Staj 1

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES
02.07.2001 03.07.2001 8 saat
N ADI Linuxun dosya sistem yaps
SIRA NO: 1 SAYFA NO: 1
LINUXUN DOSYA SSTEM YAPISI Stajn ilk gnnde Linuxun kulland dosya sistemi yaps ile ilgili verilecektir. Dosya sistemi yaps: Linux dosya sistemi Unix deki gibi tr dosyadan oluur dersek pek fazla bir kstlama yapmayz. Bunlar ; 1- Dizinler 2- Sradan dosyalar 3- zel dosyalar Linux, kulland dosya sistem yaps performans artc bir yapdadr.Linux dizin yapsnn gelimesinde FSSTND ( file system standard ) grubunun almas kmsenmeyecek kadar byktr. FSSTND grubundan ziyade Linux Standard Base (lsb) programc kullanclar da bu dosya sistem yapsnn belli bir standarda erimesinde baya yardmc olmulardr ve halen bu ynde almalar devam etmektedir. Linux dosya sistemleri ve dizinleri paylalacak ekilde kullanlabilir. Linux da dizinler hiyerarik bir bir yapdadr.Bu hiyerarik yap, aynen bir aaca benzer. En st seviyede / kk(yada root) ad verilen dizin bulunur. Dier dizinler bu dizinin altna yerletirilir. Sistem alrken ncelikle bu dizin kullanma alr.Kk dizinde sistem ilk ald zaman disk kontrol ve onarm iin gerekli altrlabilir dosyalar bulunur.EXT2 dosya sisteminde olan bu dizinlerin zellikleri ve ne i yaptklarn ksaca aklamak gerekirse;
ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU AMR ve USTABAINI GREV irket Sahibi MZASI
bilgi
02.07.2001 03.07.2001 8 saat
N ADI Linux un dosya sistem yaps
Kk dizinidir.
/usr: Kk dizininden sonra gelen ve sistemin nemli bir arln tutan disk blmdr.Kurulan yeni programlar yeterli alan olduu srece buraya yerletirilir. Bu dizin kurulum srasnda bir baka disk blm altna yerletirilebilir. /root: Sistem yneticisinin ev dizini burada bulunur.Normalde kullanclar tarafndan grlmez. Sistem yneticisi isterse bu dizini grnr hale getirebilir ama gvenlik asndan default olarak da Linux bu dizini gstermez. /home: Varsaylan olarak eklenen her kullancnn dizini bu dizin iindedir ve tabii ki istenildiinde bu dizin dnda baka dizin altnda atlabilir.Ayrca ou Linux srmnde Ftp ve Web sunucular kurulduunda bu dizin default dizin olarak bu dizin altnda grebilirsiniz. /lib: Sistem ktphanelerinin byk bir ounluunun yerletirildii dizindir. ktphaneler Linuxta .so olarak tutulur. Dier .so /usr/X11R6/lib dizinleri altnda bulunurlar. Bu Windowsta .dll diye biten
ktphaneleri /usr/lib, /usr/local/lib, dosyalar kesinlikle silinmemelidir. /tmp:
Her kullancnn dosyalarn geici olarak yerletirdii dizindir.Sk sk
temizlenmelidir. /bin: Sistem alrken kullanlabilecek belli bal dosyalar ve gerekli komutlar burada bulunur. Root kullancsnn bavuraca ve normal kullanclarn duymayaca komutlar ise /sbin yada /usr/sbin dizini altndadr /boot: Linux aldnda bavurduu ekirdein(kernel) yerletirildii dizindir. /etc: Sistemde yer alan ayarlar ve yaplandrma dosyalarnn byk bir ksm bu ayarlarnn yapld dizinde yer alr. Baka bir deyile sistem yaplandrma ihtiya
dizin.altrlabilir dosyalar bu dizin altnda olmamasna dikkat edilmelidir.

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi MZASI
04.07.2001 05.07.2001 8 saat
N ADI Ana kartn ncelenmesi ve Taklmas
ANAKART TX, LX, BX, VX, ZX, EX98, HX gibi eitleri olan anakart bilgisayarn almas iin mutlaka olmas gereken bir donanmdr. Bilgisayarn dier donanmlarn zerinde barndran bir iskelet grevinin yan sra zerindeki veri yollar sayesinde donanmlarn birbiri ile olan iletiimini salar. Devre kartlarnn zerinde bulunmasn salayan slot ad verilen giri yuvalarn zerinde barndrr. lk sayfada belirttiim donanmlarn bir ou bu slotlara yerletirilir. Anakart eitleri ayr zelliklere sahiptir. rnein TX tipi bir anakart maksimum MMX ilemcileri desteklerken MMX ten sonra kan daha yeni ilemcileri desteklememektedir. Bu processorlar LX, BX, EX98 gibi anakartlar destekler. Anakartta genelde ISA ve PCI olmak zere iki tip veri yolu slot'u vardr. ISA 16 bit elemanlar iin hazrlanm bir slottur. Ses kart, Radyo kart, ethernet kart gibi elemanlar iin 16 bit dzeyindedir. PCI 32 bit elemanlar iin hazrlanm bir slottur. Ekran kart, TV kart, Fax modem ve yeni kan PCI ses kartlar gibi donanmlar iin hazrlanm slotlardr. Ayrca anakart zerinde sabit disk, CD ROM, floppy (disket srcs) gibi elemanlar iin giri portlar bulunmaktadr. IDE portlar dediimiz bu girilerin her biri iin iki adet harddisk balanabildii gibi primary giriine harddisk, secondary giriine CD ROM balanabilir. Anakart zerindeki slotlara monte edilen elemanlarn enerjileri kasadan alnarak anakart zerinden salanmaktadr. Anakart zerinde genelde 2 adet ISA ve 3 adet PCI slotu bulunmaktadr.
ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU
AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi
MZASI
04.07.2001 05.07.2001 8 saat
N ADI Anakartn ncelenmesi ve Taklmas
Anakartn almalarn dzenleyen yazlma BIOS ad verilir. Alm basc input output system olan bu yazlm PCnin iindeki bir ROM ipind bulunan mini program ve fonksiyonlardan oluur. BIOS PCnin dk seviyedeki bir sinir sistemi olarak da dnebiliriz. erisinde bulunan program ve fonksiyonlar ilemci ile dier donanmlar arasndaki iletiimi salar. Klavye girdilerini, PCnin portlarndan yaplan her trl iletiimi, ekranda kan karakterleri kontrol eder. Donanmla yazlm arasnda olduundan firmware olarak bilinir. Gnmzdeki BIOSlar PNP yani tak ve kullan zelliini destekler niteliktedir.
MZASI
06.07.2001 06.07.2001 6 saat
N ADI lemcinin Tannp Taklmas
LEMC Bilgisayarn beyni olarak adlandrabileceimiz ilemciler 32 bit olarak alr. K6, K7, 486,586,PENTUM,MMX,CELERON,P II VE P III bilinen popler ilemcilerdir. Kiisel bilgisayarlarda ve alarda kullanlan bu ilemciler kiilerin istek ve imkanlarna gre kullanlr. MMX ilemciler 166 ile 266 MHz aralnda deerleri vardr. P IIlerin 266 ile 450 MHz aralnda alan ilemcileri mevcuttur. Yeni kan P III ilemcilerin 450, 500 ve 550 MHzleri piyasada bulunabilir. Celeron ilemciler ise 266 ile 450 MHz arasnda deer alr. Celeron ilemcilerin n bellei snrl olup 128 Kbyte tr. Ancak bu ilemcileri arpan arttrma yolu ile frekansn artrabilme zellii ve esneklii vardr. Bilgisayarn almas iin ilemci arttr. Klavyeden girilen bilgilerin yorumlanmasn ilemci yapar. Bir ilemcinin deitirilmesi esnasnda u kurallara uymak gerekir. 1. nce ilemcinin zerindeki fann kablo balantlar sklr. 2. Sonra fan dikkatli bir biimde sklr. 3. En son olarak ilemci dik bir biimde yuvasndan kartlr. lemci taklarak ta ayn eyler uygulanmaldr.
MZASI
7.07.2001 7.07.2001 8 saat
N ADI Harddiskin Taklp ncelenmesi
SABT DSK (HARDDSK) Bilgisayarn yardmc belei olarak ta bilinen harddisk, bilgilerimizin depo edildii yksek kapasitede bilgi yazabilip programlarn almasn salayan bir ortamdr. u anda piyasada 50 Gbyte a kadar kapasitesi bulunan harddiskler vardr. Bilgisayarn ana kartndaki primary veya secondary slotlarnda master veya slave olarak taklabilir. HARDSKN YAPISI Harddiskin iinde milyarlarca metalden yaplm diskler vardr. Balk puluna benzeyen bu metallerin bir mknats grevi vardr. Yn deitirme olay ile deerler alrlar. 1 ve 0 mant ile verilen deerler bilgiyi oluturur. Her disk iin iki adet okuma kafas mevcuttur. Harddisk sektr, silindir ve Clusterlerden oluur. Her diskin zerinde format esnasnda sektr ve tracklar oluur. Bunlardan 0. Sektr ve tracktan itibaren boot ve partition bilgileri saklanr. Fat 16 ve Fat 32 yerleim ekilleri vardr. Her sektrn fat 16 da ilk 16 bytei fat iin ayrlr. Burada dosyann, kalan ksmnn hangi sektrlerde yerletiini ieren bilgiler bulunur. Fat 32 de ise bu 16 bytelk ksn 32 bytea kartlr. Fat 16 da Clusterler 2 birim ise Fat 32 de 1 birime indirilir. Bylelikle dosya verilerinde arda kalan ksn daha az olacaktr. DMA ( DREKT MEMORY ACCES) Dorudan bellek eriimini destekleyen harddiskler tercih sebebi olmaldr. nk veri iletimi daha hzl olmaktadr. Bunun sebebi bir bilginin ilemciye uramadan direkt olarak memorye yerlemesi ve ilemcinin daha baka ilemleri yapmasna olanak salar. Buda dorudan sistemin ileyi hzn etkiler.
MZASI
10.07.2001 10.07.2001 7 saat
N ADI Ramlerin ncelenmesi ve Takl
RAM Bilgilerin geici olarak depoland ve almaya hazr tutulduu blmdr. CPU ileyecei komutlar ram den alr ve ileme koyar. Ramler ok hzl nitelerdir. Statik ve dinamik olarak ikiye ayrlrlar. Statik Ramlere bilgiler bir kez yazlr. Tekrar bilgi yazlana kadar orada kalr. Dinamik Ramler ise bilgiler bir kez yazldktan sonra belirli zaman aralklar ile tazeleme sinyali gnderir. Aksi takdirde bilgiler kendiliinden silinecektir. Bu adan dinamik ram fazla kullanl deildir. Fakat statik Ramlere gre maliyeti daha dktr. Gnmz teknolojisinde bilgisayarlarda kullanlan Ramler ounlukla EDO ve SDRAMlerdir. EDO Ramler kullanm alanlarn gittike yitirmektedir. 100 Mhze kadar RAM bulunur. Bilgisayarn almas iin mutlaka olmas gereken bir birimdir. RAM olmazsa bilgisayar almaz. Bilgisayarn almamas gibi arzada ilk baklmas gereken niteler Ramlerdir. RAM slotlari 30 pin , 72 pin, 128 pin olmak zere deiiklik gsterir. 32 , 64 , 128, 256 Mbyte olarak tek yonga halinde kapasite fark gsterirler. EDO Ramler 16 bitte alyordu. ki slota iki ayr yonga takmak gibi bir dezavantaj vard. Tek slota taklan EDO RAM almamaktayd. nk 16 bitlik veri akna izin veriyordu. CPUnun 32 bitlik istemine karlk veremiyordu. ki ayr slota taklan RAM 16 + 16 , yani 32 bit olarak alrd. imdi ounlukla kullanlan SDRAMler 32 bit olarak tek slotta alabilmektedir. RAM bilgiyi ilemciden alr ve ilemciye gnderir. Ancak DMA ve AGP teknolojilerinde harddiskten direkt bilgi alabilmekte ve AGP ile grnty direkt ekran kartna gnderebilmektedir. Bu da ilemciye baka ilem yapa bilmesi iin bo zaman salar.
MZASI
11.07.2001 11.07.2001 7 saat
N ADI CD ROM un ncelenmesi ve Takl
CD ROM DRIVER CD ROM driver, CDnin okunmas ilemini gerekletiren bir srcdr. erisinde okuyucu balk ve birka motordan ibaret elektronik bir cihazdr. Dorudan memory ile iletiim ierisindedir. Memory alnan bilgiyi ilemciye iletir. CD zerinde bulunan bilginin alnmas IDE kablolar ile yaplr. 32 bitte alan CD ROM driver, harddisk ile paralel balanabilir. Lazer led diyottan oluan okuyucu kafa bilgiyi alr. CD ROM DRIVER TAKILII VE INSTALL EDL nce CD ROMu yerine vidaladktan sonra bir IDE kablosunu CD ROMa taktk. Jumperi slave durumuna getirdik. G kablosunu taktk. Secondary master olarak ayarladk. CD ROMun mekanik olarak alp almadn denemek iin kapan ap kapattk. Daha sonra setuptan CD ROMu tanttk. Auto dedektion ile CD ROMu secondary master olarak tand. Kaydedip BIOS tan ktk. DOS ortamnda bilgisayar atk. Ancak bilgisayar CD ROMu grmedi. Driver disketi floppye koyarak install.exe dosyasn altrarak CD ROMu tanttk. Mscdex.exe dosyasn CD ROM iin alan drivere kopyaladktan sonra bilgisayar reboot ettik. Tekrar atmzda CD ROMu d:\ olarak grd.
MZASI
12.07.2001 12.07.2001 8 saat
N ADI Fax Modemin Taklp Tantlmas
FAX-MODEM Telefon hatt ile bilgisayarlarn haberleme, bilgi al veriini salayan evre birimine modem denir. ISA ve PCI slotlarna monte edilebilir nitelik tar. Ses sinyallerini dijital bilgiye eviren evre birimidir. Modemler internal ve external olmak zere ikiye ayrlr. nternal yani dahili modemler kasann ierisindeki slota dorudan monte edilirler. External modemler ise kablo balants ile com2 portuna taklarak altrlr. MODEMN TAKILMASI Bugn 33,600k lk bir modem taktk. nce modemi ISA slotuna muntazam bir biimde yerletirdikten sonra montajn yaptk. Sonra modemin zerindeki iki giriten line olanna telefon hattn baladk. Sonra phone giriine telefon makinesini baladk. Bilgisayar atk ve windows balad. Modemi tantmak iin denetim masasndan yeni donanm ekle den modem ekley'i setik. Driver disketten tantm yaptk. Sonra aygt yneticisinden modemi grd. Sonra internet browser olarak explorer 5,0 kurduk. Sonra balanty yaptk ve modem alt.
MZASI
13.07.2001 18.07.2001 8 saat
N ADI A Kurulumu
NOVELL NETWARE 3.12 NIN KURULUMU Bize verilen bir novell iinde nce kablolarn tannmas. UTP telefon kablosu 6,8 ve renkli telefon kablosuna benzer. ift burgulu. BNC kablo telefon kablosuna benzer koaksiyel kablodur. AVA girili kaln tip kablo. UTP kablolar RJ45 konnektrlerini kullanr. BNC tipi kablo T konnektrlerine bir jak balantsyla balanr. 50 luk sonlandrclardan (terminator) oluur. Ethernetler: en ok 3 k olur. AUL RJ45 girii ve BNC tipi girileri vardr. Bunlar tek balarna bir ethernette olabilirler. Ancak genelde tercih edilen RJ45 ve BNC girileridir. Ethernetler zerinde genelde iki led diyot vardr. Bunlardan birisi aktive dieri line ledleridir. Yeil k yandnda aa balanmtr. Data alveriinde aktive sar led yanp sner. Bizden bir anan makine ve be terminalli a kurulumu istendi. RJ45 Balant Tr Bunlar iin gerekli UTP kablo, 9-12 V girili hub, RJ45 konnektr, Netwatre 3.12 disketleri, RJ45 kl ethernet kartlarn saladk. PAC kablolarn terminal ile hub arasna dedik. Bu kanallardan terminalle hub arasna geirdik. Kanallar kapattk. Sra ana makinenin hazrlanmasna geldi. Ana Makinenin Kurulumu 4,3 Gbytelk sabit diskimize DOS al disketiyle fdisk yaptk. 100 Mbyten DOS blm oluturduk. DOS blmne format ektik ve DOS 6,22 ykledik. Novelle ayrdmz ksm tamamladk. Bilgisayar reboot ettik. Bilgisayar aldnda Novell 3,12 install disketlerini srasyla taktk. Install dedik. Ekrana netware 3,12 kurulum mens geldi. install new netware 3,12 yi setik. Sonra karmza kan menden retain current disk partition yi setik. Sonra bizden server name istendi. Server name kaplan_net yazdk. IPX number AA yazarak enterladk.
13.07.2001 18.07.2001 8 saat
N ADI A Kurulumu
Sonra kurulum mensnde system1 disketini istedi. Srasyla disketler taklarak buradaki kurulum ilemi tamamland. Sonra Startup.ncf dosyasnn yolu belirlendi. Sonra autoexec.bat dosyasna load server.exe den yes seenei seilerek ilem tamamland. Sonra system reboot edildi. Bilgisayar atmzda konsol ekrannda ; (kaplan_net:load idedisk ) yazld IO adresi ve interap defauld deerleri seildi. Sonra load install yazld. (installations options) mens geldi. Sonra disk option seenei seildi. Daha sonra Partition tables seildi. Create network partition seilerek volume option seenei seilip enter tuuna basl halde insert tuuna baslp sys volm oluturuldu. Srasyla dier volmlerde oluturulup mount edildi. (Copy system and public files) yazlarak enter edildi. stenilen disketler srasyla taklarak kurulum ilemine devam edildi. Console ekrannda ethernet kart load edildi. Load install yazlp enter edildi. Sonra kapatld. Windows 95 ykl terminalde denetim masasnda aa girdik. Ekle seenei seildikten sonra istemciden Netware istemci seilir. Eriim denetiminde server name kaplan_net yazlr. lk src ismi f:\ restart yaplr. Spervisorle windows 95 sistemine girilir. Desktoptaki a komularna girdik. Sys volmne girdik. Sonra public blmne girdik. Daha sonra sys.com dosyasn altrdk. kan mende user information seenei seilir. Spervisor ve goest kullanclarna ilaveten 5 terminale isimleri ve parolalar verilir. A kurulumu bylelikle tamamlanm olur.
install options mensnden system options mensnde
autoexec.ncf dosyas oluturuldu. Down edilip exit la kld. DOSa dnlp ana makine
seilir. Protokoller tamamlandktan sonra windows
19.07.2001 19.07.2001 7 saat
N ADI Ekran Kart Takl ve Kurulumu
EKRAN KARTI TAKILII Bu gn bir ekran kartnn nasl taklmas gerektiini ve kurulumunu yaptk. Elimizdeki bir PCI slota olabilecek VGA kartn kasay aarak uygun slota taktk. S3 ipsetli 4 Mbyte ekran belleine sahip olduunu bildiimiz bu ekran kartn taktktan sonra makineyi atk. Windows standart grafik adapter olarak tand ekran badatrcsn dzgn bir biimde yklemek iin denetim masasndan sistem zelliklerine girdik. Ekran badatrcs blmnden standart graphic adapter seeneine bir kez tkladktan sonra seeneine girdik. Daha sonra src seeneinden srcy gncelletir zellikler seeneinden
girerek driver disketten srcy ykledik. Daha sonra windows bizden sistemi reboot etmemizi istedi ve reboot ettik. Sistem tekrar aldktan sonra windows yeni donanm bulundu mesaj vererek yazlmlar ykledi. Tak ve kullan aygt monitr bulunduktan sonra monitr yazlmda yklendikten sonra sistem kendi kendini reboot etti. Sistem yeniden aldnda ekran kartnn zellii olan 256 renk ve 640*480 ekran znrln salad. Daha sonra grnt zelliklerinden ayarlar seeneinden 640*480 ekran znrln 800*600 olarak deitirdikten sonra renk kapasite sinide 256 renkten 16 bit renke getirdik ve uygula dedik. lem baarl oldu ve ekran kart doru alt.
MZASI
20.07.2001 20.07.2001 5 saat
N ADI Ses Kartnn Takl
SES KARTININ TAKILII SS ipsetli ve radiolu ses kart nce kasann ISA slotuna taktk. Daha sonra CD ROMun compactdisk kablosunu ses kartna baladk. Bilgisayari atktan sonra denetim masasndan yeni donann ekle blmnden ses,video aralar ekle seenei seildikten sonra driver disketten ses kartn ykledik. Daha sonra yine denetim masasndan yeni donanm ekle seenei seilerek ses, video seeneinden FM radio seeneini ekledik. Sonra windowsu reboot ettikten sonra windows yeniden aldktan sonra FM RADO'nun yazlmn ykledik. Program doru alt. Daha sonra ses kartnn anten kna anteni'de taktktan sonra ilem tamamland.
MZASI
23.07.2001 23.07.2001 6 saat
N ADI TV Kart Takl
TV KARTI TAKILMASI Bugn elimizdeki BT 878 ipsetli bir TV kartnn taklmas ve altrlmasn grdk. TV kart uygun PCI slotuna takld. Sonra TVnin ses k ses kartnn giriini ara kablosu ile verildi. Sonra bilgisayar balatld. Denetim masasndan yeni donanm ekle seilerek donanm driver diskten yklendi. Donanm tak ve kullan olduu iin bilgisayar kendi kendini kapatmad. Sonra TV kartnn almasn salayan yazlm program yklendikten sonra gerekli olan ayarlar yapldktan sonra program altrld. TV kart dzgn alt. TV nin almas iin en son olarak antende takldktan sonra ilem tamamland. Bylece TV kart taklm ve altrlm oldu.
MZASI
24.07.2001 31.08.2001 8 saat
N ADI Bilgisayarn yenilenmesi (upgrade)
BLGSAYARIN UPGRADE EDLMES Bugn elimize gelen bir bilgisayarn upgrade yani ykseltme yaplmasna baladk. Bize getirilen bilgisayarn zellikleri ;166 MMX ilemci, 32 Mbyte RAM, 2 Mbyte ekran kart, 16 bit ses kart, intel TX board, 2,1 Gbyte harddisk, 32 x CD ROM, ve mini tower kasa idi. Bizden istenilen bu zeliklerin yerine; Celeron 333 A ilemci, 48 x CD ROM, 4.3 Gbyte harddisk, 64 Mbyte RAM, 8 Mbyte AGP ekran kart, BT 848 ipsetli TV kart, 16 bit ses kart, BX board, atx kasa ve 56 k modem idi. nce bilgisayarn paralar muntazam bir biimde skld. ISA ve PCI slotlarndaki ses kart ve ekran kart skld. Sonra g kablolar, harddisk, CD ROM driver, floppy, skld, en son ana kartnda sklmesi ile ileme sfrdan balayabiliriz. Yeni gelen paralardan asus marka BX ipsetli mainboarda yerletirdiimiz ilemci muntazam bir biimde yerine yerletirdik. Sonra soutucu fanlar takld. Anakart dikkatli bir biimde 250 Watt lk kasaya monte edildi. G kablolar ve power dmesi balantlar yapld. Klavye, com1 ve com2 giri portlar takld. Daha sonra paralel port takld.Elimizde mevcut olan 32 Mbyte lk RAM 60 MHz ile alt iin 100 MHz lik anakart ile uyumad. Bu yzden yeni bir 64 Mbyte lk 100 MHz de alan ve tek bir slota taklan RAMi dzgn bir biimde yerine taktk. Elemanlar tam olarak mevcut olmadndan RAMin denenmesi sonraya kald. Daha sonra bizden istenilen 8 Mbyte ekran memory kapasiteli AGP ekran kart muntazam bir biimde AGP slotuna takld. Sonra ekran kn elimizdeki monitre baladk. Klavyeyi de taktktan sonra bu sistemin bir bilgisayar olduunu syleyebiliriz. imdi deneme yamak iin power dmesinden bilgisayar atk. RAM ilk defa saym yaptktan sonra bir sabit disk yada iletim sistemi olmad iin bilgisayarn dier ilemlerini tamamlamak iin bilgisayar kapattk.
24.07.2001 31.08.2001 8 saat
N ADI Bilgisayarn ykseltilmesi (upgrade)
Bir sistemin bilgisayar olabilmesi iin kasa ierisine monte edilmi anakart, ilemci, ekran kart, RAM ve klavye donanmlarnn bir arada ve iletiim halinde olmas gereklidir. Bunlardan herhangi birisi olmazsa bilgisayar almaz. Ancak bu elemanlarn tm olursa bilgisayar olarak alan sistem yalnz bir iletim sistemi olmadan tarama ve deneme yapmak iin alabilir. Daha sonra floppy disk taklarak kablolar balandktan sonra Harddiskin taklma ilemine geldi. irketten temin ettiimiz 4.3 Gbyte kapasiteli DMA uyumlu SMART teknolojisini destekleyen kalitede bir harddiski yerine monte ettik. Sonra Jumper ayarn master konumuna getirdik. Bir IDE kablosu ile primary olarak balantsn yaptk. Sonra g kablosunu taktk. CD ROM driver taklna geldiimizde bizden istenilen 48 x CD ROMu nce temin ettik. Sonra CD ROM driveri yerine monte ettikten sonra Jumper ayarn slaveden mastere getirdik. nk slave olsa idi primary olacakt buda harddisk ile CD ROM drivern ayn kablo zerinde monte edilmi olmas demektir. Ancak harddiskle CD ROM driver ayn kablo zerinde takl olurlar ise sistem hz der. Bunu bildiimizden dolay CD ROM drivern Jumper ayarn slaveden mastera getirdikten sonra ayr bir IDE kablosu ile secondary olarak harddiske paralel baladk. Sonra eski bilgisayardan sktmz 16 bit ses kartn ayn ekilde ISA slotuna monte ettik. Daha sonra CD ROM driverdan kan compact disk kablosunu ses kartnn uygun yerine takld. imdi bizden istenilen fax modem cihazn dahili olarak PCI slotuna monte etme ilemine getik. nce bo bir PCI slotuna fax modemi taktk. Sonra telefon hattn fax modemin line giriine taktk ve dier giri olan phone girii bota kald.
MZASI
24.07.2001 31.08.2001 8 saat
N ADI Bilgisayarn Yenilenmesi (upgrade)
Daha sonra BT878 ipsetli TV kartn PCI slotuna taktk. Bilgisayarn montaj ilemi bitmi oldu. imdi sra bilgisayarn balatlmasna geldi. Baka bir bilgisayarn windows 98 iletim sisteminden denetim masasna girilerek program ekle kaldr blmnden balang disketi olutur seeneinin disket srcsne trna kapal bir disketi yerletirerek tkladk. Sonra bilgisayarn almas iin gerekli boot dosyalarn sistem otomatik olarak kaydetti. imdi bilgisayarn almas iin hi bir engel kalmad. Bir bilgisayarn almas iin gerekli baz dosyalar vardr. Bu dosyalara boot dosyalar denir. Command.com, IO.sys, msdos.sys dosyalar bilgisayarn komut satrna geebilmesi iin mutlaka olmas gereken dosyalardr. Command.com dosyas gizli olmad halde IO.sys ve msdos.sys dosyalar gizlilik ierir ve bu dosyalar normal artlar altnda gremeyiz. Oluturduumuz diskette bu dosyalar mevcut olup ayrca klavye tipi, ekran satr ve stn saylarn belirten dosyalarda vardr. Ayrca autoexec.bat, config.sys, sys.com gibi dosyalar mevcuttur. Bir bilgisayarn dzgn bir biimde alabilmesi iin donanm haricinde bir iletim sistemine ihtiya vardr. Bu iletim sistemi sabit disk denilen bir ortamda grev yapmaktadr yani harddisk iletim sisteminin almas iin olmas gereken bir donanmdr. Ayrca harddisk iletim sistemi dnda bilgilerimizin saklanmas iin gerekli bir depo grevi grr. Bundan sonraki ilemimiz harddiskin dzenlenmesi ve hazr duruma getirilmesidir.
MZASI
24.07.2001 31.08.2001 7 saat
HARDDSKN FORMATLANMASI letim sistemini kurmaya balamadan nce BIOStan donanm tantmak iin setupa girdik. Tm seenekleri AUTO konumuna getirdikten sonra tarih ve saat ayarlarn yaptk ve kaydedip ktk. Windows 98 balang disketini floppye takarak bilgisayar atk. Balang disketindeki dosyalar alp bilgisayarn A:\ srcsnden almasn salad. imdi sra harddiske bilgi ykleyebilmek iin gerekli ilemlerin yaplmasna geldi. Onun iin komut satrna fdisk yazdk. Karmza kan menden 1. Birincil DOS blmn olutur sonra seeneini seerek harddisk iin DOS blmn oluturduk. Sonra ktk. Daha
oluturulan blm iin dzenleme yani format ilemi iin komut satrna a:\format c: yazdk ve format ilemine geti. Bu ilemde bittikten sonra harddiske iletim sistemi kurmak iin sistemi reboot ettik. Harddiskin formatlanmas esnasnda harddisk ierisinde buluna diskler zerinde mantksal blmler oluturuluyor. Bunlar sektr, silindir, tracklardr. Bu mantksal blmlerden silindir tm harddisk iin hesaplanrken , sektr ve tracklar harddiskin iindeki diskler iin ayr ayr hesaplanmaktadr. Bu blmlendirmenin gerekesi ise ksaca istenilen bir bilginin nerede ve nasl arlabilecei konusunda gelmektedir. rnein bir ehrin semt, mahalle, sokak numaralarna gre bir insana bilgi yani posta ulatrabilme ihtiyacn bu duruma benzetebiliriz. Bilgisayara iletim sisteminin kurulabilmesi iin her hangi bir engel kalmadna gre iletim sisteminin kurulum ilemine geebiliriz.
MZASI
24.07.2001 31.08.2001 8 saat
LETM SSTEMNN KURULUMU Bilgisayar windows 98 al disketinden atktan sonra karmza gelen menden bilgisayar CD ROM destei ile balat seeneini setik. Sistem gerekli dosyalar altrarak bilgisayarn CD ROM destei ile almasn salad. Komut satrna D: yazdmzda CD ROM srcs olan D: srcsne getik. Daha sonra windows 95 etiketli CDyi CD ROM srcsne taktk. CDnin ierisindeki kur.exe dosyasn altrp iletim sisteminin kurulumuna baladk. nce bilgisayar BIAStan harddiskte yeterli bo alan olup olamadn hesapladktan sonra windows 95in kurulumu iin gerekli dosyalar hazrlad. Paket halinde bulunan windows 95 dosyalar .cab uzantl olup bu blmlerin almas ilemini gerekletirmeden kurulum yaplamamaktadr. Bu sktrlm dosyalarn almasndan sonra kurulum ilemi de bitti. Windows 95 iletim sisteminin bize bir uyars geldi; baz koullarn mevcut olduu bu szlemeyi kabul edip etmediimiz soruldu ve kabul edildi seeneini seerek ileme devam ettik. Sonra bizden windows 95 iletin sisteminin gvenli numarasn istedi ve kitapk zerindeki gvenlik numarasn da girdikten sonra bilgisayar tak ve kullan aygtlarn arad. Sonra reboot ettikten sonra tak ve kullan aygtlarnda bulduklarnn yazlmlarn ykledi. Sonra tekrar reboot ettikten sonra bilgisayarn windows 95 iletim sistemi ilk defa altrlm oldu. Bilgisayar windows 95 iletim sisteminden aldktan sonra masa st elemanlarnn yerleimini, ana grup, denetim masas gibi blmlerin dzenlenmesini yaptktan sonra windows 95 iletin sisteminin otomatik kurulabilecek blmleri kurulmu oldu. imdi elle ayarlanabilecek olan ekran kart, ses kart, tv kart, modem, vb. donanmlarn yklenmesi ilemine geldi. Bu donanmlarn yklenebilmesi iin her birinin ayr ayr driver dosyalarnn donanm ekleme sihirbaznda tantlmas gerekmektedir
MZASI
24.07.2001 31.08.2001 5 saat
16 bit renk ve 640*480 ekran znrlnde alan bilgisayarn sistem zelliklerine baktmzda ekran kartn tanmayp standart graphic adapter olarak varsaydn grdk. Bunu dzeltip ekran kartnn destekledii renk ve ekran znrln elde etmek iin denetim masasnda girdiimiz ekran badatrcs zelliklerinden srcy gncelletir seenei seilerek driver diskten tantm yaptk. Sistem reboot yaptktan sonra alta yeni donanmn bulunduu uyarsn verdi ve bizden windows 95 etiketli diski istedi. Daha sonra bu diskten yklemeyi yaptktan sonra windows tekrar reboot etti ve tekrar aldnda ekran kartn tand ve 256 renkte bilgisayar at. Grnt zelliklerinden ayarlar seenei seilerek renk 256 renkten 16 bir renke evrildi ve ekran znrl ise 640*480 den 800*600 olarak deitirildi. Ses kartnn tantlmas iin denetim masasndan yeni donanm ekle seenei seilerek ses ve video ekleme seildi ve ykleme yapld. Ayn ekilde modem ve tv kart da tantlarak denemeleri yapld. letim sistemi iin gerekli tm donanm ve yazlmlar kurularak iletim sistemi dzgn bir biimde altrld ve donanmlar performanslarnda alma yapt. Daha sonra altrmakta olduumuz donanmlarn tm zelliklerini kullanabilmeleri iin bu donanmlarn kullanmas gereken yazlmlarn yklenmesi gerekmektedir. Bunlar TV kart iin tv program, CD ROM iin infra program gibi. Bu programlarn yklenmesine bittikten sonra upgrade ilemi tamamlanm oldu. imdi bizden istenilen programlarn iletim sistemine yklenmesine geldi. Office 97, mediaplayer 6,12, winamp vb. programlarda yklendikten sonra ilem tamamlanm oldu.
MZASI
01.08.2001 01.08.2001 5 saat
N ADI Virs Temizlenmesi
VRS TEMZLEME Windowsun almamas sorunuyla getirilen bir bilgisayarn dzeltilmesi istendi. Bu sorunu nasl halledeceimiz konusunda nce windowsun sistem dosyalarnn bazlarnn eksik veya bozuk olabilecei zerinde durduk. Ancak dos ortamnda yaptmz incelemelerde herhangi bir eksik veya bozuk dosyaya rastlanmad. Sonunda bunun virs tarafndan yaplan bir arza olabilecei zerine anti-virs program ile tarama yapld. Ve virs bulundu. Virs temizlendikten sonra baz dosyalarn silinmi olduunu grdk. Windows 95 iletim sistemi almaz duruma geldi. Bu durumda yaplabilecek en doru ey windows 95 iletim sistemini tekrar kurmak oldu.
MZASI
02.08.2001 02.08.2001 6 saat
N ADI CD Rom Arzasnn Giderilmesi
CD ROM ARIZASI CD ROM driverdeki bir arzann mzik cdlerini altrmamasyd. Bu sorunun giderilmesi iin nce bir test iin CD ROM drivera konulan bir mzik cdsi almad . bunun nedeni CD ROM dan olamayaca gibi kablo balantlarndan olabilecei ihtimaline kar kablo balantlarnn kontrol iin kasay atk. Ancak ses kart ile CD ROM driver arasndaki balantnn yaplmad idi. Ses kartnn mzik cdlerinin sesini verebilmesi iin CD ROM ile arasnda bir ses aktarm kablosuna ihtiyac vardr. Bu balantnn nedeni compact disc zellii tayan cdlerin ilemci gereksinimi duymakszn kendi ortamnda oluturduu sesi direkt olarak CD ROM driverin hoparlr kndan verebilmesidir. Ancak ses kart direkt olmasada dolayl ynden ilemci ile balantl olup data dosyas halindeki sesleri k yapabilmektedir. Eer ses kart ile CD ROM arasna balanlan bir ses aktarm kablosu sayesinde k CD ROM driver k deil de ses kartnn k kabul edip k oradan vermektedir. giderilmi olur. Ses kart ile CD ROM arasna bir ses kablosu balayarak sorun
MZASI
03.08.2001 03.08.2001 4 saat
N ADI Ekran Badatrcs Arzasnn Giderilmesi
EKRAN KARTI ARIZASI Ekrandaki renk bozukluundan getirilen ekran kartnn arzasnn nereden kaynakland ve zmlenmesi istendi. Bu arzann ekran kartnn bozulmasndan olmasna ihtimal bile veremiyoruz. nk ekran kartnn arzalanmas durumunda bilgisayarn alma ihtimali yoktur. Yani bir bilgisayarn alabilmesi iin mutlaka gerekli olan donanmlar kasa, ana kart, ilemci, ram, ekran kart ve klavyedir. Yani ekran kart da bu gruba girdiinden donanmsal bir arza deil de yazlm ynnden bir yanl veya eksik yklemeden kaynaklanabilecei ihtimali ile olaya yaklatk. nce sistem zelliklerinden ekran badatrcsnn durumuna baktk. Anca ekran kartn sistem standart graphic adapter olarak tanmt. Bunu dzeltmek iin nce ekran badatrcsnn zelliklerine girdik ve srcy gncelletir dedik. Src dosyalarn driver diskten yklendikten sonra sistem reboot etti. Bilgisayar aldnda sistem yeni donanmlarn bulunduunu ikaz etti. Bu donanmlar ekran badatrcs ve tak ve kullan monitr idi. Gerekli yazlmlar yerletirdikten sonra sistem tekrar reboot etti. Alta arzal olan ekran kart 256 renk ve tm zellikleri ile kullanlabilir halde idi.
MZASI
06.08.2001 06.08.2001 5 saat
N ADI A Arzas
NOVELL NETWARE ARIZASI Novell netware 3.12 kurulu bir ada terminallerden bir tanesinin a ile eriimi salanamyordu. nce kablo balantlar kontrol edildi. letim sistemi windows 95in a protokollerini kontrol ettik. IPXler tekrar yklendi. Microsoft alar iin microsoft a istemci yklendi. NetBEUI yklendi ve sistem reboot edildi. Bu ilemlerden sonra eriim saland ancak user name password girilerini kabul ettiremedik. Yani terminal a gryor ama aa giremiyordu. Bu sorun iin ise sper visor ile ana makineye balandk. F:\srcsnde SYS volmne girdik. Syscon.exe dosyasn altrp karmza gelen listeli ekranda user informationa girdik. Bu seenek bize kullananlarn listesini verdi. Bunun iin terminalin eski user name ve password silindi. Terminale yeni user name ve password vermek iin insert tuuna baslp yeni deerler girildi. Kaydedip ktk. Eriim, user name ve password sorunsuz alt.
MZASI
07.08.2001 07.08.2001 5 saat
N ADI Printer Arzasnn Giderilmesi
PRINTERN TANINMASI VE ARIZA GDERM Printer; bilgisayar ortamnda yazlan yaz, izilen ekil ve resimler ve bir ok sembol ve ekillerin kat zerine aktarlmasn salayan evre birimidir. Bu donanmn alma prensibi, bilgisayardan gnderilen yaz ve semboller iin ayr ekil ve resimler iinse ayr ekilde print etme zelliine sahiptir. rnein bir text dosyasnn printerden ktsn almann aamalar u ekilde olur; Birincisi yazlan say sembol ve harflerin bilgisayar hafzasnda saysal bir karl vardr. Bu saysal karlklar bilgisayar tarafndan printere gnderilir. Bilgisayarn hafzasnda bu saysal deerlerin sakland gibi printerin hafzasnda da bu deerler mevcuttur. Alnan deerlere gre printer basky hazr olarak hemen yapabilir. rnein A harfinin saysal karl 65 saysal deeridir ki bu deere gre printer basky yapabilir. Bu bask ynteminden farkl koullarda ileyen baka bir basm eklide resim ve ekillerin basmdr. Yani resim ve ekillerin saysal karl bilgisayar yada printer hafzasnda bulunmad gibi bunun basm piksel piksel olmaktadr. Bir printer arzas ile kar karya geldiimizde ilk bakmamz gereken yerler unlar olmaldr; Kablo balantlar normal mi ? Printer doru kurulmu mu? Printer ak m, yani g alabiliyor mu? Eer bunlar mevcutsa ve yinede herhangi bir tepki alnamyorsa uzman bir kiinin bakmasnda yarar vardr.
MZASI
08.08.2001 08.08.2001 5 saat
N ADI ki Harddiskin Bilgisayara Balanmas
K HARDDSKN PARALEL BALANMASI Bilgisayar, zerinde bir ok ilem ve deitirme olana saylayabilen bir cihazdr. rnek verecek olursak 32 mbytelk RAMi olan bilgisayara o RAMi devre d brakmadan ekleme yaparak 64 mbytea karabiliriz. Yada elimizdeki dk kapasiteli iki harddiski paralel balayarak daha yksek kapasiteli bir harddiske sahip olabiliriz. Bunun yapl ekli bir ok ekilde olabilir. Bilgisayarn IDEler iin iki ana k vardr. Bunlar primary ve secondary klardr. Her iki k iinde iki balant yaplarak bir bilgisayar drt adet harddisk balanabilir. rnei tek harddiskimiz varken primary masterde olsun buna bir harddisk daha balamak istiyorsak, nce baka bir IDE kablosu ile secondary portundan bir k alarak teki harddiske vermeliyiz. Tabi bu arada harddiskin jumper ayarlarnn secondary master konumunda olmasna dikkat etmeliyiz. Yada mevcut olan harddiske takl kablonun uzant ucunu direkt olarak dier harddiske takabiliriz. O zaman harddiskin jumper ayar primary slave olarak ayarlanmaldr. Bu ekilde yaplan bir ilem sonunda dk kapasiteli iki harddiski, partitionlara ayrlm tek bir byk harddisk olarakta kabul edebiliriz.
MZASI
09.08.2001 09.08.2001 7 saat
N ADI Bilgisayar Bakm
BLGSAYAR BAKIMI Bir bilgisayarn dzgn almas iin sorunsuz ve eksiksiz bir yazlma , temiz bir kullanma ihtiya vardr. e donanm ynnden bakarsak temizlik, soutma ve yksek performans iin baz pf noktalarn yerine getirilmesi gereklidir. Bilgisayarn performansn kaybetmemesi iin senede en az bir defa bakma ihtiyac vardr. imdi bu bakmn nasl olduuna bir bakalm; ncelikle kablo balantlarnn kontrol edilmesi ve dzgn balantnn yaplmas gereklidir. rnein, harddisk ile CD ROM driver ayn IDE kablosuna bal ise ve mmkn ise bu balant eklinin deil de ayr ayr kablolar ile primarye harddiski, secondarye CD ROM driverin balanmas salanmaldr. Temizlik, bir ok sorun kirli ve tozlu bir kasa ierisinden ortaya kar. rnein harddisk, harddiskin okuma kafas ile disk arasnda ok ok dar bir mesafe vardr ve bu arann ok kk bir toz zerreciinin girmesi durumunda bir daha bilgilerin depolanmas iin yeni bir harddisk kullanmak zorunda kalabiliriz. Bu yzden toz ve kirli bir kasann hemen temizlenmesi arttr. Bilgisayarn performansndaki en nemli eleman olan ilemcinin temiz ve salkl kullanlabilmesi ok nemlidir. lemcinin yksek performansta alabilmesi iin mutlaka soutulmaya ihtiyac vardr. Yani yetersiz bir soutmaya sahip ilemci gerek performansnda almaz. Onun iin soutucu ve fanlarn yeterli olup olmad kontrol edilip, yetersiz ise ekleme yaplmaldr. Bu ilemlerden sonra bilgisayarn en yksek performansnda almamas iin sebep yoktur.
MZASI
10.08.2001 10.08.2001 6 saat
N ADI letim Sistemi Bakm
LETM SSTEM BAKIMI Bilgisayarn yksek performansta alabilmesi iin donanma yaplan bakm bazen yeterli olmayabilir. Byle bir problemde sorun yazlmdan kaynaklanyor demektir. Bakmsz bir iletim sistemi kullancya bir ok zorluk ve sorunu da beraberinde getirir. Bu duruma rnek verebilmek iin bilgisayarn dosyalama ve dosyalar yerletirme zelliklerini aklamak gerekir. Bilgisayara bilgi yklerken harddiskin zerindeki ilk bo alan kullanlr. rnein harddiskte byk kapasitede bir bilgi varsa ve bu bilgi silinirse harddisk o bilginin silindii bo alan biz herhangi bir veri yazmadan dolduramaz. Yani 100Mbytelk bir silme yaptysak ve 150Mbyte lk bir yeni ykleme yapyorsak ilk olarak ykleyeceimiz yeni verinin 100 Mbytelk ksmn bu boalan kesime geri kalan 50 Mbytelk ksm ise ondan sonraki ilk bo alana yerletirir. Bylelikle bir dosya iki paraya blnm olur. Bunun dezavantaj ise harddiskin okuma kafasnn dosyay okumak iin farkl yerlere gitmektedir. Yani otomatik olarak hz dmektedir. Bunun dzeltilebilmesi iin iletim sistemlerinden bazlarnda bir btn olarak bakm sihirbaz olduu gibi baz iletim sistemlerinde ise sistemin bakmnn yaplmasn salayan ayr ayr bakm programlar vardr. Bir windows 98 iletim sisteminin bakmnn yaplmas olduka basittir. Sistem aralarndan girilen bakm sihirbaz uygulamasn altrdmzda sistem otomatik olarak bakm yapar. Bakm srasnda izlenecek yollar unlardr; letim sistemindeki gereksiz ve ayn dosyadan birka tane olanlar silinir. Scandisk ile sistemin nasl bir durumda olduu grlr. Defrag program ile ise yukarda bahsettiim dosyalarn para para olanlar bir arada toplayarak sistemin performans artar.
MZASI
13.08.2001 13.08.2001 5 saat
N ADI FAT 32 Yaplandrmas
FAT 32 YAPILANDIRMASI Bilgisayarn en nemli elemanlarndan olan harddiskin verimli kullanlmas ok nemlidir. Harddiskin verimli kullanlmasnn bir ok yolu vardr. Bunlardan bazlar defrag, gereksiz dosyalarn silinmesi ve FAT32 yaplandrmasdr. FAT harddisk ierisindeki dosyalarn adreslerinin tutulduu blmlerdir. Her dosyann banda o dosyann adres bilgileri tutulur. nk bir dosyann nerede olduu bilinmezse onu bulmann imkan yoktur. Konuyu aarsak harddiskin ierisindeki diskler bir btn olmakla beraber mantksal olarak blge ve alt blgelere ayrlmtr. Bunlara sektr,cluster, track, silindir gibi terimler verilmitir. Bir dosya eer 5 kbyte ise ve eer 1 cluster 4 kbyte ise dosyann 4 kbyte bir clustera geri kalan 1 kbyte ise baka bir clustere yazlr. Ancak ikinci clusterin geriye kalan 3 kbyte lk ksmna herhangi bir veri yazlamamaktadr. Byle olunca bir ksm yer boa gitmektedir. FAT 16 da bu olay ayn olup sadece bir fark vardr. FAT 32 de clusterler 1 birim ise FAT 16 da bu 2 birim olarak ayrlmtr. Bu harddiskte yer olarak bir dezavantajdr. FAT 16 yapsnda bir dosyann nasl bir yer kaplayp neden avantajsz olduunu yukardaki rnein bir benzerini vererek gsterebiliriz. Eer bir dosya 17 kbyte ise ve bir cluster FAT 16 da 8 kbyte ise bu dosyann clustere sabilecei grlmektedir ve 3. clusterin geriye kalan 7 kbyte boa gidecektir. Ancak FAT16 da 8 kbyte olan cluster FAT 32 de 4 kbyte olacanda sadece 3 kbyte lk bir ksm boa gidecektir. Bu yzden windows 98in ierisinde bulunan FAT 32 dntrcs ile mmknse dnm yaplmaldr. Mmkn olmayan durumlar ise harddiskin ierisinde hasarl blm olduu zamanlardr.
MZASI
14.08.2001 14.08.2001 8 saat
N ADI Overclocking
OVERCLOCKING Overclocking; bilgisayarn olduundan daha fazla performansla altrmaktr. Bir nevi doping ilevi yapan bu olay snrlar zorlama anlamna da gelmektedir. Bir sistemi yeterli soutma olmadan overclocking yapmak ilemci ve ana kart iin tehlikeli olabilir. lemci ar snp yanabilir yada ana kart zerindeki veri yollarnn giri klarnda meydana gelen snma ile yanma olay olur. Bunun almamas iin titiz ve gerekli ise overclocking yaplmaldr. Overclocking performans ilemci ve ana karttan kaynaklandndan baz ilemcilerde esnek olmad gibi tehlikeli olabilmektedir. Anca celeron gibi n bellei kstl olan ilemcilerde bu esneklik hat safhaya kar. Celeron 333 MHz bir ilemciyi 400MHz olarak altrmak ok rahat bir ilemdir. ncelikle yeterli soutma yapldktan sonra ileme balanmaldr. Jumperlardan ve BIOS tan arpan ayarn deitirerek yaplabilen overclocking genelde celeron ilemcilere uygulanmaktadr ve BIOS ayarlarnda arpan artrma yada veri yolu hzn artrma yolu ile yaplabilmektedir.
MZASI
T.C. GAZ NVERSTES TEKNK ETM FAKLTES ELEKTRONK VE BLGSAYAR ETM BLM BLGSAYAR SSTEMLER ANA BLM DALI
ENDSTR STAJI DEFTER
HAZIRLAYAN
9662044 SERHAT MER RENBER
STAJIN YAPILDII YER
AFRA ELEKTRONK VE BLGSAYAR LTD. T. BAYIDIR/2 54/A KIZILAY/ANKARA
YER SORUMLUSU
MUSTAFA DORU
ANKARA 2001
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
N ADI TCP/IP VE NTERNET
TCP/IP ve INTERNET
TCP/IPnin Tarihi Geliimi TCP/IP ilk olarak 1970li yllarn banda Amerikan Savunma Bakanlna bal leri Aratrma Ajansnn (Advanced Research Projects Agency,ARPA) savunma amal projelere destek vermek zere paket anahtarlamal a deneylerinde kullanlmaya balanmtr. Bu proje Amerikada bulunan bilgisayarlarn bir felaket halinde bile ayakta kalabilmesini salamak ve iletiimini devam ettirmesi iin gerekli unsurlar kapsayacak ekilde tasarlanyordu. Bu nedenle ARPA gelitirdii paket anahtarlamal deneysel almalar ilk olarak WAN (Wide Area Network)lara uygulamaya balad daha sonra gelitirilen bu sistemi LAN (Local Area Network) sistemlerine gre de adapte etmeye balad.
1980li yllarn balarnda Berkeleyin UNIX 4.2 versiyonu da tam olarak TCP/IP protokoln iermeye balad. Sonu olarak bu protokol kmesinin kullanlma alannn art dier network sistemlerinde de kullanlmasna sebep oldu. 1983 yllarnda ise TCP/IP protokol artk btn yerel ve genel alarla birlikte askeri almalarnda standardn tekil etmektedir. TCP/IP ve OSI Katman likisi
OSI bavuru modeli, bilgisayar alarnda iletiim halinde olan bilgisayarlarn haberleme sreci boyunca ilemleri katmanlar dzeyinde tanmlayan bir rnek modeldir. Bu modelde veri haberlemesi iin yaplmas gereken tm i birbirinden bamsz olarak ileyecek ekilde paralara ayrlm ve her paraya ait grev tanmlamalar yaplmtr. OSI bavuru modeli dier tm protokollerin veya standartlarn aklanmasnda rnek bir bavuru modeli olmutur. OSI standard ISO tarafndan 1979 ylnda yaynland. Genel yaps bir dmn iletiim srecini ok katmanl bir yap eklinde tanmlamaktr. OSI modelinde bir u dmde, her biri farkl ilevlere sahip 7 katman tanmldr. U bilgisayarlarda 7 katmann tamam bulunurken, bilgisayar anda yer alan ara dm cihazlarda daha az sayda katman bulunabilmektedir. Mesela a iinde kullanlan tekrarlayclar yalnzca 1.katmana, kpr ve anahtar cihazlar 1. ve 2.katmana, ynlendiriciler ise ilk 3 katmana ait ilevlere sahiptir.
MZASI
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
OSI Modeli Mimarisi OSI bavuru modelinde hiyerari bir yap sz konusudur. Bu modele gre en st katmanda kullanc programlar en alt katmanda ise verinin bit dzeyinde iletilip alnmas ve gnderilmesi iin protokol kmeleri ve kablo balantlar vardr. Ara katmanlar ise bu iki katman arasnda gerekli uygulamalar ierir. Her katman bir st katmana hizmet sunarken bir alt katmandan kendi iin hizmet ister. ekil-2de OSI modeli katmanlar aras ilikiler belirtilerek gsterilmitir. Bu katmanlarn oluturulmasnda uygulanan prensipler aada belirtilmitir. 1.Deiik seviye bir ayrm gerektiinde bir tabaka oluturulmaldr. 2.Her tabaka iyi tanmlanm bir fonksiyonu yerine getirmelidir. 3.Her tabakann fonksiyonu uluslararas standartlatrlm protokoller asndan seilmelidir. 4.Tabaka snrlar arabirimler aras bilgi akn en aza indirecek ekilde seilmelidir. 5.Tabakalarn says belirgin fonksiyonlarn ayn tabakalar zerinde atlama yapmayacak kadar geni, mimariyi hantallatrmayacak kadar az olmaldr. OSI KATMANLARI 7. Uygulama Katman: An kullancya bakan ksmdr. Bu katman uygulama programlarnn aa eriimi iin gerekli olan ilevleri kapsar. Kullancnn etkileimde bulunduu uygulama programlar dorudan bu katmanla iletiim iindedir. Bu katman iinde dosya transferi FTP, elektronik mektup E-MAIL, a ynetimi SNMP ve TELNET gibi standartlar gelitirilmitir. 6. Sunum Katman: Bilgisayarlar arasnda gnderilecek olana verinin gnderilme biimini ve dzenlenmesini salar. Bu katmanda verinin ifrelenmesi, ifresinin zlmesi, sktrlmas, almas, ASCII dnm ve ters dnm yaplmas gibi ilemler bu katmanda yaplmaktadr. 5. Oturum Katman: U dmler aras gerekli oturumun kurulmas, ynetimi ve sonlandrlmas ileri bu katmanda dzenlenir. Ayrca yarda kesilen oturumun kald yerden devam etmesi iin bir senkronizasyon noktasndan balayarak iletimin devam etmesini salar. 4. Tama Katman: Bilginin son kullancda hatadan arndrlm olarak elde edilmesini salar. Ulam katmannn oluturduu bilgi bloklarna segment ad verilir ve veriler a zerinde segmentler olarak tanr. Ulam katman sras bozulmu olan segmentleri numaralandrarak sraya koyar. 3. A Katman: Veri paketlerinin a zerinde bir yerden baka bir yere gnderilirken eitli a cihazlar (router,bridge,switch) zerinden geirilip ynlendirilerek alcsna ulamasn salayan ilevlere sahiptir. Veri paketinin a zerinde alcsna giderken a koullarna,
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
nceliklere ve an durumuna gre uygun ynlendiriciyi seerek hangi yolun uygun olduu bu katmanda deerlendirilir. TCP/IPnin IP protokol bu blmde yer almaktadr.
2. Veri Ba Katman: Gnderilecek bilginin hatalara kar bak bir yapda lojik iaretlere dntrlmesi, alcda hatalarn sezilmesi, dzeltilemiyorsa dorusunun elde edilmesi iin gndericinin uyarlmas gibi ilevleri vardr. Bu katmanda fiziksel katmanda belirtilen a cihazlarnn birbirleri ile iletiimini salayan 802.3, 802.4 ve 802.5 gibi eitli ethernet protokolleri vardr.
1. Fiziksel Katman: Verinin fiziksel olarak hat zerinden aktarlmas iin gerekli ilevleri kapsar. Bu katmanda bit dzeyinde veri iletiimi sz konusudur verinin doruluu ile ilgilenilmez. Fiziksel katman adndan da anlalaca zere kablo balantlarnn, a kartlarnn, a balant cihazlarnn ve an donanmsal zelliklerini ieren katmandr. Yukarda zelliklerine deindiimiz katmanlar, bir veri paketinin bir utan dier bir uca gnderilmesi srasnda eitli zamanlarda grev alarak verinin iletilmesi iin gerekli olan kontrol ve yntemleri uygulayarak veri transferini gerekletirmeye yarar. TCP/IP nin Yaps TCP/IP protokol OSI standartlarn esas almak zere toplam 4 katmandan olumaktadr. OSI standardnda bulunan 7 katman TCP/IP mimarisinde 4 katmanda birletirilmi ve benzer ilevlere sahiptir. Ancak TCP/IP protokol kendi katmanlar iinde birbirinden farkl grevlere sahip protokoller ieren bir protokol kmesidir. Niin TCP/IP ? IBM, 3Com, DEC, Sun, HP ve benzeri firmalarn ou TCP/IP protokoln benimsemilerdir. Her trl bilgisayar ortamnda rahatlkla almaktadr.(PC, Server, stasyonu, Mainframe gibi) Unix ortamna ok iyi entegrasyon salar. Dinamik router(ynlendirici) teknolojisini destekler. stemci server mimarisini destekler. Ethernet, X.25 ve Token Ring gibi birok yerel ve genel a protokollerini destekler. Peer to peer (noktadan noktaya) mimarisini destekler. OSI uygulamalar TCP/IP protokol zerinde rahatlkla altrlabilir.
MZASI
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
II.TCP/IP MMARS
Bu blmde TCP/IP nin alt katmanlarnda bulunan protokoller ile ilgili detayl bilgiler verilecek ve sistemin temel alma prensipleri aklanmaya allacam. Fiziksel Katman Fiziksel katman iin herhangi bir protokol tanmlanmamtr. Bu katmanda OSI modelinde olduu gibi a balant cihazlar, ethernet ve benzeri a protokolleri, kablolama alt yaps ve repeaterlar(tekrarlayc) gibi an fiziksel yn ile ilgili aralar bulunur. Fiziksel katman ham bitleri bir haberleme kanal zerinden iletmekle ilgilidir. Tasarmnn amac, bir utan 1 biti(bilgisi) gnderildiinde kar taraftan da 1 bilgisini alnmasn salamaktr. Tipik sorunlar, 1 veya 0 bitini temsil etmek iin ka volt gerilim kullanlmaldr, bir bit ka mikro saniye tutulmaldr, ayn anda iletimin iki ynl olup olmayaca, ilk balantnn nasl kurulaca ve iki taraf iletimi bitirdiinde balantnn nasl sonlandrlaca, a konnektrnn ka pinden oluaca ve hangi pinin ne amala kullanlaca gibi. Fiziksel katman gerekte Data Link Connection (DLC) ve Fiziksel ortam iermektedir. Gnmzde pek ok bilgisayar ann Etherneti temel iletiim ortam olarak kullanmasndan dolay da Ethernet teknolojisi rnek olarak verilebilir. Dolaysyla burada Ethernet ortamnn TCP/IP ile olan iletiimini ele alacam. Ethernet kendine has bir adresleme kullanr. Ethernet tasarlanrken dnya zerinde herhangi bir yerde kullanlan bir Ethernet kartnn tm dier kartlardan ayrlmasn salayan bir mantk izlenmistir. Ayrca, kullancnn Ethernet adresinin ne olduunu dnmemesi iin her Ethernet kart fabrika knda kendisine has bir adresle piyasaya verilmektedir. Her Ethernet kartnn kendine has numaras olmasn salayan tasarm 48 bitlik fiziksel adres yapsdr. Ethernet kart retici firmalar merkezi bir otoriteden retecekleri kartlar iin belirli byklkte numara bloklar alr ve retimlerinde bu numaralar kullanrlar. Bylece baka bir reticinin kart ile bir akma meydana gelmez. Ethernet teknoloji olarak yayn teknolojisini (broadcast medium) kullanr. Yani bir istasyondan Ethernet ortamna yollanan bir paketi o Ethernet andaki tm istasyonlar grr. Ancak doru var noktasnn kim olduunu, o aa bal makineler Ethernet balndan anlarlar. Her Ethernet paketi 14 octetlik bir bala sahiptir.
MZASI
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
Bu balkta kaynak ve var Ethernet adresi ve bir tip kodu vardr. Dolaysyla a zerindeki her makine bir paketin kendine ait olup olmadn bu balktaki var noktas bilgisine bakarak anlar (Bu Ethernet teknolojisindeki en nemli gvenlik boluklarndan birisidir). Bu noktada Ethernet adresleri ile Internet adresleri arasnda bir balant olmadn belirtmekte yarar var. Her makine hangi Ethernet adresinin hangi Internet adresine karlk geldiini tutan bir tablo tutmak durumundadr. Tip kodu alan ayn a zerinde farkl protokollerin kullanlmasn saglar. Dolaysyla ayn anda TCP/IP, DECnet, IPX/SPX gibi protokoller ayn a zerinde alabilir. Her protokol balktaki tip alanna kendine has numarasn koyar. Kontrol toplam (Checksum) alanndaki deer ile komple paket kontrol edilir. Alc ve vericinin hesaplad deerler birbirine uymuyorsa paket yok edilir. Ancak burada kontrol toplam baln iine deil de paketin sonuna konulur. Ethernet katmannda ilenip gnderilen mesaj ya da bilgi aadaki format alr. Bu paketler (frame) var noktasnda alndnda btn balklar uygun katmanlarca atlr. Ethernet ara yz Ethernet balk ve kontrol toplamn atar. Tip koduna bakarak protokol tipini belirler ve Ethernet cihaz srcs (device driver) bu datagram IP katmanna geirir. IP katman kendisi ile ilgili katman atar ve protokol alanna bakar, protokol alannda TCP olduu iin segmenti TCP katmanna geirir. TCP sra numarasna bakar, bu bilgiyi ve dier bilgileri iletilen dosyay orijinal durumuna getirmek iin kullanr. Sonuta bir bilgisayar dier bir bilgisayar ile iletiimi tamamlar. 2.Ynlendirme Katman IP Protokol TCP katmanna gelen bilgi segmentlere ayrldktan sonra IP katmanna yollanr. IP katman, kendisine gelen TCP segmenti iinde ne olduu ile ilgilenmez. Sadece kendisine verilen bu bilgiyi ilgili IP adresine yollamak amacndadr. IP katmannn grevi bu segment iin ulalmak istenen noktaya gidecek bir yol (route) bulmaktr. Arada geilecek sistemler ve gei yollarnn bu paketi doru yere geirmesi iin kendi balk bilgisini TCP katmanndan gelen segmente ekler. TCP katmanndan gelen segmentlere IP balnn eklenmesi ile oluturulan IP paket birimlerine datagram ad verilir. IP balk bilgisinin format ekilde gsterilmitir.
MZASI
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
IP balnda kullanlan alanlarn amalar aada aklanmtr. Uyarlama: O anda kullanlan IPnin uyarlanmasn gsterir. Farkl uyarlamada balktaki alanlarn yerleri deiiklik gstereceinden, paketin doru yorumlanmas iin kullanlr. Balk Uzunluu: Datagram balnn gerek uzunluunu gsterir. Balk alannn ka adet 32 bitlik szckten olutuunu gsterir. Hizmet Tr: Datagramn nasl ynlendirileceini belirler. Ynlendirmede yaplan yol seiminde ve balantda kullanlr. Datagramlara bu alan araclyla nem dzeyi atanabilir. Gndericinin adan bekledii gvenilirlik, hz ve gecikmenin dzeyini belirtir. Ancak bu alan mevcut ynlendiricilerin pek az deerlendirmektedir. Toplam Uzunluk: Tm IP paketinin uzunluunu belirtir. Toplam uzunluk maximum 65535 bit olabilir. Kimlik Saptamas: Kullanc kar tarafla etkileim iindeyken, mesajlar paralanarak birok datagram iinde gnderilebilir. Bu alan ayn kullanc mesajnn farkl datagramlar iinde bulunmas durumunu aklayan kimlik bilgisi ierir. Bayrak Bitleri: tane olan bayrak bitlerinden ilki (D biti) iinde bulunduu datagramn ka paradan olutuunu belirtir. Eer 1 ise gnderilen verinin tek datagramdan olutuu anlalr. Alcya veri gnderildikten sonra baka mesaj olmadna dair mesaj gnderilir. kinci bayraksa, paralanp birok datagram haline gnderilen verinin en son olduunu belirtir. ncs sakl tutulmutur. Fragment Kaykl: 8 byte lk birimler halinde fragmentin datagram iindeki konumun gsterir. DF (Dont Fragment) ynlendiricilerden datagram fragmentlere blmemesini syleyen 1 bitlik bir istek alandr. Alcnn fragmentleri birletiremedii durumlarda gereklidir. MF (More Fragment), bir datagramn son fragmenti dndaki tm fragmentlerinde MF=1dir. Yaam Sresi(TTL): Datagramn a zerinde dolama sresini belirler. Verici tarafnda yerletirilen dolama deeri her dmden geerken azaltlr. Sfra ularsa kaybolmu olduu varsaylarak datagram adan karlr. TTl alanna balangta 255 veya daha kk bir tam say yerletirilir. Her ynlendiricide bu alandaki deer 1 eksiltilir. Ayrca ynlendiricide paket bir bekleme kuyruuna alnrsa her geen birim zamanda TTL alanndaki say 1 eksiltilir. Say 0a ularsa paket geersiz saylr ve atlr. Paketi atan ynlendirici paketin gnderildii ynlendiriciye bir uyar paketi gnderir
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
Protokol: Bir datagramn hangi st katman protokolne ait olduunu belirtir. Alc tarafn IP katman bu alana bakarak paketi bir stnde bulunan protokollerden hangisine ileteceini anlar. Bal Hata Snama Bitleri: Datagram balnda bir bozulma olup olmadn belirlemeye yarar. Her ynlendiricide bu alandaki deer kullanlarak datagramn bozulup bozulmad aratrlr. Sonu olumlu ise paket bir sonraki ynlendiriciye gnderilir bu arada balktaki baz deerlerle birlikte (rnein TTL) bu alandaki deer de gnderilen pakette yeniden hesaplanr. Yntem yalnzca balktaki hatalar aa kard iin ulam katmannn verideki muhtemel bozukluklar yakalayacak nlemler almas gerekebilir. Gnderici IP Adresi: Datagram gnderen yerin gerek Internet adresi yerletirilir. Alc IP Adresi: Datagramn gidecei yerin Internet adresi yerletirlir. Seenekler: Bu alan deiik amalar iin kullanlr. Gvenlik hata raporlama gib seimliktir. Ancak kullanlrsa 32 bitin katlar uzunluunda olmaldr. yani uzunluu 32 bitin katlarna tamamlanmaldr. TCP Segmenti: Bir st katmandan gelen veriyi ierir.
3. Tama (Ulam) Katman
Ulam katmann temel ilevi, hazrlanan veriyi alp, ihtiya duyulduunda kk bileenlere ayrp a katmanna geirerek, dier uca bu paralarn doru bir ekilde ulatna emin olmaktr. Normal artlar altnda, ulam katman, uygulama katman tarafndan ihtiya duyulan her tama balants iin bir sanal a balants oluturur. Eer tama balants yksek bir kapasite isterse, ulam katman birok a balants oluturup, kapasiteyi artrmak iin veriyi bu balantlara paylatrr. te yandan, farkl a balantlarnn oluturulmas maliyeti artrd durumlarda ulam katman eitli tama balantlarn bir a balants zerinde maliyeti azaltmak iin birletirebilir. Tm durumlarda ulam katman birletirme iinin uygulama katmanna yansmamas iin gereklidir.
MZASI
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
TCP Protokol
TCPnin (Transmission Control Protocol - letiim Kontrol Protokol) temel ilevi, st katmandan (uygulama katman) gelen bilginin segmentler haline dntrlmesi, iletiim ortamnda kaybolan bilginin tekrar yollanmas ve ayr sralar halinde gelebilen bilginin doru srada sralanmasdr. TCP katmannn hemen hemen tm ii stlendii grlmekle beraber (kk alar iin bu dorudur) byk ve karmak alarda IP katman en nemli grevi stlenmektedir. Bu gibi durumlarda deiik fiziksel katmanlardan gemek, doru yolu bulmak ok karmak bir i halini almaktadr. u ana kadar sadece Internet adresleri ile bir noktadan dier noktaya ulalmas konusundan bahsettik ancak birden fazla kiinin ayn sisteme ulamak istemesi durumunda neler olaca konusuna henz bir aklk getirmedik. Doal olarak bir segmenti doru var noktasna ulatrmak tek bana yeterli deildir. TCP bu segmentin kime ait olduunu da bilmek zorundadr. Demultiplexing bu soruna are bulan yntemdir. TCP/IP de deiik seviyelerde demultiplexing yaplr. Bu ilem iin gerekli bilgi bir seri balk (header) iinde bulunmaktadr. Balk, datagrama eklenen basit bir ka octetden oluan bir bilgiden ibarettir. Yollanmak istenen mesaj bir mektuba benzetecek olursak balk o mektubun zarf ve zarf zerindeki adres bilgisidir. Her katman kendi zarfn ve adres bilgisini yazp bir alt katmana iletmekte ve o alt katmanda onu daha byk bir zarfn iine koyup zerine adres yazp dier katmana iletmektedir. Benzer ilem var noktasnda bu sefer ters srada takip edilmektedir. TCP katman bir dosyay tanabilecek byklkteki paralara ayrr: Her segmentin bana TCP bir balk koyar. Bu balk bilgisinin en nemlileri port numaras ve sra numaras dr. Port numaras, rnein birden fazla kiinin ayn anda dosya yollamas veya kardaki bilgisayara balanmas durumunda TCP nin herkese verdii farkl bir numaradr. kii ayn anda dosya transferine balamsa TCP, 1000, 1001 ve 1002 kaynak port numaralarn bu kiiye verir bylece herkesin paketi birbirinden ayrlm olur. Ayn zamanda var noktasndaki TCP de ayrca bir var port numaras verir. Kaynak noktasndaki TCPnin var port numarasn bilmesi gereklidir ve bunu iletiim kurulduu anda TCP kar taraftan renir. Bu bilgiler balktaki kaynak ve var port numaralar olarak belirlenmi olur. Ayrca her segment bir sra numarasna sahiptir. Bu numara ile kar taraf doru saydaki segmenti eksiksiz alp almadn anlayabilir. Aslnda TCP segmentleri deil oktetleri numaralar. Diyelim ki her datagram iinde 500 octet bilgi varsa ilk datagram numaras 0,
MZASI
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
ikinci datagram numaras 500, ncs 1000 eklinde verilir. Balk iinde bulunan nc nemli bilgi ise kontrol toplam (Checksum) saysdr. Bu say segment iindeki tm oktetler toplanarak hesaplanr ve sonu baln iine konur. Kar noktadaki TCP kontrol toplam hesabn tekrar yapar. Eer bilgi yolda bozulmamsa kaynak noktasndaki
hesaplanan say ile var noktasndaki hesaplanan say ayn kar. Aksi takdirde segment yolda bozulmutur bu durumda bu datagram kaynak noktasndan tekrar istenir.
TCP protokolnn yapt ileri madde halinde zetlemek gerekirse 1. Bir st katmandan gelen verinin uygun uzunlukta paralara (segmentlere) blnmesi, 2. Herbir paraya, alc ksmda ayn biimde sraya koyulabilmesi amacyla sra numaras verilmesi 3. Kaybolan veya bozuk gelen paralarn tekrarlanmas olarak verilebilir. Balk iinde kullanlan alanlarn amalar aada aklanmtr. Gnderici Port No: Bir st katmanda TCP hizmetini isteyen uygulama protokol prosesinin kimlii durumundadr. Kar mesaj geldiinde bir st katmana iletmek iin, o protokoln ad deil de port numaras kullanlr. Alc Port No: Gnderilen veri paketinin alc tarafta hangi uygulama prosesine ait olduunu belirtir. Sra Numaras: Gnderilen paketin sra numarasn gsterir. Gnderilmeden nce daha kk paralara ayrlan verinin, alc ksmda yeniden ayn srada elde edilmesinde kullanlr. Onay Numaras: Gnderilen verinin en son hangi sekizlisinin alndn gndericiye iletmek iin kullanlr. rnein 4 says gnderilmise 4e kadar olanlar alnm 4. Paketin istendiini bildirir. Balk Uzunluu: TCP balnda var olan 32 bit uzunluundaki szcklerin saysn gsterir. Sakl Alan: lerde olabilecek genilemem iin gizli tutulmutur. Kod Bitleri: Kontrol bilgilerini tamak iin kullanlr. Pencere: Alcnn tamponunda (buffer) kullanlan alann oktet olarak ifade edilmesi. Hata Snama Bitleri: Verinin ve baln hatasz olarak aktarlp aktarlmadn kontrol etmek iin kullanlr. Acil aretisi: Acil veri alcnn uygulama katmannda ncelikle deerlendirilmesi gereken veridir.
ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU AMR ve USTABAINI GREV MZASI yeri sahibi
15.08.2001 28.08.2001 5 saat
TCP/IP yi Kullanarak Haberlemek
Kullandmz bilgisayardan kar taraftaki bir makineye e-mail gndereceimizi dnelim. Uygulama Katman: Uygulama katmannda e-maillerimizi dzenlememiz iin eitli editrler ve gnderme ara yzleri mevcuttur. Bu protokol katman bir bilgisayardan dierine gndermek iin bir takm komutlar tanmlar. Bu tanmlanan komutlar hem gnderici hem de alc tarafnda ayn ekilde anlalp yorumlanan komutlar kmesidir. Diyelim ki, gndereceimiz mesaj DenemeMailMesajeklinde olsun: Bu veri grubu, kar makineye ulamas iin sigortas konumunda olan mesajn gnderilmesinden sorumlu olan TCP modlne gnderilir. TCP yi gvenilir bir a haberlemesi iin kullanlan servis olarak dnebiliriz.
letim Katman Servisleri: TCP protokol uzun mail mesajlarn ynetilebilir segmentlere bler. Her segment netice olarak kendi datagramna yerletirilir. Deneme Mail Mesaj
Daha sonra TCP protokol segmentlere ayrlan mesajn bana kendi baln yerletirir. Bu balk iinde kaynak portu, hedef port ve takip sras bulunur. Eer TCP baln(header) T ile adlandracak olursak her segment bana eklenmi hali:
(T)Deneme (T)Mail (T)Mesaj olur.
Bu datagram artk ilenmesi son gnderim ileminin gereklemesi iin IP katmanna gnderilir. Gnderilme ilemi srasnda TCP protokol ne gnderildiinin bilgisini eer gnderilme srasnda bir hata meydana gelirse tekrar gnderime tabi tutulur ve bu protokol verinin dzgn olarak gnderildiine dair OK mesajn alacaktr. Internet Katman: TCP ve IP katmanlar arasndaki sanal ara yz dier katmanlara gre olduka basit bir yapya sahiptir. TCP protokol gnderilecek olan datagram basite hedef IP protokolne iletir. IP protokol bu datagramn nakli yada ondan nceki ve sonraki datagramlarn nakli ile ilgili herhangi bir iletim bilgisine sahip deildir. Burada IP protokolnn grevi ksaca gnderilecek olan datagram uygun yolu seerek gndermek ve var noktasna iletmektir. Tamamlanm olan kiisel mail dosyamzn iinde datagram toplamak hedef adresin sorumluluundadr. Datagramn gnderilmesi srasnda IP protokoln I ile temsil edersek oda kendi baln(header) mesajn ba ksmna ekler.
MZASI

Staj 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Staj 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

02.07.2001 03.07.2001 8 saat

N ADI Linuxun dosya sistem yaps

SIRA NO: 1 SAYFA NO: 1

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

02.07.2001 03.07.2001 8 saat

N ADI Linux un dosya sistem yaps

SIRA NO: 1 SAYFA NO: 2

ktphaneleri /usr/lib, /usr/local/lib, dosyalar kesinlikle silinmemelidir. /tmp:

Her kullancnn dosyalarn geici olarak yerletirdii dizindir.Sk sk

dizin.altrlabilir dosyalar bu dizin altnda olmamasna dikkat edilmelidir.

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

04.07.2001 05.07.2001 8 saat

N ADI Ana kartn ncelenmesi ve Taklmas

SIRA NO: 2 SAYFA NO: 3

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

04.07.2001 05.07.2001 8 saat

N ADI Anakartn ncelenmesi ve Taklmas

SIRA NO: 2 SAYFA NO: 4

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

06.07.2001 06.07.2001 6 saat

N ADI lemcinin Tannp Taklmas

SIRA NO: 3 SAYFA NO: 5

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

7.07.2001 7.07.2001 8 saat

N ADI Harddiskin Taklp ncelenmesi

SIRA NO: 4 SAYFA NO: 6

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

10.07.2001 10.07.2001 7 saat

N ADI Ramlerin ncelenmesi ve Takl

SIRA NO: 5 SAYFA NO: 7

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

11.07.2001 11.07.2001 7 saat

N ADI CD ROM un ncelenmesi ve Takl

SIRA NO: 6 SAYFA NO: 8

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

12.07.2001 12.07.2001 8 saat

N ADI Fax Modemin Taklp Tantlmas

SIRA NO: 7 SAYFA NO: 9

ADI ve SOYADI MUSTAFA DORU

AMR ve USTABAINI GREV yeri sahibi

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

13.07.2001 18.07.2001 8 saat

SIRA NO: 8 SAYFA NO: 10

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

13.07.2001 18.07.2001 8 saat

SIRA NO: 8 SAYFA NO: 11

install options mensnden system options mensnde

seilir. Protokoller tamamlandktan sonra windows

BALAMA TARH BT TARH YAPIM SRES

19.07.2001 19.07.2001 7 saat

N ADI Ekran Kart Takl ve Kurulumu