naat Proje Ynetimi Temel lkeleri -1

NAAT PROJE YNETM TEMEL LKELER-1 Hazrlayan Dr. Murat Kuruolu T naat Fakltesi Yap letmesi Anabilim Dal naat proje ynetimi, bir profesyonel ynetim sreci olup, ilk dnceden (hayallerden) iin tamalanp malsahibine teslim fiziksel olarak teslim edilinceye kadar geen sre iinde sre, maliyet ve kalite kontrol iin hazrlanan prosedrler btndr. naat proje ynetimi, malsahibinin projedeki baars iin, profesyonellerce oluturulmu bir ekip tarafndan, btnleik sistem ve prosedrlerin uygulanmas anlamndadr. Bu sistem ve prodesrler, farkl uzmanlklar ve taraflar projede etkin ve anlaml biimde kullanmak amac ile tasarlanmlardr. Bu husus btnleik uzmanlk yaratarak bireysel uzmanlnkinden daha fazla yarar salamay hedefler. naat projesi ynetiminde srecin katagorilere ve aamalara blnmesi, her aamann yeter detayda tanmlanmas ile birlikte, formle edilebilir bir yap ortaya kmaktadr. Bu yapdaki fonksiyonlar kategorilere ayrlarak tanmlanmlardr. Bunlar ; Proje ynetimi (Genel yap) Maliyet ynetimi Sre ynetimi Kalite ynetimi Szleme uygulamas gvenlii ynetimi Bu kategoriler birbirlerini dlamamakta ve birbirleriyle balantl olarak inaat proje ynetim srecinin tmleik unsurlar niteliinde bulunmaktadrlar. Uyum ve tutarllk asndan her kategori aadaki aamalara ayrlmtr. n tasarm Tasarm hale ve Satnalma Yapm Yapm sonras Herbir katagori yukarda saylan aamalarda incelenerek sistem tasarm gerekletirilmi olmaktadr. Bu katagorilerin kapsam aada verilmitir. a) Proje ynetimi (Genel yap) Bu katagoride genel anlamda inaat proje ynetimi ve organizasyonunu aklanmaktadr. zellikle inaat proje ynetim plan ve onu oluturan balca unsurlarn nasl gelitirilebileceini sergilemektedir. Bylece bu blm, inaat projelerinin hedef, felsefe ve unsurlarn ana hatlaryla ortaya koymaktadr. b) Maliyet Ynetimi Bu katagoride naat proje yneticisinin btnleik ve kapsaml bir maliyet ynetim sistemi,proje ekibi ile maliyetlerinin proje

boyunca ynetilmesi, kontrol edilmesi ve izlenmesi konusunda yapaca almalarn esaslarn ele alnmaktadr. Etkin maliyet ynetimi deyince, gereki bir proje btesinin malsahibinin mali snrlar iinde oluturulmas ve projenin en ekonomik ekilde planlanp, tasarlanp, yapmn salayacak maliyet ynetimi teknik ve becerilerinin uygulanmas anlalmaldr. c) Sre Ynetimi gcn, ekipmanlar, malzemeyi, aralar ve paray proje sresince en verimli ekilde kullanmak iin etkin alan bir zaman ynetim sistemine ihtiya vardr. Doru planlama, programlama ve koordinasyon projenin istenilen kalitede, zamanda ve ngrlen bte iinde tamamlanmas iin gereklidir. Proje Yneticisinin zaman ynetiminin temel kalemleri olan izelgelerin gelitirilmesi,izlenmesi ve uygulanmas ile dzenli raporlanmas anlamnda tad sorumluluklar bu blmde aklanmtr. ubuk Diyagram, devre diyagram ve CPM yntemi ile gsterim ou projede baaryla uygulanm bir yntem olmakla temel baarnn i program ile ilgili temel kararlarn projenin en banda verilmi olmas olduu gz ard edilmemelidir. d) Kalite Ynetimi Kalite, projenin amacna ulaabilmesi, bte ve i programlar fonksiyonlar, uygunluk, bitirebilme ve toplum tarafndan kabul edilebilme gibi zellikleri bir araya getirebilmesi ile salanr. Kalite Ynetimi,kalite hedefleri iin dzenlenen prosedrler ve politikalar iin planlanan, organize edilen, uygulanan, izlenen ve dkmante edilen sistemin ynetimi olup Kalite Kontrol projenin istenen standartlarda, artnamelerde ve izimlerde yapldnn igc, teknikler, dokmantasyon, malzeme, sistemler ve yneticileri de dahil edecek biimde, test edilmesi, incelenmesi, sertifikasyonu ile llmesidir. Kalite Gvencesi, kalite kontrol prosedrlerinin efektiflii iin planlanm sistematik yaklamlarn uygulanmasdr. Bu katagoride kalite ynetiminin kritik konular tartlmakta ve amalar; felsefesi, planlamas, tasarm ve yapm erevesinde, kaliteye ulamann nasl salanaca ve naat Proje Yneticisi tarafndan verilecek hizmetlerin kalite ynetimi iindeki yararll sunulmaktadr. e) Szleme Uygulamas Bu katagoride inaat proje yneticisinin projenin yrrlkte olduu dnem iinde stlendii ynetimsel grevlere ve tm yapm szlemelerinde gerekli olan raporlamaya aklk getirmektedir. f) Gvenlii Ynetimi Bu katagori malsahibine gvenlik ynetimi hizmetleri sunulmas ile ilgilidir. Proje yneticisinin gvenlik ile ilgili ykmll projelere gre deiim gstermekle birlikte inaat proje yneticisi ve malsahibi arasndaki szlemede aka belirlenir. Bir sonraki yazda Proje ynetiminin genel yapsnn detaylarna deinilecektir. Grmek zere.... KAYNAK :

Prof.Dr. Doan SORGU, Dr. Murat KURUOLU, naat (Proje) Ynetiminin Hizmet ve Uygulama Standartlar ,IMO-Istanbul ubesi, 2002

NAAT PROJE YNETM TEMEL LKELER-2

NAAT PROJE YNETM TEMEL LKELER-2 Hazrlayan Dr. Murat Kuruolu T naat Fakltesi Yap letmesi Anabilim Dal Proje ynetimi ve kapsam bir ncek yazda tanmlanmtr. Bu sayda proje ynetim ana fonksiyonlarndan olan proje ynetiminin genel yaps ve kapsam ele alnacaktr. Bu blm inaat proje ynetimi ve organizasyonunu kapsamakta, inaat proje ynetim plan ve onun anahtar bileenleri anlatlmakta ve naat Proje Ynetim anlaynda bir projenin hedefleri, felsefesi ve unsurlarnn ana hatlar ortaya konulmaktadr. Bu yap ana aamalar biimde aadadr. N TASARIM EVRES Proje Organizasyonu Malsahibinin proje ihtiyalarn karlamak iin inaat proje ynetim uzmanlarndan oluan bir ekip kurmas bu evrenin temel amacdr. Projenin organizasyonu u prensiplere gre yrtlmelidir. Malsahibi, tasarm danman ve inaat proje yneticisi karlkl gven ve saygya dayal bir iliki kurmaldrlar. naat proje yneticisi ve tasarm danman denk pozisyonlarda almal ve ancak bylelikle bir ekip almasnn beklenen faydalar salayaca unutulmamaldrlar. Kilit personel kendi i akitlerini imzalamadan nce projeyi ve gereksinimlerini anlamann yannda, ekipteki insanlarn sorumluluklarn da anlamaldr naat Proje Ynetim Plan naat Proje Ynetim plan, proje kapsamn, bteyi, i programn, evresel koullar, kullanlacak temel sistemleri, izlenecek metot ve prosedrleri kapsar. Baarl bir projenin temelini inaat proje ynetim plan ve bunu salamay taahht etmek oluturur. Genelde bir naat Proje Ynetim Plan u temel bileenlerden oluur: Proje tanm Ara terminleri gsteren i program Ana i program Kalite ynetim yaklam Proje dokmanlar ve referanslar Proje organizasyon emas ve personel alm plan Roller, sorumluluk ve yetkiler Proje btesi blmleme yaps (wbs -work breakdown structure) evresel ve arkeolojik deerlendirmeler Proje prosedrleri ve referanslar Ynetim bilgi sistemi letiim protokol paketi ve i verme stratejileri Saha yerleim ve kullanm plan Proje Prosedrleri El Kitab

Proje Prosedrleri El Kitab, proje ekibinin sorumluluklar, yetkileri ve projenin yrtm srasnda izlenecek sistem, metot ve prosedrler ak bir ekilde aklayan el kitabdr. Bu kitapta aadaki hususlar bulunmaldr : Bte ve projenin maliyetlerini izleme ve kontrol etmeye ynelik sistemler Kalite gvence program ve bunun nasl hayata geirilecei Proje i program ve bunun nasl oluturulup, yerletirilip nasl gncel tutulaca Belirli proje sistem metot ve prosedrleri (teklif alma, demeler, deiiklik istekleri, onaylar, yazmalar, raporlar, performans kaytlar, talepler iin verilen kararlar) Sorumluluklar ve yetki snrlar Yazma datm matrisi Gvenlik program Kontrol listeleri Toplantlar(tipleri ve hangi sklkla yaplaca) Kullanlacak formlarn rnekleri Detayl teklif ve yapm aamas prosedrleri Ana ykleniciler arasndaki koordinasyon Tasarm ncesi Proje Konferans Konferansn genel amac proje hedeflerinin, projeye yaklamnn ve proje prosedrlerinin mal sahibi, tasarm profesyoneli ve inaat proje yneticisi tarafndan anlalmasnn salanmasdr. Ynetim Bilgi Sistemleri Bu sistem, bilgi ihtiyalarn, veri kaynaklarn, zaman ve maliyet kontrol unsurlarn, ktlar ve sistemin nasl kurulup yerletirileceini ortaya koyar. Raporlarn skl ve datm ve kayt tutma politikas bu sistemle oluturulmu olur. Gelen ve giden evrak kaytlar, periyodik (gnlk, haftalk, aylk) performans raporlar, izim izelgeleri, onay istekleri, deiiklik istekleri ve onaylar, satnalma onay, malzeme kontrol, toplant notlar szl talimatlarn onay, muayene ve testler, hava artlar, szlemeye uygun olmayan iler hakknda notlar, izelgeleme kaytlar ve saha fotoraflar ile ilgili kapsaml bir ariv oluturulmu olunur. Finansal durumun planlanan ve gerekleeni de gsterecek ekilde raporlanmas hem Malsahibinin hem de Proje Yneticisinin mevcut kaynaklar izleme ve etkin olarak kontrol etmelerine yardmc olacandan tasarm nemlidir. Finansal raporlama; btelenen, taahht edilen, harcanan kaynaklar, projenin geri kalan maliyetleri, faturalar, demeler ve kesintileri, deiiklikleri, planlanan toplam maliyeti ve planlanan nakit akn kapsamaldr. naat proje yneticisi malsahibi ve tasarm danman ile birlikte alanlarla grmeler yaparak, proje ynetim ekibine gereken enformasyonun skl, tipi ve ekli ile ilgili raporlama sistemini oluturmaldr. Ana izelge, devam eden iler izelgesi,izimlerin izelgesi, bte ve hizmet maliyetleri, tasarm servisleri iin kabul edilen yada onayda bekleyen deiiklik talimatlar ve bunlarn skl en asgari dzeyde belirlenmelidir. TASARIM EVRES Tasarm aamasnn amac malsahibinin zaman, performans ve bte beklentilerini

karlayacak ekilde ihale edilebilecek bir projeyi tanmlayan bir dokman setini oluturmaktr. Bu kapsamda yaplmas gerekenlerin ana balklar unlardr. Tasarm dokmanlarnn incelenmesi Dokmanlarn Datm Szlemeler Genel ve zel artlar Halkla likiler Proje Finansman Maliyet Kontrol Sre Kontrol Srekli Danmanlk almalar HALE VE SATINALMA EVRES Bu aamann amac, her teklif paketi iin kalifiye, ile ilgilenen ve ii proje sresi iinde yapmak iin yeterli firmalar bulmaktr. Bu kapsama giren ana balklar unlardr. Teklif ve hale Etme Sreci Toplantlar YAPIM EVRES Bu fazn amac, Malsahibinin kapsam, maliyet, kalite ve zaman gereksinimlerini karlayacak ekilde, proje aktivitelerini planlayp yerine getirerek ina srecinin hzn ve etkinliini artrmaktr. Kilit yapm aamas aktiviteleri aada bulunmaktadr. antiyenin Kurulmas Koordinasyon Toplantlar Zaman Ynetimi Bte ve Maliyet zleme Hakedi demeleri Ek ler Talep Ynetimi Kalite Ynetimi Mal sahibince Temin Edilen Malzeme ve Ekipmanlar izimlerin Kayt Altna Alnmas Kayt Tutma Ynetim Raporlar YAPIM SONRASI EVRES Hzl ve etkin proje tamamlamas, baarl bir proje iin nemli bir husustur. Bu aamada proje yneticisinin sorumluluklar; demelerle ilgili son dokmanlar hazrlama ve sunma, iletme ve bakm el kitaplarnn hazrlanmasn organize etme, imalat resimlerini toplama, yklenicileri

izleme, ekipman ve/veya sistemleri teslim ve devreye alma eklinde sralamak mmkndr. Bir sonraki yazda Maliyet Ynetiminin genel yapsnn detaylarna deinilecektir. Grmek zere.... KAYNAK : Prof.Dr. Doan SORGU, Dr. Murat KURUOLU, naat (Proje) Ynetiminin Hizmet ve Uygulama Standartlar ,IMO-Istanbul ubesi,

NAAT PROJE YNETM TEMEL LKELER-3

NAAT PROJE YNETM TEMEL LKELER-3 Hazrlayan Dr. Murat Kuruolu T naat Fakltesi Yap letmesi Anabilim Dal

Proje Ynetiminin fonksiyonlar ve aamalara gre kapsamnda genel yaps ve organizasyonel yaklam bir nceki yazda ortaya konulmutur. Bu sayda proje ynetim dier bir ana fonksiyonlarndan olan maliyet ynetiminin genel yaps ve kapsam ele alnacaktr. Bu blm, tm proje evrelerinde tmleik ve kapsaml bir maliyet ynetim sistemi ile, proje maliyetlerinin ynetilmesi, kontrol edilmesi ve izlenmesinde inaat proje yneticisinin ekip yelerine yardmc olmas hususunda esaslar iermektedir. Etkin maliyet ynetiminin anlam, malsahibinin mali snrlar iinde gereki bir proje btesinin hazrlanmasn ve szlemedeki koullar erevesinde maliyet ynetimi teknik ve becerileri ile, projenin en ekonomik biimde planlanmasn, tasarlanmasn, yapmn salamaktr. Bu yap ana aamalar biimde aadadr. N TASARIM EVRES naat proje yneticisi projenin yerini grr ve yapm maliyetlerini etkileyecek geleri titizlikle inceler. Ayrca, yerel piyasa aratrmas yaparak, blgede mevcut igc, malzeme, ekipman ve tesislerin kapasite ve maliyetlerini, iklim koullarn ve dier geleri deerlendirir. Benzer tr projeler iin bir inaat maliyeti veri taban yaratabilir. Bylece inaat proje yneticisi, yeni bir projenin de yer ve sresine gre, bu veri tabanna dayal projeksiyon ve eskalasyon yapabilir. Proje ve Yapm Bteleri naat proje yneticisi, malsahibinin kalite, bte ve zaman hedeflerini esas alarak, inaatn ve gerekiyorsa toplam projenin kefini hazrlar. Bu veriler naat Proje Ynetim Planna yazlrlar. Bu aamadaki keif genel dzeyde olduundan, tasarm riski veriye bal olarak %15 25 aras kabul edilmeli ve inaatn toplam kefine eklenmelidir. Ynetici, mal sahibine projenin gerek maliyetinin, tanmlanacak sistemlerin byklk ve kalitesine bal olduunu, o anda geerli kefin elde var olan bilgilere dayandn hatrlatmaldr. Yapm ve proje keifleri, projenin tm bileenlerinden meydana gelen i blmlerinin yapsna uygun biimde, proje ekibinin kabul ettii bir sistem ile yapm ve proje btelerine dntrlmelidir. naat proje yneticisi bteleri kapsam, gereklik ve malsahibinin mali snrlarna uygunluk asndan inceler; bulgularn tasarmc ve malsahibi ile gzden geirip gerekli dzeltme ve dzenlemeleri yapar. Bu konuda, proje ve yapm btelerinin hazrlanmas srasnda yaplan kabuller ve dlanan kalemlerin listelenmesi byk nem tamaktadr. Maliyet Analizleri n tasarm evresinde malsahibi tasarmcdan eitli yerler ve/veya programlara gre konsept alternatifleri gelitirmesini isteyebilir. Proje iin deiik konumlarn dnlmesi halinde, altyap, zemin koullar, topografya, ulam, yerleim, piyasa koullar, igc vs.den kaynaklanan maliyet farklar tam anlam ile dikkate alnmaldr. Bu aamada malsahibi yapnn mr boyu maliyet ettleri, enerji ettleri ve n nakit-ak

tablolar gibi baka bir takm almalar yaplmasn isteyebilir. TASARIM EVRES Bu srete maliyetlerin ynetilmesindeki yaklam, yapc nitelik tamal ve tepkisel olmamaldr. Proje Yneticisinin zamannda yapaca mali danmanlk, maliyetin ngrlen snrlar amas karsnda doacak yeniden tasarlama gereksinimini nemli lde azaltacaktr. Bu kapsamda yaplmas gerekenlerin ana balklar unlardr. Keifler Maliyet Kontrol Aamalar Eskiz Tasarmda Keif n Tasarm Kefi Uygulama ve Son Tasarm Keifleri Deer Analizi (Fizibilite) almalar Maliyet zleme ve Raporlama Proje Prosedrleri El Kitab HALE VE SATINALMA EVRES Zeyilnamenin Kefi naat proje yneticisi nerilen tm zeyilnameleri ayrntl biimde fiyatlandrmaldr. Miktar ve maliyet kefinin metodolojisi, tasarm aamas sonunda, malsahibinin onayna sunulan son keifte kullanlann ayn olmaldr. Tekliflerin ncelenmesi ve Mzakereler (Pazarlk) naat proje yneticisi ald tm teklifleri bir tablo zerinde analiz ederken, kendisinin teklif evrakna dayal olarak hazrlad (son) kefi, bu analizlerdeki alternatif teklifler ve birim fiyatlar ile karlatrmaldr. Tekliflerin deerlendirilmesinde kullanlan tablolama yntemi, daha nce yaplan keiflerinki ile tutarl olmaldr. Proje Yneticisinin bu aamadaki grevi, teklifleri tablolarda gstermek ve bunlarn ihale dosyasnda aranan koullara (istenenlere) uygunluunu saptamaktr. YAPIM EVRES Hakedi Program Ykleniciye yaplacak hakedi demeleri belirlenirken programlanan ilemlerin tamamlanma oran metodu kullanlrsa, inaat proje yneticisi yklenici ile birlikte, i programna dayal bir keif program hazrlamaldr. Hakedi demeleri belirlenirken, eer her i blmnn % tamamlanma oran kullanlrsa inaat proje yneticisi, her teklif paketi iin bir hakedi program hazrlamaldr. Her iki durumda da hakedi program szlemenin hemen ardndan hazrlanarak gzden geirilmeli ve taraflarn onayna sunulmaldr. Bu yolla proje sresince eksik yada fazla demeler yaplmas nlenmi olur. Doru deerlendirme iin hakedi program yeterli derecede ayrntl olmaldr. Deiiklik Talimatlarnn Denetimi naat proje yneticisi yapm sreci boyunca yrtlen genel (toplu) finansal kontroln bir paras olarak deiiklik talimatlarnn kontroln salayan bir sistem kurup ve kullanmaldr. Szleme sre veya fiyatnda veya her ikisi zerinde bir deiiklik yapma konusunda uzlama salandnda, maliyetle ilgili verilerin salanabilmesine, iyi organizasyonuna ve deiiklik kapsamnn tam anlalmasna baldr. Deiiklik istekleri iin iki tr fiyatlandrma yaplabilir: Projeksiyonla Fiyatlandrma Bu fiyatlandrma, iin balangcndan nce veya i sresi iinde yaplr. Keifler verimlilik, ekip yaps, ara gere

ve kullanm srelerini gstermelidir. Malzeme maliyet listelerinde kullanm oranlar ve birim fiyatlar yer almaldr. statiksel Fiyatlandrma - Bu fiyatlandrma i esnasnda ya da sonunda gerekleen adamsaat, malzeme ve ara-gere kullanm deerlerine dayanan fiili maliyetleri gsterir. Emanet usul almalarda, yaplan iin hem inaat proje yneticisi hem de yklenici tarafndan gnlk kayd tutulup doruluu kontrol edilmelidir. Projeksiyonla fiyatlandrmada inaat proje yneticisi verimliliklerin hesabnda aada saylan zel faktrleri de dikkate almaldr. in durumu ve koullar Yklenici(ler)in greceli byklk ve performans Deiikliin byklk ve karmakl klim koullar Mmkn olan makinalama derecesi gc anlamalar (szlemeleri) Mesleksel uygulama biimleri (usulleri) renme erisi Deiikliin gerektirdii ilave denetimler Deiiklik isteklerindeki iler iin kabul edilen genel gider ve kr, sabit yzde cinsinden ana szlemede belirtilmelidir. Alternatif Ettler Yapm evresinde, inaat proje yneticisi, yapm btesi asndan daha uygun ve ekonomik yap elemanlarnn seimi hususunda malzeme, sistemler, ekipman ve aksesuarlar zerinde incelemeler yapar. Ek Mali Talepler Proje Yneticisi ayrntl denetleme kaytlar tutar. Bylece daha sonra yaplacak denetleme, talep ve incelemeler iin elde, proje finansman ilemlerinin aktivite srasna gre eksiksiz ve kapsaml kaytlar bulunur. YAPIM SONRASI EVRES Bu aamda Sonu Maliyet Raporu hazrlanr. naat proje yneticisi projenin toplam maliyetini sonu raporunda zetler ve buna tm deiiklik talepleriyle maliyeti etkileyebilecek fakat henz karara balanmam sorunlarn da listesini eklemesi nerilir. Bir sonraki yazda Sre Ynetiminin genel yapsnn detaylarna deinilecektir. Grmek zere.... KAYNAK : Prof.Dr. Doan SORGU, Dr. Murat KURUOLU, naat (Proje) Ynetiminin Hizmet ve Uygulama Standartlar ,IMO-Istanbul ubesi,