evre Kimyas 1, rnek alma Sorular

1. zelti Hazrlama ve pH
H2SO4 ilavesi yaplmas gerekmektedir. Bu tesise giren atksu debisinin 25m3/sa olduu dnlrse 1,84kg/L younlua sahip, %98lik H2SO4den gnlk ne kadar kullanlmaldr. (H:1, S:32, O:16)

S.1.1. Bir atksu artma tesisinde pH ayarlamak iin zeltinin her bir litresine 1 ml 0.05Nlik

.1.1.
Bunun iin nce deriik H2SO4in normalitesini hesaplamamz gerekir; 1,84kg 1000 gr 1mol 11, 679mol 0,98 = = 18, 4M = 36,8 N L 1kg 98 gr L Daha sonra zeltinin 1 litresi iin gerekli deriik slfirik asit miktarn bulalm; N1 V1 = N 2 V2 36,8 N X = 0, 05 N 1 X 0, 00136ml 0, 00136ml H 2 SO4 / Latksu Son olarak gerekli gnlk H2SO4 miktarn hesaplayalm; 0, 00136ml H 2 SO4 1000 Latksu 25 m3atksu 24 sa = 816 ml H 2 SO4 / gn 1 Latksu 1 m3 atksu 1 sa 1 gn

6 ml numune alnp 100mlye tamamlandktan sonra analize geiliyor. 2 mllik K2Cr2O7 ilavesi sonrasnda 38,4 mllik bir sarfiyat ortaya kmaktadr. a) Bu analiz sonucunda %8lik bir pozitif hata olduu dnlrse, analiz iin fazla bir kimyasal sarfiyat olmamas da (5-15 ml) gz nne alnarak hatasz bir analiz iin uygun seyreltme oran veya numune hacmi ne olmaldr. b) lk lmdeki hatann renkten kaynaklandn dnrsek giriimi nlemek adna neler yaplabilir. Not: ahit iin uygun bir deer kabul edilebilir. Forml: Cl (mg / L) = ( A B) N 35450 V (ml )

2. Volmetrik Analiz - Klorr Tayini S.2.1. Klorr konsantrasyonu yksek bir atksudan

.2.1.
a) ncelikle Klorr konsantrasyonunu hesaplayalm; (ahiti 0,25ml kabul edelim) ( A B ) N 35450 (38, 4 0, 25) 0, 0141 35450 100 Cl (mg / l ) = = 3178mg Cl / L V 100ml 6
Bu sonucun %8 pozitif hatal olduu dnlrse gerek konsantrasyon; 100 3178mg Cl / L 2943mg Cl / L 108 5-15 ml arasnda bir sarfiyat isteniyorsa, sarfiyat 10ml kabul edilir. O halde seyreltme oran; ( A B ) N 35450 (10 0, 25) 0, 0141 35450 100 Cl (mg / l ) = = 2943mg Cl / L V 100ml x x = 1, 656ml O halde; 1, 656 /100ml = %1, 656 ' lk bir seyreltme gereklidir.

b) Renk giriimini nlemek iin Al(OH)3 bileii ilave edilip, kartrldktan sonra dinlendirilip filtreden geirilebilir.

3. Gravimetrik Analiz Slfat Tayini S.3.1. Bir atksuda slfat analizi yaplmak isteniyor. Bu amala numuneden 8ml alnp
100mlye tamamlanr. Seyreltilmi numuneden de 25 ml alnp analize balanmtr. Analiz sonrasnda tartm yaplm ve 46,2865 gr olarak bulunmutur. Bu analizde %4lk bir negatif hata olutuu biliniyor ve gerek konsantrasyonun 4800mg/L olduu gz nne alnrsa; a) Analiz ncesinde yaplm olan ilk tartm nedir? b) Gerek sonucu bulabilmek iin gravimetrik yolla yaplmas planlanan slfat analizi iin BaCl2 zeltisinden suya en az ne kadar ilave edilmesi gerekir. mgBaSO4 0.4115 SO4 (mg / L) = V ( Litre) BaCl2 zeltisi; 100gr BaCl2.2H2O, 1 L suda zlr. (Ba:137 Cl:35.45, H:1, O:16)

.3.1.
a) ncelikle analiz sonucunda bulduumuz konsantrasyonu hesaplayalm; 96 480 0mg SO42 / L X mg SO4 2 / L 100 Analiz sonucunda bulunan deer X = 4608mgSO4 2 / L mgBaSO4 0.4115 SO4 (mg / L) = V mgBaSO4 0.4115 100 4608(mg / L) = 0, 025 8 mg BaSO4 = 22, 4mg = 0, 0224 g
lk Tartm = SonTartm mg BaSO4 lk Tartm = 46, 2865 0, 0224 = 46, 2641gr

b) BaCl2 .2 H 2 0 Ba + 2Cl + 2 H 2O

SO4 + Ba BaSO4 1 mol SO4 iin 1 mol Ba gereklidir. Gerek konsantrasyon = 5000mgSO42 / L 4608mgSO4 / L 12, 5 kat seyreltildiine gre
4608 /12,5 = 368, 64 mgSO4 / L 25ml ' de analiz yapldna gre; 368, 64mgSO4 1L 25ml = 9, 216mg SO4 1000ml L 9, 216mg SO4 0, 096mmol SO4 9, 216mg SO4 96mg / mmol 1 mol SO4 iin 1 mol Ba gereklidir. O halde 0,096mmol BaCl2.2H2O gereklidir. X mg BaCl 2 .2H 2 O 0, 096mmol SO4 X 23, 41mg BaCl 2 .2H 2 O 0, 096mmol Ba 243, 9mg / mmol zelti hazrlanrken 100 gram, 1 Lde zndne gre; (100mg, 1mlde znr) 23, 41mg BaCl2 .2H 2 O iin bu zeltiden , 0,2341 ml bu zeltiden alnmas yeterlidir.

renk analizi yaplmak isteniyor. Artm sonrasnda Zahiri ve Gerek renk iin srasyla elde edilen giderim verimleri %96 ve %88 seviyelerindedir. Artm sonras gerek renk deeri %10 pozitif hatal olarak 87 Hazen bulunmutur. Artm ncesi numunede gerek renk miktar, zahiri renk miktarnn %72sini oluturduu gz nne alnrsa, artm sonras zahiri renk miktar nedir?

4. Renk ve Bulanklk Tayini S.4.1. Bir atksu numunesinde ve artm sonrasnda

.4.1. Verilen bilgilere gre nce k suyu gerek renk deerini bulalm;
%10 pozitif hatal olarak 87 Hazen bulunduysa, Gerek sonu; 100 79,1Hazen 87 110 Artm ncesi Gerek renk deerini hesaplayalm;(Gerek Renk Giderim Verimi, %88 ise) 100 Gerek Renk = 79,1 = 659, 2 Hazen 12 Artm ncesi Zahiri Renk ise;(Gerek Renk, Zahiri Rengin %72si ise;) 100 = 915, 6 Hazen Zahiri Renk= 659, 2 72 Artm Sonras Zahiri Renk ise; (Zahiri Renk Giderim Verimi %96 ise;) 96 915, 6 915, 6 = 36, 6 Hazen 100

5. Optik Yntemle Fosfat ve Nitrat Tayini S.5.1. Bir su kaynanda nitrat analizi yaplmak isteniyor. Analiz ncesinde kalibrasyon erisi
iin hazrlanan standartlarn absorbans deerleri aada verilmitir. Bu veriler gz nne alnarak %5lik bir seyreltme sonucu numunemiz iin elde edilen absorbans deerleri de verilmitir. me suyunda bulunacak Nitrat Azotu limit deeri TS 266ya gre, 10.16 mg NO3N/L olarak belirlenmitir. O halde bu su kaynandan alnacak suyun ne kadarlk bir verimle artlmas gerektiini bulunuz.

Standart 220 nm (Abs) 275 nm (Abs) (mg NO3/L) 1 0,088 0,011 3 0,206 0,012 5 0,340 0,021 8 0,523 0,019 10 0,648 0,026 15 0,942 0,029 Numune 0,456 0,020 Not 1: Numuneyi kalibrasyon erisinde yerine koyarak deil, kalibrasyon erisinden oluturulacak denklem vastasyla bulunmaldr. Not 2 : Ultra saf su ile hazrlanm numunelerde znm organik madde bulunmayacandan Standartlar ultra saf su ile hazrlandnda 275 nmde lm yaplmasna gerek kalmamaktadr. Bu almada ise standartla ksmen bir kirlilik olduu dnld iin 275nmde lm yaplm ve sz konusu deerlere ulalmtr.

.5.1.
nce kalibrasyon erisini oluturup denklemi bulalm

Standart (mg NO3/L) 1 3 5 8 10 15 Numune

220 nm (Abs)
0,088 0,206 0,340 0,523 0,648 0,942 0,456

275 nm (Abs)
0,011 0,012 0,021 0,019 0,026 0,029 0,020

220 nm-2*275 nm
0,066 0,182 298 485 596 884 0,416

16 14 12 10 8 6 4 2 0 0 0,2 0,4 0,6 0,8 1

y = a.x + b

y = 17,33 0, 416 0, 05 = 7,16mgNO3 / L Seyreltme orann da ilave edersek; 100 7,16mgNO3 / L = 143, 2mgNO3 / L 5 NO3-N deerini NO3e dntrelim; (MNO3=62gr/mol, MN=14gr/mol) 14 143, 2mgNO3 / L = 32, 34mgNO3 N 62 Gerekli Artm verimini hesaplayalm; 32, 34 10,16 100 = %69, 6 32,34

6. Atomik Absorpsiyon Spektrofotmetresi, Ar Metal Analizleri S.6.1. Atomik Absorbsiyon Spektrofotmetresi ile bir atksuda demir tayini yaplmak isteniyor.
a) Bu atksuyun organik bal metaller ierdii dnlrse analiz ncesinde yaplacak ilemi ksaca aklaynz. b) n ilem sonrasnda analiz yaplm ve 0,147lik bir Abs deeri elde edilmitir. %4 pozitif hatal olduu dnlrse, aada verilen kalibrasyon erisi denklemini kullanarak demir konsantrasyonunu bulunuz. Sz konusu atksu iin limit deerin 0,3mg/L olduu dnlrse uygulanacak artma prosesi iin minimum Demir artma verimi ne olmaldr.
Denklem; y = 4, 689.x + 0, 028

.6.1.
a) Analiz ncesi paralama ilemi yaplmaldr. 100ml numune alndktan sonra, ierisine belli miktarlarda H2SO4 ve HNO3 ilavesi yapldktan sonra kaynatlr. 10ml kalncaya kadar kaynatldktan sonra tekrar 100mlye tamamlanarak paralama ilemi yaplm olur. b) 0,147lik Abs deerini denklemde yerine koyarsak; y = 4, 689.x + 0, 028 = 4, 689.0,147 + 0, 028 = 0, 717 mgFe / L
Bu deerin %4 orannda pozitif hatal olduunu dnrsek, gerek sonu; 100 0, 717 mgFe / L = 0, 689mgFe / L 104 Uygulanacak prosesin Demir giderim verimi; 0, 689mgFe / L 0,3mgFe / L 100 = %56, 45 0, 689mgFe / L

7. Kat Madde Tayinleri S.7.1. Bir atksu numunesinde kat madde deneyleri yaplmak isteniyor. ncelikle numuneden
20 ml alnr ve 100mlye tamamlanr. Daha sonra 1,1592grlk filtre kad kullanlarak szlr. Szlen ksm 44,2864glk bir krozede su banyosunda buharlatrlmtr.szme ilemi sonrasnda filtre kad etvde kurutulup, desikatrde bekletildikten sonra tartlmtr. Tartm ilemi sonunda numune kl frnna konulup, 550 oCde yaklmtr. a) Toplam Kat maddenin %8lik ksm znm kat madde, %64lk bir ksm askda kat madde ve kalan da uucu organik madde olduu biliniyor. Krozenin son tartm 44,3326gr olduunu gz nne alarak etv sonras ve kl frn sonrasnda elde edilen son tartm deerlerini bulunuz.

.7.1.
lk olarak znm kat madde miktar belirlenir. 44, 3326 g 44, 2864 g 100ml 1000ml 1000mg = 2310mg / L 100ml 20ml 1L 1gr %8i KM=2310 mg/L olduuna gre; 64 AKM (mg / L) = 2310 = 18480mg / L 8 28 UKM (mg / L) = 2310 = 8085mg / L 8
AKM iin son tartm deeri; Xg 1,592 g 100ml 1000ml 1000mg = 18480mg / L X = 1,9616 g 100ml 20ml 1L 1g UKM iin son tartm, AKM son tartm olduu dnlrse; 1,9616 g Xg 100ml 1000ml 1000mg = 8085mg / L X = 1, 7999 g 100ml 20ml 1L 1g UKM deneyinde dier kat madde deneylerinden farkl olarak, kat madde tutulmuyor, aksine ortamdan uzaklatrlyor. O halde, ilem ncesindeki numune arl son arlk, ilem sonrasndaki numune arl da ilk arlk olarak baz alndnda ilem doru yaplm olacaktr. Ya da nceki ksmlardaki ayn formlasyon mutlak deer iinde deerlendirilecektir.

sertlik tayini yaplmak isteniyor. Bu su numunesi iin kalsiyum sertliinin, toplam sertliin %30u olduu bilinmektedir. Bu kaynaktan 25 ml numune alnp, 50mlye saf su ile tamamlanmtr. 1ml EDTA tampon zeltisi elde edildikten sonra, 2mg EBT ilave edilmitir. Ayn su kaynandan 25ml numune alnp 100 ml ye tamamlanmtr. Daha sonra 3mg mureksit ilave edilmitir. Akabinde titrasyon yaplarak 8,6ml EDTA sarfedilmitir. O halde toplam sertlik iin analiz sonrasnda %6lk bir negatif hata olduu gz nne alnrsa EDTA ile titrasyon ilemi sonunda elde edilecek sarfiyat miktar nedir. T .Sertlik = A B 1000 ml numune Ca Sertlii = A B 400.8 ml numune

8. Sertlik Tayini S.8.1. Bir su kaynanda

.8.1.
nce kalsiyum sertlii hesaplanr; A B 400,8 8, 6 1 400,8 100ml Ca Sertlii = = = 137,875mgCaCO3 / L ml numune 100ml 25ml Kalsiyum sertlii, toplam sertliin %30u olduu kabul edilirse, Ca Sertlii 137,875mgCaCO3 / L T .Sertlik = = = 459, 5833mgCaCO3 / L 0,30 0, 30 %6lk bir negatif hata var ise; 94 459,5833mgCaCO3 / L = 432mgCaCO3 / L 100 O halde sarfiyat; A B 1000 A 1 1000 50ml T .Sertlik = = = 432mgCaCO3 / L A = 10,8ml ml numune 50ml 25ml

9. Asidite ve Alakalinite Tayini S.9.1. erisinde yalnzca karbonat ve bikarbonat

alkalinitesi bulunduu bilinen bir numunede alkalinite tayini yaplmak isteniyor. 4 kat seyreltildikten sonra 50 ml alnan numune ile alkalinite deneyi gerekletiriliyor. Numuneye FF ilavesi sonrasnda 0.02N H2SO4 ile titre edilmeye balanyor. 4.6mllik sarfiyat sonrasnda renk dnm gzleniyor. Daha sonra 6,3 ml M.O. ilave edildikten sonra dnm noktasna ulalyor
Bu verilere gre, karbonat alkalinitesi ve bikarbonat alkalinitesi nedir?

.9.1.
Numunede yalnzca karbonat ve bikarbonat alkalinitesi var ise; 1000 Karbonat Alkalinitesi = 2 FF iin sarfiyat ml numune Bikarbonat Alkalinitesi = Toplam Alkalinite Karbonat Alkalinitesi O Halde; S N 50000 mlnumune 4, 6 0.02 50000 FF Alkalinitesi = 4 = 368mgCaCO3 / L 50 1000 1000 Karbonat Alkalinitesi = 2 FF iin Sarfiyat = 2 4, 6 4 = 736mgCaCO3 / L ml numune 50 (4, 6 + 6,3) 0.02 50000 Toplam Alkalinite = 4 = 872mgCaCO3 / L 50 Bikarbonat Alkalinitesi = Toplam Alkalinite Karbonat Alkalinitesi Bikarbonat Alkalinitesi = 872 736 = 136mgCaCO3 / L FF Alkalinitesi =

pHs 7.6 olan bir numunede asidite ve alkalinite deneyleri yaplmak isteniyor. Bu deneyler 50er ml numune alnr ve deneyler gerekletirilir. Deneyler iin 0,02N H2SO4den 6.6 ml sarfedilirken, 0,01Nlik NaOHden 4,9 ml sarfediliyor. Bu verilenlere gre aadaki deerleri hesaplaynz? Fenol Ftaleyn Alkalinitesi, Metil Oranj Alkalinitesi, Karbonat Alkalinitesi, Bikarbonat Alkalinitesi, Hidroksil Alkalinitesi, Metil Oranj Asiditesi, Fenol Ftaleyn Asiditesi, Mineral Asidite, Karbondioksit Asiditesi, Alkalinite(mgCaCO3 / L) = S N 50000 mlnumune Asidite(mgCaCO3 / L) = A N 50000 mlnumune

S.9.2.

.9.1.
Alkalinite: pH 8.3den dk olduu iin Fenol Ftaleyn Alkalinitesi yoktur. pH 8.3den dk olduu iin Hidroksil Alkalinitesi yoktur. pH 8.3den dk olduu iin Karbnonat Alkalinitesi yoktur.
pH 8.3den dk olduu iin Toplam Alkalinite, Metil Oranj Alkalinitesine eittir. pH 8.3den dk olduu iin numunede yalnzca bikarbonat alkalinitesi vardr, o halde toplam Alkalinite, Bikarbonat Alkalinitesine eittir. Metil Oranj Alkalinitesi ise; Alkalinite(mgCaCO3 / L) = S N 50000 6, 6 0, 02 50000 = = 132mgCaCO3 / L mlnumune 50

Asidite pH 4.5den byk olduu iin Metil Oranj Asiditesi yoktur. pH 4.5den byk olduu iin Mineral Asidite yoktur.
pH 4.5den byk olduu iin Toplam Asidite, Fenol Ftaleyn Asiditesine Eittir. pH 4.5den byk olduu iin numunedeki tm asidite, Karbondioksit Asiditesidir. O halde Toplam Asidite, Karbondioksit Asiditesine Eittir. Fenol Ftaleyn Asiditesi ise; A N 50000 4,9 0, 01 50000 Asidite(mgCaCO3 / L) = = = 49mgCaCO3 / L mlnumune 50