GRUP GRUP - - 44

024040026 SAMH SARIOLU 024040026 SAMH SARIOLU

024240031 GLSTAN YAAR 024240031 GLSTAN YAAR
024240019 DEM KAYA 024240019 DEM KAYA
024240022 AL KOAK 024240022 AL KOAK
F=2,15
mol/dak
X
E
0,322
X
SO-P
=0,340
X
SO-B
=0,338
T = 20 C
D =?
X
E
=0,7055
X
SO-P
=0,2945
X
SO-B
=0,009
TD =?
B=2,09mol/dak
X
E
=0,3175
X
SO-P
=0,2630
X
SO-B
=0,4195
TB =?
SORUMUZ SORUMUZ
V
m
L
m
L
o
V
SORUNUN ZM N
ZLENEN YOL
KONU LE LGL ARATIRMA
SSTEMN TANIMLANMASI
VARSAYIMLAR VE KABULLER
PROBLEMN ZM
RAF VE KOLON LE LGL HESAPLAMALAR
MALYET HESABI
DEERLENDRME
DSTLASYON TASARIMI DSTLASYON TASARIMI
N TEORK BLG N TEORK BLG
DSTLASYONUN TANIMI
DSTLASYON
Bir karm meydana getiren bileenlerin
uuculuklarnn ( buhar basnlarnn) farkl
olmasndan yararlanan bir ayrma ilemidir.
Genelde; homojen bir sv karmnn
buharlatrlmas sonucu meydana gelen ve buhar
faznda birden fazla komponente sahip olan
karmn bir veya birden fazla komponentinin
saf halde elde edilmesi istenen nit operasyonlar
iin kullanlr.
DSTLASYON METOTLARI
1. Ayrlmalar istenilen bileenlerin sv
karmnn kaynatlmasyla buhar retilir, buhar
bir kondensrden geirilerek younlatrlr ve
dar alnr.
2. Younlatrlan buharn bir ksm distilasyon
kolonunun ba rn olarak dar alnrken,
dier ksm distilasyon kolonuna gnderilerek,
buhar faz ile temas etmesi salanr. Buhar
fazyla sv fazn temas ters akm prensibine
gre gerekleir.
DSTLASYON ETLER DSTLASYON ETLER
OK BLEENL DSTLASYON
DENGE DSTLASYONU
DFERANSYEL DSTLASYON
RETRFKASYON
KESKL DSTLASYON
FLA DSTLASYON
AZEOTROPK DSTLASYON
EKSTRAKTF DSTLASYON
OK BLEENL DSTLASYON
)
Beslemenin iindeki bileenler A,B, C, D olarak
uuculuklarna gre sralanrsa ( en uucu A en az
uucu D bileeni ) nce ok bileenli distilasyon
ilemi uygulanarak esas olarak A ile B ve ok az
miktarda da C bileeni ieren bir st rn ile esas
olarak C ile D ve ok az olarak da B ieren bir alt
rn elde edilebilir.
kinci bir distilasyon kolonu kullanlarak da, birinci
kolondan elde edilen st rn distile edilerek
ayrtrlabilir.
ok bileenli distilasyon ilemi ile ilgili
hesaplamalarn esas raf-raf yaplan madde ve
enerji denklikleridir. En ok kullanlan metotlar:
Thile-Geddes
Lewis-Matheson metotlardr.
1.Thile-Geddes; metodunun temel varsaym distilasyon
kolonu boyunca her rafn scaklnn ve her raf terk eden sv
ve buhar fazlarnn ak hzlarnn bilindiidir. Doal
olarak,hesaplarn en banda bunlarla ilgili bir varsaym yaplr
ve bu varsaymlar sonra yaplan hesaplarn sonularna gre
dzeltilerek doru sonuca ulaamaya allr.
2.Lewis-Matheson metodu ise;st ve alt rn
kompozisyonlar ile ilgili yaplan varsayma, bal olarak
hesaplamalarn kolonun bu terminal deerden balanarak
yaplmasna dayanr. Belirlenen geri akm ile kolonun stnden
ve altndan balayarak raf-raf yaplan madde ve enerji
denklikleri ile besleme blgesine yaklalr. ayet besleme rafna
ulaldnda, zenginleme ve syrma blgelerinde raf-raf
hesaplanarak gelinip bulunan kompozisyonlar ile besleme
kompozisyonu uyum iinde olmazsa o zaman terminal
kompozisyonlarnda yeni ayarlamalarda yapl ve hesaplamalar
da terk edilir.
OK BLEENL DSTLASYON OK BLEENL DSTLASYON
TASARIMINA NASIL BALANIR ? TASARIMINA NASIL BALANIR ?
Uuculuklarna gre sraya koymaktr.
Anahtar bileen seilir:
HAFF ANAHTAR BLEEN(HAB) HAFF ANAHTAR BLEEN(HAB)
Varl alt rnde kabul edilen ancak
kendisinden daha uucu bileenlerin alt
rndeki kompozisyonlar ihmal edilebilecek
seviyede olan bileene hafif anahtar bileen
denir (HAB) Bylece alt rn iindeki en uucu
bileen HABdir.
AIR ANAHTAR BLEEN (AAB) AIR ANAHTAR BLEEN (AAB)
st rnde varl kabul edilen ancak
kendinden daha az uucu ( ar) bileenlerin
st rn pek gzkmedii bileen ar anahtar
bileen ( AAB) olarak tanmlanr. Bylece AAB
de st rn iindeki en ar bileendir.
TEPS ETLER TEPS ETLER
1) KABARCIK TUTUCU TEPSLER (BUBBLE
CAP TRAY)
2) DELKL TEPSLER SIEVE TRAY
Sv ak durumuna gre iki trldr.
Tek geili ( full cross )
ki geili ( half cross)
3) VALF TP TEPSLER ( VALFE TRAY )
4 ) BACALI TEPSLER
KABARCIK NOKTASI HESABI
( BUBLE PONT CALCULATON )
Kabarck noktas sv karmnn kaynamaya balad
scaklktr. Bu scakln saptanmas iin basn ve
karmn mol kesri daha nceden bilinmelidir. Kabarck
noktas y fazlarnn toplamnn 1 olduu scaklktr.
Hesaplamalar deneme yanlma yntemi ile yaplabilir:
1) T kabul edilir
2) Kabul edilen T'de a, ve K, deerleri bulunur.
3) Hesaplanan Kc deeri seilen T deerine uyuyorsa hesaplamalar
biter.
4) Eer scaklk farkl ise bulunan T deeri yeni deneme deeri
olarak kullanlr.
5) Sonu scaklk deerli bulunduktan sonra , buhar bileimleri
hesaplanr.
TM RFLAKS
kili distilasyon kolonu tasarmnda olduu gibi, tm riflaks durumunda
min sayda raf says hesaplanr. Bunun iin Fenske eitlii kullanlr.
) . J
)
LK
log(x
w
LKB
w/x
HKB
D)(x
HKD
D/x
LKD
x log
M
N
=
LKW

LKD

LK

=
X
LKD
= Distilattaki hafif anahtar bileenin mol kesri
X
HKD
= Distilattaki ar anahtar bileenin mol kesri
X
HKB
= Dip rndeki ar anahtar bileenin mol kesri
X
LKB
= Dip rndeki hafif anahtar bileenin mol kesri
N
M
= Minimum raf says
Rektifikasyon
(Zenginletirme Ksm)
Syrma Ksm
REBOLER TRLERNDEN BRKA RNEK
Problemin zm iin yaplan varsaymlar:
1. Sistem adyabatik olarak dnlmtr.
2. Her bir raf kademesinde karm homojendir.
3. Her bir rafta sv miktar, buhar miktarna gre ihmal
edilebilecek kadar kktr.
4. Her bir rafta buhar basnc sv basncndan byktr.
5. Kazan kademesi denge kademesi gibi almaktadr.
6. Kazan kademesi en iyi tanmlanan denge kademesi sistemidir.
Antoine denkleminden;
T C
B
A lnP
i
i
i
O

=
Her bir bileen iin Antoine sabitlerimiz :
A A BB C C
ETANOL ETANOL 18,9119 18,9119 3803,98 3803,98 --41,68 41,68
SO SO--
PROPANOL PROPANOL
18,6925 18,6925 3640,2 3640,2 --53,54 53,54
SO SO--BUTANOL BUTANOL 16,8712 16,8712 2874,73 2874,73 --100,3 100,3
Raoult Yasasna Gre Ksmi
Basnlarn fadeleri:
Pi = P Pi = Pi * xi i * xi
Petanol = Petanol = PPetanol * X etanol etanol * X etanol
Pi Pi- -propanol = propanol = PPi i- -propanol * X i propanol * X i- -propanol propanol
Pi Pi- -butanol = butanol = PPi i- -butanol * X i butanol * X i- -butanol butanol
Pt = Pi Pt = Pi- -butanol + Pi butanol + Pi- -propanol + Petanol propanol + Petanol
Condenser in Yaplan
Hesaplamalar:
T = 79,34 C
PToplam = 1,0030241 atm
Xetanol = 0,99
Xi-propanol = 0,000535276
Xi-butanol = 0,009464724
XToplam= Xetanol+ Xi-propanol+ Xi-butanol = 1
XToplam= 0,7055+0,2945+0,009 = 1
Poetanol = 794,086
Poi-propanol = 678,84
Poi-butanol = 238,79
Petanol = 794,086*0,7055= 560,22
Pi-propanol = 199,92
Pi-butanol = 2,149
PToplam = 1,003
Yetanol = Petanol/Ptoplam Yetanol = Petanol/Ptoplam
Yetanol = 560,22/760 =0,737 Yetanol = 560,22/760 =0,737
Y i Y i--propanol =0,263 propanol =0,263
Y i Y i--butanol =0,0028 butanol =0,0028
Y toplam =0,737 + 0,263 + 0,0028=1.0030 Y toplam =0,737 + 0,263 + 0,0028=1.0030
Reboiler in Yaplan Hesaplamalar:
T=88.37 C
P =760 mmHg
Xetanol =0,3175
Xi-propanol=0,263
Xi-butanol =0,4195
XToplam = Xetanol+ Xi-propanol+ Xi-butanol
XToplam =1
Bottom (B) ve distillat (D) deerlerinin
hesaplanmas;
F = D + B
2,15= D + 2,09
D=0,06 mol /dk
F=2,15
mol/dak
X
E
0,322
X
SO-P
=0,340
X
SO-B
=0,338
T = 20 C
D =?
X
E
=0,7055
X
SO-P
=0,2945
X
SO-B
=0,009
TD =?
B=2,09mol/dak
X
E
=0,3175
X
SO-P
=0,2630
X
SO-B
=0,4195
TB =?
V
m
L
m
L
o
V
Dalm Katsaylar (K) Her Bir Bileen in
Condenser iin:
1,044
760
560,22
Toplam
P
0
etanol
P
etanol
K
= = =
0,893
760
199,92
Toplam
P
propanol - i
P
propanol - i
K
= = =
0,314
760
2,149
Toplam
P
butanol - i
P
butanol - i
K
= = =
Reboiler iin:
1,476
760
356,26
Toplam
P
0
etanol
P
etanol
K
= = =
1,276
760
255,19
Toplam
P
propanol - i
o
P
propanol - i
K
= = =
0,466
760
148,59
Toplam
P
butanol - i
o
P
butanol - i
K
= = =
Reboiler iin:
3.167
0.466
1.476
AAB
K
etanol
K
etanol
= = =
1.171
0.466
1.276
AAB
K
so-propanol
K
so-propanol
= =

1
0,466
0.466
AAB
K
so-btanol
K
so-btanol
= = =

Deerlerinin Hesaplanmas;
Ortalama

etanol iin ;
3.245 3.167 * 3.325
Ortalama
= =
so so--propanol=1.825 propanol=1.825
so so--btanol=1 btanol=1
Deerlerinin Bulunmas;
Deneme yanlma yolu ile ,
= 0.45 olarak bulunmutur.
=

q 1

Ort
F
X *
Ort
0
)
(1
0,338) * (1
)
(1,825
0.34) * (1.825
)
(3.245
0.322) * (3.245
=

olarak bulunur.
+ =

min
D
R 1

Ort

D
X *
Ort

1.226
min
D
R
=
Fenske Denkleminden;
N
Min
= 6,80 ~ 7 olarak bulunur.
) ln(
D
) (X *
B
) (X
B
) (X *
D
) (X
ln
1 N
Ortalama Toluen
so-btanol
btanol iso etanol
Min
= +

|
etanol

)
43 3.245) * 542 32,5log(0, 51 Eo
= =
HAB ort
o
* 32,5log 51 E
=
Ortalama Kolon Verimi ;
RAF TASARIMI RAF TASARIMI
N
Gerek
21 olarak bulunur.
Gerek
21
0.43
9
0
E
Teorik
N
Gerek
N
= = =
)
)
)

'
+

'

'
+

'

=
2
D
AAB
X
B HAB
X
F
HAB
X
AAB
X
D
B
log * 0,206
s
z
log
9.11
s
z
=
3 s
=
18 3 21 s N z
= = =
0,515
729,74
1,7598
0,22002
2,31002
= = =
L
V
M
M
LV
V
L
F
V
V
V
V L
F F
K u
V
V V
=
F
LV
ye karlk gelen F*=0,8m (varsaym) deerine gre K
F
deeri
delikli raf tama kapasitesi diyagramndan 0,042 olarak okunur.
Eitliine gre K
F
ve u
F
deerleri tekrar hesaplanarak aadaki
deerler elde edilir:
K
F
= 0,042 iin u
F
=0,82549 olarak hesaplanr.
Buna karlk uF=0,82549 olarak
hesaplanr. Verilen bileimin yzey
gerilimi 20 dyn/cmden farkl olduu
iin dzeltme faktr uygulanarak:

0,2
20 F F
)
20
( * ) (K K
=
=
Toplam alan : A
t
= 0,215 m
2
ni kanal alan : A
dc
= 0,12* A
t
= 0,0258 m
2
Net alan: An = 0,88* A
t
= 0,1893 m
2
Delik alan: A
h
= 0,1* A
t
= 0,0215 m
2
Kolon ap : Dc ( m ) = 0,5234 m olarak hesaplanr.
0,215
0,6603 * 0,88
0,22002
u * 0,88
Buhar
Q
t
A
= = =
olarak bulunur. Buradan;
0,6603 .u * F u
F
= =
a-) Kuru raflarda basn dmesi: (P
kuru
)
u
h
= Q
buhar
/ Ah =5,811
%10 serbest alan iin
P
kuru
= 5,08*
P
kuru
= 5,08*
P
kuru
= 0,0775 cm
Raflarda basn dmesi:
2
Cv0
1
*
2
h
u *

'
+

'

'
+

'

C
v0
1

'
+

'

b-) Kabarcklandrlm sv ykseklii (ha)

Kabarcklandrma parametresi:
F
va
= 1,043olarak bulunur.
Kabarcklanma faktr grafiinden
Qp = 0,69 olarak okunur.
I
w
= 0,77*dc = 0,77*0,523 = 0,403 m
v

Aa
buhar
Q
Fva

'
+

'

=
Engel zerindeki Sv Ykseklii :
*Engel ykseklii ( h
w
= 5 cm olarak kabul edilirse)
Kabarcklandrlm sv ykseklii=
h
a
= Q
p
( h
w
+ h
ow
) = 0.69 *( 5 + 2,589 ) = 5.23cm
2.589cm )
0.403
0.003
( * 66,6
0,67
Iw
Q
sv
* 66,6 how
= = =

'
+

'

P
T
=P
kuru
+ h
a
P
T
= 0.077 + 5.23= 5.31 cm
Alama Kontrol:
b-) Toplam Raf Basn Dmesi (PT)
0.213
4,75 * 729.74
16.855
h
d *
L

*
4 -
4,14x10
h

= = =

'
+

'

'
+

'

Kabarck oluumu nedeniyle basn kayb;

Teoride;
7,9717 > 7.58911 olduu iin alama yoktur.
olduu zaman alama beklenmemektedir.
0W
h
W
h

h
KURU
P
+ > +
7,9717

h
KURU
P
= +
7,58911
0W
h
W
h
= +
Sv Seviyesi Gradyant:
a) Raf zerindeki kpk ykseklii (h
f
):
b) Kabarcklandrlan ktlenin hidrolik yar ap(r
h
):
13.780 cm
1) (2x0,69
5.2367
1)
p
(2Q
a
h
f
h
=

=
0,463cm
2
0.5234) (0.403
2
)
c
d
w
(l
f
d
=
+
=
+
=
0,0864m
) (100x0.463 (2x13.780)
13.780x0.463
f
100d
f
2h
f
d
f
h
Islak evre
Kesit alan
h
r
=
+
=
+
= =
c) Kabarcklandrlan ktlenin hz(u
f
):
F
va
=3,285075 iin, kpk younluu = 0,176 okunur.
d) Reynolds modl (Re
h
):
s 0,01374m/
0.463 0.38x 13.788 x
100x0,00316
f
d
f
h
sv
100Q
f
u
= = =
o
15157.66
0.0005427
0.1304x729.74 0,0864x
L

f
u
h
r
Reh
= = =
e)Srtnme Katsays ( f ) :
Delikli raf srtnme katsays tablosundan
srtnme katsays, f=0,045 olarak okunur.
10
5
F) Sv Seviyesi Gradyant ():
A
da
:ini borusu ile raf arasndaki alan, m
2
A
da
= (engel uzunluu)(ini kanal ile alt raf arasndaki aralk)
ni kanal ile raf arasndaki aralk = 40 mm (varsaym)
ni Kanalndaki Sv Ktlesinin Ykseklii (hdc):
0.05356 cm
.81 0.0864x 9
X0,403
2
0.1304
100x0,045
g
h
r
w
l
2
f
u
100f
= = =
A
da
=(0,695045)x(0.038)=0,026412 m
2
h
da
= ini borusu ile raf arasndaki apronda basn kayb
h
dc
P
T
+ h
w
+ h
ow
+ + h
da
h
dc
5.134+5 + 2.5891+ 0,0356 +0,7046
hdc 13.643 cm
0.7046cm
2
0.05113
0.00316
* 16.5
2
da
A
sv
Q
* 16.5 hda
= = =

'
+

'

'
+

'

ve
19.77< 22.5cm olduundan seilen raf
aral 0,45 m olarak seilmitir.
19.77cm
0.690
13.643
p
Q
dc
h
= =

22.5
2
45
2
R
I
= =
2
R
I
p
Q
dc
h

'
+

'

Deliklerin dizilii:
a) gen dizili iin;
Deliklerin delinebilecei alan;
I
d
, 1,5 m den kk apl kolonlar iin
0,075 m olarak alnabilir.
A
p
Aa- 2(0,075*I
w
)
A
p
= 0,163 2*(0,075*0,403)
A
p
= 0,103 m
2
A
p
Aa- 2(I
d
*I
w
)
A
p
Aa- 2(I
d
*I
w
)
Komu deliklerin merkezleri aras uzaklk : 10,925
Delikler aras net aralk = 10,925 4,75 = 6,175mm
10,925mm
h
d * 2,3
P
I
= =
1215 1214,6
(0,00475) *
4
3,14
0,063993
2
h
d
4

h
A
$ = =

'
+

'

'
+

'

gen dizili ve kare dizili iin kullanlmas

gereken deliklerin says ayn olmasna ramen (
IP/dh ) oran 2den kk olamaz ve genellikle 2,5-
4 arasnda bir deer seilir. Bu durumda gen
dizili iin bulmu olduumuz ( IP/dh ) oran bizim
iin en uygun dizili tr olarak seilmitir.
Kolon duvar kalnl
C
P) J * f * (2
D * P
+

P:1atm maksimum iletme basnc,Pa

f : Malzeme maksimum iletme gerilimi
j: Kaynak verimi ( maksimum 0,8)
c : Korozyon pay , mm = 0,05
t : Et kalnl
t =
0.085m 0,05
111457,) 10^6 * 0,8 * (2
0,523 * 101325
= +

KOLON KABUU SATIN ALMA KOLON KABUU SATIN ALMA

MALYET MALYET
Kabuk malzemesi olarak yumuak elik
tercih edilirse;
Tablodan x aral (yani apmz) 0,5234
olduundan
C=518,4 n=1,44 olarak alnr.
Ck =518,4*(0,5234)^1,44*1 =204$ Ck =518,4*(0,5234)^1,44*1 =204$
RAF SATIN ALMA MALYETNN RAF SATIN ALMA MALYETNN
HESAPLANMASI HESAPLANMASI
CR = NR*CBr*FRM*FRT*FNR
( $)
CBr=10*340*e^(0,571*3)*(1,40+0,288*0,189315)
CBr = 9835 $
FRM = a+b*D = 1,0
NR= Raf says
CBr = Raf baz fiyat
FRM= Raf malzeme faktr
D =ap m
PLATFORM VE MERDVEN PLATFORM VE MERDVEN
MALYET MALYET
CDM=X*D^Y*ZT^Z CDM=X*D^Y*ZT^Z
Z=0,8 Z=0,8
Y=0,63 Y=0,63
D=0,523 D=0,523
ZT=21 ZT=21
CDM=1018$ CDM=1018$
TOPLAM KOLON SATIN ALMA TOPLAM KOLON SATIN ALMA
MALYET MALYET
CT = CPM + CR + CK
CT = 204,1288+ 9835,898+ 4077,207
CT= 14117,23$ olarak hesaplanr.
Farkl Rd deerleri verilerek bu hesaplamalar her
biri iin yaptrlr ve kolon maliyetine kar Rd
grafie dklerek maliyetin en dk
deeribulunur