ELEKTRK BAKIM VE ARIZA BULMA DORU AKIM MAKNALARINDA MEYDANA GELEN ARIZALAR a.

Arzann Belirlenmesi

Elektrikli aygtlarda meydana gelen her hangi bir olumsuzluun (Arzann) planl bir ekilde bulunmasna Arza Arama denir. Bir arzay gidermek kadar, onun bulunmasnn da nemli olduu bilinmelidir. Zira arzay kk iken belirleyip gidermekle, sonradan meydana gelebilecek daha byk arzalar nlemi oluruz. DA makinalarnda meydana gelen arzalar ounlukla bakmszlktan, bilgisizce, kt koullarda kullanmadan meydana gelir ve mekaniksel veya elektriksel arza olarak kendini gsterir. Bu arzalar saptamak iin de nceden baz bilgilere sahip olmak gerekir. rnein, bir dinamoda (DA generatrnde) meydana gelen arzay saptamak iin nceden; dinamoda emk in nasl meydana geldiini, d devreye nasl alndn ve ne zaman azalacan veya oalacan bilmeliyiz. Bu tr bilgilere sahip olunduktan sonra arzann belirlenmesi kolaylar. b. Arzalar ve Onarmlar

Doru akm makinalarnda meydana gelen elektriksel arzalar drt grupta toplayabiliriz. 1. Kutup Sarglarnda Meydan Gelen Arzalar Devre Kopukluu

Kopukluk; sarm srasnda dikkatsizlik, ekme, dardan darbe veya bobin iinde meydana gelen ksa devre sonunda ortaya kabilir. Bu tr bir arzay bulmak iin, kutuplarn ara balantlarnn yaltkanl kaldrlp seri lamba ile her kutup bobini ayr ayr kontrol edilir. 2. Ksa Devre

Bobin iletkenlerinin birbirine deerek akmn ksa yoldan devresini tamamlamasdr ve sarglarn yaltkan maddesinin s, nem gibi d etkiler nedeniyle yaltkanlk zelliini yitirmesinden dolay meydana gelir. Bobin ularnn birbirine ve en az iki yerden gvdeye

dokunmas sonucunda da ksa devre oluabilir. Ksa devreyi bulmak iin, bobinlerin ara balantlarnn yaltkanlar alr ve makinann normal alma geriliminin yars kadar gerilim uygulanr. Bir voltmetre ile her kutup bobininin arasndaki gerilim llr. Ksa devre olan bobinin ularnda llen gerilim, salam bobinlerde llen gerilimden kktr. 3. Gvdeye Kaak

Kutup sarglarnn yaltkanlklarnn bozulmas sonucunda iletkenlerin, makinann madeni gvdesine dokunmas sonucu oluan bir arza trdr. Ayn zamanda, birden fazla gvdeye kaak, ksa devreleri meydana getirir. Arzay bulmak iin, kutup balantlar sra ile alr ve seri lamba ile her bobinde ayr ayr gvdeye kaak aranr. 1. Endvi Sarglarnda Meydana Gelen Arzalar Devre Kopukluu

Bu tr bir arza, zellikle makine yklendii zaman kendini gsterir ve kopuk olan bobinin bal olduu dilimlerde kararmalar oluur. Arzal bobin endvi kontrol aleti (Grovler Cihaz) ile bulunur. 2. Ksa Devre

Ksa devre durumunda arzal bobin fazla snr ve bal olduu dilimlerde kararmalar oluur, makine kvlcml alr. Arzal bobin grovler cihaz ile bulunur. 3. Gvdeye Kaak

Bu tr bir arza, birden fazla noktada olumu ise endvi snr ve makine kvlcml alr. Sklen endvide, kollektr ile gvde arasna seri lamba ile baklarak arza bulunur. Kollektr ve Fralarda Meydana Gelen Arzalar

Kollektrde meydana gelen arzalar, dilimler arasnda veya dilimlerle gvde arasnda ksa .devre olmasndandr. zellikle dilimler arasndaki mikann zamanla, ya, kmr tozu, pislik ve arktan dolay kmrlemesi sonucunda, mikalar arasnda ksa devre meydana gelir. Dilimlere gelen bobin ular ayrlr ve komu dilimler seri lamba ile tek tek kontrol edilir. Bu srada, seri lamba ular dilimler zerinde fazla tutulmamal, mmknse dk gerilimli ve kk gl bir lamba ile kontrol yaplmaldr. Kontrolden sonra kmrlemi mikalar, ince

azl demir testere ucu veya ak ile temizlenmelidir. Fra arzalar ise, kmrlerin zamanla klmesi, krlmas veya fra-yay basnlarnn azalmasndan dolay oluur. Knlan ve klen fralar yenileri ile deitirilir. Yay basnlar ise yeniden ayarlanr veya yenileri ile deitirilir. Deitirilen fralar fra yuvalarna, fralarn kollektre dokunan blmleri ise kollektr yuvarlana gre iyice altrlmaldr. Eer fralar yerlerinden kaymlarsa, kollektrde ark meydana gelir. Bu taktirde makine yk altnda alrken, fra tutucular en az ark oluan yere getirilip monte edilir. Yatak ve Mekanik Arzalar

Yataklar, zamanla veya bakmszlktan bozulabilir. Yataklarn bozulmas, makinann almasna engel olur. Yataklarda snma olursa veya endvi mili anrsa, hemen sklp kontrol edilmelidir. Dier yandan kapaklarn gvdeye iyi tutturulmamas sonucunda endvi nvesi, kutup pabularna srterek skmalara ve snmaya, hatta kutup sarglarnn kopmasna neden olabilir. Elektrik makinalarndaki arzalar zellikle ya, toz ve pisliklerin bobinler ve kollektr dilimleri arasna girerek, yaltkanl bozmas sonucunda meydana gelir. Makine periyodik olarak temizlenerek yaltkanlk muayenesi yaplmaldr. Yaltkanlkta azalma varsa, makine frnlanarak kurutulmaldr. ASENKRON MAKNE SARGILARINDA MEYDANA GELEN ARIZALAR Asenkron makinalarda 'meydana gelen arzalar genel olarak, a.Elektriksel arzalar, b. Mekaniksel arzalar eklinde iki balk altnda toplanabilir. a. Elektriksel Arzalar Bu tr arzalarn bazlar sarm hatalarndan, bazlar da kullanm hatalarndan kaynaklanmaktadr. 1. 2. 3. Gvdeye kaak Bobin gruplar arasnda ksa devre Bobinler ierisinde ksa devre

4. 5. 6. 7. 8. 1.

Bobinlerde veya balantlarda kopukluk Bobin gruplarndaki bobinlerde terslik Bobin gruplarnda terslik Bobinlerde yanl gruplandrma alma gerilimine gre yanl balant Gvdeye Kaak

Motor gvdesiyle bobinler arasnda meydana gelen elektriksel temasa gvdeye kaak denir. Kaan meydana gelme nedenleri: Kapaklar gvdeye balayan civatalarn bobinlere temas letkenlerin oyuk azlarna temas Santrifj anahtardan gvdeye kaak Bu tr arzalarn onarm iin, ncelikle hangi iletkenin gvdeye temas ettii aratrlr. lk olarak, seri lamba kullanlarak, faz giri ular ile gvde arasnda kontrol yaplr. Daha sonra, seri lambann yand faza ait bobin grup balantlar alarak, arzann hangi bobin grubunda olduu aranr. Bu arama ilemi, arza yerinin bulunmasna kadar devam eder. Kaak yeri bulunduunda, oyuun yaltkan takviye edilir veya bobin grubu yenilenir. 2. Bobin Gruplar Arasnda Ksa Devre

Bu arza tr, genellikle balantlar srasnda bobin gruplarnn yanllkla baka fazlara balanmasndan meydana gelir veya bobinler yerletirilirken, izilme nedeniyle deiik fazlara ait bobinlere temas etmesi sonucunda oluur. Klemens balant ular aldktan sonra, faz sargs ularna doru akm uygulanr. Bir pusula ile stator ierisinde manyetik alan kontrol yaplr. Normal durumda kuzey ve gney ynlerinin bir birine eit olmas gerekir. Pusulann yn gstermedii bobin grubunda arza aratrlr. Ayrca motor ksa bir sre yksz altrlarak faz akmlar llr ve akmlardan birisinde dengesizlik varsa, o fazda ksa devre olduu anlalr. Bu srada arzal faza art bobinlerin snd grlr.

3.

Bobinler erisinde Ksa Devre

Bobin iletkenleri ierisinde iki veya daha fazla iletkeninin birbiri ile elektriksel temas etmesi, ksa devrelere neden olur. Bobinlerin oyuklara yerletirilmesi srasnda izilen iletkenlerin birbirine temas etmesi ksa devreyi meydana getirir. Bunun yan sra, ar yk nedeniyle meydana gelen snn yaltkanl bozmas sonucunda da ksa devre meydana gelir. Motor yksz altrlarak akmlardaki eitlik kontrol edilir. Farkl akm eken faz bulunarak arzal bobin grubu ve dolaysyla arza saptanr. Arzal bobin yeniden sarlr. 4. Bobinlerde veya Balantlarda Kopukluk

Klemens tablosunda geveme, bobin gruplar balant yerlerinde geveme ve kopukluk, herhangi bir nedenle bobin iletkenlerinde kopma, bu tr bir arzay meydana getirebilir. Motorun almasnda manyetik bir grlt olarak ortaya kar. Eer kopukluk bir fazda meydana gelmi ise, motor iki faza kalacandan bir sre sonra ar akm eken iki faz sarglar snr. Klemens tablosundaki balant kprleri sklerek, seri lamba ile faz ular arasnda kontrol yaplr. Arzal faz sarglan saptandktan sonra, bu kez bobin gruplarnn balant yerlerindeki makoronlar syrlarak seri lamba ile arzal bobin grubu veya balant yeri aranr. Arza balantda ise yeniden lehimlenir, bobinde ise yeniden sarlr. 5. Bobin Gruplarndaki Bobinlerde Terslik

Bobin gruplarnn balantlarndaki k-ka veya k-girie eklindeki uygulamann yanl yaplmasndan ileri gelir. Bu nedenle yanl balanan faz sargsnda ters kutuplama olur. Ayrca bobin grubu ierisinde, bobinlerin oyuklara ters yerletirilmesi sonucunda da meydana gelebilir. Motor faz akmlarnn dengesiz olmas ve motorun iniltili almas eklinde kendini gsterir. Dengesiz akm eken faz sargs belirlenerek, o faza art bobin gruplarnda arza, pusula yntemi ve gz ile aranr. 6. Bobin Gruplarnda Terslik

Bir faza art bobin grubunun dier fazn bobin grubu ile balanmas sonucunda meydana gelir. Pusula ile yaplan kontrolde;N-S-N-S eklinde kutuplama olmas gerekirken yan yana ayn adl kutuplarn bulunmas, o gruptaki yanl balanty gsterir. Ters balant

yaplan bobin gruplarnn balant yeri alarak dzeltilir. 7. Bobinlerde Yanl Gruplandrma

Kutupta faz bana den oyuk says C deerinin byk kmas (4,6,8) durumunda bobinler drtl, altl eklinde deil de ikili veya l sarlp, sonra ekleme yaplarak bobin grubu oluturulur. Bu grup oluturma, btn bobinler oyuklara yerletirildikten sonra yaplrsa, yanllkla deiik fazlara ait bobinler birbiri ile eklenerek yanl gruplandrma meydana getirilir. Arza, motorun dengesiz akm ekmesi ve iniltili alma ile kendini gsterir. Uzun sre bu ekilde alrsa sarglar snr. 8. alma Gerilimine Gre Yanl Balant

Motor balantlarnn, seri-yldz, seri-gen, paralel-yldz ve paralel-gen eklinde olmas gerekirken, yanl yaplmas sonucunda bu arza meydana gelir. Motor bota snr ve grltl alrsa, balant eklinin yanl olduu anlalr. Ayrca, motor bota normal devrinde dner, yklendike devir says ve gc derse, yine balant yanll yapld anlalr. Bu durumda balantlar tekrar kontrol edilir. b. Mekaniksel Arzalar Bu tr arzalarn banda, yatak skmas gelmektedir. Rulmanlarn yasz kalmas, ar snmas, bilyelerin dalmas gibi nedenlerle yataklarda skma meydana gelmektedir. Ayrca motor montaj srasnda kapaklarn doru kapatlmamas sonucu, rotor milinde kasnt meydana gelerek rotorun dnn zorlatrmaktadr.

TABLO Asenkron Makinelerde Meydana Arzalar ve Onarmlar BELRTS ARIZA Motor iki faza kalmtr. NEDEN ONARIM

Motor yol almyor.

Motor yol alyor. Fakat rotor ar snyor. Yldz bal motorun iki faz sargs, gen bal motorun bir faz sargs dierlerine gre daha fazla snyor.

Sigortalardan biri atm Sigorta yenilenir veya ar veya ar akm rlesi akm rlesinin akm ayar arzaldr. yeniden yaplr Yataklarda anma Yataklar kontrol edilerek Hava aral eit vardr veya kapak tam arzal olanlar deitirilir. deildir. oturmamtr. Kapak cvatalar sklr. Klemens balantlarnda Klemens balant somunlar Stator sarglarnda geveme, bobinlerde sklr. Balantlar kontrol kopukluk vardr. veya balantlarda edilir. Arzal bobin yenilenir. konukluk vardr. Rotor ubuklarnn ksa devre Rotorda ar akm Rotor ubuklar bilezii ile olan balants dolam var. gevektir. kontrol edilir. Kopan yerler kaynak edilir. Motor iki fazda almaktadr. Sigortalardan birisi atm veya ar akm rlesi arzaldr. Sigorta yenilenir veya motor akm llerek, an akm rlesinin akm ayar yeniden yaplr. Sarglar ierisinde rutubet varsa motor kurutulur. Yaltkanlar yenilenir. Arzal sarglar yenilenir. Motorun faz akmlar llr. Fazla ise yk azaltlr. Ksa devre olan bobin deitirilir. Gvdeye kaak olan yer saptanarak yaltkan deitirilir. Ksa devre olan bobinler deitirilir.

Darbe sonucu sarglar Motor ar snyor. Ksa sreli gvdeye arasnda veya sarglarla Motor iinde erare kaak veya ksa gvde arasnda kaak meydana geliyor. devre var. olmutur. Motorun btn sarglar ayn oranda Motor ar ykldr Motor yk fazladr. snyor. Faz sargs direnleri e deil. Faz Bir faza ait bobinler akmlarnda arasnda ksa devre var. Motorun bir faz dengesizlik vardr. sargs dierine gre Darbe sonucunda veya daha fazla snyor. Bir faza ait bobinler yerletirilirken bobinlerde gvdeye izilme meydana kaak vardr. gelmitir. Bobin gruplarnda bir Bobin gruplarnda Bobin grubu ierisindeki veya iki bobin baz bobinler bobinler arasnda ksa dierlerine gre daha kullanlmyor. devre vardr. fazla snyor. Motor yk az iken Bir faza ait bobin devaml , yk arttka Bobin balantlarnda grubunda bir bobin aralkl olarak grlt yanllk vardr. ters balanmtr. karyor.

Balant yanll dzeltilir.

TABLO : Asenkron Makinelerde Meydana Arzalar ve Onarmlar (Devam)

BELRTS Motor tam ykte iniltili alyor.

ARIZA Rotor ubuklarnda geveme vardr.

NEDEN

ONARIM

Motordan duman Hava aral eit kyor. Bobinlerde deil. snma var. Motor gvdesinde ve Yataklarda meydana yataklarda snma gelen s, gvdeye var. yaylmaktadr. Yatak yaszdr. Yataklarda ar snma var, duman kyor.

Ksa devre bilezii ile Rotor ubuklarnn ksa devre rotor ubuklarnda bilezii ile olan balants, kopukluk vardr. kaynak edilir. Yataklardan birisinde Bobinlerde arza aranarak anma vardr. arzal olan deitirilir. Arzal Rulmanlar dalmtr. rulmanlar yenilenir. Motor yk fazladr. Rulmanlar yasz kalm, yalama sistemi almyor. Ya zelliini kaybetmitir. Motor yk azaltlr. Yataklar gaz ya veya tinerle ykanarak tekrar yalanr. Yalama sistemindeki arza giderilir. Yataklar ykanr ve temiz ya ile yeniden yalanr.

Yataklar kirlidir.

Yataklar yaszdr. Ya Yataklarda skma zelliini kaybettiinden Rotor mili torna edilir. Arzal var. yatak sarmtr. Rotor rulmanlar deitirilir. milinde erilik vardr. Sistem kontrol edilir. Pislik Yalama sistemi Yalama bilezii varsa temizlenir veya almyor. yerinden kmtr. Yalama sistemi yenisi ile deitirilir. Yataklarda an snma var, duman kyor. Yataklar arzaldr. Yataklara gelen yatay veya dikey kuvvetler fazladr. Motor miline gelen kuvvet azaltlr. Arzal yataklar deitirilir. Yatak gvdeye sk, tutturulmamtr. Cvata veya saplamalar sktrlr. Krlan ve anan fra|ar deitirilir. Fra basncn salayan yaylar deitirilir. Motor ar ykl ise yk azaltlr.

Yataklarda geveme Motor sarsntl alr. vardr Rotoru sargl asenkron motor yar devirde alyor. Sarglar ile bilezik arasnda, kopukluk vardr. Fra Basnc az olduundan, fra bilezie temas etmiyor.

Rotor sarglarnda kopukluk vardr.

Asenkron Motorlarn Korunmas ve Bakm: Asenkron motorlar ar snmaya kar koruyacak olan elemanlar u koullar yerine getirmelidir: I. Motor scakl, belirtilen en st deeri getii anda sistem hemen almal ve

motor akm kesilmelidir. II. Aadaki durumlarda ise bu sistem almamaldr: 1. Motor devaml olarak anma yk ile altnda, ilk kalknma annda veya frenleme annda meydana gelen ksa sreli ar akm ekildiinde, 2. VDE - 530 'a gre msaade edilen ar yk durumunda (iki dakika sre ile 1,5 x anma akm) ve motorun yol almas normal sreyi gemediinde, 3. Motor sarg scakl,' en yksek scakl gemedii durumda. Motorlarda

kullanlan koruyucu sistemler iki ana gruba ayrlr: I. Akma Bal Koruma Sistemleri: Bunlar, hattan geen akm aracl ile motor sarg scakln kontrol eder. Bu sistemlerde genellikle sigortalar ve gecikmeli termik ar akm rleleri kullanlr. II. Scakla Bal Koruma Sistemleri: Bu sistem direk olarak motor sarg scakln kontrol eder. Burada termistrler, bimetal alterler, diren termometreleri, radyasyon termometreleri ve elektronik ar yk koruma sistemleri kullanlr. Kontaktr - Rle - Sigorta Kombinasyonu: Elektrik makinelerinin kumanda sistemlerinde genellikle kontaktrler kullanlmaktadr. Motorlarn ar akma kar korunmasnda ise kontaktrlerle birlikte termik ar akm rlesi kullanlr. Hem kontaktrler, hem de termik ar akm rleleri ksa devre durumunda dayankl deildir. Bunlarn devresine mutlaka sigorta konulmaldr. Bylece kontaktr - rle - sigorta kombinasyonu meydana gelir. Bu elemanlarn koruma alanlar: a) Termik rle devredeki motoru, kablolar ve kontaktr ar akmlara kar korur. b) Sigorta ise kendisinden sonra gelen motoru, kablolar, termik rleyi ve kontaktr ksa devre akmlarna kar korur. Kombinasyonda bulunan elemanlar seerken u noktalar gz nnde tutulmaldr: 1. AA Rlesinin karakteristii, motorun yol almasna izin verecek ekHde gecikmeli olmaldr.

2. Sigorta, AA rlesini ksa devre durumunda yanmaktan ve paralanmaktan koru maldr. 3. AA rlesinin kesemeyecei an akmlar sigorta kesmelidir. 4. Sk sk yol verilen motorlarda sigorta, motorun yol almasna engel olmamaldr. 5. Ksa devre durumunda sigorta, kontaktr korumaldr. Fazl Asenkron Motorlarda Ar Akm Rlesinin Kullanlmas: Devir yn deitirilen veya ( / ) yol verilen motorlarda hem yol alma annda, hem de normal alma annda AA rlesi ana hat yerine faz hatt zerine konulmaldr. Bu durumda rle, motor akmnn 0,58 kat deerine ayarlanr. ki sargl, devirli, tek dn ynl motorlarda (her devir says iin, ayr bir AA rlesi kullanlr ve bunlarn her biri ait olduu devrin akmna ayarlanr. ki sargl, drt devirli, tek dn ynl motorlarda her devir says iin ayr bir AA rlesi kullanlr ve ait olduu devrin akmna ayarlanr. fazl asenkron motorlarn korunmasndanormal alma koullarnda sigorta termik rle - kontaktr kombinasyonu ideal bir koruma eklidir. Normal olmayan iletme koullarnda (uzun sreli yol alma ve frenleme, sk sk devreye girip kma veya iki fazda kalma) ise termistr korumas tam emniyet salar. Ayrca termistr sistemi, soutma havasnn azalmas ve kesilmesi gibi ar akm dndaki snmalara kar da motorlar korur. Rotoru kritik olan motorlar iin, termistre ek olarak AA rleleri de kullanlr. Asenkron Motorlarda Kalk Skl ve Kalknma Sresi: Eer bir asenkron motor sk kalk yaparsa kalknma srasndaki snma, belli bir srede yapabilecei kalk saysn snrlar. Motor dn yn deiimi, kalka gre yaklak 3,5 - 4 kat daha fazla s oluturur. Yani bir yn deiimi yaklak 4 kalka eittir. Bir asenkron motorun gvenli bir kalk yapabilmesi iin hzlanma annda motor momenti, her hz deerinde i makinesinin yk momentinden byk olmaldr. zellikle motorun kalknma mometinin i makinesinin durma hlindeki yk momentinden byk olmas gerekir. Kalknma srasnda asenkron motor sndndan motorun zarar grmemesi iin kalk skln snrlamak gerekir. Kalk sresinin izin verilen deeri, motorun

10

kalknn souk durumda veya iletme scaklnda yaplmasna baldr. Hesaplanan kalk sresinin izin verilen deeri gemesi durumunda, motor yol verme yntemleri uygulanr. Yataklarn Bakm: Motor yataklar (rulmanlar), ierisinde oksitlenme ve korozyon nleyici maddeler bulunan mineral esasl, lityum sabunlu, viskozite derecesi 3 ve alma scakl -20 C olan DN 51 825 'e uygun gresle yalanr. Ar iletme koullarnda alan motorlarn yataklar normalden fazla snabilir. Bu durumda damlama noktas yksek (260 270 C) gresler kullanlmaldr. Bakm srasnda motor sklerek yataklar benzin ile iyice ykanr. Temizlenmi olan rulmanlarn bilezikleri, kafesleri ve yuvarlanma elemanlarnda yzey deformasyonu olup olmad saptanr. Eer rulman salam ise, rulman ii boluk hacminin 1/3 ' kadar gres konulur. 2 kutuplu motorlarda 2000, drt ve daha ok kutuplu motorlarda 6000 alma saatinden sonra rulmanlarn tekrar yalanmas gerekir. Fakat elverisiz koullarda alan motorlarda rulmanlar en ge 2 ylda bir veya daha ksa aralklarla yalanmaldr.
Rulman anma mr, motorun iletme koullar, gvde yap bykl ve devir says gibi etkenler dikkate alndndan, 20 000 saat civarndadr.

11

Elektrikli Arza sebepleri Motor bota dnmyor veya g dnyor Motor ykl dnmyor veya alak devirle dnyor G dnyor ve fazla snyor Stator sargs ve sa paketi ok snyor Faz akmlar eit deil Bir fazdan akm gemiyor Termik ar yk alteri yol verme esnasnda atyor Ykte motor devri dk, kayma fazla Motor grltl alyor Termik alter motor durdurulurken devreyi kesiyor Yataklar ok scak

Nominal gerilim ve frekans ayn oranda dk

Sk sk makine altrlyor. (arj adedi fazla)

Y/ alter yanl altrlyor /Y gibi

Y/ alterin balants yanl

Ar yk

Bir hatta Stator yada sargsnda sargda ksa devre kopukluk

Stator sargsndan ase

Motoru Rotor veya Yk altnda Termik soutan pervane fazlar aras ayar yanl hava yolu srtyor voltaj farkl kapal

12

Mekanik arza sebepleri

Motor Rotorda kt balans yerletiril var mi

Yatak ar yalanm

Yatak gvdesi yanl

Yatak yuvas kk

Yatak yuvas byk

Dnen yzeyleri n tesviyesi hatal

Yatakta Yalama montaj kifayetsiz hatas (kasntl)

Paralar kt tanzim edilmi

Kay ok Kuvvetli sk aksiyal eki

Hava aral her noktada bir deil

Anormal titreim Yatak ok scak Yatak arpyor Yatak ses yapyor Yatak anyor

ARIZANIN GDERLMES N YAPILMASI GEREKEN HUSUSLAR Soutma zamann fazlalatrmal, dolaysyla arj adedini Mator kablosu tel kesiti bytlmeli azaltmal alter doru balanmal Kopukluk aranmal ve tamir edilmeli Sarg ksa devresi aranmal ve tamir dilmeli yahutta yeniden Mekanik hata aranmal ve tamir edilmeli sarlmal Sargnn asesi aranmal ve tamir edilmeli Termik alterin termii doru ayarlanmal Rulman kontrol edilmeli icap ederse yenisi konmal Motor yeniden tanzim edilip toplanmal Yatak deitirilmeli Motorun yerletii yzey dzeltilmeli Fazla ya alnmal Motor temizlenmeli Yk azaltlmal

13

AA MOTOR GC ANMA 380V ANMA AKIMI SIEMENS ABBTETSAN KALEPORSELEN TELEMECANIQUE

Kw 3 4 5,5 7,5 11 15 18,5 22 30 37 45 55 75 90 110 132 160 185 200 220 250 280 325 235 370 400

Hp A A 4 6,5 5,4 8,5 9 DSL 6 7,5 11,5 12 DSL 13 10 15,5 16 DSL 18 15 22,5 22 DSL 23 20 30 32 3TA 44 DSL33 25 36 40 30 43 45 DSL 44 40 57 63 3TB 47 DSL63 50 72 75 60 85 DSL 96 75 104 110 DSL 113 100 142 125 169 170 3TF 52 150 142 180 243 250 220 300 250 350 270 400 300 340 500 376 441 630 455 700 502 543 800

TP 3TB 40 3TB 41 3TB 42 3TB 43 3TA 22 3TA 22 3TF 46 3TF 47 3TB 48 3TF 50 3TB 52 3TF 54 3TF 56 3TF 68

A 7 9 12 16 25 30 50 63 75 85 125 145 200 210 260 305 370 550 700 800

TP B6 B9 B12 B16 B25 B30 B50 B63 B75 B85 B105

A 8,5 12 16 22 33 45 63 90 110

TP DSL 6 DSL 12 DSL 17 DSL 22 DSL 32 DSL 43 DSL 61 DSL 93 DSL 111 DSL 156 DSL 181 DSL 250 DSL 401 DSL 740

A 9 12 16 25 32 40 50 63 80 115 185 265 400 500 630 780

TP LCLD093 LCLD123 LCLD173 LCLD253 LCLD323 LCLD403 LCLD503 LCLD633 LCLD803 LCLFF43 LCLFH43 LCLFJ43 LCLFK43 LCLFL43 LCLFX43 LCLF780

Amp/kVAR 1 1,5 2 4 5 6 6 8 15 15 15 20 25 30 40 45 50 70 70

EH145 150 B170 180 EH160 B250 250 EH250 B370 400 EH550 EH700 EH800 740

14

KONTAKTRE GRE KONDANSTR SEM

TABLO : Asenkron Motorlarda Termik Rle ve Sigorta Seimi ANMA GC ANMA AKIMI kW 0,06 0,09 0,12 0,18 0,25 0,37 0,55 0,75 1,1 1,5 2,2 3 4 5,5 7,5 11 15 18,5 22 30 37 45 55 75 90 110 132 160 200 250 315 HP 1/12 1/8 1/6 1/3 1 1,5 2 3 4 5,5 7,5 10 15 20 25 30 40 50 60 75 100 125 150 180 220 270 340 430 A 0,22 0,32 0,44 0,61 0,78 1,12 1,47 1,95 2,85 3,8 5,4 7,1 8,8 11,7 15,6 22 29 37,5 43,5 58 70 85 104 140 168 205 245 290 360 450 570 LETKEN KEST mm 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 4 6 10 10 16 16 25 50 50 50 120 120 120 120 185 185 300 300
2

TERMK

RLE SGORTA DEERLER BUONLU BUON AYARLAMA SINIRLARI NORMAL GECKMEL A A A 0,190,29 0,8 0,270,4 1,25 0,370,55 2 2 0,500,75 2 2 0,671 24 2 0,91,3 46 4 1,21,8 46 46 1,62,4 410 46 2,23,3 10 6 34,5 1020 10 46 1620 1016 5,38 1620 16 7,39 20 16 812 2535 2025 1116 35 25 1224 5063 3050 2032 63 50 2445 2445 3263 5090 70110 70110 120155 140170 150300 150300 150300 200400 315630 315630

NH BIAKLI A 6 6 10 1016 16 16 2025 25 3050 50 6380 6380 80100 100160 125160 160 200250 224250 250315 315 355400 425500 500630 630

15

TABLO : Fazl Motorlarda Anma Akmna Gre Sigorta Seimi Balant ekillerine gre en kk gecikmeli (Traga) sigorta buonu seimi Direkt yol vermede Yldz-gen yol vermede : Yol alma akm : 6.ln > 5 saniye : Yol alma akm : 2.ln < 15 saniye
220 v MOTOR ANMA GC Cos Verim % Motor Anma Akm kW 0,25 0,37 0,55 0,75 1,1 1,5 2,2 3 4 5,5 7,5 11 15 18,5 22 30 37 45 55 75 90 110 132 PS 0,34 0,5 0,75 1 1,5 2 3 4 5,4 7,5 10 15 20 25 30 40 50 60 75 100 125 150 180 0,70 0,72 0,75 0,80 0,80 0,83 0,84 0,84 0,84 0,85 0,86 0,86 0,86 0,86 0,87 0,87 0,87 0,88 0,88 0,88 0,88 0,88 0,88 62 64 69 74 77 78 81 81 82 83 85 87 87 88 89 90 90 91 91 91 92 92 92 A 1,4 2,1 2,7 3,4 4,4 6 8,7 11,5 14,7 19,8 26,5 39 52 62 74 98 124 147 180 146 A 4 4 4 6 6 16 20 20 25 35 50 63 80 100 100 125 200 225 250 350 2 2 4 4 6 10 16 16 20 25 35 50 63 80 80 100 160 200 225 250 Sigortalar Direkt A Motor Anma Akm A 0,8 1,6 1,6 2 2,6 3,5 5 6,6 8,5 11,5 15,5 22,5 30 36 43 57 72 85 104 142 169 204 243 A 2 4 4 4 4 6 10 16 20 25 35 35 50 63 63 80 100 125 160 200 225 250 300 2 2 2 4 4 4 6 10 16 20 25 35 35 50 50 63 80 100 125 160 200 225 250 380 v Sigortalar Direkt A Motor Anma Akm A 0,6 0,9 1,2 1,5 2 2,6 3,7 5 6,4 8,5 11,5 17 22,5 27 32 43 54 64 78 108 127 154 182 A 2 2 4 4 4 4 10 10 16 20 25 35 35 50 63 63 80 100 125 160 200 225 250 2 2 4 4 4 4 6 10 10 16 20 25 35 35 50 50 63 80 100 125 160 200 225 500 v Sigortalar Direkt A NYY-NYCY mm2 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4 x 2,5 4x4 4x6 4 x 10 4 x 16 4 x 16 3 x 3516 3 x 3516 3 x 5025 3 x 7035 3 x9550 RTBAT KABLOSU

16

NDEKLER ELEKTRK BAKIM VE ARIZA BULMA DORU AKIM MAKNALARINDA MEYDANA GELEN ARIZALAR a. Arzann Belirlenmesi...............................................................................................1 b. Arzalar ve Onarmlar..............................................................................................1 Kutup Sarglarnda Meydan Gelen Arzalar..............................................................1 1. Devre Kopukluu......................................................................................................1 2. Ksa Devre................................................................................................................1 3. Gvdeye Kaak.........................................................................................................2 Endvi Sarglarnda Meydana Gelen Arzalar..........................................................2 1. Devre Kopukluu......................................................................................................2 2. Ksa Devre................................................................................................................2 3. Gvdeye Kaak.........................................................................................................2 Kollektr ve Fralarda Meydana Gelen Arzalar.....................................................2 Yatak ve Mekanik Arzalar........................................................................................3 ASENKRON MAKNE SARGILARINDA MEYDANA GELEN ARIZALAR........3 a. Elektriksel Arzalar..................................................................................................3 1. Gvdeye kaak..........................................................................................................4 2. Bobin gruplar arasnda ksa devre...........................................................................4 3. Bobinler ierisinde ksa devre...................................................................................5 4. Bobinlerde veya balantlarda kopukluk..................................................................5 5. Bobin gruplarndaki bobinlerde terslik.....................................................................5 6. Bobin gruplarnda terslik..........................................................................................5 7. Bobinlerde yanl gruplandrma................................................................................6 8. alma gerilimine gre yanl balant...................................................................6 b. Mekaniksel Arzalar..................................................................................................6 Asenkron Motorlarn Korunmas ve Bakm:...............................................................8 I. Akma Bal Koruma Sistemleri ..............................................................................9 II. Scakla Bal Koruma Sistemleri..........................................................................9 Kontaktr - Rle - Sigorta Kombinasyonu...................................................................9 Fazl Asenkron Motorlarda Ar Akm Rlesinin Kullanlmas:.........................10 Asenkron Motorlarda Kalk Skl ve Kalknma Sresi .........................................10 Yataklarn Bakm.......................................................................................................11

17