Muhammed kbal _ Benliin aretleri (Esrr- Rumuz) UYARI: xxxx Kitap sevenlerin yeni buluma noktasndan herkese merhabalar...

Cehaletin yenildii, sevginin, iyiliin ve bilginin paylald yer olarak grdmz sitemizdeki tm e-kitaplar, 5846 sayl kanun'un ilgili maddesine istinaden, engellilerin faydalanabilmeleri amacyla ekran okuyucu, ses sentezleyici program, konuan "Braille Not Speak", kabartma ekran ve benzeri yardmc aralara, uyumlu olacak ekilde, "TXT", "DOC" ve "HTML" gibi formatlarda, tarayc ve OCR (optik karakter tanma) yazlm kullanlarak, sadece grme engelliler iin, hazrlanmaktadr. Tmyle cretsiz olan sitemizdeki e-kitaplar, "engelli-engelsiz elele" dncesiyle, hibir ticari ama gzetilmeksizin, tamamen gnlllk esasna dayal olarak, engelli-engelsiz yardmsever arkadalarmzn youn emei sayesinde, grme engelli kitap sevenlerin istifadesine sunulmaktadr. Bu e-kitaplar hibir ekilde ticari amala veya kanuna aykr olarak kullanlamaz, kullandrlamaz. Aksi kullanmdan doabilecek tm yasal sorumluluklar kullanana aittir. Sitemizin amac asla eser sahiplerine zarar vermek deildir. xxxx web sitesinin amac grme engellilerin kitap okuma hak ve zgrln yceltmek ve kitap okuma alkanln pekitirmektir. Ben de bir grme engelli olarak kitap okumay seviyorum. Sevginin olduu gibi, bilginin de paylaldka pekieceine inanyorum. Tm kitap dostlarna, grme engellilerin kitap okuyabilmeleri iin gsterdikleri abalardan ve yaptklar katklardan tr teekkr ediyorum. Bilgi paylamakla oalr. Yaar Mutlu LGL KANUN: 5846 sayl kanun'un "Altnc Blm-eitli Hkmler" blmnde yeralan "EK MADDE 11" : "ders kitaplar dahil, alenilemi veya yaymlanm yazl ilim ve edebiyat eserlerinin engelliler iin retilmi bir nshas yoksa hibir ticar ama gdlmeksizin bir engellinin kullanm iin kendisi veya nc bir kii tek nsha olarak ya da engellilere ynelik hizmet veren eitim kurumu, vakf veya dernek gibi kurulular tarafndan ihtiya kadar kaset, CD, braill alfabesi ve benzeri formatlarda oaltlmas veya dn verilmesi bu Kanunda ngrlen izinler alnmadan gerekletirilebilir."Bu nshalar hibir ekilde satlamaz, ticarete konu edilemez ve amac dnda kullanlamaz ve kullandrlamaz. Ayrca bu nshalar zerinde hak sahipleri ile ilgili bilgilerin bulundurulmas ve oaltm amacnn belirtilmesi zorunludur."

Bu e-kitap grme engelliler iin dzenlenmitir. Kitap taramak gerekten incelik ve beceri isteyen, zahmet verici bir itir. Ne mutlu ki, bir grme engellinin, dzgn taranm ve hazrlanm bir ekitab okuyabilmesinden duyduu sevinci paylaabilmek tm zahmete deer. Sizler de bu mutluluu paylaabilmek iin bir kitabnz tarayp, xxxx adresine gndermeyi ve bu isimsiz kahramanlara katlmay dnebilirsiniz. Bu kitaplar, size gelene kadar verilen emee ve kanunlara sayg gstererek, ltfen bu aklamalar silmeyiniz. Siz de bir grme engelliye, okuyabilecei formatlarda, bir kitap armaan ediniz... Teekkrler. Ne Mutlu Bilgi iin, Bilgece yaayanlara. xxxx Tarayan Gkhan Aydner Muhammed kbal _ Benliin aretleri (Esrr- Rumuz)

BENLN ARETLER
( Esrr- Rumuz ) Muhammed kbl

BURSA/Temmuz 1998 L997

Dizgi - Tertip : Ansan ( 0.212) 511 32 50 Montaj : Alper Tunga Ansan ( 0.216) 418 07 45 Bask : Kaplan Ofset (0.212) 576 31 27 Cilt: zlem Ciltevi (0.212) 613 01 76
IRMAK YAYINCILIK, METN KTABEV'nin Yayn kuruluudur.

ISBN 975-6996-01-3 Yayn No: 3

Muhammed kbl
( Esrr- Rumuz )

BENLN ARETLER

Veznen Tercme

Ahmet Metin AHN

IRMAK YAYINLARI Heykel, A. V. P. Tiyatro Aral Nilgn 2 Han Nu: 20 BURSA Tel: (0.224) 223 14 82 Fax: (0.224) 220 60 03

NSZ

kbl, Fars dili ile ilk defa Esrar - Hod (Benliin Srlar)'yi yazmtr. Esrar - Rumuz (Benliin aretleri) Esrar - Hod'nin ikinci cildi durumundadr. kbl bu iki eserinde slama ve tasavvufa sinmi olan hurafeleri byk bir ustalkla gzler nne sermektedir. Nefsin terbiyesi ve ruhun yceltilmesi hususunda deh derecesinde bir grnm sergilemekte olan ikbl, insana insanlk kn alamak emelindedir.

Gerekte islm iyiliklerin toplanma merkezidir. te kbl insanl (bilhassa mslmanlar) bu merkeze ekmek istemektedir. Btn eserlerinde bu yce duygusunu sezmek mmkndr. kbl, bu iki mesnevisinde benliin srlarn ve belirtilerini i'rin derinliinde gerek bir std olarak bizlere sunmaktadr. kbl, bir k derecesinde Trk kahramanlnn da kdr. Bunu Orduca yazm olduu bi i'ninde yle belirtmektedir: Kendisini hayl aleminde Resulullahn huzuruna gtrrler. Resulullah: Bana ne hediye getirdin? diye sorar. kbl: Dnyda ok lle ve gl var. Fakat hibirinde vefa kokusu yoktur. Elimde ki iede, yle deerli bir ey vardr ki bunu cennette bile bulmak imknszdr. Bu iede mmetinizin erefi vardr. Bu iede Trablusgarp ehitlerinizin kan vardr, der. Grld gibi kbl Trk kahramanlarnn kdr. Bu sayede deilmi ki Pakistan bugn bile bizim en byk dostumuzdur. kbl slm bayraktarlnn Trk milletinin elinde olduunu farkeden byk bir dosttur. Sayn okuyucularm imdi sizi Benliin aretleri ile babaa braKyorum. Bu kitapta zevkinizi trpleyen hatalar mtercime aittir. Kusrumu balayn! Sayglarmla... Ahmet Metin ahin - Mays 1998

Sen al, hem sen seni gemekle bul! Doruyu ALLAH bilir, artk tez ol!

Mevlna Celleddin Rum KBAL'IN HAYATI kbl 7 Kasm 1877'de Pencap eyaletinin Siylkot ehrinde dnyaya geldi. Muhammed kbl, Orta tabakaya mensub mslman bir aileden gelmektedir. Dedeleri Kemir Brehmenlerinden idiler. Pencap'a ne zaman geldikleri ve ne zaman mslman olduklar bilinmemektedir. kbl, alt ocuklu bir ailenin en kdr. Babas Nur Muhammed slmi gelenekler erevesinde olunu camide Kur'an renmeye gndererek onun yetitirilmesine ilk adm att. Sofi merep bir kii olan Nur Muhammed drst bir insand. lmi olmamakla beraber lemeya kar saygs sonsuzdu. Kk dkkannda din adamlar ve aydnlar toplanr, ilmi tartmalar yaparlard. te kbl byle bir iklimde gnlerini geirmekte idi. kbl ilim akn, ilme dost olan bu drst insandan ald. Evde ve i yerinde daima islm ve tasavvuf konuulmakta idi. Nur Muhammed tam 90 yl yaamtr. Annesi mam Bibi iyi huylu saf bir islam kadnyd. Onun da ocuklarnn eitimi iin epey gayret sarfettii muhakkaktr. kbl annesini 1914 ylnda kaybetti. Muhammed kbl, ilkokulu bitirdikten sonra ngilizce retim yaplan "Scotch Mission Schol" lisesine girdi. 1893 ylnda bu okulu bitirdi.

Mevlana Mir Hasan'dan Arapa ve Farsa dersler almakta idi. Bu byk insan, dinini hakkyla bilen, ve Arap Fars edebiyatna vakf bir kimse idi. ikbl, Mir Hasan'n rahle-i tedrisinde yeteneklerini sergilemi, bir yandan lkesinin haline, te yandan da ak ateiyle yanmaya balamtr. Bunu sezen hocas kendisini iir yazmaya tevik etmiti. Yine bu devirde yaayan Urdu iri Da Dehlev hazretlerine iirlerini gstererek izleyecei yolu da tayine almtr. 1923 ylnda Pencab'n ngiliz valisi kbl'e "sir" unvann vermek istemi. kbl bunu, Mir Hasan'a "Bilginlerin Gnei" (ems - l Ulema) payesinin verilmesi ile kabul edeceini art olarak komu, ngiliz vali; Mir Hasan'n kitap yazp yazmadn sormu, kbl; yazd canl kitap vardr ki; o da benim demitir. Vali Mir Hasan'a bu unvan vermeye mecbur kalmtr. kbl gen denecek bir yata evlendii halde tahsiline asla ara vermemitir. Sialkot kentinde yksek tahsilinin iki yln okuduktan sonra Lahor'a gemitir. Lahor'da, bir devlet okulu olan (Goverment College) kayt olmu ve bu okulda lisans imtihann iftihar alarak gemi. Arapa ve ngilizce'yi birinci derece ile bitirip bir altn madalya almaya hak kazanmtr. 1899'da da Felsefe Yksek Lisans imtihann vererek yine bir altn madalya almtr. Okuduu bu devlet okulunda mehur arkiyat Prof. Dr. Thomas Arnold ile tanmtr. kbl bu kiiden Batnn ilmi yapsn, aratrmaclk ruhunu alm, Mevlana Mir Hasan'dan ald gerek islm bilgi ve inancyla yourarak kendi kimliini oluturmutur. kbl Lahor'da iken iirleriyle artk halknn huzurunda-dr. Ve artk halk tarafndan tannmayada balamtr. slmi Koruma Dernei, Kemirli Mslmanlar Dernei gibi dernekler de okuduu iirleri ile hret basamaklarn teker teker ykselten kbl bir keresinde " kszn Feryad" isimli iiriyle dinleyenleri alatmtr. Bu sralarda da iirleri "Mahzen" dergisinde srekli yaynlanmakta idi. 1899 ylnda "Orien College"de Arapa retmenliine atanan kbl, ilk Urduca eseri olan "El - ktisacT bu srada yazm ve yaymlamtr. kbl, bu srada hukuk renimine balam ve sonra da yurt dnda bu renimini tamamlamak istemitir. Profesr Dr. Thomas Arnold'un srarlar zerine 1905 ylnda Avrupa'ya renimini tamamlamak iin gitmitir. "Cambridge niversitesinin bals "Trinity College"i yazlm, avukatlk almalarna balam ve bu arada da felsefe renimini de tamamlamaya almtr. ngiltere'de kald sre zarfnda ufku genilemi, slama sokulmu yanllklar daha iyi sezmeye balamtr. Kendisi zerinde hocalarndan Prof. Dr. Taggart ve Dr. James Ward nemli etkiler brakmlardr. kbl, Avrupa'da bir ok nlyle de tanma frsatn bulmutur. Mehur arkiyat ve Mesnevi tercman Prof. R.A. Nic-holson ve yine byk bir Dou edebiyat bilimcisi Prof. Browne bu nemli kiilerin banda gelmektedir. kbl, Avrupa'nn birok lkesine seyahat imkann bulmu, bu gezilerin smrgecilii ve ezilen lkelerin hallerini, faizmi yakndan tanyabilmitir.

Prof. Mc. Taggart'n istei zerine felsefe doktorasn yapmak zere, Mnih niversitesine yazlm, Kasm 1907 tarihinde ran'da "Metafiziin Geliimi" isimli doktora tezini sunarak Dr. unvann almtr. Bundan sonra Avrupa'da konferanslar vermeye balam ve bir mddetde Arapa okutmutur.
10

27 Temmuz 1908 ylnda tekrar yurda dnm ve kendisinin okuduu "Govenn College"de ngilizce - Felsefe retmeni olarak atanmtr. 1911 - 1912 yllarnda Lahor'da ak hava toplantlar dzenlenir hatipler halka hitap ederlerdi. kbl'de yazd iirleri okurdu. Hind halknn Trk'e olan sevgisi bu toplantlarda kuvvet kazanmtr. "Peygamber Efendimizin Huzurunda" isimli bir iiri bunun ok iten ve en gzel bir rneidir. "Sen dnya bahelerinden bir koku gibi uup geldi. Oradan bize ne hediyeler getirdin?" diye soran Peygambere elinde ki ufack ieyi gstererek "Efendimize bir ie getirdim. Bu iede olan ey, cennette bile yoktur. Zira bu iede mmetinin eref haysiyetinin timsali vardr. Bu iede Trablus'ta ehit denlerin kan vardr." kbl'in Trk sevgisini belirten baka iirleri de mevcuttur. Bu sevgi etkisiyle Pakistan'dan Trk ordusu saflarnda arpmak zere Anadolu'ya kadar gelen mslmanlarn says az deildir. kbl siys saha da Muhammed Ali Cinnah ile de omuz omuzadr. 1926'da byk bir ounluun oylaryla Eyalet Meclisi yeliine seilmitir. kbl Hint Mslmanlarna nderlik etmeyi hi ihml etmemitir. Btn konferanslarnda slam birliini savunan kbl Pakistan'n kurulu babaln da yapmtr. Durmadan toplantdan, toplantya; konferanstan, konferansa koup durmutur. "slm Dncenin Yeniden Yaplanmas" adyla yaynlanan mehur eseri bu konferanslardan derlenmitir. Bu eser Trkeye iki kere tercme edilmitir.
11

kbl daima snnete ve Kur'an'a uygun bir islmn savunuculuunu yapmtr. Yurtii, yurtd birok konferansa ye olarak katlmtr. nc Yuvarlak Masa toplantsndan dnerken Paris'te filozof Bergson'la tanm, ona, slm felsefesi hakknda birok noktay aklayarak filozofu akna evirmitir. kbl Paris'ten spanya'ya geip "Endls ve slamn deolojik Gelimesi" isimli bir konferans vermi "Kurtuba" camiinde tek bana kld namaz etkisi ile de gzel bir iir yazmtr. kbl spanya'dan, talya'ya gemi, orada, birok toplantya katlm ve Missolini'nin sraryla kendisiyle de grmtr. kbl ubat 1933'de lkesine dnm, yuvarlak Masa Konferans grlerini halka aklamtr. Ayn yl Afkan Kral Nadir ah'n davetine uyarak Kabil'e gitmi, Kral kendisinden bir niversite kuruluuna yardmc olmasn istemi, kbl bu vesile ile Kandehar ve Gazne'yi gezmi. "Misafir" isimli mesnevi ite bu hatra iin yazlmtr. Allme kbl'in sal 1934 ylnda bozulmaya balam bu yzden Oxfort niversitesinin konferans davetine gidememitir. 1935'de son eini de kaybeden kbl, lmnn de yaklatn anlam, ama yine de hizmetten

geri durmamtr. Ne yazk ki geici bedeni bu yorgunluklarla eriye eriye kalbini yormu 21 Nisan 193 8'de sabah vakti tatl bir tebessm saklayan dudandan son nefesini vermitir. Na, Bdah Camii'nin giriinde topraa verilmitir. Hakk'dan kendisine rahmet diliyoruz. 12 kbl, lm - l ktisad, Bng - i Dera, Bl -1 Cibril ve Darb -1 Kelim isimli eserlerini Urduca yazmtr. Farsa eserleri de unlardr: Esrar - Hodi, Rumuz - i Bhodi, Peym -1 Merik, Zebur - i Acem, Glsen i Rz - i Cedid, Bendei - Nme, Cvid - Nme, Pesi Byed Kerd Ey Ekvm ark ve Misafir. Ayrca Armaan - Hicaz Farsa ve bir ksm Orduca olarak yazlmtr. ngilizce olarak da: slam 'da Dini Dncenin Yeniden Teekkl ve baz konferanslar da kitap olarak baslmtr. 13

14

Benliin aretleri
( Esrr- Rumuz ) Mmkn deil inkr, konumuz k olsa bile; Hem ne'e bizim yoksa da, bir bakada var!

Urft

1- Hakk ki en son bir kavim etmi seni, Balayan i sende bitsin istedi! Enbiy hkmnde olmu evliyan, kmzdan has gnller dalayan. Nasran evldnn hayran olan, K'be'nin yoldan uzak dm kalan; Bir avu tozdur felek lkende ve, Ey, yzn lem temaa etmede! 5- Dalgasn, kotun taban tele e, "Kimdi, sen seyriyle etmitin tel?" Yanmann remz renip pervaneden, Yap teler ire bir kane sen! k yerletir bandan canna, Tazelik kat MUSTAFA peymnna! Hem yznden perdeler kalkmt da, sevilikten gnl zevksizdi ya!.. Ellerin, ir nzndan etti sz, Sa, yanaklar destanndan etti sz, 16 10- Aln srm yerde hep, sak iin, Ahvalinden derdi, gen hizmetlinin. ahidin ben, sende hem haner kan, Ben senin yurdunda kalm topran. Olmadm hi kimsenin meddah ben, Her divnn olmamtm bir baeen!

i'ri aynan yapmaya kudret veren, Oydu, skender'de mhtac etmeyen! ' Ltf ihsan yk gelirken boynuma, Gl bandan nlm gl dolmada! 15- Ben cefake kimseyim, haner gibi, Suydu talardan kardm yle ki! Bir denizsem, hi yorulmaz dalgas, Yok benim avcumda girdap ksesi! Ben ki rekten perdeyim elbet koku, Olmadm, av eylesin rzgr onu!.. Varln errrda elbet bir korum, imdi kaftan giydiren hep kllerim. Huzra elbet, yalvarp gelmekteyim, Armaanlar, dert, niyaz vermekteyim!
1. isender'in aylk yoldan gemileri gsteren aynas. Tasavvufta m'minin Hakk aksettiren gnl.

17

20- Mav gklerden denizler yamada, Durmadan hep, gnlme yamt ya! nceletirdim deniz rmak meer, Gleninden istedim bulsun o yer yle hem mahbubumun, mahbubusun Gse yaslanm aziz kalp mislisin! k, fign, dert ilemiken sineme; Dkt "od""gnlmle bir yinede! Gnl hep yarmaktaym bir, gl gibi, n'ne ben bir ayna koydum yleki! 25- Hem de sen, dnm bakarken kendine, Belki tutsaksn sandan kendine! Syleyim gemi ylndan ben sana, Tazelensin sende gemi bir yara! Kudretinden bihaber bir millete, Du'amz Haktan kavusun kudrete! Ben ki sessizlikte feryd eyledim, Yatt hep millet ve ben hep, aladm! Canda hi sabr- skn yok bildiim, Virdimiz:"Y Hayy u y gayyum" bizim! ' 30- Kalpde arzum benki hep, kan eyledim; Gzlerimden tara ksn istedim.
1. Ezeli ve ebedi varlk olan Allah.

18

Lle rnek yanma, istek nerye dek? Hem seherden, i dilenmek, nerye dek?.. Mum olup ben, kanl ya dkmekteyim, Upuzun akam, cebellemekteyim! Cilve artrdm, benim eksilmede, Sz ve aydnlk verirken meclise! Bir nefes dinmez bu gnln yanmas, Haftamn yok "hutbe" mahcuplanmas! ' 35- Bir rk ten, canmn snak yeri, Sanki canm tozda batm h gibi!.. Hakk yaratm t zel gn domadan; Ud telimden imdi feryattr alan! Nle kn srrdr, ifa eder, Nle kn szde, diyetmi meer! Bir te ftrat verir, feryat pe; Topran cr'et desen, pervanece... ka bir d yetti, benzer lleye; Gse taksn, kfidir bir gl diye! 40- Gl ki taktm ben, senin serpuuna; Maheri dktm delinmez uykuna!,, T yetisin topranda llezr; Bir nefes ver, yle hep essin bahar!
2. Haftann cuma gnnden mahcup olmay, yani cumann hutbe ile ihya edilmi olmas.

19 Bismillahirrahmanirrahim Benlikten Gemenin Esas dnce Fert ve miletin balants:

aretleri

Ballk toplumda rahmet, ferd iin, Fertde cevher olsa olgun milletin! Kudretin olduka balan topluma, Hr bu insan, tazelik ver sen ona. "Ruha balan" der Resullah ki bak, "eytan elbet kim cemaatten uzak!"

45- Fert ve millet aynadr; inciyse bu; Millet iptir, kehken halk, yldz o! Milletinden ald fertler ihtiram, Fertlerinden buldu millet intizm!.. Toplumun barnda kendin yok sayan, Etir elbet deryalk bir damladan! . Demlenendir, hem de rf neneden, Mz, hem atye aynaym hemen! Bir kavumak mz, elbet atye, Hi tkenmez vaktinin yok son yine. 50- Zevk ve evkler, millet olmu gnlnn, yaparken kaygudur, millettir onun! 20 Kalp de herey, tende herey milletin; Aikr her, gizli tmden milletin!.. Milletin azyla oymu syleyen, Oydu elbet milletin yoldan giden! Derse sz, milletle pikinlik bulur, Bir ahs bzan da, bir millet olur! Fertde birlik, okla hem kuvvetlidir, Birliinden geldi okluk, oldu bir! 55- Lafs, beytin ilerinden ksa, tek; Gizli mn gevheri lm demek! Dse daldan , bir yeil yaprak yere, lkbahardan hi umut yok bir kere! meyen millet suyundan zemzemi, Dondu, kmaz ud'da yanm namesi! Tekse bir fert, gayeden gafil kalr, Kuvveten, vre; kalben bunsalr! Zapt eden millet, btn kuvvetleri, Tad verir, eyler baharlk yel gibi! 60- Balayp toprak da bir imir gibi, El, ayak baland hrr olsun dedi!.. Cn verir olduka rf, n'neye, rkecik hsu, miskeler vermede!
21

Anlamazsan "ben"de "bensizlik" nedir; Hakdan ayrl, phe uc vermektedir! Topran saklar senin nr cevheri, Bir u'asn, anlatlar cilvesi! Zevkimiz, zevkiyle; gamlar, gamdr; Canmz dim ki inklbdr! 65- Bir o millet hi yakmaz ift demen, Ben, o kuddretten "Ben"im, hem , sen den "Sen"! Hep ekiller, imreyler kendini, Mhtc amma, kimseden yok istei. Od'lar, yksekleir yandka o, Hep kemendinde lavdir dorusu. Ftraten hrr, hem de tutsak yle ki, Parasnda "kll"de bir tutsak gibi. Dima grdm ki gayretlerde o, Ben dedim: "Benlik-hayat" ad oldu bu! 70- Halvetinden kt elbet taraya, Cilvenin basm ayak hengmna! Hem de "ben" gnlnde gerek cn bulur, "Ben" erir, artk erirken "Sen" olur! Cebr alr, elden, biter irdesi, Sevgiden, vermektir elbet, resi.
22

Nz, nz olsun, hitir eksilmi niyaz; Nz bulur toplar isen, olmu niyaz! "Ben" ki toplumlarda kendin mahveder, Glde yaprakken glistanm meer... 75- "Nktemiz keskin elikten, yle bil; Anlamazsan imdi huzrumdan ekil!" '

1.H2.Mevlnyaitbirbeyt.

23 Millet Fertlerin Bir Araya Gelmesinden Meydana Gelir. Onu Terbiye Eden, Yetitiren Peygamberlerdir.

Balanr insan, niin bir insana? Bunda var esrar nedir, mehul bana! Biz ki, toplumlarda grdk fertleri, leriz, badan kopan bir gl gibi. Teke dirlik imknndan ok te, Hem de tam muhta odur cemiyete. Hep hayatn yolda cenk ettike o, Uran te gelip yakm onu! 80- Toplu dirlik ister insanlar meer, pde dzgn inciler beklerdiler. Bez dokurlar misli yardmlatlar, nsan, insanken btn muhtatlar. Yldzn bir cezbe balar yldza, Gkte yldzlar ekimden kalmada. yle bir kervan adr kurmu daa, Badadr hem, dzdedir, hem sahrada. , hayat gevek ve canszdr daha, Amam fikr goncalar srrdr daha. 85- imek ahenk saz almtr henz, Perdeden bir name gstermez ki yz!
24

Perde bulmak zre sz tutmaz ahenk, Arzunun mzrab yapmaz telde cenk! Taze domu meclisi yorgun bitb, Az pamuk emsin, biter kalmaz arab. Toprandan im henz vermezdi yz, Asmann botur damar, kansz henz. Fikri tm mekul ederken dev, peri, Kendi vehmiymi onun rkeklii! 90- Hm o varlk, hem de meydan dar henz, Fikri damdan gemeden korkar henz! Tende tm sermyedir: Cn korkusu, Titretir bir para rzgr dorusu! Kam iten, canda i zor gelmede, Tembel artk , ftrat rmetmeye. Raz yerlerden, yeermi bitmie, Raz gklerden de inmi gelmie! T ki Allah'dan gelip bir ehl-i dil, Tek sznden bir kitb olsun delil. 95- yle sz alm onun vzesi, Topran olmu, hayatn tazesi. Her deersiz zerre ule almada, Mal, met'a ondan y kymet bulmada! Bir nefesten cn bulur yz ift beden, Bir kadehten, topluluklar renklenen. ldrr, baksn; dudak cn vermede, Ayrlk lm, dnm birlie!.

25

p ki kmtr feleklerden te, Para, parayken hayatlar rmede! 100- Taze sistemler getirmi grmeye, Ev ve ller hep glistan vermede. Hep haramdan yand millet ot gibi, Canl, cansz rpnr, lmek neki! Bir kvlcm dt elbet gnlne, Yand halkn kil, alev ondan yine. Bassa tm izler, ki gz olmu kile, Zerre bulmu Tur'a bakmaklk bile! Hem de plak akla ssler vermede, Yoksulun olmu olan sermyede. 105- Hem alevlendirdi bir-bir tei, Tozdan altnlar ayrmaktr ii! Saye bulsun kurtulur badan kle, Kurtulur beyden, kumandandan bile! Der ki: "Sen kul domadn bir kimseye, Olmadn sen puttan alak hi hele!" Toplam bir dva etrafnda O, Her usul, yin boulmu, ite bu!..

retir tevhidde mevcut nkteyi, Hem ibdet, hem de du'a etmeyi! slmiyetin Mill ve Temel Kaideleri
BRNC RKN: Tevhid

110- Geti mantk, keyfiyyet, kemmiyeti; Tevhidin menzilde bulmu niyyeti! Yoksa hem brenin, menzil hani, drkin yelken iin, sahil hani? Ehl-i Hakk'n tevhid olmu ezberi, Hem "Eternk mni ebden" mazhar.1 Sende bir srr, neyse gstermek iin, Dn amel artr ki, tevhid sslesin! Der ki tevhid; Hikmet, yin yledir, G, metanet, hem sebat tevhidledir. 115- Cilveler vermi y hayret leme, kn mel de kudret vermede! Ykselir alak, onun has sayede, Toprak, iksirden erer kymetlere. Kudretinden alsa fert, sekinleir, Hy verir, haslk dolar, insanlar.
1. Sre 19. yet: 93 (Yer ve gkde olanlarn hepsi kyamette Allhii Taalya an cak huzu ve huu ile kul olarak gelecektir.

26 27 Hak olan yollarda suret, hz verir, Onda kan, imek desen, gemektedir. Korku, ek lm; amel olmu hayat; Gz grr iten, ne gizler kinat! 120- Kulluun mevki, makam ykseldi mi, Yoksulun tas, andrr cam- Cem'i! Mslmann cn ve malm "Lilah.." Sazmzdan perde dolmu "L ilah.."! "L ilah., "tr srrmz, sermyemiz, Fikrin ip, irzemiz, hem gayemiz! nse hak szler, dudaktan kalbe bir, Bil hayatn g ve kuvvet ykselir! Yazsalar ta zre tevhid: Kalpleir; Ansa bir kalp, yanmasn, hep killeir! 125- Gnlmz bir akla aydnland m, Yakm ahm neyse, imkn harman! Gnl, aktr bir su eyler sinede; Hep erir, yok aynalk inede! Lle tek, akm damardan u'lesi, Bizde, mal, mlk kalpde tm d izleri! Her siyah, tevhidle olmu krmz, Akraba, Faruk, Ebuzer say bizi! ' Kalpdir elbet elle, dostun sna, k eder ho, kullann tek barda!
1.Hz. mer ve Ebuzer. Burada eshabn yaknl vurgulanyor.

28

130- Kalbi tek renk topluluk , millet demek, Tek tecelliden Sina parlakt pek! Milletin, kavmin fikir bir olmal; Hep gnller ayni aktan dolmal. Tinetinden cezbe, birlik varsa tek, Has ve irkinden gzeller, bir gerek! Hakk yan, fikrin szyn yoksa bak; Bil, tefekkr lsnden ok uzak!.. Mslmanz, biz Halilullah'tanz, Hem "Ebi km"dr delil, biz ondanz! ' 135- mmetin birlik, vatandan derlerse de, Milletin rktr temeller denmede. Milletin asl vatan, dersek, nedir? Yel, su, toprak., tapmak istersek nedir? Irk, vnmen, ,hep cahillikten gelir, Hkm rkn tendedir..ten, fnidir! Milletim var., kk, temel bir bakadr, Hep temeller, kalpde mevcut kadr! Biz hazrken, gaybe dnm gnlmz; Bundan, ondan kayda yoktur meylimiz! 140- Ballk milletde, yldzlar gibi,

Grme badr, grmeyiz biz, grmeyi!

1. Sre: 22 yet: 77: "Babanz ibrahim milletine verdii gibi dinimize vsat verdi."

29 Bir sadaktan parlayan has oklarz, Hem gr bir, duyma bir, bir fikrimiz! Dvamz bir, hem de mnmz da bir, Hem haylin ekli, tarz, bizde bir!.. Biz o nimetlerle karde olmuuz!.. Sz ve zden canda, bir e olmuuz!
30

Yeis, Hzn, Korku Btn Ktlklerin Anasdr. Tevhid Bu Kt Hastalklar Ortadan Kaldrr. lmemiz ister silah, arzudadr, Hem hayat "L tenzenu"dan canlanr. ' 145- Bil, mit arzuya mahsl olsa bir, Hep mitsizlik zehir olmu gelir. Hem mitsizlik, skar, olmu mezar, Olsan Elvent da sen, kkten ykar. 2 Acz, onun ihsannn, olmu kle, Hem nasipsizlik, felkettir bile. Yeys olur elbet, hayatn uykusu, Hem hayatn, gevetilmi unsuru. Srme et, canlarda gz kr etmede, Gndzn etmi olur, bitmez gece! 150- Bir nefes silmi hayattan, g m var, Hem hayattr hep susuz, akmaz pnar. Yeys gam, ayni adrda uykuda, Cn damarlar ire gam, neterdi y! Gamlarn zindannn tutsak olan, Geldi Peygamber'le "L tehzin" uyan! 3
1. Sre 39 yet: 54 : "Size azab gelmeden Rabbinize dnn." 2. Elvend, randa bir dan ismi. 3. Sre 9. yel 40 : "Mahzun olma Allah bizimledir."

31 Dersi, sdklar bulur, sddk eder; Tahkikin cam, eylemi sarho meer! M'minin, Hak'dan rzdr ksmeti, Bir tebessm gzlenir, yldz gibi. 155- Hakk' bilmisen, brak ge gamlan; Az ve ok yok, kov hayalden onlar! mnn kuvvet, hayatlar artrr, Sen de: "L havfn aleyhim" syle dur! ' Musa, Firavn huzruna ktka bak, Kalbi elbet "L tehaf lardan scak! 2 Gayrilerden korku dmandr sana, Yol kesen bir kervann var, baksana! Elbet ondandr irde gevese Bir kararszlk sunar himmetliye! 160- Tohmu eksin tinetin bir topraa, Ykseli yoktur haylinden sana. Varediten, gsz o bilmez sava, Gnl titrer korkudan, hep eydi ba! Gezme azmindir, ayaklardan kar, Akl hissiz, hm, tefekkrsz klar. Dmann korkuyla grmken seni, Durmadan toplar, barndan gl gibi!
1. Sre : 2. yet: 38 : (Benim hidyetime erenler iin korku yoktur.) 2. Sre : 20, Ayet 68 : (Dedi korkma sen galipsin.)

32

Hzla inmi bir kl el darbesi, Bir bak atsn, olur haner gibi. 165- Korku balarm nasl, hem el, ayak; Bizde umman saklam, yz seldi bak ! Tel alp gevetse sazlar korkudan, stesen vermez olur henge cn! Bir kulak bk, sen de gel, gr nameyi; Hem felekler nlatr, has nlesi! Hem, lmden gelme bir casus gibi; "Mim" denen harfin, karanlktr ii! '

Hem lm, koymaz hayatta i, dzen; Hem lm, senden hayat alm iken! 170- Kalbe girmi erre bir baksan eer, Dikkt et, bak korkudan domu gider! Hilekrlklar, rec, bitmez yalan; Kuvvet alm byle eyler, korkudan! Giydi bir gmlek, yalan bir perdeden, Fitneler kucmu etek, bir anneden! Ceht ve himmetlerde g bulmaz olan, Razdr herneyse artk uymayan. Mustafa isminde kim remz bilmede, Korkunun altnda irkler grmede!
1. Arap harflerinden mim harfinin ortas kapaldr. "Mm" Farsa lm demektir.

33 Ok ve. Klcn Sylemesi

175- Ok kln; harp, hararet vakti bak; Sylemi hem, yle gezden bir dudak! "Ey senin Kfnda cevherdir peri, Zlfikr, Haydar, seleflerden biri. Halid'in kollarda kuvvet grdnz, am'a, gklerden afaklar serdiniz. Allah'n kahr tei, sermyedir. Cennet-i Firdevs senin glgendedir.l Ben hava hem, ben sadakta olmuum, Nerde olsam ba ve son bir teim. 180- Frlayp yaydan, ynelsem sineye; Grdm elbet her ne varsa sinede! Orda yokolsun, eer kalb-i selim, Varsa bir fikrin, kalan, yeys vehim! Para para eylerim, hem ben onu, Kanlarn dalgayla lmektir sonu!... Onda m'min kalbi varken, tertemiz, te nurlar dta , nr vermise isz; Ben de hep canlar erir, benzer suya; i olur, temren, dp damlard ya!..."
2." Cennet kllarn glgesi altndadr. Hadis

34

Aslan le ahinh Alemgr Hikyesi

185- Bir eik var, onda, lemden yce, Grgan alm vg, ah lem ile! Erdi islm anla dolmu mevkiye, Uydu gerekten Muhammed emrine!... Dn ve kfrn harpte, bizlerden yana, Okluun tek son okuymu baksana!... Beslemi Ekber ki kfrn tohmunu, Ftraten Dr da ykseltmi onu. ' Sinenin snm gnl aydnl, Milletin hepten fesattr korktuu! 190- Seti Allah Hind'e lemgir'i de, Hem kllar onda, hem dervi yine! Seti Allah dini ihya eylesin, Bulsun imn tazelik onda kesin! Yakt kfrn harman, avkan pala, Meclisin dn lamba balar yanmaa! Zevki krler geldi, destan yazdlar, Onda idrk pek geni bilmezdiler. Oydu tevhd mumun pervanesi, Oldu putlar zre brahim gibi!
1. Ekber'in torunu

35 195- ahlarn saflarda hem bir tanedir, Trbe gerekten fakir bir hnedir! Tac ve tahttr varlndan sslenen, Ordu kurmu h, fakat, hep fakr ilen!... Sdk olmu bir kuluylan baksana, Gezmek isterken uzak bir ormana.. lk sabah rzgrla sarho gitmede, Dalda kular, Hakk' tesbih etmede.. Sr bilen h, klmak isterken namaz, Hayme kurmu, bsbtn bitmi mecaz.. 200- Kkreyen aslan kp lden taraf, Hem felekler titretip eylerdi mahf.. Koksa insan, anlatr var, insan; Peneler Alemgir'i tutmu hani.. Bakmadan h etki belden haneri, Kkreyen aslan karndan darp yedi.. Dmeden bir tek tereddt, korkuya, Benzemi aslan kilimler nakna... 205- ok cesur, kalben ezik, Hak'tr yn, Kabbe mminler yneltmi gnln! Hakka kul, Hakkn katnda der: Yokum! Varsa batl, talar der: Ben varm!... 36 Ey cahil sen, has gnller elde et, Sevgilin var, mahveler yap, yle git!... Hem feda et kendi, kendin ol umut, Kur niyazdan bir tuzak, sen nz tut! Hem tefekkrler tututur k ile, Hakka, olsen tilki, kalp aslan ise! 210- Hak da korkun, imnn unvandr; Bakasndan korku, irkin candr. KNC RKN: Peygamberlik Hep "uful" etmileri gemi Halil, Onda izler Embiylarn delil! f Hem Hda'dan gelme gerek yet O, Gnl mmet, isteyiler dopdolu!... "Tahir beyti" nedir, duymu kulak, Uykusuz gzden akan, yalard bak2 mr etmi biz iin, viraneyi, Kim tavaf eylerse., yapm haneyi. 215- "Tb aleyn" balamken goncay, lkbaharm ald feyzinden pay.3
1. "Ben batan eyleri sevmem" sre 6 yet 76 da Hz. ibrahim'in inancnn belirtisidir. 2. Sre: 2, yet: 128 : "Ya Rabbi bize temizlenme yollarn gster ve kusurlarmz bala." 3. Sre : 2, yet: 128: ( Bize hac levzmatn gster, ve kusurlarmz affet.)

37

Hak Tal: Bir tenin olsun, dedi, Ba nbvvet, geldi bir can fledi!... Biz ki, lemlerde sessiz harf gibi, Bir Nebi, vazniyle msra eyledi! Bak nbvvet, burda hem tekvinimiz; Hem nbvvet; dinimiz, yinimiz! Biz risleten biriz, yzbin isek; Czleriz: Ayrlmayan bir cz demek! 220- Hakk anndan oldu "Yehdi menyrid" Hem rislet halkalar sermi mid! ' Milletin soylar geniler dima, Mekke'nin vadi olur merkez ona! mmet olmak tek niandr millete, Mjde verdik rahmeti her mmete! Biz o umman ortasndan kmz, Sanmayn bir dalgayz, kaybolmuuz! mmeti saklar duvarlar Ka'be'de, Kkremi aslan odur elbet, yine 225- Ben derim sz, anlam olsan eer, Sddk bir gzle bamsan eer,
1. Allah tenimizi yaratt can tenimize Peygamberleri vastasyla fledi.

38 Kalp iin olmu olur kuvvet Nebi, Haktan artk sevgi bulmu yleki! M'minin kalptir, kitap, kuvvet katar, Hikmet olmu oldu elbet, hdamar. zden ayrlmak ki, mutlak lmedir, Gl misil gz rzgnyla solmadr.

Hem nefesten soy hayat bulmaktadr, Her seher, ondan k almaktadr. 230- Fert ki Hak'tan , topluluk fertten diri; Parlatan, aydnlatan gn ulesi... Biz rislet, syesiylen tek sesiz, Hem nefes, hem iddiada birtekiz! Dvalar bir okluun, birlik ii; Pise birlik, kurmu olduk milleti... Topluluk canlandran birlik ba, Ftri dn, birletirir islml, Ftri din bizler, Nebi'den almz, Hak yolun me'alelerdir, yakmz. 235- ncimiz sunmu olan, ummandr, Yekvcud olmak, onun ihsandr! Birlik ancak, elde dursun biz varz, Hi tkenmez mr, ancak salarz! 39 Bata, Allah dinidir, sunmu bize, Son rislet sundu, son Peygambere. Verdik aydnlk zamann meclise, Hem Resul son, biz de son mmet yine!... Sundu akilikle hizmetler bize, Son kadehtir ite, tam sunmu yine!.. 240- "L nebiyy be'di" Allah, vergisi, Mustafa'nn dinde sz, n perdesi! ' Kavme hem sermye, hem kuvvet O'dur, Milletin birlik korur, elbet O'dur! Hak ki ykm, hkm bitmi dvann, Bitmeden srm olan ba, islmn!.. Hak'tan artk nesne girmez kalbine, Haykrr "Kmil benim" millet yine! 40
1. (Benden sonra bir Peygamber yoktur.) Hadls-i erif

Muhammed'in Peygamberliinden Maksat: nsanlar Arasnda Hrriyet-Eitlik ve Kardeliin Kurulmasdr. Bil cihanda tapt insan, insana; Haysiyetsiz, kimsesiz bir kuldu y! 245- Kisr, Kayser zulmdr hep kesti yol, Elde zincir,belde zincir, bal kol!.. Sihreden, ruhban, papaz, sultan, emir; Birtek av var; avc yz, olmu esir! Tahtta sultan, mabedin hem rahibi; Bir harap mlknde bac alm idi. yle hem cennet satar khin, papaz, ciz av-n bir tuzak etmiti va'z! Hem brehmen bahesinden gl deren, Harmann tezede, te veren! 250- Ruhen alak, ondan stndr kle, Kalpte ney'in name dolmu kan ile! Tek Emin haklar, verirken haklya, Kul da sultn tacnn denk olmada! u'le cansz klde cokun parlad, Dada Ferhat Hsrevilik salad'

1. Ferhad'a Hsrevlik payesi verdi.

41

n elbet ykselirken iinin, Farkllk artk azalm zenginin! Kuvvetinden krd arpk gvdeyi; Bulmu insanlk yeni bir ehreyi. Sundu insanlk iin bir taze can, Kul alp, hep hr brakm, sonradan! Khne dnylar iin oymu lm; te putluk, hem manastr ld tm.! Ter-temiz kalbinde domu hrriyet, Asmasndan tatl meydir hrriyet! Taze yzyl sundu, bir me'alede, Gz aar a has kucak, has sinede! Varln yaprak yazlm tazeden, Verdi mmet, ok cihanlar fetheden! te mmet, masivlardan te, Mustafa'nn nurda bir pervane de! Sineler Hakk teinden yanmada, Zerre, harim gne parlatmada! Kinat has keyfiyetten ald renk, in'de putluk, Kabe'den alm ahenk!.. mmetin ecdad peygamberleri, Takvada st, ok kerimdir her biri.
1 .Sre: 49, Ayet: 13. Ey insanlar biz sizi bir erkek ve bir kadndan yarattk. Tanasnz diye kavimlere bldk.

mmetin gnlnde karde, mslman; Hrriyet sermaye, tm toprak sudan! 265- Farkl kimdir, yok tahamml etmesi, Huy tar tmden: Eitlik cilvesi!.. Servi rnek, hr, zad evltlar; Piti hem "Kalu, Bel'da" ahtlar.] Secde Hak'kn, gller am yzde bak, Ay ve yldzlar gelip, pm ayak!
II. Allah'n ruhlara hitab: inananlar "evet", inanmayanlar "hayr" dediler.

43 islm Kardelii Hakknda Ebu beydle Cabun'un Hikyesi Yezd-i Crd'n ordusundan bir paa, Tutsak olmu mslman bir insana. Kurnaz elbet, hlekr, bilmi biri, Hem mecs, hem de pek ok haleli...
1. iran'da ategedelere ait bir devlet

44

270- Saklam her rtbe hem, her mevkiyi, smi hem, galip gelenden gizledi. sterim der, siz gerek zad edin, Mslman insansnz, ruhsat verin! Soktu haner, mslman asker kna, Derki: ldrmek haram olmu bana! Hem Derif-i Gaviyn bitti ya, S asan olundan teler gitti ya! Anlalmtr esir, "Cabun" idi, Hem randan bir kumandan yle ki! 275- Hileler lyk olur ldrmeye, Arzularlar, mir ldrtsn diye. Orda mir bir "Ebu Ubed" ki var, Azmi yksektir, o, bir millet kadar!.. Mslmanz dostlarm der, syleir, Cenge benzer, tel de bir, ahenk de bir! Bir seda; Kanber, Bilal'dan ksa o, Haydar'n nra, Ebuzer sesti bu!..1 Milletin emrindeyiz, gr bizleri, Milletindir; fertlerin sulh, kinleri! 280- Milliyet: Ferd mre dstr olmadr, Milletin her aht, ferd ahuyladr! Geri "Cabun" bizce dman olsa da, Mslman erden ki ruhsat ald ya!

"Ey hayr eshb, sulh olmu tamam, Mslman haner o kan artk haram!"

1. Kamber, Bill (Habei mezzin), Haydar (Hz. Ali), Ebuzer mehur sahabilerdendir.

45

Sultan Murat le Mimar Arasnda Geen Bu Hadise slm Ruhundaki Eitlik Duygusunu Gsterir. Vard bir mimar Hacent ehrinde ki, Nm san'atyla ykselmi idi. Ferhad'n oluydu san'atyla o, Yapt mescid hem de, sultan emri bu! 285- Bitti mescid, aha uygun gelmedi, fge dolmu, bir gazaptan kkredi. Gzlerinden fke te sat o, "El kesilsin!" Syleyip az at o!.. Ustann kol rmak olmu kan akar, aresiz, hakim deyip inler koar... Elde talar ileyen bir ustaya, Geldi, sultan zulm var, anlatmaya. "Szde hak ey, kudreti Hak'tan alan; Ey Muhammed hkm var, salam klan! 290- hda var kuvvet ki, ben baemedim, Kur'nn hkmnce dva isterim!" Molla zgn., soldu meyyus ehresi; Pdihn istenirken gelmesi... Kur'n'n heybetle solgun ehreli, Geldi hkim huzruna, mcrim gilbi. h utancndan bakarken yerlere, Yz kzarm lle olmu bir kere. Bir taraf dvc, feryat hak silh, Bir taraf, yksek olan bir pdih! 295- Derki h: "Ben hakszm, ben mahcubum!" Crmmz ok, ben tamamen suluyum!" Kadi der : "Artk ksas olmu hayat, Hem adalet zre mlk bulmu sebat!" "Mslman kul, hrr olandan pis deil, h da kan, mimar kanndan has deil!" Duydu muhkem yeti sultan Murat, emreyip kol, sundu gerekten o zat! Ynlenip "Bil adli vel ihsan" dedi, Artt mimar zre hissin iddeti. ' 300- Der ki: "Allah hakk ben af isterim," Mustafa'nn k var, af eyledim! Bak Nebi'nin kuvveti kanununa Bir sinek, stnd Davud Oluna2 Kur'an'n huzrunda denktir bay, kle; Hem hasr hem, has ipek farksz hele!.
1. Sre : 16 yet: 90 "Allah size adalet ve ihsan emreder.". 2. Karncann Hz. Sleymana kar stn gelmesi konu ediliyor.

47

slmiyetteki Hrriyet ve Kerbel'nn Esrar Hakknda Tek olan mevcuda, Hakka balanan, Tanrlar bendinden, oymu kurtulan! M'min aktan, k da m'minden doar, Mmkn olmaz neyse k, mmkn klar.

305- Akl imi elbet hatip, ho syleyen; ok temiz, hi pervasz, aktr hemen! Akla bak mahkm, sebepten illete; ksa oynamaktadr cevgn ile! Bzunun kuvvetle k, av avlam, Akla kalmtr, tuzaklar kurma i! Akla korkmak, pheler sermyedir, ka azmetmek, ykinler payedir! Akl bina etmi fakat viran eder, ksa imrn yapar viraneler! 310-Akl ucuzdur bil, cihanda yel gibi, k bulunmaz bir deerdir, yle ki! Akla kuvvet, bir temel: "Neymi-niin?", k soyunmutur sebepler giysisin!
48

Hep akl der: "nde hep sensin" yine, ksa sesler durmadan zahmetlere! Aklla dostluklard alet, kr iin, k gnlden bir muhasip kendinin! "Mutlu ol sen, mesud ol" derken akl; Hrlk istersen demi k: "Ol ki kul!" 315- ka ancak hrriyet vermi huzur, Ak gtm olsa tek, hrlk olur. Duymadn hi bir sava vakti meer, k, heveskr nefse yapmtr neler. ka imm, Fatma'nn has sevgisi, Ahmed'in has bahenin, hr selvisi. Allah, Allah.. Ali Bismillahda "ba", Mny "Znbin azim" olmu bala!..1 Milletiyn hayr olan hzdeye, Bil Nebi'nin omzu, olmutur deve! 320- O'nda kandan renk alr, gayretli k, Msra bulmu mnlar, kuvvetli k! Ykselir gkten Zuhal olmu gibi, "Kulhvallah" lafz gel say yle ki! Musa-Firavn, hem Yezid-Hseyn bile, Hep hayattan doma kuvvetler yine!
1. Hz. Ali "b" harfinin noktas, Hz. Hseyn'de kesilen kurbanlarn en by. Kurban kesimi Hz.ibrahim'den gelen bir ibadettir.

49

Hak, Hseyn'in kuvvetinden zinde de, Btl, hasret teinden lmede. Bil hilfet Kur'an'n yoldan te, Hr az bulsun zehirler dkmede. 325- Bir hayr sunmu kavimden kt O, Kbleden kalkm bulut, rahmetti O! Kerbel'dan gitti yamur dkt O, Hep viranlk lle, rahmet ekti O! Sildi istibdad kkten etti yok, Dalgalanm kan imenler bitti ok! Hk iin dm, srnm yerlere, Tevhidin gerek anttr bir kere. Onda maksad olsa sultanlk eer, Byle bir hl zre yapmazm sefer! 330- oktu dman, lde tm kumlar kadar, Bir ya Allah, sde bir tek dostu var!.. brahim'den, smail'den srd O, Kssalardan, bir izahkr turdu O. Azmi, dalar misli tam muhkem, metin; Hem sebatkr, hem muzaffer, hem etin! ekti haner hep, byk din uruna, Dini, salam tutma maksattr O'na! Mslman, masivnn olmaz kle, Grse Firavn asla baemez hele! 335- Bir ehid kan, sr bulur tefsir eder; Uyku tutmu topluluk, tamir eder! "L"da mevcud bir kl ekmiti O, Btlandan kan aktm ite bu! Kanla, ller zre yazm "Lilah," Biz,, necd bulsak deyip, ekmi silh! Kur'an'n, hem belletir esrar ne; teinden almz, te yine. m ve Badat'ta zmet oldu hi, Grnata'nn n ve evket oldu hi!

340- Ruhlarn tel, darbeden titrer yine, Tedbirinden tazedir, imn hele!

Hasretin has mcdesi bad- sab, Gz yamdan dk temiz, has topraa!

50 51 slm Milleti, Tevhid ve Nbvvet zerine Kurulduundan O'na, Mekan Bakmndan Son Yoktur. Bizde cevherler, meknlardan te, Sert o mey, elbet kadehlerden te! Hint ve in'ler, balk olmu kseme, Rum ve am'dr endamn, toprak yine! Kalbimiz, Hind, Rum ve hi am'dan deil, Onda yurt olmu olan, islmd bil!.. 345- Huzru Peygamber'de Ka'b adl zat, Armaan sunmu iir: "Bnad Sud!" ' vgden dktrd gevher, inciler, "Syrlan Hind'den kl" benzettilir. Onda mevk ark, feleklerden yce, Hinde nisbet gelmemi ho gnlne. Kaba der: "Syle Hakk'dan bir kl, Hakk'a tap sen, gayri yoldan gitme hi!" Kll ve cz'n srr neymi bilmede, Bassa tozlar, srme her peygambere. 350- Sevdiim eyler cihanda ite bu; "Has kadn, nurum namaz, bir has koku!"
1. Peygamberimize hicivler yazan ve Mekke'nin fethiyle mslman olan air, Ka'b, bu kasidesi ile Peygamberimizin hrkasn hediye alma erefine ermitir. Bu hrka istanbul'da ki mehur hrkadr.

52 Szde mn zevki var, aldnsa sen, Ol cihann nkteden idrk eden! Varln, aydn elinden hanesi; Evreninden... ayr dnynn sesi... Kutsi kalpler yandrrken cilvesi, dem'in balk ve uymu gvdesi! Bilmedim ben, hem O'nun yurt nerdedir, mmet olmu kim ki var sevmektedir. 355-Unsurun lem, cihan saym bize; Biz de kendin, hep misafir bilmede! Gse girmi can biz kaybetmiiz, Fni lem zre lm gitmiiz. Mslmansan burya sen kalp balama, Hep sebeplerden dersin yoklua. Mslman smaz vatan mefhumuna, am ve Rum bir mnsz szdr ona! Gepgeni bir gnle sahip ol ki sen, Suyla topraktan saray yitsin hemen! 360- Kavmiyyet dmn zp gemiti O, Hem vatandan balam hicret yolu!.. Hikmeten dnya dolam millete; Bir ess kurmu O, birtek sz ile!.. Dnimiz Sultan'nn, ltfyle de, Oldu mescit hem btn dny bize Hakk ki Kur'an'nda vmtr O'nu, Hep korunmu oldu, Hakk'n vadi bu! Heybetinden acze dm dman, Hikmetinden durmayp titrer teni!.. 365- Hem niin terketti, soysop yurdunu; Dmanndan kat sanmak yok O'nu! Dorular gizler u hicret anlatan, Derler elbet., mn var anlatmadan! Hem usl an'ane Hicret m'mine, Bkilikten bir sebep olmu yine!

Mn, gerekten kuraktan kamadr, Derya bulmak zre, iden gemedir. Gl nedir. Maksat glistan bulmadr, Var ziyan, gerekte, ziynet olmadr! 370- Dnd, dnmekten gne anlar alr; Hep ufuklar emrinin altndadr. ay olup, sermye yamur isteme, Sonsuz ol, dnyda bir son bekleme! Tuzlu yz umman, bandan l di, Sahil isterken utantan ergidi! 54 Elde etmek olmal azmin senin, Her ne var gesin gerek, hkmn senin. Ol balk, ummanda hep, serpil, yaa; Bak makam, mevkiyle balar krmaya! 375- Kim ki ynlerden, kayttan kurtulur, Yn yiter, eflk olup mamur olur. Glden aynisin tr, durmaz gider, Hep dolamak zre gemi baheler. Ey kaklm, imde sabit bir yere, Sanki blblsn, takldn bir gle! Bir bahar rzgr olsan, durmayan, Hep kucaklarsn glistanlar inan! Yzyln ok hileler, sen, ol ayk; Yol kesen ok, yolcusun sen, kal ayk! 55 Millet Olmann Esas Vatan Deildir. 380- Kim vatandr derse ,"rnillet birlii, le bir ykm olur kardelii. Topluluk aydnlatan dersen vatan, Boy boy ayrlm olur, insan olan! Kim cehennem ire bir cennet arar, Kavme teler "helldir" saydlar. Cennetin iflsdr, fikrin aa, Meyveler, dertler ve harplerdir miza. Yitti insanlk, bugn efsnedir, nsan, insan zre "el", dostluk nedir... 385- Gitti rh tenden, kalan yalnz cisim, ld insanlk, bugn basz kavim... Hem siyset dnd mezhep haline, Bir aa, bitmi, bugn Garpten yine. Snd s dininin her ulesi, Yok manastrlarda, nr efsnesi! ok onulmaz hle dmtr papa, Sz tutulmaz, gte can yok, baksana! Tekme vurmular manastr, k'seye, Bir pul etmez salibin yin yine! 56 390- Maddecim yrtm dinin has giysiyi, blis hazret, gnderirken eliyi!.. Makyavel hep sundu tm batl denen, Srmesinden srse, gz kr eyleyen.' Bir kitap yazm, krallar rehberi, Ekti harp, ynlendirip tiynetleri! Zulme gndermi odur, insanl, Hanerinden para, Hakkn varl. Gaye hep, Azer olup pt yapmadr; Fikre, kendinden naklar katmadr. 395- Dni, mabd hle sokmu lkeyi; Fikri, ietmi fenalk etmeyi! Mabudun postal perken, secdede, Gerein naktdir ayar, menfate. retirken batl, ykseltti pek; Hilekrlk, fen olup kalmt tek! Adiler tedbir diyip srm ne, Gnlerin bulvarda kerpi dkmede. Gz boyar dnyy tm ifal eder, Maslahat: Tezvir, yalann "add" der!
1. Burada Floransal Makyavel ve dncesi konu ediliyor.

57 mmeti Muhammed, Zaman inde de Sonsuzdur. Zira Bu erefli Millete Kyamete Kadar

Devam Va'dedilmitir. 400- lkbahar grdn y blbl cokusu, Bir kyamet; gonca, hem gl duygusu! Gonca sslenmi, gelindir ehresi, Yerde domu yldzn bir lkesi. Gz yandan im ykar olmu seher, Uyku vermi imdi aydan nameler. lk tomurcuklar ki daldan ksalar, Hep kucaklar, tatl esmi rzigr! Toplayan bir elde, goncam, kan kusar, Itra benzer, baheden artk uar!.. 405- Kumru ev yapsn, hemen blbl uar, Gelse i, ordan tr durmaz kaar. imdi yzler l'le birden solsa da, Hi zarar vermez baharn faslna. ok ziyan olmusa, heryan dopdolu, Toplu am gl, sunar hep bolluu. Fasl- gl, hem nesterenden ok daha, Hem beyaz glden ve sevrden fazlaca. 58 Cevherin maden ve cevher ilemek, Krsanz bir cevheri, cevher demek. 410- Gaipten akam, hem sabah arktan gider, Gnlerin kpten, kadehler sarfeder! Bade imiler., arap var, bakidir; Kanla gesin dn, yarnlar bakidir. yledir, fertler geip bir bir gider, mmet artarken bulur, sonsuzda yer. Dost sefer etmise, sohbet bakidir, Yolcu fertler, ite millet bakidir. Zat birtr, baka elbet her sfat, lme birtr, baka bir trdr hayat. 415- Bir avu toprak ki birgn, fert olur, Kmilin gnlnde, millet cn bulur. Ferdin mr, altm, veya yetmi sene, Milletin yz yl, nefesten dem mi ne? Fert yaar, balysa elbet cn ve ten; Milletin mr uzarm, rf ilen. Fert lr, bitsin hayatn rma, Milet lm, kopsa maksattan ba. Hem de milletler lr fertler gibi, Ferde benzer, hem eceller sahibi. 59 60 420- Mslman millet Hda'nn yeti; mrnn "Kalu Bel"dr nisbeti. ' Korku yoktur hi ecelden mmetin, "Nehnu enzeln" gelip, klm metin!2 Dursa zkir zikre, hem gelmi devam, Zikr devam ettike hep bulmu devam! Hak ki: "En ythu" emrin sylemi, Snmesin mum, durmasn, yansn demi 3 Hakka tapmak zre olgunluk sunan, Halka hep vermi veli, gnlnde cn. 425- Hakk, bu asl bir kltr ylece, brahim, arzu knndan ekmede. Hem sadkat, has nefesten bulsa cn, imeinden, masiv olsun yanan. Hakk isbt zre biz hccetleriz, Kur'an'n hikmet nedir, biz gzleriz. Bizle dm, gk cedel arzusuna. Hem Tatar bir fitne alm koynuna. Fitnenin, zm ayaklardan ba, Hem bizim basm onun saldrd..
1. Kal bel; Allah'n ruhlara "Ben kimim-" diye sormas. 2. Sre:15, yet:9: "Biz Kur'an' indirdik onu yine biz koruyacaz. 3. Sre:9,yet:32:(Onlar Allah'n nurunu azlaryla sndrmemek isterler.)

430- Fitneler ezmi de gemi maheri, Bakmann haner, yoketmi maheri. Fitne alm koyna tam yz ihtill, Gn onun, bir taze gn vermez mecal! Mslman g rpnr toprak suda, Badad'n dertten ekermiymi Roma! Yanl i yapm felekten sor ki sen, Eski amma, taze kurmu bir dzen! Bir Tatar te kimin gl bahesi, Kim o gllerden takp durmu, fesi? 435- Bizde brahim'ce ftrat vard ya, Hakka mensupluk da ondan olmada! tein diplerde gller toplarz, Nemrudun atete, gller salarz! Hem felekler zre te, nar ki var; Hem bizim balarda olmu ilkbahar. Roma'nn revnak yitik, erlik de yok; Bir cihandr, hi cihangirlik de yok! Hem u Sasan kadeh batm kana, Tm Yunan meyhaneler mahvolmada! 440- Her felketten Msr mahsun deil, ok kemikler ihramn diplerdedir. 61 62 Var cihanlar ssleyen bir ses: Ezan; Vard islm, var meer ok mslman! Aktr elbet lemin kanun, nizm, Alemin unsurda vermi intizm! Gnlmz yandka mutlak k yaar; "Lilah.." etrafa hep nurlar saar! Sanki kalbim gonca; zgndr, fakat, Biz lrsek, bahe yok, kalmaz hayat! Milletin Nizm, Bir Kanun ve Kurala Baldr. mmeti Muhammed'in Kanunu Kur'an'dr. 445- Bir yitirsin milletin, rf, kanunu, Toz ve topraktr, dalm say onu! Mslmanlk varsa, bir kanunladr; Mustafa'nn dinde gerek, bunladr! Bir nizmdan gl gelir yapraklanr, Bir dzen ermise, gler toplanr.
s

Bir nizmdan toplanr has nameler, Bir dzen yitsin, barmaktr meer! Dalgadr aznda sesler bir kere, Neyde flendike dnm nameye. 450- Sen ki bildin imdi yinin nedir; Hem rinanda, srr- temkinin nedir? Bir kitap hep canl: Kur'an baksana, Yok ki evvel, son da hi yoktur O'na. Hem hayatn srrnn, bir defteri, Baki klmtr, btn lmleri. pheden g almaz asla, kuvveti, Hem hicblardan mnezzeh yeti! 63 G verir hm ak tam, pikin klar, Kuvvetinden canlanr cam, ta krar. 455- Varsa tutsak, kaldrr bir hr koyar, Bende vurmu, kim ki var, feryat sunar. Son haberdir, hem btn insanla, Bak getirmitir, Muhammed Mustafa!.. Her deersiz, onla, bulmutur deer, Hakka dnmekten ycelmi bendeler. renip olmu haberdr, yolkesen; Byle ahkamdan, kitaplar, enlenen! ulesinden artk aydn vahiler, Akla uygun, ok tecelli grdler. 460- Da tahamml etmemi, yk almam, Sohbetinden, eflkin can kalmam.

Hem dilek sermayemiz, hem arzumuz, Sinesinden, yer verendir: Yavrumuz! Hem susuz ller, cier delmi te, Hem kzartm gz, bakn kzgn gne. Sanki hdur szlm bir hecin, Od nefesten ykselen, insan iin. Hurmann altnda yatm uykuya, G, davullar ald, ancak, kalkmada! 64 465- Ev ve bark bilmez, dner hep lde o, Urar bo, Hzr' etmez elde o! Kalbi artk Kur'an'n oddan coar, ncidir artk, takatsiz, dalgalar. Hem okur ders yetinden, ite bu, Gitti bay; Hak huzra gelmi, kuldur o! Saltanattan saz dem vurmaktadr, Taht- Cem, altnda artk bir hasr! Bast toz, tozdan ehirler kurdular, Bir glnden, yz glistan buldular. 470- Ey inan ufkunda, hep banaz kalan, Kfre tutsak ivenin, mahkm olan; Ayrlp haktan ve birlikten geen, Hakka va'dinden geip, ayrk giden; stiyorsan mslman olsun hayat, Kur'an'n ahkm, alp, imkna kat! Sofi yn bir hrka giymi yle mest; irin irinde bir nameyle mest. Gnl rk sznden yanmada, Kur'an'n zd, bir hayat var ortada! 475- Bata eyhlik fahn, t tahttr hasr, eyhe ancak; tekke, dergh bac verir. 65 Va'zn dillerde hep efsneler, En byk szler, kk anlam meer! Deylem, Hatip ki dilden dmemi, Hem zayf, saz, hadsi mrsel olmu i! Sen brak gel, Hak kitabndan oku; Sen bulursun beklenen olgunluu!.. 66
1. Zayf hadis, az, Hadis-i Mrsel; Peygamberimizin hadislerinin nakil derecelerini belirten ilm terimler.

k Zamannda Taklit ctihatan stndr.

Yzyln kalbinde bitmez fitneler, Pervasz ftrat tar, bilmem neler! 480- Eski millet meclisin ykm btn, Hem hayattan dal kesip etmi odun! Cilveler "el" ettiler bizden bizi, Kaygsz cmb, terennm namesi. Kalpte sndrm btn bir tei, "L ilh.."n nuru; kalpten sildii. Bir hayat takvimi kalksn ortadan, Milletin varlk bulur, taklitte can! Neslinin yoldan giderken, topluluk; Milletin salkda, taklittir ufuk! 485- Sonbaharlar meyve, yapraksz kalan, lkbahar var, yz dnlmez baheden! Kaybedersen pek zarar, okyanusu, Kta olsun, sakla dur, rmakda su!. Dada sellerden bulursun fayday, Bilki sinenden tufan bekler pay! Tende bulmusan gren cn, baksana, srail'den haller ibrettir sana.

67 Nice mkiller eker olmutu da, Canda fer yok, amma bak salamla! 490-Hem damarlardan akar, kanlar ar, Oysa yz ynden de, ta yamaktadr. Bir zm skm felekler penesi, Hl saklar Ms, Hnn mjdesi! Bir terennm var, te yok, snd kz; Gs saklar ok, nefesler var henz. Paralanm topluluk, bundan fakat, Alm ancak, neslinin izlerde tad! Eski meclis kalmam, bak sen yine, Yok, hayatn mum da snm, sinede! 495-Gnle tevhidden doan mny yaz, Etki taklit, reler sunsun biraz! tihat yapsak, d vaktinde biz, Bilki yktk, kalmaz artk kavmimizi!. Bilgisiz lim ederken ictihd, Uyma, gemi ok emin, salam o zat! Gemiin tedbir deildir, bo heves; Tertemiz onlar, garazdan yok ki ses! Fikre vermilerdi gerek incelik, Mustafa'nn pek yaknlar stelik! 68 500- Cafer'in zevk, yok derinlik Raz'den, Kalmam millette hem anlar neden? ' Dn denen, artk daraltlm bize, Dn-adamhk kald, alak yzsze! Sen ki dnin srra tm kaldn ya el, amayan mezhep sarl sen, haygi gel! Ben iittim der: Hayatn doktoru; Ayrlklardan makas, kesmi bunu! Mslman mezheb bulup uysun, yaar; Milletin varlk olur Kur'an'la var! 505- Topraz biz, vakfolmu kalp O'dur, Perke tut! Allah'a aid ip O'dur! Sen dizil gel incile, Hakkn ipe; Savrulursun yoksa fersiz toz diye!
1. Cafer, Cafer-i Sadk, Ehli Beyt'in imamlarndan olup, mam- Azam'n hocas ve babal, Razi; Fahreddin Razi, byk tefsir staddr.

69 Mill Ahlkn Olgunluu Hak Dine Uymakla Elde Edilir. Var eriat baka artk mn yok; ncinin karnnda nurdan, baka yok! nci var elbette, Hak vareylemi, Dta cevher, ite cevherdir demi! Hep hakikttir eriat, baka yok; Hep muhabbettir bu snnet, baka yok! 510- Hem, eriat merdivendir, fert iin; Byle olmaktan makam bulmu; yakn! Din-i Hak millet iin vermi nizm, Byle kuvvet, milletin olmu devam. Ald islmdan ilimler kuvveti, Hem as, hem bir "Yed-i Beyz" idi! slmn srlar eritr sana, Batadr hem, sondadr, bir baksana!.. Dnde hem hikmet nedir, bilmi olan, Ben, eriat srr dersem, anla sen! 515- Bir sevap yapsam, diyen bir kimse de, Hi sebepsiz mslman incitse ne?
70

Msteb, her mslmann farz desek, nki, islm hayat, kudret demek. Harp yaparken, dnse dman askeri, Sulh sanp, kaldrsa tm tedbirleri, Bir kolay yol izleyip gesin te, Kendinin yksn hisar, yksn kale;

Yksn artk, kalmasn harpten nizm, Yurdudur, bizden hcum etmek herm! 520- Allah'n emrinde srr, bilsen nedir, Hem hayatn asl, mkil: Bir mr! Bil eriat cenge gir ister seni; Ta iinden, del, kar sen uleni! Sen denersen bz, kuvvet ban, n'ne korlar bil ki Elvent dan! ' Al da Elvent dan sen srme et; Hanerin tele, Elvend'ler erit! Hem zayf, hem ge ehven bir kuzu, Grse aslanlar savamaz ite bu! 525- Arkada olsun ahin, bir sereye, Hem avndan bilki alaktr yine. Bir eriat ehli, has, irkin bilen, Kudretin muskay yazmtr hemen.
1. iran'da bir da.

71 Hdist versin demirlemi sinir, Hem cihanda mevkiler hep, sendedir. Hasta olsan, hep metanetler verir, Daca kuvvet hem de pikinlik gelir. Mustafa'nn dn, hayatn dnidir, Hem eriat bir hayat tefsiridir 530- Sen zemin, olsun sem etmi seni, Hakk ne ister, yle hem gtm seni. Ayna yapm tala, vurmuken cila, Hem demir gnlnde pas var, almada. Mslmanlktan iarlar alsalar, Milletin elden; beka remzi kar. Pekte yksek benzemitir selviye, lde gezmi, mslman binmi deve. Mekke vadisinde bak kaldka O,, l scak, ondan alnm demdi bu! 535- yle amma, deydi Acem yelleri, Bir kamtr, pek zayflam gibi. Bir koyun hkmyle, aslan ldren, Bir sinek altnda, olmu dert eken. Tekbirin el, ta eritmi; etti su, Blbln nameyle btap dorusu.
72

Azminin hkmnde, dalar p iken, El, ayak balar tevekkller ilen. Bir vurutur, dmann boynun kesen, Kendinin kalbin deler, z darbeden. 540- Bir adm atsn, kyamettir kopan, Bir topaldr uzletin ellerde ten, Bir cihandr girdi toptan emrine, Dr, skender: Fakir tutsak yine, Hep kanaatten uyumu gayreti, Kekln olmu dilenmek ksmeti. Soylu eyh Ahmet, O Seyyid, hem huzur; Hem gne, kalbinden almaktayd nr! Gl onun kalbinde, topraktan yine, "L ilh.." hem virdedip ykselmede. 545- Der mridn: "Ey benim canm mr id, Sen Acem hylatndan ayr git!" ok fikirler var feleklerden yce, Hem Nebi dininden ayrk gitme de. Kardeim benden tler al hemen, Milletin en st syler, uy hemen! Kalbe sen szlerle ver kuvvet ve cn,, Kaynan islmsa derler: Mslman!"
1. Seyyid Ahmed Bin Rf

73

Mill Ahkmn Gzellii Muhammed'in Emrettii Ahlk ve daba Uymakla Olur. Bir dilenmi verdi zahmet dorusu, Durmadan gelmite almken kapu.

550- fkeden krdm vurup ben denei, Toplanan her neyse dm yleki! Genliin vaktinde insan bak hele, Hi dnmez, eri, dzgnlk nede! Hem mizacmdan da, pek zgn babam, Yzde renkler lle amma, soldu tam. kt azndan cier delmi bir h; Ykselirken, hem gnl burkmu bir h! Gezdi yldz gzde birden oynad, Parlayp kipliklerinden damlad. 555- Gz sabahndan esen yelden yiyen, Sanki bir ku iyandan titreyen! Sarst gafil can tm gvdemde de, kt sabrn Leyl, mahvemden te! Der: "Yarn gelsin, Muhammed mmeti, Allah'n huzrunda toplansn peki! Ortada hikmetli sekin gaziler, Fikrinin hafz ok hikmetliler;
74

Hep ehitler oldular din hcceti, Milletin gklerde, bir yldz gibi, 560- Gnl da-da, hem k, hem zhdn, Arl lim, as orda harolan; nleyen ben, dertli, yoksul bir fakir; Topluluktan syle kimler el verir? Hem Srattan gemedir tm mkilim, Hem Muhammed sorsa bilmem neylerim? Verdi Hak bir gen, emanettir diye, Almamtr mektebimden ders niye? Bir basit itir fakat, uramadn; Kille dolmu anbar, insan yapmadn! 565- Kusru hep yumakca sylerken babam, ok utandm, amma umdum aff tam! Az dn, olum bak! O Hayrlbeer, mmetin toplard, ayni yerdeler! Titremem, korkum, mitten baksana, Sa, sakal ak, kalmm ben ortada! Hem de, sen, dertler gerek olmu deme; Mevl'nn huzrunda rsv eyleme! Mustafa'nn dalda hem bir gonca sen, Mustafa'nn yelle artk a hemen! 75 570- Has bahardan renk, trlar bulmal, Ahlakndan hisseler var almal. Mridi Rum'dur gzel sz ivesi, Bir deniz gizler durur her katresi. "Gez, dola mrnce kal snnet ile, Ge akldan, gitme Ahmet'ten te!" Mslman kalbinde hep, efkat dolu, El ve diller dima rahmet dolu. Parmandan ay blen rahmetti bu, Huyca yksek, bsbtn rahmetti bu. 575-Sen makamndan onun kalsan uzak, Sen iin hem, bizde yer kalmaz ki bak! Sen bizim balarda domu ku isen, Bizle t gel, bizle szler syle sen! Varsa namen, asla yalnz tme sen, Gel bizim dallardan artk gitme sen! Hem hayat sermyedir, alm olan, Uymayan unsur gelir, oymu len. Sen ki blblsn gelip balarda u; Nameler onlarla hep versin sonu! 580- Kartaln yer, hi deniz dipler deil, Halvet olmaz olsa, sahra bul, ekil! 76 Parla menzillerde sen yldz isen, kma artk, sende mevcud evreden! Alm olduysan Nisandan damla sen, Bada gerekler bulup besler isen! Bir bahar feyziyle am goncalar, Sanki ebnem hep onun barndalar. Gklerinden nuru parlatm seher, Etse efsun, dalda balar bitmeler.

585- Cevherinden ekseniz nem unsuru, Uma zevkinden uzak koysan onu. nciniz bir dalga uymu, baka ne? Gayretin artk, serap olmu yine. Atsan ummanlar verirler inciyi, Titreyip parlar o, bir yldz gibi. Ummamndan ayr, Nisan katresi, Bir pn stnde kalm i gibi. Titreyip parlarsa islm cevherin, Ummamndan gelmedir Peygamberin! 590- Katre olmusan Nisandan ko O'na Ummamndan inci ol, k ortaya! Parlak ol, dnyda hi kalsn gne, Gel de ol sen, bir tkenmez nura e!"
77

Mill Hayat zel Bir Merkez ster. slm Milletinin MerkeziKa'be'dir. Ben hayattan bir dm zsem eer, Sen o srdan renirdin bir haber. Kendisinden sanki kam;bir hayl, Onda itir yn, mekn bulmaz mecal! "Ge-Cabuk" dnyna, hem gelmi nasl, "Dn-Yarn" vaktinde hem, domu nasl? 595- Bakma bilmisen, dnp bak kendine, Ey habersiz, benliin kamak yine. Gizli aydnlk, hayat sunmak diler, z isinden kendi kendin perdeler. Gz onun seyrin rahat grsn diye, Irman her dalga, dnm inciye. Bir nefes alm derinden tei, Lle olmu, dalda bitmi yleki! Fikriniz hm, anlay yorgun, sakat, Renk uar, sen gel dedin, hrmet fakat. 600- Hem hayat bir ku deil, yapsn yuva, Sade renkten ku, uutur, yle y! 78 Hem kafestir, hem de hrdr bil ki o, Namelerden feryat etmi belki o! Dembedem koldan azalmtr uu, re bulmutur, arar bir kurtulu. Kendi girmi, bz mkil ilere, Bz bulmu, reler mkillere. Hep salnmak zevki ift olsun diye, Tez hayat, balkla saplanm yine. 605- Derde dermanlar, btn derdinde var, Dn, yarn, akam onun gnden doar. Bz mkil yapsa, atlatm kolay, Taze halketmi ve hern taze pay. Itra benzer, kamadan vermi ya ses, Sine bulsun, artk olmutur nefes! pliinden ste rm rtler, Dme olmu, kendi kendin dmeler. nk dmn, tohmunun var meyve, ta, Asa gz kendinde, olmutur aa. 610- Kil, sudan, esvap bulup giymi olur, El, ayak, gz, bir gnl bulmu olur. Hep bedenler ire gizlenmi fakat, Toplumun olmu vcut, vermi hayat!
79

Milletin hep byle olmu domas, Hem hayatn buydu, merkez bulmas! Halkann merkez, vctta cn gibi, Noktasnda, gizli kalm izgisi. Kavme, tertip, ba verendir merkezi, Hem hayatlar srdrendir merkezi. 615Srrmz, srdamz, Beytlharam; Derdimiz, yoldamz, Beytlharam! Bir nefes, biz beklemitik sinede, Biz ten olsak, tatl cn olmu bize!

Hep onun ebnemle taze bahemiz, Zemzeminden hep ien, killer biziz. Zerresinden ok gne parlar onun, Boluundan, gn yuvarlarlar onun. Hem onun dvaya biz olduk delil, Bizleriz elbette burhan Halil! > 620- Hem cihan stnde yksek n bize, Biz varz, lem erer, irzeye! Mslmanlar hep tavaf etmi onu, Hep gne gsnde domu sine bu! okluun, birlik verir, dksen ona; Balan olgunla, sahipsen, sen sana!
1. ibrahim Peygamberin inancnn temsilcisi bizleriz. O inanca gre ayarlanmalyz.

80 Rh veren badr, hayat haktr sana, Orya balansan lm yoktur sana. mmetin candr cihanda topluluk, Ka'be'nin bak srr, gerek topluluk! 625- Kalbi aydn, mslman sen, ibret al; Musa kavm mnsndan ibret al! Bir kavim kaybetse elbet merkezi; Milletin birden kopar tm ipleri! Beslemiken gr nbvvetten kucak, Cz ve kl'den anlam, bir kavme bak! Bir tokat atm felek, komu hayat, Gzlerinden kan olup tam hayat! Asmasndan utu nemler kalmad, Kilde bitmi bir stk olmad. 630- Dt gurbet elde, kaybetmi dili, Name yitmi yoktur ev, yok menzili. Snd mumlar, inleyen pervanesi, Maceralar titretir cn hanesi. Zor klnandan felek am yara, Ey teceddd ehli, dm zanlara! Gmleinden rtnp yap ihram, Zerresinden bir sabah say, akam. 81 Benzeyip hep ecdada sen secde dol; Geki kendinden, btnden secde ol! 635- nc islm, bir niyaz etmiti var, Hem cihan sarsan o nz, olmutu yr! Hakka atmtr ayak, batm diken, Tm sark dolmu btn, gllerle hem. Hakiki Topluluk Mill radeye Sarlmakla Meydana Gelir. Muhammed mmetinin deali Birlii Korumak ve Tevhidi Yaymaktr. Kainatn dilden retsem sana, Bak hayatn i bu sz, harf baksana. Mterek lkyle balanmak huzur, Hem hayat "berceste bir matla" olur. lk mahmuzlarsa, durmaz anl at, Andrr rzgr sehbaz, canl at! 640- Gaye, baki bir hayattan srd y, Hem hayat kuvvetlenip olmu civ Biz hayatlar istesek maksat iin. Oldu teslim, bilki imknlar btn! Nefsi maksatlarda durmaz vakfeder, yle, toplum hem seer, hem reddeder! Kaptann seyri, denizden , sahile; Yol altan gaye, menzildir yine! Yanmann k dalam pervaneyi, Mum tavaf yandrr divneyi. 645- lde Kays vre, bo gezsin hemi, Dvas elbette Leyl mahmili! 83 ehre inmi olsa Leylmz bizim, lde kalmaz gezme sevdamz bizim! te varm gizli maksat cn gibi, Her iin hal.tarz kurmu yle ki! Sahib olmak istenirken dvaya Tm damarlar ire kan hzlanmada,

Bir hararetten hayat, kendin yakar, Lle olmu, ite bir ate yar. 650- Himmetin sazlarda mzrap, dvadr; Kuvveti ekmi olan merkez odur. Milletin gayret ne var kpratt o, Gz yz olsun, tek bak frlatt o! Ol ki sen, divne, dva ehline; Et tavaf pervane benzer, mum yine! Vurdu mn mzrabndan tellere, Kum lu air erdi ho bir nameye! Hep ayaktan yolcu kymk skmede, Kaybolan mahmildi; artk gitmede. 655- Bir tek n sen, dm olsan gaflete, Kald yz fersah senin menzil te! Khne bir varlk ki: lem nmdr, Unsurun birlemesi, encamdr.
84

Yz kamlk, ekti bir feryd iin, Yz imen kurban kan, tek llenin! Yapt ok nak, att birbir krd y, Sen misil ksn naklar ortaya! Ekti bir ok nle cann tarlaya, Bir ezanlk, name ksn ortaya. 660- Bz hr insanla yapm kavgay, Zorba, btln yapar uramay. Ekti imn tohmunu hm topraa, Hem senin dilden okur tevhidi y! "L ilh.." lem, devirler merkezi, "L ilh.." son i, cihann son sz, ark onun kuvvetle bulmu dnmeyi, Onla gn vardr ve parlar yle ki! Kudretinden okyanus gevher saar, Kudretindendir olumu dalgalar. 665- Kil onun yel dalgasndan, oldu gl; Yakt az ty, blbl olmu oldu bil! Asmann iten gelen ey yanmadr, Cam ki toprak, parlatan tm yanmadr. Varln sazlarda yatm namesi, Hep arar bir "sen" alnsn bestesi. 85 Kan misil gvdende yz ses durmada, Kalk onun tellerde mzrap vurmaya. Gizli tek bir srr, sermyen senin, Sakla, yay, tevhid btn gayen senin! 670- lmenin kalsn dilersen tekbiri, Mslmansan durma, ura yle ki. Kur'an'n yet nedir bilmez misin, "Adil mmet" ite bu; Allah desin! Gn, zamann n bulurken ehresi, Hem cihanda senle var hakkn sesi! nce idrklar bulursan syle sz, mmi'nin neymi ilim, sen syle sz! ' mmidir elbet havadan pk sz, Tertemizdir, her hatadan pk sz.2 675- Kinatn nabzn alm ele, Hem hayatn intizam gelmi dile. Llenin esvbta yuymu pislii Eski pislikten meer silmi izi. Dn onun, uymusa kim , bulmu hayat; Va'zna uymaz olan, bulmaz necat!
1. mmi: Hz. Muhammed. 2. Sre : 53, yet: 1,2,3. (Doan ve batan yldzlar hakk iin ahidimiz Muhammed asla dellete dmedi, hata etmedi.)

86 Ondan alm koltuun elbet kitap, Haydi kalk! Sen istenen her neyse yap! Yapt insan fikri put, tapm puta; Her zaman bir put aratm arzuda. 680-Ayr bir put yonttu sistem, kaptlar; Tazeden perverdigrlar yaptlar! Kan dken put, bir bakn , zevk att boy, smi: Hem renk , hem neseptir, hem de soy! nsaniyyet, bir boazlanm koyun, n'ne konmutur deersiz bir putun, Ey Halil'in badeden, meydan ien, Bir araptan buldun te kanda sen!

Hak libs giymi ya, vurdur batla, te:"L mevde illa h" pala.' 685-Pek karanlk gn, grn sen dorusu; Yay, cihan stnde has olgunluu!2 Ben utantan titrerim senden o gn, Sonra, Peygamber ne yaptn der: Dn! "Bizden aldn hak sz sen baksana, Hakk asla sunmadn insanla!"
1. Allah'tan baka mevcud yoktur. , 2. Sre : 5, yet: 3. (Bugn sizin dininizi olgunlua eritirdik ve size olan nimetimizi tamamladk.)

87 Mill Hayat Gelitirme, lemi Dzenleyen Kuvvetleri Elde Etmekle Olur. Sen grnmez eyle, szlemi idin, Sen olup sahil, bulup tam idin. Glbandan ol fidan yksel hemen, Gaybe balan, z hazrdan, bendi sen! 690- Hzrn varlk ki gybin tefsiri, Oysa, gybi bulmann, nsz gibi! Masiv, bulmak iin olmutu var, Sineden ok tutmadr klm karar. "Kn!" demi Hakk, masiv olmu hemen, Hem senin ok, rs delsin; istenen! pte var olsun dm st stne, Ermek istenmise, zmek zevkine! Gonca mydn? bir emen yap gel hemen! i isen, ynlen, gneler sihre sen! 695- Muhteem bir i gcn varken hani, Bir nefes gnder, erit kar aslan. Duygu sunmu, onda kim yapm sihir, Zerreden bir lemi tamirdedir. Okla yrtlm melekler sinesi, Ast nden terkiye bil demi. nce zm hissedilmi ukteyi, Hep sihirler, himmetinden her eyi! Da, deniz, umman ve l elbet ova, Grme ister... ders verir insanlara! 700- ekmi afyon uykular bulmu idin, Hep sebepler, her ne var alak dedin. Gz ap mahmurluun kalk at hele, Varda mecburdur cihan, alak deme! Mslman sen, ruh geni ver Zat'e yer, Kudretin neymi senin elbet dener! Kinat haner vururken gvdene, Sende kan vardr, bakp bir grsene. Kudretin tatan vurup yar, sinene, Her kemik saklar nasl kuvvet; dene! 705- Hakk cihandan hissi vermi haslara, Mminin gzden tecelli sunmada! Cmle kervanlar iin yoldur cihan, mnn kymet ayarlardr cihan! Elde et, sen, elde etmezden seni; Mey olup doldurma bir bo testiyi! Fikrinin dldlde, gkler bir adm, Tutiden gelmi kanat var, anladm! 89 Hem, hayatn ihtiya srm onu, Yerde amma, gkte gezdirmi onu! 710- Kinatlar kaplam, kudret, nizm; Sende her fen, bilgidir eyler tamam. Oldu dem burda Hakkn naibi, Unsurun olmu, olurken sahibi. Bir cihan var, fikrin elbet ykselir, lerin olgunlar hem, can gelir. imdi sen kalk, haydi gel rzgra bin! Tak yular, artk deven olsun senin! Dalarn kandan boyansn, sende el, Okyanus, rmakta parlak inci al!

715- Yz cihan var bir sem rtmektedir, Zerre vardr, ok cihanlar gizlenir. Al k sen, gster artk gizliyi; Anlalmaz neyse al k gizliyi! Parlaylardr, gneten al k, imein sen, yer selinden al da k! Gkte yer tutmu ve dnm yldza, Eskiden bir ok kavimler tapmada! Ey gzel fert, ite bunlar cariyen, Halka takm, bir kulak, durmu klen! 720- ok aratr, hem alp tedbir ki sen, Enfs- fk artk bul, hemen! Gz ap birden n'olur eyay gr, Hem arap altnda sen, sevday gr! Varln hikmet ne et idrk hemen, Kudretin az, ba alp kudretliden! Grkemin altnda var ok mn bil; Eski sazlar, nameden dkn deil! drkin, akln olur, mzrapla denk, Saz verir imek olup yksek ahenk 725- Hakk hitabetmi ve "Bak" derken sana, Sense krler misli, dmsn yola! Katre surdan hisse alm olsa ya, Dalda, meydir; glde bir i olmada. Dse, deryalarda, gevher olmada, nciden parlak olur, yldz gya! Gezme gl stnde rzgr misli sen, Dal, glistan ire, mna dol hemen! Kim kement atmsa eya ilmine, Hem te, hem binmi elbet imee! 730- Harfe kular misli umaklk verir, Vurmasn mzrab, teller namedir! 91 92 Ey topal merkeple yol aldm diyen; Ey hayattan zor, meakkat bilmeyen; Yoldan menzilde, oktan indiler, Mn Leyl'in, mahveden indirdiler! lde sen Mecnun gibi vresin, Hastasn, yorgun den, bresin! lm- Esma itibr dem'in, Var ne bilmektir, hisar Ademin!'
1. demin kalesi kendisine retilmi olan isimleri bilmesidir. insan devaml olarak kendi bilgisinden faydalanr.

Mill Hayatn Olgunluu Milletin de Fert Gibi Benlik Hissini Duymasndadr. Mill Hadiselerin Bilinip Saklanmas Bu Duyguyu Dourur, Onu Olgunlatrr. 735- Grdn elbet bir ocuk..ey tam gren, Hep habersizdir o, gerek bilgiden. Bilmez elbet hem uzak, neymi yakn; Ay ve gkler dizginin ister bakn! Bilmez asla., anneye tapmak m bu, Alamak, emmek ve yatmak sarhou. Kavramaz seslerde henkler kulak, Nameler her bir sesin zincirde bak! Fikri pekok sdedir, bakir henz; ncidir artk bu sz ok saf, temiz! 740- steyi, idrkinin sermyesi; Nerde, niin, hem neden, dolmu sesi! Her nevar etrafta, resmetmi onu, Baka bulmak, baka grmek duygusu! Gzlerin yummusa arkandan biri, Cn skktr, sabrnn, bitmi feri. Her zamann gkte, av fikriyle de, Benziyor bir taze evcil ahine. Bir zaman avlar peinden koturur, Kendi ahvlinde elbet dndrr. 745- T ki fikren salasn alev seli, Anlay mehtap olup sasn gl. Gz ki birey kavrayp, hem gzlesin, Elverirken gse, dnsn "ben" desin. retir benlik nedir her htra, Dn-yarnlar bal, saklar hafza! Gn dizer artk bu altn iplie, nciler dizmiti elbet pe pee.

Geri her n madde artar, eksilir, Gnl "Neysem ben oyum" der syleir. 750- Bir doan "ben" var hayatn ilk sesi, Hem hayatn, bir uyanm namesi. Taze domu millet ancak bir ocuk, Emmenin ardnda bir bak, bir ocuk. Bir ocuktur, asla kendin bilmeyen, Fark yoktur, tozda kalm inciden. Gnlerin balanmam, bir yarna, Yok ayak, ba, halka, zincir yarna. Varln gz baka eyler grd tek, Kendisin grmez olan bir gz, bebek. 755- Kenliin ipten dmler zmede, Benliin uc nerde, bulsun, bir kere. 94 Dse gam, dert zre mutlak cokulu, Hi deimez, taze u'urdur yolu. Girdi, kt, verdi u'ra bir ekil, Sergzetler byle tamlanmt bil! Gnlerinden ba koparm kim ki var; Onda idrkin taraktan, di kopar! Maceralar dolsa u'run sayfas, Anmalardr, millet aydnlanmas! 760- Sergzet kmsa ydndan onun, Kaybolur elbet, iinde yokluun. Varln nshay, ey mantkl er, Balayan gnler gelir irzeler. Balayan gnler dikilmi gmlein, neler, diksin bu gmlek eskinin. Tarihin bilmez odur, tarih nesi? Eskinin destannn efsnesi! retir tarih muhakkak sen nesin, lmidir yolalmann, tarih kesin! 765- Ruha tarih, g veren sermyedir, Milletin hem tende, hem hislerdedir. Varln haner senin, nden biler, Sonra artk, bak cihanlar ite der. 95 Cn veren sazdr giderken, nameler; Oldular tellerde, hep tutsak meer. Yanmasndan snm alev neydi gr, Dn ne var, gnler kucaklar haydi gr! u'lesi milletlerin baht yldz, Mumdu hem gn, akamn aydn yz. 770- yle keskin gz ki grm gemii, Maziler gz nne sermektir ii. Kzeler saklar o yzyllk meyi, Saklam gemili, sarholuk meyi. stesin bahemde umu blbl, Tutsak eyler, avcnn en nls. Zapdedip tarih, lmszlkte kal; Bir hayat, umu nefesten, sen de al! Dn bulup, balar olursan gnlere, Elde hi kular uup gitmez hele! 775- Gnlerin ipten tutup sen al ele; Grmeyip gndz ; bulup, taptn gece! Sende her hl maziden gelmektedir, Halde, istikbli tm vermektedir. Bitmeyen mr istiyorsan, yle ki, Kopmasn hl, mz, istikbl ipi! Pepee mr, idrkin bir dalgas, Sarhoun artk hayl, "lak-luk" sesi!.. 96 Analk Neslin Devamn Temin Eder. Anaya Hrmet ve Bu Messeseyi Korumak slmn cabdr. Erkein sz namenin mzrap kadn, Er niyaz ettike, ift nz saladn. 780- plak erkekler ve hep rter kadn, Aka gmlek, gnl ekmitir kadn. ' Hem kucaklar besleyip Hakk kn, Nameler sunmu grn mzrabn. "Sevdiim ey" demitir dorusu, "Bir namaz, bir pk kadn, bir has koku!"2

Zevci hizmetkr sayanlar phesiz, Hikmetinden Kur'an'ndr, hissesiz! Doru baksan, anne rahmet herkese, Hem nbvvetten gelen nisbet ile! 785- Annenin efkat Resuln efkati, Annenin efkat ekiller milleti. Anne olgunluk verir ten, gvdeye, Hem simadan izgidir, taktir bize. Ermi olsan szde engin mnya, Anne gizli milletin has mnda! Halkedilern sebep olmu O Er: "Annenin cennet, ayak altnda'der.3 .
1. Sre:2 Ayet 178. (Onlar size libas ve siz onlara libassnz). 2. Hadis-i erif. 3. Hadis-i erif.

97 Anneler yksekse, millet varolur, Yoksa millet hep btnden hm kalr. 790- Hem hayatn nehrinin kaynak ana, Hem hayat srrnda keaf baksana! Nehrimin kvrm ki, olmu dalgas, Annelik girdap, kabarck damgas. Oydu elbet bilgisiz bir ky kz, Yok slet, pek bodur, iman yap. Yontusuz hem grmemitir terbiye, Kt gr, kz, sohbeti bilmez hele. Annelik kalbiyle kalben dertlenen, Gzde bir epevre morluktur dnen. 795- Anne sunsun halka bir er, yle ki, ok alkan, mslman, bir Hak eri, Onda dertler salam kuvvet bize, Akamndan tm sabahlar bizlere. nce nzik bir kadn vehmetmeli, Bak da seyret gzlerinden maheri! Fikri Garp uygarlndan parlam, Bir kadn eklen, kadnlk kalmam. Gzde mevcut ivelerden dkmede, Milletin has neyse, kkten skmede. 98 800- Hrriyetler dodu, kstah fitneler, Onda yoktur, hi utantan bir eser. lmi ekmez, anneliklerden var, Akamndan grmeyiz yldzlar. ? Byle gl bitmezse hotur bahemiz, Koy ki olsun, milletim dertten temiz! ;* Saysanz yldz kadar ok mslman, Bir karanlk asra oymu, gz yuman... Atmam bir tek adm yoktan vara; Hep uzaktr, az ve elbet oklara. 805- Hem grnmezdir tecellmiz bizim, Varlm, zulmette gizli bildiim. Sanki bir i, inmemi bir goncaya , Almam yelden, henz bir tek yara. Bitmeler mmkn olay bir llenin, Lalelik var bahesinde annenin. ' Milletindir, sende varken, has gr; Olmam sermye bez, altn, gm! Taze cn, salam vcd, olmu var, Hem alkan, hem evik evltlar. 810- Fikridir kardeliin, saklar ana, G verir millet ve elbet Kur'an'a! 99 Kadnlarn Ulusu Hazreti FatimetzZehra, slam Kadnlarna Mkemmel Bir rnektir. Meryem sa annesi, ondan aziz, Hazreti Zehra ki, ynden aziz. Evvelin hem sonrann imma o, Rahmetenlillemin gz nuru o. Hem Neb, can flemi dny iin, Hem yaratm oldu bir tek taze dn. Sonra bak sen "Hel et" tac giyen,' Hakka aslan Mrtez'nn, zevce hem.

815- Ali bir h, khne ev, elbet saray, Bir kl, bir zrh onun dnyda pay. ka merkez olmuun, olmu ana, Hem de kn kervann serdrna. lki elbet Ka'be'nin olmu mumu, Oysa hem saklar, korur has toplumu. Kin ve te harbi sndrsn diye, Att tc hem, mhr tek bir tekmede! Bir dier elbet efendi haslara, Hem cihann kol ve g, insanlara.
1. Sre:76, yeCl Hazreti dem, Mekke le Taif arasnda amurdan yaratlm bir kalp olup krk sene ruh flenmeden byle geti.

100 ^ 820- Hem hayatn, namenin, oddur Hseyn, Ehl-i Hakkn, hr denen addr Hseyn! Yavrunun ahlk ulam anneden, Stk, temizlikler ki comu anneden! Mslmanlk tarlasndan gonca gl, Anneler huzrunda tek rnek: Betl!

Yanm ilerden, grrken muhtac, Yahuda araf satp, kesmi ac!2 Emrinin altnda eytan, hem melek, Sde zevcin emre uymu oldu tek! 825- Hakka uymu hep edeptir, hep de nr, Hem deirmen dndrr, Kur'an okur! Grmemi gzlerde ya yastk meer, Secdenin stnde dkm inciler! Gzde ebnemler alp Cibril ele, Toplam yerden, saar hep gklere! Baldr zincirle Hakkn dnine, Hem Muhammed hkmnn, has bendine! Byle olmaz olsa ben etmem tavaf, Hi tutarmydm mezar stnde sf!
1. Betl, Hz.Fatima'nn dier ismi. 2. Hz. Fatima bir fakirin borcunu demesi iin arafn Yahdiye satmtr.

101

Mslman Kadnlara Hitl

830- Ey Hanm rtn ki namus perdesi, Parlaman, fanusumuz sermyesi. Pk temiz hilkat ki Hakkn rahmeti, Milletin g, sendedir, dn kuvveti. Sen keser kesmez stnden yavrunu, "L ilh.." der retirsin, ie bu! Dil senin , huylar senin, hep i denen, efkatinden fikrimiz bulmu dzen! Gklerinden hem, kan z imeim, Dada km, lde koturmu benim. 835- Dni Allah'tan emanet alm ey; Dn ve aklardr, sinenden, yunmu ey! Devrimiz ss, i rk, dolmu riya; Dne olmu kervann bir ekiy! Bilmemi Allah' krdr idrki, Yok adamlk , halkt zincirlerdeki. Gz ki kstah, pervaszdr grmesi, Hi brakmaz tutsa kirpik penesi. Kendisin hr sayd yzyl avlayan, Onda lm, kendisin salam sanan. 102 840- Ald senden bir su, toplum bahesi,, Saklayansn, milletin sermyeyi. yaparken hi dnmez kr, zarar, Neslinin yoldan gidip sen, kl karar. Hem hayat zordur, felek, kudretlidir; Kar koymak sde, has evltladr. Amam lkin emen evltlar, ok uzaktr evlerinden yollar! Ftratndandr byk cazibeler, Dnme ondan Fatma'dan al hisseler! 845- Her kadn versin Hseyn meyveyi, Eski mevsimler de dnsn yleki!

103 hlas Sresinin Tefsiri Hususunda Mesnevideki Bahislerin Hulasas. Kul huvalhu Ahed Dte grdm Sddk ben bir gece, Toprandan gl bulup derdim nice, oka vm kinatn incisi, Bir kelimdir, Tr'umun hem ilk sesi. Himmeten rahmet, yaar her millete, Hep ikinci; Mara, Bedr, lmekte de! Akta sen, sekinlerin sekinisin, Ak divnnn meer ilk beytisin! 850- ve gler sende hep salamlaan, "Izdrbn re neymi syle sen!" Sylenen: "Arzularn tutsa gel, Sre-i ihlasta mevcut feyzi al!" Hem karm tek nefes yz sineden, Tevhidin srdan, o srdr anla sen! Gel boyan rengiyle ol ihls gibi, Hem sunarsn, sen cemlin aksini! Bil ki islm ismidir vermi sana, ifti atm, sende birlik baksana!
1. Peygamberimiz Hz.Ebubekir'i Turumuzun Musas diye vyor.

855- Afganm, Trkm diyorsun kendine, Orda kalmsan, senin vay haline ! Kurtul addan! Adlanan her neyse gel; Ge kadehten, kple ura, kple kal! Sen ki ey, bir ad iin oldun rezil; Ayr ad verdin de, ham fikrinde bil!
J

ifti terket, birle gelsen lfete; Birliin tek, para para eyleme! Taptn bir., onda sen hizmet eden; Hl stadn senin okluk neden?.. 860- Kendi imknn kapattn kendine, Dilde yaz her neyse, hisset gnlne!.. Sen kardn halk yzler millete, Kal'ana sensin yapan baskn yine. Birolup tevhitle, gster gzlere, Hem fikirler senle gelsin her yere. Artrr has i, mnn zevkini, Tatbikatsz bir mn, lm gibi! Allahssamed Olsa "Allahssamed" gnlndeki, Sen sebepten ge yeter surlar ne ki! 865- Mslmansan bakasndan isteme, Fayda ol gel, t bandan herkese. 105 Yok felekten bir ikyet zengine, kmasn el sakladur, yenden yine! Arpadan ekmek yiyip Ali gibi, Merhab'n boynun kesip, al Hayberi! ' Merd olan bir kimse var, minnet niye,? Var ve yokluk neterin yersin bile. 870- Alan elden rzklar almayn, Sen Yusuf sun, pekucuz sarf olmayn! Olmu olsan sen kanatsz bir bcek, Rzk, Sleyman'dan yakmaz istemek. Bil ki yol gtr ve komak servete; Sen cihan stnde hr ol, l yine! Hem de dny varln azken yetin, T ki sermyen olur, hrriyyetin!2 Muktedirsen kimya ol, kil, olma sen; Zengin ol dnyda, sil olma sen!

875- Ey B Ali'nin makam neymi bilen, Bir yudum sundum meer has testiden!3 Tekme at "Keykavus"un sen tahtna, Amma bover, sahibol namusuna!4
1. 2. 3. 4. Hz.Ali Efendimizin Hayber kalesini fethi konu ediliyor, Hz.mer'e ait bir sz. Ebu Ali Kalender. Bir veli. Bir iran hkmdar.

106

Bokadehsen, minnet etmezsen eer, Hep aktr bil ki tm meyhaneler! slmn sertc, Hrunurreit, Hanerin td neyse, tekfurdan iit! Der: Dnp Mlik'e, ey halkn sesi, Topran aydnlatr hem herkesi.l 880- Ey hadis glzrnn sen, blbl, sterim ret, hadisten mkl. Kalmasn gel, ll Yemen'de perdede, Gel hilfet ehridir yerle hele. Pek de parlaktr Irak'n gndz, Kaplam bitmez u hayretler gz. Damlatr abu hayat her bir ba, Hem Mesih'in, derde derman topra. Der ki Mlik: "Mustafa'nn ben kle, Sevdasndan baka ey bilmem bile. 885- Av edip asm atn hem terkiye, Tertemizdir harimi, ksak, niye. Yes'ib'in toprak m, pmek n bana, Akamm, Badat gnnden ho daha!2 k, "benim gel fermana sen uy" diyor, hda hizmetler, uzaklk istiyor.
1. imam bin Malik, Maliki mezhebinin kurucusu. Muvatta adl hadis kitab var. 2. Yesrib: Medine ehrinin eski ad.

107 Hem efendim olma, arzundur senin, Hr kulum ben! Mevlm olmak istein! Kke ben gelmemde maksat: Ders, usl, Milletin hizmetle kim, olmaz ki kul! 890- Azck renmek dilersen ilmi sen, Ders veren halkamda, gel diz k hemen!" htiyasz kimse, bir ok nz tar, Nz oktur, oka nzdr urar. Muhta olmak, Haktan almaktr boya, Gmlein renkler gider, mahvolmaya. Gayre ait bilgilerden topladn, Yzde allklar srndn, parladn. Syle,sunmu muydu kymet bilgiler? Bilmedim sen, sen misin, bilmem dier? 895- Yellerin, toz - topram etmi orak, Gl ve reyhan onda hi bitmez ki bak! Tarlan z ellerle viran eyleme, El buluttan gel de, yamur isteme! Bakann fikriyle sen zincirlisin, Baka telden kt, azndan sesin. Dilde szlerdir, btnden mster, Gnle bir bak iyretidir arzular. 108 Kumrunun her name tmden iyret, Servilerde giysi tmden eyreti. 900- Bo kadeh sen, mey dilersen gayriden, Ellerindir hem kadehler, borlu sen! Bir baktr, srr "Mzaal basar", mmetin olmu olur olsun eer,'

uleler elbet tan pervaneye, Hem bilir kimler yakn, kim el diye! Hem Resul "Benden deilsin!" der ise, Vh olur, eyvah olur, eyvah bize!.. Nerye dek yldz saylm mrmz, Gn yrken orda snm mrmz! 905- Bir yalandan fecre, biz aklanmz, Bir cihandr urayp, bir kmz. Bir gnesin, bir de dn, bak sen, sana! Baka yldzdan, klar alma d! Gayriden rnek ki, dktn kalbine, Elde kimya yitti, az toprak yine. Nerye dek bir "el" ktan parlaman, Baka bir meyden de, sarhosun, uyan! Mahmilin mumlar tavafn nerye dek? Varsa gnln, elatp, yakman gerek!
1. Sre : 53, Ayet: 17 (Hz. Muhammeddin bak grdklerine ynelmedi ve sana soluna tecavz etmedi.)

109

910- Kalb baklar misli hep perdende sen, Kpramak yok, istiyorsan u hemen. Akl ok sen, ol kabarcklar gibi, Girmesin el, tek senin halvet evi! Kendisin bilmise kim, olmu kii? Milletin benlik yapar, bir milleti! Mustafa'dandr haber, ren yeter, Yz evir dinsizse kalpten, verme yer! Lem Yelid Velem Yled Kan ve renkten ok deerler kavminin, Yz kzl kymet, olur bir zencinin. ' 915- Kanberin abdest suyundan katresin, Kayser'in kandan da ok kymetlisin. Yok dnmek anne, amca, hem baba; Salman ol! slama evld olsana!2 Akl ok bak, gr; petek saklar bal, nce mn neyse tartp almal. Balda allk, lleden bir katredir. Katreler, ehl olan nergisledir. Hi demez siz belleyin nergistenim, Sylemez asla nilferler deyim!
1. Kzl: Bir altn lira. 2. Salman- Faris Resululah ona islmn olu demitir.

110 920- Bizde millet brahim'den bir petek, Bal bizim: brahim imn demek! Soy ve sop insanda grsen cz gibi, Paralarsn yokedip kardelii! Topram, kk balaman imkn d, Hem dncen almam islml. k ern, bni Mes'ud'dur yakan, Oydu batan cism canndan yanan.I Sineden yanm lrken kardei, Alam kalbten erittmi tei. 925- Gzde yalar akt bir tr dinmedi, Gamlarndan anne sanki, inledi. Der: "Yazk Hakkn niyazlar uraan, Hem niyazn derste yoldamd hem. Hem Neb knda olmuken eim, Selvi boylum pek yazk ey kardam. Hem Neb huzrunda mahrum kalmada, Gzlerim didr bulup nurlanmada." Biz, Arap, Rumlukla hi balanmadk, Soy-sopun iplerle tutsak kalmadk. 930- Biz Hicazdan yre k olmuuz, Her cihetten birleip balanmz.
1. ibni Mes'ud. Eshbn byklerinden.

111 Bizce balanmak iin tek k yeter, Gz, O'nun meylerde bulmu keyfe yer. Hem arabn kandadr sarholuu, Eski yanm, tazeliktir doduu!

Hem O'nun k, toplumun sermyedir, Kan olup dolmu damar, millettedir. Candadr k, rk da elbet tendedir, k da ba, soydan daha muhkemcedir. 935- ka lyksan nesepten ge te, Hem randr, hem Araptr, syleme! Hem de mmet, onda mevcut nurladr, Bizde varlk, varlndan paradr. Kimse Hak nurunda mal, mlk beklemez, H'ati arga-anlar istemez. Cedde, iklimlerde balanmsa kim, "Lem yelid velem yled "siz bildiim! 1 Velem yekn leh kfven ahad Bakmayan dnyda islmlk nedir? Gnl hakka balnn, hy nerdedir? 940- Dada bitmi yle bir lleydi bu, Glderenden, grmemi kaftan ucu.
1. ihlas Sresi ona etki etmez, ondan mahrumdur.

Onda te ilk seherden huzmeye, Bir alev vermi, tutumu sinede. Gk, tutup kucmu brakmaz hi onu, Arda kalm sanki bir yldzd bu. Hem gne u'as pm evvel, Sildi bir i, koymam toz, uykuda.
112

"Lem yekn"den ba gerek, salam sana; Yerde gerek, st kavim sen olsana! 945- Hem eriksiz, bir olan Allah yce, Kul erimi tek eriksiz bir gce! Yksein stndedir, bak m'mine, Hi tahamml etmemi, bir denklie! Hrkadr "L tehzen" ler srtna; "Entml elevn" olurken tc ona! ' ift cihann yk, onun omzundadr; Sinesinden , da, deniz akmaktadr! Grleyen gkler ve amtr kulak, Srta dm, yldrm almt bak! 950- Hakka kalkandr, kltr batla; erri nehyetmi, emirdir hayra y! Yz alev, her bir korun kvrmdadr, Cevherindendir hayat, olgun kalr.
Sre: 53, yet:17. "Muhammed'in nazar grd eyden meyletmedi ve sana soluna tecavz etmedi."

113

Hay u huy dolmu cihann gkte de, Tekbirinden baka yer yok namede ! Aff, ihsan, adl elbet ok azim; Kahr bilmez, huyda oymu, pek kerim! Dostunun mecliste kalp okar saz, Harpte hep tunlar eritmi yakmas. 955- Gl bandan ses katar blbllere, lde dhi, avc dnm ahine . Gklerin altnda gnln, yok karar, Kinattan sonra, ancak huzru var! Hem onun ku, eski emberden geer, Hep uzaktan az atp yldz deler. Sen ki, umak zre amazsn kanat, Kurd olup gel, topran altnda yat! Kur'an' terk, verdi alaklk sana, ekvan, uygun dnmeyenden baksana! 960- Dne olmu, i misil dm yere; Koltuun saklar kitap bir bak hele; Nerye dek toprakta kalmaktr emel, Haydi artk k feleklerden, ycel!..

114

Kitabn Mellifinin, Alemlere Rahmet Olan Resulullah'a Halini Arzetmesi.

Gelmeniz, genlik, hayatn sayfaya, Cilveniz, tabir yaanmken rya. Yer, senin dergda hep kymetlenir, Asuman pm damndan , ykselir. Alt yn parlar senin nurun ile , Trk, Arap, Tacik gelip olmu kle. 965 - Varlndan, mevki alm kinat, Fakrnzdan, nakti bulmu kinat. Yaktn dnyda, mrn lambas, Kullarn sayendedir, bay olmas. Suyla topraktan cihan varlklar, Hiti sensiz, hep utantr yollar. Kilde te oldu senden bir nefes , Kilde dem'dir deyip, vermiti ses! Hem tutarken zerre, ay-gnden yaka; Kudretinden kendi idrk bulmada! 970- Grdm ilk gnde sevdim ben seni, Senden az sevdim, babam hem annemi. k, alev vermi benim tm canma, Bende yakm can Hak raz ola!
115

Ney'e benzer mal ve mlkm nledir, Feryadm, viran evin mealedir. Gizli gamdan sylemezsek mkil o, Kseden mey, gizlimisek mkil o, Mslmanlar srr hi bilmez niye? Dnd tekrar, Ka'be bir put haneye!.. 975- Put tar koltukta her bir mslman, Lat, Menat, hem bir Hubel, Uzza inan! ' eyhimiz kfir, brehmenden daha, Beyne sm bir sment baksana!2 Bak Araptan, toplanp gitmitir o, Acemin meyhaneler, szmtr o! Acemin tendir sakat, yeysten yine, Gz yandan buzlu, baksan mey bile ! lme korkun benzetirken kfire, Gs bilmez canl bir kalp var yine. 980- Nn gstermemi tabiplere, Hem getirdim Mustafa'dan bir kere. Abu hayvandan szettim lme, Syledim Kur'an'daki srdan yine.
1. Peygamberimizden nce Ka'be'de mevcut putlar. 2. Brehmen tapna.

116

Syledim Yr' Necit destann, Bir tr sundum Necit bostann. Bezme ben sundum terennm lambas, Bellesin remzi hayat, kavmin has. Hem "Frengin sihri balar" der bizi, Kavga sunmutur frenk kanun izi. 985- Ey Buseyri'ler vp esvap veren, Hem de Selma'nn kopuzdan gnderen! Elde mal var oydu kymet bilmeyen, Gel de zevk ver imdi, yanl fikre sen. Yok ki cevher, ayna olsun gnlmz, Szlerim Kur'an'dan artk bulsa iz, Ey cihan, asrn sabah aydnl, Grdn elbet kelpde sen her sakly! Fikrimin yrt, namusundan perdeyi, Bir dikensem kurtar artk baheyi. 990- Deng edin snemde mrn prt bi, Kalksa errinden u halkn korkusu. Verme imlenmek deersiz tarlama, Etme, Nisan damlalar ksmet bana! Sen kurut, zmmde yerlemi meyi, Hem arabmdr zehir, dksen iyi!
1. Kaside-i Brde Yazar Resulullah hrkasn ire hediye etmitir.

117

Ruz-i maher sen de rsva et beni, El ayak pmek de, mahrum et beni! Kur'an'n sr incisin delmi isem, Mslmanlarn hakikt sylesem.

995- hsanndan, insan, insan eden, Ecre kfidir senin, du'an hemen! Yalvarrsan hem, Celil Allah'a sen; kmz kalsn, ameller zre hem! Sen, hznlen cana devletler veren, Dn ilimlerden de, ksmetler veren. Ver, ameller zre ok gayret bana, Hem Nisan damlamla gevher, yapsana. Ben ki dny zre gelmiken hemen, Vard bir arzum, bandan beklenen. 1000- Hem de arzular sinerken sineme, Mahrem elbet, gnlmz gnden yine. Ben babamdan renirken ismini, teinden oddu, sarm gnlm. Hem de bak durmaz kocaltrken, felek; Hem hayattan bir oyun, harcard tek! steim hi durmadan genlemede, Eski mey, hepten arlam yine. 118 1005- Lle yzlen urarken bir zaman, Kvrlan salar katar savdma cn! Nice ay yzlyle itim badeyi, Sndrr giysim, huzur, me'leyi. -. Mahsln etrafta, imek dans var, Yolkesen soymu da, gnlm tarumar. Hale ramen cn iem saklar meyi, Halis al tundur, dnmem, dkmeyi! Aklm Azer, sanki znnar balam, Canda putladr, hkmler salam. ' 1010- Nice yllar pheden dtm aa, Akla girmi, imknm yok atmaa! Ykin ilminden, bi harf bilmez bile, phenin iklim sarlm felsefe. Zulmetim Hak nuruna eldir demem, Hem btnden, bir afakszdr gecem. Hale ramen kalpte arzu baksana, Hep sedeftir, sanki gevher durmada. Soma arzu bardamdan damlad, Arzular gnlmde ahenk salad. 1015- Senki yoksan canmz, bo hereye, Maksadm sz, syleyim emrin ile.
.

1. Azer, ibrahim Aleyhisselamn baba veya amcas bir put yapcs. Znnar, papazlarn bez kemeri.

119 mrmn hibir sevab yok tu y, Hem emeller hi yakmazm bana! Ben meer amakla bitmez ardaym, efkatinden hep cret almaktaym. Rahmetin okar, btn her bir eyi, sterim, elbet Hicaz'da lmeyi. Mslman kalbinde yok, Hak'tan te; Nerye dek znnar giyer put hanede! 1020- ok yazk, bitsin tkensin ruzgr; Kil'seden bir tek durak etsin mezar! Zerremiz canlansa derghnda bir. imdi zgn amma, maher ho gelir. Olduun yer, pek mbarek bir ehir, Mutlu topraktr, Nebi dinlendirir. Yra mesken, ahmn z yurdudur, kn indinde yurt, hem k budur! Bahtmn yldz no'lar nr ihsanet, Trbenin glgende bir yer ihsanet! 1025- T, btap olmu gnl bulsun huzur, Hem civann benzeri ten cn bulur! Ben cihna syleyim: "Bak ne'eme, lki grdn bir de bak sen, son deme!" 120 Muhammed kbal _ Benliin aretleri (Esrr- Rumuz)