stediiniz her yerde stediiniz her gte Kesintisiz Elektrik Enerjisi rnekleri Kesintisiz Aydnlanma rnekleri

Gne paneli

Gne paneli detayl grnm

Gne paneli detayl grnm

Gne panelli seyyar lambalar

Trafik iin seyyar gne panelli lamba

Seyyar lamba gne paneli

Stadyum aydnlatmas iin gne panelleri

Modern bir ev aydnlatmas iin gne panelleri (8,5 KVA)

Kapal spor salonu aydnlatmas iin gne panelleri

Bir yayla evi aydnlatmas iin gne panelleri (1 KVA)

Arabanzdaki buz dolabna gereken enerji iin gne panelleri

Yelkenlideki elektrikli aletler iin gne paneli

Katamaran motorunun alabilmesi iin gne panelleri

Modern bir iyeri iin gne panelleri (5 KVA)

Modern sergi salonu iin gne panelleri (6 KVA)

Ev iin gne panelleri (4 KVA)

Ev iin gne panelleri (3 KVA)

Modern bir iyeri iin gne panelleri (7,2 KVA)

Gune panellerine tavan arasndan bak

Modern bir iftlik evi iin gerekli enerji kayna (10 KVA)

Yanstc iin gerekli enerji kayna

Sera iin gerekli enerji kayna (0,36 KVA)

Modern bir yazlk ev iin gerekli enerji kayna (5 KVA)

Sokak lambas (gndz)

Sokak lambas (gece)

Otobs dura aydnlatmas iin gne paneli

Otobs dura aydnlatmas iin gne paneli

Otobs dura aydnlatmas iin gne paneli

Oda aydnlatmas iin gne paneli

Otobs dura aydnlatmas iin gne paneli

Reklam oda aydnlatmas iin gne paneli

Bahe aydnlatmas Daha geni bilgi iin

Havuz aydnlatmas ve su devri daimi iin gne paneli

Gne enerjisi Gne ndan enerji elde edilmesine dayal teknolojidir. Gnein yayd ve dnyamza da ulaan enerji, gnein ekirdeinde yer alan fzyon sreci ile aa kan ma enerjisidir, gneteki hidrojen gaznn helyuma dnmesi eklindeki fzyon srecinden kaynaklanr. Dnya atmosferinin dnda gne nmnn iddeti, aa yukar sabit ve 1370 W/m deerindedir, ancak yeryznde 0-1100 W/m2 deerleri arasnda deiim gsterir. Bu enerjinin dnyaya gelen kk bir blm dahi, insanln mevcut enerji tketiminden kat kat fazladr. Gne enerjisinden yararlanma konusundaki almalar zellikle 1970'lerden sonra hz kazanm, gne enerjisi sistemleri teknolojik olarak ilerleme ve maliyet bakmndan dme gstermi, gne enerjisi evresel olarak temiz bir enerji kayna olarak kendini kabul ettirmitir.

Gneten elde edilebilecek enerji

Dnyann atmosferinin zerine ve dnya yzeyine den teorik yllk ortalama gne miktar

Global gne enerjisi kaynaklar. Haritadaki renkler, 1991-1993 yllar arasnda, gerekleen ortalama yerel gne enerji deerleri hakknda W/mcinsinden bilgi vermektedir. Bugn duyulan toplam enerji ihtiyacn, yine bugnk teknolojilerle karlayabilecek blgeler siyah yuvarlak ile gsterilmitir. Dnyann yrngesi zerinde, uzayda, birim alana ulaan gne nlar, gnee dik bir yzey zerinde lldkleri zaman 1,366 W/mdir. Bu deer gne enerjisi sabiti olarak da anlr. Atmosfer bu enerjinin %6sn yanstr, %16sn da snmler ve bylece deniz seviyesinde ulalabilen en yksek gne enerjisi 1,020 W/mdir . Bulutlar gelen may, yanstma suretiyle yaklak %20, snmleme suretiyle de yaklak %16 azaltrlar. Sadaki resim 1991 ve 1993 yllar arasnda uydu verilerine dayanarak, elde edilebilen ortalama gne enerjisinin W/m cinsinden gsterimidir. rnein Kuzey Amerikaya ulaan gne enerjisi 125 ile 375 W/m arasnda deiirken, gnlk elde edilebilen enerji miktar, 3 ila 9 kWh/m arasnda deimektedir. Bu deer, elde edilebilecek mmkn en yksek deer olup, gne enerjisi teknolojisinin salayaca en yksek deer anlamna gelmez. rnein, fotovoltaik (gne pili) panelleri, bugn iin yaklak %15lik bir verime sahiptirler. Bu nedenle, ayn blgede bir gne paneli, 19 ile 56 W/m ya da gnlk 0.45-1.35 kWh/m enerji salayacaktr. Yandaki resimdeki koyu renkli alanlar, gne paneli kaplanmas durumunda ayn blgede 2003 ylnda retilen toplam enerjiden biraz daha fazla enerji retebilecek rnek alanlar gstermektedir. Bugnk %8 verime dayal teknoloji ile dahi, iaretli blgelere yerletirilecek gne panelleri, bugn fosil yaktlar, hidroelektrik, nkleer vb kaynaklara dayal tm santrallerin rettii elektrik enerjisinden biraz daha fazlasn retebilecektir. Hava kirliliinin neden olduu Kresel loluk ise daha az miktarda gne nn yeryzne ulamasna neden olduu iin, gne enerjisinin gelecei ile ilgili az da olsa endie yaratmaktadr. 1961-90 yllar arasn kapsayan bir aratrmada, ayn dnem ierisinde deniz seviyesine ulaan ortalama gne n miktarnda %4 azalma olduu gzlenmitir.

Gne Enerjisi Teknolojileri

Gne nlarndan yararlanmak iin pek ok teknoloji gelitirilmitir. Bu teknolojilerin bir ksm gne enerjisini k ya da s enerjisi eklinde direk olarak kullanrken, dier teknolojiler gne enerjisinden elektrik elde etmek eklinde kullanlmaktadr.

Gne enerjili stma sistemleri

Gne enerjili scak su sistemleri, suyu stmak iin gnee nlarndan yararlanr. Bu sistemler evsel scak su ya da bir alan stmak iin kullanlabildii gibi ounlukla bir havuzu stmak iin kullanlr. Bu sistemler ounlukla bir termal gne paneli ile bir de depodan oluur. Gne enerjili su stclar grupta toplanr. 7

Aktif sistemler, suyun ya da s transfer svsnn evirimi iin pompa kullanrlar. Pasif sistemler suyun ya da s transfer svsnn devrini doal evirim ile salarlar. Ktle sistemleri su tanknn dorudan gne ile snmasn amalarlar.

Yaygn sl gne enerjisi uygulamalar unlardr: - Dzlemsel gne kollektrleri: lkemizde de ok yaygn olarak kullanlan, evlerde scak su elde etmede kullanlan sistemlerdir. -Younlatrcl gne enerjisi santrallar: Bunlarda, dorusal, anak eklinde ya da merkezi bir odaa ynlendirilmi dev aynalar kullanlarak, odak noktasnda ok yksek scaklkta s elde edilir. Genellikle elektrik retiminde kullanlr. Ancak henz bir yaygnlk kazanamamlardr. -Gne ocaklar: anak eklinde ya da kutu eklinde gne ssn toplayan yaplardr. Gelimekte olan lkelerde daha yaygn kullanlr. -Trombe duvar: Sandvi eklinde cam ve hava kanallar ile paketlenmi bir pasif gne enerjisi sitemidir. Gne nlar gn boyunca, duvarn altnda ve stnde yer alan hava gei boluklarn tahrik ederek, doal evirim ile termal ktleyi strlar. Gece ise trombe duvar biriktirdii enerjiyi ma yolu ile yayar. -Geili hava paneli: Aktif gne enerjili stma ve havalandrma sistemidir. Termal gne paneli gibi davranan, gnee bakan delikli (perfore) bir duvardan oluur. Panel, binann havalandrma sistemine n stma uygular. Ucuz bir yntemdir. %70e kadar verime ulalabilir. Aratrmaya konu olmu, ancak yaygnlaamam baz sl gne enerjisi teknolojieri: -Gne Havuzlar: Havuza atlan tuzlarn yardm ile dip tarafta scaklk elde edilir. Bunlar daha ok deneysel sistemler olarak kalmlar, bir yaygnlk gsterememilerdir. -Gne Bacalar: Bir binann zemininde toplanan s, yksek ve dar bir bacaya ynlendiinde, bacada kurulu trbini altrr. Bu da, deneysel aamada kalm gne enerjisi trlerinden biridir. -Su Artma Sistemleri: Bunlar da bir eit havuz sistemidir. Havuzun stne eimli cam kapak yerletirilir, buharlaan su tuzdan arnarak bu kapakta younlar. -rn kurutma sistemleri.

Gne pilleri

Bu yat zerindeki gne pilleri 12 voltluk akleri, 9 Ampe kadar dorudan gne yardmyla doldurabilirler. Gne pilleri ya da fotovoltaik piller diye anlan cihazlar, yariletkenlerin fotovoltaik etki zelliini kullanarak, gne ndan elektrik enerjisi retirler. Gne pilleri, kurulan sisteme bal olarak bir ka mW'dan bir ka MW'a kadar elektrik retebilir. Yksek retim maliyetleri nedeniyle, yakn zamana kadar olduka az 8

kullanlmtr. 1950'lerden bu yana uzayda uydularda, 1970'li yllarda, elektrik hattndan uzak yerlerde, yol kenarlarndaki acil telefon cihazlar ya da uzaktan alglama gibi uygulamalarn enerji gereksiniminin karlanmasnda kullanlmtr. Son yllarda, evlerde elektrik ebekesi ile birlikte alan sistemler de yaygnlamtr. 2005 sonu itibar ile toplam 5,300 MW olduu zannedilen kurulu gne pili kapasitesinin, gelimi lkelerin, gne pillerinin evsel amal kullanmna verdii tevikler nedeniyle, 2006 ylnda da ciddi art gstermesi beklenmektedir. Gerek kullanmdaki art, gerekse teknolojik gelimeler nedeniyle gne pillerinin retim maliyetinde her yl azal grlmektedir. Bir gne pili panelinin watt bana maliyeti 1990 ylnda yaklak 7,5 USD iken, 2005 yllnda bu rakam yaklak 4 USD seviyesine inmitir. Gelimi lkelerin sunmu olduu tevikler, gne pillerinin yatrm maliyetinin 5 ile 10 yl arasnda geri dnebilmesini salamaktadr. Evsel amal kullanlan gne pilleri bir inverter aracl ile elektrik ebekesine balanmakta, bylece retilen elektriin aklerde depolanmasndan tasarruf edilmektedir. 2003 yl ierisinde tm dnyada gerekleen gne pili retiminde %32'lik bir art gzlenmitir. Gne pili kullanmndaki art o kadar byktr ki, yariletken retiminin talebi karlayamamas, gne pili retiminin artnda bir kst olmutur. Bu sorunun 2006 ve 2007'de de devam edebilecei sanlmaktadr.

Mimaride gne enerjisi

Gne enerjisinden yararlanan tasarmlar, ok az daha ilave enerji kullanmak suretiyle, konfor scakl ve k seviyesinin elde edilmesini hedefler. Bunlar pasif gne enerjisinde olduu gibi souk ortamlarda daha fazla gne ile scak su elde edilmesi eklinde ya da aktif gne enerjisinde olduu gibi, pompa ve fanlar kullanarak, scak ve souk havann (ya da svnn) ynlendirilmesi eklinde de olabilir. Seralar da bir eit gne mimarisi rnei saylabilir.

Gne ile aydnlatma

mekanlar gn ierisinde k tpleri ile aydnlatlabilirler. rnein fiber optik k tpleri, atya yerletirilmi gne nlarn toplayac bir anaa balanarak, i mekanlarda aydnlatma kaynakl enerji giderlerini azaltarak, daha doal bir aydnlatma yaratabilirler.

Isl gne enerjisinden elektrik reten enerji santralleri

Solar ki, younlatrlm gne enerji kulesi (sl gne enerjisine rnektir). Isl gne enerjisi sistemleri, yaygn olarak, bir s eanjrn yksek scaklklara kadar starak, elde edilen snn elektrik enerjisine dntrlmesi eklinde kullanlrlar.

Enerji kuleleri
Enerji kuleleri bir a eklinde yerletirilmi, ok sayda dz ve hareketli yanstclarn (heliostatlarn) gne nlarn kule zerindeki bir toplaycya ynlendirmesi eklinde alrlar. Younlatrlm gne sayesinde, kule zerinde biriken yksek s daha sonra kullanlmak zere baka bir maddeye transfer edilir.

Younlatrcl kollektrler ve buhar motorlar

Bir younlatrcl kollektrde sya dntrlen gne enerjisi, nkleer ya da kmrl elektrik santrallerinde olduu gibi, suyun kaynatlarak buhara dntrlmesi ve elde edilen buharla da bir buhar motoru ya da bir buhar trbininin tahrik edilmesi suretiyle elektrik enerjisi elde edilir.

Younlatrcl kollektrler ve stirling motorlar

Bir younlatrcl kollektrde sya dntrlen gne enerjisi ile bir stirling motoru tahrik edilir. Stirling motoru kapal devere gaz kullanan, suya ihtiya duymayan bir s motorudur. Stirling motoru ile gne enerjisinin elektrie dntrlmesi, %30 ile en yksek verime sahip sistem kabul edilir.

10