeşil ya da yeşilimsi sarı renkli zarımsı bir yapraktır.

3
 Açılmamış çiçek; ıhlamur çiçeğinin kapsül biçimindeki halidir.

Meyve; tozlanmış ve döllenmiş çiçeklerden oluşan, içinde 1-3 tohum bulunan

açılmayan cevizsi tipte küçük yuvarlak, kuru ve sert jeneratif bir organdır.

Yabancı Madde: Ihlamurun içerisinde bulunan kendinden başka her türlü

maddelerdir.(Ihlamur meyveler ile, ıhlamur ağacının yaprakları ve dal parçaları da
yabancı madde sayılır, açılmamış çiçekler yabancı madde sayılmaz).

Sağlıklı ıhlamur yaprağı ve çiçeğinde bulunması gereken özellikler;

Kendine özgü renk, koku ve görünüşte olmalı. Küflenmiş, çürümüş , bozulmuş,
rengi kararmış olmamalı,
Canlı böcek bulunmamalı, çıplak gözle bakıldığında ölü böcek ve kalıntıları
görülmemeli,
Rutubet, çiçek ıhlamurda % 9’u , yapraklı çiçek ıhlamurda % 11’i, yaprak
ıhlamurda % 12’yi geçmemeli, yabancı madde miktarı ağırlıkça % 0.5’ten çok
olmamalı,
Çiçek ıhlamurlar; yalnızca çiçeklerden oluşur. Bunların içerisinde ağırlıkça en
çok % 1 oranında kaçlar, çiçek sapı yaprakçığı (burgu) bulunabilir,
Yaprak ıhlamur yalnız çiçek sapı yaprakçıklarından oluşur. Bunların içerisinde
ağırlıkça en çok % 1 oranına kadar çiçek bulunabilir,
Yapraklı çiçek ıhlamur, çiçeklerden ve çiçek sapı yaprakçılarından oluşur.
Bunlardaki çiçek sapı yaprakçığı oranı, çiçek sapı sayısını geçmemelidir.

1.3. Bileşimleri

Flavonlar ve uçucu yağ önde gelen etken maddelerdir. Ayrıca müsilaj, tannin,
farmesol, quercitrin, hesperidin, organik asitler, şeker, manganez, ossidaz, saponin,
glusid, strol, C ve P vitamini, reçine, enzim, eugonol (çiçeğin aromatik kokusunun
kaynağı).

1.4. Gümrük Tarife Pozisyon Numaraları

Ihlamur, uluslararası ticaretin şartlarına uygunluk sağlanması amacıyla

dünyaca kabul gören bir sistemle sınıflandırılmış olup, gümrük tarife istatistik
pozisyon numaraları aşağıda yer almaktadır;

Pozisyon No Ürünün tanımı

12.11 Ihlamur, ıhlamur yaprak ve çiçekleri
14.01 Ihlamur ağacı kabukları
33.05 Ihlamur çiçeği suyu
44.03 Ihlamur ağacı, ıhlamur ağacı (kare ve dikdörtgen
şeklinde kesilmiş)
44.07 Ihlamur ağacı (5 mm.’den kalın, uzunlamasına
kesilmiş veya biçilmiş)

4
 1.5.Gümrük Vergi Oranları

GTİP Numaraları Ölçü Kanuni Tavizli AB - EFTA

Birimi % %
12.11.90.97.00.15 - 110 (T) 110 (T) 110 (T)
14.01 Muaf Muaf Muaf
33.05 - Muaf Muaf 0
44.03.10.00.11.14 M3 Muaf Muaf Muaf
44.07.99.97.10.12 M3 Muaf Muaf Muaf
Kaynak: Gümrük Genel Tebliği (Tarife) (seri: 6).

1.6. Çeşitleri

Tilia Americana (American Linden, Basswood)

Kanada’da New Brunswick’den Manitoba Bölgesi’ne kadar,

Ohio’da ve Güney Georgia’da bulunur. Nem yönünden zengin
olan vadilerde yetişirler. Hava kirliliği olan şehirlerde
yaşayamazlar. 70 - 80 feet boya kadar ulaşabilen, budanmaya
elverişli ve dekoratif ağaçlardır. Hızlı bir şekilde büyür ve bu
cins ıhlamurdan elde edilen ahşap kaliteli olur. Yaprakları
kalın, yuvarlak ve 8-13 cm. uzunluktadır. Yapraklar kalp
şeklinde ve yumuşak dokumalıdır. Genç olan ağaç gövdeleri
yumuşak ve koyu renklidir. Daha yaşlı olanların gövdeleri
kalındır. İnce dallar parlak, kalın, genellikle zigzaglı şekilde ve
yeşilden kırmızıya uzanan bir rengi vardır. Goncaları yumurta
şeklinde, şişman koyu kırmızı rengindedir. Çiçekleri Temmuz
ayında açar, çok güzel kokar. Özellikle arılar çiçeklerini çok severler. Bu cins
ıhlamurdan elde edilen bal da çok lezzetli olur.

Amerikan ıhlamurunun çiçekleri, gövdesi

Tilia Argentea (Silver linden) (Gümüşi Ihlamur)

Ülkemizde çok geniş bir yayılışa sahiptir. Süs bitkisi olarak yetiştirilen, sarımsı veya
beyazımsı çiçekleri olan gümüşi ıhlamur ağacının boyu 15 - 40 m.ye kadar
ulaşabilir.Yaprakların alt yüzü gümüşi beyaz, yıldız tüylüdür. Çiçekleri; 5 parçalı,
sarımsı renkli, hafif baharlı lezzette olup, kendine has özel ve kuvvetli kokusu vardır.

5
T.Cordata (Little – leaf Linden)(Common lime)

Diğer ıhlamur ağacı çeşitlerine göre daha küçük bir ağaçtır.

Daha çok Avrupa’da görülen, yuvarlak şekilli ıhlamur ağacı
çeşididir. 2-3 inch’e kadar uzayabilen yapraklarının üst kısmı
parlak yeşil, alt kısmı açık yeşil olup kalp şeklindedir. Çiçekleri
çok güzel kokulu olup, Temmuz ayında açarlar. Kışın gonca
verirler, ince dalları kış boyunca sarı-kahve renktedir. Bu cinsin
ağacı da yumuşak olduğundan ahşap sanayinde rahatlıkla
kullanılır. Avrupa’nın en iyi balının üretildiği bu cins ıhlamura,
arıların yoğun ilgisi nedeniyle yaklaşmak imkansızdır. 50 – 70
feete kadar büyümesinden dolayı şehir içinde rahatlıkla
yetiştirilebilir.

Tilia cordata,çiçekleri Ham haldeki çiçekleri Gövdesi

T.Heterophylla (White Basswood )

Amerikan ıhlamuruna benzer bir cins ıhlamur ağacıdır. Amerikan ıhlamurundan farklı
olarak daha Güney’de, özellikle Ohio’da , Pensilvanya ve Mississippi vadilerinde
yetişirler. Çok nemli bölgeleri severler, 70 – 80 feet boya uzanırlar. Hızlı büyürler ve
elde edilen ahşap yumuşak, mukavemeti az ve açık renkli olur. Özellikle raflı
dolaplarda kullanıma müsaittir. Yaprakları koyu sarı renkli ve 10-18 cm.
büyüklüğünde olup, ince kollara ve dallara sahip ağaçtır. Çiçek nektarları bal için iyi
bir kaynaktır.

6
T.Platyphyllos

Ağaçlarında beslenen yaprak bitleri yapışkan bal döktüklerinden, teraslar ve

otoparklarda yetiştirilecekse büyüyüp dallarını sarkıtmamak gerekir.

T.Tomentosa

“Altın ıhlamuru” diye de tanınan bu ağaç yuvarlak yapıda,

koyu yeşil renkli, tüylü yapraklara sahiptir. Bu cinsin
çiçekleri arılar için toksin görevi görür.Hafif rüzgarlı
havalarda çok güzel kokular yayarlar.

Ihlamurun bilinen diğer çeşitlerinin botanik biliminde geçen isimleri ise aşağıda
alfabetik olarak verilmiştir.

T.Euchlara (Crimean Linden)

T.Europea (European Linden)
T.Harold Hillier
T.Henryana
T.Insularis
T.Intonsa
T.Japonica
T.Mandschurica
T.Maximovicziana
T.Miqueliana
T.Moltkei
T.Mongolica (Mongolian Linden)
T.Monticola
T.Negglecta
T.Neglecta
T.Oliveri
T.Petiolaris (Weeping White Linden)
T.Platyphyllos (Common lime) (Large-leaved lime
T.Tuan
T.Ulmifolia

7
 1.7.İnsan Sağlığı Bakımından Önemi

Günümüzde hala önemli olan ve yaşamsal değer taşıyan birçok ilacın temelini
teşkil eden bitkiler dünyasında yapılan araştırmalar, bitkilerin içerdikleri çeşitli etken
maddelerin, savunma sistemini uyarmak yolu ile gerekli korunmayı sağladığını
göstermiştir. Bazı ıhlamur türlerinin immüostimülan etkileri olduğu bilinmektedir.
Ihlamur çayı bekletildiğinde içindeki aktif maddeler kaybolduğundan daima taze
olarak demlenip, içilmeli. Ayrıca uyku verici özelliğinden dolayı sindirimi yavaşlatabilir.
Bu nedenle iki yemek arasında içmek daha faydalıdır. Bilinen herhangi bir yan etkisi
yoktur, ama yine de ölçüsüzce davranmamakta fayda vardır.Dikkat edilmesi gereken
bir diğer nokta da sık sık terleme kürü uygulayan kişilerde kalp problemleri oluşabilir.
Bilinen faydaları aşağıda verilmiştir;

Kanı temizler, kan dolaşımını düzenler, kansızlığa iyi gelir,

Dolaşımı düzenleyici özelliği;kalp çarpıntısına, enfarktüse,
Karaciğer, damar kireçlenmesine, damar tıkanıklıklarına,
İdrar arttırıcı özelliği ile böbrek ve mesaneyi temizler, böbrek taşı ve
kumunun düşmesine yardımcı olur.
Sinirleri kuvvetlendirir, melankoli, sinir spazmı gibi hastalıkları tedavi eder,
Ihlamur çayına çok az karanfil eklenirse sakinleştirici etkisi daha da artar.
Yatıştırıcı ve uyutucu etkisi ile vücuda rahatlık verir,
Spazm giderici,
Balgam söktürücü etkisi ile göğsü yumuşatır, ıhlamur çayına bol limon ve
bal eklenirse öksürüğü keser,
Ateş düşürücü etkisi; ıhlamur çayı ile aspirin birlikte alındığında hafif bir
antibiyotik etkisi yapar, bu yolla çocuklar da tedavi edilebilir,
Gribal enfeksiyonlarda etkili; bol limonlu ıhlamur çayı içilebilir,
Astıma, bronşite iyi gelir,
Kabızlığı giderir,
Baş ağrısı, migrene ve baş dönmelerine iyi gelir. Portakal çiçeği ile
demlendiğinde migrene iyi gelir.
Sara hastalığına iyi gelir,
Burkulma ve ezilmelerden doğan ağrıları dindirir; ıhlamur çayı hazırlanıp,
normal ölçülere oranla bir misli fazla içilir,
Yanıklara iyi gelir,
Apse ve çıbanların tedavisinde, iltihapları kurutmada kullanılır, ıhlamur
ağacının kabuğunun altındaki lifler toplanıp, dövülerek hamur haline
gelmesiyle oluşan merhem yara tedavisinde kullanılır.
Mide salgısını arttırır, mide ülserine, bulantıya, bağırsak gazlarına iyi gelir;
balla karıştırılıp içilirse ülsere iyi gelir. Mide yanması ve bulantılar için;
ıhlamur, biraz kekik, nane ve rezene ile birlikte demlenilip, içilir.
Hazmı kolaylaştırır; ıhlamur çayı sade olarak içilir,
Göz kızarıklığı, çapaklanması; ıhlamur çayı ile gözlere kompres yapılabilir,
Cilde güzellik verir, çilleri, ergenlik çıbanlarını giderir; çiçeklerinden elde
edilen su yüze sürülür.
Saç dökülmesini önler; ara sıra ıhlamur çayının suyu ile saçlar yıkanabilir.
Safra söktürücü, yatıştırıcı özelliği vardır; ıhlamur ağacının kabuğundan
dekoksikasyon yapılır,
Vücuttaki fazla tuzun atılmasına yardımcı olur,
Zayıflayıcı etkisi;sabahları aç karnına içilirse yardımcı olur.

8
 1.8. Kullanıldığı Yerler

Şehir ağaçlandırmada;
Yoğun trafik ve sanayi tesisleriyle, insanların oluşturduğu ve
bugün şehirlerde dayanılmaz boyutlara varan gürültüyü, yeşillendirerek
azaltmada gelişmiş ülkelerde büyük mesafeler alınmıştır. Ancak bunu
gelişigüzel değil amaca en uygun ağaç türleriyle yapmak gerekir.
Gürültüyü absorbe etmede ve çok yönlü yansıtmada kullanılan ağaç
türlerinden biri de ıhlamurdur.

Ayrıca ağaçların gölge etkileri, havanın nisbi rutubetini yükseltici

ve dolayısıyla havayı serinletici fonksiyonları, özellikle yaz aylarında çok
büyük önem taşımaktadır. Kuvvetli gölge yapan ağaç türlerinin başında
gelen ıhlamura bu özelliğinden dolayı da geniş yer vermek gerekir.

T. Europaea L. adıyla bilinen ve gerçekte melez olan, Avrupa’da

çok yaygın olan ıhlamur çeşidi park ve bahçe düzenlemelerinde
kullanılır.

Yazmacılıkta;
Fırınlanmış ıhlamur ağacından oyularak yapılmış kalıplar
üzerindeki motiflerin bez üzerine kara kalem ve elvanlı olarak iki tipte
baskısıyla desenler elde edilir.

Saz ve ud yapımında;
Çok kolay işlenme özelliğinden dolayı, saz ve udun burguluk
denen kısmının yapımında kullanılır.

Yazı yazmada;
Papirüs bulunmadan çok önceleri ormanca zengin ülkelerde
ıhlamur ağacı kabuklarından yapılmış yapraklar üzerine yazı yazılırdı.

Kayık yapımında;
Osmanlı döneminde İstanbul kayıklarının yapımında çoğunlukla
ıhlamur ağacı kullanılırdı. Böylelikle, Türk oymacılık sanatının eşsiz
örnekleri ile bezenmesine de kolaylık sağlanırdı.

Ayrıca;
Kibrit üretiminde
Ayakkabı kalıplarında
Duralit üretiminde
Modelcilikte
Oymacılıkta
“Karagöz” gölge oyunu’ndaki tasvirlerin yapımında
Selüloz ve kağıt yapımında
Kurşunkalem yapımında
Dekoratif süslemelerde kullanılır.

9
 1.9 Ihlamur Ağacı Ürünleri

1.9.1 Ihlamur Çayı

Büyük yapraklı ve küçük yapraklı ıhlamur cinslerinin içerdiği tanen ve müsilaj
içeriklerinden dolayı çiçeklerinden lezzetli çaylar yapılmaktadır. Diğer çay çeşitlerinde
olduğu gibi demlenilerek içilir.

1.9.2 Ihlamur Balı

Balın insanlar tarafından tüketilmesinin tarihçesi insan tarihiyle paraleldir.
Genel olarak hemen her kültürde yaygın olarak tüketilmesinin, kendine özgü hoşa
giden lezzette olması ve konsantre şeker formunda olan tek hayvansal gıda
olmasından kaynaklandığı vurgulanmıştır. Bal yapan birçok arı türü olmakla birlikte
bal denildiğinde Apis mellifera yani bilinen adıyla bal arısı tarafından üretilen bal
kastedilmektedir.

Çiçek balı ve salgı balı olmak üzere başlıca iki çeşit bal vardır. Çiçek balı bal
arısının çiçek nektarlarını, salgı balı ise bal arısının bitki salgılarını toplayarak yaptığı
baldır. Çiçek balı orijinine göre isimlendirilir (ıhlamur balı, yonca balı, narenciye balı,
kekik balı).

Normal bala göre daha koyu ve kıvamlı olan ıhlamur balı, Türkiye'de sadece
Artvin ve Yalova'da ağırlıklı olarak üretiliyor. Dağlarda bulunan ıhlamur ağaçlarının
çevresine bahar aylarında yerleştirilen kovanlardaki milyarlarca arının ıhlamur
çiçeklerinden topladığı nektardan oluşan bal, birçok hastalığın da tedavisinde
kullanılıyor.

2.Ihlamurun Yetiştirilmesi

Park ve bahçelerde süs ağacı olarak yetiştirilen ıhlamur, ormanlarda doğal

olarak yetişmektedir. Filizden iyi yetişir.

2.1 Türkiye’de Yetiştirilmesi

Marmara, Karadeniz, Ege, Orta Toroslar ve Kuzey Anadolu bölgelerindeki

ormanlarımızda sıklıkla görülmektedir. Ülkemizde yetişen türleri; Gümüşi Ihlamur,
Büyük Yapraklı Ihlamur ve Kafkas ıhlamurudur. Ormanlarımızda doğal yetiştiğinden
üretim rakamları mevcut değildir.

2.1.1.Toplanma ve Kurutulma İşlemleri

Ülkemizde, Haziran – Ağustos ayları arasında açan hoş kokulu ıhlamur

çiçeğinin toplanması için en etkili dönem; çiçeklenmeden sonraki en geç 4.gününe
kadar, çiçek ve çiçek sapındaki uzun yaprak öğlen saatlerinde, güneşten iyice
kurudukları sırada elden toplanmasıdır. Toplanan çiçekler, büyük eleklerin üzerine
serilerek havadar, gölge bir ortamda iyice kurutulur. Kuruduktan sonra ince kıyılıp,
hava almayan kaplarda saklanır.

10
Toplama yapılırken dikkat edilmesi gereken unsurlar:

Kimyasal gübre kullanılmış tarlalar, çayırlar,

Kirli su kıyıları,
Trenyolları, karayolları kenarları,
Endüstri alanlarına yakın yerlerden toplanmamalı.
Bitki toplanan bahçelerin, tarlaların yakında veya uzağında haşerata karşı
ilaçlama yapılmamış olması gerekir, rüzgar yoluyla zehirli ilaçlar çevreye
taşınabilir.
Sabahleyin çiğ kalktıktan sonra, kuru ve güneşli havalarda iyice kurumuş
duruma geldikten sonra toplanmalı.
Sağlıklı, temiz ve haşaratsız bitkiler toplanmalı.
Bitki yaprakları genç, ama tam gelişmiş olmalı.
Çiçekler tam olarak açtıklarına, genç ve tazeyken toplanmalı.
Ağaç kabukları ilkbaharda, genç dallardan soyulmalı.
Çiçek ve yapraklar toplarken ezilmemeli.
Plastik torba veya teneke kutulara konmamalı. Terleme yapar ve
kuruturken kararmasına neden olurlar.
Bitkilerin saklandığı kapların üzerine toplanma tarihi yazılmalı.

Kurutma yapılırken dikkat edilmesi gereken unsurlar:

Öncelikle ince ince kıyılır.

Bezlerin veya baskısız kağıtların üzerine serpiştirilir.
Gölgeli, havadar ve sıcak yerlerde elden geldiğince çabuk kurumaya
bırakılırlar.
Kabuklarda ve çok sulu bitki bölümlerinde zaman zaman kurutma için
yapay sıcaklık da kullanılabilir. Fakat sıcaklık 35 dereceyi geçmemelidir.
Tamamen kurumuş bitkiler, cam kaplarda veya ağzı kapanabilir karton
kutularda saklanabilir.
Paketlenen bitkiler ışık görmeyecek yerlerde saklanmalı.
Bitkilerde olduğu gibi ıhlamur da zamanla şifalı güçlerini kaybettiğinden
yalnızca bir kış süresi yetecek kadar hazırlanıp, depolanmalı.
Kesinlikle yıkanmamalı.

2.2.Dünyada Yetiştirilmesi

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) verilerine göre dünya

ülkelerinde 2003 yılında ekilen alan olarak 141.005 hektar ile Meksika başı çekerken,
116.000 hektar ile Hindistan 2.sırada yer almıştır.

11
3.Ihlamurun Potansiyeli

3.1.Üretim ve Tüketim Durumu

3.1.1. Dünyada ve Türkiye’de Ihlamur Üretimi

Ülkelerin Limon ve Ihlamur Mahsullerinden Elde Ettikleri Rekolte Miktarları

Rekolte Miktarları
Ülkeler (Hektogram / Hektar)
2000 2001 2002 2003
Amerika 292,418 344,637 278,232 358,069
Antik ve Barbuda 37,500 38,333 38,462 37,857
Arjantin 344,558 391,117 285,714 285,714
Avustralya 213,053 206,250 206,667 206,667
Bahama 313,346 300,000 307,692 314,815
Bahreyn 100,000 100,000 100,000 100,000
Bangladeş 30,890 30,890 28,512 28,512
Birleşik Arap Emirliği 209,051 217,091 233,908 242,424
Bolivya 95,000 95,309 94,943 94,799
Brezilya 114,775 195,422 196,419 190,000
Brunei Darussalam 50,000 50,000 50,000 50,000
Burkina Faso 70,000 70,000 70,000 70,000
Cezayir 108,851 86,934 100,428 100,000
Demokratik Kongo Cumhuriyeti 153,454 153,407 153,538 153,538
Kongo Cumhuriyeti 104,447 114,286 84,657 84,657
Cook Adaları 30,000 30,000 30,000 30,000
Çin 76,011 95,759 124,248 145,416
Dominik 62,500 62,500 62,500 61,818
Dominik Cumhuriyeti 67,460 10,351 12,566 12,566
Ekvador 88,994 21,381 26,910 31,291
El Salvador 92,593 90,909 89,286 89,286
Etiyopya 65,000 65,000 65,000 65,000
Fas 140,000 60,000 114,000 123,000
Filipinler 40,909 43,333 43,333 43,333
Filistin 322,196 279,986 220,615 241,667
Fransa 150,000 150,000 150,000 150,000
Fransız Ginesi 33,200 33,200 33,250 33,250
Gana 60,000 60,000 60,000 60,000
Gine-Bise 58,182 58,182 58,182 58,182

12
Grenada 156,667 156,667 156,667 156,667
Guadeloupe 51,048 51,048 50,794 50,794
Guatemala 261,880 263,103 272,147 272,147
Güney Afrika 238,876 241,217 249,412 249,412
Haiti 52,083 44,444 46,809 46,042
Hindistan 127,273 120,000 118,103 118,103
Honduras 117,500 117,500 117,500 117,500
İran 193,824 193,968 192,593 192,593
İspanya 199,649 215,828 203,437 236,822
İsrail 139,130 129,600 114,545 180,000
İtalya 177,053 166,858 146,478 167,085
Jamaika 97,959 97,959 97,959 97,959
Kamboçya 76,667 76,667 76,667 76,667
Kenya 47,273 47,273 47,273 47,273
Kıbrıs 199,048 223,301 208,333 191,667
Kosta Rika 119,225 250,000 250,000 200,000
Kuveyt 90,000 90,000 90,000 90,000
Küba 67,149 74,776 56,517 75,000
Laos 60,000 59,375 58,824 58,824
Libya 103,704 103,704 103,571 103,571
Lübnan 285,754 285,833 232,000 234,286
Madagaskar 43,846 43,846 43,846 43,846
Malezya 50,000 50,000 50,000 50,000
Martinik 45,000 45,000 45,000 45,000
Meksika 135,328 126,228 135,767 129,420
Mısır 179,554 187,037 181,904 181,904
Mozambik 40,000 40,000 40,000 40,000
Orta Afrika Cum. 45,238 46,512 44,186 42,857
Özbekistan 60,000 66,667 55,000 50,000
Pakistan 95,000 125,000 123,750 123,750
Paraguay 52,890 49,846 49,862 50,000
Peru 101,947 97,100 127,936 124,390
Portekiz 118,898 113,556 110,823 110,000
Porto Rico 44,716 44,716 44,444 45,000
Réunion 50,000 50,000 50,000 50,000
Saint Lucia 63,667 33,333 33,333 33,333
Saint Vincent/Grenadines 76,522 76,522 76,923 77,800
Sri Lanka 28,610 30,000 27,916 27,304

13
Sudan 120,000 119,608 119,231 121,154
Suriname 18,750 52,500 61,250 61,250
Suriye 227,312 207,057 213,128 213,021
Şili 167,042 173,228 181,818 187,500
Tacikistan 19,000 21,250 22,222 22,500
Tayland 31,600 30,769 30,769 30,769
Tonga 27,778 27,778 27,778 27,778
Trinidad ve Tobago 30,000 30,667 28,000 26,364
Tunus 140,769 142,500 136,111 138,889
Türkiye 258,689 285,458 282,790 263,407
Umman 48,927 50,205 49,179 49,324
Uruguay 64,538 64,065 228,193 80,000
Ürdün 126,954 153,524 140,316 193,933
Venezuela 147,064 147,325 151,113 138,136
Yemen 78,599 74,296 76,112 76,923
Yeni Zelanda 88,235 99,432 103,639 102,778
Yunanistan 119,206 120,206 104,450 110,345
Zimbabwe 68,182 67,647 67,647 67,647

Kaynak: FAO

14
4.Ihlamurun Dış Ticaretteki Durumu

4.1.Türkiye’nin Ihlamur İthalatı

Ormanlarımızda doğal olarak yetiştirilmesine rağmen 2003 yılında 3.700 kg

ithalat gerçekleşmiştir.

Ihlamur , ıhlamur çiçeği ve yaprağı 2003 – 2004 yılı ithalatı

(GTİP no: 12.11.90.97.00.15)

Ülke Adı Miktar (Kg) Değer (TL) Değer ($)

ALMANYA (*) 6.300 56.421.769.216,00 42.496,00
İSPANYA (*) 16.360 142.382.492.279,00 108.887,00
ALMANYA 7.000 65.062.776.395,00 43.936,00
BULGARİSTAN 30.000 125.932.721.760,00 84.720,000
(*) Ocak – Haziran 2004 yılı
istatistikleri
Kaynak: DİE

Ihlamur; işlem görmüş, kare şeklinde kabaca yontulmuş 2004 yılı ithalatı
(GTP no: 44.3.10.0.11.14)

Ülke Adı Miktar (Kg) Değer (TL) Değer ($)

BULGARİSTAN 115.762 5.393.695.259,00 4.052,00
Kaynak: DİE

Ihlamur ağacı (5 mm’den kalın kesilmiş) 2003 yılı ithalatı

(GTP no: 44.07)

Ülke Adı Miktar (Kg) Miktar (M-3) Değer (TL) Değer ($)
ALMANYA 24.000 27 12.281.362.095,00 7.383,00
GÜRCİSTAN 996.580 908 106.209.298.210,00 68.800,00
ROMANYA 20.000 29 6.442.686.887,00 4.511,00
UKRAYNA 5.000 10 998.970.770,00 610,00
TOPLAM 1.045.580 974 125.932.317.962,00 81.304,00
Kaynak: DİE

Ihlamur ağacı (5 mm’den kalın kesilmiş) 2004 (Ocak-Haziran) yılı ithalatı

(GTİP no: 44.07)

Ülke Adı Ölçü Birimi Miktar 1 Miktar 2 Değer (TL) Değer ($)
GÜRCİSTAN Kg.-M-3 104.500 108 10.756.836.850,00 7.770,00
ROMANYA Kg.-M-3 136.424 163 33.730.589.412,00 22.658,00
TOPLAM 240.924 271 44.487.426.262,00 30.428,00
Kaynak: DİE

15
 4.2 Türkiye’nin Ihlamur İhracatı

Türkiye’nin 2003 yılı Ihlamur ihracatı (GTP no:12.11.90.97.00.15)

Ülke Adı Miktar (Kg) Değer (TL) Değer ($)

A.B.D. 8.913 52.607.420.540,00 33.644,00
ALMANYA 25.341 170.867.698.447,00 115.258,00
ARJANTİN 7.000 33.772.892.966,00 24.337,00
AVUSTRALYA 298 4.630.326.535,00 3.264,00
BELÇİKA 36 454.025.677,00 307,00
ÇEK CUM. 8.600 48.848.174.500,00 34.075,00
FRANSA 12.992 75.233.560.315,00 53.611,00
HOLLANDA 565 6.232.316.973,00 4.183,00
İNGİLTERE 1.287 14.356.460.994,00 9.772,00
İSRAİL 354 5.370.430.749,00 3.167,00
İSVİÇRE 1.000 6.751.534.068,00 4.716,00
JAPONYA 96 1.000.798.218,00 672,00
K.K.TURK CUM. 1.397 10.728.876.041,00 7.351,00
KAZAKİSTAN 144 215.075.619,00 141,00
KIRGIZİSTAN 15 242.425.040,00 176,00
LÜBNAN 50 343.021.770,00 230,00
MISIR 18.900 82.123.662.909,00 52.556,00
NORVEÇ 320 3.301.478.726,00 2.247,00
PERU 3.000 15.225.945.410,00 11.054,00
PORTEKİZ 1.400 6.490.845.168,00 4.744,00
TÜRKMENİSTAN 8 192.118.080,00 138,00
VENEZUELA 1.000 5.640.658.599,00 3.813,00
TOPLAM 92.716 544.629.747.344,00 369.456,00
Kaynak: DİE

Türkiye’nin 2004 yılı Ihlamur ihracatı (12.11.90.97.00.15)

Ülke Adı Miktar (kg) Değer (TL) Değer ($)

A.B.D. 4.823 38.183.511.245,00 28.017,00
ALMANYA 11.375 102.385.363.313,00 75.851,00
HOLLANDA 312 5.422.849.601,00 4.069,00
İNGİLTERE 596 15.837.385.070,00 11.065,00
JAPONYA 1.000 9.571.955.027,00 6.143,00
K.K.TURK CUM. 34 1.846.747.368,00 1.284,00
NORVEÇ 14 372.823.854,00 278,00
ÖZBEKİSTAN 5 164.922.125,00 125,00
TÜRKMENİSTAN 75 992.839.338,00 741,00
TOPLAM 18.234 174.778.396.941,00 127.573,00
Kaynak: DİE

16
5. Dünya Ihlamur İhracatı ve İthalatı

5.1. Dünya ıhlamur ithalatı

Yıllara göre Ihlamur İthalatı Miktar (Metrik ton)

Ülkeler 1998 1999 2000 2001 2002

Almanya 133,045 133,220 141,455 139,617 142,693
Amerika 183,473 179,245 208,241 177,911 270,297
Avusturya 19,447 26,626 23,683 24,165 22,963
Belçika-Lüksemburg 30,908 31,450 - - -
Birleşik Krallık 61,928 72,470 58,395 72,925 78,555
Çek Cumhuriyeti 16,140 16,867 17,622 19,518 989
Çin,Hong Kong SAR 19,408 20,542 24,636 24,663 25,741
Fransa 116,726 122,428 116,281 109,106 121,918
Hollanda 102,422 97,939 79,612 81,435 73,053
İspanya 18,385 32,715 27,256 38,883 40,567
İsveç 11,799 10,954 11,464 11,292 10,078
İsviçre 18,072 17,817 17,649 17,884 17,448
İtalya 61,345 66,636 70,304 70,081 94,246
Japonya 86,445 84,597 91,728 84,333 90,540
Kanada 42,047 44,589 44,218 48,947 51,159
Kuveyt 12,290 12,818 12,565 12,565 5,419
Polonya 96,966 93,985 95,023 108,369 102,291
Romanya 13,054 18,402 17,380 18,420 21,048
Rusya Federasyonu 96,436 91,758 95,145 135,365 144,022
Sırbistan ve Karadağ 17,224 6,400 12,977 16,833 11,681
Suudi Arabistan 33,442 65,000 40,782 41,419 54,866
Türkiye 25 84 20 39 3,659
Ukrayna 15,400 21,000 23,250 29,010 33,235
Yunanistan 11,519 10,776 12,838 9,361 24,617

Kaynak: FAO’ 2004 (Limon ve ıhlamur ağacı toplam olarak)

17
 5.2. Dünya Ihlamur İhracatı

Yıllara göre Ihlamur Ağacı İhracatı Miktar (metrik ton)

Ülkeler 1998 1999 2000 2001 2002

Amerika 121,715 121,703 117,949 121,899 106,455
Arjantin 154,345 199,262 204,662 244,955 267,714
Fransa 11,428 11,299 8,365 8,419 13,208
Güney Afrika 41,990 60,038 63,913 75,199 75,814
Hollanda 82,034 83,908 66,135 65,259 58,172
İspanya 501,177 422,230 492,160 498,921 501,944
İtalya 24,722 25,603 32,292 32,441 25,130
Meksika 217,679 225,417 264,646 42,262 263,713
Mısır 12,486 13,754 5,021 18,429 21,516
Şili 12,118 14,641 19,035 23,678 25,932
Türkiye 103,475 217,969 164,689 198,665 208,984
Uruguay 17,844 16,301 11,791 15,927 9,518
Ürdün 10,266 6,499 8,397 8,075 7,767
Yunanistan 36,904 34,983 33,727 37,199 11,459
Kaynak: FAO’ 2004 (Limon ve ıhlamur ağacı toplam olarak)

6. Fire ve Zayiat Oranları

Toptan ambar :%5-7

Perakende satış :%4
Paketleme : % 8 – 10

7.Mevzuat

7.1.Standartlar

Ihlamur serbest ihracat kapsamında olup, ihracatı zorunlu standarda tabi

ürünler arasında yer alır. Türk Standartları Enstitüsü tarafından şu an yürürlükte olan
iki adet standart vardır.

TS 4861 Orman ağacı tohumları-Ihlamur tohumu

13 Mayıs 1986 tarihinden itibaren yürürlükte olan bu Standard, fidan
üretiminde ve ekim yoluyla orman yetiştirmede kullanılan Ihlamur türlerini kapsar.

TS 3223 Ihlamur
29 Nisan 1978 tarihinden itibaren yürürlükte olan bu Standard; Ihlamurgiller
familyasının ıhlamur cinsinin T.Cordatia ve T.Platyphyllos Scop türlerine giren
ağaçları kapsar.

Bu Standard, ıhlamurun tanımına, sınıflandırma ve özelliklerine, numune alma,

muayene ve deneylerine, piyasaya arz şekli ile denetleme esaslarına dairdir.

18
 7.1.1 Ambalajlama

Türk gıda mevzuatı; 560 sayılı “Gıda Maddesi Üretimi, Tüketimi ve

Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname” ile yeniden düzenlenmeye
başlanmış ve bu kararnameye göre çeşitli ek yönetmelikler çıkarılmıştır. Bunların en
önemlisi 16.11.1997 tarihinde çıkarılan “Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği”dir. Bu
düzenlemeler, gıda maddeleri üretiminden ambalajlama, depolama ve taşımaya
kadar bütün aşamalarda üreticilerin uyması gereken koşulları içerir.

Ambalajlama ile ilgili genel kurallar:

Türk Gıda Kodeksi’nde yer alan tüm gıda maddelerinin ambalajlanması
zorunludur
Ambalajlanmış gıda maddesi, ambalajı değiştirilmediği veya açılmadığı
sürece gıda maddesine erişilemez durumda olmalıdır.
Gazete ve gıda ambalaj materyali olarak üretilmemiş basılı ve yazılı
kağıtlar, yeniden işlenmiş kağıtlar ve plastik gıda ambalaj materyali olarak
kullanılmazlar.

Ambalaj materyallerinin genel özellikleri:

Ambalaj materyali gıda maddesini özelliğine bağlı olarak sıcaklık
değişimleri, nem, hava, ışık gibi olumsuz dış etkenlerden korunmalı.
Gıda maddelerinin bileşiminde istenmeyen değişikliklere ve organoleptik
özelliklerinde bozulmalara neden olmamalı ve gıda maddesiyle etkileşim
göstermemelidir.
Ambalaj materyali üzerinde izin tarihi ve numarası ile üretici firmanın adı,
bulunduğu il ve plastik materyalin kimyasal adlarının baş harfleri
belirtilmelidir.
Doldurma, taşıma ve depolama koşullarına dayanıklı ve istiflemeye uygun
olmalıdır.

7.1.2.Etiketleme
Etiketleme ile ilgili esaslar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı
tarafından yürürlüğe konulacak tebliğ ile belirlenir.

7.1.3.İşaretleme
Ihlamur ambalajları üzerine aşağıdaki bilgiler, okunaklı, silinmeyecek,
bozulmayacak şekilde yazılır veya basılır. Küçük ambalajlarda bu bilgiler etiket
üzerine yazılarak ambalaj içerisine de konulabilir.

Firmanın ticaret unvanı veya kısa adı, adresi, varsa tescilli markası,
İlgili standardın işaret ve numarası (TS 3223)
Parti numarası
Malın adı (ıhlamur)
Grubu (çiçek, yapraklı çiçek veya yaprak ıhlamur)
Net ağırlığı (gr. veya kg.)
Ürün yılı

İhraç mallarında bu bilgiler yabancı dille de yazılabilir. Reklam olarak

ambalajın içindekilere aykırı ve alıcıyı yanıltıcı olmamak üzere, başka yazı ve
resimler de konulabilir.

19
 Büyük ambalajlar üzerine ayrıca içindeki küçük ambalajların sayısı ve net
ağırlıkları da yazılır.

İşaretlemede kullanılan mürekkep veya boyalar insan sağlığına zararlı

olmamalı ve ürünle temas halinde bulunmamalıdır.

7.1.4 Piyasaya Arz Şekli

Ihlamur, içindeki malın özelliklerini bozmayacak nitelikte malzemeden

yapılımş bulunan temiz, sağlam,i kokusuz, kuru net 20kg.yi geçmeyen
ambalajlar içerisinde piyasaya arz edilir.(TS 3223)
Doğrudan doğruya tüketiciye arzedilecek ambalajlar net 10gr, 20gr, 50gr,
100 gr.lık paketler halinde yapılır. İstenirse bu ambalajlar tekrar büyük
ambalajların içerisine konulabilir. (TS 3223)

7.1.5 Piyasada Satılma şekli

Kalas şeklindedir. Standart dışı ölçülerde olduğundan ölçümlendirilmesi daha

çok tomruk boyutlarına göre ayarlanır.

20
8. Kaynakça:

Lebib Yalkın Yayımları, 2004 (Gümrük Genel Tebliği (Tarife),seri:6.)

Türk Standartları,No.3223

Abbreviations Dictionary, 9.ed.

Redhouse İngilizce-Türkçe sözlük

Türkçe sözlük,TDK,1988.

Ana Britannica

Türktarım dergisi,Haz.2004.

Dünya Gıda dergisi, Haz.2004.

İstanbul Ticaret Odası, İç Ticaret Şubesi, Fire oranları.

www.google.com.tr

www.securities.com(ISI emerging markets Türkiye)

http://w3.balikesir.edu.tr

www.tiyatronline.com

www.kahvecim.8m.net

www.kadinveaile.com/aile3/saglik

www.folklor.org.tr

www.fotografya.gen.tr

filozof.tripod.com

kuzeymavi.com/firtina

www.dpt.gov.tr

www.die.gov.tr

www.tarim.gov.tr

www.tse.org.tr

www.ogm.gov.tr

21
www.turkmusikisi.com

http://ohioline.osu.edu

www.lokman-hekim.com

www.bitkiterapi.tripod.com

www.gebelik-rehberi.com

www.menzil.com.tr

www.doktordoga.com

www.bahce.biz

www.efe09.com/bitkiler.htm

www.meteor.gov.tr

www.dogadan.com

www.yasamsaglik.com

www.angelfire.com/ks3/

www.cevreorman.gov.tr

www.yelkenci.org

www.turcek.org.tr

www.geocities.com/ormanci59

22