Pigment Bask Teknolojisi

Tekstil sanayiindeki en nemli bask yntemi Dnyada baslan kumalarn ortalama yars bu yntemle baslmaktadr ABD gibi gelimi lkelerde bu oran ok daha yksektir Esas, suda znmeyen ve tekstil liflerine kar herhangi bir afinitesi olmayan renkli partikllerin bir binder yardmyla kuma zerine balanmasna dayanr.

Pigment Bask Teknolojisi

Avantajlar: Uygulama yntemi ok basit evreci; hava kirlilii ve atk su problemi ok az Her eit life ve karmlara uygun Her kalitede basklar mmkn zel efekt basklar sadece bu yntemle yaplabilmekte

Pigment Bask Teknolojisi

Dezavantajlar: Srtme haslklar ok yksek deil Mamul tutumunda sertleme Kuru temizleme haslklar sorun olabilir Gazl sistemlerde gazya/white spirit sorunu

Pigment Bask Teknolojisi

Pigment Bask Patlar Pigmentler Binderler Kvamlatrc eitli yardmc maddeler

Pigment Bask Teknolojisi

Pigmentler, suda ve dier zclerde znmeyen molekler agregatlardr Tekstil liflerine kar afiniteleri yoktur Yaplarna gre iki ana snfa ayrlrlar:

Anorganik: karbon siyah, titanyum dioksit, bakr ve alminyum alamlar ile metal oksitler Organik: azo, fitalosiyanin, naftalen, dioksazin ve az kullanlan dier snflar

Piyasada toz, macun ve ounlukla %3045lik dispersiyonlar halinde bulunur Seim Kriterleri: Renk/parlaklk, haslk ve maliyet

Pigment Bask Teknolojisi

Binderler; basit monomerlerin polimerizasyonuyla elde edilen yksek molekl arlna sahip maddelerdir Piyasadaki binderler, st grnmnde ve kvamnda, %30-50 orannda kat madde ieren dispersiyonlardr Fiksaj ilemi srasnda binder makromoleklleri arasnda meydana gelen apraz balanmayla binder filmi elastikiyet, gerginlik ve gelimi adhezyon zellikleri kazanr

Pigment Bask Teknolojisi

N-metilolamid guruplar arasndaki apraz balama reaksiyonu: veya

B-CH2OH + HO-B B-CH2-O-B + H2O
(pH 3-5) T > 120 oC

B-CH2-OH + HO-CH2-B B-CH2-O-CH2-B + H2O

Pigment basklarn scak hava ile fikse edilme gerei buradaki denge reaksiyonlar ile aklanr

Pigment Bask Teknolojisi

Piyasada Bulunan Binder Tipleri: Kuru temizlemeye kar has olmayan akrilik esasl binderler: butil akrilat ve stiren

iyi k ve s hasl zayf kuru temizleme hasl mamuln tutumunda belirgin sertleme
tm haslklar iyi mamuln tutumu kt yumuak tutumlu kuru temizleme haslklar iyi sentetiklerde daha iyi balama etkisi k haslklar dktr, beyaz ve ak zeminlerde sararma mkemmel balama etkisi yksek haslklar yumuak ve elastik filmler, dolaysyla yumuak kuma tutumu yksek maliyet

Kuru temizlemeye kar has olan akrilik esasl binderler: butil akrilat/akrilonitril

Butadien kopolimer binderleri: butadien / akrolinitril

Poliretan binderler: Poliretan esasl

Pigment Bask Teknolojisi

Binder Miktarnn Tespiti

Gerei kadar binder kullanm maliyet, haslk ve kuma tutumu asndan ok nemlidir Devaml bir binder filmi olumas iin ortalama %40lk aktif madde ieren binderden en az % 7-8 (70-80 g/kg) binder kullanlmal Kullanlan her X g/kg pigment iin (%30-40 saf pigment ieren) ekstra 1.5-2 X g/kg ilave binder

Binder miktar = ( 80 + 3/2 X ) gr/kg Bask patn %8 (80 g/kg) binder ieren stok patndan hazrlamak iin

Stok pat miktar = (1000 - 5/2 X) gr/kg Binder miktar = 3/2 X gr/kg

Pigment Bask Teknolojisi

Kvamlatrclar emlsiyon yar emlsiyon ve sentetik kvamlatrclar

Pigment Bask Teknolojisi

Yardmc Maddeler

Haslklar artrmak amacyla kullanlan apraz balayclar (fiksatrler), Tutumu gelitirmek amacyla kullanlan yumuatclar, Kprmeyi nlemek iin kullanlan kpk kesiciler, Erken apraz balanmay nlemek iin kullanlan amonyak (pH 8-9 olacak ekilde), Emlsiyon patlarnda fiksaj srasnda -apraz balanma iin- gerekli olan asidik pH salamak iin kullanlan diamonyum fosfat, amonyum slfat vb. katalizrler, Emlsiyon patlarnda ablon tkanmalarn nlemek amacyla gerektiinde kullanlan gliserin, etilen glikol, re vb. nemlendirici maddeler

Pigment Bask Teknolojisi

Stok Pat Su Emlgatr Kvam pat Gazya Sentetik kv. Binder Amonyak Yumuatc . B. (fiksatr) Gazl 140 g 10 g 50 g 700 g 100 g 1000 g Az gazl 515-731 g 5g 100-300 g 12- 15 g 120 g 2g 0- 20 g 10 g 1000 g Gazsz 815 g 18 g 120 g 2g 0-20 g 10 g 1000 g

Pigment Bask Teknolojisi

Pigment Bask Pat Pigment x g Stok pat 900 g Denge (su/pat) - g 1000 g Gazl sistemde katalizr olarak 25 g/kg orannda diamonyum fosfat (1:2) ilavesi

Pigment Bask Teknolojisi

Kurutma ve Fiksaj lemleri

scak hava ile alan konvektif kurutucular silindirli (kontakt) kurutucular radyasyonlu kurutucular veya buharlayclar (kzgn) kullanlabilir.

Fiksaj ilemi genellikle 140-160 C scaklk ve 35 dk sreyle uygulanr

Scaklktaki her 10 C'lik art iin fiksaj sresi 1 dk. ksaltlabilmektedir Genellikle ykamaya gerek yoktur Bazen koyu tonlarda ykanabilir Burumazlk ve su iticilik gibi bitim ilemleri yaplacaksa ykama yaplmas faydaldr

Ard lemler

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

%27 kullanm oran ile pigment baskdan sonra ikinci ok nemli yntem Reaktif bm.lerin baskdaki avantajlar:

yksek ya haslklar yksek suda znrlk kk molekl arl parlak renkler geni renk gam

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Reaktif baskda boyarmadde seimi

Dk substantiviteli olmal Difzyon yetenei yksek olmal Kolay znr olmal Reaktivite yksek olmamal Alkali pata en son ve soukta ilave edilmeli

MCT gibi dk reaktiviteli boyarmaddeler baskclkta yaygn olarak kullanlmaktadr

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Reaktif Bask in n lemler Yksek emicilie (hidrofiliteye) sahip olmal Hal maddeleri ve dier safszlklar iermemeli Fazla indirgen u gruplar bulunmamal Tercihen merserizasyon veya yar merserizasyon yaplmal Peroksit, klor vb. artklar giderilmeli Kuman pH tercihen ntr veya hafif bazik olmal Rejenere sellozlar tercihen 4-6 oBlik NaOH ile soukta kostiklenmeli Rejenere sellozlarda kkrt artklar giderilmeli Rejenere sellozlara baskdan nce 100-150 g/l orannda re emdirilmesi renk verimini artrr

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Tek Adml (All-in) Reaktif Bask Yntemi Stok Pat Bask Pat Kvam pat 400-600 g Reaktif boyarmadde x g yon tutucu 5 g Stok pat 1000-x g re 100-200 g Denge (su/pat) - g Alkali 20-30 g 1000 g Ludigol vb. 10 g Su 465-155 g 1000 g Kvamlatrc:

Alginatlar Sentetik kvamlatrclar Emlsiyon veya yar emlsiyon CMC, CMS ve karboksi metil guar gibi COOH guruplar ieren modifiye doal kvamlatrclar

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Alkali : NaHCO3, Na2CO3, nadiren NaOH re :

Bm. nin znrln artrr Fiksaj srasnda lifleri daha fazla iirir

H-ba krc; renk verimini artrr, ykamay kolaylatrr

133 oCden sonra eriyerek lifi iirir Rejenere sellozlarda daha fazla HT buharlama veya termofiksajda daha fazla

renin kullanm miktar

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Zayf oksidasyon maddesi: sodyum m-nitro

benzen slfonat (Ludigol, BASF vb)

Kurutma: 100 oC ideal; 120 oCyi gememeli Fiksaj :

Fiksaj sresi reaktif bm.nin zelliine gre ayarlanmal; gereinden uzun sreler VS gibi bm.lerde renk verimini drebilir Fiksaj (renk) verimi ok nemli; tek reaktif guruplularda %70; ift reaktif guruplularda % 90lara kadar kabilmektedir

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Fiksaj Yntemleri Buharlama:

100-103 oCde 6-10 dk; yksek reaktiviteli bm.lerde 1-2 dk. bile yeterli olabilir 130-160 oCde 30-60 sn HT buharlama Ramz, hot-flue vb. kurutucularda 160-180 oCde 1-3 dk; Silindirli kurutucuda ise, 150 oCde 1 dk

Termofiksaj:

HT buharlama ve termofiksaj yntemlerinde bask patna 150-200 g/kg gibi yksek oranda re ilave edilmelidir

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

ki adml reaktif bask yntemi 1. Adm: Alkali iermeyen bask pat ile kuma baslr ve kurutulur 2. Adm: Baskl kumaa uygun bir yntemle (fular, aktarma, pskrtme, kpk aplikasyonu vb.) alkali zeltisi uygulanr ve arkasndan fiksaj ilemine geilir Stok Pat Alginat pat (%3-13) 400-600 g re 0-50 g Su 340-590 g Ludigol vb. 10 g 1000 g

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Reaktif bm.lerin suda znrlkleri ve difzyon hzlar yksek olduundan kinci admda baskl kuma zerindeki bm.nin alkali banyosuna akma riski var Yksek alkali konsantrasyonunda alginat patlar koagle olur Ayrca Al2(SO4)3 ile koaglasyon artrlr Ar koaglasyondan kanlmaldr, ykama zorlar

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Emdirme zeltileri:

Yksek konsantrasyonda sodyum silikat (47 oB; Na O:SiO =1:2,1) 2 2

MCT esasl boyarmaddeler iin tavsiye edilen bir fular reetesi

150 g NaCl 150 g Na2CO3 50 g K2CO3 40 g NaOH (38 oB) - g Su ile 1 litreye tamamlanr

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

ki Adml Fiksaj Yntemleri

1. Pad-Steam: 130 oCde 30-50 sn buharlama 2. Souk Bekletme (Pad-batch): %70-80 banyo alacak ekilde emdirme, skma ve oda scaklnda 6-12 saat bekletme 3. Ya Fiksaj (alkali ok yntemi): Mamuln 100-103 oCdeki alkali zeltisinden 10 -20 sn sreyle geirilmesi

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

ki adml yntemin avantajlar: Emniyetli; Bm.nin hidrolizi veya bask patnn stabilitesi problemleri yoktur Hatal basklar ykanarak yeniden baslabilir Renk verimi daha yksektir Yksek miktarda re kullanmaya gerek yoktur. Boyarmadde seimi fazla kritik deildir

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

ki adml yntemin dezavantajlar: Yksek oranda alkali ve elektrolit kullanlmas; maliyetleri artrr Fazla alkali ve elektrolit kullanm evreye zararldr Kuman beyaz ksmlarnda sararmalar olabilir Ard ilemleri tek admlamaya gre daha zordur.Tek admlda kuma ykama banyosuna girer girmez; iki admlda ise alkali ve tuz kuma zerinden uzaklatktan sonra ykama balar. lave bir fulara veya aktarma nitesine ihtiya vardr

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Reaktif Basklarn Ard lemleri

Baskl kumalarn ykanmas boyanm kumalardan daha zordur:

Kvamlatrclar kolayca uzaklavermez Zemin kirlenme tehlikesi var Renk verimi dz boyamadan biraz daha dk Dk substantiviteli bm.ler Yksek difzyon yeteneine sahip bm.ler Yksek fiksaj verimi Zemin kirlenmesini azaltan ykama maddeleri

Ykama ilemlerinin baarl olmas iin:

Reaktif Boyarmaddelerle Bask

Reaktif Basklarn Ard lemleri

Souk durulamalar Ilk durulamalar (40-50 oC) Scak durulamalar (80-90 oC) Kaynar sabunlama (95-98 oCde, noniyonik veya anyonik sabun ile) Scak durulama (80-90 oC) Souk durulama (gerekirse ntralizasyon)

Kontin ykama makinelerinde yaplan ykamalarda da tekne saysna bal olarak benzer bir sralama yaplr.

Reaktif Boyarmaddelerle Bask