KALİTE YOLU İLE

VERİMLİLİK ARTIRIMI
TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDE
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARI

Y.Doç.Dr. Yb. Erol SELİMBEYOĞLU

Y.Müh. Kd. Bnb. Sami KORKMAZ
Y.Doç.Dr. Tnk. Atğm. Türkay DERELİ
Y.Müh.Mu.Atğm. Selahaddin KAYA

Kara Harp Okulu

Öğretim Başkanlığı
Teknik Bilimler Bölüm Başkanlığı

ÖZET

21. Yüzyıl'a girerken, hemen her alanda olduğu gibi, görevi Türk Yurdu'nu ve Türkiye

Cumhuriyeti'ni kollamak ve korumak olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nde de kaynakların

etkin olarak kullanılması, verimliliğin arttırılması zorunlu hale gelmiştir. Silahlı

kuvvetlere tahsis edilen kaynaklar devletin sosyo-ekonomik kaynakları ile sınırlıdır.

Başarı ise, bu sınırlı kaynakların en tasarruflu (verimli) bir biçimde kullanılması ile doğru

orantılıdır. Türk Silahlı Kuvvetleri'nde ana tasarruf alanları; "insan", "malzeme" ve

"para"nın verimli kullanımı olarak sınıflandırılabilir. Bu ana alanlarda tasarrufun

sağlanabilmesi, israfın önlenebilmesi için bilimsel metot ve usullerden faydalanılması

gerekmektedir. Şunun altını çizmek gerekir ki; devletin bekasından, özgürlükten, yurt

savunmasından ödün verilemez ve bunlardan tasarruf düşünülemez. Bununla birlikte, milli

savunmaya ayrılan kaynakların verimli olarak kullanılması zorunludur. Kaynakların

verimli kullanılması bir çesit tasarruf olarak algılanmalıdır. Kaynakların etkin kullanımını

güdüleyen Toplam Kalite Yönetimi (TKY) stratejisi, mevcut yöntemleri sistematik,

entegre, uyumlu ve organizasyon bütünlüğü çerçevesinde inceleyen ve verimliliği

arttırırken "kaliteyi" de sürekli geliştirmeyi hedefleyen kapsamlı bir yöntemdir. Kalıcı ve

tutarlı bir Toplam Kalite Yönetimi kültürü, kurum ve kuruluşların kazancından çok, milli

çıkarların bir gereği haline gelmiştir. Türk Silahlı Kuvvetleri de çağımızın modern

gereklerine uygun Toplam Kalite Yönetimi anlayışını organizasyonu içine yerleştirme

çalışmalarına son yıllarda büyük hız kazandırmıştır. Bu makalede, Toplam Kalite

Yönetimi anlayışının aşamaları ve buna dayalı uygulamalardan kesitler sunulmakta ve

aynı zamanda bir beyin fırtınası oluşturulmaya çalışılmaktadır.

1. GİRİŞ

Hızla artan dünya nüfusu kaynakların verimli kullanılması, yönetilmesi ve israfın

önlenmesi gereksinimini doğurmuştur. Bir türlü başarılamayan "özelleştirme"nin özünde

bile amaç aslında devlete gelir sağlamak değil kamu kaynaklarının israfının önüne

geçilmesi ve çok daha verimli alanlarda değerlendirilmesidir. Türkiye nüfus artış hızı

üst düzeyde seyreden ülkelerin başında gelmektedir. Bununla birlikte nüfus artış hızında

üst sıraları zorlayan Türkiye, aynı başarıyı kaynakların kullanımında,

değerlendirilmesinde ve yönetiminde yakalayamamakta ve bunun sonucu olarak en çok

kaynak israf eden ülkelerin başında gelmektedir. Ekmek, ilaç ve önemlisi zaman, israf

ettiklerimizin en önemlileridir. Bununla birlikte, yeni milenyuma ramak kala "kalite"

artık bir kavram olmaktan çıkmış ve yaşamın her anında aranılan, tercih edilen bir standart

haline gelmiştir. "Kalite" sadece yüksek gelir tabakasına ait olmaktan çıkmış, toplumun
mutluluğu ve refahı açısından anahtar bir konuma gelmiş; "ihtiyaç" olmuştur. Çok fazla

değil, bundan 10-20 yıl öncesinde; bilgisayar teknolojisinin evlerin içerisine kadar

girmediği, dünyanın internet ile global bir köy haline getirilemediği zamanlarda, üretici

firmaların kaliteli ve ucuz mamül üretme, pazar kapma, ürün pazarlama, kendini yenileme

ve kaynaklarını verimli kullanma gibi bir sıkıntısı yoktu. Özellikle Türkiye'de herhangi bir

mal, kaça satılmak istenirse satılabiliyordu. Tüketicilerin çok fazla seçim hakkı ve

özgürlüğü yoktu. Tüketici hakları yeterince korunamıyordu ve tüketicilik bilinci

yerleşmemişti. 21. Yüzyıl'a girerken ise durum çok farklı. Tüketici, hangi seviyede olursa

olsun, daha bilinçli hareket ediyor. Tüketiciler artık, en iyi malı, en uygun fiyata, hemen

almak istiyorlar ve sürekli servis garantisini tercih ediyorlar. Bunu karşılayabilecek kurum

ya da kuruluşların da pazara arzettiği malı, en kaliteli, en çabuk ve en ucuz bir biçimde

üretmesi gerektiği gibi, belirli bir süreç içerisinde ürettiği malın arkasında durabilme

zamanı gelmiştir (bugünlerde bazı kuruluşların ürettikleri ürünler için "ömür boyu

garanti" verdikleri görülmektedir). Bunu başarabilmek için, hizmet ya da mamül üreten

bir müessese; yönetiminden, işletmesinden, felsefesinden tutun da, ürün işlem

basamaklarına, makinalarına ve hatta işçisinin motivasyonuna değin tüm

organizasyonunun kalitesini arttırmak zorundadır. Bu da ancak topyekün bir sistemin

organizasyona yerleştirilebilmesiyle mümkündür: Toplam Kalite Yönetimi (TKY). TKY

ile organizasyondaki tüm kaynakların verimli kullanılması sağlanarak, herşeyden önce

"israf ve savurganlıkların" önüne sağlam bir set çekilir ve organizasyonda sürekli,

kesintisiz bir iyileşme sağlanır. Toplam kalite yönetiminde üst yönetimin sorumluluğu her

seviyede ve her alanda kalite yönetimine ilişkin eğitim faaliyetlerini, kalite geliştirmenin

sürekli olmasını, Kalite Kontrol Çemberleri (KKÇ) içinde tüm işgücünün kalite geliştirme

faaliyetleine katılımının sağlanmasını kapsamaktadır.

2. İSRAFI ÖNLEME VE TKY ANLAYIŞINA YÖNELİŞ

İsraf ya da bir başka deyişle kaynakların verimsiz kullanımı bir sistemin, şirketin

toplumun ya da insanın hedeflerine ulaşmasına engel olur. İsraf her alanda başlıca bir

sorundur. Ekmekten suya, kağıttan elektriğe her alanda israf yapılmaktadır. Yapılan

araştırmalar Türkiye'de her yıl yaklaşık 470 trilyon TL'nin yapılan israflar nedeni ile

sokağa atıldığını ortaya koymuştur. Tasarruf aslında ekonomilerin düzlüğe çıkmasını

sağlayabilir büyüklükte bir kaynak meydana getirebilecek güce sahiptir. Bu yüzden gerek

toplumsal olarak, gerek kişisel ve şirketler bazında topyekün bir tasarruf kampanyasına

gidilmesi ya da politikalarının oluşturulması gereklidir. Tasarrufları arttırmak için

israfın önlenmesi, israfı meydana getiren tüm işlerin (aşamaların) israflardan

arındırılması ve tüm aşamalarda kesintisiz ve sürekli olarak mükemmellik sağlanmalıdır.

Günümüzde tasarruf kavramı daha ziyade verimliliğin artırılması olarak ele alınmaktadır.

Verimliliğin artırılması kalitenin artırılması ile mümkün olabilir. Kalitenin artırılması ise

topyekün bir gayret, inanç gerektirmekte ve anlık olarak değil bir süreci çağrıştırmaktadır.

Kaliteye ve onun sağladığı sürece bütünsellik içinde bakma gereği, 1980'li yılların

başından itibaren "toplam kalite" kavramının tüm dünyada yaygınlaştırılmasına neden

olmuştur. Bu kavram içinde yer alan "toplam" sözcüğü kalitenin "tüm süreçlerde" ve

"herkesin katılımı" ile sağlanabilir olmasına işaret etmektedir. Toplam Kalite Yönetimi,

esasen, uzun vadede, müşterinin tatmin olmasını, başarmayı kendi personeli ve toplum

için avantajlar elde etmeyi amaçlayan kalite üzerinde yoğunlaşmış ve tüm personelin

katılımına dayanan bir yönetim modelidir.

Ülkemizde de son yıllarda dünya ülkeleri ile rekabet edebilmek için Toplam Kalite

Yönetimi'nin gereğini anlayan ve yönetim tarzlarını bu yönde değiştiren kuruluşların

sayısı hiç te az değildir. TAI, ASELSAN, ROKETSAN, FMC-NUROL, BRİSA, NETAŞ,

TOFAŞ, BEKO ve ARÇELİK gibi kuruluşlar bu yolla büyük mesafeler katetmişlerdir.

BRİSA, 1993 yılında Toplam Kalite Yönetimi ve 1996 yılında Avrupa Toplam Kalite

Yönetimi ödülünü alarak büyük bir başarıya imza atmıştır. Ereğli Demir Çelik

Fabrikaları T.A.Ş., ülkemizdeki bütün kuruluşlara örnek olabilecek bir yönetime katılma

uygulamasını başarıyla sürdürmektedir. Verimliliği arttıran Erdemir Öneri Sistemi (ERÖS)

sayesinde çalışanlar, Erdemir'e kısa sürede 25 milyon $'lık tasarruf yaptırmıştır.

3. TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNDE TOPLAM KALİTE

YÖNETİMİ UYGULAMALARI

2000’li yıllara girerken organizasyonlarda gerçek verimliliğe ulaşmanın tek yolunun

İNSAN’dan daha etkin olarak faydalanabilme gerçeği olduğu ortaya çıkmıştır. Türk Silahlı

Kuvvetleri'nin gerçek sermayesi de İNSAN’dır. Gelecekte güçlü ordu imajını muhafaza

edebilmemiz ve dünyadaki değişimlere ayak uydurabilmemizin sırrı İNSAN'ın içindeki

dinamikleri uyandırmaya bağlı olacaktır. Teknoloji ne kadar gelişirse gelişsin geleceğin olası

muharebelerini kazanmada son sözü yine İNSAN söyleyecektir.

Bu düşünce ışığında, Türk Silahlı Kuvvetleri bir taraftan geleceğin teknolojilerine adapte

olma ve teknoloji üretme yönünde faaliyet gösterirken, yoğun bir şekilde yönetim sistemini

etkinleştirmek ve her kademedeki personelini bu konuda eğitmek için büyük bir gayret

göstermektedir. Özellikle İNSAN’ı ön planda tutan yönetim felsefelerinin organizasyon içinde

kalıcı bir şekilde yerleşmesinin temelinde "organizasyon kültürü yaratmak" amacı

yatmaktadır.
Organizasyonlarda çalışan herkesin aynı inanç etrafında toplanabilmesi, organizasyonda

herkesin katıldığı ortak bir kültürün yaratılması ile mümkün olabilir. Organizasyon kültürü

görünür değildir fakat bazı değerler onu görünür yapmaktadır. Kültür gerçeklerle inşa edilir

ve o inançlardan, değerlerden ve normlardan oluşur. Çalışanlar, organizasyon içerisinde kabul

edilebilir davranış standartlarını öğrenirler. Organizasyon içerisinde ortak yaşamanın ortak

fonksiyonu olan kültür "insanlar ve organizasyon arasındaki davranış beklentilerinin

bütünü" olarak ifade edilebilir. Paylaşılan organizasyon kültüründe çalışanlar, ortak hissetme,

düşünme ve yaşama tavrı içindedirler.

1950’li yıllarda A.B.D.’de ortaya çıkan ve 1956-1970 yılları arasında Japonya’da olgunlaşan

"Toplam Kalite Yönetimi" felsefesi özünde "organizasyonlarda sürekli, topyekün bir

iyileşme sürecini" ifade eder. Toplam Kalite Yönetimi'nden; çalışanlarının, müşterilerinin ve

her kademedeki yöneticilerinin mutlu olduğu dinamik organizasyonların yönetilmesini

algılamak gereklidir.

Dünya’da yeni bir yönetim anlayışı olarak kabul gören, müşterileri, yönetimi ve çalışanları

koşulsuz tatmin etmeyi hedefleyen, her türlü ürün ve hizmette kalite bilincini ön planda tutan

Toplam Kalite Yönetimi sisteminin Türk Silahlı Kuvvetleri’nde uygulanmasına 21 Kasım

1997 Tarihinde Genel Kurmay Başkanlığı tarafından yayınlanan "TKY Uygulama Direktifi-

1" ile başlanmıştır.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bilim penceresi olan Kara Harp Okulu’nun 2000’li yıllara daha

güçlü ve daha geniş bir vizyonla girebilmesi; tüm ünitelerinde görevlerin mükemmel olarak

gerçekleştirilebilmesi, tüm personelinin günlük mesaisinin her anında ve alanında kaliteyi

yakalayabilmesi için; Kara Harp Okulu’nda Toplam Kalite Yönetimi faaliyetleri

başlatılmıştır.

Ayrıca Genel Kurmay Başkanlığı tarafından 20 Nisan 1998 tarihinde yayınlanan "Türk

Silahlı Kuvvetleri'nde Toplam Kalite Yönetimi Uygulama Direktifi-2" ile Toplam Kalite

Yönetimi'nde "İş Mükemmelliği Modeli" hedeflenmiştir.

Kara Harp Okulu’nda kalite bilincinin arttırılması, iş mükemmelliği açısından Kara Harp

Okulu'nun başlangıçta Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, müteakiben bütün sektörlerin örnek aldığı

kuruluş haline getirilmesi, iş mükemmelliği uygulamasında gerekli etkinin yaratılması, bu

amaç doğrultusunda da 2000 yılına kadar "özdeğerlendirme" uygulamasına geçirilmesi

hedeflenmiştir.

Kendi kültürümüz içinde analiz edildiğinde; Toplam Kalite yolculuğu dinamik ve geçişken

özelliklere sahip aşağıdaki temel aşamalardan oluşmaktadır;

1. Değişim kararının alınması

2. TKY bilgilendirme eğitimi

3. Kalitenin güvence altına alınmasına yönelik standartların oluşturulması

4. İş mükemmelliğini kurumsallaştırma yolunda alt yapının hazırlanması

5. Özdeğerlendirme yapılabilir hale gelinmesi

6. Mevcut TKY uygulamalarının ulusal ve uluslararası uygulamalarla mukayese

edilebilmesine imkan veren ödül sürecine girilmesi

7. TKY’ni dinamik bir yapı içinde kurumsallaştırarak "yaşam kalitesi"nin sürekliliğinin

temin edilmesi.

Hedeflenen "özdeğerlendirme" aşamasına kadar olan basamaklar aşağıda irdelenmiştir.

Birinci aşama organizasyonun değişmeye ihtiyaç duyması ile başlar. Bir organizasyonda

geleceğe bakarken kafalar karışmaya başladığında, o zamana kadar yapılanlar hakkında

şüpheler doğmaya başladığında, değişimin eşiğine gelindiğinden bahsetmek mümkün olabilir.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nde değişim faaliyetleri genellikle;

• üst komutanlıktan gelen emirlerle,

• yöneticilerin sistemin mevcut yetersizliklerini görmeleriyle,

• yöneticilerin bulundukları çeşitli mekanlarda kaliteye yönelik olarak duydukları

gördükleri birtakım değişiklikleri kendi sistemlerinde de uygulamak istemeleri ile,

• astlardan gelen teklif ve istekleri benimsemeleri ile olmaktadır.

Bahsedilen yollardan biri veya birkaçı ile başlayan değişim faaliyeti:

• Değişim ihtiyacının üst yönetim tarafından astlara duyurulması,

• TKY konusunda sistem içinde danışmanlık yapabilecek kurum ve kuruluşların

araştırılması ve ikili ilişkiye geçilmesi,

• Organizasyon içinde TKY felsefesinin uygulanmasına yönelik olarak teşkilatlanmanın

yapılması,

• İç ve dış müşterinin belirlenmesi,

• Müşteri ihtiyaçlarının ölçülmesi,

• Kararlaştırılan vizyon, misyon ve örgütsel hedeflerin bütün çalışanlarla paylaşılması,

• Yönetimde kalite bilincinin oluşturulmasını ve organizasyondaki herkesin katılımını

sağlayacak, herkese bilmesi gereken kadar asgari bilgiyi verecek ve bunun idamesini

sağlayacak bir TKY eğitim programının hazırlanması,

• Bütün personelin katılımını sağlayacak eğitim programının duyurulması,

• Organizasyon içinde değişim faaliyetlerini yönlendirecek bir ekibin kurulması ve

yetiştirilmesi ile hayata geçirilebilir.

İkinci aşama, tepe yöneticilerinden başlayarak bütün kademelerdeki yöneticilerin ve bütün

çalışanların TKY felsefesi ve uygulama esasları doğrultusunda eğitilmesidir. TKY eğitiminin

esasları şöyle sıralanabilir;

• Bu eğitim öncelikle örgüt içindeki herkesin her zaman ve her aşamada iş mükemmelliği

yolunda eğitilmesini ifade etmektedir.

• Eğitim TKY’nin etkili uygulamasına yönelik bütün teknik uygulamaları kapsamalıdır.

• Eğitimin temel gayesinin "sürekli iyileşmeyi temin etmek" olduğu unutulmamalıdır.

• Eğitim faaliyeti tepe grubundan başlamalıdır.

• TKY’nin özü yöneticiye lider özellikleri kazandırmak olmalıdır.

• Eğitimde "eğiticiyi eğit" prensibi ile hareket edilmelidir.

Kara Harp Okulu’nda TKY uygulamalarını kurumsallaştırmak maksadı ile, TKY’nde yönelik

eğitim konuları belirlenmiş, bir kısmı 1-3 gün süreli uygulamalı eğitim modülüne
dönüştürülmüş, halen çalışmalar devam etmektedir. Planlanan ve bir kısmı uygulamaya

başlanan TKY eğitimleri şunlardır:

• Toplam kalite yönetimi

• Vizyon ve strateji belirleme

• Kalite ilkeleri

• Performans yönetimi

• Yeniden yapılanma

• Örgütsel değişimin yönetimi

• Stratejik yönetim

• Beyin fırtınası tekniği uygulama esasları

• İş akışı planlaması

• Kontrol kartlarının kullanılması

• Karar verme araçları

• Öğrenen organizasyonlar

• İş mükemmeliği modeli

• Özdeğerlendirmenin uygulanması

• Benchmarking (kıyaslama) ve uygulama esasları

• Takım çalışması

• Kalite çemberleri

• Problem çözme teknikleri

• Süreç yönetimi ve iyileştirilmesi

• Risk yönetimi
• Proje yönetimi

• Yaratıcılık

• Kriz yönetimi

• Ölçme tekniği

• Müşteri memnuniyeti ölçümü

• Kariyer yönetimi

• İş ortamı tasarımı ve ergonomi

• Lojistik yönetimi

• Teknoloji yönetimi

• Etkili kontrol sistemleri

Üçüncü aşama, organizasyon içinde tesis edilen kalite sisteminin algılanması ve

uygulamasındaki farklılıkları ortadan kaldıracak şekilde aşırı kırtasiyeye bulaşmadan, kalite

güvence sisteminin kurulması ve işletilmesidir. Bu aşamada aşağıdaki faaliyetler içerilecektir;

• Mevcut yönetim sistemi sorgulanarak, süreçler içinde kaliteyi güvence altına alınabilen ve

alınamayan alanların tespit edilmesi,

• Bir kalite güvence modelinin seçilmesi veya mevcut modelin yeniden düzenlenmesi

• Süreçlerin belirlenmesi,

• Süreçler içinden seçilecek belirli bir grup personele Kalite Güvence Sistemi eğitimleri

verilmesi,

• Prosedürlerin belirlenmesi,
• İş talimatlarının gözden geçirilmesi ve standartlığının sağlanması,

• Bütün personelin Kalite Güvence Sistemi içinde rollerini bilmesini ve hatasız olarak

sistemi işletmesini sağlayacak dinamik bir eğitimin uygulanması.

Kalite yönetim sisteminin güvence altına alınmasından sonraki aşama (dördüncü aşama)

günümüzde bütün dünyada iş mükemmelliği modeli olarak adlandırılan, TKY

uygulamalarının kurumsallaştırılmasına yönelik organizasyon içindeki altyapının

hazırlanmasıdır.

Dünya’da çeşitli organizasyonlar tarafından TKY’nin uygulamasında bir rehber olarak

algılanan "İş mükemmelliği modeli" organizasyonun içindeki süreçlerin çalışan, yönetici,

müşteri, iş yeri sahibi ve toplum açısından herkesi memnun edecek şekilde dinamik bir yapı

içinde düzenlenmesini ve işletilmesini ifade eder. İş mükemmeliği modelinde farklı

kültürlerdeki yaklaşımları ifade eden 4 büyük kriter sistemi vardır;

1. Avrupa Kalite Yönetimi Vakfı (European Foundation of Quality Management) Ödül

Sistemi , (Avrupa)

2. Malcolm Baldrige Ödül Sistemi, (A.B.D)

3. Deming Ödül Sistemi, (Japonya)

4. Başkanlık Kalite Ödül Sistemi, (A.B.D)

İş mükemmelliğine geçiş aşamasında rehber olarak alınacak model doğrultusunda

organizasyondaki süreçlerin yeniden yapılandırılması gerekmektedir.

Kara Harp Okulu'nun en önemli ürünü yetişmiş harbiyeli yani teğmenler ve bilimsel

yayınlardır. Kara Harp Okulu'nun misyonu, silahlı kuvvetlerin taktik, teknik ve idari

faaliyetlerini yeterlikle uygulayacak, askeri disipline, bilim ve beden yeterliklerine, askeri ve

genel kültüre sahip, lisans düzeyinde ve müteakip safhalarda ihtisas öğretim ve eğitimini takip

edebilecek nitelikte muvazzaf subay yetiştirmektir. 21. Yüzyıl'ın komuta kademesini en son

bilgi ve donanım ile yetiştirmek ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin bilim penceresi olma yolunda

ulusal ve uluslararası bilim, teknoloji ve araştırma faaliyetlerinde öncü olmak şeklinde

belirlenmiştir. Kara Harp Okulu'nda hedeflenen kalitenin iki boyutu vardır;

• Tasarım kalitesi

• Uygunluk kalitesi

Tasarım kalitesi, bir harbiyelide bulunması gereken niteliklerin isabetli olarak tesbit

edilmesi olarak ifade edilebilir. Uygunluk kalitesi ise Kara Harp Okulu'nun ürünlerinden

biri olan harbiyeli teğmenlerin müşterilerin gözünde, önceden tasarlanan "teğmen

özelliklerine" uygunluğu ile ilişkilidir.

Kara Harp Okulu (K.H.O.) bünyesinde oluşturulan Toplam Kalite Koordinasyon Merkezi

(TKYKM) tarafından başlatılan Bireysel Öneri Sistemi tüm çalışanları Kara Harp Okulu'nun

geliştirme ve iyileştirme faaliyetlerine aktif olarak katılmaya çağırmaktadır. Bireysel Öneri

Sistemi ile Toplam Kalite Yönetimi'nin en önemli hedeflerinden biri olan "katılımcı

yönetim" felsefesinin gerçekleştirilmesine bir basamak teşkil edilmiştir. Ayrıca, personele

"çalışanların memnuniyeti anketi uygulanmış" ve iyileştirme faaliyetine esas olacak

konular belirlenmiştir. Kalite/Proje takımlarının görevlendirilmesine başlanmış ve ilk proje

takımı uygulaması olarak Kara Harp Okulu Komutanlığı'nca başlatılmıştır. Başlatılan bu

projeler ile, toplam kalite anlayışının Kara Harp Okulu'nda görevli tüm personelde

yerleşmesine çalışılacak ve gelecek yıllarda görev yapacak personele sağlam bir altyapı

bırakılması için gerekli tüm kayıtlar tutulacak ve uygun şekilde muhafaza edilecektir.

4. ÖRNEK BİR UYGULAMA VE DEĞERLENDİRMESİ

Muhabere Bölüğü'nde, bölük seviyesinde Toplam Kalite Yönetimi uygulaması yapilmış ve

oldukça değerli sonuçlar alınmıştır. Muhabere Bölük. Komutanlığı'nda "Toplam Kalite

Yönetimi" adı altında süreç odaklı iyileştirme çalışmaları resmi olarak 05.02.1997

tarihinde 2. Piyade Tugayı Komutanlığı'nca verilen emirle başlatılmıştır.Muhabere

bölüğü, azimli çalışmayı ön plana çıkartarak, fikir üretebilen, emir beklemeksizin uzun

vadeli ve kalıcı çözümler geliştirebilen, makul ve cesur teklifler yapabilen bir anlayışla,

güvenilirliği, devamlılığı ve saygınlığı kendisine hedef almıştır. Yukarıda bahsedilen

Toplam Kalite Yönetimi'ne geçiş aşamaları sırası ile gerçekleştirilmiştir.Bölük

Komutanlığı Muhabere Bölüğü'nde değişim ve geliştirme süreci devam ederken Toplam

Kalite Sistemi yansımalarını değerlendirmek ve değişimin başarılmasında en büyük rolü

üstlenecek İNSAN faktörünün değişimi algılamasını ve değişime hazırlığını öçlmek

amacıyla, Aralık 1996 ve Haziran 1997 tarihlerinde birer adet tüm personeli kapsayan

değerlendirme anketi ve 1975/4 ve 1976/1 tertip erbaş ve erlerin terhislerinde çıkış anketi

yapılmıştır. Yapılan bu anketlerden, erbaş ve erlerin;

• kendilerine olan güven ve göreve bağlılıklarının arttığını

• motivasyonlarının yükseldiğini
• stres, uyumsuzluk ve endişelerinin ortadan kalktığı

• sorunlarının kısa sürede ve kalıcı olarak çözümlendiği

• yaptıkları görevlerden onur duydukları

• bilgi yetenek ve tecrübelerini gelişme sağlamak için kullanmaya başladıkları

• tüm faaliyetlerde daha iyiye ulaşma ve sistematik düşünme alışkanlıklarını

kazandıkları

• çalışma disiplininin önemini daha iyi kavradıkları

• iş yapma istek ve becerilerinin arttığı,

• emredilen görev ne olursa olsun önem verilmesi ve en iyi şekilde yapılması gerektiği

bilincine ulaştıkları

• Toplam Kalite Yönetimi sistemini yaşam tarzı olarak benimsedikleri ve terhislerinden

sonra çalışacakları işletmelerde sistemin arayışı içerisinde olacakları sonucuna

varılmıştır.

Toplam Kalite Yönetimi sisteminin Muhabere Bölüğü'nde uygulanması sonucunda,

yukarıda bahsedilen gelişmelerin yanı sıra, somut performans değişiklikleri de

sağlanmıştır. Toplam Kalite Yönetimi sisteminin uygulaması ile, araç kaza sayılarında,

ceza alan personal sayısında, istirahat alan personel sayısında önemli oranda azalma

kaydedilirken, spor, atış ve telsiz çevrim başarı oranında yükselme olmuştur (Detaylar için

2 No'lu kaynağa başvurulabilir).

5. SONUÇ
Toplam Kalite Yönetimi stratejisi her kurum ve kuruluşta, her düzeyde kalite yolu ile

verimliliğin artırılması ve tasarruf sağlanması için kullanılabilir ve uygulanabilir.

Uygulamada karşılaşılan en önemli darboğaz, kurum kültürünün ve her düzeyde

çalışanların kafa yapılarınının değişime karşı gösterdikleri dirençtir. Bunu aşmak için, en

üst yönetimin kesin ve mutlak desteği sağlanmalı, çalışanların katılımı ve güçlendirilmesi

teşvik edilip desteklenmeli, eğitim faaliyetlerine ağırlık verilmeli ve başarıya ulaşmanın

daha kolay olduğu alanlardan başlanıp, en küçük başarılar ödüllendirilmelidir.

Türk Silahlı Kuvvetleri'nde çok uzun zamandan beri liderlik kavramı ve uygulaması,

görev motivasyonu, birlik ruhu sağlama, insiyatif verme, astlarını tanıma ve onlarla her

zaman yakın ilişki içinde bulunma gibi Toplam Kalite Yönetimi stratejisi çerçevesinde

yeralan hususların bir esas olarak kabul edilmiş olması, Toplam Kalite Yönetimi

sisteminin uygulanmasını kolaylaştırıcı unsurlar olarak değerlendirilmelidir.

Toplam Kalite Yönetimi sisteminin her alanda benimsenmesi, özümsenmesi ve

uygulanması durumunda; her alanda, en kaliteli ürünleri, en az zamanda en uygun

maliyetle üretebilen, kaynakları israf etmeyen ve verimliliğini artırmış bir toplum olma

yolunda önemli bir adım atılmış olacaktır. Toplam Kalite Yönetimi; savurganlıkları önler,

kaliteyi artırır, işlem zamanlarını kısaltır, maliyetleri düşürür, moral ve verimliliği artırır,

sürekli iyileşme ve gelişmeyi sağlar.

Toplam Kalite Yönetimi uygulamalarının olumlu sonuçları direkt olarak uygulamayı

yapan organizasyona ve çalışanlara, dolaylı olarak ta tüketicilere yansıyacaktır. Türk

Silahlı Kuvvetleri; tüm birimlerindeki yönetim tarzlarını Toplam Kalite Yönetimi

isteklerine uyarlama süreci içerisinde olup, 2000'li yıllarda;

• ülkemiz kaynaklarından savunmaya tahsis edilen imkanları daha verimli kullanan,

• maliyet ve zamandan tasarruf sağlayan,

• müşteri isteklerine açık olan ve müşteri teminini ön planda tutan,

• sorunları paylaşan, efektif çözümler üreten,

• çalışanları katılımcılığa teşvik eden,

• yapılan her işte kaliteye özendiren ve,

• kalitede iyileştirme sürekliliği sağlayan kuruluşlar haline gelerek Toplam Kalite

Yönetimi içindeki yerini almaktadır.

6. KAYNAKÇA

[1] Meyvecioğlu, A. (Müh. Kd. Alb.), "Toplam Kalite Yönetiminde Bireysel Kalite", Kara

Harp Okulu, Bilgi Toplama ve Yayım Merkezi Yayınları, Yayın No: 190, TKY: 7,

Ankara, 16 Kasım 1998.

[2] Baş, T. (Mu. Ütğm), "Bölük Seviyesinde TKY Uygulamasına Ait Örnek Bir Çalışma",

Kara Harp Okulu, Bilgi Toplama ve Yayım Merkezi Yayınları, Yayın No: 185, TKY: 6,

Ankara, 18 Eylül 1998.

[3] Zel, U. (Top. Yzb.), "Toplam Kalite Yönetimi", Kara Harp Okulu, Bilgi Toplama ve

Yayım Merkezi Yayınları, Yayın No: 160, Ankara, 9 Ekim 1997.

[4] ------------------------, "Toplam Kalite Yönetimi Uygulamalarında Etkili Liderliğin

Esasları", Kara Harp Okulu, Toplam Kalite Yönetimi Koordinasyon Merkezi, Ankara,

1998.

[5] ------------------------, "Kalite Yönetim Sistemi", Kara Harp Okulu, Bilgi Toplama ve

Yayım Merkezi Yayınları, Yayın No: 178, TKY: 4, Ankara, 30 Nisan 1998.

[6] ------------------------, "Türk Silahlı Kuvvetleri'nde Tasarruf Yapılabilecek Alanlar",

Harp Akademileri Konutanlığı Yayınları, Harp Akademileri Basım Evi, İstanbul,

Mayıs 1998.

[7] Bank, J., "The Essence of Total Quality Management", Prentice-Hall, UK, 1992.

[8] Peşkircioğlu, N., "Kalite Yönetiminde ISO 9000 Uygulamaları", MPM Yayınları,

Yayın No: 620, Ankara, 1997.

[9] Bil, F.Ç., "İsraf ekonomisi", Sabah - Ekonomi, 7 Nisan 1999.