You are on page 1of 3

ULUSLARARASI HUKUK

ou akademisyen tarafndan uluslararas ilikiler tarihinin balangc 1648 tarihli Westphalia Bar olarak kabul edilir.

1. Diplomasi
Devletler arasndaki mzakerelerin, yetkili temsilciler vastasyla yrtlmesidir. Uluslararas ilikilerin dier tm aralar diplomasinin baarszl sonucunda kullanlr. 1.1. Uluslararas likilerde Aktrler Devletler, Uluslararas organizasyonlar (Birlemi Milletler, NATO gibi), Politik hareketler (Filistin Kurtulu rgt, rlanda Cumhuriyeti Ordusu gibi), Uluslararas / ok Uluslu irketler, Uluslarst (Supranasyonel) Oluumlar (Avrupa Birlii gibi), Hatta kimi zaman bireyler.

2. Uluslararas Hukuk
Uluslararas ilikiler altnda bir disiplindir. Uluslararas ilikilerin hukuksal boyutunu bilimsel bir disiplin iinde inceler. Devletleraras hukuk da denilir. Ancak uluslararas ilikilere yeni aktrlerin girii bu dal sadece devletleraras olmaktan karmtr. Uluslararas hukuk; uluslararas hukuk kiilerinin ilikilerini dzenleyen normlar ifade eder. Hukukta kii, kendisine hak ve ykmllkler atfedilebilecek varlktr. O halde uluslararas hukukta kii ise uluslararas hukuka gre hak ve ykmllklere konu olan varlktr. Uluslararas hukuk, uluslararas hukuk kiilerinin ilikilerini dzenleyen normlar ifade eder. Uluslararas hukukun sjeleri (zne) olarak aada sralanmaktadr: Devlet, Uluslararas rgtler, Snrl oranda Gerek Kiiler.

2.1. Uluslararas Hukuk Kaynaklar Antlamalar (hak ve ykmllk dourma), rf ve Adet Hukuku (Yaplageli-Teaml) (maddi-psikolojik e), Hukukun Genel lkeleri (iyi niyet, lllk, ahde vefa, sonraki hukuk ncekini ortadan kaldrr-lex posterior-, adil yarglanma vs.) Uluslararas Hukukun Yardmc Kaynaklar Yarg Kararlar (itihad) (ATAD vs.) Bilimsel Grler (Doktrin) Uluslararas Kurulularn Kararlar (BM kararlar) Uluslararas hukuk kurallar ilk bata yazl bir nitelik tamayan rf ve adet kurallarndan olutuundan dolay, bunlarn yazl hale getirilmesi byk bir nem tamaktadr. Bu alanda yaplan almalar zellikle 19. yzyln ikinci yansndan itibaren balatlmtr. Bu erevede; srasyla, 1889 ve 1907 ylnda yaplan La Haye Konferanslar ve Milletler Cemiyetinin almalar byk nem tamaktadr. La Haye kodifikasyon toplantsnda uyrukluk konusunda baz ilerlemeler salanm olsa da elle tutulabilir baarl sonular alnd sylenemez. Milletler Cemiyeti erevesinde oluturulan Uzmanlar Komitesi tarafndan almalar (3) konuda younlatrlmtr. Bunlar; uyrukluk, yabanclara kar ilenecek sularda devletin sorumluluu ve son olarak karasular olarak belirlenmitir. Bu konuda en somut admlar Birlemi Milletler tarafndan atlmtr. Bu amala; 1947 ylnda uluslararas hukukun tedrici gelitirilmesi ve kodifikasyonu iin Birlemi Milletler bnyesinde Genel Kurula bal olarak Uluslararas Hukuk Komisyonu kurulmutur. Kodifikasyon almas belli lde bir yasama ilemidir.

2.2. Uluslararas Hukuk - Hukuk Farklar a) Ortaya k farkldr: Uluslararas hukuku ortaya karan yap eit-egemen yelerdir. hukukta ise devlet otoritesinin hiyerarik yaps iinde oluturulmu yasama organ yer alr. b) Dzenledikleri ilikileri farkldr: hukuk kiiler ile kiiler, kiiler ile tzel kiiler ve tzel kiiler ile devlet arasndaki ilikileri dzenler. Uluslararas hukuk ise devletleraras ilikileri ve uluslararas rgtleri dzenler. c) Yarg-Yaptrm: hukukta olduu gibi kesin bir yarg / yaptrm mekanizmas yoktur. 2.3. Uluslararas Hukuk - Hukuk likisi Hukuka ncelik Tanyan Teki (Monist) Gr Uluslararas Hukuka ncelik Tanyan Teki (Monist) Gr kinci (Dualist) Gr - hukuk ve uluslararas hukuk birbirini tamamlar ve bir btnn paralardr. 2.4. Trkiyede Uluslararas Hukuk - Hukuk likisi Bu konuda; Trkiye Cumhuriyeti Anayasasnn 90. Maddesinde bir atfta bulunulmaktadr. MADDE 90/5 Usulne gre yrrle konulmu Milletleraras Antlamalar kanun hkmndedir. Bunlar hakknda Anayasaya aykrlk iddias ile Anayasa Mahkemesine bavurulamaz. (Ek Cmle: 7.5.2004-5170/7 md.) Usulne gre yrrle konulmu temel hak ve zgrlklere ilikin milletleraras Antlamalar ile kanunlarn ayn konuda farkl hkmler iermesi nedeniyle kabilecek uyumazlklarda Milletleraras Antlama hkmleri esas alnr. Trkiye Cumhuriyeti adna yabanc devletler ve milletleraras kurulular ile yaplacak Antlamalarn onaylanmas, Trkiye Byk Millet Meclisinin onaylamay bir kanun ile uygun bulmasna baldr.

You might also like