SICAK SU KAYNAKLARININ KULLANIM ALANLARI

Ya olarak yeryzne den ya da yeryznde bulunan sularn, yerekimi etkisiyle yerin altna szp, orada birikmesiyle oluan sulardr. Yer alt suyunun oluabilmesi iin beslenme ve depolanma koullarnn uygun olmas gerekir. Yer alt suyunun beslenmesini etkileyen en nemli etmen yalardr. Depolama koullar ise yzeyin eimine, bitki rtsne ve yzeyin geirimlik zelliine baldr.

Yer alt Sularnn Bulunu Biimleri

Bol yal ve zemini geirimli talardan oluan alanlarda yer alt suyu fazladr. Az ya alan, eimi fazla ve geirimsiz zeminlerde ise, yer alt suyunun oluumu zordur. Kum, akl, kumta konglomera, kalker, volkanik tfler, alvyonlar, geirimli zeminleri oluturur. Bu nedenle alvyal ovalar ve karstik yreler yer alt suyu bakmndan zengin alanlardr. Kil, marn, ist, granit gibi talar ise geirimsizdir. Yer alt suyu oluumunu engeller. Yeraltnda biriken sular

Taban suyu Artezyen Karstik Yeralt Suyu olarak bulunur. Taban Suyu
Altta geirimsiz bir tabaka ile snrlandrlan, geirimli tabaka iindeki sulardr. Bu sular genellikle yzeye yakndr. Marmara Blgesindeki ovalar, Ege Blgesindeki knt ovalar, Mu, Erzurum ve Pasinler ovalarndaki yer alt sular bu gruba girer.

Artezyen
Bu tr sular basnl yeralt sulardr. ki geirimsiz tabaka arasndaki geirimli tabaka iinde bulunan sulardr. Tekne biimli ovalar ve vadi tabanlarnda bu tr sular bulunmaktadr. Anadolu Blgesi artezyen sular bakmndan zengindir.

Karstik Yer alt Suyu

Karstik yrelerdeki kaln kalker tabakalar arasndaki atlak ve boluklarda biriken yer alt sulardr. En nemli zellii birbirinden bamsz taban sular oluturmasdr. Karstik alanlarn geni yer kaplad Akdeniz Blgesi karstik yeralt sular bakmndan zengindir.

Kaynak
Yeralt sularnn kendiliinden yeryzne kt yere kaynak denir. Trkiyede kaynaklara pnar, eme, bulak ve gze gibi adlar da verilir. Kaynaklar, yer alt suyunun bulunu biimine, yzeye kt yere ve sularn scaklna gre gruplandrlabilir. Sularnn scaklna gre kaynaklar, souk ve scak su kaynaklar olarak iki gruba ayrlr :

Souk Su Kaynaklar
Ya sularnn yeraltnda birikerek yzeye kmas sonucunda oluurlar. Genellikle yzeye yakn olduklar iin d koullardan daha ok etkilenirler. Bu nedenle sular souktur. Souk su kaynaklar yeraltnda bulunu biimine ve yzeye kt yere gre gruba ayrlr :

Tabaka Kayna : Geirimli tabakalarn toporafya yzeyi ile kesitikleri yerden sularn yzeye
kmasyla oluan kaynaklara tabaka kayna denir. Vadi Kayna : Yeraltna szan sularn bulunduu tabakann bir vadi tarafndan kesilmesi ile oluan kaynaktr. Genellikle vadi yamalarnda grlr. Karstik Kaynak (Voklz) : Kaln kalker tabakalar arasndaki boluklar doldurmu olan yer alt sularnn yzeye kt kaynaktr. Bol miktarda kire ieren bu kaynaklarn sular genellikle srekli deildir. Yalarla beslendikleri iin karstik kaynaklarn sular souktur. Toroslar zerindeki ekerpnar en tannm karstik kaynak rneklerinden biridir.

Scak Su Kaynaklar
Yerkabuundaki fay hatlar zerinde bulunan kaynaklardr. Fay kaynaklar da denir. Sular yerin derinliklerinden geldii iin scaktr ve d koullardan etkilenmez. Sular getikleri ta ve tabakalardaki eitli mineralleri eriterek bnyelerine aldklar iin mineral bakmndan zengindir. Bu tr kaynaklara; kaplca, lca, ime gibi adlar verilir. Scak su kaynaklarnn zel bir trne gayzer denir. Gayzer : Volkanik yrelerde yeraltndaki scak suyun belirli aralklarla fkrmas ile oluan kaynaklardr. UYARI : Yerin derinliklerinde bulunan sularn scakl yl iinde fazla bir deime gstermez. Fay kaynaklar volkanik ve krkl blgelerde grlr.

Trkiyede Scak Su Kaynaklarnn Dal

Trkiye kaplca ve lca bakmndan zengin bir lkedir. Bursa, negl, Yalova, Bolu, Haymana, Kzlcahamam, Sarkaya, Erzurum, Sivas Balkl ermik, Afyon, Ktahya, Denizli evresindeki kaplca ve lcalar en nlleridir.

JEOTERMAL ENERJNN KAYNAI OLAN SICAK SULAR :

Jeotermal enerji, Dnya'nn ssndan elde edilen enerjidir. Jeotermal szc "yer" ve "s" anlamndaki Yunanca iki szckten retilmitir. Bu snn kayna , Dnya'nn derinliklerindeki "magma" denilen erimi kaya ktlesidir. Yzeye pskren buharn da, yzeyden derinlere szan yamur sularnn, bu kzgn magma blgesinde snp buharlamas sonucunda olutuu sanlmaktadr. Bu sdan, zlanda ve Japonya'da olduu gibi, evlerin, hamamlarn ve seralarn stlmasnda yararlanlabilir. Elektrik enerjisi retiminde de, retelere bal buhar trbinlerinin altrlmasyla jeotermal enerji kullanlabilir.

Yeryz kabuundan yeraltna szlen sular, dnyamz ekirdeinin sert dokusu derinliklerinde, magmadan edindii s ve radyoaktivite, ayrca yeryz mineralleriyle beslenip, tekrar yzeye ykselir. Bunlar eitli scaklklarda termal su veya yksek basnl buhar ve gaz formatnda geri dner. Bu oluum byk bir enerjiyi aa karr.

DNYADAK JEOTERMAL KAYNAKLARIN DURUMU

Dnya genelinde jeotermal potansiyelin dalm alanlar u ekildedir: 1. And volkanik kua 2. Alp-Himalaya kua 3. Dou Afrika Rint sistemi 4. Karayip Adalar 5. Orta Amerika volkanik kua Trkiye'de deprem kuaklar zerinde scaklklar 20-101 santigrat derece arasnda 1500 dolaynda kaynak k ve rezervuar scaklklar 30-242 santigrat derece arasnda deien 400 kuyudan scak ve mineralli su k mevcuttur. Trkiye'deki bu jeotermal kaynaklar balca Kuzey Anadolu Fay hattnda, Bat Anadolu grabenler sistemi zerinde, Orta ve Dou Anadolu'daki volkanik blgelerde ve youn tektonik zonlarda yer almaktadr.

TRKYEDE KAPLICALAR ADANA HARUNYE KAPLICALARI: Bikarbonat, kalsiyum, slfr, magnezyum ve

karbondioksit ihtiva eden sulardr. Romatizma, mide-barsak, karacier, metabolizma bozukluklar ve kadn hastalklarna iyi gelmektedir. Dzii ilesinde, ehir merkezine 17 kilometre mesafededir. Dolmu seferleri yaplmaktadr.

AFYON MER VE GAZLIGL KAPLICALARI: Alkalik, tuzlu, bikarbonat, florr

ve karbondioksit ihtiva eden sulardr. ocuk hastalklarna, romatizma, bbrek ve deri hastalklarna iyi gelmektedir. mer kaplcasnn ehir merkezine uzakl 17 kilometre, Gazlgln ise 22 kilometredir. Afyondan her iki kaplcaya da otobs seferleri dzenlenmektedir. metre, Hdr Bey kasabasna ise 2 kilometre mesafededir. Vasta problemi yoktur.

AFYON SANDIKLI HUDA KAPLICALARI: Kkrt, karbondioksit, bikarbonat ve

alkalik maddeler ihtiva eden sulardr. Mide-barsak, bbrek, romatizma, kadn ve deri hastalklar, solunum yollar rahatszlklar iin iyi gelmektedir. Kaplcalar Sandklya 9 kilometre, Afyona ise 70 kilometre mesafededir. Sandkl Belediyesi otobs seferleri dzenlemektedir.

ANKARA HAYMANA KAPLICALARI: Bikarbonatl, kalsiyumlu, sodyumlu,

manezyumlu, karbondioksitli sulardr. Mide, bbrek, solunum yollar, kan dolam ve beslenme bozukluu rahatszlklarna iyi gelmektedir. Haymanaya Ankaradan otobs seferleri yaplmaktadr.

ANKARA AYA KAPLICALARI: Kalsiyumlu, klrrl, sodyumlu ve karbondioksitli

sulardr. Romatizma, solunum yollar, kan dolam, mide ve beslenme bozukluu hastalklarna iyi gelmektedir. Ankaradan Ayaa otobs seferleri yaplmaktadr.

ANKARA KIZILCAHAMAM KAPLICALARI: Karbondioksit, klorr, bikarbonat,

arsenik ve sodyum ihtiva eden sulardr. Romatizma, mide, solunum yollar, deri, ocuk hastalklar ve kan dolam rahatszlklarna iyi gelmektedir. Ankaradan Kzlcahamama otobs seferleri yaplmaktadr.

ANTALYA DEMRE MELER: Klorr, magnezyum, hidrojen, sodyum ve slfr ihtiva

eden sulardr. zellikle mide ve barsak rahatszlklarna iyi gelmektedir. Ka ilesine uzakl 40 kilometredir. Yozgattan otobs seferleri dzenlenmektedir.

BTLS ILICAKY KAPLICASI: Sodyum, hidrojen, florr, slfat ve klorr ihtiva eden
bir sudur. Romatizma, kadn ve deri hastalklarna iyi gelmektedir. Bitlisle Ilca ky aras 22 kilometredir. Minibs ve dolmu seferleri yaplmaktadr.

BNGL KS KAPLICASI: Sodyum, kalsiyum, arsenik, bromr, karbondioksit ve

bikarbonat ihtiva eden bir sudur. Romatizma, mide-barsak, dolam, imanlk ve gut hastalklarna iyi gelmektedir. ehir merkezine 20 kilometre mesafededir. Otobs ve minibs seferleri dzenlenmektedir.

BOLU KAPLICALARI: Karbondioksitli, ac bikarbonatl, radyoaktif, hipertermal sulardr.

Bbrek, mide ve kan dolam rahatszlklarna iyi gelmektedir. Boluya be kilometre mesafede olup dolmu seferleri yaplmaktadr.

BURDUR NSUYU MELER: Bikarbonat, kalsiyum ve bromr ihtiva eden sulardr.

eker, mide, barsak ve metabolizma bozukluklarna iyi gelmektedir. Burdur-Antalya yolu zerindedir. Burdura uzakl 14 kilometredir. Dolmu seferleri yaplmaktadr. nsuyu Maaras adyla bilinmektedir.

BURSA KAPLICALARI: Bursadaki kaplcalar ekirge semtine serpilmi vaziyettedir. rili

ufakl birok kaplca vardr. Ancak ou turizm irketlerince iletildiinden otelleri ve servisleri hayli pahaldr. Genellikle romatizma, siyatik, cilt hastalklar, bbrek, idrar yollar hastalklarna iyi gelen sulardr

BALIKESR GNEN KAPLICALARI: Slfat, florr, bikarbonat, sodyum, klorr ve

magnezyum ihtiva eden sulardr. Romatizma, bbrek, mide, metabolizma bozukluklar ve kadn hastalklarna iyi gelmektedir. Balkesir ve Bursadan Gnene otobs bulmak ok kolaydr.

BURSA NEGL OYLAT KAPLICALARI: Radyoaktif elementler ihtiva eden

sulardr. Daha ziyade romatizma hastalklarna iyi gelmektedir. Bursaya 80 kilometre, negl ilesine de 35 kilometre mesafededir. Vasta problemi yoktur.

ORUM BEKE KAPLICALARI: Bikarbonatl ve sodyumlu sulardr. Bbrek, mide,

barsak ve beslenme bozukluu hastalklarna iyi gelmektedir. Mecitznden ve orumdan dolmu seferleri yaplmaktadr.

GERMENCK ALANGL KAPLICALARI: Klorr, sodyum ve bikarbonatl

sulardr. Romatizma, mide-barsak, bbrek, kan dolam, ocuk ve kadn hastalklarna iyi gelmektedir. Aydnn Germencik ilesine 9 kilometre, Hdr Bey kasabasna ise 2 kilometre mesafededir. Vasta problemi yoktur.

ELBSTAN CELA MELER: Bikarbonat, kalsiyum, karbondioksit, bromr ve demir

ihtiva eden sulardr. Mide-barsak ve metabolizma bozukluklarna iyi gelmektedir. Kahramanmaran Elbistan ilesine 30 kilometre mesafededir. Ekinz kasabasndadr. ehir merkezinden otobs seferleri dzenlenmektedir.

ERZURUM PASNLER KAPLICALARI: Klorr, sodyum, bromr, bikarbonat ve

karbondioksit ihtiva eden sulardr. Romatizma, mide-barsak, bbrek, kadn ve ocuk hastalklarna iyi gelmektedir. Pasinler ilesinde adet kaplca ve lca vardr. 1. Pasinler Kaplcas 2. Akda Ilcas 3. Kpr ky Deli ermik Kaplcas. Her kaplcaya gitmek iin Pasinlere ulamak yeterlidir. Buradan kaplcalara minibs seferleri dzenlenmektedir. Ak da Ilcasna Erzurumdan da gidilebilir.

ERZNCAN EKSU KAPLICALARI: Magnezyum, sodyum, karbondioksit, klorr ve

bikarbonat ihtiva eden sulardr. Romatizma, solunum yollar, mide, bbrek kan dolam, metabolizma ve kadn hastalklar iin iyi gelmektedir. ehir merkezine 10 kilometre mesam ve solunum yollar ile kadn hastalklarna iyi gelmektedir. Vandan Erci ilesine, oradan da Hasan abdal kyne gitmek gerekmektedir. Erciten kaplcaya minibs seferleri dzenlenmektedir.

EZNE KESTANBOLU KAPLICALARI: Sodyum, demir, klorr ve radyoaktif

elementler ihtiva eden sulardr. Romatizma, mide, bbrek, kan dolam ve metabolizma rahatszlklarna iyi gelmektedir. anakkaleye uzakl 65 kilometre, Ezine ilesine ise 17 kilometredir. anakkaleden otobsle Ezineye, oradan da dolmula Kestanbolu kaplcalarna gitmek mmkndr.

ELAZI KOLAN KAPLICASI: Kalsiyum, bikarbonat, fosfat, sodyum, bromr,

magnezyum, arsenik ve karbondioksit ihtiva eden bir sudur. Romatizma, mide-barsak, dolam ve solunum yollar rahatszlklarna iyi gelmektedir. Elazdan Karakoan ilesine, oradan da Peri Suyu kenarnda bulunan Kolan Kaplcasna gitmek gerekmektedir.

FATSA SARMAIK KAPLICALARI: Kalsiyum, slfat, sodyum, bromr ve florr ihtiva

eden sulardr. Mide-barsak, romatizma, sindirim sistemi ve metabolizma bozukluklarna iyi gelmektedir. Ordudan ve Fatsadan otobs seferleri yaplmaktadr. Fatsaya 13 kilometre mesafededir.

GEMLK ARMUTLU KAPLICALARI: Slfat, kalsiyum, klorr, sodyum ve bikarbonat

ihtiva eden sulardr. Romatizma, bbrek, mide, metabolizma ve kadn hastalklarna iyi gelmektedir. Kaplcalarn ileye uzakl 20 kilometredir. Sk olarak minibs seferleri yaplmaktadr.

HAVZA KAPLICALARI: Sodyum, bikarbonat ihtiva eden oligometalik sulardr. Romatizma,

kadn hastalklar ve hazm bozukluklarna iyi gelmektedir. Samsundan Havzaya otobs seferleri dzenlenmektedir.

KIREHR KAPLICALARI: Mahmutlu Kaplcas: iekda ilesine bal Mahmutlu

kyndedir. Bulamal Kaplcas: iekdana kilometre mesafededir. Terme Kaplcas: ehir merkezine iki kilometre mesafededir. Klorr, bikarbonat, kalsiyum, sodyum, arsenik, karbondioksit ve radyoaktif maddeler ihtiva eden sulardr. Kadn hastalklarna, romatizmaya, mide ve solunum rahatszlklarna iyi gelmektedir.

KONYA ILGIN KAPLICALARI: Kalsiyum, sodyum, karbondioksit ve bikarbonat ihtiva

eden sulardr. Dolam sistemi kadn hastalklar, solunum yollar ve sindirim sistemi rahatszlklarna iyi gelmektedir. Konya, Afyon ve Eskiehirden otobs seferleri dzenlenmektedir.

KAYSER BAYRAMHACI KAPLICALARI: Klorr, sodyum, kalsiyum,

karbondioksit ve bikarbonat ihtiva eden sulardr. Kadn hastalklar, romatizma, mide, solunum yollar

ve kan dolam sistemi rahatszlklarna iyi gelmektedir. Kayseri, Nevehir ve Krehirden her zaman iin otobs bulmak mmkndr.

MULA KYCEZ SULTANYE KAPLICALARI: Tuzlu, hidrojen, bromr,

slfr, florr ve radyoaktif maddeler ihtiva eden sulardr. Romatizma, metabolizma bozukluklar, deri ve kadn hastalklar iin iyi gelmektedir.

NEVEHR KOZAKLI KAPLICALARI: Klorr, slfat, sodyum, bikarbonat ve

kalsiyum ihtiva eden sulardr. Romatizma, bbrek, mide, barsak, kadn hastalklar ve metabolizma bozukluklarna iyi gelmektedir. Kayseri, Nevehir, Krehir ve Yozgattan otobs seferleri yaplmaktadr.

NDE FTEHAN KAPLICALARI: Tuz, florr ve toprak alkali ihtiva eden sulardr.
Romatizma, bbrek, mide barsak rahatszlklarna iyi gelir. Nideden ve Ulukladan otobs seferleri dzenlenmektedir. Trenle de gitmek mmkndr.

REYHANLI HAMAMA KAPLICALARI: Slfat, sodyum, klorr, bikarbonat,

kalsiyum, bromr, hidrojen, slfr ve florr ihtiva eden sulardr. Karacier, mide-barsak, romatizma ve metabolizma rahatszlklarna iyi gelmektedir. Hatayn Reyhanl ilesine 25 kilometre mesafededir. Hataydan ve Reyhanldan otobs seferleri dzenlenmektedir.

RZE ANDON KAPLICALARI: Sodyum, slfat, bikarbonat, kalsiyum, manezyum,

karbondioksit ve demir ihtiva eden sulardr. Romatizma ve bbrek hastalklarna iyi gelmektedir. Kaplcalar, Rizeye 20 kilometre mesafededir. Minibs seferleri dzenlenmektedir.

SRT BLLURUS KAPLICALARI: Klor, slfat ve kkrt ihtiva eden toprak kalevli
sulardr. Romatizma, deri hastalklar, bbrek, mide-barsak ve solunum yollar rahatszlklarna iyi gelmektedir. Siirte 18 kilometre mesafededir. Otobs, minibs ve dolmu seferleri vardr.

YOZGAT SARIKAYA KAPLICALARI: Toprak alkali, bikarbonat, demir ve radyoaktif

elementler ihtiva eden sulardr. Romatizma, mide, barsak, kan dolam ve kadn hastalklarna iyi gelmektedir. Yozgat, Kayseri ve Ankaradan otobs seferleri dzenlenmektedir.

TURGUTLU URGANLI KAPLICALARI: Karbondioksit, bikarbonat, florr ve alkalik

sulardr. Mide-barsak, kan dolam, romatizma ve deri hastalklarna iyi gelmektedir. Manisann Turgutlu kazasndan kaplcalara otobs seferleri dzenlenmektedir.

MULA KYCEZ SULTANYE KAPLICALARI: Tuzlu, hidrojen, bromr,

slfr, florr ve radyoaktif maddeler ihtiva eden sulardr. Romatizma, metabolizma bozukluklar, deri ve kadn hastalklar iin iyi gelmektedir.

ANKIRI-KURUNLU AVUNDUR KAPLICALARI: Slfatl, alkalik ve

bikarbonatl sulardr. Romatizma, kadn hastalklar, solunum yollar ve kan dolam rahatszlklarna iyi gelmektedir. ankr - erke otobsleri yaknndan gemekte; Kurunludan dolmu seferleri yaplmaktadr.

DYARBAKIR ERMK KAPLICALARI: Klorr, sodyum, bikarbonat, bromr,

hidrojen ve slfr ihtiva eden sulardr. Romatizma, kadn ve deri hastalklar, solunum yollar rahatszlklarna iyi gelmektedir. Kaplcalar ermikten 5 kilometre mesafededir. ermik-Diyorbakr aras ise 95 kilometredir. Vasta problemi yoktur.

DENZL PAMUKKALE KAPLICALARI: Kalsiyum, slfat, bikarbonat ve

karbondioksit ihtiva eden sulardr. Romatizma, kan dolam bozukluklar, bbrek, mide ve solunum yollar rahatszlklar iin iyi gelmektedir. Denizliye 20 kilometre mesafededir. Minibs, otobs ve dolmu seferleri dzenlenmektedir.

TUNCEL BAIN KAPLICASI: Kalsiyum, arsenik, bikarbonat ve karbondioksit ihtiva

eden bir sudur. Romatizma, mide, solunum yollar, deri ve ocuk hastalklarna iyi gelmektedir. Tunceliden Malazgirt ilesine, oradan da Ban kyne gitmek gerekmektedir.

YALOVA KAPLICALARI: Slfat, sodyum, florr, kalsiyum ve bikarbonat ihtiva eden

sulardr. Romatizma, mide-barsak ve bbrek hastalklarna iyi gelmektedir. Yalovadan kaplcalar aras mesafe 12 kilometredir. Termal ad verilen tesislere sk olarak minibs seferleri dzenlenmektedir.