Professional Documents
Culture Documents
Nedir orta gerilim ve kademeleri nelerdir. Enerji nakil hatlarna ksa bir bak Enerji nakil hatt alt tesisi balants OG tesislerinde topraklamann nemi Trafo merkezleri trleri Metal mahfazal modler hcreler Orta gerilim alt tesisi boyutlandrmas Orta gerilim kablolar Koruma rleleri ve seimi Ksa devre hesap rnekleri rnek proje slaytlar
NUR GLE 15.04.2009
TESSLER YNETMEL TOPRAKLAMALAR YNETMEL ELEKTRK ENERJ TESSLER PROJE YNETMEL DONANIMLARIN TS-EN STANDARTLARI
NUR GLE
15.04.2009
24-36 kV
36-52 kV 52-130 kV 130-170 kV 170-400 kV 400-800
NUR GLE
15.04.2009
HATLARI
ELEKTRK
KUVVETL AKIM TESSLER YNETMEL madde 46ya gre direk yksekliinde uyulmas zorunlu ykseklikler: byk salg durumunda zerinden getikleri yerlere olan en kk dey uzaklklar
NUR GLE 15.04.2009
OG TESSLERNDE TOPRAKLAMA
TOPRAKLAMALAR YNETMEL
Topraklama Tesislerinin Boyutlandrlmas Madde 5-a) Topraklama tesislerinin kurulmas iin temel koullar: Topraklama tesislerinin kurulmasnda drt koul yerine getirilmelidir. 1) Mekanik dayanm ve korozyona kar dayanklln salanmas, 2) Isl bakmdan en yksek hata akmna (hesaplanarak bulunan) dayankllk, 3) letme aralar ve nesnelerin zarar grmesinin nlenmesi, 4) En yksek toprak hata akm esnasnda, topraklama tesislerinde ortaya kabilecek gerilimlere kar insanlarn gvenliinin salanmas.
NUR GLE
15.04.2009
TOPRAKLAMALAR YNETMELne gre (Topraklama elektrodu) : Topraklayclar toprak ile srekli temasta bulunduu iin korozyona (kimyasal ve biyolojik etkiler, oksitlenme, elektrolitik korozyon oluumu ve elektroliz vb.) kar dayankl malzemelerden olumaldr. plak bakr yada bakr kaplamal elikten yaplm geni topraklayc sistemlerinin; boru hatlar, vb. elik yeralt tesislerine olabildiince metalik olarak temas etmemesine dikkat edilmelidir 2) Topraklama iletkenleri: Topraklama iletkenlerinin en kk kesitleri aada verilmitir. - Bakr 16 mm2 - Alminyum 35 mm2 - elik 50 mm2
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
S1, S2, Ana topraklaycya S3 topraklayclar, UE USS UST UTST UTSTE Topraklama gerilimi,
NUR GLE
15.04.2009
Balantlar Trafo binalara elektrik enerjisi iletim hatt orta gerilim olarak giri yapar gerekli hcrelere geer. Burada kullanlacak iletkenler ve balantlar havai hat veya yeralt hatlar ile gerekletirilmektedir. Hava hatt ile:
Yer alt hatt ile:
NUR GLE 15.04.2009
iletkenler gerilim deerine bal olarak hava aralklar braklarak bina dna monte edilen izolatrler yardmyla bina ierisine alnarak orta gerilim barasna balanr. Ayrca izolatrler zerinde ark boynuzlar da kullanlmaktadr. Hava hatt iin projede; Projede uygun iletkenin binaya giri yeri tespit edilecektir. letkenin giri yapacak duvar ksm gerilime uygun boluk brakarak izolatrlerin destekleri lleri gre delik braklacaktr.
NUR GLE
15.04.2009
alt hatt ile: Hava artlarndan etkilenmemek ve estetik adan daha gzel bir grnt elde etmek iin, iletim hatlar ve trafo giri klar gnmzde yeralt kablolar ile denme balanmtr. Yer alt hatlar daha nce projelendirilmi ekilde kanallar kazlarak trafo binasnn bulunduu alana getirilerek, bina iine tanr. eri alnan iletken orta gerilim baralarna balanr Projede uygun iletkenin binaya giri yeri tespit edilecektir Duvarda delik veya yeraltnda genel kanaln binaya girii projelendirilir. Daha nceden ekilmi olan kabloyu yap iine alrken, boru veya kablo kanal iine alnmal Mekanik darbelerin oluabilecei durumlarda elik borularda kullanlabilir.
NUR GLE 15.04.2009
1-160kVA ve 400kVA aras direk tipi transformatr merkezi 2- 400kVAdan byk, a) Kule tipi transformatr merkezi b)kompakt tip transformatr merkezi c)bina tipi transformatr merkezi
NUR GLE 15.04.2009
1-160kVA ve 400kVA aras direk tipi transformatr merkezi Gc 400kVAdan aa olan trafolar direklerin zerlerine yerletirmek amacyla kullanlan alana trafo platformu denir. Grevi trafoyu insanlarn dokunabilecekleri mesafede tutmak ve trafoyu tamak amacyla kullanlr.
NUR GLE 15.04.2009
kadar (1000 kVA dahil) datm trafolarnn kullanld ve 34,5/0,4 kV gerilim standartlarda kurulur.
NUR GLE 15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
kaplar ve havalandrma panelleri en az 2 mm kalnlkta scak daldrma galvanizli hazr elik saclardan yaplmtr. Metal mahfazalarn ats s yaltml olarak imal edilir. Metal mahfazalarn i ve d yzeyleri RAL7032 renginde reine bazl toz boya ile kaplanacaktr.
NUR GLE 15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
2- 400kVAdan byk, c)bina tipi transformatr merkezi Orta gerilim ebekelerinde kullanlan fazl, en yksek gerilimi 36 kV'a kadar, anma gc 2.5 MVA'dan 25 MVA'ya kadar olan g transformatrlerini kapsar. G trafosu ya doldurulup montaja hazr vaziyette bulunur.
NUR GLE 15.04.2009
TRANSFORMATRLERN ELEKTRKSEL
ZELLKLER Sarg says : 2 neri Dyn 11 Faz says : 3 Anma frekans : 50 Hz Anma gleri 630,1000,1250,1600,2000,2500 ONAN soutmal (MVA) : 2.5 - 4 - 5 - 6.3 - 10 16-20 ONAN/ONAF soutmal (MVA) : 10/12.5 - 16/2020/25 Anma gerilim oranlar (kV) : 33/15.8 - 33/10.5 - 33/6.3 - 15.8/6.3 Kademe deitirici Tipi Bota veya yk altnda Kademe deitiricinin bulunduu Sarg : YG sargs Ayar kademe gleri : Btn kademelerde anma gcne eit
NUR GLE
15.04.2009
TRANSFORMATRLERN ELEKTRKSEL ZELLKLER Scaklk art limitleri Sarglarda : 60 K st ya seviyesinde : 55 K Balant grubu Dyn 11-5-7 (datm trafolar) veya YNyn (g trafolar ) Yaltm dzeyleri Anma gerilimi (kV) : 6.3 10.5 15.8 33 En yksek sistem gerilimi (kV) : 7.2 12 17.5 36 Ar gerilim altnda alma Transformatrler,anma geriliminin %105'ine eit gerilimde anma akmnda, anma geriliminin %110'una eit gerilimde bota, srekli olarak almaya uygun olmaldr. Transformatr boyutlar retici firmalara gre deiiktir.
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
enclosed) tanm bu standart kapsamnda olan tm Orta Gerilim alt dolaplar iin geerlidir. blmeli (metal clad) alt dolab da yine Metal mahfazal bir alt dolab olup, ek olarak ana alt cihazlarnn her biri, kablo girii ve ana bara blm topraklanm metal blmelerle ayrlmtr. Yukarda belirtilen standartta, Metal Mahfazal Orta Gerilim alt dolaplarnn anma deerleri belirlendii gibi, bunlarn bu anma deerlerinde ve ngrlen iletme koullarnda ilevlerini srdrebileceklerini kantlayan tip deneyleri ve rutin deneyler yer alr.
NUR GLE 15.04.2009
1- Uygulanmas zorunlu olan tip deneyleri 2-retici ile kullanc arasnda varlacak mutabakata gre uygulanacak tip deneyleri 3-Rutin deneyler ise, malzeme ve iilikten kaynaklanabilecek olas hatalar denetlemek amac ile yaplan ve her birime uygulanan deneylerdir.
NUR GLE
15.04.2009
Dielektrik deneyleri Ana devreye uygulanacak ebeke frekansl tip deneyi Yldrm darbe dayanm deneyi Scaklk art deneyi Ana devre direncinin llmesi deneyi Ksa sre ve ksa devre darbe akmna dayanma deneyleri Kapama ve kesme yeteneinin dorulanmas deneyi Mekanik alma deneyi Koruma snfnn dorulanmas deneyi Kaak akmlarn llmesi deneyi Hava etkilerine kar koruma deneyi Yardmc devrelerde ve kumanda devrelerinde dielektrik deneyleri
NUR GLE
15.04.2009
1.Ana devrede ebeke frekansl gerilim deneyi 2.Yardmc devrelerde ve kumanda devrelerinde dielektrik deneyleri 3. Ana devre direncinin llmesi deneyi 4.Mekanik alma deneyi 5.Yardmc elektrik, pnmatik ve hidrolik dzeneklerin deneyi 6.letken balantlarnn balant emasna uygunluunun dorulanmas.
NUR GLE
15.04.2009
Dolaplarna TSE EN 60 298e gre retici ile kullanc arasnda varlan mutabakata gre uygulanacak tip deneyleri:
1- arzadan kaynaklanan ark deneyi 2-Ksmi boalma deneyi 3-Donanmn mekanik hasarlara kar korunmas deneyi
NUR GLE 15.04.2009
tanmland ekilde, metal mahfazal, bina ii kullanma uygun zellikte ve kesicili giri ve trafo besleme hcreler iin LSC2B kesicili olmayan ayrcl ve l hcreleri iin LSC2A servis sreklilii kayb snfnda ve PI veya PM blmeli, i ark dayanm snf (IAC) A FL olarak i ark testleri yaplm, en azndan IP 41 koruma snfnda olacaktr. Kesicili hcreler iin Ana bara, kablo girii ve anahtarlama eleman; kesicili olmayan ayrcl ve l hcreleri iin sadece Ana bara ve anahtarlama eleman ayr blmeler iinde bulunacaktr.
NUR GLE
15.04.2009
can ve mal gvenlii salamaya ynelik olduu gibi, yksek seviyede bir iletme ve servis devamll salayacaktr.
NUR GLE
15.04.2009
srasnda, hcrenin dier blmesi ve aksam enerjili kalabilir. rnein sadece 2 orta gerilim blmesi olan hcreler bu snfa girmektedir. Ortak olan kablo giri ve kesici blmesinde bakim yaplrken, bir ayrc ile ayrlm olan bara blmesi gerilim altnda bulunabilir. Bu hcrenin iinde bulunduu pano sistemindeki dier hcreler gerilim almaya devam edebilirler. LSC2B: Bu snftaki hcrenin ulalabilir blmesine eriim srasnda, hcrenin kablo giri blmesi ve bara blmesi gerilim altnda olabilir. rnein 3 orta gerilim blmesi olan hcreler bu snfa girmektedir. Ulalabilir kesici blmesinde bir alma yaplr iken, hem kablo giri blmesi hem bara blmesi gerilim altnda olabilir.
NUR GLE
15.04.2009
Blmelendirme snf, ulalabilir blmeler ile gerilimli blmeler arasndaki blmenin malzemesini tanmlar. Blmelendirme malzemesi metal ise, blmelendirme snf PM yani metalik blmedir. zolasyon malzemesi ile blmelendirme yaplmsa PI yani metalik olmayan blmedir. Ulalabilir blmenin ak olmas halinde enerjili blme ile arasndaki metal malzemede devamszlk oluturan izole blm 12,5mmden byk ise (IP2X koruma derecesi) , blmelendirme snf PM deil, PI snf olmaktadr. (IEC 62271200 standard 5.103.3.2 maddesi) Enerjili ksmlar ile ulalabilir
NUR GLE
15.04.2009
Blmelendirme rnekleri
NUR GLE
15.04.2009
arzas olumas durumunda, i arkn olumsuz etkilerinden operatr koruyacak yapdaki hcreye eriim iin standartta farkl seviyeler tanmlanmaktadr. A tipi eriim: Sadece yetkili personel tarafndan eriilebilir. (OG hcrelerinin ayr bir pano odasna tesis edildii durum) B tipi eriim: Eriim snrlandrlmamtr. Herhangi bir personel tarafndan eriilebilir. (rnein, retim alannn ortasna tesis edilen kurulum) Eriimin ynlerine gre snflandrma; FL: 3 ynden (hcrenin nnden ve yanlarndan)
NUR GLE 15.04.2009
Hcre duvar nnde I ark dayanim sinifi: A FL A tipi erisim Erisim yn: FL
NUR GLE
15.04.2009
Akm Transformatrleri alt tesisinde kullanlacak olan tm akm transformatrleri IEC 60044-1 standardna uygun olacaktr. retici firma uluslararas kabul grm bir labratuvar tarafndan tip testlerinin kabul edildiini belirtmelidir. Akm trafolarnn ksa sreli termik akm (Ith) ve anma gerilimi, en az ait olduu alt tesisinin ksa sreli dayanm akmna ve anma gerilimine eit olacaktr. Akm transformatrlerinin doruluk snf, doruluk snr katsays ve l emniyet katsays, tesiste kullanlacak olan l veya koruma cihazlarnn zelliklerine gre belirlenecektir. Kullanlacak her iki tip akm trafosunun ksa devre dayanm ana bara ksa devre akmna uygun olmaldr. Akm-gerilim l hcresi haricinde dier hcrelerde, hcre ierisinde toroidal veya konvansiyonel tip akm trafosu kullanlabilir
NUR GLE 15.04.2009
transformatrleri TS-EN 60044-2 standardna uygun olacaktr. malat, onayl laboratuvardan veya bal kurulutan alnm tip test raporunu sunabilmelidir. kullanlan koruma ve l cihazlarnn zelliklerine gre belirlenecektir. htiyaca bal olarak faz-faz veya faz-toprak arasna balanacaktr.
Faz-Faz gerilim tr
Faz-Ntr gerilim tr
gerilim sigortalar veya ana devrenin kesicisi tarafndan korunmaldr. Tm gerilim trafolarnn sekonder tarafnda anahtarlama eleman olacakldr.
NUR GLE
15.04.2009
hcrenin st ksmndaki alak gerilim blmesinde toplanmaldr. Rlede lme, koruma ve otomatik kontrolle ilgili tm fonksiyonlar bulunmaldr. IEC 61000 ve EN 50263 standardnn ngrd elektromanyetik uygunluk seviyesinde olmaldr.
trl koruma fonksiyonuna sahip olmaldr. Rleler istenildiinde SCADA ve Enerji Otomasyon Sistemleri ile uyumlu alabilmeli ve Modbus veya EN,IEC60870-5-103 protokollerinden biri ile haberleebilmelidir. Rlelerin 24-220V DC veya 110-230V AC arasnda tek tip yardmc gerilim beslemesi olacaktr.
NUR GLE
15.04.2009
Transformatr Fiderleri ( 5MVA dan Byk) Transformatr Diferansiyel Koruma Rlesi: Ynl/
Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Transformatr fiderlerinde art koruma rlesi ve enerji analizr olarak kullanlacaktr ve ynsz olarak altrlacaktr)
- Ynl/Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Transformatr fiderlerinde Ana koruma rlesi ve enerji analizr olarak kullanlacaktr ve ynsz olarak altrlacaktr)
NUR GLE
15.04.2009
KORUMA RLELER Fiderlerde Kullanlacak Rle Tipleri Tek hat emasnda gsterilen eitli fiderlerde kullanlacak rle tipleri aada verilmitir: Ring Giri/k Fiderleri Kablo/Hat Akm Diferansiyel Koruma Rlesi (Ring Giri ve klarnda Ana Koruma rlesi olarak kullanlacaktr) Ynl/Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Ring Giri ve klarnda Art Koruma rlesi ve enerji analizr olarak kullanlacaktr) k Fiderleri Ynl/Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Ana Datm Fider klarnda Ana Koruma rlesi ve enerji analizr olarak kullanlacak ve ynsz olarak altrlacaktr)
NUR GLE 15.04.2009
KORUMA RLELER
Fiderlerde Kullanlacak Rle Tipleri Dal-Budak ebeke zerindeki Ara Datm stasyonlarnda BulunanFiderler Ynl/Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Dal-budak ebeke zerindeki Ara Datm istasyonlarnda ar akm, rezidel ar gerilim korumas ve enerji analizr olarak kullanlacaktr) k Fiderleri Ynl/Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Ana Datm Fider klarnda Ana Koruma rlesi ve enerji analizr olarak kullanlacak ve ynsz olarak altrlacaktr) Dal-Budak ebeke zerindeki Ara Datm stasyonlarnda Bulunan Fiderler Ynl/Ynsz Faz ve Toprak Ar Akm Koruma Rlesi (Dal-budak ebeke zerindeki Ara Datm istasyonlarnda ar akm, rezidel ar gerilim korumas ve enerji analizr olarak kullanlacaktr)
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
HAVA YALITIMLI
METAL MAHFAZALI MODLER HCREL KOMPAKT TP OG/AG DAITIM TRANSFORMATR MERKEZLER TEKNK ARTNAMES RNEK EMALARI
NUR GLE
15.04.2009
HAVA YALITIMLI
METAL MAHFAZALI MODLER HCREL KOMPAKT TP OG/AG DAITIM TRANSFORMATR MERKEZLER TEKNK ARTNAMES RNEK EMALARI
NUR GLE
15.04.2009
TP OG/AG DAITIM TRANSFORMATR MERKEZLER TEKNK ARTNAMES Dardan letilen tip Kompakt Merkezlerde kullanlacak tm tehizat aadaki ekilde dzenlenecek bamsz blme yerletirilecektir. Bu blmlerden; OG Blm, OG Metal Mahfazal Anahtarlama ve Kumanda Tesislerini ierecektir. Transformatr Blm, OG/AG Datm Transformatrn ierecektir.
NUR GLE
15.04.2009
TP OG/AG DAITIM TRANSFORMATR MERKEZLER TEKNK ARTNAMES AG Datm Blm, AG Datm Panosunu ierecektir. Kompakt Merkezler ekli, boyutlar ve rengi ile evreye ve endstriyel estetik llere uyumlu olacaktr. Kompakt Merkezlerde; 800 mm. derinlikte toprak altndan gelen OG ve AG kablolarn yanlardan tank/temel blmne giri ve k ile 1x240 mm2 kesite kadar tek damarl OG ve AG kablolarn En Kk Kvrlma Yarap koulu salanarak merkez iindeki OG ve AG tehizata irtibat mmkn olacaktr.
NUR GLE
15.04.2009
hatlarnda alminyum rgl iletken kullanlmaktadr. Bakra gre daha hafif ve daha ucuzdur. Alminyum rgl hava hatt iletkenlerin orta ksmna elik rgl teller yerletirilerek kopma dayanm artrlmtr. ki veya daha fazla tabakal iletkenlerde katlar birbirine zt ynde sarlr. Orta gerilimde kullanlan iletkenler 3 AWG (swallow), 1/0 AWG (Raven) ve 3/0 (Pigon) tipi iletkenler kullanlr.
NUR GLE 15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
kabloya uygun balklar kullanlmaldr. Gerekiyorsa ek balants yaplr. Ancak tercih edilmez. Kablo balklar, kabloya su, nem girmesini nleyecek ekilde projelendirilmelidir.
Kanal veya rgar girii ve dier ksmlar
kapatlr.
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
BOYUTLANDIRMASI
NUR GLE
15.04.2009
AK SEM
ELEKTRK KUVVETL AKIM TESSLER
Madde
30Akmlatrlerin kullanlmas gerektiinde bakm gerektirmeyen veya kuru tip akler olmas zorunludur. Aklerin kapasiteleri, besledikleri tketicilere iletmenin gerei olan sre kadar yetebilecek ekilde olmaldr. Kuru tip aklerin kullanld yerlerde havalandrma iin ek bir nlem alnmasna gerek yoktur ve ayrca ak odas bulundurulmas gerekmez.
NUR GLE 15.04.2009
YNETMEL
N:100 MVA ENH Gerilimi Un:31,5 kV MVA Sistem Kesme Gc Sk:2,64 MVA Ana Trafo Ksa Devre Empedans Uk:0,116pu Baz Gerilimi Ub:31,5KV Baz Gc Nb:100MVA Trafo Gc Nn:1600+1600+1250KVA
NUR GLE
15.04.2009
154 kV ebeke Ksa Devre Gc sonsuz kabul edilerek , ebeke Empedans ihmal edilmitir. Bu nedenle Toplam Empedans deeri daha kk,Ksa Devre Akm ise daha byk bir deer kacaktr.Bylece cihaz seiminde maksimum emniyet salanm olacaktr. Z eb= Nb/ (1,1x Sk) = 0pu Baz Empedans: Zb= Ub2 /Nb Zbaz = 9,9225 pu
NUR GLE 15.04.2009
Ztr1 =
0,0116 pu
Hat Empedans:
Zh= Z x L/Zb
Z= (R2 + X2 )
Z477 = 0,5992 pu
NUR GLE 15.04.2009
Zkablo= 0,0096 pu
Toplam Hat Empedans: Zhat= Z477 + Zkablo Zhat= 0,6088 pu Toplam Empedans: Ztop=Zeb+Ztr1+Zhat
Ztoplam= 0,7248 pu
NUR GLE
15.04.2009
Ibaz= 1,82 kA
Ksa Devre Akm Hesab: U, Arza ncesi anma gerilimi empedans 1pu Ipu= U/ZT Ipu= 1,3796 pu Ksa Devre Akm: Ikd= Ia x Ib
Ikd= 2,8671 kA
NUR GLE 15.04.2009
Nkd= 3 x Un x Ikd
Kesici Gc:
NUR GLE
15.04.2009
Trafo1 iin In =29,31 A 40A primer akml Akm Trafo2 iin In =29,31 A 40A primer akml Akm Trafo3 iin I n =16,5 A 20A primer akml Akm
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009
NUR GLE
15.04.2009