TEKNK RESM

Endstride alan elemanlar, altklar yere gre yeterli resim bilgisine sahip olmaldr. Bir teknisyen, konstrktr resmi hem iyi bilmeli hem de iyi ve doru izmelidir. Tezgah banda alan ii ise iyi resim izmesi gerekmez. Ancak resmi doru okuyup anlamas gerekir. Bunun iin de Teknik resmin temel kurallarn bilmelidir. Ancak Teknik resim dier bilgi alanlarna gre farkllk gsterir. Yani sadece dinleyip, okumakla renilmez. rendiklerini uygulayp bol pratik yapmadka kavrayamaz. Yani gzel izmese de doru izecek bir seviyede olmaldr. zellikle kroki resim son derece nemlidir. Dolaysyla, sadece resim okuma yeterli ve kalc olmaz. Bir miktar izim almalar yaparken, farknda olmadan yava yava okuma pratii geliecektir.

Teknik resim, teknik elemanlar tarafndan bir inaatn veya herhangi bir mekanizmann biim ve llerini tasvir etmek iin kullanlan grafik (izgi) lisandr.

TEKNK RESMN AMACI ve NEM

Bak yn (Dik izdm) Grn llendirme

Kalnlk 4

Malzeme

Markalama

(izme)

(Noktalama)

lenmi yzeyler

rtme ya da kesme

lsnde ileme

Delme (rn)

TEKNK RESMN MESLEK DALLARI LE LGS

Meydana getirilecek i paralar i srasna gre model, dkm, tesviye, montaj ve boya atlyesinde bir ok iinin elinden geecei iin, her iinin o para hakknda genel bilgiye sahip olduu kadar teknik resmide ok iyi okuyabilmesi lazmdr.

Teknik brolarda mhendisler tarafndan tasarlanan i konularnda, parann yapm resmi dediimiz, llerini, yaplaca malzemeyi, ka adet yaplacan ve ileme zelliklerini belirten resimleri izerek yapma geilmek zere atlyelere gnderilir. Resimler hazrlanrken eitli blmlerde ilenecei dnlerek, her iinin anlayabilecei veya paray gznde canlandrabilecei nitelikte ve eksiksiz olmasna nem verilir.

ETL MESLEK DALLARI LE LGL RESMLER

Ltfen korkmaynz. Greceiniz resimler tipik meslek resimleridir. u aamada doal olarak anlayamayabilirsiniz. Kursun sonunda kendi brannzla ilgili olan resimleri okuyup ve anlayabileceksiniz.

1.0

a0

a1

2.0

b0

b1

1.1
14(Z)

4(A)

2(B) 12(Y) 14(Z)

2.1

4(A)

2(B) 12(Y)

5(R)

3(S)

5(R)

3(S)

a0

2(A)

1(P)

3(R)

2(A)

b0

2(A)

a1

2(A)

b1

2(A)

1(P)

3(R) 2(A)

1(P)

3(R)

1(P)

3(R)

1(P)

3(R)

3(R) 1(P)

TEKNK RESM ALETLER

Resimin temiz ve iyi izilebilmesi iin resim takmlarnn kaliteleri iyi olmal ve bunlar daima temiz tutulmaldr. Alet iler el vnr. yapan alet ne kadar iyi olursa ortaya kan i de o kadar iyi olur.
Resim masas: zerine kat balanarak izim yaplan dzgn yzeyli aletlerdir.

T cetveli: zerinde milimetrik l blntl, balk ksm sabit veya hareketli ok ynl alma kabiliyetine sahiptir.
Dz cetvel: Kat zerine l aktarmaya, bir yerden bir yere l tamaya yararlar. Eri cetvel ( Pistole ): Pergel ve cetvel ile izilemeyen dzgn olmayan erilerin iziminde kullanlr.

Gnyeler ( 30 ve 45 ): T cetveli zerinde kaydrarak izgiler izmeye, l tamaya yararlar.

A ler (letki): 0-180 ve 180-360 derece arasndaki alarn llmesinde kullanlr.

ablonlar: ember, yay ve yaz ablonlar belli bal eitlerindendir.

Pergel: ember ve yay izilmesinde kullanlr.

HB

Kalemler:Teknik resim iziminde kullanlr. H serisi sert ulu, B serisi yumuak ulu, HB serisi orta yumuak ulu kalemlerdir.

2B

Silgi: izimde yaplan hatalar silmek iin kullanlr

RESM KAITLARI
1189

A2

841

A1 A4

A3
A6 A5 A6 A0

Forma

A0

A1

A2

ller mm

841 x 1189

594 x 841

420 x 594

A3

A4

A5

A6

297 x 420

210 x 297

148 x 210

105 x 148

Genellikle A3 ve A4 katlarn kullanrz. En ok bunlarn llerini bilmemiz gerekir. Dikey A4 = 210 x 297 Dikey A3 = 297 x 420 Yatay A4 = 297 x 210 Yatay A3 = 420 x 297

DKEY

YATAY

TEKNK RESMDE KULLANILAN ZGLER

Teknik resimde izgi kalnlklar, izilecek resmin byklne ve gze gzel grnecek ekilde ayarlanr. Ayn lek ile izilen bir parann, btn grnlerinde kullanlan ayn tip izgiler, ayn kalnl muhafaza etmelidir. eitli byklkteki resimlerde kullanlmak zere eitli izgi gruplar halinde

standardize edilmitir. Bunlar 1,4 1 0,7 0,5 0,35 0,25dir. Biz A3 ve A4 kadna
izim yapacamz iin 0,5 mm izgi grubunu kullanacaz. 0,5 izgi Grubu Kalnlk 0,5 mm izgi Ad Srekli kaln izgi

0,25 mm Srekli ince izgi 0,25 mm Srekli ince izgi (Serbest) 0,25 mm Kesik ince izgi 0,25 mm Noktal kesik ince izgi 0,25 mm Noktal kesik ince izgi, ular kaln

0,5 mm

Noktal kesik kaln

TEKNK RESMDE KULLANILAN ZGLER

Kat byklne gre izgi kalnl kullanlmas tavsiye edilir. A0 formatndaki byk katlara ok ince ile izim yaplrsa, kimi okuyucular okumakta glk ekebilir. Bunun yerine kaln, okunmas kolay, izgi grubundan semek gerekir. Biz A3 ve A4 kadna izim yapacamz iin 0,5mm izgi grubunu kullanacaz. 0,5 izgi Grubu Kullanld yerler ekillerde grnen kenarlar ve evreler. l ve l balama izgileri, taramalar Ksmi kesit veya grnleri snrlayan izgiler Grnmeyen kenarlar ve evreler Simetrik cisimlerin eksenleri, delik daireleri Kesit dzlemlerinin izleri zel ilem yaplacak yzeylerin belirtilmesinde

Bir sonraki sayfada grdnz parann izgi kalnlklarna gre izimini greceksiniz.

Srekli kaln

Srekli ince

Kesik ince

Noktal kesik ince, ular kaln

Noktal kesik ince

NN FARKLI ZG KALINLIKLARI KULLANMAMIZ GEREKR ?

DORU

YANLI

GEOMETRK ZMLER
Doruyu iki ve ikinin kat sayda blmek: Pergel A B uzunluunun yarsndan daha byk alarak A ve B ularndan apraz yaylar izilir ve kesitirilir C ve D noktalar bulunur. C D arasndan izilen izgi A B dorusunu iki eit paraya bler ve E noktas bulunur. Ayn ilem A E doru paras iin yaplrsa blmeler elde edilir.

nce izgi C F Kaln izgi

1/4

H 1/4

1/2

G
D

GEOMETRK ZMLER
Daire iine gen izmek: Pergel dairenin yarap R kadar alarak A noktasndan bir yay izilir. Yayn daireyi kestii noktalar C ve D, tepe noktas B ile birletirilir.

B Kaln izgi nce izgi

GEOMETRK ZMLER
Daire iine altgen izmek: Pergel dairenin yarap R kadar alarak A ve B noktasndan birer yay izilir, C D ve E F noktalar bulunur. Yaylar ile daire evresinin kesitii noktalar A, B, C, D, E, F birletirilir.

B Kaln izgi E F nce izgi

C
A

ZDM
Bir cismin bir dzlem zerine drlen grntsne, o cismin izdm; bu grnty elde edebilme metoduna da izdm metodu denir. zdmn olmas iin; bak noktas, nlar, cisim ve dzlem olmas gerekir.

ZDM METOTLARI 1- Konik izdm 2- Eik izdm 3- Dik izdm (Kullanacamz izdm)

1- Konik izdm: Bir noktadan kan nlar cismin evre ve kenarlarndan geerek dzlem zerinde byyerek grnty meydana getirir. Bu izdm tam bykl ve biimi aklamadndan iilik resimlerinde kullanlmaz, daha ziyade afi, dekorasyon ve mimari izimlerde kullanlr. Bak noktas

Cisim

zdm

zdm dzlemi

2- Eik izdm: Bu metotta birbirine paralel olan nlar, izdm dzlemine eik olarak gelirler. Cismin bir yz dzleme paralel olmakla beraber, nlar dzleme 90 den farkl bir ada geldiinden, izdm dzlemi ile yapt aya bal olarak farkl grnler meydana getirirler.

Bak noktalar

Cisim

zdm

zdm dzlemi

3- Dik izdm: Bu metotta izdm nlar birbirine paralel ve izdm

dzlemine ise dik durumdadr.nlar birbirine paralel ve dzleme dik geldiklerinden, cismin duruu deimedike, dzlemle arasndaki mesafe ne kadar deise, izdmde bir deiiklik meydana gelmez. Bu nedenle dzlem zerindeki izdm de cismin n yz ile ayn biim ve byklkte olur.

Bak noktalar

Cisim zdm

zdm dzlemi

ISO-E ve ISO-A ZDM METODU

lkemizde ve Avrupa lkelerinde ISO-E izdm metodu kullanlmaktadr. Ancak lkeler arasndaki teknolojik ilikiler ierisinde ISO-A izdm metodunu da bilmek gerekir.

ISO-E ( Iso- Europa):Avrupa ve bizimde bal olduumuz lkeler tarafndan kullanlmaktadr.

ISO-E ISO-A ( Iso- America):Amerika ve ngiltere'nin bal olduu lkeler tarafndan kullanlmaktadr.

ISO-A

ISO-E METODUNA GRE DZLEMLER

Temel izdm dzlemleri uzayda birbirine dik kabul edilir. 3 dzlem vardr. Yatay dzlem (stten grn): Yere paralel olan dzleme denir. Aln dzlem (nden grn): Yatay dzleme dik olan dzleme denir.

Profil dzlem (yandan grn): Aln ve yatay dzleme dik olan dzleme denir.
Aln dzlem Profil dzlem

Yatay dzlem

ISO-E METODUNA GRE GRNN ELDE EDLMES

stten bak

Yandan bak

nden bak

ISO-E METODUNA GRE GRNN ELDE EDLMES

stten bak

nden grn

Yandan bak

stten grn

nden bak

ISO-E METODUNA GRE GRNN ELDE EDLMES

stten bak

Yandan bak

nden bak

Diedr: zdm dzleminin kapal haline diedr denir.

Epr: zdm dzleminin ak haline epr denir. Biz izimlerimizde epr konumunu kullanacaz.

nden grn

Yandan grn

stten grn

 GRNN EPR DZLEMNDE GSTERLMES

ISO-E Metonu Gre Grn karmak.

ST nden grn Yandan grn

O N M L C B

D
stten grn

A
E K J H YAN N

F
G

ISO-E

ISO-E Metonu Gre Grn karmak. C ST A B N J N M L C B L FE G NM O K YAN J H D N LM C AB

A
E K J H YAN N ST

F
G AJ CB DE F

ISO-E Metonu Gre Grn karmak.

ST YAN N M L C B D O

N LM

C AB

N M L

N
J K O E ST DE H F

YAN

A
K J H N

F
G NM L

C B A J

ISO-A Metonu Gre Grn karmak.

ST stten grn

O N M L C B

D
YAN nden grn Yandan grn

A
E K J H N ISO-A

F
G

ISO-A Metonu Gre Grn karmak. L ST ST DE O N M L C B AJ CB F

NM

D
YAN A E C B N J H H N FE G D

A
K J

F
G

YAN

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Aada verilen parann ISO-E metoduna gre 3 grnnn karlmas.

C A E D A B N YAN B D E

N ST C

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Bundan sonra yapacamz uygulamalarda ISO-E metoduna gre izimlerimizi yapacaz.Aada verilen parann 3 grnnn karlmas.

D G C E F I H A D N F E ST B A C N B G I YAN

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Aada verilen parann 3 grnnn karlmas.

C B D A N YAN A

B N

ST

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Aada verilen parann 3 grnnn karlmas.

F E G D H A C B

E D C I YAN J

N J I A N B F G H ST

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Aada verilen parann 3 grnnn karlmas.

G
E F D B A N C B A N E F G ST YAN C

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Aada verilen parann 3 grnnn karlmas.

J G K E H

B C D

I D

G F E YAN

I H

ST K
N J

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Tek grnle ifade edilen paralar: zerinde girinti ve knt olmayan dz yzeyli ( sac gibi ) paralarn bir grn izilir. Kalnlk ls grnn zerine yazlr.

Kalnlk 3

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Tek grnle ifade edilen paralar

Kalnlk 5

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Tek grnle ifade edilen paralar

Kalnlk 4

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Tek grnle ifade edilen paralar

Kalnlk 4

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Tek grnle ifade edilen paralar: zerinde girinti, knt olmayan simetrik silindirik paralar da tek grnle ifade edilebilir.

25

34

29

29

35

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Tek grnle ifade edilen paralar: zerinde girinti, knt olmayan simetrik kare paralar da tek grnle ifade edilebilir.

23

34

29

29

35

Numaralandrlm model paralarnn perspektifleri ile harflendirilmi grnleri verilmitir. Her parann nden ve soldan grnlerini bularak aadaki izelgeye grn harflerini yaznz.

GRN IKARMA UYGULAMALARI

nden Grnler Yandan Grnler

Perspektif

stten Grnler

4
P 1 Y

D
P 2 Y

H
P 3 Y

L
P 4 Y

Numaralandrlm model paralarnn perspektifleri ile harflendirilmi grnleri verilmitir. Her parann nden, soldan ve stten grnlerini bularak aadaki izelgeye grn harflerini yaznz.

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Perspektif

B 2

P 1

P 2

P 3

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Verilen perspektifler yardmyla, noksan braklm grnlerini tamamlaynz.

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Verilen perspektifler yardmyla, noksan braklm grnlerini tamamlaynz.

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Model paralarn nden grnleri numaralandrlm, yandan grnleri ise harflendirilerek verilmitir. Numaralandrlm her parann yandan grnlerini bularak izelgedeki yerlerine harflerini yaznz.

NDEN
1

YANDAN
A

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Model paralarn nden grnlerine gre yandan ve stten grnlerini bularak izelgeye harflerini yaznz.

NDEN

YANDAN

STTEN

PERSPEKTFLER
Perspektif: Bir cismin bir bakta, genel olarak yznn birden grnecek ekilde izilen resimlerine denir. PERSPEKTF

Paralel perspektif

Konik perspektif
Bir ka noktal ki ka noktal

Aksonometrik perspektif

Eik perspektif

ka noktal

Kavaliyer

Kabinet

Militer

1:1 1:1

1:1
1:1 1:1

zometrik

Dimetrik

Trimetrik

1:1

1:1

1:1

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann izometrik perspektifini iziniz.

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann izometrik perspektifini iziniz.

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann izometrik perspektifini iziniz.

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann kavaliyer perspektifini iziniz.

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann kavaliyer perspektifini iziniz.

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann kavaliyer perspektifini iziniz.

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann dimetrik perspektifini iziniz.

1:2

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann dimetrik perspektifini iziniz.

1:2

PERSPEKTF UYGULAMALARI
Aada grnleri verilmi olan parann dimetrik perspektifini iziniz.

1:2

GRN IKARMA UYGULAMALARI

Perspektifte grlen ve ince malzemeden yaplm i parasnn anm verilen anmlardan hangisidir.

LLENDRME
llendirme: izilen resimlerin llerle ifade edilmesi ve tanmlanmasna denir. Teknik resimde, izilen resimlerin mutlak ekilde llerde ifade edilmesi gerekir. Resimlerde llendirme yaplmadan rnlerin retiminde tam ve noksansz yaplmas mmkn deildir.

l rakam 75 eik (Norm) yaz

l izgisi
l oku

l snr izgisi

~ 4 5 mm ~ 8 10 mm ~ 1 mm 15 ~ 3 mm ~ 2 - 3 mm

Kalnlk 1,5

BKME BOYLARI HESAPLARI

Bklm sac paralarnn bkm yerlerindeki i yzey ksalma, d yzeyinde uzama meydana gelir. Uzama ve ksalmann olmad bir eksen vardr. Bu eksene natural (Tarafsz) eksen denir. Anmlar bu eksene gre yaplmaktadr.

K - KATSAYISI

R < 2 x T ise K=0,33 alnr.

R = 2 x T ile 2 x T ise R > 2 x T ise K=0,5 alnr. K=0,4 alnr.

R = Bkme yarap
T = Sac kalnl K = K katsays

BKME BOYU FORML

BB = . X ( R + K X T) X ( A / 180) BB = Bkme boyu A = Bkm as

BKME BOYLARI HESAPLARI

K - KATSAYISI R=3 T=3 R?2xT 3?2x3 3<6 ise K=0,33 alnr.

BKME BOYU FORML

BB = . X ( R + K X T) X ( A / 180) BB = 3,14. X ( 3 + 0,33 X 3) X ( 90 / 180) BB = 3,14. X ( 3 + 0,99) X 0,5 BB = 3,14. X 3,99 X 0,5 BB = 6,264 mm

TAM BOY
TB = 6,264 + 9 + 21 TB = 36,264 mm

BKME BOYLARI HESAPLARI

K - KATSAYISI R = 1,5 T = 1,5 R?2xT 1,5 ? 2 x 1,5 1,5 < 3 ise K=0,33 alnr.

BKME BOYU FORML

BB = . X ( R + K X T) X ( A / 180) BB = 3,14. X ( 1,5 + 0,33 X 1,5) X ( 90 / 180) BB = 3,14. X ( 1,5 + 0, 495) X 0,5 BB = 3,14. X 1,995 X 0,5 BB = 3,13 mm

TAM BOY
TB = 14 + 3,13 + 9 + 3,13 + 38 + 3,13 + 14 TB = 84,39 mm

BKME BOYLARI HESAPLARI

K - KATSAYISI
R = 1,5 T = 1,5 R?2xT 1,5 ? 2 x 1,5 1,5 < 3 ise K=0,33 alnr.

BKME BOYU FORML

BB = . x ( R + K x T) x ( A / 180) BB = 3,14. x ( 1,5 + 0,33 x 1,5) x ( 90 / 180) BB = 3,14. x ( 1,5 + 0, 495) x 0,5 BB = 3,14. x 1,995 x 0,5 BB = 3,13 mm

TAM BOY
29

TB = 32+3,13+343+3,13+382+3,13+285,5+3,13+29 TB = 1084,02 mm

BKME BOYLARI HESAPLARI

K - KATSAYISI
R=3 T=3 R?2xT 3?2x3 3<6 ise K=0,33 alnr.

BKME BOYU FORML

BB = 3,14 x ( R + 0,33 x T) x 0,5 BB = 3,14. x ( 3+ 0,33 x 3) x 0,5 BB = 3,14. x 3,99 x 0,5 BB = 6,27 mm

TAM BOY
TB = 324 + 6,27 + 448 + 6,27 + 324 TB = 1108,54 mm

BKME BOYLARI HESAPLARI

K - KATSAYISI
R=3 T=3 R?2xT 3?2x3 3<6 ise K=0,33 alnr.

BKME BOYU FORML

BB = 3,14 x ( R + 0,33 x T) x 0,5 BB = 3,14. x ( 3+ 0,33 x 3) x 0,5 BB = 3,14. x 3,99 x 0,5 BB = 6,27 mm

TAM BOY
TB = 384 + 6,27 + 21 + 6,27 + 5 TB = 422,54 mm

KAYNAKLI BRLETRMELER
Kaynak: Kristalleri ayn veya birbirine yakn zellikteki metal veya plastik i paralarnda, ek yerlerinin ergitilmesi veya yaklak ergime scaklklarnda basn yapmak suretiyle iki paraya ait kristallerin birletirilmesine denir.

Kaynak yeri: Paralarn kaynakla birletirildii ksmdr. Kaynak yeri uzatma, mukavemet arttrma vb. amaca gre eitli ekillerde olabilir. Kaynak dikii: Kaynak yerinde paralar kaynak dikiiyle birletirilir. Kaynak yerinin durumu ve kaynak dikiinin ekli malzeme veya kaynak metoduna gre eitli ekillerde yaplr. KAYNAK METOTLARI

Basn Esasl Kaynaklar

Ergitme Esasl Kaynaklar

zel Kaynaklar

KAYNAKLI BRLETRMELERDE ESAS SEMBOLLER

I Kayna

U Kayna

V Kayna

Yarm U Kayna

Yarm V Kayna

Srt Kayna

Y Kayna

Eik Kaynak

Yarm Y Kayna

ke kayna

YARDIMCI SEMBOL UYGULAMA RNEKLER

Dz V Kayna

D bkey V Kayna

bkey ke kayna

Yzeyi temizlenmi ke kayna

KAYNAK SEMBOLLER UYGULAMA RNEKLER

veya

veya

veya

KAYNAKLI BRLETRMELERDE ESAS SEMBOLLER

veya

veya

veya

veya

KAYNAK ESAS LLER

s: parasnn st yzeyinden alt yzeyine kadar kaynan en kk ls

s6

a5 a: kizkenar dik genin en byk ykseklii

z7 z : ikizkenar genin en uzun dik kenar

n : Kaynak diki says

z4

n x I x (e)

l: Kaynak diki uzunluu z4

3 x 15 x (10)

(e) : Kaynak aral

o : epeevre kaynak

Bayrak yukarda antiyede kaynak yaplacak

Bayrak aada yerinde kaynak yaplacak.

1/2/3/4

1 11 111 13 131 135

111
2

14 141 21 24 25

1- Kaynak ilemi (ISO 4063) 2- Deerlendirme gruplar (ISO 5817 10042)

3 311 312 4 41 7 751 9 91 94

3- Kaynak pozisyonu (ISO 6917)

4- Ek malzemeler (ISO 544 2560 3581)

Elektrik ark kayna Metal ark kayna Yzey kayna Metal - gaz alt kayna Metal inertgaz Metal aktivgaz Volfram gazalt kayna Volfram intergaz kayna Diren kayna Nokta kayna Noktasal oksijn kayna Basn kayna Gaz kayna Oksi asetilen kayna Oksi proban kayna Srtnme kayna Ultrason kayna Dier kaynaklar Laser kayna Lehim Sert lehim Yumuak lehim