Professional Documents
Culture Documents
TURKISH STANDARD
TS EN ISO 15614-2
Mart 2007
ICS 25.160.10
METALK MALZEMELER N KAYNAK PROSEDRLERNN ARTNAMES VE VASIFLANDIRILMASI - KAYNAK PROSEDR DENEY BLM 2: ALMNYUM VE ALAIMLARININ ARK KAYNAI Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure test - Part 2: Arc welding of aluminium and its alloys
Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.
Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.
Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.
DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
n sz
Bu standard, CEN tarafndan kabul edilen EN ISO 15614-2: 2005 standard esas alnarak, TSE Metalurji htisas Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 27 Mart 2007 tarihli toplantsnda Trk Standard olarak kabul edilerek yaymna karar verilmitir. Bu standardda kullanlan baz kelime ve/veya ifadeler patent haklarna konu olabilir. Byle bir patent hakknn belirlenmesi durumunda TSE sorumlu tutulamaz.
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
indekiler
Giri ........................................................................................................................................................1 Kapsam...................................................................................................................................................1 Atf yaplan standard ve/veya dokmanlar .........................................................................................1 Terimler ve tarifleri ................................................................................................................................3 3.1 Bitirme kayna.....................................................................................................................................3 4 lk kaynak prosedr artnamesi (pWPS ) .........................................................................................3 5 Kaynak prosedr deneyi ....................................................................................................................3 6 Deney paras ........................................................................................................................................4 6.1 Genel ....................................................................................................................................................4 6.2 Deney paralarnn biim ve boyutlar..................................................................................................4 6.3 Deney paralarnn kayna .................................................................................................................7 7 Muayene ve deney.................................................................................................................................7 7.1 Deney kapsam.....................................................................................................................................7 7.2 Deney numunelerinin yeri.....................................................................................................................8 7.3 Tahribatsz muayene..........................................................................................................................12 7.4 Tahribatl deneyler..............................................................................................................................12 7.5 Kabul seviyeleri ..................................................................................................................................15 7.6 Muayene tekrar..................................................................................................................................15 8 Vasflandrma aral ...........................................................................................................................15 8.1 Genel ..................................................................................................................................................15 8.2 malt ile ilgili hususlar.....................................................................................................................15 8.3 Malzeme ile iIgiIi hususlar ..................................................................................................................15 8.4 Btn kaynak prosedrleri iin genel hususlar..................................................................................19 8.5 lemlere ait hususlar .........................................................................................................................21 9 Kaynak prosedr vasflandrma kayd (WPQR)..............................................................................21 Ek A (Bilgi iin) - Kaynak prosedr vasflandrma kayt formu (WPQR).............................................22 Ek A (devam) ...............................................................................................................................................23 Ek A (devam) ...............................................................................................................................................24 Ek ZA (Bilgi iin) - Bu standard ve 97/23/EC ve 87/404/EEC AB direktiflerinin temel gerekleri arasndaki iliki ...........................................................................................................................................25 Ek ZB (Bilgi iin) - Bu standardda atf yaplan uluslararas standardlarn karl olan ilgili Avrupa standardlar .................................................................................................................................................26 Kaynaklar.....................................................................................................................................................28 0 1 2 3
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr deneyi - Blm 2: Alminyum ve alamlarnn ark kayna 0 Giri
Btn yeni kaynak prosedr deneyleri, bu standardn yaym tarihinden itibaren bu standarda gre yaplmaldr. Bununla birlikte, bu standard nceki standardlar veya artnameler veya bu standardn nceki yaynlarna gre daha nce yaplm olan kaynak prosedr vasflandrma ilemlerini geersiz klmaz. Vasflandrma ilemini teknik olarak edeer hle getirmek iin ilve deneyler yaplmak zorunda kalndnda , yalnzca bu standarda gre yaplmas gereken, bir deney paras zerinde ilve deneylerinin yaplmas gerekir. Bu standardla ilgili herhangi bir konunun resmi yorumu iin talepler, TSE kanalyla ISO/TC 44/SC 10 sekreterliine ynlendirilmelidir. Tam bir liste iin www.iso.org. a bavurulmaldr.
Kapsam
Bu standard, bir ilk kaynak prosedr artnamesinin kaynak prosedr deneyleri ile nasl vasflandrlacan belirtir. Bu standard EN ISO 15607: 2003 Ek Ada ayrntlar verilen bir seri standardn parasdr. Bu standard, kaynak prosedr vasflandrma deneylerinin yapm iin ve Madde 8de verilen deikenler aralndaki btn pratik kaynak ilemleri iin vasflandrlm bir kaynak prosedrnn geerlilik snrlar iin gerekli koullar kapsar. Bu standard, biimlenebilir alminyum ve dkm alminyum ve aIamlarnn ark kaynana uygulanr. Bu standardda geen alminyum terimi, alminyum ve alminyum alamlarn ifade etmektedir. Bu standard, prEN ISO 15614-4 ile ilgili alminyum dkmlerin bitirme kaynana uygulanmaz. Alminyumun ark kayna, EN ISO 4063 standardna gre aadaki iIemler vastasyla kapsanr: - 131: Metal asal gaz kayna ( MIG kayna), - 141: Tungsten asal gaz ark kayna (TIG kayna), - 15 : Plzma ark kayna. Not zel hizmet, malzeme ve imalt koullar, bu standard tarafndan belirtilenden (Madde 7.1) daha ayrntl deney gerektirebilir.
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standard ve/veya dokmanlara atf yaplmaktadr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste hlinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standard ve/veya dokmann tarihinin belirtilmemesi hlinde en son basks kullanlr.
ICS 25.160.10 EN, ISO, IEC,vb. No EN 515 EN 571-1 EN 1714 EN ISO 6947 EN ISO 96062 EN ISO 15607:2003 EN ISO 15609-1
TRK STANDARDI Ad (ngilizce) Aluminium and aluminium alloys- Wrought productsTemper designation Non-destructive testingPenetrant testing- Part 1: General principles Non-destructive examination of welds - Ultrasonic examination of welded joints. Welds - Working positions Definitions of angles of slope and rotation (ISO 6947:1993) Qualification test of welders Fusion welding - Part 2: Aluminium and aluminium alloys (ISO 9606-2:2004). Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - General rules (ISO 15607:2003). Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 1: Arc welding (ISO 156091:2004) Specification and qualification of welding procedures for metallic materials Qualification based on preproduction welding test (ISO 15613:2004) Destructive tests on welds in metallic materials - Transverse tensile test Destructive tests on welds in metallic materials - Bend tests. Destructive tests on welds in metallic materials - Fracture test. Arc-welded joints in aluminium and its weldable alloys Guidance on quality levels for mperfections Welding consumables Shielding gases for arc welding and cutting. TS No1) TS EN 515 TS EN 571-1 TS EN 1714 TS EN ISO 6947 TS EN ISO 9606-2 TS EN ISO 15607 TS EN ISO 15609-1
TS EN ISO 15614-2/Mart 2007 Ad (Trke) Alminyum ve alminyum alamlarBiimlenebilir mamuller-Temper ksa gsterilileri Tahribatsz muayene - Penetrant muayenesi - Blm 1: Genel kurallar Kaynaklarn tahribatsz muayenesi Kaynakl birletirmelerin ultrasonik muayenesi Kaynaklar - alma konumlar - Eim ve dnme alarnn tarifleri Kaynaklarn yeterlilik snav- Ergitme kayna- Blm 2: Alminyum ve alminyum alamlar Metalik malzemeler iin kaynak prosedr artnamesi ve vasflandrlmas -Genel kurallar Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas - Kaynak prosedr artnamesi - Blm 1: Ark kayna Metalik malzemeler iin kaynak prosedrlerinin artnamesi ve vasflandrlmas malt ncesi kaynak deneyini esas alan vasflandrma Metalik malzemeler-Kaynaklar zerinde tahribatl deneyler-Enine ekme deneyi Metalik malzemelerde kaynak dikileri zerinde tahribatl muayeneler- Eme deneyleri Metalik malzemelerde kaynaklar zerinde tahribatl deneyler-Krlma deneyi Kaynak - Aluminyum ve alamlarnda ark kaynakl birletirmeler - Dzgnszlkler iin kalite seviyeleri Kaynak sarf malzemeleri- Ark kayna ve kesme iin koruyucu gazlar
EN ISO 15613
TS EN ISO 15613
ISO 14175
1)
TSE Notu : Atf yaplan standardlarn TS numaras ve Trke ad 3. ve 4. kolonda verilmitir. * iaretli olanlar bu standardn basld tarihte ngilizce metin olarak yaymlanm olan Trk Standardlardr.
TRK STANDARDI Ad (ngilizce) Welding personnel - Approval testing of welding operators for fusion welding and resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials Non-destructive testing of welds - General rules for fusion welds in metallic materials Non-destructive testing of welds - Radiographic testing of fusion-welded joints Non-destructive testing of welds - Visual testing of fusionwelded joints Destructive tests on welds in metallic materials Macroscopic and microscopic examination of welds Welding - Guidelines for a metallic material grouping system Welding - Recommendations for welding of metallic materials - Part 1: General guidance for arc welding Welding -Recommendations for welding of metallic materials - Part 4: Arc welding of aluminium and aluminium alloys TS No1) TS EN 1320
TS EN ISO 15614-2/Mart 2007 Ad (Trke) Metalik malzemelerde kaynaklar zerinde tahribatl deneyler-Krlma deneyi
ISO 17635
TS 12062
EN
Kaynaklarn tahribatsz muayenesiMetalik malzemeler iin genel kurallar Kaynak Dikilerinin Tahribatsz Muayenesi - Kaynakl Birletirmelerin Radyografik Muayenesi Ergitme kaynaklarnn tahribatsz muayenesi-Gzle muayene Melatik malzemelerdeki kaynaklardaTahribatl muayene- Kaynaklarn makroskobik ve mikroskobik muayenesi Kaynak - Metalik malzemeleri gruplandrma sistemi iin klavuz Kaynak-Metalik malzemelerin kayna iin tavsiyeler-Blm 1:Ark kayna iin genel klavuz
Terimler ve tarifleri
lk kaynak prosedr artnamesi EN 15609-1e gre hazrlanmaldr. pWPS, btn ilgili parametreler iin gerekli toleranslar belirtmelidir. Alminyum kayna iin yol gsterme, ISO/TR 17671-1 ve ISO/TR 17671-4te verilmitir.
Deney paralarnn kayna ve deneyi, Madde 6 ve Madde 7ye uygun olmaldr. Bu standarda uygun olarak, kaynak prosedr deneyini uygun bir ekilde yapmay stlenen kaynak veya kaynak operatr, ilgili deney artlarn karlayarak EN ISO 9606-2 veya ISO 14732ye gre uygun vasflandrma aral iin vasflandrlr.
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Deney paras
6.1 Genel
maltta kaynak prosedrnn ilikiIi olaca kaynakl birletirme Madde 6.2de belirtiIdii ekiIde standard bir hale getirilmi deney paras veya paralar yaplmak suretiyle temsil edilmelidir. Bu standardda gsterilen standard bir hale getirilmi deney paralar imalt/birletirme geometrisi artlarn karlamadnda, EN ISO 15613n kullanm gerekli olur.
Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma a En kk deer 150 mm (enine eme deney paralar daha byk bir a gerektirebilir, Madde 7.4) b En kk deer 300 mm t Malzeme kalnl ekil 1 - Plkada tam nfuziyetli aIn kayna iin deney paras
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma a En kk deer 150 mm D Boru d ap t Malzeme kalnl ekil 2 - Boruda tam nfuziyetli aIn kayna iin deney paras
6.2.4 T - birletirme
Deney paras ekil 3e uygun olarak hazrlanm olmaldr. Bu, tam nfuziyetli aln kaynaklar ve i ke kaynaklar iin kullanlabilir.
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre altrma ve tek veya her iki taraftan kaynak a En kk deer 150 mm b En kk deer 300 mm t Malzeme kalnl ekil 3 - T birletirme iin deney paras
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Aklamalar: 1 lk kaynak prosedr artnamesindeki (pWPS) ayrntlara gre birletirme hazrl ve altrma a En kk deer 150 mm D1 Ana boru d ap D2 Tli boru d ap t1 Ana boru malzeme kalnl t2 Tli boru malzeme kalnl Tli balant as ekil 4 - Tli balant iin deney paras
Muayene ve deney
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
- Kaynak metali eme deneyi veya uzamay lme iin zel kaynak metali eme deneyi, - % 0,2 deneme gerilmesi ve/veya uzamann tayini iin ekme deneyi, - stavroz deneyi. Not Daha ok bilgiden istifade etmek ve sadece ilve deney verileri elde etmek iin daha sonraki bir tarihte kaynak prosedrnn tekrarndan kanmak iin zel hizmet, malzeme veya imalt koullar bu standard tarafndan belirtilenden daha ayrntl deney gerektirebilir.
izelge 1 - Deney paralarnn muayenesi ve deneyi Deney paras Tam nfuziyetli aln kayna (ekil 1 ve ekil 2) Gzle Radyografik veya ultrasonik Penetrant muayenesi Enine ekme deneyi Enine eme deneyi Makro muayene Mikro muayene Tam nfuziyetli T - birletirmeler - ekil 3 Tam nfuziyetli tli balant c) - ekil 4 ke kayna c) ekil 3 ve ekil 4 Gzle Penetrant muayenesi Radyografik veya ultrasonik Makro muayene Mikro muayene Gzle Penetrant muayenesi Makro muayene Mikro muayene Muayene/deney tipi Muayene/deney kapsam %100 % 100 % 100 2 deney numunesi 2 kk ve 2 yzey deney numunesi 1 deney numunesi 1 deney numunesi %100 % 100 % 100 2 deney numunesi 1 deney numunesi %100 % 100 2 deney numunesi 1 deney numunesi Not a)
b)
d)
b)
b)
a)
ki kk ve iki yzey eme deneyi numuneleri, t12 mm iin tercihen drt kenar eme deneyi numuneleri ile deitirilebilir. Sadece 23 malzeme grubu ve btn dkmler iin. Ayrntl deney, birletirmenin mekanik zellikleri zerinde bilgi salamaz. Bu zellikler uygulama ile alkal olduunda, rnein, bir aln kaynak vasflandrmas gibi ilve bir vasflandrmay da kapsamaldr. ekil 3e uygun deney numuneleri iin sadece iki makro deney numunesi.
b) c)
d)
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Aklamalar: 1 Hurda 25 mm 2 Kaynak yn 3 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - Eme deney numuneleri veya krma deney numuneleri 4 Blge iin : - Gerektiinde ilve deney numuneleri 5 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - Eme deney numuneleri veya krma deney numuneleri 6 Blge iin : - 1 makro deney numunesi - 1 mikro deney numunesi Not - lekli deildir. ekil 5 Plkada bir aln kayna iin deney numunelerinin yeri
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Aklamalar: 1 Sabit borunun st 2 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - Eme deney numuneleri veya krma deney numuneleri 3 Blge iin : - Gerektiinde ilve deney numuneleri 4 Blge iin : - 1 ekme deney numunesi - Eme deney numuneleri veya krma deney numuneleri 5 Blge iin : - 1 makro deney numunesi - 1 mikro deney numunesi Not - lekli deildir. ekil 6 Boruda aln kayna iin deney numunelerinin yeri
10
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Aklamalar: 1 Hurda 25mm 2 Mikro ve makro deney numuneleri 3 Bir makro deney numunesi 4 Kaynak yn ekil 7 Bir T - birletirme iin deney paralarnn yeri
Aklamalar: Tli balant as A ve A1, B ve B1 konumlarnda alnan makro deney numuneleri A konumunda alnan mikro deney numunesi ekil 8 Bir tli balant veya boruda i ke kayna iin deney paralarnn yeri 11
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
12
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
izelge 2 - Aln kaynaklarnn ekme mukavemeti iin verim, Malzeme grubu veya alt grubu (ISO/TR15608) Kaynaktan nce esas metalin temper durumu a) b) Kaynak sonras durumu c)
T=
R m ( w) R m ( pm)
21
Kaynak edildii durumda Kaynak edildii durumda Tabi yalanma Sun yalanma Tabi yalanma Sun yalanma Tabi yalanma Sun yalanma Tabi yalanma Sun yalanma - g)
1,0 d)
22
1,0 d)
EN 515e baknz. izelgede grlmeyen dier temperleme durumlarndaki esas metal iin, Rm(w) tasarm artnamesine uygun olmaldr. Yalanma koullar tasarm artnamesine uygun olmaldr. Rm(pm), deney iin kullanlan gerek esas metalin temper durumu dikkate alnmakszn 0 durumunda belirtilen en kk ekme mukavemetini esas alr. Deney paralar, muayeneden nce ve kaynaktan sonra yapay olarak yalandrldnda, T verim faktr T6 esas metal durumuna uygulanr. Kaynak sonras tam sl ilem uygulandnda daha iyi zellikler elde edilebilir. Rm (w) Kaynak sonras yalandrma artlar ve Rm(w) tasarm artnamesine uygun olmaldr.
c) d)
e)
f) g)
d=
100 x t s ts A
Burada: D: En byk mandrel ap, ts: Eme deney numunesinin kalnl (bu kenardan bkmeyi kapsar), 13
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
A: malat malzeme artnamesi tarafndan istenen en dk ekme uzamas (farkl alamlar arasndaki birletirme iin en dk tek deer kullanlmaldr), dr. izelge 3, baz uzamalar ve kalnlklar iin hesaplanm en byk mandrel aplar iin rnekleri verir. Deney olanaklar uygun grldnde daha kk mandrel aplar kullanlabilir. - Uzama % 5 iin tavlama, deneyden nce yaplmaldr. Mandrel ap belirtilen 0 temper koullar vastasyla verilen uzama ile hesaplanmaldr. Deney srasnda, deney numuneleri herhangi bir ynde 3 mmden byk tek bir hatay gstermemelidir. Deney srasnda, bir deney numunesinin keIerinde beliren hatalar deerlendirmede ihmal edilmelidir. izelge 3 Baz uzamalar ve kalnlklar iin hesaplanm en byk mandrel aplar iin rnekler Uzama A Eme deney numunesinin kalnl ts mm 4 6 8 10 12 15 20 25 30 35 40 46 69 92 115 138 172 230 288 345 402 460 36 54 72 90 108 135 180 225 270 315 360 % 8 10 12 15 17 20 25 35
Hesaplanm en byk mandrel ap d mm 29 44 59 73 88 110 147 183 220 257 293 23 34 45 57 68 85 113 142 170 198 227 20 29 39 49 59 73 98 122 146 171 195 16 24 32 40 48 60 80 100 120 140 160 12 18 24 30 36 45 60 75 90 105 120 7 11 15 19 22 28 37 46 56 65 74
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Vasflandrma aral
8.1 Genel
Madde 8de verilen artlarn her biri bu standarda uygun olarak karlanmaldr. Belirtilen aralklarn dndaki deiikIikler, yeni bir kaynak prosedr deneyini gerektirir.
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Benzer olmayan bir metal birletirme iin elde edilen herhangi bir vasflandrma, ayn ilve metal tipiyle kaynatlm esas malzemenin her bir alt grubunu da vasflandrr. izelge 4 Benzer ve benzer olmayan metal birletirmeleri iin vasflandrma aralklar Deney parasnn malzeme grubu/alt grubu 21 - 21 22.1 - 22.1 Benzer birletirme aralk gruplar/alt gruplar Farkl birletirme aralk gruplar/alt gruplar
22.2 - 22.2
22.1 - 22.2
22.3 - 22.3
22.4 - 22.4
23.1 - 23.1
23.1 - 23.1 22.1 - 22.1 22.2 - 22.2 a) 22.3 - 22.3 a) 22.4 - 22.4 a)
23.2 - 23.2
23.2 - 23.2 23.1 - 23.1 22.1 - 22.1 22.2 - 22.2 a) 22.3 - 22.3 a) 22.4 - 22.4 a)
16
ICS 25.160.10 24.1 - 24.1 24.2 - 24.2 24.1 - 24.1 24.2 - 24.2 24.1 - 24.1 23.1 - 23.1 b) 25 - 25 25 - 25 24.1 - 24.1 24.2 - 24.2 26 - 26 26 - 26 24.1 - 24.1 c) 24.2 - 24.2 c) 25 25 c)
25 - 24.1 25 - 24.2
a) b) c)
Al-Mg ilve malzeme kullanmak artyla. Al-Si ilve malzeme kullanmak artyla. Sadece dkmler iin
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
ok ilemli prosedrlerde, her bir kaynak ilemi iin ylan kaynak malzeme kalnl, tek kaynak ilemi iin vasflandrma aralna esas olarak kullanlabilir. Tek pasolu otomatik ilemler iin nfuziyet derinlii, vasflandrlan en fazla derinliktir. izelge 5 - Plkalar ve borularda esas malzeme kalnlklar iin vasflandrma aral ller mmdir. Deney paras kalnl t t3 3 < t 20 t > 20 0,5t - 2t 3 - 2t 0,8t Vasflandrma aral
Bir aln kaynak deneyi vastasyla bir i ke kayna vasflandrldnda, vasflandrlan kaynak kalnlk aral ylan kaynak metalinin kalnln esas almaldr. malt iinin ou i ke kayna olduunda, bir ilve i ke kaynak deneyi gerekebilir.
18
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
izelge 7 - Boru ve tli balant aplar iin vasflandrma aral llermm dir. Deney parasnn ap D
a)
Vasflandrma aral
D 25 D > 25
asna sahip bir tli baIant zerinde yaplan prosedr deneyi, 1 900 araInda olan btn 1 tli balant alarn da vasflandrmaldr.
8.4
19
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
izelge 8 - Birletirme tipi iin vasflandrma araI Plkada aln birletirme b) Kaynak prosedr deneyinde kullanlan deney parasndaki birletirme tipi Tek taraftan kaynakl Altlksz Altlkl Her iki taraftan kaynakl Kk amadan Kk aarak Vasflandrma aral Boruda aln Tli balantlar birletirme Tek taraftan Tek Her iki kaynakl taraftan taraftan kaynakl kaynakl Altlksz Altlkl xa) xa) xa) xa) xa) Boruda ve plkada i ke kayna x x x x
Altlkl
Tek taraftan Plkada aln birletirme b)
x x x x
x -
x x x x
x x
xa) -
kaynakl kaynakl
Altlksz
Kk aarak
Kk amadan
Altlkl
Tek taraftan kaynakl Altlksz
x x
x x
x x
x x
x x
Tek taraftan
kaynakl
Tli balantlar
kaynakl
Aklamalar: x: WPS tarafndan kapsanan birletirme kaynak tiplerini gsterir. -: WPS tarafndan kapsanmayan birletirme kaynak tiplerini gsterir. a : Plka, D > 500 mm olan boruyu vasflandrr. b : Plka zerindeki aln birletirmeleri, T - birletirmeleri vasflandrr.
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
8.4.6 Is girdisi
Bu maddenin artIar yalnz s girdisinin kontrolu beIirtildiinde uygulanr. Vasflandrlan s girdisinin st snr, deney parasnn kaynanda kullanlandan %25 daha byktr. Vasflandrlan s girdisinin alt snr, deney parasnn kaynanda kullanlandan %25 daha dktr. Is girdisi, ISO/TR 17671-1e gre hesaplanr.
8.5.1.2 Tel sistemi iin verilen vasflandrma, kaynak prosedr deneyinde kullanlan tel sistemi (rnein, tek
telIi veya ok telli sistem) ile snrldr.
8.5.3 lem 15 8.5.3.1 Verilen vasflandrma, kaynak prosedr deneyinde kullanlan plzma gaznn anma bileimi ile
snrldr.
8.5.3.2 Koruyucu gaz ve altlk gaz iin verilen vasflandrma, kaynak prosedr deneyinde kullanlann ISO
14175e gre ksa gsterii ile snrldr. ISO 14175 tarafndan kapsanmayan koruyucu gazlar, kaynak prosedr deneyinde kullanlann anma bileimi ile snrldr.
Kaynak prosedr vasflandrma kayd (WPQR), deney tekrarlar da dhil olmak zere, her bir deney parasnn deerlendirme sonularnn ifadesidir. EN ISO 15609-1de WPS iin verilen ilgili hususlar, Madde 7de belirtilen artlar tarafndan reddedilebilecek zelliklerin ayrntlar ile birlikte verilmelidir. Reddedilecek zellik veya kabul edilemeyen deney sonular bulunamadnda, deney paras kaynak prosedr deneyinin ayrntlarn veren WPQR, muayene eleman veya muayene kuruluu tarafndan imzalanmal ve tarih belirtilerek onaylanmaldr. Dzenli bir takdim ve veri deerlendirmesini kolaylatrmak iin kaynak prosedr ve deney sonularnn ayrntlarn kaydetmek iin bir WPQR formu kullanlmaldr. Bir WPQR formu rnei Ek Ada gsteriImitir. 21
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
. Yer
.. Dzenleme tarihi
22
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Kaynakla ilgili ayrntlar Paso Kaynak ilemi lve metal boyutu Akm A Gerilim V Akm tipi / Kutuplama Tel srme hz lerleme hz* Is girdisi
lve metal ksa gsterilii : Dier bilgiler* (mesel): Herhangi bir zel frnlama veya kurutma : Gaz: - Koruyucu : - Altlk : Gaz ak hz - Koruyucu : - Altlk : Tungsten elektrot tipi/boyutu : Kk ama / altIk ayrntlar : n stma scakl : Pasolararas scaklk : Kaynak sonras sl ilem ve/veya yalandrma : Sre, scaklk, metot, stma ve soutma hzlar : malt sim, tarih ve imza: . Muayeneyi yapan kii veya kuruIu sim, tarih ve imza: SaInm (en byk paso geniIii ) : Salnm ( genlik, frekans, toplam sre ): Darbeli kaynak ayrntlar : Temas ucu/i paras mesafesi : Plzma kaynak ayrntlar: Tor as :
Deney sonular
____________________________ *Gerektiinde
23
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Ek A (devam)
maltnn WPQR No : Tahribatsz muayene Tip Gzle muayene Penetrant muayenesi Radyografik muayene Ultrasonik muayene Muayeneyi yapan kii veya kuruIu : Referans No : Kabul edilebilir Kabul edilemez Rapor no
Metalografik muayeneler Tip Kabul edilebilir Makro Mikro Tahribatl deneyler ekme deneyleri Tip / No art 1 2 Kabul edilebilir Eme deneyleri Tip / No Kabul edilebilir Dier deneyler*: Notlar: Evet Evet Gerekli Hayr Evet Gerekli Evet Rm N/mm2
Kabul edilemez
Rapor no
Hayr %A %Z
Re N/mm2
Deneylerin hangi artlara gre yapId : Lboratuvar raporu referans no: Deney sonular kabul edilebilir/kabul edilmez (uygun olan izin) Deneyin kimin huzurunda yapld : .. Muayeneyi yapan kii veya kuruIu sim, tarih ve imza
* Gerektiinde 24
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Ek ZA (Bilgi iin) Bu standard ve 97/23/EC ve 87/404/EEC AB direktiflerinin temel gerekleri arasndaki iliki
Bu standard Avrupa Komisyonu ve Avrupa Serbest Ticaret Birlii tarafndan CENe verilen bir talimatla Yeni Yaklam Direktifi No 97/23/EC ve 87/404/EECnin nemli zelliklerine uygunluk salamak zere hazrlanmtr. Bu standard yukardaki Direktif altnda Avrupa Birliinin Resm Gazetesinde yer aldnda ve en az bir ye lkede Ulusal bir Standard olarak kullanldnda, izelge ZA.1 ve izelge ZA.2de verilmi olan bu standarda ait maddelerle uygunluk (bu standardn kapsam snrlar iinde olmak zere) bu Direktifin karlk gelen nemli hkmleri ve ilgili EFTA talimatlaryla uygunluk nedeni olarak kabul edilir. izelge ZA.1 - Bu standard ve AB Direktifi 97/23/EC arasndaki iliki Bu standardn maddeleri ve alt maddeleri Madde 4, Madde 5, Madde 6, Madde 7, Madde 8, Madde 9 AB Direktifi 97/23/ECnin nemli hkmleri (Ers) Ek I, Madde 3.1.2 Notlar Kalc birleme
izelge ZA.2 - Bu standardla AB Direktifi 87/404/EEC arasndaki iliki Bu standardn maddeleri ve alt maddeleri Madde 9 AB Direktifi 97/23/ECnin nemli hkmleri (Ers) Ek II, Madde 3.c.iii Notlar Kaynak prosedr vasflandrma kayd
Uyar: Baka zellikler ve baka AB Direktifleri bu standardn kapsamna giren mamul/mamullere uygulanabilir.
25
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Ek ZB (Bilgi iin) Bu standardda atf yaplan uluslararas standardlarn karl olan ilgili Avrupa standardlar
Bu standardda, tarih belirtilerek veya belirtilmeksizin dier standardlara atf yaplmtr. Bu atflar metin ierisinde uygun yerlerde belirtilmi ve aada liste halinde verilmitir. Tarih belirtilen atflarda daha sonra yaplan tadil veya revizyonlar, atf yapan bu standardda da tadil veya revizyon yaplmas art ile uygulanr. Atf yaplan standardn tarihinin belirtilmemesi halinde ilgili standardn en son basks kullanlr. Yayn ISO 14175 ISO 4136 ISO 5173 ISO 17637 ISO/TR 17671-1 ISO/TR 17671-4 ISO 9017 ISO 17639 ISO 14732 Tarih Balk Welding consumables - Shielding gases for arc welding and cutting Destructive tests on welds in metallic materials Transverse tensile test Destructive tests on welds in metallic materials - Bend tests Non-destructive testing of welds - Visual testing of fusion-welded joints Welding - Recommendations for welding of metallic materials - Part 1: General guidance for arc welding. Welding - Recommendations for welding of metallic materials - Part 4: Arc welding of aluminium and aluminium alloys. Destructive tests on welds in metallic materials Fracture test Destructive tests on welds in metallic materials Macroscopic and microscopic examination of welds Welding personnel - Approval testing of welding operators for fusion welding and of resistance weld setters for fully mechanized and automatic welding of metallic materials Non-destructive testing of welds - Radiographic testing of fusion welded joints Non-destructive testing of welds - General rules for fusion welds in metallic materials Arc-welded joints in aluminium and its weldable alloys - Guidance on quality levels for imperfections Welds - Working positions - Definitions of angles of slope and rotation. Qualification test of welders - Fusion welding - Part 2 : Aluminium and aluminium alloys 2003 Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - General rules. Welding - Guidelines for a metallic material grouping system. EN/HD EN 439 EN 895 EN 910 EN 970 EN 1011 -1 EN 1011 - 4 Tarih
ISO 17636 ISO 17635 ISO 10042 ISO 6947 ISO 96062 ISO 15607 ISO/TR 15608 26
EN 1435 EN 12062 EN 30042 EN ISO 6947 EN ISO 9606 - 2 EN ISO 15607 CR 15608 2003
TRK STANDARDI Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure specification - Part 1: Arc welding. Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Qualification based on preproduction welding test.
EN ISO 15613
27
ICS 25.160.10
TRK STANDARDI
Kaynaklar
EN ISO 4063, Welding and allied processes - Nomenclature of processes and reference numbers (ISO 4063:1998). prEN ISO 15614-4, Specification and qualification of welding procedures for metallic materials - Welding procedure tests - Part 4 : Finishing welding of aluminium castings .
28