Professional Documents
Culture Documents
Kitapta bahsedilen tm konular Bilimsel, sanatsal bir zemine dayandrlmaktadr. Bu bir dvme eitim kitab deildir. Yazarn konuyla ilgili seri e-kitap almalar www.dovmekitabi.com, www.deveninnali.com , adreslerinden verilecektir. Yazarn ilk kitab Trkiyede Dvme Sanat 2005 ylnda baslm olup baz internet kitap sat noktalarnda okuyucuya ulatrlmaktadr. Kitaptaki fotoraflar; bilerek, hedefli olarak yazlarla batrlm, boyutlar grlebilecek en kk pixel deerlerine indirgenmitir. Bunun sebebi, yazarn kendi dvme sitelerinden alnan yaz ve fotoraflarn kaynak belirtmeksizin birok dvme siteleri tarafndan kullanlyor olmasndandr. Zaman ierisinde bir yaynevinden kabul edilebilecek, makul bir teklif gelmesi halinde yaymlanan ve yaymlanmasna teknik imkan bulunmayan fotoraflarn orjinalleri ve haklar yazar, fotoraf ve dvme Sanats Fatih Serdaroluna aittir. Bu eser yazarn 2003 ylndan bu yana ura verdii bir almann rndr. Bu eseri zellikle yeni dvme yaptracak kiilerin dikkatle inceleyerek okumasn ve yaamlar boyu tayacaklar dvmelerini salkl ortam ve tehizatlara sahip, sadece tabelasnda deil gerekten profesyonel dvme stdyolarna yaptrmalarn neriyoruz. DVME SANATI kitabna destek verdiiniz iin ekibimiz adna teekkr ederiz. MENAJER ELF GKTA msn : elifgoktas@deveninnali.com mail: dovmesanati@gmail.com
rencileri niversite rencileri okulu bitirdiklerinde yaam dediim bitirme tezi hazrlar. Bense ya am dedi im ders balama program bi trl bitmez okula bu kitab ba lama tezi olarak sunuyorum... Hogeldim!.. Ho geldim!..
Bir millet ki resim yapmaz, bir millet ki heykel Bir gerektirdii eyleri yapmaz, bir millet ki fennin gerektirdi i eyleri yapmaz; itiraf etmeli ki o milletin ilerleme yolunda yoktur. yeri yoktur. Mustafa Kemal Atatrk
DVME SANATI
NDEKLER
BRNC
B L M:
PROFESYONEL DVME TEKNKLER ..sayfa 9 * Profesyonel dvmenin yaplabilmesi iin gerekli artlar * Profesyonel dvmecinin tanm * Profesyonel dvme organizasyonu * Kullandklar figr izim tekniklerine gre dvmecilik tipleri * Dvme makinesi montaj ve alma sistemi * Dvme yapmnda kullanlan ana malzemeler * Dvme uygulamas * Kalc dvmenin bakm
KNC
BLM:
DVME STDYOSU & DVMEC STANDARTLARI VE DVME TARZLARI.....sayfa 27 *Dvme stdyosunun genel alt yap standartlar * Profesyonel dvme seans ncesi - sonras genel temizlik ve dzen; * Profesyonel dvme seans ncesi - sonras detay temizlik ve dzen; * Dvmecide bulunmas gereken zellikler
NC
BLM:
LK VE FGR FARKLILIKLARINA GRE BAZI PROFESYONEL DVME TARZLARI....sayfa 31 * Tribal dvmeler * Celtic dvmeler
* Okyanusya Adalar (Tahiti Samua) Dvmeleri * Biomekanik dvmeler * Portre dvmeler * izgikarakter dvmeler * Mistik dvmeler * Yrtc hayvan dvmeleri * Simgeler * Konulu tablo dvmeler * Yaz dvmeler * Kapatma (cover-up) ve dzeltme dvmeler
DRDNC
BLM:
DVMEDE HJYEN..sayfa 36 * Tek kullanmlk dvme aletleri (disposable) * Sabit kullanmlk dvme aletlerine uygulanacak dezenfeksiyon sterilizasyon yntemleri * Sterilizasyon evrimi * Otoklav snflar ve kullanm
BENC
BLM:
DVME SLDRME YNTEMLER ve NSAN DERSNN YAPISI: Danman Hekim Op. Dr. Oytun dil..........sayfa 44 * Dvme sildirme yntemleri * Derinin yaps * Dvme ilemi rekonstruktif cerrahide nasl kullanlyor? * Deriye dvme uygulamas ne gibi salk sorunlarna yol aabilir? LAZERLE DVME SLME LEM: Danman Hekim Dr. Erin zntrk * Lazerle dvme sildirmek ac verir mi? * Lazerle dvme sildirmenin fiyat nedir, nasl belirlenir? * Lazerle dvme sildirmek ka seans srer?
ALTINCI
BLM :
PSKOLOJK AIDAN DVME: Danman Hekim Psikiyatrist Dr. Rabia Ay...sayfa 48 * Dvme yaptran insanlar hasta ruhlumudur? * Gnmzde dvmenin poplerlii * ocuklar asndan dvme
YEDNC
BLM :
SANATTA VE SPORDA DVME..sayfa 51 * Alternatif Rock Mzik sanats Hayko Cepkin ve dvme * Monopaletli Serbest Dal Dnya Rekortmeni Devrim Cenk Ulusoy ve dvme * Unutulmaz film mziklerinin yapmclarndan Attila zdemirolu ile dvme zerine * nl besteci ve mzik yapmcs Garo Mafyan ile dvme zerine * Yumuak sesli ama asi bir kadn! Leman Sam ile dvme zerine * Joe Lynn Turner ile Dvme zerine * Kurban Rock grubuyla dvme zerine * Feridun Dzaa ile dvme zerine * Pamela Spence ile dvme zerine * Mzisyen ve Rock Mzik Sanats Cem Kksal ile dvme zerine * Murat Ylmaz Yldrm ile dvme zerine * Ali atalba ile dvme zerine * Zardanadam Rock Grubundan Tolga Kaya ve Erbatur avuolu ile dvme zerine * Yazar, izer ve Mimar Aydn Boysan ile dvme zerine * Futbolcu Marco Aurelio ile dvme zerine
SEKZNC
BLM :
DVME HAKKINDA BAZI SORULARA CEVAPLAR...sayfa 65 * Dvme yoluyla bulaabilecek balca tehlikeli viral hastalklar nelerdir? * slam dini asndan kalc dvme ve piercing uygulamalar caizmidir? * Dvme yapm actr m?
* Dvme ncesi alkol yada uyuturucu alsam zarar olur mu? * Dvmenin creti neye gre belirleniyor? * ki, ylda silinip giden dvme boyas var m? * Nerelere dvme yaplmamal, Nerelere yaplmas daha uygun olur? * Kimlere dvme yaplmamaldr? * Dvme yaptrmak alkanlk yapar m? * Dvmeyi genelde hangi tarz insanlar yaptryor? * Dvme bulunan blgede kesikler olursa, sivilce karsa ne olur? * Ar kilo alp vermek dvmeyi etkiler mi? * Vcut gelitirme sporu yapmak kalc dvmeyi etkiler mi? * Dvmenin renklerini nasl korurum? * Dvme hangi mevsimde yaptrlmaldr? * Hangi renkler daha abuk solma yapar? * Ten rengi farkllklar dvmenin canlln etkiler mi? * Geici (kna) dvme sala zararl mdr? * Dvme moda mdr? * Askerlikte dvme sorun yaratr m? * Dvmecilik nasl bir meslek?
DOKUZUNCU BLM: GELENEKSEL DVME.....sayfa 70 * Dnyada geleneksel dvme * Tarihten gnmze geleneksel dvme * Trkiyede geleneksel dvme bedenlerin neresinde tanyor ve ne anlama geliyor * Gneydouda kadnlarda geleneksel dvme * Gneydoudaki erkeklerde geleneksel dvme * Dvmenin sosyolojik deerlendirmesi Danman Aratrmac Do. Dr. Ahmet Tan * Geleneksel dvme etnik dvme deildir * Gneydouda geleneksel dvmeye verilen isimler * Trkiyede geleneksel dvme yapma yntemleri * Geleneksel dvme adetinin hikayeletirilmesi
ONUNCU
BLM:
FOTOPORTFOLYO......sayfa 82
ONBRNC
Herhangi bir delici metal yada ine kullanlarak deriye mr boyu kalacak boyalarn zerk edilmesine dvme denir. Kalc dvme 3 kategoride incelenir.
1) lkel Dvme : Herhangi bir makine teknii kullanlmadan yaplan dvmelerdir. Geleneksel olarak Anadoluda yaplan ananevi dvmeler bu kategoriye dahildir. El yordamyla yapldklar iinderiye sabit bir derinlikte ilenmezler. ok derine dermise ve daha altna inen bu tarz dvmelerde kabarmalar, renk dalmalar, renk deitirmeleri, siliklemeler grlebilir.
1) Profesyonel dvme: Edisonun 1875 ylnda bulduu elektrik bobininin, 1891 ylnda Samuel OReilly tarafndan dvme makinesi eklinde oluturulmasyla profesyonel dvmenin temelleri atlmtr.
3) Amatr Dvme: Kap zillerinden, teyp motorlarndan iptidai olarak altrlan makinelerle, kalem mrekkepleri ve dvme iin kullanma uygun olmayan inelerle yaplrlar. Hapishane dvmeleri bu kategoriye girer.
BRNC
BLM
profesyonel
olmas
Dvme yapma hijyen kurallar dahilinde profesyonel tehizat ve dvme makinesi kullanarak, dvme yapan, yasal ve sanatsal olarak mesleki yeterlilie ulam, bir dvme stdyosunda hijyenik bir ortamda (salonunda) ve para karl dvme yapma hizmeti veren dvmeciye profesyonel dvmeci denir.
2) Aydnger kadna transfer izilmesi 3) Dvme yaplacak blgenin kllardan arnmas 4) Dvme yaplacak blgenin deri dezenfeksiyon spreyi ile temizlenmesi. 5) Vcuda transfer karlmas. 6) Steril eldivenlerin giyilmesi, 7) brik u, tutamak, arka boluktan oluan klf montajlanmas (nozzle, grip, back), 8) Dvmenin hatlarnn izilmesinde kullanlacak boyann potaya dklmesi, 9) Derideki izimin zerine vazelin srlmesi, 11) Iklandrma sisteminin dvmeyi rahat grecek ekilde ayarlanmas, 12) Figrn hatlarnn atlmas (Koyu veya glge hat), 13) Koyudan aa glgelerin ve doldurmalarn yaplmas, 14) Dzeltmelerin ve eklemelerinin yaplmas. 15) En fazla bir saat strele kapatlmas, 16) Dvmenin iyileinceye kadar hijyen kurallar dahilinde pansumann yaplmas.
10
Ressamlktan gelme, yada hayalden resim izme yetenei var olan dvmeciler transfer kullanmadan bu teknii uygulayabilirler. Bunun yan sra freehand denilen, transfer el izimi kullanmadan direkt makine ile hayal gcnden deriye dvme yapma kabiliyetine de sahiptirler. Ancak n figr izimi olmad iin perspektif hatal dvme yaplabilme olaslndan dolay freehand=serbest el kalc dvme almas tavsiye edilmeyen bir yntemdir. yada
pek
Takliti dvmecilik; Dvme ncesi vcuda aydnger yada karbon katlaryla transfer kartma sisteminin arlkla kullanld tarzdr. ok nadiren dorudan elle izim yaparak dvmeye balarlar. Genelde tm dnyada kullanlan klasik sistem katalogdan seilen figrlerin transfer sistemiyle deriye dvme olarak ilenmesidir.
11
Profesyonel dvme makinesini oluturan paralar; 1. Motor blm (kasa) *Bobinler *Kadran *Yay *Yay titreim ayar vidas *Klf sktrma vidas *(-) eksi ve (+) art elektrik girileri
Dvme makineleri genelde ift bobinlidir. Sadece hat atmada kullanlan dk devirli tek bobinlileri de mevcuttur. Kadran; bobinleri bir arada tutan, paslanmaz metalden bir paradr. ok eitli kadranlara sahip makineler vardr. Her dvmecinin elinin alt bir kadran arl olsada, hafif kadranl motorlarn kullanlmas bilein fazla yorulmasn da engeller. Kadrann grntsnn gzel olmas grsel bir estetikten teye gitmez. nemli olan bobinlerin gcdr. Bobinlerin gc ilerindeki bakr telin sarm saysyla alakaldr. Bobinler genelde 14, 12, 10, 8 sarm saysyla derecelenirler. Sarm says bydke bobinlerin dtan grnleri de byr. Titreim yapan yay n yay titreim ayar vidasna her vuruu, ucuna ine tutturulmu 12
barn bir defa deriye girip kmas demektir. Bu girip kmalarn hz elektrik voltajndan ve yay titreim ayar vidasndan ayarlanr. Makinenin her bir parasnn yedei dvmecide bulunmaldr. Belirli bir zaman sonra yay ayn noktada titreim yapmaktan dolay anr. Deimesi gerekir. Yl ierisinde birka defa kasa, paralarna ayrlp temizlenmelidir. En kk toz ve kl parasnn dahi bobinler arasndaki temas noktalarna kamas almasnda problem yaratabilir. Titreimle alan bir makine sistemi olduu iin alyan vidalar zamanla geveme yapar. Bunlar da bakm sonras iyice sklm olur. Bylece makinenin verim gc artar. Motor blm otoklava sokulamayaca iin sprey dezenfektanlarla her dvme ncesi ve sonras temizlenir. 2. Klf Blm *brik u (nozzle) *Tutamak (grip) *Arka boluk (Back) *ne lehimli bar *Bar lastii *Bobin lastii (para lastii)
a) Tek kullanmlk (Disposable) klf takm; Otoklav sterilizasyonuna ihtiya duyulmadan dvme yapmak iin tek kullanmlk klf takm kullanlabilir. Paketinden nce bar karlp makineye oturtulur. Ardndan ine ucunu ibrik
utan yeterli seviyede kacak ekilde klf makineye montajlanp, klf sktrma vidasyla hareket etmeyecek ekilde sktrlr. Kullanm sonunda klf, barda dahil olmak zere komple dvme atk pne atlacaktr. Sadece tek kullanmlk olarak ibrik u (nozzle) blmnn taklmas halinde ise yine tutamak ve arka boluk blmnn de her trl kan temas dnlerek sterilize edilmi olmas gereklidir.
Tutamak, ibrik u ve arka boluk (grip, nozzle, back) paralar alyan anahtar yardmyla birletirilerek bar klf oluturulur. Bu paralar gerek arlklar ve gerek d yaplaryla dvmecinin eline ergonomik olarak oturmaldr. Sabit kullanmlk klf ve ine bar kullanyorsak paslanmayan alamlar ieren metalden retilmi olmaldr. Alelade metalden yaplm sabit kullanmlklar hijyen artlarn tehlikeye atar. Ayrca paslanma yapmalar durumunda sterilizasyon ileminde kullanlan otoklavn mrn azaltrlar. ne lehimlenmi ve sterilize edilmi bir bar, indikatr poetinden karldktan sonra makineye taklr. Makine montajlandktan sonra bobinlerin zerinden geirilen lastik, klf iinden geen ine barnn yalpalamadan gidip gelmesini salar.
Sabit kullanmlk Klf takm ve u tipleri indikatr band (poeti) iinde Nondisposable tutamak ve ibrik u
3. Elektrik dzenei * Voltaj ve amper deerini gsteren hassas ayarl adaptr kullanlr.
Profesyonel bir dvme makinesi maksimum 15 Voltla alr. Eksi ve art olarak iki kablo giriinden gelen elektrik manyetikleme yaparak titreim oluturur. Dvme makinesinin elektrik gcne uygun hassas ayar yaplabilen dvme makinesine elektrik salayan adaptr adaptrler kullanlmaldr. Sarml adaptrler elektrik voltajnn ykselip alalmasn makineye iletirler .Bu da bazen dvmecinin istemi dnda devir artmalarna dmelerine, sebep olabilir. Dijital gstergeli ve voltaj ykselip alalmasn makineye aksettirmeyen adaptr kullanlmas en idealidir.
Pedal;
Dvme makinesi ayak pedalna bask uygulanarak alr. Dvme yapmnda her dvmecinin kendine has bir tarz vardr. Uzun sren dvme seanslarnda ayan kaslmamas iin pedala topukla basmak nerilen bir yntemdir. Hzl ve dz bir hat atabilen bir dvmecinin makinenin normal kapasitesinden dk voltajda hat atmas;dvme yaplan blgenin boyay iyi yememesine
sebep olduu gibi, yava hat atan bir dvmecinin de yksek voltajda hat atmaya almas; deriyi ok fazla tahrip edecektir. Elektrik donanmnn yerinde kullanm dvmenin kalitesini etkiler. Usta dvmeciler makinenin uygun ayarda alp almadn sesinden anlayabilirler. yi ses veren ve uzun sre almaya ramen ar derecede snma yapmayan makine; iyi bir makinedir. Az voltajla ok randuman alabilen dvmeci de makineye gerekli elektrik voltajn veren ustalam bir dvme sanatsdr.
* Eksi(-) ve (+) girii; Adaptrden kan elektrik kablolarndan biri pedala, dieri kasa blmne gider.
Trkiye'de retimi yaplmayan dvme ineleri paslanmaz metalden imal edilir. Sterilizasyona gerek olmakszn tek kullanmlk inelerle veya sterilize etmek artyla dvmecinin kendisinin lehimleyerek hazrlad inelerle dvme yaplabilir. Bu ineler; 0.20 0,25 0,30 0,35 mm kalnlklardadr ve tek balarna kullanlmazlar. Yaplacak iilie gre bir veya birden fazlas lehimlenerek kullanlr. Barlara lehimlenen dvme inelerinin kullanm alanlarna, ekillerine ve saylarna gre isimleri vardr. Hat ineleri izgi atlan yerde ift izgi brakmamas iin mmkn olduunca uca doru birbirine yakn lehimlenir.
Doldurma ve glge ineleri ise mmkn olduunca uc ksma uzak ve birletirilen ineler arasnda belirli boluk kalacak ekilde lehimlenir. Bu sayede arada kalan boluklara youn boya girii salanr.
Birletirilme saylar yaplacak iilie gre deien lehimli ine eitleri unlardr; nce Hat inesi (round liner) nce glge-doldurma inesi (round shader) Ucu yass glge ve doldurma inesi.. (mangum) Ucu yass tarama-doldurma-glgeleme inesi(flat) 15
* Dvme boyalar ve kullanm artlar: Trkiyede retimi yaplmayan dvme boyalar laboratuvar koullarnda pigmentten retilmektedir. Avrupada konuyla ilgili salk kurumlarnn art kotuu ierikte retilebilirler. Onaylanmalar iin testten gemeleri gerekir. Pigment adl toz madde kullanlarak oluturulan boyalar +10 derece s aralnda saklanmaldr. Alkol ve saf su bazl olmak zere iki trl profesyonel kalc dvme boyas retilmektedir. Tazelikleri kalitelerine dorudan etkilidir. Dvme boyalarnn 6 ay ile 12 ay arasnda kullanm mrleri vardr. Renklerdeki kalclk ve canllk; iilik kadar, boyann kalitesine, saklanma koullarnn uygunluuna da baldr. Genelde hzl tketmek uygun olduundan kk; 20 cc ve 50 cc civarnda saklama kaplarnda bulundurulmas idealdir. Uzun sre kullanlmayan boyalarn pigmentleri dibine ker. Dolaysyla pigmentler svyla karncaya kadar srekli alkalanmaldr. Boyalar dvme yaplacak kiinin gz nnde saklama kutularndan, pota denilen 1cc veya 0.5 cc lik kaplara dklerek kullanlr. Kalem mrekkeplerini ve ini boyalarn kalc dvmede kullanmak salkl deildir.
* Boya potalar ve pota yuvas : Boya potalarnn koyulaca ve birden fazla boya potas konulacak kadar delikli yuvadr. Pota yuvalar ya sterilize edilebilir metalden olmal, yada her kullanmda deitirilecek bir stre filmle kaplanmaldr
* Steril eldiven: Kalc dvme yaplrken ameliyatlarda kullanlan steril, (tek kullanmlk) eldivenler kullanlmas gereklidir. Ancak otoklavdan poetli sabit kullanmlklarn karlmas srasnda pudrasz muayene eldivenleri kullanlabilir. Pudral muayene eldivenleri allan yzeyde pudra brakrlar. Uzun sre pudral eldiven kullanan dvmecilerde allerjik reaksiyon grlebilir.
* Vazelin: Derinin yumuatlmas ve deride makinenin kaymasn salamak iin vazelin kullanlr. Vazelin tplerden tek kiilik kullanlmal, yada ahap spatula ile ana kaptan alnmaldr. Dvme sonunda dvme atk p ne atlmaldr. Sert, deride erimeyen vazelin kullanlmamaldr. Vazelinin kesinlikle iyiletirme, dezenfekte edip temiz tutma bir zellii yoktur. Deriyi yumuatarak dvme annda ypranmay azaltmas iin kullanlr. Ayn kaptan temas ederek farkl kiilere vazelin kullanlmas kan yoluyla geebilecek tm hastalklara davetiye karr.
zel da
gibi
* Sedye, koltuk kullanm: Dvme seans srasnda kullanlacak koltuk, sandalye, sedye gibi ana malzemenin zerine her seansta deitirilen bir rtnn yaylmas gereklidir. Kalc dvme yaplacak kiiler plak vcutlarn rtsz sedyeye kesinlikle temas ettirmemelidir.
16
* Dvme atk p: Kalc dvme seansnda kullanlan malzemelerin atld p kutusu, gndelik p kutusundan farkl olmal. Bu pn zerinde tbbi atk ibaresi yada dvme sarf malzemeleri p ibaresi bulunmaldr. Ayrca her seans ncesinde yeni poeti taklan bu p, seans sonunda bekletilmeden az balanp atlr. p kutusu belirli aralklarla alet dezenfektanlaryla ykanr.
* Aydnlatma sistemi: Aydnlatma sistemi sanatnn iiliini en iyi ekilde yapabilmesi asndan yeterli k dzeyinde olmas gerekir. Gz yormayan ve en ideal k olarak gn florans nerilir.
* Peete: Dvme yapmnda ve dvme sonras bakm yaparken kesinlikle pamuk kullanlmaz. Tm boya bula temizleme ilemleri peete ile yaplr.
* Dvme seansnda deri dezenfektan veya temizleme svlar kullanm: Dvme boya bulaklarnn, dvme seans srasnda ska temizlenmesi gerekir. Yapm, kurumu bulaklklar ancak bir sv yardmyla karlabilir. Bu svlarn da ak yaralarn pansumannda kullanlan svlar olmas, yada damtlm su olmas nerilir. Kesinlikle eme suyu ve ak yaray piirici svlar kullanlmamaldr. Kullanlacak svlar pskrtmeli kaplara konulmal, her seans ncesi bu kaplarn el temas olan noktalar stre film ile kaplanmaldr. Seans sonunda da poet yada stre film karlp atlmal, kaplar dezenfektan svlar pskrtlerek silinmelidir.
* Galo: Dvme yaplan yer ile misafir oturma blm ayr olmaldr. Stdyo dediimiz kalc dvme yapm yerinde dvmeci ve dvme yaplan kii galola mekana girerler. Konfor asndan manuel veya elektronik galomatikler nerilir.
17
Dvme uygulamas
1.Dvme figrnn seilmesi; Kiiler dvme yaptrrken gnlk poplizme kaplp, sonradan sklacanz bir dvmeyi yaptrmamaldr. Bu gibi durumlarn nlenmesi iin dvmeciler mterilerine bir tr danmanlk hizmeti de vermelidirler. Nerelere, hangi figrlerin dvme yaplaca yada yaplamayaca ayrntl olarak anlatlr. Ancak bu konuda tuval aday kiilerin de bilinli davranmalar gerekmektedir. Dvme kiisel olarak insann yaam felsefesini, hayata balanma noktalarn yanstmaldr. nsan her zaman bir deiim ve geliim srecindedir. Sadece gzel gzkt, estetik katt iin yaptrlan kalc dvme ilerleyen yaamda, evresel ve kiisel sorunlar yaanmasna sebep olabilir.
2. Aydnger kadna Transfer iziminin yaplmas; izim vcuda direkt elle izilmeyecekse, transfer izimi iin kullanlabilir yntemler; a) Dvmesi yaplacak figrn birebir deriye aktarlmas iin kopya kalemiyle yar effaf kat olan aydnger kadna izilmesidir. Transfer izildikten sonra deriye aktarldnda izim vcuda ters kar. b) Ters transfer karmay salayan bir karbon kad sistemi kullanlabilir. En rahat ve ucuz sistemdir. Verilen figrn hatlarn transfer etmeye hazr halde kt (printer) veren, bilgisayar ara balantlar kullanlabilir. Trkiyede bunlarn kullanmlar maliyetinden dolay pek tercih edilmemektedir.
Not: Dvmeci transfer iziminin karlmas srasnda, dvmenin tm ayrntlarn hafzasna iler. Bylece dvme yapm srasnda nereye ne u ve hangi teknikler kullanlacaktr gibi ayrntlar zihninde belirmi,
c)
18
planlanm olur. Bu yzden ii kolaylatrd gibi dnlen printer sistemi kullanlmas nerilen bir sistem deildir.
1 Transfer izimi yaplacak figrn ters kts alnr. Aydnger kad hazrlanr
2 Figr aydnger kad altna koyulduktan sonra kaydrlmadan kopya kalemiyle izilir.
3 Figrn aydnger kadna transfer izimi yapldktan sonra eksik noktas olup olmad kontrol edilir.Transfer izimi yaplmtr. Ancak izim vcuda ters kacaktr. Bunun iin transfer yaplacak izimin ters pc kts alnr. Yada tekrar tersinden izilir.
3. Derinin kllardan dezenfeksiyonu; Profesyonel dvme yaplacak blgede eer youn kl, ty varsa alnr. Ty ve kllar boya tutarlar. Dvme yaplan blge ibrik utan fazla gelen boyalarla grnmez bir gelir. Blgede kl varsa boya tutmakla kalmaz, seans sonunda bakteri oluumuna da zemin hazrlar. Kl ve tylerin alnmasndan sonra deri dezenfektanla temizlenir. Bylece deri hijyen asndan dvmeye hazrdr.
arndrlmas
ve
hale
19
4. Vcuda transfer kartma; Transfer iin dvmenin yaplaca blgeye zel sabun srlr. Kii dvme iin anatomik duru pozisyonu almaldr. Vcut normalde ayakta nasl dik duruyorsa ayn durumda transfer ilemi yaplmaldr. Dvme iin anatomik duru; vcudun ayakta, ba dik olarak, eller de bacaklarn yanna sallanm hazrol vaziyette tutulmasdr. izimi yaplm transfer kad bask uygulanarak yaklak 15 saniye kadar deri stnde tutulur. Transfer
2 3 4 5 tekniiyle izimin net aktarlmas, dvme yaplmas istenen figrn aslna benzer yaplmasnda etkilidir. nsan vcudunun dvme yaplan birok noktasnda dz bir yzey yoktur. Bazen transfer karlmas srasnda engebeli fiziksel yapdan dolay figrlerde kayma meydana gelebilir. Dvme yaplan kii bunu farkedemeyebilir. Fakat dvmeyi yapan kii bu noktalara dikkat etmelidir. zellikle portre yapmnda bu konuya dikkat edilmedii iin aslna benzemeyen insan yzleri sknt yaratmaktadr. Transfer karma ilemi sorunluysa, yada eklin duruu konusunda honutsuzluk var ise enilmeden silinip tekrar transfer karlmaldr.
Vcuda transfer kartmak iin sabun srlr Transfer karlacak blgeye figr oturtulur. Transfer izimi sabun srlen blgeye bastrlr izgileri kartrmadan tek tarafndan kaldrlr Figrn genel hatlar deriye transfer edilmitir.
5. Makinann montaj; Steril eldivenler giyilir. Yaplacak iilie gre hat, glge, boyama ineleri steril paketlerinden kartlr. Makineler montajlanr ve alr halde ine uclar deriye girecei derinlie gre ayarlanr. Her renk iin ayr bir u ve ine kullanlmas gereklidir. Bu zorunluluk zaman kaybna yol aacandan; bir dvme ileminde en az 2 makine kullanm arttr. kiden fazla dvme makinesinin kullanlmas tabiki ii kolaylatracak, dvmecinin konsantrasyonunun bozulmadan gzel bir dvme yapmasn salayacaktr. Tek makine kullanlrsa her renk iin ayr ine bar ve u takmak gereklidir. Ksaca her renk iin makine montaj sklp tekrar birletirilecektir. Bu da zaman kaybdr.
20
3 nenin iine girecei klf blmnn oluturulmas. Klf; boyann akaca u, makineyi tutmaya yarayan Tutamak ve kasa blmne klfn oturtulmasn salayan arka boluk blmnden oluur.
4 Klfn kasaya montaj tutturulmas. Bu lastik sayesinde ine deriye ayn dzlemde yalpalamadan gidip gelir.
21
6. Boya kullanm; Boya potasna hat ekme ileminde kullanlacak boya dklr. Boya potas tek kii iin kullanlr, seans sonunda pe atlr. Boya potasnn iine konulduu kaba; potalk denilir.
7. Vazelin kullanm; Vazelin, deriye kartlm olan izimin stne silinmemesine zen gstererek srlr. Vazelin kullanmnn ana amac deriyi yumuatarak tahribi azaltmaktr. Her silme, temizleme ilemi sonrasnda dvme bitinceye kadar vazelin ska yedirilerek deriye srlr.
8. Dvmenin hatlarnn atlmas; Dvme ilemi boyunca dvmeci deriyi gerdirmelidir. Gerdirme ilemi dvme inesinin mmkn olduunca fazla yzeye girip kmasn salar. Deri gerdirilmezse dvme yaplan alanda boluklar oluabilir. Esneyen, ince derili ve eklemli blge dvmeleri bu yzden dvmeciyi ok yorar. Bu blgelere dvme yapmak; derinin zor boya yemesinden dolay iki kat daha zordur. Sa elini kullanan dvmecinin izimin alt sandan, sol elini kullanan dvmecinin izimin alt solundan dvmeye balamas nerdiim uygulamadr. Bylece makine tutulan elle transfer izimi silinmemi olur. Eer yanllkla derideki transfer iziminin bir blm silinmi dvmeye freehand olarak devam edilebilir. Ancak dvmeci iini garantiye almak istiyorsa silinen blgeyi kalemle tekrar izebilir.
ise;
Deri tm ana hatlar izildikten sonra dezenfektanla fazla gelen boya bulaklar temizlenir. Temizleme ilemlerinde peete kullanlmaldr. Pamuk deriye yaptndan asla kullanlmamaldr. Dvme yapmnda ibriku; divit gibi boyay emici grev yapar. ine ald boyann ancak %2 si gibi tahmini bir oran ancak dermal tabakaya ittirebilir. Geri kalan boya deri yzeyinde kalr. Vazelin
22
hatlarn atlmas
bunlarn deriye yapp kalmadan silinmesine de yardmc olur. Eer hatlarda tam olarak boya almam izgi varsa stnden tekrar geilebilir 9. Doldurma, glgelendirme; Dvme yapmnda kullanlan siyah boyalar doldurma, hat ekme, glgelendirme gibi ilemler iin ayr ayr retilmitir. Sert tonlu doldurma boyalar, damtlm su ile inceltilip glge iin kullanlabilir. Ancak yumuak tonda hassas geiler verilmek isteniyorsa sadece glge boyalarnn kullanlmas yerinde olacaktr. Dvmeci bu boyalarn kullanm eklini ve makinenin voltaj derecesini vermek istedii iilie gre kendisi ayarlar.
10. Renklendirme (eer dvme renkliyse); Genelde bir seans iinde tm glgelendirme ve renklendirme biter. Ancak dvme boyutuna ve iiliinin zorluk derecesine gre bazen iki veya daha fazla seanslara blnebilir. lk seansta siyah doldurmalar ve glgelendirmeler, ikinci seansta dvmenin kabuk atmasndan sonra renklendirmeler yaplabilir.
Glgelendirme ve renklendirmelerde koyudan aa doru sra takip edilmesi en uygun olandr. Her renk iin ayr bir ine ve u kullanlmaldr. Siyah renkli dvme yaplan ibrikula ak renkli boya deriye ittirilmeye allmamaldr. rnek olarak; ibrik uta daha nce kullanlm siyah renk, beyaz ile kararak griye dnr.
23
* Dvme bakm Dvmenin seansnn bittii ilk saatte yaplacaklar; Dvme ilemi bittikten sonra zellikle ilk saatlerde deriden youn serum svs akacaktr. Dezenfektanla temizlendikten sonra dvmenin zerine antibiyotik etkili deri pomad srlr. Stre film ile bir saat sreyle kapatlr. Stre kartldktan sonra da dvme kabuk atncaya kadar bakm aamas balar. Bakm aamas; dvme yaptran kiinin sorumluluunda olan bir prosedrdr. Dvmeci yazl olarak bakm prosedrn kiiye vermeli ve dvmeyi yaptran kii de bakm hijyen koullarna uyarak yapmaldr. Dvme yaplm blge; seansn bitiminden sonra ok hassastr. Mikrop kaptrlmamaya zen gsterilmelidir. Dvme bakm; Dvme ilk bir saat stre film ile kapatlr. Bylece hava ile temas olmayan deri sulu kan aktmaya devam eder. Deri yzeyinde kalan l deriler ve fazla boyalar bu yolla dar atlm, derinin kzarkl azalm olur. lk bir saat dnda dvme yaplan blge asla kapatlmaz. Hava almas iyileme srecini ksaltan etkendir. Dezenfeksiyon svs temiz elle dvmeye srlr. Peeteyle bastrlarak kurulanr. Ardndan antibiyotik etkili deri pomad masajlanarak yedirilir. Bu ikili ilem 7 gn boyunca gnde en az 4 -5 defa yaplr. Dvmeli blge srlen deri pomadyla kabuklarn hepsi atncaya kadar daima nemli kalmaldr. 7. gn sonunda tm kabuklarn atm yada atma aamasnda olacaktr. Kabuklar yolunmamaldr. Yolunan yerdeki dermal tabaka alnd iin dvmenin renkleri de kabukla beraber sklm olur. Dvme bakm tam yaplmaz ve mikrop kaptrlrsa yada dvme kuru tutulursa kaln bir kabuk balar. Kaln kabuk yine dermal tabakadan renkleri tamamen skecek yada soluklatracaktr. Kabuklar attktan sonra 7. gn ile 15. gn arasnda deri besleyici cilt bakm kremleri srlmeye devam edilerek, derinin 24
toparlanmasna yardmc olunmaldr. Dvmeli kii, dvmesinin renklerinin canl durmasn istiyorsa mr boyu gne banyosu ve solaryumdan uzak durmaldr.
KNC
BLM
DVME STDYOSU VE DVMEC GENEL STANDARTLARI * Dvme stdyosunun temel alt yap standartlar
Aadaki standartlar dvme yaptracak kiilerin salkl hizmet almasn kolaylatracaktr. Dvme yaptrmak istiyorsanz ve nerede, hangi standartlar aramalym diye dnyorsanz bu maddeleri dikkatle okumanz yeterli. Yllarca dvme sanat zellikle medya ve basn tarafndan gizemi olan, rktc bir meslek olarak gsterildi. Bunlara inat dvme stdyolarnn siyah renkten, karanlktan kurtulmas, canl, temiz gsteren renklerle dekore edilmesi, bir doktor muayenehanesi artlarnda zenli olmas gereklidir. Bir dvmecinin stdyosunda kalitesini ortaya koyan en byk nokta hijyen koullarna dikkat etmesi ve dzenli olmasdr.
* Mteri karlama blm ile dvme uygulamasnn yapld alan ayr olmal, * Otoklav mutlaka olmal, * Ultrasonik ykama makinesi mutlaka olmal, * Stdyoda lavabo ve tuvalet mutlaka olmal, * Dvme koltuu veya sedyesi olmal, * Yerler mutlaka dezenfektanla silinebilir demeyle kapl olmal, * Dvme atk p ayakla baslarak alan yada tercihen sensrl olmal, * Stdyoda sigara iilmemeli yada sigara ienler iin blm ayrlmal, * ikayet edilebilecek salk ve mesleki kurumun ulam bilgileri aslmal, * Dvme yaplacak, yaplamayacak kii zelliklerini anlatan bilgilendirmeler aslmal, * 18 yandan kklere yaplamaz ibaresi mutlaka aslmal, * Stdyoda hizmet veren dvmecinin referans iiliklerinin fotoraf albm olmal, * Mteri tanma bilgi formu mutlaka doldurtulup arivlenmelidir
25
* Profesyonel dvme seans ncesi - sonras genel temizlik ve dzen; Profesyonel dvme uygulamas yaplan blmede; dvmecinin kullanaca tm sarf ve demirba malzemeleri elinin altnda olmaldr. Her malzeme en rahat ve en temiz olarak nerede kullanlacaksa orada durmaldr. Kirlenenler tek kullanmlk ise atlmaldr. Tkenenlerin yerine yenileri konmal, daima yedekli malzeme ile allmaldr. Dvme stdyosu hijyen artlarnn oluturulmas yan sra derli toplu durmaldr. Yzey dezenfektanlar kullanlarak paspaslanmaldr. Tuvalet ok hassasiyetle temiz tutulmas gereken bir alandr. Tuvaletteki musluk, havlu peetelik el dokundurmadan kullanlabilir olmaldr. * Profesyonel dvme seans ncesi - sonras detay temizlik ve dzen; Profesyonel dvme makinesi, dvme seansnn bitiminde bekletilmeden montaj paralarna ayrlmaldr. Kasa blm dezenfektanlarla silinmeli, toz almayacak bir yere kaldrlmaldr. Eer tek kullanmlk klf seti kullanlyorsa bunlar pe atlr. Sabit kullanmlk aletler tercih edilmise; inesi ucundan krlm ine bar, ibrik u, tutamak ve arka boluk blmleri birbirinden ayrlarak ultrasonik ykama makinesine atlrlar. Ultrasonik makinede Sabit kullanmlklardan boya kalntlar karlamyorsa, detarjanlanm frayla temizlenip, bol suyla durulanabilirler. Dvme uygulamas srasnda adaptrle el temas vardr. Adaptrn ayar noktalar dezenfektanlarla silinmeli yada jelatin kaplanmaldr.
26
* Ticari sat becerisi; Ayn ilde, ilede hatta lkede; yzlerce, ileriki yllarda binlerce dvmecinin arasnda farkllk yaratmak bazen yeteneklerin de stnde ticari kapasite ve beyin gc gerektirir.
* Mteri iletiimi; Dvme ncesi ve sonras yaplacak ilemler yaptran kiinin kafasnda soru iareti brakmadan tm aklyla anlatlmaldr.
* ahlak ve prensip sahibi olunmas; Her dvmeci kanunlarla belirlenmi koullara uymann yan sra belirli bir i ahlakna da sahip olmaldr. Kanuni ve mesleki yeterlilie sahip profesyonel dvmeci meslektalar hakknda mterilerine ktleme yapmamaldr. Mtevazi olup kendi iinin kalitesini artrmaya almaldr. * stikrar ve kolay ulalabilir olunmas:
Dvmecinin sabit bulunabilir noktada olmas, verilen hizmetin drlmeyip arttrlan kalitesi dvme yaptracaklar balayan bir unsurdur. Dvme sanatsnn kendi iiliklerini sergiledii web sayfas olmaldr.
* Kiisel temizlii:
Profesyonel dvme insanlarla fiziksel temas zorunlu klan bir meslektir. Bir dvmecinin stdyosunu temiz tutarken ayn zamanda kendi bedenini, elbiselerini de temiz ve bakml tutmas gerekmektedir. Dvmecilik; ne paspal giyinmek, ne de u noktalarda yaamak demektir. Dvmecilik mesleini her tarz insan yapabilir, ancak temiz giyinmek ve gzel kokmak esastr 27
NC
BLM
Profesyonel dvmeyi aada saydmz tarzlarla snrlandramayz. Genel anlamda yaplan tarzlarn zerinde duracaz.
* Tribal Dvmeler ngilizce tribe kelimesinden tremitir. Kabileye ait olan anlamna gelir. Simetrik, asimetrik, anlaml, anlamsz ekillerdir. Totemlerde kullanlan izgilerden domutur.
* Celtic Dvmeler
Genelde tribal dvmelerle kartrlr. Tribalize ekillerin i ie gemi, yerine gre karm, simetrik, asimetrik dalmalarndan olumu ekillere denir. Trk hat sanatnda bu tarzdaki izimlere gemeler denmektedir.
* Okyanusya Adalar (Tahiti Samua) Dvmeleri Simetrik ve paralel izgilerden oluan, makine bulunmadan nce ada halknn tahta ubuklarn ucuna ine tutturarak tamamyla bitkisel zlerden glgeleme teknikleri kullanmadan yaptklar bir tarzd. Ada halklar yzlerine de yaptrrlard. Gelien zamanla beraber ekillerde eitlenmi ve tahiti-samua halk dnda makine tekniiyle tm dnyada yaptrlr bir tarz halini almtr. Trkiyede pek benimsenen bir tarz olmamakla beraber izgilerin birbirlerine parellellii mistik bir hava yaratr. izgilerin ekilleri simgesel olarak mitleri, yaam, lm sonras dnyay, soyut varlklar anlatr.
28
* Biomekanik dvmeler
Yldz Savalar, yar makine yar insan robotlar... Ksaca teknolojinin getirdii yenilikler dijital izim sanatlarn, sr realist ressamlar ve ardndan da profesyonel dvmecileri etkilemitir. Ve dvme de biomekanik adl tarzn ortaya kmasna sebep olmutur. Biomekanik Tarz iin dvme makinesinin, orijinal dvme boyalarnn teknik zelliklerinin hemen hepsinin kullanld st dzey iilik gerektirir.
* Portre dvmeler nsan portreleri olduu gibi hayvan portreleri de yaplmaktadr. Hata gtrmeyen bir tarzdr. Belki hayvan portrelerinde (kpeinizin, kedinizin portresi vb) olmasa da insan portrelerinde aslna benzemesi arttr. Profesyonel dvme tekniinde en st noktada iilii gerektirir.
* izgikarakter dvmeler
izgi film karakterlerinin dvme yaplmasna denir. Sinemann insan zerindeki etkisini aka yanstr. Bu tarz dvmeleri genelde 17-22 ya grubu yaptrr. Byk ebatlarda ve ok grnecek yerlere yaptrlmazlar. Oldschool tarzn da ifade edili biimidir. leriki yllar iyi dnlerek yaptrlmas gereken bir tarzdr.
29
* Mistik dvmeler
Gerek st; peri, melek, eytan, azrail, cin, dini inanc, felsefi grleri ifade eden mitolojik figrleri ieren dvme eididir.
zellikle erkeklerin yaptrd dvmelerdir. En ok yaplanlar akrep, aslan, vahi kular, kpek, ejderha, dinazor dvmeleri denilebilir.
* Simgeler
ok geni amal yaplan dvmelerdir. Kiiden kiiye farkllk gsterir. Sizin bu da ne? Bu yaptrlr m dediiniz dvmeler tayan insan iin ok anlaml olabilir.
* Konulu tablo dvmeler Tm bir kol, bacak eklinde bir organ yada tm vcudun kapland, dorudan resim tablolarnn deriye aktarld, iilik, zaman, yaplan kii asndan cesaret gerektiren bir tarzdr. nl ressamlarn tablolar, srrealistlerin dijital izimlerinden yaplan dvmeler bu kategoridedir. Bu tarz dvmeler de henz Trkiyede yaygn olarak yaplmamaktadr. Tek bir seansta ancak birka dvmecinin beraber, ayn anda altnda bitirilmesi mmkndr. Yakuza tarzn da ierir.
30
* Yaz dvmeler Kiiler iin anlam ifade eden yazlarn, yada bir takm ekillerin yazya dntrlm hallerinin dvme olarak yaplmasdr. Bu yazlar yazdrlrken de iyi dnlmelidir. ok grsellik arzeden uzuvlara (el ve kol zeri, yz gibi ) zellikle sevgili, arkada isimlerinin yazlrken tekrar tekrar dnlmesi gereklidir. Edebe uymayan, kfr ieren, dini temalarda yada dini konulara kfr ieren yazlarn da tayan kiiye ileride sknt yaratabilecekleri mutlak hatrlatlmaldr. Hatta bunlar dvmeci tarafndan prensip olarak yaplmamaldr. Bu konuda da en byk sorumluluk yine yaptran kiidedir.
Yaz dvmeler knye amal da yaplr. Akli dengesi yerinde olmayan kiilere kaybolduklarnda bulunmalar iin, sava gibi durumlarda kiilerin hangi aile, gruba ait olduklarna dair bir ibare, belirli etnik gruplarn, mafya yelerinin, gizli rgtlerin simgesel olarak tadklar harfler, ekiller dvme olarak vcuda ilenebilmektedir. Bu tr zellik tayan kbrs gazilerinin ounda kbrs haritas ve kartma yaplan birlik numaralar ilkel olarak zellikle kollara ilenmitir. * Kapatma (cover-up) ve dzeltme dvmeler Amatr , ilkel, yllanm dvmeler; profesyonel dvme teknikleri kullanlarak dzeltilebilir veya tamamen baka bir dvmeyle kapatlabilir. Vcutlarnda ameliyat, faa izleri olan ve bunlardan psikolojik olarak rahatszlk duyan kiilere de kapatma dvme yaplmaktadr. zellikle yanklarda ve ameliyat izlerinde dokularn yenilenmesi iin 6 aydan fazla zaman gemesi gerektiinden bir dermatoloa danlmasnda yarar vardr. Kapatma dvmeler, dvmeci asndan tamamen izim yetenei ve belirli bir tecrbeyi gerektiren ilemlerdir. Her dvme kapatlabilir. Ancak asl nemli olan nasl kapatlacadr. Kapatma dvmelerde mterinin her zaman u figr yap! deme ans yoktur ve seim ans ok azdr. Dvmecinin yapm olduu dier kapatma dvmeleri referans olarak incelenmelidir.
31
* Temiz deriye yaplan dvmeye gre iilikleri daha zordur. * Dvme ve iz kapattran, temiz deriye oranla daha fazla ac eker. * Deri renk kusmas yapabilir. kinci bir seans yaplmas gerekebilir.
32
DRDNC
DVMEDE HJYEN
BLM
Dvme yapmak; sanat olmann yan sra hijyen artlarn oluturmay da gerektirir! Kan yoluyla yaylan hastalklara sebep olarak gsterilen estetik ilemlerden birisi de dvmedir. Dvmede Hijyen bal altnda anlatacamz bu konu sayesinde dvmecilere ve dvme stdyolarna sadece estetik adan deil, salk asndan da bilgili, aratrmac gzlerle bakmanz salayacaktr. Profesyonel dvme sanatlar artk dvmenin; sanatla hijyenle bulutuu bir meslek dal olduunu bilmekte ve bu konuda gerekli tm yatrm doktor edasyla hassaslkla yapmaktadr. nk Trkiyede dvmeciler bu sanat dalnn meslek olarak yaplmaya baland 1990l yllardan bu yana genel olarak iyi bir ne sahip olamadlar. Medya ise hep bu konunun zerine kt anlamda magazinsel eildi. Bu meslee sahip kan ok fazla kii olmad. Bu yzden kt imaj ykmak iin iini hakkyla yapan profesyonel dvmecilerin, bir doktor titizliiyle almas gerektiini sylyor olmam abart deildir. Uygulanan sterilizasyon sisteminde ilerleyen teknolojiyi takip edilerek, en yksek steril artlar salayacak; en ekonomik, en hzl sistem kullanlmaldr. Burada nerilen hijyen altyapsn oluturamam dvmecileri profesyonel ve hijyenik eklinde ifade etmek pek yerinde olmayacaktr. Dvme yapmnda kullanlan aletlerle, di hekimliinde kullanlan aletler arasnda olduka benzerlik vardr. Dolaysyla dvmede uygulanacak sabit kullanmlklarn sterilizasyon yntemi de di hekimlii uygulamalarndaki ile benzemektedir. Makale olarak bilimsel dergilerde yaymlanm olan stanbul niversitesi Di Hekimlii Fakltesi Mikrobiyoloji Bilim Dal Bakan Sayn Prof. Dr. Gven Kleki Hanmefendinin aratrmasn izniyle; dvme uygulamasnda kullanlan sabit kullanmlk aletlerin sterilizasyonu asndan deerlendirmeye aldm. Kitabm okuyacak dvme merakllar sterilizasyon hakknda bilgi edinerek; en azndan bu ii yaptracaklarsa hangi standartlar oluturmu kiilere yaptracaklar, ie yeni balam yada eksik bilgili dvmeciler ise hangi sterilizasyon standartlarna uymalar gerektiini renecektir. Sterilizasyon tpda olduu gibi dvmecilikte de byk bir sorundur. Prof. Dr. Gven Klekiye verdii destekten dolay teekkr ediyorum. Aada Sayn Klekinin danmanlnda dvmecilie uyarlayarak hazrladm sterilizasyon evrimi ve uygun otoklav kullanm anlatlmaktadr.
Profesyonel dvme yapmnda makinenin kasa blmne montajlanan, hijyenik adan 2 trl alet kullanmndan bahsedebiliriz;
- Tek kullanmlk (ibrik u, tutamak, arka boluk, ine bar= klf aksamlar) aletler (disposable) - Sabit kullanmlk (ibrik u, tutamak, arka boluk, ine bar= klf aksamlar) aletler (non-disposable)
1. Tek kullanmlk dvme aletleri (disposable) Tamamyla plastik d aksamyla tek kullanmlk olan ve kullanlp atlan klf ve ine barnn tercih edilmesi durumunda sterilize etmeye gerek kalmaz. nk steril paketlerden karlan bu klf ve barlar hijyen koullarna uyarak kullanlr. lem bitiminde dvme atk pne atlrlar. Sadece ibrik u blm plastikten yaplm, kullanlp atlan aparatlar vardr. Bunlarn da tutamak, arka boluk ve bar blmleri yine sterilize edilmelidir. 33
Sadece ibrik u blmnn plastik olmas demek sterilizasyonun artlarnn yerine geldii anlamna gelmez. Tek kullanmlk plastik Klf modl taklm dvme makinesi
* Sterilizasyon evrimi
(Aada nerilen sterilizasyon sistemi kitabn yazar Fatih Serdarolu tarafndan dvme uygulamalarndan nce aletleri sterilize etmek iin kullanlan bir sistemdir. Fotoraflar ve kullanlan tm tehizat Deveninnal tattoo & piercing stdyoda kullanlmaktadr.) www.deveninnali.com, www.fatihserdaroglu.com , www.dovmekitabi.com
* Tanm olarak Dezenfeksiyon : Genel olarak insanlarda hastalk yapan mikroplardan arndrma.
* Tanm olarak Sterilizasyon: Bir maddenin zerinde veya iinde bulunan tm mikroplardan, sporlu sporsuz mikroorganizmalardan arndrlma ilemine sterilizasyon denir. Sporlu bakteriler en zor yokedilen mikroorganizmalardr. Spor, baz bakterilerin kendilerini korumak, canl kalmak ve oalmak iin geirdikleri bir deiimdir. Sterilizasyonu orta, ileri derece gibi ayrma imkan yoktur.Sterilizasyon ya yaplmtr, ya da yaplmamtr. Sterilizasyonda hastalk yapan ve yapmayan tm mikroorganizmalar ldrlmektedir. * Tanm olarak Steril: Profesyonel kalc dvme yapmnda kullanlan sabit kullanmlk (non-disposable) aletler dezenfekte edilip otoklavda sterilizasyona girdikten sonra tekrar kullanlabilir. Sterilizasyon ilemi uygulanan dvme aletleri iin bu ilemin tamamlanmas sonucu tanmlamada STERL kelimesi kullanlr. 34
Ultrasonik makinede ykanm ve ardndan kurulanm dvme sabit aletleri, kimyasal indikatrl bandlarla paketlenirler. Bu indikatr poetler otoklav sterilizasyonunda renk deiimine urayan kimyasal katlardr.
35
Poetin (Bandn) az scak presle Otoklava girmeye hazr kapatlr poetlenmi sabit kullanmlklar
Otoklav sterilizasyonu her poette kimyasal indikatrl bandlar (poetler) ile izlenmelidir. Saf suyun buhara dntrlmesi ile sterilize edildiinde mavi renkteki STEAM blm kahverengiye dnr. Ve tm bu dnm bilgileri indikatr kad zerinde birka dilde yazldr. Kullanm talimatlarna uyulmu ve doru programda altrlm bir otoklav sterilizasyonda en etkili cihazdr
* ndikatr kartonu Hastane sterilizasyon evriminde de kullanlan, sterilize etme ileminin renk deitirmek suretiyle gvenirliini onaylayan kimyasal ierikli karton trdr. Sterilizasyon ilemi srasnda indikatr kartonlar, indikatr poetlerinden ayr olmak zere otoklava konulur. eitli snflarda kimyasal indikatrler vardr. zerlerine sterilizasyonun yapld tarihle, hangi materyallerin sterilize edildiine dair bilgiler yazlp bir deftere not edilirler. Bylece en son yaplan sterilizasyon tarihi, sterilize aletlerin says ve tr kayt altna alnm olur. Bu bilgilerin en az 5 sene saklanmalar gerekir. Bu kimyasal denetim; sterilizasyon, dvmeyi yaptran kiinin yannda uygulanmad srece sadece sterilizasyon ilemini yapan kiiye kant salar. ndikatr kartonlar, indikatr poetlerinden ayrca sterilizasyonu denetlemek iin kullanlan
kimyasaldr
* Otoklav snflar
Otoklavlarn 2 genel tipi vardr: a) Yerekimi (gravity displacement) otoklav (N snf bu klasmandadr) b) n vakumlu ( prevacuum) otoklav (B ve S snf otoklav bu klasmandadr)
* N Snf otoklavlar (Naked Solid Products) Yerekimi, klasik otoklavdr. Is ykseldike buharn kendi bana havay itmesi (gravity displacement = thermodynamic displacement) ilkesine dayanr. Vakum yoktur. Gelien teknolojiyle beraber yerini B ve S snf otoklavlara brakmtr. Sadece dezenfeksiyon amal kullanlabilir. Fiyat olarak B ve S snf otoklavlara gre dktr. N snf otoklavlar oyuklu 36
dvme aletlerini sterilize etmede baarl deillerdir. Vakumsuz ve poetli (indikatr bandl) sterilizasyona uygun olmamas, kullanlmamas iin yeterli sebeplerdir.
* B Snf otoklavlar (Big Sterilizer) EN 285te tanmlanm byk hastane otoklavdr. Poetli sterilizasyon sisteminde n vakumla poetlerin ve gzenekli aletlerin iindeki tm hava en az kez paral (fractionated/split) vakum teknolojisi ile ekilir. Buhar jenaratrleri vardr. Son vakum ile tam bir kurutma salanr. Her trl dvme aletinin, her noktasn steril eder. En pahal otoklav snfdr. Ancak B snfnn garantisi yzdelik oran olarak S snfndan 2 kat daha fazladr.
* S Snf otoklav (sterilization of spesific products = specified instrument) Hava ufak bir vakum pompas kullanlarak boaltlr. Tek n vakum ve kurutma sistemiyle kombine son vakum yapar. Ancak az vakumlamalarndan dolay yerletirmelerine zellikle dikkat edilmelidir. Hibir alet stste gelmemelidir. Fiyat olarak B snf otoklavdan nispeten ucuz ve kk olan S snf otoklav; sabit kullanmlk dvme aletlerinin sterilizasyonunda kullanlabilir.
Otoklavn kzaklarna sabit kullanmlk aletler poetlenerek yklenirler * Otoklav kullanm Sabit kullanmlk metal aletler maksimum 134 santigrat derecede 2,1 bar buhar basnla, sabit kullanmlk plastik paralar da 121 santigrat derecede 1,1 bar buhar basnla vakumlu otomatik olarak kurutma yapan otoklav (autoclave)a kullanm klavuzunda belirtildii ekilde yerletirilirler. Otoklavlarn snflandrlmalarnda vakumlu olup olmamalar ve vakum saylar byk etkendir. nk vakum sisteminde poet iindeki mikroplu, mikropsuz tm hava ekilmekte ve darya atlmaktadr. Mikroplarn ve sporlarnn direncini kran sya ek olarak maksimum 2 bar basn altnda braklmas ldrc darbe olmaktadr. Dz alanlarn sterilizasyonunda sorun yaanmazken girintili, boluklu aletlerin ileri yine bakteri ve sporlarn tama riski iindedirler. Bu yzden n vakum sistemli otoklav kullanm dvme aletleri iin de en uygun olandr. Poetlemede dikkat edilmesi gereken, azlarnn otoklavn kurutma ilemi srasnda ayrlp almamas iin iki defa scak preslenmesi, paketlerin al tekniklerinin renilmesidir. Sterilizasyon evrimini denetlemek iin otoklava sokulan zel indikatr katlar da kullanlabilir.
Sterilize edilmi indikatr bandlarndaki (poetlerdeki) aletlerin karlmas; Otoklavda kurutma ilemi dahil toplamda 30 dakika sterilizasyon ilemi yaplmtr ancak souma ilemi iin otoklavn kapa hafif aralanarak yarm saat daha beklenir ve aletler eer kullanlacaksa otoklavdan karlr. Steril hale getirilmi dvme aletleri, poetlenmi, az kapatlm olarak sterilizasyon ilemine girmi ise kullanma kadar da steril durumlar korunmaldr. ndikatrl poetlerin delinmemesi, azlarn tam olarak kapatlmas, 37
kullanlmad zamanlarda da paketli olsalar dahi akta braklmamas gerekir. Paketleri aarken de aletlere dokunmadan poet kat ve naylon blmden ikiye ayrlarak steril bir bez zerine atlrlar. Ve ele steril eldivenler geirilerek montajna (makinenin elektrik donanmlar otoclavea sokulamayacaklar iin yzey dezenfektanlar ile her ilem sonunda ve banda temizlenir) balanr.
Sterilizasyonda neden otoklav kullanlmaldr? Prof. Dr. Gven Kleki Hanmefendinin aratrmasna gre halen piyasada kullanmna (birok di hekimi hala kullanmaktadr) devam edilen kuru hava sterilizatr, dier adyla Pastr frn sterilizasyonda yeterince gvenilir deildir. Birok dvmecinin de bunlar kulland bilinmektedir. nternet sitelerinde ksa bir gezintide zaten yanl olan baz bilgilerin oradan kopyalanp, buraya yaptrld grlecektir. Otoklav kullanm zorunlu hale getirilmelidir! nk sabit kullanmlk dvme aletleri sterilizasyonunda Otoklav; en gvenilir, kuru haval sterilizatr en ekonomik ve en etkili sterilizasyon yntemidir. Bir dvme stdyosuna gittiinizde otoklav basn ve 134 maksimum scaklk gstergesiyle, su-buhar tahliye haznesi sayesinde kuruhaval sterilizatrden ayrt edebilirsiniz. Tp, di hekimlii, veterinerlik, gzellik bakm uzmanlar, dvme, piercing, kuafrlerin kullanm iin tanmlanan kk otoklavlarla ilgili 16.04.2004 tarihinde yrle giren Avrupa standart (EN 13060) , 13.03.2005 tarihinden beri TS EN 13060 olarak Trk Standart olarak da yrrlktedir. Bu standart, steril edilecek alet ve malzemenin yani ykn zelliklerine gre otoklav ya da evrim tiplerini belirler. Yk tipleri yekpare poetli ve poetsiz, gzenekli poetli ve poetsiz, A tipi ve B tipi oyuklu olarak ayrlmtr. Vakumsuz olan N tipi otoklav sadece yekpare poetsiz yk steril edebilir. Tm yk eitlerini her noktasnda steril edebilen B tipi otoklavdr. S tipi otoklav tamamen gzenekli malzeme ve A tipi oyuklu alet sterilizasyonu iin gvenilir deildir. Dvme aletleri genel olarak B tipi aletler snfna girmektedir. Baz S tipi otoklavlarda havann boaltlmas, buharn pozitif basnl at sistemiyle verilmesiyle ierdeki havann itilerek kartlmasyla gerekletirilir. zel yk tiplerine uygun programlar doru seilmelidir.
Otoklavn dzenli olarak spor testinden gemesi Sterilizasyon iin kullanlan otoklavn da bu ilemi eksiksiz yerine getirip getirmedii test edilmelidir. Her otoklav sterilizasyonda baarl olacak diye bir kural yoktur. Otoklav sterilizasyonunun biyolojik kontrol Posta ile Spor Testi haftalk ya da aylk olarak stanbul niversitesi Di Hekimlii Fakltesi Mikrobiyoloji Bilim Dalnda yaplmaktadr. Bu ilemde spor testini yaptracak kii .niversitesine kulland otoklav ile ilgili snf, marka, ka yldr, nerede kullanld ile ilgili bilgi formu gnderir. niversite hesabna test cretini yatrr. niversiteden mektupla test iin gnderilen indikatr bandl 3 paketin 1 tanesini hi otoklava sokmadan darda brakmakta, 1 tanesini scak pres sistemiyle tekrar aznn kapatld (stdyosunda mevcut bulunan poetleme sistemiyle) indikatr bandna koyarak, kalan 1 taneyi 38
geldii gibi otoklava yerletirerek, otoklav kullanm klavuzunda belirtildii yk tipi programnda altrr. Program bitiiyle otoklavdan karlan 2 pakete darda kalan dier tek paket eklenerek tekrar mektup zarfyla stanbul niversitesi Dihekimlii Fakltesi Mikrobiyoloji Bilim Dal na gnderilir. Ortalama olarak 10 gn iinde otoklav kullanan kiiye sonu; sterilizasyon baarl / sterilizayon baarsz eklinde postayla gnderilmektedir. Bylece otoklav gvenirlii test edilmi olur. Not: Otoklav sterilizasyonunun geerlilii ve rutin kontrol iin 21.12.2006 tarihinden beri TS EN ISO 17665-1 standart yrrle girmitir ( Prof. Dr. Gven Kleki; Di Hekimliinde Ne tip Otoklav Alnmal ve Nasl Kullanlmal? 5. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi Kitab , s. 61725, 2007).
1. Sterilizasyon cihaznn uygun koullarda kullanldn ve i grdn dorulamak iin her hafta ya da her ay yinelenmelidir.
2. Yeni bir paketleme ekli ya da malzemesi kullanlmaya balandnda sterilizasyonun paket iinde gerekletiinden emin olmak iin
3. Cihaza yeni bir yerletirme yaplmaya balandnda uygulamann doru olduundan emin olmak iin
4. Yeni personelin eitimi srasnda ve sonrasnda cihaz uygun altrdn dorulamak iin
6. mplante edilecek her tr alet ya da malzemenin steril olduundan emin olmak iin
39
BENC
BLM
1) DVME SLME YNTEMLER ve NSAN DERSNN YAPISI 2) LAZERLE DVME SLME LEM Danman Hekim Estetik Cerrah Op. Dr. Oytun dil
1) Dvme Silme yntemleri ve derinin yaps Dvmeyi yaptrmak gibi dvmeyi sildirmekte meakatli ve tp alann ilgilendiren bir uygulama. Dvme yaptrrken ve sildirirken deri yaps hakknda bilgi sahibi olursak, yaplcak ilemleri daha iyi kavram oluruz. Dvmecinin tuvali olan derinin gizemli yapsn en doru bilgilerle aktaracak tp emektarlar cerrahlardr diyerek Plastik, Rekonstrktif Ve Estetik Cerrahi Uzman Op. Dr. Oytun dile sorularm ynelttim. www.kozmetikcerrahi.com Op. Dr. Oytun dil F.S. - Dvme silme yntemleri hakknda bilgi verirmisiniz? O.dil 1) Lazer:Bugn dvme kartmada en iyi yntem lazerdir. Lazer ilemi baz renkleri iyi karrken baz renkleri kartmak birden fazla seans srebilir. 2) Dermabrazyon :40l yllardan bu yana kullanlan, zerinde yksek devirle dnen kumlu metal ular olan bir cihaz yardm ile cildin trplenmesi ilemidir. Yksek devirle dndnde cildin st katmann syrr, bylece cildin zerindeki l tabaka ile birlikte kabark lezyonlar da alnm olur. Bu uygulama iin genel yada lokal anestezi yaplabilir. 3)Dvmenin cerrahi olarak karlmas; Kalan yarann dikilerek kapatlmas dvme ufaksa yada baka bir yerden bacak yada kasktan deri alnarak deri yamas ile kapatlmas dvme bykse deri yamas ile kapatlabilir. Bu yntem ile dvmeden kesin olarak kurtulursunuz fakat deride diki izi yada deri yamasna bal ciddi bir iz kalr. Deri yamas ile kapatldnda yara yerinde daha belirgin bir iz kalyor. Dermabrazyon ve cerrahi deri alma yntemlerinde hastann durumuna ve hekimin kararna bal olarak hasta yatrlabilir.Ya snr yoktur. Her ya grubuna yaplabilecek ilemlerdir.
- Dvme uygulamalarn gznnde bulundurarak derinin yapsn anlatrmsnz? Dvme boyas ancak derinin dermal tabakasna verildiinde kalcdr. Derinin katmanlarn ksaca stten alta doru; Epidermis; epidermal tabaka en ddaki l tabaka Dermis Dermal tabaka epidermisin hemen altndaki canl tabakadr.
Derimiz kesilerek yzeyinden syrldnda nokta nokta kanama olur, ite bu nokta nokta kanama dermal tabakay gsterir. Syrkla epidermal tabaka syrlm, dermal tabaka aa km demektir
40
Alt dermal tabaka Subdermise dvme boyas verilirse, ilk aamada dardan grlmeyecektir, daha sonra ksa srede kan, lenf akm ile o blgeden uzaklatrlacak silinecek, yada skar olarak bir przleme kalacaktr. Dvme boyas ok yzeyel verilirse (epidermise) epidermisin dklmesi ile ksa srede silinecek yada solacaktr. Dvme dermal tabakaya verilmelidir. Epidermis ile Dermis arasndaki dermal tabakaya yaplan profesyonel dvmeler ise hayat boyu kalcdr. Dvme ilemi kl kmasn ve terlemeyi engellemez.
- Dvme ilemi rekonstruktif cerrahide nasl kullanlyor? O.dil - Kanser nedeniyle gs alnm bir bayana slikon gs yaplmas ileminde gs ucu yapyoruz ama renk veremiyoruz. Dvme de bu noktada kullanlmaktadr. Kontrast fark olmasn diye iki gse de ayn koyulukta dvme yaplyor. Cerrahlar bu konuda profesyonel dvmecilerle ortaklaa alma yapabiliyor.
- Faa izlerine uygulanan cerrahi bir ilem var m? O.dil Cerrahlara gelerek faa izlerine are arayan ok kii var ama bunlarn cerrahi zm yok. 2 olanak var 1) Kamuflaj makyaj ile zeri kapatlabilir. zel, kapatc sahne makyaj malzemesi ile yaplyor. Bu makyajn nasl yapldn profesyonel bir sahne makyaj uzmannn gstermesi ve malzemenin temin edilmesi gerek. Bir ka gn kmayabilir, suya dayankldr, izler kapatlp denize bile girebilir kii. Ama geicidir. 2) Bu yara izlerinin zerine profesyonel kalc dvme yaptrlabilir. Dvme, izin doal zelliklerini gidermez, iz yine kalr ama insanlarn dikkatini ekmez, insanlarn gz desene taklr. Bana kollarndaki jilet ve sigara yan izleri iin ok hasta bavuruyor. Bazs da bu izleri
41
sildirmek iin dermabrazyon yaptrm, bazs lazer ile cilt genletirme yaptrm, ama gryorum ki hi birisinde bu yntemler baarl olmam. Bence en gzel zm kapatc kamuflaj makyaj yada gzel desenli bir profesyonel dvme. Kalc makyajla izlerin zerine cilt renginde dvme yapanlarda grdm, onlarda izler daha da belirginleiyor, hepten piman oluyorlar. - Deriye dvme uygulamas ne gibi salk sorunlar aabilir? O.dil - En byk risk hijyen artlarna dikkat edilmemekten kaynaklanan hepatit, AIDS gibi hastalklarn bulamasdr. Dermal tabakann altna verilen boya skar dediimiz deride baz ptrlemelere de neden olabilir. Genel olarak uygun tabakaya dvme yaplmamas; dvmenin estetik grnmn etkileyebileceini syleyebilirim. Boyaya bal allerjik reaksiyonlar da nadiren grlebilir. - Kalc makyaj yapmn deerlendirirmisiniz? O.dil - Kalc makyaj; mikropigment uygulamasdr. Uygulamada baz farkllklar olsada dvmedir diyebiliriz. Doal maddelerden retilen pigment boyalar 3 yl kadar kalc olmak zere deriye; hijyenik artlar gzetilerek kalc makyaj makinesine taklan tek kullanmlk ineyle verilir. nc senenin sonuna doru siliklemeye balar. Genel talepler ka, gz ve dudak kontrlerinin izilmesi eklindedir. Kalc makyaj uygulamas ile her gn kanza kalem ekmekten, rimel uygulamaktan kurtulabilirsiniz. zellikle kozmetik rnlere allerjisi olan, elleri titrediinden makyaj yapamayan, televizyon ve sahne sanatlar, kaza veya hastalk sonucu ka, kirpikleri dklen, vakti kstl bayanlara nerilen bir yntemdir. Ayrca; seyrelmi kalar daha gr, bozuk ka ekliniz daha dz, ayrk gzler birbirine daha yakn, uzun bir yz daha oval, kk gzler daha byk, byk gzler normale yakn, herhangi bir yara izi yokmu gibi gsterilebilir. Dvme gibi ac veren bir ilemdir. Profesyonellerce uygulanmazsa ayn skntlar kalc makyajda da yaanabilir. - Dvme yaptrmak isteyenlere nerileriniz nelerdir? O.dil - Kiiler ileride sklacaklar figrleri yaptrmamal hereyden nce Amatr ve ilkel dvmelerde pigmentin farkl deri tabakalarna verilmesinden dolay silinmeleri de zordur. Hem sildirme ileminin zorlamamas hem de hijyeniklii asndan iinde uzman profesyonel dvmecilere yaptrlmaldr.
2) LAZERLE DVME SLME LEM - Kullandnz Lazer'in zelliklerini anlatr msnz? Bu Lazer sisteminin dnyadaki kullanlrlk dzeyi nedir ? Gnmze kadar kalc dvmelerin karlmas konusunda pek ok yntem denenmitir ancak bundan nce dvmenin ierdii farkl renkler iin farkl cihazlara ihtiya duyulmutur. Ayrca iz kalma riski de mevcut olduu iin, yeni cihazlar arayna girilmitir. Medlite Q Switch Lazer sistemi, gnmzde hem bu gibi komplikasyonlara neden olmayan, hem de tm renkler iin kullanlabilen son teknolojidir. Nanosaniye sreli darbelerle, eitli renkleri hedefleyebilen bu cihaz, dvmeye eklini veren eitli renklerde pigmentleri paralayarak, kan dolam ile karaciere iletir. Karacierden de barsak yolu ile vcuttan uzaklatrlr. Cihazn, cildin st yzne hasar vermeden alt yzeyini stma zellii sayesinde, dokuyu tekrar oluturmak iin daha yeni kolajlar retilir ve bnyenin kendi iyileme tepkisini uyarr. Prensip olarak nce siyah ve 42
mavi renklerin tedavisi yaplr, daha sonra dier renklere balanr. Tedavi genel anlamda, 3-4 hafta aralarla 4 ila 6 seanstan olumaktadr. Dvme silme ilemi ile ilgili dikkate alnmas gereken en nemli konu, uzman ve deneyimli ellerde yaplmas gereken bir ilem olduudur.
F.S. - Bu ilem ac verir mi? Tedavide ac ve ar olduka azdr. Genelde uyuturma veya genel anesteziye gerek yoktur ancak bu durum biraz da kiinin ar eii ile ilintilidir. Ar eii dk olan hastalarda, rahatszlk verici bir durum olmasn diye, o blge iin zel bir ekilde ar ve acy giderecek lokal anestezi ilemi uygulanarak rahat bir tedavi yaplmas salanr.
F.S. - Fiyatlandrma nasl yaplyor? Tm seanlar ieren tek bir fiyat verilmektedir. Tek renkli olanlara (siyah veya koyu mavi) 10cmx10cm=1000 euro, 15cmx15 cm= 1500 Euro, 20cmX20cm=2000 euro olarak
F.S. Lazerle dvme silme ilemi ka seans sryor? Dvmenin tamamen yok olaca seans says eitli faktrlere baldr. rnein dvmenin profesyonel ellerde, kaliteli boyalarla yaplm olmas, hzl sonu alma asndan ok nemlidir. Ayrca bu tip dvmeler, silinme esnasnda da herhangi bir zararl etki oluturmazlar. Bu dvmeler 4-6 seansta yok edilebilirken, dierleri yani amatr ellerde, kalitesiz boyalarla yaplan dvmeler daha uzun seanslarla tedavi edilirler. Bu nemli faktrn yannda dvmenin derecesi yani derinin stne yakn veya derininde olmas da seans saysn deitirebilecek etkenlerdendir
F.S. - Herhangi bir zarar yan etkisi var m? Tek yan etkisi, ksa bir sre sonra yok olan kzarmalardr. Daima koyu renk dvmeler daha kolay kar. zellikle siyah ve koyu mavi dvmeler en kolay kan dvmelerdir. Tedavi srasnda zel dikkat gerektiren baz blgeler vardr. rnein yz, hanmlarda gvde st gs ve meme blgesi ok dikkatli olmay gerektiren blgelerdir. Bu nedenle uygulama, mutlaka derinin yapsn bilen dermatoloji uzmanlar tarafndan gerekletirilmelidir.
43
ALTINCI
BLM
44
- Kii gelip bir nlnn dvmesini istediini sylyor. Bu hastalk mdr? R.Ay - O insanla btnlemek, o insan gibi olmak, ego zaafiyetidir. Her insann byme dneminde bir idolu vardr. Psikiyatride terim olarak Primer Obje deriz. Kzsa anneyi, ocuk erkekse babay yada en yakn erkei mesela dayy primer obje olarak grr. Bazen primer objeler deiir. En kts erkek ocuunun baba silikse anneyi primer obje olarak almasdr. Veya kz ocuudur anne silikse yada daha ok baba ile zaman geiriyorsa babay rnek alr. Yine genler idollerini primer obje olarak alrlar. Duvarlara aslan sanat posterleri bunun kantdr. Erikinlie gemeye balaynca ilk nce o posterler sklr. Ergenlik dnemi primer objelerde btnleme istei ok fazladr. Border line yani snr kiilikler bir psikoza, bir nevroza girerler. Tam olarak o objeyle btnlemek istei fazladr. Onun yapt, yaptrd ne varsa taklit eder. Onun dvmesini yaptrr. Tm ego zaafiyeti olanlara border line demek de doru olmaz. Zayf egolu ve destek bekleyen kiilerde de taklit tavr grrz. Border Line kiilerde obje sabittir ve deimez; deimesi iin objenin onu reddetmesi, ittirmesi lazm. Tm vcuduna yada belirli blgelerinde dvme yada modifikasyon yaptrarak bir hayvana benzemeye alan insanlar ska medyada haber oluyorlar; bu gerekten patolojik bir sorundur
Sevgilinin ismini dvme olarak yazdrmay deerlendirirmisiniz? R.Ay - selletirmenin baka bir yoludur. ok sevdiimiz kiilere yaptmz bir tanmlama vardr hani seni iime sokasm, iime nefes gibi alasm geldi deriz. Artk sen bensin, seni iime aldm, kimsenin almasna da izin vermem, sahiplendim demektir. Bunun da vurumu, tene kaznmasdr.
F.S. ocuklar asndan dvmeyi deerlendirirmisiniz? R.Ay - Bykler tarafndan iinden dvme kan ikletlerle kk yata verilmi oluyor. ocuk asndan da bu alama yle kabul ediliyor. ok sevdii bir izgi kahramanla kendisini o dvmeyi yaparak btnletirmi oluyor. Kendini o kahramann yerine koyuyor. 45
YEDNC
BLM
SANATTA VE SPORDA DVME Alternatif Rock Mzik Sanats, HAYKO CEPKN ve dvme;
2007 Mays aynda Tanma Bitti adl albmyle alternatif mzik piyasasndaki yerini salamlatran Hayko Cepkin ile dvmeleri hakknda konutum;
lk klibimizi ekerken ynetmenimizle kyafeti dnyorduk. zerime bir spor atleti geirmitim ki, tamam, dedi. Sportif bir kyafetle ekeceiz. Kollarm bo gzkyordu, kolluklar geirdim bylece dvmeler gznne km oldu. ncesinde dvmeler vard. Hibir zaman dvmelerimle n plana kmaya, onlar sergileme amal yaptrmaya eilimli bir insan olmadm. Bunu dnen adam salaktr. yle insanlar popler kltre alet olmulardr. Dvme yaptrmak iin bouna ac ekmitir. Dvmeyi yaarsn Hissedersin O senin felsefendir ve o yzden bunu yaparsn, yaptrrsn Vcudumda; The crow un simgesi var. Geri dnm iareti var ki, geri de dneceiz topraa Ksaca benim iin her birinin anlam ve deeri var. Seviyorum dvmelerimi. Yani ben dvmenin kltrne, felsefesine sahibim. in i yzn bilen 46
bir insanm. Popler kltrn aleti olmusa, alet edenlerin meselesidir. Beni alakadar etmez. Bakalarnn dvmeleri de, hayatlar da beni ilgilendirmez. Biri bende dvme grd diye dvme yaptryorsa zaten bu onun sorunudur. Rahatszldr. www.haykocepkin.com , www.deveninnali.com
47
da
Fatih Serdarolu -Trk mziinde ok nemli bir yeriniz var. Sizinle tanmaktan ok mutluluk duydum. Yeni dnem ses sanatlarnn bir ounda dvme grsellik olarak kullanlmakta siz bunu nasl deerlendiriyorsunuz? Attila zdemirolu - Bu deerlendirmeyi bir kyas olarak kendimi ortaya koyarak yapacaksam unu syleyebilirim; benim grntm hibir zaman mziimin tesine gememeliydi. Mzik yaammda bunun iin uratm. Yani giydiim takm elbise dahi insanlar; yaptm mzikten daha fazla konuturmamal Mzisyenliimle gurur duydum grntmle deil. Yeni dnem sanatlar pek tabi ki grsellik olarak kullanacaklar belki imdi artlar da bunu gerektiriyor. Ama kendim iin bunu asla dnmedim.
48
Garo Mafyan - Gerekli deil bence! Sesin ve alt yapnla bir eyler yapabiliyorsan, insanlar grntnle deil de icra ettiin sanatnla seni tanyorlarsa ok daha gzel bir durum. Sahnede sergilenen ov ve grsellik asla sanatn nne gememeli. Sadece tamamlayc unsur olmal
Yumuak sesli ama asi bir kadn! LEMAN SAM ile dvme zerine
- Fatih Serdarolu; dvmeniz var m? - Leman Sam; Hayr yok Bu gne kadar yaptrmaya frsatm olmad. Kar deilim yaptrmaya (glmsyor nk yaptrmaya kar msnz sorusunun geleceini bildiini sylyor) - Fatih Serdarolu; Peki hi dnmediniz mi dvme yaptrmay? Leman Sam; Evet dndm. Dnmekteyim de evremde yaptran arkadalarm var. Onlar da sk sk taklyorlar seni de dvmelendirelim asilii seversin sen diyorlar (glmeler) - Fatih Serdarolu; Dvmeyi asilik olarak m gryorsunuz? - Leman Sam; Hayr. Asilik olarak grmyorum houma giden bir figr olursa, zaman ayrrsam yaptrmaya neden olmasn ki? Ben zaten kannda asilik tayan bir insanm dvmeyi asilik olarak grmeye gerek yok. Bugn Anadolu niversitesinin radyosunda syleiye katldm rnein. Dilimi yine tutamadm, verdim veritirdim sisteme. Ha dedim tamam radyo knda polis yine bekleyecek kapda Yapm bu benim, byleyim bir dvme beni asiletirmez. - Fatih Serdarolu; Nasl bir figr yaptrmak istersiniz? -Leman Sam Bayana yakr bir figr. Mesela gzel, renkli bir iek, gsme yaptrmak isterim hani. Gzel gitmez mi sence, sanatya soraym bende? Fatih Serdarolu Bunu benden isterseniz tabiki severek yapacam emin olun. Onurdur teninize benden bir iz brakmak! - Fatih Serdarolu ; Yakn evrenizde kimde var dvme? - Leman Sam; (arkasna dnyor ve ilerideki masada kendi aralarnda laf kaynatan saz ekibine sesleniyor) Vokalistimde dvme var. stanbulda yaptrm O da.Geenlerde abla gidelim hadi sana da yaptralm dedi ama bi zaman ayarlayamadk. Renkler. Ama ben yaptrrsam gzel bir iek yaptrrm. Onu koydum kafama
Deep Purple ve Rainbow Gruplarnn Solistliini yapm dnyaca nl JOE LYNN TURNER ile Dvme zerine
(Joe Lynn Turner ile Cem Kksal ekibinde solist olarak Trkiyeye geldiinde grtk. Sk bir RAINBOW dinleyicisi olarak onunla sylei yapmak ta ayr bir zevkti tabi ki. Scak, mtavazi ve dosta yaklam ile onu birkez daha sevdim. Takdir ettim.4 Mays 2006) Fatih Serdarolu- Dvmeniz var m? Joe Lynn Turner- Dvmem yok ama kar olmamdan kaynaklanmyor bu. Karmda birka tane var. Genliinde yaptrm 49
Fatih Serdarolu- Anne ve babanzda varmyd? Joe Lynn Turner- Babamda vard. Kollar falan doluydu. Sava dneminde yaptrmt. O zamann teknolojisiyle ne kadar yaplabiliyorsa oher birinin anlam vard onun iin. Gururla tadn sylerdi ama zevk iin yaptrma derdi. Anlam olsun. Biz savan izlerini tayoruz ve onlar unutmak istemiyoruz derdi babam Fatih Serdarolu- Mzik piyasasnn iinde zellikle sizin bulunduunuz ortamda yaygn olarak grlen bir ey siz neden yaptrmadnz? Joe Lynn Turner- htiya duymadm diyelim. Ama dnmekteyim bu aralar. Yaptrrsam da Trkiyede yaptrcam. Fatih Serdarolu- Dvmenin sahnede estetik bir yan olduunu dnyormusunuz? Joe Lynn Turner- Tabi ki grsellii etkileyen bir ey ama yine de grsellii dnlerek yaptrmamal. Ciddi bir ey sonuta lnceye kadar o izi tamak zorundasn
Fatih SERDAROLU Grupta kimde dvme var? Burak Zannedersem birtek bende var. zgr Ben vcudumda herhangi bir ekilde deiiklik yaplmasndan, mdahelede bulunulmas durumundan tedirgin oluyorum. u ana kadar ne kpe, nede piercing taktm bundan sonra da olmaz. Deniz lene kadar bir eyi zerimde tamak bana gre deil. Burak ki kez beynim dnd ve yaptrdm. Ama devam etmeyi dnmyorum akas. Birini bir profesyonel dierini de Ortakyde barda bir arkadam yapt. ylesine amatrce taklyordu. Fatih Serdarolu Bir barda temizlik artlarna dikkat edilebileceine ihtimal vermiyorum. Ve memnun kalnacana da inanmyorum. Nasl yaptrdnz? Kafalar iyiydi galiba? (glmeler) Burak Yoo esasnda barda son derece ayktm. Esas profesyonel arkadaa yaptrrken kafalar iyiydi. Ama sylediin gibi barda bacama yaptrdm dvmeden hi memnun deilim. ok kt gzkyor. Fatih Serdarolu Bu konularda sanatlar halka daima rnek olmulardr. yaptrdklar yerler, kiiler gerekten bu iin profesyonelleridir diye dnlr. Sizin barda dvme yaptrmanz buna tezat oluturuyor? Burak dorudur. Size de mteriler ben u mzisyenin kolundaki dvmeyi istiyorum diye gelenler mutlaka oluyordur. Bu konuda haklsn. Dnmedim o zaman iin temizlik boyutunu.
50
Piman oldum. Dier dvmecinin yapt dvmeyi de askere gitmeden birka hafta nce yaptrdm. O da bir arzalk yani, askere giderken dvme yaptrmak (glyor) Fatih Serdarolu Bunun dnda dvmenizden dolay yakn evrenizden herhangi bir tepki oldu mu? Burak Genelde dini yn soruluyor bana. Ama bu benim yukardakiyle aramdadr, kimseye hesap vermek zorunda deilim.
PAMELA SPENCE; Her konuda ok seici bir insanm, i dvmeye gelince daha fazla
Fatih Serdarolu- Dvmeniz var m? Pamela SpenceEvet var. Belimde.Yakn bir arkadama uzun zamandr dndm bir dvme figr olduunu ve bunu kime yaptrabileceimi sordum. Oda dvme yaptrm, Onun vastasyla gittim. Fatih Serdarolu - Peki siz hemen gider gitmez dvme yaptrdnz m? Pamela Spence Yok ok seici bir insanmdr. lk nce uzun uzun dvmeciyle konutuk. Beni bilgilendirdi. Ondan birka hafta sonra da randevulap yaptrmaya gittim. Fatih Serdarolu- Peki kafanzda oluan figr neydi. Ve kafanzda olutuu gibi ortaya kt m? Pamela Spence- Ying yang yuvarlann etrafnda hoplayan iki yunus bal yaptrdm. nce izdi ve nasl olacan gsterdi. Yapt. Gayet de memnunum. lk dvmem, ilk gz arm o benim. ok dndm yaptrrken ama eer bi ara younlarsam ikinciyi yaptrmay dnyorum. Fatih Serdarolu- Dvmenin sahnede grsellii olduunu dnyormusunuz? Pamela Spence Grnecek bir yere yaptrlrsa evet grsellii olabilir. Ama benim dvmem belimde ben istemeden ve beli ok ak bir giysi giymedikten sonra gzkmez. Ama grselliini dnerek yaptrmadm. Belki bundan sonraki koluma yaplrsa grselliinden bahsedebiliriz. 51
- Fatih Serdarolu ; Dvmeniz var m? - Cem Kksal; Dvmem yok. Ama sakn bu kar olduum anlamna gelmesin. u ana kadar dnmedim yaptrmay. Kendimi byle bir eyle ifade etmeyi dnmedim her eyden nce. Mzik zaten yeterince yer kaplyor bende - Fatih Serdarolu; Getiimiz birka yla kadar dvmeyi rock ve metal icra eden mzisyenlerin daha arlkl yaptrd dnlrd. Siz bu bak asna ne diyeceksiniz? - Cem Kksal; rock mzikle uraan ve dinleyen insanlarn daha zgrlk bir yapya sahip olmalarndan kaynaklanan bir rahatlklar olduu iin yle dnlmtr. - Fatih Serdarolu ; zellikle sahne alan sanatlarn dvme yaptrmasnn, sahnedeki grselliini konusunda ne dnyorsunuz?
- Cem Kksal; Bence grsellii dnlerek yaptrlmamal. Zaten ben yaptracak olsam gstermem de zor. Genelde uzun kollu gmlek ve ceket giyiyorum. Kiinin kendi dncesine bal, ben dvmemi kullanmam. Bana anlam ifade ettii iin yaptrrm.
Fatih SERDAROLU Sizin kendinize ait felsefe ve dnceleriniz ok sk m deiiyor bu yzden mi dvmeye kar olma durumu? Murat Ylmaz YILDIRIM Ben iyi olmak adna deiim gsteriyorsam eer, benim iin bunun tutarl bir taraf vardr. Vcudumda ileriki yllarda beni piman edecek bir eyi tamak anlamsz. Fatih SERDAROLU Ayn eyi kpe gibi taklar iin de dnyor musunuz? Murat Ylmaz YILDIRIM O ok farkl. Kalc bir ey deil kart, tak! O estetik bir ey! Kalc zellii olmayan bir ey. Eer yle bir ey olsayd Allah bizi dvmeli yaratrd. Fatih SERDAROLU Bir ok sanat dvmenin grsel yann kullanyor. Bu konuda ne diyeceksiniz? Murat Ylmaz YILDIRIM Umurumda bile deil. Gzlerini kapatsnlar, grsellii kalr m onun? Grmeyen gz grrm o grsellii? Ak Veysel krd ama ok iyi bir Ozand. Herey grmekle olmuyor abi Kt olana gzlerini kapatp, kt olan grmeyip etkilenmiyeceksin. Nefisle ilgili bu sylediim. Kt olan grme, yapma! Fatih SERDAROLU Her zaman dvmeyi destekleyen, yaptran insanlarla sylei yapmamz gerekmiyor. Kart dnceleri ve dncelerinin dayanaklarn da renmeliyiz diyorum. Sonuta dvmenin bilin altn didikliyorum bir anlamda? Murat Ylmaz YILDIRIM Bu iin hibir felsefesi, dncesi yoktur. Safsatadan ibarettir. Tamamen grsellik, insanlara farkl grnme eilimi, depresif bireydir. lnceye kadar kuru faslye yemeye benzer. Bkarsn yani Fatih SERDAROLU Yoo bende de var ama bkmyorum ben. Dvmelerim anlam ifade ediyor bana! Murat Ylmaz YILDIRIM Dvmecisin, bu ii yapansn sen (glmsyor) Dvme yapabildiine gre resim de yapabilirsin. Git tuvale yap resmini, hi olmazsa sergini aarsn nsanlara yapma derim. nsanlar sergileyemezsin Fatih SERDAROLU Benim mesleim bu! Bu iten hayatm kazanyorum ben. Murat Ylmaz YILDIRIM Bu iten kazanma Benim pop mzik yada arabesk mzik yapp daha ok para kazanmama benzer Fatih SERDAROLU u an mziinizden para kazanmyor musunuz? Murat Ylmaz YILDIRIM Kazanyorum ama pop yapsaydm daha fazla para kazanrdm. Fatih SERDAROLU Ben yle dnmyorumtercih meselesi.. .Teekkrler... Murat Ylmaz YILDIRIM Ben teekkr ederim ksa ve gzel bir sohbet oldu (glmsyor fotoraflarmz eken Menajerim Elif Gkta ile oradan ayrlrken eklemeyi ihmal etmiyor) Bence dvme yapma insanlara(cevaben sadece glmsyorum)
Fatih SERDAROLU Dvme ne ifade ediyor sizin iin? Ali ATALBA Ailemde de dvmeli insanlar vardr. Yeenim de var mesela. Ama yamla da alakal artk. Bir noktadan sonra ho gelmesine ramen kpe takamyorum, dvme tayamyorum. Ama kar deilim yaptrlmasna. nsanlarn bende grmeye alk olduklar bir ekil var. Yapamyorum. Btn bunlar gencin ruh halinde biraz da mesajdr evreye. Kendini iyi, farkl hissettirir insana. Dier insanlar da bu mesajlar alrlar.
54
SEKZNC
BLM
DVME HAKKINDA BAZI SORULARA CEVAPLAR 1)Dvme yoluyla bulaabilecek balca tehlikeli viral hastalklar nelerdir?
AIDS; AIDS (Edinilmi Baklk Eksiklii Sendromu) kiiye HIV (nsanda Baklk Azaltc Virs) bulamas sonucunda oluan ve baklk sistemini etkileyerek lmcl enfeksiyonlara neden 55
olabilen hastalklar btndr. Virs tayan kiinin cinsel organ salglaryla her trl korunmasz cinsel ilikiyle bular. Kan ve kan rnleri, organ ve doku nakli, deriyi delici-kesici aletler, enjektr, ine paylam ile bular. Kii eer virs cinsel yolla almsa , ortalama 8-10 yl boyunca hekime bavurmasn gerektiren bir bulgusu olmayabilir. Virs kan yoluyla alnmsa, bu sre azalarak, 5 ay ile 2 yl arasnda deiebilir. Kii virs ald andan itibaren bakalarna bulatrabilmektedir. Sonuta, birden fazla hastalk ve kanserin ortaya kmas ile AIDS oluur ve eer tedaviye balanmazsa hastalk lmle sonulanr. AIDSin tans ELISA yntemiyle yaplan kan testiyle olur. HIV infeksiyonun henz tam tedavisi ve as bulunmamaktadr. Kullanlan tedavi ise pahaldr ve yan etkileri fazladr. HIV pozitif anneden gebelik srecinde, doum ve emzirme dneminde bebee bular. Dokunmayla, geici dvme yaplarak, Yiyecek, su ,atalbak, kak,bardak, tabak paylamyla, ksrme ve aksrmayla, bcek sokmas, hayvan srmasyla, yzme havuzu, genel tuvalet, du, sauna paylamyla, nefes, gzya ve ter ile bulamaz. Dvme yapmnda kullanlan zellikle sabit aletlerin sterilize edilmi olmas ve sarf malzemelerinin de tek kullanmlk olmas ok nemlidir. Eer bir dvme de kullanlan paslanmaz metal olan sabit kullanmlklar sterilize edilmemise, yada sarf malzemeleri tek sizde kullanlmyorsa risk altndasnzdr. HEPATT; Toplumda Sarlk olarak bilinen Hepatit, karacier hcrelerinin ciddi bir iltihabi hastaldr.
Uygun hijyen koullarnda yaplmayan dvme sonucunda kana karan virslerin grntleri Karacier vcudumuzdaki en nemli sindirim organlarndan biridir. Baz tedavilerde kullanlan tokik ilalar da hepatit yapar. Sanayide ve gnlk hayatta zehirli kimyasal maddeler, pvc maddesi de hepatite neden olabilir. Balca 6 tane A, B, C, D, E, G olmak zere hepatit virs vardr. Risk grubu alan olarak dvmecilerin; mevcut Hepatit alarn yaptrmalar hem kendi alarndan, hem de hizmet ettikleri kiiler yararna zorunlu olmaldr. A,E,G Hepatitleri ve ayn ad tayan virsleri; Bu virsler karacierde kalc bozuklua yol amazlar. Hepatit A, E virs, sindirim kanal yoluyla (az-dk) bular. Kirli sularla ykanm her trl gda (pimeden yenenler) bulama ortamdr. A virsnn as vardr. G virs yenilerde bulunmu, kan yoluyla bulaan ve tedavilere cevap verir niteliktedir. B, C Hepatitleri ve ayn ad tayan virsleri; Kan yoluyla bulaan Hepatit B ve C virsleri ile meydana gelen hepatitler kronikleebilir. Hepatit B virs tayan biri ile korunmasz cinsel ilikide bulunma, virs bulatrabilir. Hepatit C cinsel yolla bulaabilir, ancak bu olaslk son derece dktr. Hepatit C karacierle beraber deride, bbreklerde , tkrk bezlerinde, gzde sorunlara yol aabilir. Bu hastalarda virsler vcuttan atlamaz. Birka kiinin birlikte kulland ve yeteri kadar steril olmayan manikr, pedikr, makas, pens ve trpler ile ya da rastgele yerlerde piercing yaptrmakla, bu kitaptaki konusu geen gerekli sterlizasyon evrimi grmeden ok kiide kullanlm dvme aletleriyle kolayca bulaabilir. Virs tayan insanlarn di fras, tra makinas, hatta ruj gibi ahsi eyalarn kullanmakla virs bulaabilir. Hepatit B virs as sayesinde baklk kazanlr. Ancak Hepatit C virs iin a henz bulunmam olup, aratrmalar devam etmektedir.
56
kiilere (hemofili benzeri hastalklarda en ufak ine batmasndan ciddi kanamalar olabilir), bnyesi keloide yatkn kiilere (yara izleri ok kabararak iyileen kiilerde dvme yaplrken inenin batmasda keloide yolaabilir. sellitli blgelere (magazinde bahsedilen anlam ile sellit deil; burada ciltte bakteriyel enfeksiyon kastediliyor), baylma rahatszlklar olanlara (rnein epilepsi : sara hastalnda), eker hastal kontrol altna alnmam kiilere, HIV virs enfeksiyonu (AIDS), Hepatit-B ve Hepatit-C enfeksiyonlar olan kiilere, ar alk durumlarnda, hamile ya da bebeini emziren anneye dvme yaplmamaldr. 9) Dvme yaptrmak alkanlk yapar m? Dvme yaptran insanlarn pek az sadece bir dvme ile yetinirler. Ekibimizin yapt bir aratrmaya gre kiiler ilk olarak yaptrlan profesyonel dvmeden sonra ikinci dvmeyi de % 70 ayn dvmeciye yaptryorlar. Bunda yaplan dvmenin nc ahslar tarafndan beenilmesinin de etkisi byk. lk yaptrmann ardndan mutlak bir sene kadar zaman geiyor. Daha sonraki dvmelerde karar verilirken, ilkindeki kadar tedirgin olunmuyor. nk kii artk dvme yapm hakknda bilgi sahibi olduu iin daha rahat oluyor. 10) Dvmeyi genelde hangi tarz insanlar yaptryor? Bir zamanlar genel kanyla dvmeyi yaamn kenara ittii insanlarn yapt ve yaptrd dnle gelmitir. Dvmeye uzak insanlar bana dvmeyi rocklar m yaptryor? diye ska sorarlar. Rock mzik dinleyen, icra edenlerin lgn, rahat yaayan insanlar olduklar dncesi bu sorulara etken olmaktadr. Oysa dvme yaptm insanlar arasnda rockerlar kadar arabeskiler, popular, hip-hoplar da var. Hibir gruba girmeyen ve sokakta yrrken grpte elbiselerinin altnda dvme olabileceini hayal bile edemiyeceiniz insanlara dvme yapyorum. Her kiinin, her tarzn kendiyle zdeletirdii yaktrd bir dvme figr mutlaka vardr. Son zamanlarda orta yalardaki insanlarn da dvmeye rabet gsterdiklerini ve bazen ocuklarna dvme yaptrmak iin bizzat temiz stdyo ve dvmeci aradklarn grmekteyim. Bu noktada byklere yine grev dmektedir. Madem ki dvme yaptrlacak hijyene dikkat edilen profesyonel stdyolarda yaptrlmaldr. 11) Dvme bulunan blgede kesikler olursa, sivilce karsa ne olur? Dvme bulunan blgede derin yaralanmalar, bak kesikleri, ameliyat kesikleri, hep ayn noktadan kan derin sivilceler renk atmasna, renk dolgularnn ierisinde soluklamalar olmasna neden olabilir. zellikle akne tarz yaylma zellii tayabilecek irin torbalarnn zerinden dvme yaplmamas, yaplacaksa da dermatoloa danlmasnda yarar vardr. 12) Ar kilo alp vermek dvmeyi etkiler mi? Ar kilo kayplar ve almlar dvmeyi etkileyebilir. Dvme bulunan blgedeki ar kilo alm (zellikle gbek, kaba etler, boyun, baldr) ve kayb dvmede bozuklua yol aabilir. Burada bahsi geen kilo alm ve kayb 15-20 kg dr. Birka kilo alp vermenin dvmeye herhangi bir olumsuz etkisi olmaz. 13) Vcut gelitirme sporu yapmak dvmeyi etkiler mi? zellikle kol ve omuz iin geerli olmak zere dvmeyi tayan blge kaslarnz 2 yada 3 kat genileme yaparsa dvmede grsel bozukluk olabilir. 1-2 santimetrelik kas genilemesi herhangi bir sorun yaratmaz. Zaten Vcut Gelitirme Sporuna balama ya ortalamas 18 olduu dnlrse, o yatan sonra vcut llerinin spora bal kaslanma oran profesyonel vcut gelitirme sporcular dnda 2 kat ve zeri olmaz. 14) Dvmemin renklerini nasl korurum? Gne banyosu yaplmamas, gne na uzun sre maruz kalnacaksa yksek faktrl krem srlmesi gereklidir. Her du sonras nemlendirici srlmesi renklerini korur. Solaryum dvmeyi solduran hatta bazen dvmeli blgenin kabarmasna yol aan bir uygulamadr. 15) Dvme hangi mevsimde yaptrlmaldr? Havann scak olduu durumlarda sk du almak gerektiinden mmkn olduunca bahar ve k aylarnda yaplmaldr. Dvmenin yapld ilk gnlerinde ehir ebeke suyu temas olmamaldr. Ekim Mays aylar aras en uygun aylardr diyebiliriz. 58
16) Hangi renkler daha abuk solma yapar? Ak renk ieren dvmeler siyah ve siyahn tonlarnda yaplm koyu renk dvmelerden daha daha hzl solar. 17) Ten rengi farkllklar dvmenin canlln etkiler mi? Dvmecinin tuvali olan insan teni ne kadar ak tondaysa yaplacak dvmeler de renkler bir o kadar canl duracaktr. Ne kadar kaliteli boyalarla yaplrsa yaplsn esmer yada siyahi bir insann tenindeki dvme beyaz tenli bir insann tenindeki kadar canl durmaz. 18) Geici (kna) dvme sala zararl mdr? Geici dvme boyas deride en fazla 2 hafta kadar kalmaktadr. Deri zerindeki gzenekler dahil, temas ettii her yeri kaplar, kllar, tyleri boyar. Toplumumuzda her 10 kiiden birinde geici dvme iinde bulunan karma allerjisi vardr. Geici dvme yaplan blgede kanmalar ardndan kzarmalar hatta ileri safhalarda cerahat akmasna kadar gidebilir. Kna ta (Alman ta da denir) oksijenli su kartrlarak siyah bir boya haline getirilen doal kna dvme yaptrldnda mmkn olduunca abuk silinip gitmesi yararldr. Deriyi tam anlamyla kaplayan kna dvme boyas karm deriye hava aldrmaz ve alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. Kalc dvmenin deriyi kaplad ve hava aldrmad dncesi yanltr. Tam tersine bu zellik geici dvme iin sylenebilir. zellikle tatil blgelerinde kalcl ve siyahlk derecesi artsn diyerek iine peroksit denilen kimyasallar da kartrlmaktadr. Peroksit kuafrlerde sa boyanrken kna boyalarn tepkimeye girerek siyahlamas veya salar sarartmak iin kullanlan bir nevi asittir. Deriniz estetik cerraha gidecek kadar zarar grebilir. Sakzlardan kan yaptrma dvmeler kna maddeli geici dvmeler kadar tehlikeli olduu sylenebilir. Direk derinin zerini kaplar ve nerdeyse hi hava aldrmaz. Uzun sre kaldnda da kant, kzarma ve arkasndan ak yara yapabilir. ocuunuza bu yaptrmalarn sala zarar verebileceini anlatmalsnz. 19) Dvme moda mdr? Moda srekli deiim ierisinde olan ve gelip geen bir eydir. Moda terimini gnlk hayatta giyim sektr iin ok kullanrz. Dvme de bir tr elbisedir. Dvmenin moda olmas sz konusu deildir. Ancak her dneme ait moda niteliinde figrler olmutur. Gemi dnemlerde tribal desenler, yrtc hayvan figrleri, barkot, bur simgeleri, peri ve melek dvmeleri moda nitelii kazanm hem de genel yaptrlan tarzlar olduklar iin sokakta yrrken birok insanda grebileceimiz kadar klasiklemitir. 20) Askerlikte dvme sorun yaratr m? Dvmeniz varsa askere alma muayenesinde psikiyatri blmne sevk edilirsiniz. Bunun sebebi psikolojik bir rahatszlktan dolay dvmeyi yaptrp, yaptrmadnz anlamaktr. Askerlik ncesi el, yz, n kol gibi ok grnr bir yerinize dvme yaptrmsanz sorun yaayabilirsiniz. Bunlarn dnda dvmeli insanlarn oalmasndan dolay, dvme; askerlikte eskisi kadar sknt yaratmamaktadr. 21) Dvmecilik nasl bir meslek? Dvmecilii meslek olarak icra etmek zor ama keyiflidir. Dvme yapmak, yaptrmak kadar hastalktr. Tene dokunmak, ressamn tuvale dokunmasndan daha ayrcalkl bir histir. Dvmecilerin tuvali insan derisidir. nsanlar dvme sanatsna gvenirler ve tuval olarak bedenlerini teslim ederler. Dvmeyi yaptnz tenle enerji alveriiniz olur. Bu alverite enerjiyi veren daha ok dvmecidir. Gz nurunu aktr deriye. Toplumun muhafazakar kesiminde cyken, dvmeye felsefi adan yaklaan ve merakl kesimin gznde de popler bir sanatn uygulaycs olursunuz. sminizin nne dvmeci eklenir. Bazen isminiz de ortadan kalkverir. Her dvmede tekrar tekrar kendinizi ispatlamak zorundasnzdr. Bugn yorgundum, elim ktyd deme ansnz yoktur ve her seansta eliniz iyi olmaldr. Hata durumunda geri dnn olmadn bilirsiniz. Mterinin figr seimindeki kararszl yorucudur. Bazen mesleinize olan saygszlk diyebileceiniz ingene pazarlklar size bir yandan da ticaret yaptnz hatrlatverir. Dvmeye hibir zaman tam olarak sanatsal adan bakamazsnz. Kendinizi, iinizi yapnz iyi sunmak zorundasnz. Sanatkr olarak prensipleriniz olmal. Yerine gre prensipleriniz uruna mteri kaybetmelisiniz ki, gece yasta ba koyarken rahat uyuyabilesiniz. Kapnzdan her giren kii tuval 59
deildir. Bir tr psikolog edasyla insanlar tartmalsnz. Her tuval lnceye kadar sizi unutamayacak ve eer iyi bir i karmsanz, daima iyi anlacaksnz. Tabi kt bir i daima kfr yemenize sebep olabilir
BLM
Tm dnyada olduu gibi Anadoluda yaznn bulunmasndan ok nceleri insan teninde hayat bulan bir iaret dili kullanld: DVME!.. Herhangi bir mekanik destek olmakszn mitolojik figrlerin, ananevi simgelerin, iaretlerin bir takm trensel karmlarla, yntemlerle, el yordamyla deriye nakedilmesine; geleneksel dvme denir. Yapm teknikleri asndan incelendiinde ilkel dvme kategorisinde yer alr. DNYADA GELENEKSEL DVME Japonlar yakuza tarz olarak bilinen irezumi tekniiyle geleneksel dvmelerini yaparlar. rezumi tekniinde bambu bitkisinin 30cm kadar uzunluunda kesilmi gvdesinden yararlanlr. Bambunun ucuna yaplacak dvme ebatna ve iiliine gre ineler yerletirilir. neli taraf boyaya daldrlp karldktan sonra deriye sokulup ittirilir. Okyanusya adalarnda yaplan geleneksel dvmelerin tarz hemen hemen ayndr. Deien ise figrler ve anlamlardr. Uzak dou kltrnde bazen farkl olarak kam elle ittirme yerine kk bir ekile yada bir tahta parasyla kama vurarak geleneksel dvme yapmaktadrlar. Bu tarz geleneksel dvmelerin kaybolduu sylense de Trkiyedeki kadar vahim bir durumda deildir. Dnyann birok yerinde profesyonel tekniklerin yapld dvme stdyolarnda ayn zamanda gelenei yaatmak iin geleneksel ve etnik dvme yaplmaktadr. Ayrca, geleneksel dvmenin kendi kltrn dier topluluklara benimsetmek gizli amacn tayan misyonizm yan da vardr. Trkiyeye zg geleneksel dvmenin yapld bir stdyo yoktur. TARHTEN GNMZE LKEMZ SINIRLARINDA GELENEKSEL DVME Gnmzde kiinin kendi lkesinin kltrnden uzaklaarak ve kltrne sahip kmayarak modern bir insan olaca sanlmakta. Aksine modernizm eskiyle yeniyi harmanlayarak sanatsal ve bilimsel anlamda yeni eser retmeyi destekler. Geleneksel dvme Trkiyenin znde olan bir kltr gesidir. Dvmenin japonlar, ingilizler tarafndan bulunduu gibi kanlar, kltrmz iinde var olan geleneksel dvme adetinin bilinmemesinden, zamanmza kadar uygulayan ve uygulanan insanlarn sessiz kalmalarndan kaynaklanmaktadr. Geleneksel dvmenin tarihesiyle ilgili aratrmalarn ou akademik tez almalardr. Dvme makinesinin bulunmasna e zamanl olarak profesyonel dvmenin yaylmasnda ngiliz gemicilerin rol byktr. Dvme makinesinin 1891 ylnda bulunmasyla beraber, 1900l yllarda ngiliz gemiciler profesyonel dvmenin dnyaya yaylmasnda etkin rol oynamlardr. Ancak dvmeyi evrensel anlamda dndmzde hibir toplumun tekelinde bir sanat olmadn, tarih iinde derin bir aratrma yaplrsa insanln balangcyla beraber her toplulukta sadece yntemler deierek uygulandn grrz. Tarihte gnmz Trkiyesinde; birok lke kurulmu ve yklm, ok eitli milletler yaam ve geleneksel dvme bundan dolay hemen her topluluk tarafndan yaplmtr. slamdan nce Arap yarmadasnda kleler dvmeyle ve dalama yntemiyle iaretlenmitir. Bir dnem Osmanl mparatorluunda Yenieriler arasnda Ortay simgelemek iin yaplm, Yenieri Ocann kapatlmasyla son bulmutur (Nihal Kadolu Makalesi). Trkiyede dvme geleneksel anlamda kendine has bir yapda olmakla beraber; byk gler, savalar, akrabalk ve ticaret ilikileri sonucunda; Suriye, Irak gibi yakn lkelerle benzerlik tamaktadr. Trkiye snrlar iinde geleneksel dvme; Trkmen, Arap, Krt ve gebe (Karai) topluluklarda younlamak zere Adana, Adyaman, Ar, Batman, ankr, Yozgat, Diyarbakr, 60
Gaziantep, Hatay, Kahramanmara, Konya, Nide, Nevehir, Mardin, Mersin, anlurfa, Van olmak zere 40 ya stndeki kadn ve erkeklerde grlmektedir. Mezopotamya diye adlandrlan birok kltrn beii blge, Trkiyede geleneksel dvmenin en youn uyguland ve gnmze kadar rneklerini grebileceimiz yerdir. Yaptmz masa ba aratrmalarda Gneydou Anadolu blgemiz dnda Anadoluda, Dou Anadoluda, Akdenizde ok farkl folklorik zelliklere bal olarak geleneksel dvmenin yapld bilgisini edindik. Geleneksel dvmenin yaylmasnda pek Yolunun da etkisi vardr. Bu gzergah zerinde bulunan ve talara ilenmi motiflerde dvme figrlerini grebiliriz.
anlurfa Ksas Beldesinden Fatma Doru 60 yalarnda Geleneksel dvmeleriyle Gaziantep tarafnda Barak blgesinde, Gurbet denilen gezici topluluklar, anlurfann Siverek ilesinde ve Ksas Beldesinde ingene diye tabir edilen Karailer, Mardin, Midyat blgesinde de kendilerine Sazmantular diyen gezginler geleneksel dvmenin uygulayclardr. Bu bilgiler beni geleneksel dvmenin zellikle gezici topluluklar tarafndan yapld ve yayld sonucuna gtryor. Figrlerin benzerlii de bu sebeptendir. Yerleik halk dvme yapan bu kiilere konar ger olduu iin ingene demektedir. Bunlar gezdikleri yerlerde mzik aletleri alp, syleyen, insanlar elendiren ve bazen dvme yaparak hayatlarn kazanan kiilerdir. Yaptklar bu i karlnda ou zaman para yerine mbadele yaparak yiyecek maddeleri almlardr. Aratrmamz srasnda bunlarla zamannda mbadele yapan hayatta olan ihtiyar tanklarmzla rportajlarmz oldu. lk balarda deriye ilenen her figrn, iaretin bir anlam varm. Bazen bir toplulua aidiyeti temsil etmi, bazen topluma bir dnceyi anlatmaya ynelik tende sergilenmi, bazen de bir dua niteliinde uur olsun, iyilik getirsin diye deriye ilenmitir. Zamanla nesilden nesile geen bu gelenekte asl ama unutulmu, grsel yan ar basm sslenmeye, gzellemeye dnm. Bu sebepten dolay bayanlarda daha sk grlmekte. u anda geleneksel dvmeyi tayan insanlarmzn 40 ya ve zeri olduklar, bu tarz dvmenin artk yaplmad dnlrse ilerleyen yllarda ebediyete gen her geleneksel dvmeli vatandamzla beraber bu gelenein topraa gmlecei aikardr.
TRKYEDE GELENEKSEL DVME BEDENLERN NERESNDE TAINIYOR VE NE ANLAMA GELYOR? Dvme olarak yaplan iaretler tm Gneydouda benzerlik tamaktadr. Ancak uygulayan kiilerin ekli kaydrmalar, yada kendince yorumlamalar sonucunda baz kk deiiklikler gzlenmitir. Mesaj verme nitelii tayan iaretlerin tarih iindeki anlamlarn yorumlamak iin vcutta hangi blgelere nakedildiine dikkat etmek gerekir.
61
.Urfann Ksas Beldesi Gazelle Kynden Arap kkenli Vathann sol elinde de dvnleri var
Ritel olarak Anadolunun eitli blgelerinde gnmze kadar gelmi olan geleneksel dvme; baba ile evlenme ana gelen kzn, gelin ile kaynanann, ocuu olmayan yeni evli erkek ile karsnn konuamad bir zaman diliminde, yaplrken verdii acyla tenden yansyan sesti. aretler evreye szle sylenemeyen ama dvme olarak yllarca ayaklarda, enede, akakta, dudak kenarlarnda, el zerinde sergilenerek haykran metinlerdir. Aratrmalarmzda genel grnr blge olan; el, yz, ayak blgelerinde tanan dvmelerden bilgi alabildik. Bunlarn anlamlarndan bazlar unlardr; bekarlk, evlenme istei, kt ruhlardan, cinlerden, hastalktan ve lmden korunma, gce sahip olma, nazardan saknma, bereket... Bilimsel ve sanatsal amal aratrma dahi olsa genital blge ve gs blgesinde tanan geleneksel dvmeleri belgelemek ve bunlar yaymlamak hatta anlamlarn aratrmak zordan te neredeyse imkansz. nsanmzn mahremiyet
konusunda hassasl ve imdilerde geleneksel dvme tayan yallarmzn sosyolojik yaps, geleneklere byk akla ball dnlnce bu konuyu ilemek gerekten zorlayor. Trkiyede yapld her yrede eitli isimler alm dvmeyi; ancak imdi grp, konuabildiklerimize 62
sorduk. Nasl, nerede ve ne zaman, ne amala yaptrdklarnTrkiyemizde vcudunda geleneksel dvme sanatn tayan kiilerden birka rnekSefer Acet, Fatma Acetanlurfann Ksas beldesinde 82 yandaki Sefer Acet ile 72 yandaki ei Fatma Acet'i sabahn ilk klaryla kapnn nnde otururken grdk. Ben dnlerini fotoraflarken " ek bakalm bizi garynan ama isterim bu ektiklerini haa.." Deyip elini Fatma Anann boynuna atp poz verdi. Sefer Amca, Fatma Ana ile birbirlerinin dnlerini grp yle evlendiklerini de anlatt. Hatta askerde bir komutannn dvnleri yznden kendine ok eziyet ettiini de...Ama komutann zor da olsa Ksasn adeti olduunu anlatarak ikna etmi. Zeliha Gle, Elif Gle anlurfann Ksas Beldesinde gen kadnlarn yufka ap hamurii yaptklar, yallarn torunlarn oyaladklar fnn nne geliyoruz. Kap azna karlkl oturmu iki dvnl Trkmen kadn; Zeliha Gle ile Elif Gle. Zeliha Glein grnen dvnleri sa elinde dirseine kadar, sol elinde parmaklarnn zerinde birka nokta eklinde fakat gen kadnlar glerek nenenin gsnde de var diyorlar. Gsne kadar neden yaptrdn sorduumda; imdikiler unuttu dvn, bizim zamanmzda sst, ucuza taklar yoktu, bizim taklarmz dvnlerimizdi dedi. Elif Glein ise enesinde ve sa elinde dvnleri var. dare lambasndan alnan isle, kz ocuu dourmu lohusa kadndan alnan stn kartrlarak yapldn sylyor. Gezerek sat yapan kiiler gelip para yada arpa, buday karl dvn yapmlar. Onlardan renip biz de birbirimize yaptk. Hatta isterseniz size de yapabiliriz dedi.
Air Cimtay 1932 doumlu Trkmen Kkenli Air Cimtay ise sa elinin zerine dvmesini yaptrd ingeneye daha fazla yiyecek vererek adn da yazdrdn gururlanarak anlatyor. Gazel Aken anlurfann Harran lesinde Krt kkenli 50 yandaki Gazel Aken sa elinde ve enesinde geleneksel dvme tayor. Harranda geleneksel dvme dek yada dak eklinde telaffuz ediliyor. Gneydouda kadnlarda geleneksel dvme; Genelde sa ayakta ve dize kadar dvme olduunu fotoraflarla belgeledik. Sol ayakta dvme tayanna pek rastlanmyormu. Sol elde ise nadiren de olsa dvme tayanlara rastlanyor. Kadnlarda dourganl arttrmas iin gs, gbek ve genital blgelere dvme yaplmaktaym zellikle beyaz tenlilerde daha fazla dvme bulunuyor. nk beyaz tenli kadnlarda daha gzel durduu kans yaygn. Alan taramas yaptm yrelerde geleneksel dvme yaptrma amac olarak esmer kadnlardan bazlar beyaz kadnlar gibi gzellemek istedim eklinde akladlar.. Tarihi Harran evlerinin birinde yresel kyafetlerin ticaretini yapan 18 yalarndaki krt kkenli kza annesinde dak olup olmadn sordum. Anamda yok ama nenemde var. Ama o da fotoraf ektirmez. Biz artk modern genliiz bizde olmaz. Dak tamaktan holanmyoruz dedi. Bu szler gelecek nesilin geleneksel dvmeye bak asn anlatmaya yetiyor.
63
Gneydoudaki erkeklerde geleneksel dvme; Sa eller ve akaklarda ve burun ucunda da nokta eklinde grlmektedir. Ayaklara ok nadir yaplmakta. Erkek ocuk sahibi olmak iin bel blgesine de yaplyor. DNYADA DVME LE DN ARASINDAK SOSYOLOJK LK Diyarbakr Dicle niversitesi lahiyat Fakltesinden Do. Dr. Ahmet Tann; alan taramas yaparak hazrlad geleneksel dvme zerine Siverekte Dvme Gelenei adl makalesi var. Din sosyolojisi dersleri veren, aratrma yaparak kitaplar yazan bir akademisyen kimliiyle Sayn Ahmet Tan syleimizde din ve dvme ilikisini sosyolojik olarak deerlendiriyor; Ben geleneksel dvmeyle ilgili aratrmalarmn sonularn ve dncelerimi ilahiyat kimlii ile sylemek istemiyorum. nk ilahiyat alan bir baka kurumun sorumluluuna girmektedir. Bu konudaki bilgi ncelikli olarak diyanet ileri bakanl ve ona bal ilgili kurumlardan alnmakla beraber yine ilahiyat fakltesinde temel islam bilimleri blmlerinde islam hukuku vb bilim alanlarnda alan retim elamanlarndan alnabilir. Bu konuda din sosyolou olarak bir aklama yapyorum. Geleneksel dvmenin izleri yaplan aratrmalarla insanln varolu sreciyle ezamanllk kazanmakla birlikte ok tanrl zamanda youn olarak yaplmaktayd. Geleneksel dvmeyi; nsanlarn baka bir varlkla aralarnda iletiim arac olarak grdklerini dnyorum; tanryla! Hiyeroglif bir yaz, mesaj iletme arac olarak grdklerini ve kendilerini kutsalla btnletirme abas iinde akn olan veya kutsal olan varlkla aralarnda kurulan bir ana damar badr. Din Sosyolou Do. Dr. Ahmet Tan olan nsann kendi vcudu yaratlm deitirme gcn yine kendinde grmesi dini yasaklarn k noktasdr. Geleneksel dvme motiflerinin mesaj ierdiini sylerken; beraberinde kutsal metinler olduunu belirtmek istiyorum. Bunun en gzel rnei Mslmanlarca yasak olarak kabul edilmesine karn dvme sslenmenin bir arac olarak gnmze kadar srdrlmtr. Halk inanlar arasnda bunca yasaa, snrlandrmaya karn gnmze kadar nasl geldii konusu izah edilemez. Ayrca dvmenin yaplma gerekeleri ve vcutta uygulanma yerleri de bunu dorulayacak niteliktedir. Bu bakmdan da bu konuda yeterli dzeyde alma olmamas konunun baka boyutlarnn grlmesine engel olmaktadr. Modern toplumlarda profesyonel dvmenin yaplma gerekesinde ok derin bir bak as vardr. Hava atmak iin zentiyle yaptranlar kastedmiyorum. Dvme insanlarn kendi varlklarn anlamlandrabilecekleri, varolusal, felsefi, protest bir eydir. Bugn incelediimizde hibir tek tanrl din iinde dvmeye onay verilmemitir. Gereke olarak kiinin vcudunda deiiklik yapmas ve ac ekmesi gsterilse de alt dnce udur; insanlar kendi vcutlarnda deiiklik yapma, farkllk yapma duygusunu arptp kendilerinde bunu yapabildikleri iin tek tanrya e koabilicek gc bulabilirler. Bunun ekincesinden dolay dvmeye ve fiziksel deiime onay verilmemitir. Politeist ok tanrl inanlarn ve o geleneksel kabilevi inanlarn gerei olarak, hala Afrikada insanlar vcutlarna birtakm uygulamalar yapyorlar. Sanat ta olsa, orada bir mesaj da verilmeye allsa, insanlar bir mr izlerini vuctlarndan kaldramayacaklar bu motifleri yaptrrken ok ciddi ac ekiyorlar. Dorusu o yasaklanan inanlarla birlikte kazanld anlamlar da yasaklanyor. 64
Bir baka konu da dvmenin kendi kltrn ve kendi dnce, felsefik sistemini dayatmasdr. Amerika ve Avrupada dvme olarak yaplan uzakdou motifleri kendi kltrlerini yayma amac tayor. Eer biz kendi corafyamz iindekini grntleyebilir ve kataloglayabilirsek, dnya dvme stilleri arasnda kendi milli tarzmz da oluturabiliriz, sz sahibi yaparz diye dnyorum. Gneydou Anadolu blgesinde yaygn olarak uygulanan dvme, arlkl olarak Mslman Arap, Trk, Krtler arasnda yaygndr; ayrca farkl inan yapsna sahip olan Yezidiler; Hristiyan topluluklardan da Ermeni ve Sryaniler arasnda bulunmaktadr. Mardin ve Midyat civarnda Sryanilerle ilgili farkl konularda alma yaparken ok dvme grdm. Ancak Sryanilerdeki dvmeler, daha yeni yeni yaplyor. Ortadou hristiyanlarnda dvme yaygn olan bir gelenek deil. Onlardaki dvme; geleneksel dvme konusunun dnda olan bir ey. ok eskiye dayanmyor Ortadoks Hristiyanl grnrlkten te daha iseldir. Bu yzden dou hristiyanlnn figrlerini ok fazla gremezsiniz. Ha, isa, ikonlar meselesi; kiliseler arasnda zaten ayr bir tartmadr. Bu bakmdan dvmenin zellikle kta avrupasnda grsel olan mevcut katolik kltrnde ayr bir yeri vardr. Katoliklerin yaptrd dinsel dvmelerde; Roma, Bizans, Yunan Kltryle balant vardr. Gneydou Anadolu blgesindeki geleneksel dvmenin znde de Mezopotamya etkisi vardr
GELENEKSEL DVME ETNK DVME DELDR! Trkmen, Krt, Arap yerleim birimlerinde karlatmz dvme figrleri birbirine benzemektedir. Trkiye snrlar iinde belirli bir toplulua zg yaptrlan geleneksel dvme yoktur. Eer yaptrlan geleneksel dvme figrleri genellik arzetmeseydi ve sadece bir etnik toplulua zel balbana tek dvme eidi olsayd, ad da etnik dvme olurdu. Trkiyede etnik dvme den bahsedemeyiz. Ancak dnyada etnik dvmenin birok rnei vardr. Gneydou Anadoludaki ve Ortadoudaki Sryanilerde yenilerde yaplmaya balayan dini bir kimlik mhr olarak zellikle hac olanlarn kollarna ilenen bir dvme var. Onlar nakettikleri dini simgelere erkeklerde mksi, kadnlarda mksiye demektedirler. Eer bu mhr Sryanilerde nesilden nesile yaplmaya devam ederse geleneksel dvme snfnda olmayacak ancak etnik dvme olarak deerlendirilebilecektir. Geleneksel dvmenin baz etnik gruplarca taraflandrlmaya allmas, bu konun zerinde durmamzn sebebidir. GNEYDOU ANADOLUDA GELENEKSEL DVMEYE VERLEN SMLER * Trkmenler; dvn, dn ifadelerini kullanyorlar. * Krtler; dek yada dak diyorlar. Dahk, dehk eklinde telaffuz edilebiliyor. Dvme yapan erkeklere Dekkak, yaptran erkeklere Dekkake, Yaptran erkeklere Medkuk, Yaptran kadnlara Medkuke deniliyor * Arap kkenliler; kullanmaktadrlar. vem, vesm kelimelerini
Her toplulukta farkl kullanlan bu isimlendirmelerin kelime anlam; vurmak yada vurularak yaplandr. Gnmzde ingilizce kelime karl olarak kullanlan tattoo kelimesi de ayn ekilde vurmaktan gelmektedir. TRKYEDE GELENEKSEL YAPMA YNTEM DVME
Dvmeyi yapan kii yanm bir odun paras yada yanm kibrit pyle ablonu deriye izerek karr. ablon zerine hazrlanm olan karm bir ubuk yardmyla braklr. Bu karmn zerine nceden hazrlanm olan ine elle tutularak ve dzenli bir hzda deriye vurulur. Profesyonel dvmeden daha fazla ac veren bir ilem olduundan dolay mmkn olduunca hzl olunmaya allan bu ilemde tm kaynak kiiler 30 dakikay pek gemeyen srede geleneksel dvme ileminin bittiini ve nadiren de olsa dvmenin stnden uzun zaman sonra tekrar geildiini belirtmilerdir. Yapldktan bir sre sonra yarann kabuklarnn dklmesiyle dvme gerek rengine kavuur.
* Geleneksel dvme ineleri; Diki inesi yada toplu ine kullanlmtr. Dvme ineleri 1, 3, 5, 6, 9 tane bir araya getirilerek yaplmtr. ne saysnn anlam belirsizdir. Grtmz kaynak kiiler yaplan dvmelerde bykle gre ine saysnn deimekte olduunu ve ineleri ate altnda tutarak (sterilize etme amac) temizlediklerini anlatyorlar. * Geleneksel dvme boyasnn hazrlan; Ksas Beldesinde yeni kz ocuu dourmu lohusa kadn stnn bir kaba alnp, idare lambasndan kaznan isle, koyun d svsnn kartrlarak dvme yaplan boya elde edilmi . Harran blgesindeki baz kiilerse siyahl veren isin odun ateinde duran kazann altndan alndn belirttiler. d svsnn dvme kabuk attktan sonra mavilik braktndan dolay karmda kullanldn bilmekteyiz. Lohusa st ise dourganl simgelemektedir. * Geleneksel dvmenin yapl mevsimi; Ksas Beldesinden Rabia Zira geleneksel dvmenin yapln tarif ederken, scaklar bastrmadan yaplr diyerek serin bahar havalarnda yapldn belirtmitir. *Geleneksel dvmenin vcutta yapld noktalar; Yznde ve kolunda dvme tayanlarn ou ayn zaman diliminde yaptrmamlar. Bunun nedeni dvme ileminde ac ekilmesidir. Vcutta ilk olarak yapld blgeler kiilerin sergileme isteklerine gre deiim gstermitir. * Geleneksel dvmeyi tayan kiilerin zellikleri; ocuun lmemesi ve nazardan saknlmas iin ocuk kendini bilemeyecek kadar kkken dvme yaplyor. Gzel gzkmek, evlenecek kzn ayann gelin geldii eve uur getirmesi, evlenme ana geldiini belirtmek amal uygulanan dvmeler ergenlik dneminde nakediliyor. ocuk olmas yada doacak ocuun erkek olmas, emziren kadnn stnn bol olmas, hastala, aile iindeki konum ve saygnl belirtmek amal orta yalardaki insanlara geleneksel dvme yaplmtr. Bunun dnda kiiler olay ve durumun nedenini dvmeye balayarak ok eitli sebepler iin de dvme yapmlardr. * Geleneksel dvmeyi yapan kiinin zellikleri; Evlenmi boanm birisi olmamal. Ba btn olmal, ba bozuk denilen evlenip boanmi yada ei lm biri dvme yapamaz. Salkl 66
birisi olmal ve l ocuk dourmu, yada ocuu lm biri olmamal. Yapan kiinin kt kaderinin dvme araclyla yaplan kiiye getii dnlmekte. Daha nce dvme yapm tecrbeli birisinin dvmeyi yapmas, dvmeyi yaptrann ncelikli tercihidir.
GELENEKSEL DVME ADET UYGULAMASININ HKAYELETRLMES Bazen de geleneksel dvme uur oldu, ans oldu Tarlasndan evine, evinden tarlasna giden Ahmet Amca kimseye diyemez ki o zamanlar ben ksrdm, yada hanm diyemez di ki, ben dl tutmuyordum! ocuu olsun istedi, yaptlar gizliden gizliye genital blgelerine dvmeleri Ama yle sradan mrekkepler kullanlamazd. Gelenekte ne ise o! Baka forml olmaz; kz ocuu dourmu komu gelinin gsnden st, idare lambasnn ucunda birikip kalm is Kartr biraz beklet ve 3 ineyi birletir bir pamuk ipliiyle Cann acyacak kadnm az dayan Teeeek tek ilediler. Kasndan gbeine kadar. Sadece gbei, kas kanamyordu. Yrei kanyordu gelinin, taaa derinden. Kadn kendi kendine yle dedi; kurban olduum Allahm dayanma gc ver, biliyorum bu acy ekmem gerekiyor. Kolay vermeyeceksin bu meyveyi bana. Fazla zaman gemedi zerinden Bir gece alnndan akan ter salarnn arasndan szlp ilemeli yasta geti. Boncuk boncuk terlemi alnnda bir anda kaslar gevedi. Ama iinde binbir kuku vard. Taaaa ki o minik canavarn alama sesini duyuncaya kadar. Yavru at gzlerini yeni hayata. Ama anas hal binbir korkurunun koynundayd.
ya bu etimin binbir paras minik yavrum, benim dier kardelerim gibi yana girmeden lrse? ocuk lmlerinin fazlaca olduu bir zamand. Bir gn yemek piirdii odun ateindeki isli tencerenin yannda dondu kald. Tencere iindeki suyun zerinde kendisi doar domaz anasnn yavrum lmesin diye burnunun ucuna koyduu parmak ucu kadar noktann yansmasn grd. Kalp atlar hzland. At barn, dmeleri zmedi bile Yrtt pembeli gmleini, yeni gelin ikin gsnden ay tabana karabildii kadar stn sad. Artk o ay tabanda kimseye ay sunulmayacakt. Saklayacakt. Dier ocuklarna, hatta torunlarna da, hatta onlarn da torunlarna bu ay tabandan dvn yaplacakt Tencerenin karasndan ald. Stle kartrd. Az da iine koyun dnden katt ki dn mavilii minik yavruda capcanl dursun. Diki inesini kard. Atee tuttu. ineyle yapamazd. O minicik bir yavruydu daha. Kyamazd derisinde kocaman yarklar amaya. Yrei szlayarak birkez korka korka hazrlad boyadan koydu bir damla burnuna, batrd tek ineyi. Minik yavru uyand! Ne olduunu anlamaya alt. Burutu, irkinleti yz. Birkez daha batrd. Artk ortalk lk layd. Ama ana yrei daha fazla dayanamad plak gsne bastrd yavruyu. O kadar skt ki ine tekrar alas vard sanki minii. Boacakt neredeyse Minik de anlad; annesi onu ok sevdii iin, uur olsun diye, burnuna tek nokta koymutu. Sustu. Bir gn sonra nenesi grd minii ne yaptn minicik yavruya! Hi mi acmadn? Gelinin boynuna dmlendi tkr, yutamad. Laf syleyecekti syleyemedi, uur anacm o uurum benim diyecekti diyemedi. Ban edi nne, iine akt gz ya Sa elini ald sol elinin iine sktrd Kendinden kartacakt acsn Birka gn gemedi ki, 67
gelinin sa elinde baak taneleri gibi ok ok dvmeleri vard artk hem de bileine kadar. Ana grd biey demedi. Anann romatizmas vard. Sk sk kvranrd. Vururdu dizlerine. Doktora gidecek para yok, para olsa ana sevmez doktoru zaten. O sene tarla pek bi bereketli oldu. Sordu ana oula hayrdr oul bu bereket neden? Oulun iinde kalm kasktaki dvmelerden karnn dl tutuu, kk bebenin nur topu gibi salkl oluu. Bir anda karverdi azndan dvndr, ana dvn der senin gelin buna, duaynan yaparm anas komulara, budur bizim bereketimiz! ektik acsn, ssledik bedenimizi, gzel rabbm kabul etti duamz, onun akna akttmz kan Gzel uurumuzu dedi. Anann imekleri akt bi anda. Oul korktu baklardan. Git ar gelini! oul kendi kendine kzp sylenirken gelin elleri gbeinde bal, kafas yere eik girdi odadan ieri doru mu gz bunlarn uuru? Bebei de byle mi dourdun he? Gelin duyulmasn istemez bir sesle
he ana dedi. Anam evimde grmem uurumdur. bu dizim ldryor beni gelin, ayama da yapsek ie yarar m ki? Uurlu gelir mi gz? Kz ard hafif ban kaldrd bir tebessm belirdi yznde
Ana kkredi.
niye gz ben insan evlad deilmiyim. Kurban olduum allahm benim de ac ektiimi grmezmi ola? Gelin;
go gz hazrla hadi yap anamada bi dvn... Gurtar ardan goca gadn . Anann bundan mdr yoksa bahar yamurlar yerini yazn Harran ovasnn kuru scana brakt iin midir bilinmez ama arlar dindi. Onlardan nce de vard geleneksel dvme, onlardan sonra da olacak.
69
70
71
72
73
74
A
AIDS: nsann baklk sistemini kerten hastalk Alman ta: Geici dvmede kullanlan bir tr ta, kna ta Amatr Dvme: Kap zillerinden, teyp motorlarndan iptidai olarak altrlan makinelerle, kalem mrekkepleri ve dvme iin kullanma uygun olmayan inelerle yaplan dvme Anatomik duru: Dvme iin anatomik duru; vcudun ayakta, ba dik olarak, eller de bacaklarn yanna sallanm hazrol vaziyette tutulmas Arka boluk: Dvme makinasn oluturan Klf blmnn paras, ibriku ve tutamak blmne montajlanan para boru Antibiyotikli deri pomad: Derinin yaray hzl iyiletirmesine yardmc pomad Autoclave: Otoklav Aydnger: Parlak yzeyli, saydam, dvme yapmnda kullanlan zel bir kt.
B
Back: Arka boluk Barak: Gaziantep ve evresinde geri mahalle, geride kalm yerleim birimi, varo anlamnda kullanlyor Bar lastii: nenin lehimle tutturulduu barn makineye montaj iin kullanlan bir tr conta Biomekanik: nsan vcudunun makinelemi halinin dvme figr olarak yaplmas Bkml deri: Hareketli deri Body art: vcut boyama sanatlarnn genel ad, dvme sanatn da ierir Bobin: Dvme makinesinin titreim yapmas iin zel olarak sarlan elektrik dzenei Bobin lastii: ne lehimlenen barn makine zerinde ayn dzlemde gidip gelmesinini salamak iin kullanlan lastik, para lastii
C-
Convention: Dvmecilerin ve dvme severlerin biraraya gelerek yaptklar fuar Cover-up: Kapatma dvme Celtic: Birbirinin iine geen tribalize dvmeler kartma dvme: Deriye yaptrma dvme (sticker)
D
Damtma suyu: Safsu, distile su Dermis: Deride epidermisin hemen altndaki canl tabaka, Dermal tabaka: Deride epidermis ile dermis arasnda kalan dvmenin yapld blgenin genel ad Dezenfeksiyon : Genel olarak insanlarda hastalk yapan mikroplardan arndrma ilemi Disposable: Tek kullanmlk Distile su: Saf su, damtlm su Dvme: Herhangi bir delici metal yada ine kullanlarak deriye mr boyu kalacak boyalarn zerk edilmesi Dvme fonu: Dvmenin yapld deri yzeyi rengi Dvme seans: Profesyonel dvmenin uygulanmaya balayp, bitirildii zaman dilimi arasnda geen sre bir seans olarak belirtilir Dvme Stdyosu: Hijyen artlar dahilinde dvme yaplan ticarethane, dvme salonu
E
Elisa: AIDS hastal tehis testi Epidermis: Deride en st tabakann addr, bu blgeye dvme yaplrsa ok hzl solar ve kabuk olarak atlr 75
Estetik: Sanatsal yaratnn genel yasalaryla sanatta ve hayatta gzelliin kuramsal bilimi, gzel duyu, bedii, bediiyat
F
Faac: Can skldnda kendisine bak, jilet atan hasta ruhlu kimse Fake tattoo: Geici dvme Figr: Dvme, Resim ve heykel sanatlarnda varlklarn biimi Flat: Yass ulu glgelme ve doldurma yapmak iin kullanlabilen dvme inesi Freehand: Transfer yada el izimi kullanmadan direkt makine ile hayal gcnden deriye dvme aktarm, serbest el kalc dvme teknii
G
Geici dvme: Kna ile yaplan iki haftada silinip giden dvme Gerek dvme: Kalc dvme, profesyonel dvme Geleneksel dvme: Herhangi bir mekanik destek olmakszn mitolojik figrlerin, ananevi simgelerin, iaretlerin bir takm trensel karmlarla, yntemlerle, el yordamyla deriye nakedilmesi(Trkmenlerde; dvn, dn. Krtlerde; dak, dek. Araplarda; vem,vem. Farslarda; Khalkubi. Japonlarda; rezumi eklinde isimlendirilir) Grip: Dvme makinasn kullanmak iin tutulduu; tutamak, klf takmnn paras
H
Hareketli deri: Vcudun dirsek, diz, koltukalt, bacakaras, gbek, el ve ayak bilei, boyun gibi eklem blgelerindeki deri yaps, ince deri Henna tattoo: kna dvme Hepatit: Hijyen artlarna dikkat edilmeden dvme yaplrsa kan yoluyla bulaabilecek hastalk Holiday tattoo: Tatil dvmesi HIV: AIDSi bulatran virs Histeriyonik: Beenilme hastal Hijyen: Salkl, salk
I-
brik u: Dvme makinesine montajlanan klf takmnn paras olan, boya akmasn salayan u lkel dvme: Makine teknii kullanlmadan yaplan dvme, hapishane dvmesi, geleneksel dvmenin yapld teknik mplant: Vcuda yerletirilen her trl yabanc cisim, transplantasyon ndikatr kartonu: Sterilize etme ileminin renk deitirmek suretiyle gvenirliini onaylayan kimyasal ierikli karton trdr. ndikatr poeti (band): Otoklav sterilizasyonunda renk deiimine urayan kimyasal poetler nfeksiyon: Organizmada hastala yol aan bir mikrobun genel veya yerel gelimesi, yaylmas. ilik: yaplm profesyonel dvme
K
Kadran: Dvme makinesinin bobinlerini ve eksi art girilerini birarada tutmaya yarayan metal dkm Kalite: Hizmet verilen kitlenin ihtiyacnn ve beklentilerinin zerinde hizmet vermek. Kalc dvme: mr boyu tanan dvme, profesyonel dvme Kalc makyaj: Ka, gz kapa, dudak evresine hijyenik artlar dahilinde zel boyalarla yaplmas gereken 2-3 sene canll olan birtr epidermal dvme Kapatma dvme: Amatr, ilkel, eski dvmelerin, ameliyat ve faa izlerinin profesyonel dvme ile kapatlmas Katalog: Dvme stdyolarnda figr seimi iin kullanlan kitapk Klf sktrma vidas: Dvme makinesine oturtulan klf blmnn montajnda kullanlan sktrma vidas Keloid: Yara izlerinin ok kt ve kabark iyilemesi Kna dvme: Geici dvme Kna ta: Geici dvme yapmnda knann siyahlamas iin kullanlan toz haline getirilen ta tr 76
Korozyon: Kan phtlarnn, deriden kan serum svsnn, bir takm kalntlarn sabit kullanmlk dvme aletlerinin zerine yapp kalmasna, paslanmasna, metalin renk ve ekil deitirmesi
L
Lateks Eldiven: Muayene eldiveni (pudral/pudrasz) Lazer: Dvme kartmak iin kullanlan n demeti
M
Magnum: Kaln doldurma ve glgeleme dvme inesi Mezopotamya: Frat ve Dicle nehirlerinin arasnda kalan yerleim blgesi Mikrobiyoloji: Mikroplar konu alan bilim dal
N
Non-disposable: Sabit kullanmlk dvme aleti Nozzle: brik u Nanosaniye: Bir saniyenin milyarda biri
O
Otoklav: TS EN 13060a gre di hekimliinde, dvme stdyolarnda ve gzellik merkezlerinde en alt S, en st B snfta kullanlmas gereken doymu su buharyla alan sterilizasyon cihaz
P
Pansuman: Yara temizlii ve bakm Patolojik: ruh sal yerinde olmayan insan Pedal: Dvme makinesine elektrik dzenei ayak pedal yardmyla alr Perspektif: Nesneleri bir yzey zerine grldkleri gibi izme sanat Permanent make-up: Kalc makyaj Permanent Tattoo: Kalc dvme, profesyonel dvme Peroksit: Geici dvme yapmnda knann daha fazla siyahlamasn salayan deriye zararl asit Piercing: neyle yaplan zel bir tak delimine ve bu takya verilen genel ad Pigment: Canl organizmalara renk veren kimyasal madde Primer obje: hayranlk duyulan kiiyi kendine birincil derecede rnek almak Profesyonel dvme: Profesyonel dvmeci tarafndan yaplm veya yaplan dvme, vcut boyama sanat dallarndan biri Profesyonel dvmecinin tanm: Dvme yapma hijyen kurallar dahilinde profesyonel tehizat ve dvme makinesi kullanarak, dvme yapan, yasal ve sanatsal olarak mesleki yeterlilie ulam, bir dvme stdyosunda (salonunda) alan ve para karl dvme yapma hizmeti veren kii Portre: Kafa veya omuzdan alnan yz dvmeleri Pota: Dvme yapmak iin boya koyulan tek kullanmlk kap
R
Real tattoo: profesyonel dvme Rekonstruktif: Onarm kelimesinin karl olarak dokulara eski grnt, yap ve ilevini kazandrmak
S
Sabit kullanmlk: sterilize edilmek artyla tekrar tekrar kullanlabilen dvme malzemeleri Saf su: Madensel karmlardan arndrlm su eididir, damtlm su, distile su Sahte dvme: Geici dvme Serum svs: Dvme yaparken deriden akan pembemsi sulu kan Skar oluumu: Deride oluan ptrleme Spor: Bir hcreli hayvanlarn ok zellemi olan reme hcresi. Steril: Sterilizasyon ilemi grm ey Steril eldiven: Profesyonel dvme eldiveni, Ameliyat eldiveni Sterilizasyon evrimi: Bir maddenin steril oluncaya kadar geirdii tm aamalar. 77
Sterilizasyon: Bir maddenin zerinde veya iinde bulunan tm mikroplardan, sporlu sporsuz mikroorganizmalardan arndrlma ilemi Subdermis:Deride dermisin altnda bulunan ve dvme yapm iin inilmemesi gereken derinlik
T
Tatil dvmesi: Kna ile yaplan iki haftalk dvme Tattoo: Dvmeye verilen (ingilizce) genel isim Tek kullanmlk: Kullanlp atlan dvme malzemesi, disposable Temporary tattoo: Geici dvme Ters transfer izimi: Transfer iziminde figr deriye ters kar; dz kmas iin eklin ters kts alnp ters transfer izilir Transfer kartma: Kopya kalemiyle izilmi dvme figrnn aydnger kadndan vcuda bir sabun yardmyla kartlmas Transfer izimi: Kopya kalemiyle aydnger kadna dvme figrnn kopyasnn izilmesi Tribal: Kabile totemlerinden domu olan anlaml, anlamsz, simetrik, asimetrik dvme figrleri
U
Ultrasonik ykama makinesi: ine dezenfeksiyon svlar koyularak ses titreimleri yardmyla sabit kullanmlk aletlerden boya skmeye yarayan cihaz, ultrasonic cleaner
V
Viral: virslerle ilgili
Y
Yay: Dvme makinesinin elektirik manyetiklemesi sonucu titreim yapan blm Yay titreim ayar vidas: Dvme makinesinin titreiminin ayarland mekanik dzenek Yk tipi: Otoklava girerek sterilize edilecek sabit kullanmlk dvme aletlerinin kaplad alan ve fiziki yaplarnn tanmlamas KAYNAKA * Dvme Sanats Fatih Serdarolu, Trkiyede Dvme Sanat kitab, Anabasis yaynlar Nisan 2005 stanbul * Prof. Dr. Gven Kleki Di Hekimliinde Ne tip Otoklav Alnmal ve Nasl Kullanlmal? 5. Ulusal Sterilizasyon Dezenfeksiyon Kongresi Kitab , s. 617-25, 2007 * Estetik Cerrah Op. Dr. Oytun dil, www.kozmetikcerrahi.com * Psikiyatrist Dr. Rabia Ay, Eskiehir Devlet Hastanesi * Do. Dr. Ahmet Tan, Diyarbakr Dicle niversitesi lahiyat Fakltesi Din Sosyolojisi Blm retim yesi; Siverekte Dvme Gelenei makalesi, Tarihte Siverek Sempozyumu (13-14 Ekim 2001 Siverek Belediyesi), * Nihal Kadolu (evik); Anadolunun Baz Yrelerindeki Dvme Adeti ve Bu Adetin ada Yaamdaki Yeri 1. Halk Kltr Aratrma Sonular Sempozyumu Bildirileri 1996 * Dihekimi Abdi Demirta; (anlurfa Fotoraf Sanatlar Dernei Bakan), (rehber) * Mehmet Doan; (Ksas Beldesinden) anlurfa Devlet Hastanesi hizmetlisi (yresel rehberimiz) * M. Sait Tun; (Mardin Kzltepede muhasebeci Belgesel Ynetmeni) (yresel rehberimiz) * anlurfa Ksas Beldesinde geleneksel dvmeyi tayan ve fotoraflar ekilen kiiler; Vatha, Fatma Doru, Rabia Zira, slim Aan, Sefer Acet, Fatma Acet, Aynur Taan, Zeliha Gle, Elif Gle, Abda Doru, Rahime Atmaca, Zeynep Kaplan, Aynur Aydodu, Air Cimtay, Ame Cimtay, Elif Azbay, Hatice Yldrm, Fatma Kondu * anlurfa Harran lesinde geleneksel dvmeyi tayan ve fotoraflar ekilen kiiler Gazel Aken , Mehmet Erek (Gazlkuyu ky, Meydankap Mezras) 78
* Halil zyavuz, anlurfa Akakale ilesi * HatunGven Tunun annesi; Sultan Hanm Kahramanmara Pazarck ilesi. * Mardin de geleneksel dvmeyi tayan fotoraf ekilenler Halime ztrk(Kzltepe Hakverdiler Ky), Abdlkadir Atl (Kzltepe), Emine Akdemir (Ortaky Beldesi), Vahbiye Kaya (Dara) * Dr. Mehmet Hazar ; Diyarbakr Dicle niversitesi, Fen Edebiyat Fakltesi. * www.deveninnali.com * www.fatihserdaroglu.com * www.dovmeegitimi.com * www.hepatit.org * www. amybrownart.com * www.custom-tattoo.com * Diyanet leri Bakanl Resmi Web sitesi www.diyanet.gov.tr
TEEKKRLER Bana inanarak bu kitabn oluturulmasnda tm gcyle destek olan eim Elif Gkta Serdaroluna teekkr az kalr. . Herey hayal etmekle balar!..
Fatih Serdarolu kimdir
Dvme kitaplarnn Trkiyedeki tek yazar olarak bilinen Fatih Serdarolu, 1997 ylnda; resim yeteneini kullanarak dvme yapmaya balad. Kuadas ve Bodrum gibi turistik mekanlarda dvme sanat zerine alt. 1998 ylnda Eskiehir'in ilk dvme stdyosunu DEVENNNALI nvanyla at. Bu stdyo ayn zamanda Trkiyenin ilk profesyonel stdyolar arasndayd. Dvme yapmnda merak ettii eyleri renmek iin yapt aratrmalarnn notlar kitap haline dntrd. Trkiye'deki dvmecileri konu alan ilk kitab TRKYE'DE DVME SANATI 2005 ylnda stanbul'da Anabasis Yaynlarndan kt. lk basknn tkenmesinin ardndan, ikinci kitab DVME SANATI'nn yazmn 2007 Austos aynda tamamlad. Eskiehirde yaamaktadr.
Yazarn kiisel tantm bilgilerini: www.fatihserdaroglu.com internet adresinden alabilirsiniz
Dvme Eitimi almak iin: www.dovmeegitimi.com Fatih Serdarolu birebir dvme eitimi veriyor
MDLK
B T T
79