DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA

GAZLI İÇECEK SEKTÖRÜ ARAŞTIRMASI

I-TÜRK GIDA KODEKSİ VE ÜRÜNÜN TANIMI VE KAPSAMI

Gıdaların üretimi, tüketimi ve denetlenmesi konusundaki 560 sayılı Kanun

Hükmünde Kararname 24/06/1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Kararnamenin 7. Maddesine göre hazırlanan "Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği "

16 Kasım 1997 tarih ve 23172 sayılı resmi gazetede (mükerrer) yayınlanarak
yürürlüğe girmiştir.

Yönetmeliğin amacı; üretici ve tüketici menfaatleri ile halk sağlığını koruma,

gıda maddelerinin tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretim, hazırlama, muhafaza,
işleme, depolama, taşıma ve pazarlamasını sağlamak üzere gıda maddelerinin
özelliklerini belirlemektir.

Yönetmelik; gıdaların kalite ve hijyenle ilgili özelliklerini, katkı maddelerini,

aroma maddelerini, pestisit ve veteriner ilaç kalıntılarını, gıda buluşanlarını, ambalaj
ve işaretleme, depolama ve taşıma kurallarını numune alma ve analiz metotlarını
kapsamaktadır. Yönetmelik 12 bölüm, 40 madde, ve 38 ek'ten oluşmaktadır.

II-GAZLI İÇECEĞİN TANIMI: Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine göre karbondioksit

ile gazlandırılmış olan meyveli, aromalı, kola, tonik gibi içeceklerdir.
h Sade Gazoz
h Meyveli Gazoz
h Kolalı İçecekler

III-GÜMRÜK TARİFE İSTATİSTİK POZİSYONU (G.T.İ.P):

22 02 10 00 00 11 Sade gazozlar
22 02 10 00 00 12 Meyveli gazozlar
22 02 10 00 00 13 Kolalı gazozlar

1
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA

IV- TÜRKİYE’DE GAZLI İÇECEĞİN TARİHÇESİ:

Türkiye'de meşrubatın ilk üretim tarihi ile ilgili kesin bir bilgi olmamakla beraber
Sultan II.Abdülhamit döneminde 19.yüzyıl sonlarında bazı gayrimüslimlerin
İstanbul'da meşrubat fabrikası (gazozhane) açarak işlettikleri bilinmektedir.
Cumhuriyet döneminde ise gazoz üretimine başlangıç 1930 yılına rastlamaktadır.

İstanbul'da 1930'lu yıllarda esans, limon tuzu, ithal şişe ve karbonik asit ve
meşrubat makineleri satan bir işyerinden karpuz kazan tabir edilen saturatör ile iki
adet el trajı (şişe doldurma kapama makinası) ile üretime başlanmıştır. O dönemlerin
gazoz markaları Ankara, Olimpos, Çamlıca idi, 1993 yılında Nilüfer ve Uludağ
markaları adı altında üretilmiştir.

O yıllarda gazoz üretimi ilkel yöntemlerle yapılmaktaydı. Şeker şurubunu

süzmek için bir keçe torbaya maşrapa ile filtreden geçirilir sonradan bir cezve ile
şişelere tek tek konulmaktaydı. Şurubun eritildiği kazan ise eski bir İngiliz küveti idi.
İçine şurup konmuş şişeler de el trajlarında doldurulmakta ve kapatılmaktaydı.

Daha sonra İstanbul'da Kocataş Memba Suyu tesisinde Cool Kola Koka
ismiyle ilk Türk meşrubatı üretilmiştir. O dönemde batı teknolojisi kullanılmaya
başlanmıştır. O sıralarda Türkiye'de karamel üretim teknolojisi bilinmediğinden
içenlerin dudaklarında iz bırakmaktaydı.

Daha sonraları Nur Kola, Katibim Kola üretilmeye başlanmıştır. 1960'lı yılların
başında Fruko Tamek'in üretildiği tesisler Türkiye'nin en modern fabrikası idi. 1964
Ağustos'unda Pepsi Cola, iki ay sonra da Coca Cola üretilmeye başlanmıştır.

Günümüzde ise milyonlarca şişe her türlü gazlı ve gazsız meşrubat en yüksek
teknolojilerle üretilip tüketicisine sunulmaktadır.

Bugün orta kapasiteli bir meşrubat makinesi ile saatte 10.000 - 12.000 litre
mamul üretilmektedir. Daha evvel kullanılan banyo küvetinin yerini 12.000 litrelik 316
kalite paslanmaz çelik tanklar almıştır. Hazırlanan şuruplar özel filtreden geçmekte ve

2
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
95 derecede pastörize edilmektedir. Bütün ürünlerin her iki saate bir mikrobiyolojik ve
kimyasal kalite kontrol analizleri laboratuarlarda yapılmaktadır.

1930'lu yıllarda dağıtım at arabası ile yapılırken günümüzde mamüller

konteynerlerle yurt dışına sevk edilmektedir. Evvelce yurt dışından esans ithal
edilmekte iken günümüzde Hollanda'ya ihraç edilmekte ve Franchising sistemi ile
Almanya, Hollanda ve Amerika'da Türk gazozunun üretilerek dağıtımı
sağlanmaktadır.

Önceleri Bulgaristan'dan ithal edilen karbondioksitin bulunmadığı zamanlarda

üretim durma noktasına gelmekte iken bugün Denizli'de doğal karbondioksit gazı
üretilmektedir. Şeker almak için daha evvel tahsisat beklenirken, günümüzde kendi
şeker fabrikalarımızdan şeker temin edilmektedir.

IV- SEKTÖRÜN TÜRKİYE’DEKİ DURUMU

Gazlı içecek sektörü son yıllarda Türkiye’de en hızlı gelişme gösteren

sektörlerden birisi olmuştur. Türkiye’nin genç nüfusa sahip olması ve tüketicinin ucuz
ürünleri talep etmesi, Türkiye’de bulunan firmaların gazlı içecek üretimi hakkında
çalışmalar yapmaya başlamasına neden olmuştur. Türkiye’de yıllık kişi başına 31 litre
gazlı içecek tüketilmektedir. Bu oranı diğer dünya devletlerinin gazlı içecek tüketimi
ile kıyaslarsak, Türkiye’nin gazlı içecek tüketiminin düşük olduğu ortaya çıkmaktadır.
Üreticiler, bu gibi problemlerin aşılabilmesi için ekonomide gözlenen
iyileşmeye paralel olarak istihdam ve dolayısıyla kişilerin satın alma gücünün
arttırılması gereğine dikkat çekmekte; ayrıca ağır vergi yükünün makul düzeye
çekilmesi gibi önerilerde bulunmaktadır.

1999 yılına kadar üretimde yıllık artış %10 iken 2001 yılındaki ekonomik krize
kadar üretim düşüşe geçmiştir. Sektörün 2004 yılında % 7’lik bir artış yakalayacağı
öngörülürken ekonomide yaşanan düzelmenin devam etmesiyle uzun vadede bu
büyümenin daha da artması beklenmektedir. Ayrıca Türkiye’nin genç nüfusa sahip
olması nedeniyle sektör gelişime açık bir pazar potansiyeli taşıdığı belirtiliyor.

3
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
Tablo:1
GAZLI İÇECEK SEKTÖRÜ ÜRETİMİ (LİTRE )

2000 2001 2002 2003

KOLALI İÇECEK 134.991.4364 897.822.814 1.073.562.522 1.125.756.608

SADE GAZOZ 182.424.865 201.372.186 217.497.954 269.762.646

MEYVELİ GAZOZ 467.158.936 285.241.586 551.472.555 401.410.014

Gelecekte ise yıllık 31 litre olan kişi başına tüketimi Avrupa ülkelerinin
seviyesi olan 60 litreye çıkarılması hedeflenmektedir. Markalar arasındaki rekabetin,
tüketiciye olumlu yansıyacağı var sayılarak gelecek dönemde fiyat ve ürün
çeşitlemesinin artacağı öngörülmektedir.
Coca Cola ve Pepsi Grubu ortakları 1994 - 2000 yılları arasında toplam 560
milyon $’lık yatırım yapmışlardır.
Ülker Grubu ise meşrubat sektöründe üretime 2001 yılında eski Çamlıca
Gazozlarını satın alarak başlamış ve kolalı içecek grubunda da üretime başlamıştır.
Piyasadaki rekabet fiyat indirimleri ve çeşitli kampanyalarla devam etmektedir.
Bu firmalar kola, sade gazoz ve meyveli gazoz dışında son iki yıldır piyasaya
yeni çıkarılan enerji içecekleri, su, meyve suyu gibi ürünlerde üretimlerine devam
etmektedirler.
Tablo : 1
TÜRKİYE'DE GAZLI İÇECEK TÜKETİMİ
(MİLYON LİTRE)

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

1.157 1.453 1.744 2.005 1.950 1.950 1.710 1.750 1950 2.190

Kaynak: Meşrubatçılar Derneği Yayınları

Yıllık tüketimde kişi başına 196 litre ile ABD birinci, 31 litre ile Türkiye orta
sıralarda yer alırken Hindistan, Zaire, Etyopya, Mozambik, Nepal ve Kamboçya 1 litre
ile son sırayı paylaşmaktadır.

4
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
V- GELİŞMİŞ ÜLKELERDEKİ TÜKETİM ORTALAMASI VE TÜRKİYE İLE
KARŞILAŞTIRMA
Tablo :6
Avrupa ülkelerinde kişi başına tüketim rakamları (2003)

Ülke Yıllık kişi başına Nüfus

İsmi Düşen tüketim(litre) (Milyon Kişi)

Norveç 118 4

Çek Cumhuriyeti 109 10

İrlanda 96 4

Almanya 90 81

Bulgaristan 88 9

Danimarka 84 5

Belçika 83 10

Avusturya 83 8

İsviçre 82 7

İngiltere 80 58

Hollanda 79 15

İspanya 76 39

Yunanistan 61 11

Macaristan 60 10

İsveç 49 9

Finlandiya 47 5

İtalya 40 58

Portekiz 37 11

Fransa 35 58

TÜRKİYE 31 70

Polonya 30 39

Romanya 25 37

Kaynak : CSDA yayınları.

5
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA

Yukarıdaki tablodan da anlaşılacağı üzere, gazlı içecek tüketiminin sürekli bir

artış eğilimi göstermesine rağmen tüketim rakamlarımız gelişmiş ülkelerin tüketim
rakamlarına erişmekten uzaktır. Ancak 1998’de ülkemiz 18 litre ile listenin en alt
sıralarında yer alırken 2004 yılında tahmin edilen halihazırdaki mevcut rakamların
daha da üstünde yer alacağı beklenmektedir.
Gazlı içecek pazarındaki büyük potansiyelin farkına varan üreticiler devamlı
yatırıma ve kapasite artırımına gitmekte, yoğun promosyonlar, cazip fiyat
uygulamaları, kaliteli ürün çeşitleri ve etkili pazarlama faaliyetleri ile meşrubat
piyasasını emekleme döneminden kurtararak pazarı büyütmeyi hedeflemektedirler.

Konunun uzmanları geçmiş yıllardaki gelişme eğilimlerini de değerlendirerek

yaptıkları tahminlere göre, 2005 yılında Türkiye'de meşrubat pazarının 3 milyar
litreye ulaşmasını beklemektedirler.

VI- SEKTÖRÜN DİĞER SEKTÖRLERLE İLİŞKİSİ

Gazlı içecek sektörü ile en fazla ilişki halinde olan sektör ambalaj sektörüdür.
Pazarlama stratejilerinde tadı kadar önemli olan bir diğer husus ise ürünün dış
görünüşüdür. Günümüzde ambalajlama pazarlamada en önemli rolü üstlenmektedir.
Özellikle ambalajlama konusunda seçim yapılırken tüketiciye algılaması kolay olan
renkler tercih edilmektedir. Özellikle; A.B. üyesi ülkelerde ambalaj konusunda bazı
standartlar getirilmiştir. En önemli örneklerden biri ise Türkiye’de en çok tüketilen 2,5
litrelik diğer bir adı aile boyu olan pet şişeli meşrubatların üretimi A.B ülkelerinde
yasaktır. Ülkemizde de üretimin yakın bir zamanda kaldırılması olasılığından dolayı
üreticiler açısından büyük bir problem teşkil etmektedir.
Şişelemede standart olduğu kadar içeceklerin kapakları için de bazı
standartlar bulunmaktadır. Özellikle çevre kirliliğini önlemek için kutu kolaların açma
halkaları konusunda bazı çalışmalar yapılmıştır. Açma halkalarının kutulardan
ayrılmayacak şekilde dizayn edilmesi şartı getirilmiştir. Şişelerin kapaklarında ise
önceden metal kapak kullanılmakta iken sağlığa zararlı olması sebebiyle plastik
kapak kullanılmaya başlanmıştır.

6
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
VII-SEKTÖRÜN DIŞ TİCARETİ

Gazlı içecek sektörü her geçen yıl bir önceki yıla göre büyüme
göstermektedir. Gazlı içecek kapsamındaki sade gazoz, meyveli gazoz ve kolalı
içecekler arasında en büyük payı kolalı içecekler almaktadır.
İhracat yaptığımız başlıca ülkeler Fransa, Hollanda , Almanya ve
Azerbaycan’dır.
Tablo: 2
TÜRKİYE’NİN GAZLI İÇECEK İHRACATI VE İTHALATI

YILLAR İHRACAT ($) İTHALAT ($)

1999 8.320.354 922.418
2000 6.747.162 778.591
2001 4.603.571 420.606
2002 5.014.775 48.903
2003 11.261.972 131.397
2004 1.749.777 93.290
KAYNAK: D.İ.E

Görüldüğü gibi gazlı içecek miktarı son üç yılda büyük bir artış göstermiştir.

Tablo :4

GAZLI İÇECEK SEKTÖRÜNÜN DIŞ TİCARET

SEYRİ

12.000
10.000
8.000
(+000 $) 6.000
4.000
2.000
0
1999 2000 2001 2002 2003 İHRACAT
YILLAR İTHALAT
7
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
GAZLI İÇECEK ÜRÜNLERİ İHRACAT I (2003)

İST. POZ. NO. ÜRÜNÜN ADI DEĞERİ

2202.10.00.00.11 SADE GAZOZLAR 2.934.797,00$

2202.10.00.00.12 MEYVALI GAZOZLAR 2.012.234,00$
2202.10.00.00.13 KOLALI İÇECEKLER 6.314.941,00$

TOPLAM İHRACAT TUTARI: 11.261.972,00 $

KAYNAK: D.İ.E
Gazlı İçecek sektöründe en fazla ihraç edilen ürün kolalı içecektir.

Tablo: 5

GAZLI İÇECEK ÜRÜNLERİ İTHALATI (2003)

İST. POZ. NO. ÜRÜNÜN ADI DEĞERİ

2202.10.00.00.11 SADE GAZOZLAR 25.401,00$

2202.10.00.00.12 MEYVALI GAZOZLAR 101.800,00$
2202.10.00.00.13 KOLALI İÇECEKLER 4.196,00$

TOPLAM İTHALAT TUTARI: 131.397,00 $

KAYNAK: D.İ.E

Yukarıdaki verilere göre ithalatın ihracattan oldukça düşük değerde olduğu

görülmektedir. Fransa, Hollanda, İngiltere, Irak ve İran’dan ithalat yapıldığı
gözlenmektedir.

VIII- SEKTÖRÜN GÜNCEL SORUNLARI, ŞİKAYETLER VE TÜKETİCİ

TERCİHLERİ

1-SEKTÖRÜN SORUNLARI
• Sektörün uzmanlarına göre, en büyük sorun, gün geçtikçe gelişen teknolojiye
ayak uydurulması için gerekli makine ve cihazların (Kazan, dolum tesisi,
ambalajlama makine ve teçhizatı vs.) çok yüklü bir maliyet gerektirmesidir.
Bunun yanı sıra gazlı içecek ürünleri için alınan muhtelif vergilerin yüksek
oluşudur. Bu vergilerin başında % 18 KDV gelmekte, bunun ardından %

8
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
10'luk ÖTV, bunlara ilave olarak da % 15'lik Eğitime Katkı Payı alınmaktadır.
Bazı vergiler katmerli olarak alındığından birbirine etki yapmakta ve sonuç
olarak da toplam vergi miktarı % 40'ı geçmektedir. Söz konusu vergilerin
yüksek olması sebebi ile fiyata yansıtılmakta ve ürünler son tüketiciye yüksek
fiyatlarla satılmaktadır.
• Çokuluslu yabancı kuruluşlarla sıkı bir rekabet söz konusudur.
• Bazı yerel üreticilerin sektörde kontrolsüz olarak üretim yapmaları nedeniyle
haksız rekabet koşulları oluşmakta, ve söz konusu haksız rekabet mevcut
tedbirlerle önlenememektedir.
Sektördeki firmaların en büyük problemleri ise ;

h Satışların önemli kısmını teşkil eden kolalı içeceklere Ö.T.V ve K.D.V adı
altında uygulanan % 40’ı aşan orandaki ağır vergi yükü,

h Sektörde merdiven altı olarak tanımlanan kaçak firmaların üretim izni almadan,
vergisiz, kalitesiz, sağlıksız ucuz ürünleri piyasaya sürerek hem kişilerin
sağlığı ile hem de haksız rekabete sebebiyet vermesi

h Şeker Kanunu ile fruktoza konan %10 üretim kotası ve bu kotayla hiç ilgisi
olmadığı halde glikozun da dahil edilmesi, satışların artması durumunda,
sektörü zor durumda bırakacak olmasının yanı sıra, bu kota nedeniyle fruktoz
üreticilerinin % 35’ler dolayında kapasite ile çalışmaları neticesinde
maliyetlerin artarak fiyatlara yansıması ve nihayetinde fiyatlara yansıması
olarak önümüze gelmektedir..

2- ÜRÜNLERE TEPKİLER
Bugüne dek gazlı içecekler ve üreticisi aleyhine sonuçlanmış hiçbir dava
bulunmamaktadır. Ürünler düzenli bir optik okuyucu denetiminden başka , gözle fiziki
olarak da kontrolden geçmektedir.

3- KORUMA TEDBİRLERİ VE CEZALAR

Rekabet şartlarının oluşması için temel amaçlar hedeflenmiştir, rekabeti
engelleyici, kısıtlayıcı ve bozucu anlaşma, karar ve uyumlu davranışların etkin
kontrolünün sağlanması, rekabeti ortadan kaldırıcı tekelleşmelerin ve hakim durumun
kötüye kullanılmasının önlenmesi, piyasada faaliyet gösteren tüm teşebbüsler

9
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
arasında fırsat eşitliğinin korunması, küçük ve orta boy işletmelerin ekonomik
güçlerini arttırıcı önlemlerin alınması, tüketicilerin hak ve çıkarlarının korunmasına
engel teşkil eden faaliyetlere ilişkin olarak 19.1.1998 tarihinde yayımlanan 1998/1
sayılı tebliğ ile 4054 sayılı kanunun 16. ve 17. maddelerinde düzenlenmiş olan
cezalar, 1998 yılı itibariyle uygulanmak üzere arttırılmıştır. Buna göre, daha önce
580 milyon TL. ile 2.900 milyon TL. arasında değişen para cezaları, 1.240 milyon TL.
ile 6.200 milyon TL. arasında olacak şekilde yeniden düzenlenmiştir.

Tablo :7
AMBALAJ MALZEMESİ - ÖZELLİKLERİ VE TERCİHLERİ

EN UYGUN MALZEME

ÖZELLİK ÖNEM SIRASI CAM PLASTİK METAL KARTON

1 Tadını etkilememesi 90.5 5.8 2.6 1.1

2 Dayanıklı olması 15.9 57.5 20.0 6.6

3 İçindekini koruması 77.2 13.4 5.5 3.9

4 Yerleştirme-istifleme kolaylığı 53.2 34.5 5.1 7.2

5 Hafif olması 16.1 62.1 3.2 18.0

6 Ucuz olması 26.9 47.6 6.3 19.2

7 Tekrar kapatılabilmesi 58.7 36.7 3.8 0.8

8 Ürünü kaliteli göstermesi 83.6 14.2 1.0 1.2

9 İçindekini göstermesi 83.6 14.2 1.0 1.2

10 Tekrar üretime alınması 83.7 11.8 3.4 1.1

11 Sofrada servise konabilmesi 69.3 22.9 1.2 6.4

12 Zarif ve çekici olması 69.3 22.0 2.3 0.4

Kaynak : PİAR Araştırma Ltd. tarafından 7 il ve 1337 denek üzerinde yapılan çalışmadır.

IX- SEKTÖRDE BELLİ BAŞLI FİRMALAR

Sektörün sorunlarını ve isteklerini dile getirmek amacıyla firmalar kendi aralarında

örgütlenerek Meşrubatçılar Derneği (Bedri Rahmi Eyuboglu Sokak, Derya Apt. No:
3/7 Kalamis, Istanbul Tel: 90-216-345-9915, 90-216-348-3616 Fax: 90-216-348-
1029) adı altında bir dernek kurulmuştur.

10
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA

Sektörde yabancı ve yerli firmalar bulunmaktadır. Bu firmalar başlıca

h Coca Cola İçecek A.Ş.
Esenşehir Mah. Erzincan Cad. No:36 Ümraniye/İSTANBUL
Tel: (0216) 556 20 00
Fax: (0216) 326 27 27
www.coca-cola.com.tr

h Pepsi Bottling Company

Evren Mah. Gülbahar Cad. No:60 Güneşli/İSTANBUL
Tel: (0212) 319 30 00
Fax: (0212) 357 01 80
e-mail:www.pepsi.com.tr

h Della Gıda A.Ş.

TEM Otoyol Üzeri Düzce Kavşağı- Akyazı/SAKARYA
Tel : 0264 458 67 00
Faks : 0264 458 67 15
e-mail : della@della.com.tr

h Uludağ Gazozu Erbak Uludağ Grubu

Erbak Uludağ A.Ş Yeni Yalova Yolu 3.Km 16200 BURSA
Tel: (0224) 253 09 00
Fax: (0224) 252 16 33
www.uludaggazoz.com.tr

h Kristal Kola A.Ş 29 Ekim Cad.

İhlas Medya Center No:23 Yenibosna/İSTANBUL
Tel: (0212) 454 20 54
Fax: (0212) 454 20 51
e-mail: info@kristalkola.com.tr

h Diğer Bölgesel Firmalar

11
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
X- SEKTÖRÜN DEĞERLENDİRİLMESİ

Gazlı içecek ülkemizde tüketimi günden güne artmaktadır. Artıştaki en büyük

etken Türkiye’deki genç nüfusun fazla olmasıdır.
Sektörün uzmanlarına göre yurdumuzun İç Anadolu, Doğu ve Güneydoğu
Anadolu’ya hizmet ve ürün götürülmesi halinde Türkiye’de kişi başına düşen tüketim
miktarı mevcut rakamların bir hayli üstüne çıkacaktır
Ülkemizde gazlı içecek satışı bir yandan artış göstermekte iken, buna
paralel olarak da gazlı içecek ihracatımız yükselmeye başlamıştır, gazlı içecek
ihracatında ilk sırayı Orta Doğu ve Orta Asya ülkeleri yer almaktadır. Avrupa’da ise
Almanya, Fransa gibi A.B. üyesi ülkeler ön sıralarda yerini almaktadır.

Ülkemizde bilindiği gibi yabancı gazlı içecek üreticileri de bulunmaktadır. Bu

firmalar sadece Türkiye için değil aynı zamanda Orta Doğu ve Orta Asya ülkeleri için
de üretim yapmaktadırlar. Türkiye’de üretim yapmalarının ana nedeni Türkiye’yi Orta
Asya’ya ve Orta Doğu’ya açılan bir kapı olarak görmelerinden kaynaklanmaktadır.
Türkiye’nin coğrafi özelliği ve Orta Doğu ile Orta Asya ülkelerindeki insanların
Türkiye’ye karşı farklı bir sempatisi olduğundan dolayı üretim ve dağıtımlarını
ülkemiz üzerinden yapmaktadır.

Günümüzde tüketici davranış ve tercihleri çeşitli etkiler sonucu karmaşık

neden - sonuç ilişkileri ile belirlenmektedir. Bilgilendirme ve bilinç düzeyi gelişen
tüketiciler seçtikleri mal ve hizmetlerde ödediklerinin karşılığında çok boyutluluk
aramaktadır. Tercihlerde artık sadece fiyat, fonksiyon, kullanışlılık, vb... nitelikler
kendi başına belirleyici olmamaktadır.

Gıda - içecek sektörü üreticilerinin başarısı çok yönlü tüketici isteklerine

getirdiği tatmine bağlıdır. Ambalaj burada etkileyici bir araçtır. Tüketicilerin ambalaj
malzemesinde önemli gördükleri özellikler; ve onları hangi malzemelerin en iyi
tatmin ettiği konusunda sürekli bir şekilde araştırmalar yapılmaktadır.

Yapılan araştırmada cam ambalajın tüketicilerin isteklerini en iyi şekilde

karşılayan ambalaj çeşidi olduğu tespit edilmiştir.

12
 DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA
Sonuçlar ambalaj malzemesinde ürün tadını etkilemeyen, içindekini en iyi
koruma , kullanışlı ve kaliteli olma özelliklerinin ön plana çıktığını ve dolayısı ile bu
nitelikleri taşıyan ambalajın tüketici için en geniş "fayda demetini" oluşturduğunu
ortaya koymaktadır.

XI- SONUÇ
Türkiye'de günümüzde gazlı içecek sanayi, üretimin her aşamasında kalite
bakımından uluslararası standartlar ile uyum içindedir.
Ürünlerin hijyenik oluşu herhangi bir tereddüde yer vermeyecek seviyede olup,
sonuçlanmış herhangi bir şikayet konusu bulunmamaktadır.
Türkiye'de gazlı içecek tüketim alışkanlığı gelişmiş Avrupa ülkeleri ile
karşılaştırıldığında gerilerde kalmakta ise de bu ürünlere olan talep hızla artmaktadır.
Bu potansiyel de yerli ve yabancı yatırımcıların iştahını kabartmaktadır.
Etiketleme teknolojisi ve kalitesi bakımından en çağdaş ve modern teknikler
kullanılmaktadır.
Paketleme ve ambalaj bakımından ülkemiz teknolojisi, dünyanın en gelişmiş
teknolojisini kullanan ülkelerin gerisinde değildir.
Gazlı içecek sektörü Türkiye'nin en geleceği parlak ve karlı olan iş
alanlarından biri olarak değerlendirilebilmektedir..

YARARLANILAN KAYNAKLAR

„ Meşrubatçılar Derneği Yayınları

„ Devlet İstatistik Enstitüsü Verileri
„ Yerel Firma Verileri
„ Resmi Gazete
„ Piar Araştırmaları
„ İnternet Verileri
„ CSDA
„ Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği

13