TRK STANDARDI

TURKISH STANDARD

TS 34
Austos 1988

ICS 67.080.10
1. Bask

TURUNGL MEYVELER Citrus Fruits

TRK STANDARDLARI ENSTTS Necatibey Caddesi No.112 Bakanlklar/ANKARA

Bugnk teknik ve uygulamaya dayanlarak hazrlanm olan bu standardn, zamanla ortaya kacak gelime ve deiikliklere uydurulmas mmkn olduundan ilgililerin yaynlar izlemelerini ve standardn uygulanmasnda karlatklar aksaklklar Enstitmze iletmelerini rica ederiz. Bu standard oluturan Hazrlk Grubu yesi deerli uzmanlarn emeklerini; tasarlar zerinde grlerini bildirmek suretiyle yardmc olan bilim, kamu ve zel sektr kurulular ile kiilerin deerli katklarn kranla anarz.

Kalite Sistem Belgesi malt ve hizmet sektrlerinde faaliyet gsteren kurulularn sistemlerini TS EN ISO 9000 Kalite Standardlarna uygun olarak kurmalar durumunda TSE tarafndan verilen belgedir.

Trk Standardlarna Uygunluk Markas (TSE Markas) TSE Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin ilgili Trk Standardna uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

TSEK
Kalite Uygunluk Markas (TSEK Markas) TSEK Markas, zerine veya ambaljna konulduu mallarn veya hizmetin henz Trk Standard olmadndan ilgili milletleraras veya dier lkelerin standardlarna veya Enstit tarafndan kabul edilen teknik zelliklere uygun olduunu ve mamulle veya hizmetle ilgili bir problem ortaya ktnda Trk Standardlar Enstitsnn garantisi altnda olduunu ifade eder.

DKKAT!
TS iareti ve yannda yer alan say tek bana iken (TS 4600 gibi), mamuln Trk Standardna uygun retildiine dair reticinin beyann ifade eder. Trk Standardlar Enstits tarafndan herhangi bir garanti sz konusu deildir. Standardlar ve standardizasyon konusunda daha geni bilgi Enstitmzden salanabilir. TRK STANDARDLARININ YAYIN HAKLARI SAKLIDIR.

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

NSZ
Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Ziraat Hazrlk Grubunca hazrlanm ve TSE Teknik Kurulunun 23 Austos 1988 tarihli toplantsnda kabul edilerek yaymna karar verilmitir.

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

NDEKLER
0 - KONU, TARF, KAPSAM...................................................................................... 1
0.1 - KONU........................................................................................................................ 1 0.2 - TARF........................................................................................................................ 1 0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 1

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELLKLER..................................................................... 1
1.1 - SINIFLANDIRMA....................................................................................................... 1
1.1.1 - Trler ................................................................................................................................... 1 1.1.2 - eitler................................................................................................................................. 1 1.1.3 - Snflar ................................................................................................................................. 2 1.1.4 - Boylara Ayrma .................................................................................................................... 2

1.2 - ZELLKLER............................................................................................................. 3
1.2.1 - Genel zellikler ................................................................................................................... 3 1.2.2 - Snf zellikleri..................................................................................................................... 4

1.3 - TOLERANSLAR ........................................................................................................ 4

1.3.1 - Snf Toleranslar ................................................................................................................. 4 1.3.2 - Boy Toleranslar .................................................................................................................. 4

1.4 - ZELLKLER VE MUAYENELER.............................................................................. 5

2 - NUMUNE ALMA VE MUAYENELER ................................................................... 5

2.1 - NUMUNE ALMA ........................................................................................................ 5
2.1.1 - Ambalajl Partilerden Numune Alma ................................................................................... 5 2.1.2 - Dkme Partilerden Numune Alma....................................................................................... 6

2.2 - MUAYENELER.......................................................................................................... 6
2.2.1 - Ambalaj ve Ambalaj Malzemesinin Muayenesi ................................................................... 6 2.2.2 - Turungil Meyvelerinin Muayenesi ...................................................................................... 6 2.2.3 - Usare Miktarnn Tayini........................................................................................................ 6

2.3 - DEERLENDRME ................................................................................................... 6 3) 2.4 - MUAYENE RAPORU .............................................................................................. 6

3 - PYASAYA ARZ................................................................................................... 7
3.1 - AMBALAJLI OLARAK................................................................................................ 7
3.1.1 - Katlar Halinde Dizilmi Olarak ............................................................................................. 7 3.1.2 - Katlar Halinde Dizilmemi Olarak ........................................................................................ 7 3.1.3 - Tketici Ambalajlar eklinde .............................................................................................. 7

3.2 - DKME OLARAK...................................................................................................... 7

3.2.1 - Boy Esasna Gre Boylanm Olarak ............................................................................ 7 3.2.2 - En Kk Boy art Aranarak.............................................................................................. 7

3.3 - BRRNEKLK .......................................................................................................... 7 3.4 - AMBALAJ.................................................................................................................. 8 3.5 - ARETLEME............................................................................................................ 8 3.6 - TAIMA VE MUHAFAZA........................................................................................... 9

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

TURUNGL MEYVELER

0 - KONU, TARF, KAPSAM

0.1 - KONU
Bu standard, turungil meyvelerinin tarifine, snflandrma ve zelliklerine, numune alma ve muayeneleriyle piyasaya arz ekline dairdir.

0.2 - TARF
Bu standardda turungil ad ile anlan meyveler; - Portakal : Citrus sinensis Osbeck, - Limon : Citrus limonia Osbeck, - Altntop-Grepfrut:(Grapefruit); Citrus paradisi Mac Farlane trlerine giren meyveler ile, - Mandarin (Mandalin) : Citrus reticulata Blanco trne giren veya bu trn hibritleri olan meyvelerdir.

0.3 - KAPSAM
Bu standard, tketiciye taze olarak arzedilen turungil meyvelerini kapsar.

1 - SINIFLANDIRMA VE ZELLKLER
1.1 - SINIFLANDIRMA
Turungil meyveleri, botanik ve morfolojik yaplarna gre trlere ve eitlere, zelliklerine gre snflara ve aplarna gre boylara ayrlr.

1.1.1 - Trler
Bu standard kapsamna giren turungil meyveleri; - Portakal - Limon - Altntop - Mandarin olmak zere drt tre ayrlr.

1.1.2 - eitler
Turungil meyvelerinin trlere gre balca eitleri aada gsterilmitir. 1.1.2.1 - Portakal eitleri - Finike - Akay ekeri - Hamlin - amuti (Shamouti) - Vaington Navel (Washington Navel) - Tomson Navel (Thompson Navel) - Valensiya (Valencia) - Kan (Moro) Dier eitler kendi adlaryle ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir. 1.1.2.2 - Limon eitleri - Interdonato - Lamas - Ktdiken Dier eitler kendi adlaryle ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir.

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

1.1.2.3 - Altntop eitleri - Mar sidles (Marsh Seedless) - Tomson sidles (Thompson Seedless) Dier eitler kendi adlaryle ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir. 1.1.2.4 - Mandarin eitleri - Satsuma - Klemantin (Clementine) - Vilking (Wilking) - Monreal - King - Yerli Dier eitler kendi adlaryle ve orijinleri belirtilerek piyasaya arz edilir.

1.1.3 - Snflar
Turungil meyveleri, - Ekstra - I.snf - II.snf olmak zere snfa ayrlr.

1.1.4 - Boylara Ayrma

Turungil meyveleri, uzunluk eksenine dikey olan en geni ksmnn aplarna gre izelge-1'de gsterilen boylara ayrlr. ZELGE 1 - Turungil Meyvelerinin Boylar Boy Portakal Limon Mandarin Altntop No mm mm mm mm 1) 1 87 - 100 72 - 83 63 ve yukar 109 - 139 2 84 - 96 68 - 78 58 - 69 100 - 119 3 81 - 92 63 - 72 54 - 64 93 - 110 4 77 - 88 58 - 67 50 - 60 88 - 102 2) 5 73 - 84 53 - 62 46 - 56 84 - 97 2) 6 70 - 80 48 - 57 43 - 52 81 - 93 7 67 - 76 45 - 52 41 - 48 77 - 89 8 64 - 73 39 - 46 73 - 85 9 62 - 70 37 - 44 70 - 80 10 60 - 68 35 - 42 11 58 -66 12 56 - 63 13 53 - 60 1) aplar 63 mm ve daha yukar olan mandarinlerde boylar yle belirtilir : No.1 - X 63 - 74 No.1 - XX 67 - 78 No.1 - XXX 78 ve yukar 2) Klemantin ve Monreal mandarinleri dndaki mandarin eitleri iin en kk ap 45 mmdir. Aada turungiller iin verilen en kk ap lsnden daha kk meyveler boylamaya giremez. Portakal ............................... 53 mm Limon .................................. 45 mm Klemantin ve Monreal mandarinleri ... 35 mm Dier mandarinler ....................... 45 mm Altntop ................................ 70 mm

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

1.2 - ZELLKLER
1.2.1 - Genel zellikler
Turungil meyveleri - Btn, salam, temiz olmal, Bunlarda; - Dondan meydana gelen kabuk zararlar ve meyve etinin suyunu kaybetmesi, - Mekanik tesirlerden oluan yaralanmalar ve kapanm olsa da byk kesikler, - Yabanc tat ve koku1), - Ar nem bulunmamal, - Turungil meyvelerinin saplar silme kesilmi olmaldr. 1.2.1.1 - Olgunluk ve Hasat Turungil meyveleri yetitirildikleri blgeye ve eidin zelliklerine gre ulatrma ekil ve artlarna dayanacak ve vard yerdeki pazar isteklerini karlayacak bir olgunlukta bulunmaldr. Meyvelerin hasat olgunluklar, retim blgelerine, tr ve eitlerin aa olgunluklarna gre, tamada geecek sre de hesaba katlarak, her blgede yetkili bir resm makamn bakanlnda ilgililerden kurulacak heyet tarafndan Madde 1.2.1.2 ve Madde 1.2.1.3'de verilen usare ve renk deerleri de gz nnde tutularak her yl hasattan nce tespit ve iln edilen olgunluktur. 1.2.1.2 - Usare Miktar - Portakalda usare miktar, arlk olarak meyvenin; Tomson Navel'lerde .......................% 30 Vaington Navel'lerde ...................% 33 Dier eitlerde .......................% 35 inden az olmamaldr. - Limonda usare miktar, arlk olarak meyvenin % 25'inden az olmamaldr. - Mandarinlerde usare miktar klemantin eidinde, arlk olarak meyvenin % 40'ndan, dier mandarinlerde % 33'nden az olmamaldr. - Altntopta usare miktar, arlk olarak meyvenin % 35'inden az olmamaldr. 1.2.1.3 - Renk Turungil meyveleri, yetitirildikleri blgeye, toplanma zamanna ve pazarlara tanma srelerine, pazarn uzak veya yaknlna bal olarak normal gelimeyi takiben eidine has normal renge ulam olmaldr. Renk bakmndan bu genel zellii dnda trlere gre aadaki hususlar da geerlidir : - Portakalda; Meyve, eidin tipik renginde olmaldr. Ancak meyve yzeyinin en ok 1/5'ine kadar hafif yeil renk bulunabilir. - Limonda; Meyve, eidin tipik renginde olmaldr. Ancak, toplama zaman ve yetitirilme blgesi gznnde tutularak, en az usare miktarnn bulunmas art ile hafif yeil renkte olanlara msaade edilir. - Mandarinlerde; Satsuma, monreal, klemantin eitlerinde meyve kabuunun en az 1/3', dier mandarinlerde ise en az 2/3' eidin tipik rengini alm bulunmaldr. - Altntopta; Meyve, eidin tipik renginde olmaldr. Ancak toplama zaman ve yetitirilme blgesi gznnde tutularak en az usare miktarnn bulunmas artyla hafif yeilimsi renkte olanlara msaade edilir. NOT - Aa zerinde zemin rengi deimeye balam ve Madde 1.2.1.2 deki usare miktarna erimi turungil meyveleri, yalnzca yeil rengini gidererek, bu tr ve eit iin standardda kabul edilen tabi rengi salamak maksadyle etilen gaz ile tekniine uygun ekilde suni olarak sarartlabilir. Sarartmada karpit kullanlmamaldr. Sarartma ilemi, meyvenin organoleptik zelliklerini hibir ekilde deitirmemelidir. 1) Koruyucu olarak veya dier maksatlarla herhangi bir kimyevi maddenin kullanlmas halinde meyve kabuu zerinde kalabilecek kokuya, ithalat lkenin mevzuatna uygun olduu takdirde msaade edilir. 3

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

1.2.2 - Snf zellikleri

1.2.2.1 - Ekstra Bu snfa stn nitelikteki turungil meyveleri girer. Bunlar; - ekil, grn, gelime ve renk bakmlarndan eide has zellikte olmal, - rnn genel grnn, zelliklerini, ambalaj iindeki durumunu bozmayacak ok yzeydeki ok hafif zrler hari, hibir zr bulunmamaldr. 1.2.2.2 - I.Snf Bu snfa iyi nitelikteki turungil meyveleri girer. Bunlar; - Yetitirildikleri blgeye ve toplanma zamanlarna gre eidin tipik zelliklerini tamaldr. Ancak, bir partideki meyvelerin genel grnlerini veya muhafaza edilebilme zelliklerini bozmayacak aadaki zrler bulunabilir: - Hafif ekil bozukluu, - Hafif renk bozukluu, - Meyve geliirken meydana gelen ve eidin kendi tabiatnda mevcut bulunan gm kabukluluk, pasllk gibi hafif kabuk zrleri, - Meyvenin elden geirilmesi srasnda veya srtnme ile ya da dolu vb. mekanik sebeplerden meydana gelen kapanm hafif zrler. 1.2.2.3 - II. Snf Bu snfa, daha st snflara giremeyen, fakat genel zelliklere uygun bulunan turungil meyveleri girer. Bunlarda : - Bir partideki meyvenin genel grnne veya muhafaza edilebilme zelliklerine fazla zarar vermeyecek aadaki zrler bulunabilir: - ekil bozukluu, - Renk bozukluu, - Kaba ve kaln kabukluluk, - Kapanm sathi kabuk yaralar, - Portakallar iin kabuun etinden ksmen ve hafife ayrlm olmas (bu husus mandarinler iin zr saylmaz. Fakat limon ve altntoplar iin kabul edilmeyen bir zrdr.)

1.3 - TOLERANSLAR
Bir ambalaj iinde veya dkme olarak sevkedilenlerde bir partideki turungil meyvelerinde kabul edilen snf ve boy toleranslar aada verilmitir:

1.3.1 - Snf Toleranslar

1.3.1.1 - Ekstra Bu snfn zelliklerine uymayan, fakat I. snfa giren turungil meyvelerine sayca veya arlka en ok % 5 oranna kadar tolerans tannr. Ayrca kapsl dm meyvelerden sayca en ok % 5 bulunabilir. 1.3.1.2 - I Snf Bu snfn zelliklerine uymayan, fakat II. snfa giren turungil meyvelerine sayca veya arlka en ok % 10 oranna kadar tolerans tannr. Ayrca kapsl dm meyvelerden sayca en ok % 20 bulunabilir. 1.3.1.3 - II Snf Bu snfn zelliklerine uymayan,fakat tketime elverili bulunan turungil meyvelerine sayca veya arlka en ok % 10 oranna kadar tolerans tannr. Ancak kapanmam hafif sathi kuru yaral (rme balangc olanlar hari) veya yumuak ve prsm meyveler % 5'i gememelidir. Ayrca kapsl dm meyvelerden sayca en ok % 35 bulunabilir.

1.3.2 - Boy Toleranslar

Btn snflar iin her ambalajda belirtilen boyun veya dkme partilerde boy sras toplamnn bir alt 4

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

veya bir stndeki boydan meyvelere sayca en ok % 10 oranna kadar tolerans tannr. Bir vastada veya bir vasta kompartmannda ya da konteynerde dkme olarak tanan ve boylanmayp yalnz en kk boya uyma art aranan turungil meyveleri iin aada verilen ap llerindeki meyvelere en ok % 10 oranna kadar tolerans tannr. Portakallar ......................... 50 mm Limonlar .......................... 43 mm Klemantin ve Monreal mandarinleri ... 34 mm Dier Mandarinler .................. 43 mm Altntoplar ........................ 67 mm

1.4 - ZELLKLER VE MUAYENELER

zelliklerle bunlarn muayenelerine ilikin madde numaralar izelge-2'de verilmitir. ZELGE 2 - zellik ve Muayeneler Sra No. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Madde No. 1.2.1 1.2.1.2 1.2.1.3 1.2.2 1.1.4 1.3 3.3 3.4 3.5 zellikler Genel zellikler Usare miktar Renk Snf zellikleri Boylara ayrma Toleranslar Birneklik Ambalaj ve ambalaj malzemesi aretleme Muayene Madde No 2.2.2 2.2.3 2.2.2 2.2.2 2.2.2 2.2.2 2.2.2 2.2.1 2.2.1

2 - NUMUNE ALMA VE MUAYENELER

2.1 - NUMUNE ALMA
Numune partiden alnr. Tr, eidi, snf, ambalajlar ayn olan ve bir defada muayeneye sunulan turungil meyveleri bir parti saylr. Dkme olarak sevkedilenlerde, tr, eit ve snf ayn olmak kayd ile, bunlarn yklendikleri tayclar, varsa tayc kompartmanlar veya doldurulduklar konteynerler iindeki turungil meyveleri bir parti olarak kabul edilir.

2.1.1 - Ambalajl Partilerden Numune Alma

izelge-3'de verilen partiyi meydana getiren ambalaj birimlerinin miktarna gre karlarnda gsterilen sayda ambalaj numune olarak partiden tesadfi olarak ayrlr. Muayeneler bu niteler zerinde yaplr. Muayene iin ayrlacak ambalajlar parti ierisinden tesadfi olarak seilmeli ve bunu yapmak iin TS 2) 2756 'ya gre aadaki sistematik metot uygulanmaldr: Partiyi oluturan birim ambalajlar birden balayarak 1,2,3 ....N eklinde numaralanr. Herhangi bir ambalajdan balanarak ambalajlar 1,2,3 .....N eklinde (N/n=r) kadar saylr. (N/n) bir tam say deilse (r) tam sayya tamamlanr ve (r) inci ambalaj numune olarak ayrlr. Sayma ve ayrma ilemi izelge-3'e gre ayrlmas gereken numune saysna eriilinceye kadar srdrlr. Burada; N : Parti ierisindeki ambalaj says, n : Numune olarak ayrlacak ambalaj says dr.

2) Bu standard metninde atf yaplan Trk Standardnn numaras metnin sonunda verilmitir.

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

ZELGE 3 - Numune Olarak Ayrlacak Ambalaj Says Partideki Ambalaj Says(N) 26'ya kadar 26 - 50 51 - 90 91 - 150 151 - 280 281 - 500 501 - 1200 1201 - 3200 3201 - 10000 Numune Olarak Ayrlacak Ambalaj Says(n) 2 3 5 8 13 20 32 50 80

2.1.2 - Dkme Partilerden Numune Alma

Dkme partilerden numune almak iin, partideki turungil meyve miktarnn arl biliniyorsa bu miktar, bilinmiyorsa tahmin edilen kg arlk (N) olarak kabul edilir ve izelge-3'de karlarnda gsterilen (n) miktarndaki turungil meyvesi, partinin eitli yerlerinden tesadfi olarak ayrlarak bir araya getirilir. Muayeneler bu numuneler zerinde yaplr.

2.2 - MUAYENELER
Muayenede birim ambalajdr. Dkme partilerde ise birim, bu partilerden ayrlan numunelerin tmdr. Birimler zerinde varlacak sonu btn partiye uygulanr.

2.2.1 - Ambalaj ve Ambalaj Malzemesinin Muayenesi

Ambalaj ve ambalaj malzemesinin muayenesi gzle ve elle incelenerek, koklanarak, llerek yaplr ve sonularn Madde 3.4 ve Madde 3.5 hkmlerine uygun olup olmadna baklr.

2.2.2 - Turungil Meyvelerinin Muayenesi

Turungil meyvelerinin muayenesi gzle ve elle incelenerek, koklanarak, gerektiinde tasnif makinelerinden geirilmek veya deiik aplarda hazrlanm apler halkalarla llmek, kesilmek, tadlmak suretiyle yaplr. Usare miktar ise el presleri kullanlarak bulunur (Madde 2.2.3). Sonularn Madde 1.2, Madde 1.3 ve Madde 3.3 hkmlerine uygun olup olmadna baklr.

2.2.3 - Usare Miktarnn Tayini

Turungil meyvelerinin usaresi, el presleri vastasiyle karlr. Muayene iin ayrlan meyvelerden en ok 10 tanesi rastgele seilerek tartlr (M1). Bu meyveler ortalarndan enlemesine ikiye blnerek, iinde usare kalmayncaya kadar preslenir. Presten kan usare iki katl tlbentten szlr, tlbent posada hi usare kalmayncaya kadar iyice sklr. kan usare nceden daras alnm bir kapta toplanarak tartlr. Kabn daras ktktan sonra elde edilen deer (M2) ile alnan meyve arl (M1) esas alnarak, yzde usare miktar (R) aadaki formlle hesaplanr: R = M2 x 100 M1

2.3 - DEERLENDRME
Muayene sonularnn herbiri standarda uygunsa parti standarda uygun saylr.

2.4 - MUAYENE RAPORU

3)

Muayene raporunda en az aadaki bilgiler bulunmaldr. - Muayenenin yapld yerin ad, muayeneyi yapann ve/veya raporu imzalayan yetkililerin adlar, grev ve meslekleri, - Muayene tarihi, - Numunenin tantlmas, - Muayenede uygulanan standardlarn numaralar, 3) Muayene sonucu yaplacak ilemler Trk Standardlarnn uygulanmas Hakknda Tzkte gsterilmitir. Partinin reddi ve redde itiraz halinde gerekli tutanaklar dzenlenir, red sebebi olan ve Madde 2.1'e gre alnm bulunan numune nite almayacak ekilde ambalajlanarak mhrlenir. Duruma gre ya kontrolrlk dairesine gtrlr veya yed'di emin olarak mal sahibinin sorumluluu altnda kontrol yerinde braklr. 6

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

- Sonularn gsterilmesi, - Muayene sonularn deitirebilecek faktrlerin mahzurlarn gidermek zere alnan tedbirler, - Uygulanan muayene metotlarnda belirtilmeyen veya zaruri grlmeyen, fakat muayenede yer alm olan ilemler, - Standarda uygun olup olmad, - Rapor tarih ve numaras Maln standarda uygun kmas halinde ihracatya verilecek denetleme (kontrol) belgesinin geerlik sresi 10 gndr.

3 - PYASAYA ARZ
Turungil meyveleri piyasaya ambalajl veya dkme olarak aadaki ekillerde arzedilir.

3.1 - AMBALAJLI OLARAK

3.1.1 - Katlar Halinde Dizilmi Olarak
Turungil meyveleri, ak veya kapal ambalajlar iine, boylama izelgesine uygun olarak boylandktan sonra, diyagonal ekilde dizilmelidir. Bu ekil ekstra snf iin mecburi I. ve II. snflar iin ihtiyaridir.

3.1.2 - Katlar Halinde Dizilmemi Olarak

Turungil meyveleri, ak veya kapal ambalajlar iine, boylama izelgesine uygun olarak boylandktan sonra, dizilmeden dkme olarak konulur. Bu ekil I. ve II. snflar iin uygulanabilir.

3.1.3 - Tketici Ambalajlar eklinde

Tketici ambalajlar kullanldnda; - Tketici ambalajlar meyve saysna gre hazrlanyorsa, boylama btn snflar iin mecburidir. - Tketici ambalajlar arlna gre hazrlanyorsa boylama mecburi olmamakla beraber meyvelerin genel grnleri birrnek olmaldr.

3.2 - DKME OLARAK

3.2.1 - Boy Esasna Gre Boylanm Olarak
Bir vasta veya vasta kompartmannda ya da konteynerde dkme olarak tanan ve meyvelerin arasndaki ap fark boylama izelgesine uygun olarak birbirini takibeden boy sras fark toplamna eit olarak hazrlanm vaziyette sevkedilenler. Bu ekil II snf iin uygulanabilir.

3.2.2 - En Kk Boy art Aranarak

Bir vastada veya vasta kompartmannda ya da konteynerde dkme olarak tanan ve yalnzca en kk boy art aranarak sevkedilenler. Bu ekil yalnz II. snf iin uygulanabilir.

3.3 - BRRNEKLK
Her ambalaj iindeki veya dkme partilerde bir vastada, vastann kompartmannda ya da konteynerde bulunan turungil meyveleri tr, eit, snf ve orijin ve boylanm ise boy bakmlarndan birrnek olmaldr. Ayrca olgunluk ve gelime dereceleri bakmndan da gzle grlr derecede birrneklik aranr. Ekstra snf meyveler, renk bakmndan da birrnek olmaldr. Grnen turungil meyveleri, ambalajdaki veya dkme partideki rn temsil etmelidir. Ambalajlara diyagonal ekilde dizilerek yerletirilen turungil meyvelerinde bir ambalaj iindeki en kk ve en byk meyve arasndaki ap fark aada belirlenen miktarlar gememelidir: Portakallarda 1 ve 2 boylarda ................. 11 mm 3 - 6 boylarda ................. 9 mm 7 - 13 boylarda ................ 7 mm

ICS 67.080.10

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

Mandarinlerde 1 - 4 boylarda ................ 9 mm 5 ve 6 boylarda ................. 8 mm 7 - 10 boylarda ................. 7 mm Limonlarda Btn boylarda .................. 7 mm Altntop ve katlar halinde dizilmemi olan btn turungillerde Nasl arzedilirse edilsin, bir ambalaj ierisindeki en byk ve en kk meyveler arasndaki ap fark boylama izelgesinde o boy iin verilen snrlar amamaldr. Limonlar nazar dikkate alndnda, katlar halinde dizilerek yerletirilen limonlarda uygulanan ap fark, katlar halinde dizilmemiler iin de uygulanabilir. Dkme olarak sevkedilen turungillerde Bir vastada, vastann kompartmannda veya konteynerde bulunan dkme turungil meyveleri iin en ok ap fark olarak u hususlar dikkate alnr: - En kk ap ls (bu ekilde hazrlanan ve boylama uygulanmayan partiler iin). - Boylama yaplm ise, boylama izelgesine uygun olarak arka arkaya alnan boy srasndaki fark toplamna eit olan l.

3.4 - AMBALAJ
Ambalajlar, tama, muhafaza ve pazarlama sresince turungil meyvelerini iyi bir ekilde koruyacak ve sala zarar vermeyecek nitelikte yeni, temiz, kokusuz ahap, mukavva veya dier uygun materyalden hazrlanm kasa, kutu, sepet, file vb. ekillerde yaplm olmaldr. Ambalaj boyutlar 60 4) cmx40 cm, 50 cmx30 cm, 40 cmx 30 cm , 20 cmx29 cmx43 cm, 25 cmx29 cmx 46 cm dir. Gerektiinde bunlarn dnda deiik boyutlarda ambalajlar da kullanlabilir. Bu ambalajlarn ierisine dorudan tketiciye arzolunmak zere kk ambalajlar da konulabilir. Ambalajlarn yapmnda kullanlan her trl malzeme ile bunlarn ilerine ve tatlara veya tat blmelerine konulacak kat veya dier materyal yeni, temiz ve kokusuz olmal, rne zarar vermemeli, bunlarn zerlerine yazlacak yazlarda kullanlan mrekkep ve boya ile etiketlerin yaptrlmasnda kullanlan zamk zehirli veya dier ekillerde insan salna zararl olmamal ve yazl taraf rn ile temas etmemelidir. Ahap ambalajlarda rk bulunmamal, zerlerinde budak varsa bunlar dmemi olmal ve budaklarn ap, ahap para geniliinin 1/3'n gememelidir. Ambalajlarn ierisinde hibir yabanc madde bulunmamaldr, Ancak ithalat lkenin istei halinde, meyvelerin zerine, zel bir takdim ekli olarak, yeil yaprakl taze bir dal paras konulabilir. Turungil meyveleri teker teker sarldnda kullanlacak katlar meyveyi tamamen saracak boyutlarda, ince, kuru, yeni ve kokusuz olmaldr. Ambalajlamada, turungil meyvelerinin tabi zelliklerini, zellikle tadn ve kokusunu deitirebilecek herhangi bir madde kullanlmamaldr. Ancak, alc lkenin mevzuatna uygun olmak art ile ve meyveyi korumak amaciyle meyvenin yalnz zerinde hafif bir yabanc koku brakan difenil veya benzeri kimyevi madde emdirilmi malzeme kullanlabilir. Ya da meyveler, koruyucu zel bir mum tabakas ile rtlebilir.

3.5 - ARETLEME
Her turungil meyve ambalajnn d tarafna ve ambalajn bir yzeyinde toplanacak ekilde en az aadaki bilgiler okunakl olarak silinmeyecek ve bozulmayacak ekilde yazlmal veya baslmaldr. Dkme sevkiyatta bu bilgiler tatn iine konulacak uygun byklk ve nitelikteki bir etiket zerine yazlr. Dorudan doruya tketiciye arzedilecek kk ambalajlarda ise bu bilgiler ambalaj iine, dardan grlebilecek, ekilde yerletirilecek bir etikete yazlabilir.

4) Bu ambalajda ykseklik serbesttir.

ICS 67.080.10 -

TRK STANDARDI

TS 34/Austos 1988

Firmann ticaret unvan veya ksa ad, varsa tescilli markas Bu standardn iaret ve numaras (TS 34 eklinde) Parti numaras Meyvenin ad (tr) eidi (Klemantin mandarini gibi baz eitlerde ekirdeksiz veya 1-10 ekirdekli ekildeki tantc deyimleri de eklenerek) Snf retim blgesi (ihtiyari) Boyu (ambalajlara katlar halinde yerletirilmi veya dkme olarak konulmu meyvelerde boy numaras, katlar halinde yerletirilmilerde ayn zamanda meyve adedi. Dkme partilerde boylama izelgesine uygun olarak arka arkaya alnan boy srasna gre boylama yaplm ise st ve alt boy numaralar. Boylanmam dkme partilerde ise en kk boy numaras gibi), Difenilli veya benzeri bir kimyevi maddeli malzeme kullanlm ise bunun belirtilmesi Sarartma yaplm ise bunun her ambalaj zerinde belirtilmesine gerek yoktur. Fakat sarartma yaplan meyvelerde kapsl dklme nispeti yksek olacandan sarartma ileminin uyguland kontrol belgesine veya mal ile gnderilen dier belgelere yazlabilir.

hra mallarnda bu bilgiler yabanc dille de yazlabilir. Bunlarn dnda reklam olarak ambalaj iindekilere aykr ve alcy yanltc olmamak artyle baka yaz ve resimler de konulabilir.

3.6 - TAIMA VE MUHAFAZA

- Turungil meyveleri ve iinde turungil bulunan ambalajlar fena koku yayan veya bunlar kirleten maddeler ile birarada bulundurulmamaldr. - Ambalajl ve ambalajsz turungil meyveleri ya veya gne altnda ya da dondurucu souklarda braklmamal, ya altnda tatlara ykletilip boaltlmamaldr. - Turungil ambalajlar, ileme yerlerinde, depolarda, tatlarda ve paletler zerinde birbirine ve iindeki meyvelere zarar vermeyecek hava dolamn engellemeyecek ekilde istif edilmelidir. stiflemede, araya istif tahtas veya palet konulmazsa, st ste 7 kattan ok istif yaplmamaldr. Ayakl st ak ambalajlarda istif ykseklii serbesttir. Depo ve tatlara dkme halinde konulan turungil meyvelerinin yn ykseklii 90 cm'yi amamaldr. - Turungil ambalajlarnn ykleme ve boaltma ilemlerinde gerektiinde konveyr veya palet kullanlmas tavsiye edilir.

ATIF YAPILAN TRK STANDARDI

TS 2756