DENEY NO:1

DENEY ADI: TÜREV ALICI DEVRE

DENEY ADIMLARI:

1. Şekildeki devreyi kurunuz.

2. R1= R2 yaparak girişe (Vin) önce değişik değerlerde V1 DC gerilimini
uygulayınız, V0 geriliminin değişimini inceleyiniz. V0=0 olduğunu
gözlemleyiniz (sabitin türevi=0).
3. Girişe (Vin) bu defa fonksiyon jeneratörünü kullanarak 60-70Hz.’lik sinüs, kare
ve üçgen V2 gerilimlerini uygulayınız, V0 geriliminin değişimini inceleyiniz,
giriş ve çıkış sinyallerinin değişimlerini alt alta çiziniz, devrenin giriş sinyalinin
türevini aldığını gözlemleyiniz.
4. R2 > R1 yaparak 3. adımı tekrarlayınız.
5. Sistemi Matlab ortamında simule edin ve elde edilen grafikleri çiziniz.
DENEY NO:2
DENEY ADI: İNTEGRAL ALICI (INTEGRATOR)

DENEY ADIMLARI:

1. Şekildeki devreyi kurunuz.

2. Girişe(Vin) önce değişik değerlerde DC V1 gerilimini uygulayınız, V0
geriliminin değişimini inceleyiniz.
3. Girişe (Vin) bu defa fonksiyon jeneratörünü kullanarak 60-70Hz.’lik sinüs, kare
ve üçgen V2 gerilimlerini uygulayınız, V0 geriliminin değişimini inceleyiniz,
giriş ve çıkış sinyallerinin değişimlerini alt alta çiziniz, devrenin giriş sinyalinin
integralini aldığını gözlemleyiniz.
4. R direncinin ve kondansatörün değerini değiştirerek 3. adımı tekrarlayınız.
5. Sistemi Matlab ortamında simule edin ve elde edilen grafikleri çiziniz.

DENEY NO:3
DENEY ADI: ZAMAN SABİTİ ELEMANI TİPİNDEKİ SİSTEMİN CEVABI

DENEY ADIMLARI:

1. Şekildeki devreyi kurunuz, hesap yoluyla transfer fonksiyonunu ve zaman

sabitinin değerini bulunuz.
2. Girişe (Vin) 1 Volt genlikli kare dalga uygulayınız. (Kare dalganın frekans
değerini kendiniz belirleyiniz). Çıkışın(Vo) değişimini çiziniz.
3. Osiloskobun kursör özelliğini kullanarak Vo’ın 0.63 Volt değerine ulaşması
için geçen süreyi bulunuz, hesap yoluyla elde ettiğiniz zaman sabiti
değeriyle karşılaştırınız.
4. Zaman sabitinin 2 ms. olması için gerekli R direncinin değerini hesaplayınız
ve R’nin değerini bu değere ayarlayarak 2. ve 3. adımları tekrarlayınız.
5. Matlab ortamında transfer fonksiyonu ile sistemin davranışını inceleyin.
6. Sistem davranışının karakteristik özelliklerini bulun ve deneyden elde
ettiğiniz sonuçlarla karşılaştırın.

DENEY NO:4
DENEY ADI: TİTREŞİM ELEMANI (2. DERECEDEN) TİPİNDEKİ SİSTEMİN
CEVABI
DENEY ADIMLARI:

1. Şekildeki devreyi kurunuz, hesap yoluyla transfer fonksiyonunu, sönüm

oranını (ζ ) ve doğal frekansını (wn)bulunuz.
2. Girişe (Vin) 1 Volt genlikli kare dalga uygulayınız. (Kare dalganın frekans
değerini kendiniz belirleyiniz).
3. Sönüm oranının ( ζ ) 0,7 olması için gerekli R değerini hesaplayınız ve R’yi
hesapladığınız değere ayarlayarak devreye takınız, titreşimli bir çıkış sinyali
elde ediniz.
4. Elde ettiğiniz titreşimli sinyalin zaman düzlemi kriterlerini (Maksimum aşma,
Aşım zamanı, Ölü zaman, Gecikme zamanı, Yükselme zamanı, Oturma
zamanı) hem hesap yoluyla hem de osiloskobun kursör özelliğini kullanarak
bulunuz.
5. R değerini artırınız, çıkış dalga şekli ne oldu? R’yi ayarlayarak sönüm oranını
1 yapan R değerini tespit ediniz.
6. Değerini azaltınız, çıkış dalga şekli ne oldu? R’yi kısa devre yapınız, çıkış
dalga şekli ne oldu?
7. Matlab ortamında transfer fonksiyonu ile sistemin davranışını inceleyin.
8. Sistem davranışının karakteristik özelliklerini bulun ve deneyden elde
ettiğiniz sonuçlarla karşılaştırın.

DENEY NO:5
DENEY ADI: ON-OFF KONTROLÖR
DENEY ADIMLARI:

1. Kesik çizgi ile gösterilen kısımlar hariç şekildeki devreyi kurunuz,

2. P1 potansiyometresini 0 konumuna( Vx=0 ), R1’i 10 kΩ’a (max.) getiriniz
3. Vpv girişine referans kaynağından 2 V., Vsp girişine referans potu ile 3 V.
uygulayınız
4. e(t) yi ve u(t)’yi ölçmek için osiloskop problarını belirtilen noktalara
bağlayınız,
5. Osiloskop’u X-Y moduna alınız (TB modu), 1. kanalı OFF yapınız,
6. Vpv girişini değiştiriniz, ekranda ON-OFF kontrolörün histerisiz şeklini elde
ediniz, elde ettiğiniz ekran görüntüsünü kaydediniz (Çiziniz),
7. R1 değerini değiştirerek histerisiz bant genişliğini değiştiriniz, hesap yoluyla
bulduğunuz değerlerle karşılaştırınız,
8. Belli bir Vsp değeri için histerisiz bant genişliğini en fazla kaç volt
yapabileceğinizi tespit ediniz,
9. Vx girişini – ve + yönde değiştirerek etkisini belirtiniz,
10.Kesik çizgi ile gösterilen kısmı devreye ilave ederek kontrol işlemini
gerçekleştiriniz.
11.Belli zaman aralıklarında u(t), e(t) ve c(t)’nin değerlerini kaydediniz ve
zamana göre değişimlerini çiziniz.
12.Matlab ortamında(simulink) sistemi oluşturunuz.
13.Sistem davranışını inceleyin ve deneyden elde ettiğiniz sonuçlarla
karşılaştırın.
DENEY NO:6
DENEY ADI: DC SERVO KONUM KONTROL SİSTEMİ (KONTROLÖRSÜZ)

DENEY ADIMLARI:

1. Şekildeki devreyi kurunuz.

2. R1’i 10 kΩ’a getiriniz.
3. Kontrolör kısmını kısa devre yapınız.
4. Referans girişine referans kaynağından 2 V uygulayınız.
5. Sistemin gerilim çıkışını sistem cevabı kısmına bağlayınız.
6. Sistemin konumu istenilen referans değere gelince referans değerini
değiştirerek sistemin davranışını gözlemleyin.
7. Sistemin çıkışı ile referans girişi arasında oluşan farkı(hata) gidermek için
kontrolör tasarlayınız.
8. Oluşan farkı(hata) gidermeye çalışınız.

DENEY NO:7
DENEY ADI: DC SERVO KONUM KONTROL SİSTEMİ (PID KONTROL)

DENEY ADIMLARI:

1. Şekildeki devreyi kurunuz.

2. R1’i 10 kΩ’a getiriniz.
3. Referans girişine referans kaynağından 2 V uygulayınız.
4. Sistemin gerilim çıkışını sistem cevabı kısmına bağlayınız.
5. Kontrolör girişine PID kontrolörü bağlayınız.
6. Sistem cevabı ile referans girişi arasında oluşan farkı(hata) P, I ve D
katsayılarını değiştirerek gidermeye çalışınız.
7. Sistemin konumu istenilen referans değere gelince referans değerini
değiştirerek sistemin davranışını gözlemleyin.