SIEMENS (S7-200)

PLC
PROGRAMLAMA
VE
UYGULAMALARI

2002 – 2003 YAZ DÖNEMİ STAJ ÇALIŞMASI

Endüstriyel ELEKTRONİK Kontrol SİSTEMLERİ

Suat SUĞAN Yavuz GÜLER
01137017

1
 SIEMENS (S7-200) PLC PROGRAMI KULLANIMI

Laboratuarda kullandığımız deney seti SIEMENS (S7-200) marka olup bilgisayara PPI (Point –
to point interface) kablosu ile bağlanır. Beslemesi 24V DC ile sağlanır. PLC’ mizin CPU’ su 221
dir, bu bize PLC’ ye program yüklerken lazım olacaktır. Ayrıca PLC ‘ nin 6 tane girişi 4 tanede
çıkışı vardır. Çıkış beslemesi için, çıkışa bağlanacak sistemin beslemesi (Ayrı bir kaynaktan)
verilmelidir.
Bundan sonraki bölümlerimiz de S7-200 tip PLC’ nin özelliklerini örnek programlarla
öğreneceğiz. Ayrıca endüstride kullanılan değişik sistemlere ait temel PLC programlar ve
uygulamaları vereceğiz.
Programı bilgisayarınıza Cd’den yükleyecekseniz, Cd’yi taktığınızda kurulum otomatik olarak
çalışmaya başlar. Karşımıza çıkan ekranda dili İngilizce seçeriz ve bilgisayar yüklemeye hazır
duruma geçer, daha sonra çıkan uyarılara olumlu yanıt verdiğimizde masa üstünde aşağıdaki
ikonu görürüz.
Bu ikona iki kere sol tıkladığımızda aşağıdaki ekran karşımıza çıkacaktır.
Açılan program penceresinde üst menü’de yer alan PLC menüsüne tıklayarak
V3.1 STEP 7 MicroWIN SP2.l nk içeriğini görürüz .Bu menüde en alt da yer alan type ‘ e tıklanır ve böylece aşağıdaki
menü karşımıza çıkar. Burada CPU 221 seçilir ve programınız çalışmaya hazır hale
gelmiş olur.

Plc ile bağlantı kurulamazsa yine aynı menüde yer alan “communications” ikonuna
tıklanır ve buradaki ayarların şöyle olması gerekir. Remote address: 2, Local address: 0,
Module: PC/PPI cable (COM 1), Protocol: PPI, Transmission rate: 9.6kbps, Mode: 11 bit, bu
ayarlar yapıldıktan sonra PPI kablosunun üzerinde bulunan anahtarların konumları sırasıyla
010000 olmalıdır. Bundan sonra PLC’ yi bilgisayardan RUN veya STOP moduna
geçirebiliyorsak iletişim sağlanmış demektir.
Şimdi de menü çubuğundaki ikonları sırasıyla inceleyelim. Menü çubuğunda sırasıyla;
File, Edit, View, Plc, Debug, Tools, Windows, Help ikonları vardır.
Şimdi bunlardan birincisini yani File menüsünü inceleyelim. Windows tabanlı programların temel
bir menüsü olup Türkçe’de “dosya” denilen bu menü aşağıdaki komutları içerir.

2
FILE MENÜSÜ

New: Buradan yeni bir çizim ekranı açılır. Ayrıca kısa yol olarak Ctrl+N tuşlarına
klavyeden basarsak yine bu menü açılır.
Open: Burada kaydedilen bir dosyayı disketten veya bilgisayardan açmaya yarar.
Ayrıca Ctrl+O ile de kısa yol olarak açılır.
Close: Açmış olduğumuz çizim ekranını kapatır.
Ancak kapatırken bize çizmiş olduğumuz programı kay-
detmek isteyip istemediğimiz sorulur, kaydedeceksek dosya
adını yazıp kaydet tuşuna basarız.
Save: Yapmış olduğumuz programı kaydetmek
için kullanılır.
Save as: Yine yapmış olduğumuz programı bu
sefer farklı kaydetmek için kullanılır.
Import: Kullandığımız programa uygun bir
programda çizilmiş bir programı bizim kullandığımız
programa almak için kullanılır.
Export: Buda aynı import gibidir ancak burada
çizdiğimiz programı bir başka uyumlu programa atmak
için kullanılır.
Upload: PLC’de yüklü olan programı bigisayar
ekranına alır.Kısa yol olarak Ctrl+U kullanılmalıdır.
Download: Ekrandaki programı PLC’ ye yüklemek
için kullanılır. Bununda kısa yolu Ctrl+D dir.
Page setup: Yazıcı ayarları buradan yapılır.
Print preview: Baskı önizlemedir.(Yazıcıdan kağıda geçecek son şeklin izlenmesi)
Print: Burada da yazıcı ayarları yapılır.
1: En son kullandığımız dosyayı gösterir.
Exit: Programdan çıkmak için kullanılır, bastıktan sonra bize programı kaydetmeyi
isteyip istemediğimiz sorulur, kaydedeceksek “YES” demeliyiz.

EDİT MENÜSÜ

Undo: Son olarak çizdiğimiz nesneyi eğer yanlış çizdiysek

O şekli geri almak için kullanılır.(Geri al işlemi)
Cut: İstediğimiz bir şekli yerinden kesmek için kullanılır.(Kes)
Copy: İstediğimiz bir şekli kopyalamak içinkullanılır.(Kopyala)
Paste: Kestiğimiz veya kopyalamak istediğimiz nesneyi yapıştırmak için
kullanılır.(Yapıştır)
Select all: Çizim yaptığımız dosyada ki bütün nesneleri seçmek için
kullanılır.
İnsert: Şeklimize ekleme yapmak için kullanılır. Mesela yeni bir network
eklemek istediğimizde kullanılmaktadır.
Delete: Seçili olan tek bir nesneyi yada bir network’ u silmek
için kullanılır.
Find: Çok karışık devrelerde bir network’ u bulmak çok zordur. Bu komut ile bulmak
istediğimiz network numarasını yazıp okeylersek o network’u bulur.(Bul)
Replace: Yerlerini değiştirmek isteğimiz elamanları bulduktan sonra başka bir elamanla
değiştirebiliriz.(Değiştir)
Go to: Gitmek istediğimiz network numarasını buraya yazarak gidebiliriz.(Git)

3
VİEW MENÜSÜ:(Görünüm)

Stl: Statement List türünde komutlarla programlama ortamını seçer.

Ladder: Çizimimizin merdiven mantığı ile çizilmesini sağlar.
Fbd: Semboller ile programlama ortamını seçer.
Symbol table: Programdaki sembolleri gösterir ancak, bunları kendimiz
yazmamız gerekir.(Giriş ve çıkışların adreslerine karşılık isimler atanır.)
Status chart: Bu listeye yazılan giriş,çıkış veya değişkenlerin durumu
izlenebilir.
Data block: Değişken hafızasına başlangıç değerleri atanmasını sağlar.
System block: Burada sistem hakkındaki ayarlar vardır.
Toolbars: Ekranın en üstünde bulunan yardımcı butonları gizlemeye
veya çıkarmaya yarar.(Araç çubukları)
Navigation bar: En soldaki gezinti menüsünü açmaya veya kapamaya
yarar.
Instruction tree: Ağaç şeklindeki talimat menüsünü, yani çizim ekranının
hemen solundaki menüyü kaldırır yada getirir.
Output window: PLC’ nin hangi işlemi yaptığını gösteren ekranın en
altındaki penceredir ve bu pencerenin aktif veya pasif yapılmasını sağlar.
Zoom: Ekranı yakınlaştırmak için kullanılır.
Properties: Programın özelliklerini gösterir.

PLC MENÜSÜ

Run: Plc’ yi çalışma moduna alır.

Stop: Plc’ yi durdurma moduna alır.
Compile: Aktif penceredeki programı derlemek için kullanılır.
Compile all: Programların hepsinin birden derlenmesi için
kullanılmaktadır.
Clear: PLC’ nin hafızasındaki programı silmek için
kullanılır.(PLC Stop modunda)
Power-up reset: Büyük hatalar oluştuğunda PLC’ yi resetlemek
için kullanılır.
Information: PLC’ nin özellikleri hakkında bilgi verir. (örneğin
PLC’nin modeli,giriş-çıkış düzenlemesi,çalışma modu..).
Program the memory cartridge: Programınızı bir EEPROM’a
saklama seçeneğidir.
Create data block from ram: CPU’nun hafızasını EEPROM’a
oradanda Data Blok’a kaydırır.
Time of day clock: PLC’ yi günün hangi saatinde durması hangi saatinde çalışması
gerektiğini buradan komut vererek yapabiliriz.Geçerli saati görebilir, ayarlayabiliriz.
Compare: Ekranda açık olan program ile CPU’daki programı karşılaştırır.
Type: PLC’ nin çeşidi,CPU’ su ve bilgisayarla iletişim ayarları buradan
seçilmektedir.(Elinizdeki PLC’de bulunmayan seçenekleri kullandırmayarak baştan hata
yapmanız engellenir.)

4
DEBUG MENÜSÜ :(Hata Bulma)

First scan: Yaptığımız devrenin bilgisayar tarafından ilk taraması

yapılır.
Multiple scans: Bu da devreyi çoklu olarak inceler ve bize kaç
devir daim yapacağını sorar eğer devremizde hata yoksa “0 errors” yazar.
Program status: Programdaki giriş veya çıkışların enerjilenme
durumlarını gösterir.
Chart status: Bilgi alış verişi yapmamızı sağlar.

TOOLS MENÜSÜ :(Araçlar)

Instruction wizard: Öğrenim sihirbazı dır.Karmaşık işlemlerin kolayca yapılmasına sağlar.

Td 200 wizard: TD-200 Programlama biriminin mesajlarını
ayarlamamızı sağlar.
Customize: Kısayol çubuklarını kaldırmak veya getirmek için
kullanılır.(Özelleştir)
Options: Dil’i, ekranın rengini ve benzeri ayarların yapıldığı
yerdir.(Seçenekler)

WİNDOWS MENÜSÜ :(Pencere)

Açılmış pencerelerin ekranda yerleşiminin ayarlandığı menüdür.

Cascade: Çizimimizin arka arkaya ekranda görünümü ile ilgilidir. Diğer
ikiside aynı görevi görmektedir.Ayrıca altta bulunanlar ise kullanımda olan
dosyaları göstermektedir.
Horizontal: Görünümü yatay bölümlendirmemizi sağlar.
Vertical: Görünümü dikey bölümlendirmemizi sağlar.

HELP MENÜSÜ :(Yardım)

Contents and index: Burada yardım konuları hakkında endeks

vardır. Aramak istediğimiz bir yardım konusunu bu menüde yer alan “Bul”
adlı butona tıkladıktan sonra ismini yazarak bulabiliriz.
What is this: Bir soru işareti sembolünü yardım istediğimiz
nesnenin üzerine götürüp tıklarız.
About: Kullanılan Microwin yazılımı hakkında bize bilgi verir.

5
 Örnek1: MİCROWİN programını kullanmayı öğrenmek amacıyla aşağıda verilen
örnekteki çizimin yapılışı anlatılacaktır.
Başlamadan önce PLC adlı menüden CPU’ yu 221 seçmeliyiz. (Bu işlem programın
sonunda da yapılabilir).
Programa başlamadan önce konfigürasyon yaparsak daha iyi olur. Yani girişleri çıkışları
plc’ ye tanıtmamız gerekiyor.
Bunu nasıl yapacağımızı sırayla
görelim. View menüsünden “Symbol table”
menüsünü açarız.
NOT: Yeni seçilen bir elamanın sembol
adını sağ tıklayarak “Define symbol”
seçeneğinde tanımlı sembol isimlerinden
birini seçmemize imkan tanır.
Burada yazanlar sırasıyla giriş veya çıkışa verdiğimiz isim, adres (adresler: girişler I0.0-
I0.5’ e, çıkışlar ise Q0.0, Q0.3’ kadardır) ve birde yazılması gerekiyorsa açıklama yazılır.
Daha sonra devreyi kurmaya başlayalım bunun için F4 veya kısa yol çubuğundan
kontakları çıkarırız buradan hangisi işimize yarıyorsa onu alırız, burada en üsttekini seçelim.
Daha sonra yine aynı yerden ama kapalı kontağı alalım ve F6’ ya basarak ta çıkışımızı seçelim
bu çıkış dahili bir çıkıştır onun için de adresinin M
ile başlaması gerekir.Tekrar F4 e basarak açık bir
kontak daha alalım bu açık kontak bizim dahili
rölemizin açık kontağı olup onunla aynı ismi
taşımak zorundadır. Daha sonra F9 tuşuna
basarak kutuları açarız bu kutulardan TON’ u
(Timer On belirli bir zaman sonunda kontakları
konum değiştirir.) seçeriz adresi’ni T37 seçtikten
sonra son kısma geliriz, burada da zaman’ın açık
kontağını motor çıkışının önüne kayarız. Normal
bir çıkış olan motor çıkışını da F6’ya basarak
çıkarırız ve adresi motor veya Q0.0
yazarız.Programımız artık çalışmaya hazır
duruma gelmiştir. Eğer PLC’ ye yükleyip denemek
isterseniz file menüsün’ den “DOWN LOAD” ı
seçin ve yüklemesini bekleyin, yükleme sırasında
PLC’ nin stop modun da olması gerekir.(RUN
modunda ise bilgisayar size; “PLC’ yi stop moduna almak istermisiniz” diye sorar yes
dediğimizde PLC stop modunda dır. ) stop modundayken PLC’ ye yükleme yapılır. Bekleyin
daha sonra ister bilgisayardan ister PLC’ nin üzerindeki anahtardan RUN moduna getirilir ve
çalıştırılır.
Not: Örnekteki zaman rölesi 10sn gecikmeli olarak çalışır.Verdiğimiz 100 değerini
100 ile çarpar sonuç msn.’dir. Örneğin; 25sn. yapmak istiyoruz, PT değerini 250 gireriz ve buda
250*100=25000msn.Eder bunu sn. cinsinden yazarsak 25000/1000= 25sn’dir.
Çalışması: Start’ a basıldığında dahili röle mühürleme yapar, dahili röleye ait ne
kadar kontak varsa hepsi konum değiştirir. 2. satırdaki dahili rölenin açık kontağı da konum
değiştirir ve zaman isimli zaman rölesini devreye sokar böylece zaman rölesi 10sn. saymaya
başlar 10sn. sonunda zaman rölesinin kontakları da konum değiştirir böylece motor çalışır,
durması sadece stop buton’u ile gerçekleşir.
Şimdi de PLC’ ye yazdığımız programı nasıl yükleriz adım adım bunu görelim.

File menüsün’ den veya Ctrl+D tuşlarına

basarak yandaki download menüsünü açarız. Çıkan
ekranda PLC’ ye hangi blokları yüklemek istediğimizi sorar
(genellikle hepsi yüklenir) , daha sonra “ok” tuşuna basarak
PLC’ ye programı yüklemeye başlayabiliriz. Eğer PLC stop
modun da değilse bilgisayar bir uyarıyla plc’ yi stop moduna

6
almamız gerektiğini söyler buna da “tamam” dediğimizde PLC stop moduna alınır ve program
yüklenmeye başlar.

Eğer yüklemeye çalıştığımız program sorunsuz yüklendi

ise yandaki uyarı karşımıza çıkar. PLC’yi bilgisayardan yada PLC
üzerinden “RUN” moduna alırız ve programımız çalışmaya hazır hale
gelmiştir.

Örnek2: Bantlı bir sistemde sınır anahtarına çarparak

küçük kutular geçmektedir. Bu küçük kutulardan 10 adet geçip büyük bir kutunun içine
dolmaktadır. Sınır anahtarının önünden her 10 adet kutu geçişinden sonra başka bir motor
çalışacaktır. Bu motorda dolan kutuları kamyona yüklemektedir, bu devreyi şimdi tasarlayalım.
Çözüm: Bandı çalıştıran motora M1, sınır anahtarına da SA1 , kamyona yükleyen
bandın motoruna da M2 diyelim. Yine her zamanki gibi giriş ve çıkışları PLC’ ye tanıtalım.
Devrenin birde mühürlemesi
olmalıdır, bunlara da
başlatmaya start,
durdurmaya stop, mühürleme
çıkışı olarak ta dahili röle
kullanalım, ayrıca 2. motoru
durdurabilmek için SA2 isimli
bir sınır anahtarına
ihtiyacımız vardır.
Devrenin giriş ve çıkışlarını PLC’ ye tanıttıktan sonra tekrar merdiven mantığını
açarak şeklimizi çizmeye başlayabiliriz.
F4 tuşuna basarak bir açık kontak
seçiyoruz ve ismine “start” diyoruz daha sonra
tekrar F4’ e basarak bu sefer de kapalı kontak
seçerek ismine “stop” diyoruz. Diğerinde ise F6’
ya basarak normal bir çıkışı seçiyoruz adına
dahili diyor ve bunun açık kontağından
mühürleme yapıyoruz.Sonraki aşamalarda aynı
şekilde devam ediyor. Sayıcıya gelince ise F9’ a
basıp CTU (Counter Up yani yukarı sayıcı)’yu
seçiyoruz. Sayıcının en üst kısmına saydırmak
istediğimiz bir anahtarı takıyoruz. (bizim
devremizde sınır anahtarı ile sayım yapıldığı
için bu kısma SA1’ i koyduk). Sayıcının orta
kısmındaki bağlantı ise reset kısmıdır.(eğer
sayıcıyı resetlemezsek sayıcı sayım işini
yapamaz) Biz bu kısıma da motor 2’nin açık
kontağını taktık. En alt kısım ise saydırmak
istediğimiz sayı değeridir. Diğer kısımları da
tamamladıktan sonra devre hazırdır. PLC’ ye
yukarıdaki örnekteki gibi yükleyebilirsiniz.

Çalışması: Starta bastığımızda stop girişinin üzerinden dahili çıkışı enerjilenir. Açık
kontağını da kapatarak mühürleme yapar, ayrıca sınır anahtarını ve M1’i devreye sokar. Daha
sonra SA1 her kapandığında sayıcı bir sayı yukarıya sayar sayı değeri 10’ a ulaştığında
kontakları konum değiştittirir. Bu sayede motor2 devreye girer ve sayıcı da resetlenmiş olur.
Ayrıca SA2, motor2’ yi durdurmadan sayıcı aktif duruma geçemiyeceği için burada bant
motorunu yani M1’ i durdurmalıyız bunu da motor1’ in önüne sayıcının kapalı kontağını
ekleyerek yapabiliriz. SA2 kapandıktan sonra motor2 de durur ve aynı olaylar tekrar eder.

Örnek3: Bir motoru yıldız-üçgen yol verme ile çalıştırmak istiyoruz. Ayrıca bu
motoru dinamik frenleme ile durdurmak istiyoruz bu şartları sağlayan PLC devresini kuralım.

7
 Not: Bazı devrelerde motorun aniden durmasını isteriz, bu durumlarda motorları
frenlemek gerekir bu fren’lerden biride dinamik frenlemedir.
Dinamik frenleme; Üç fazlı asenkron motorların 3 faz beslemesi bittikten hemen
sonra herhangi iki fazına doğru akım verilip motorun sargılarında motoru frenleyen bir doğru
akım dolaştırılması olayıdır.
Not: Yıldız-üçgen yol verme; Asenkron motor ilk kalkış anında çok akım çeker bunu
önlemek için motor ilk önce yıldızda çalıştırılır ve sargı başına düşen gerilim 220V olur ve 380V’
a göre daha az akım çeker. (uzun süre yıldızda çalıştırılırsa motor yanabilir.) Daha sonra
üçgen’e geçilir sargı başına bu sefer 380V’a düşer ama motor devrini almış olduğu için fazla
akım çekmeden çalışır.

Çözüm:
Her zamanki gibi giriş ve
çıkışları PLC’ ye tanıtalım.
Girişte kullanılanlar; start butonu,
stop butonu. Çıkışta
kullanılanlar; yıldız, üçgen, fren,
zaman rölesi. Bunların yanında
bir adette dahili röle kullanmak gerekir.

Devremizi de her zamanki gibi kurarsak;

Çalışması: Start’a basıldığında Ara röle

enerjilenir ve açık kontağını kapatarak
mühürleme yapar. Böylece dahili rölenin
altında bulunan açık kontağı da kapanır ve
motor yıldız da çalışmaya başlar. Zamanı
hesaplarsak 60*100=6000msn.=6sn. yani
yıldız devrede 6sn kalıyor ve yerine üçgeni
bırakıyor, bundan sonra motor üçgende
çalışmaya devam eder. Stop butonuna
basıldığında ise Ara röle devreden çıkar
dolayısıyla buna bağlı olan çıkışlarda
enerjisiz kalır, yalnızca dinamik fren çıkışı
enerjili kalır, dinamik frenleme ancak bizim
Stop’ a bastığımız kadar sürecektir.

Not: Devrede yıldız ve üçgen çıkışlarının

mühürlemesine gerek olmadığı için
yapılmamıştır. Çünkü bunlar Ara röle
tarafından mühürlenmişlerdir.

Açıklama: Gerçek kumanda devrelerinde zaman rölesinin devreden çıkarılması gerekir. Çünkü
zaman rölesi sürekli enerjili kalır ama PLC’ de böyle bir sorun olmadığı için devrede kalmasının
bir sakıncası yoktur.

Örnek3: Bir trafik ışığı devresi yapalım( kırmızı 15sn, kırmızı-sarı 3sn, yeşil 10sn ve sarı 3sn
yandıktan sonra tekrar baştan).
Yine giriş ve çıkışları tanıtalım;
Daha sonra da devremizi çizebiliriz.

8
Çalışması: Starta bastığımızda
dahili röle mühürleme yapar, bunun
sonucunda da kırmızı lamba ve
zaman1 enerjilenir ve zaman 12sn
sayar. 12sn sonunda zaman2
enerjilenir, bu enerjilenme sonunda
kırmızı ve yeşil aynı anda 3sn
yanarlar, böylece kırmızı lamba da
15sn yanmış olur, ayrıca tekrar isimli
zaman rölesi de devreye girer. Bir
sonraki aşamada ise zaman3
devreye girer sarı ve kırmızı
lambalar sönerken yeşil lamba
yanmaya başlar tekrar isimli zaman
rölesi 30sn sonra devreden çıktığı
için yeşil lambanın mühürlemesini
yapmak zorundayız, 15sn sonra
zaman3 te devreden çıktığı zaman
devre tekrar başa döner kırmızı
lamba tekrar yanar.

Örnek5: 3 motor aşağıdaki şartlara

göre çalıştırılacaktır.

1-) 1. motor 20sn çalışsın

2-) 2. motor 1.motordan 30sn. sonra
devreye girecek
3-) 3. motor 2. motordan 20sn sonra
devreye girecek ve 10sn 2. motor ile
çalışacak.
4-) 3. motorda 10sn çalıştıktan sonra
devrenin enerjisi tamamıyla
kesilecek.
Çözüm: Bu devrede 3 motor için 3
adet normal çıkış, mühürleme için 1
adet dahili röle, zaman ayarları
içinde 3 adet zaman rölesi
kullanmamız gerekir.

Gerekli bağlantıları da yaptığımızda

karşımıza yandaki şekil çıkar.

Çalışması: Starta bastığımızda

zaman3’ ün kapalı kontağı üzerinden
dahili röle enerjilenerek mühürleme
yapar. Bir sonraki aşamada ise
motor1 zaman1 ‘ in kapalı kontağı
üzerinden enerjilenerek çalışır, bu
sırada zaman1 rölesi de 20sn
saymaya başlamıştır. Ayrıca motor1’
in açık kontağıda kapanır ve zaman2
de devreye girer 30sn saymaya
başlar. 20sn sonra zaman1 rölesi

9
kontaklarını değiştirir böylece motor1 devreden çıkar 10sn sonra motor2 çalışır motor2’ nin
çalışmasına bağlı olarak zaman3’ te devreye girer motor2 ve motor3 aynı anda 10sn çalışırlar
10sn sonunda zaman3 kontaklarını konum değiştirerek devrenin enerjisini keser.

Örnek6: 3 adet motor aşağıdaki şartlara göre çalışacaktır.

1- Starta bir kere basıldığında 1. motor

2- Starta iki kere basıldığında 2. motor
3- Starta üç kere basıldığında 3. motor çalışsın

Not: Motorlardan birisi çalışırken diğer ikisi çalışmayacak.

Çözüm: Giriş çıkışları tanıtalım.

Daha sonrada devre elemanlarını yerlerine monte edelim.

10
Çalışması: Starta bir kere bastığımızda 1. motor direkt olarak devreye girecek ve de
mühürlemesini yapacaktır, sayıcılar yeterli sayıya ulaşmadıkları için enerjilenmiyecektir. Starta
iki defa basıldığında say1 devreye girecek motor2 enerjilenecek ve motor1’ in önündeki kapalı
kontağı açarak motor1’ i devre dışı bırakacak, starta üç defa basıldığında ise say2 devreye
girecek bu sırada say1 de devrede motor2 de çalışabilir bunu önlemek için motor2’ nin önüne
motor3’ ün kapalı kontağını koyarız buna kilitleme denir. .
Her motor mühürlemesini ayrı ayrı kendisi yaptığı için sadece bir stop ile devrenin bütün enerjisi
kesilebilir.

11