Bilgisayar Alar ise Geni Alan Alar veya Alarn Kullanm alanlar : Bilgi tanmas, Area Networks olarak

adlandrlr. ses tanmas, grnt tanmas, kaynaklarn paylam gibi yerlerde... Alar; Topolojilerine Gre Alar Byklne gre ve Topolojilerine gre Dorusal ( Bus ), alar olmak zere balca ikiye ayrlr... Halka ( Ring ) ve Yldz ( Star ) Topolojileri Byklklerine gre alar olmak zere e ayrlr. o LAN (local area network) o MAN (metropol area network) Dorusal (Bus) Topolojisi o WAN ( wde area network) LAN (LOCAL AREA NETWORK) Eer bilgisayar a bir snf, bir bina, veya okul iinde mesela bir niversite kampsndeki yan yana yer alan binalardaki bilgisayarlarn balanmasyla kurulmusa, buna Yerel Bilgisayar Alar veya LAN=Local Area Networks olarak isimlendirilir. Ethernet Kartn Koaksiyel Kablo le Balants MAN (METROPOL AREA NETWORK) MAN=Metropol Area Networks olarak isimlendirilen a ayn zamanda "Kamps A" olarak da bilinir. Bu a yap olarak LAN tipi a ile ortak zelliklere sahiptir. En nemli fark farkl binalar iindeki farkl LAN balantlarnn birletirilerek tek bir at (omurga) altnda toplanmasdr. Avantajlar WAN ( WIDE AREA NETWORK) 1. Gvenilir kablo kullanr (koaksiyel Eer bilgisayar a fiziksel olarak kablo). ayr yerlerde kurulu bulunan okullar firma 2. Basit network genilemesi salar. veya kurum ve kurulular birbirine veya 3. Hub veya benzeri merkezi a bilgi merkezlerine balamsa yani corafi ekipman gerektirmez. olarak birbirinden uzak bilgisayarlarn birbirleriyle balanmasyla oluturulan alar Dezavantajlar

1. Standardlar 30 nodetan fazlasna izin vermiyor. 2. An toplam uzunluu 185 mt.yi geemez. 3. Herhangi bir nodeun balantsnn kesilmesi tm a etkiler. 4. Arza tesbiti zor. Halka (Ring) Topoloji

Yldz (Star) Topolojisi

Avantajlar 1. Ekonomik kablolama 2. Hzl kurulum 3. Kolay geniletilebilirlik 4. Switch veya bridge ile geniletilmesi network performansn arttrr. 5. Balantda meydana gelebilecek kopukluk, tm a etkilemez. 6. Huba yaplan balantlar hub zerindeki balantlarn durumunu gsteren klar sayesinde durumlar anlalr ve arza tesbiti kolaylar. Dezavantajlar 1. Hub ile hub arasndaki balanty salayan kablonun uzunluu 100 myi geemez. Protokoller Ve Standartlar IEEE; Institute Of Electrical And Electronic Engineers Elektronik endstrisi ile ilgili bir ok standartlar belirleyen ve iletiim zerine de nemli standartlar olan bir enstitdr. ITU-T; Internatonal Telecommunication Union

letiim arayz standartlar olan X.25, V.22, V.35 gibi standartlar ile nl bir birliktir. IAB; Internet Activies Board nternet standartlarn belirleyen, internet ve (YB) alararas balantlar zerine aratrma ve gelitirme yapan bir organizasyondur. (MB) A BALANTI ARALARI Klavuzlu iletim arac (Guied transmission media) Klavuzlu iletim aralar eitli kablo ekilleridir. Veri sinyallerinin bir ksm dierine giderken takip edecei yol belli olduu iin bunlar klavuzlu olarak isimlendirilir. Klavuzsuz iletim arac (Unguied transmission media) olduu gibi nereden olaca tam belli bir yol izlerler fakat bunun bir kabloda deildir. Su ve hava bu aralara rnek verilebilir. Klavuzlu letim Aralar Bu aralarn kullanld alarda bilgisayarlar direk olarak kablolarla balanr. Kullanlan kablolar genellikle iletken tellerdir ve drt ana gruba ayrlr; 1. ak tel, 2. birbirine sarlm iftli kablolar (twisted pair ), 3. koaksiyel kablolar ve 4. fiber optik kablolar. Her bir kablonun veri tama kapasitesi ve iletim hz farkldr. An yava ak tel en hzls da fiber optik kablodur. 6 7 8

ULAR TEL RENG 1 Turuncu Beyaz(TB) Turuncu (T) 3 Yeil Beyaz 4 5 Mavi (M) Mavi Beyaz

Yeil (Y) Kahverengi Beyaz (KB) Kahverengi (K)

belli

Klavuzsuz aralarda sinyaller

Utp Kablonun Dz Balants

apraz Ara Kablo Balants KABLO BALANTILARI UTP Balant

Klavuzsuz letim Aralar Utp kablonun apraz (cross) balants Kablosuz alar, adndan da anlald gibi kablolama yaplmadan bilgisayarlarn birbirleri ile iletiim kurmasn salayan cihazlardr. Kablosuz a sistemleri genelde kablolamann zor veya imkansz olduu veya kablo maliyetlerinin yksek olmasndan dolay tercih edilen sistemlerdir. Kablosuz a genellikle havaalanlarnda, i veya alveri merkezlerinde, kampslerde, otellerde kullanlr. Ancak QoS (Quality of Service) garanti edilemez nk oluacak herhangi bir sinyal karmasnda balant kopabilir. Kablosuz A Tipleri WLAN (Wireless Local Area Network) : Kullanclarn kablosuz olarak internete girmelerini salar. Geici bir a kurulabilir. WPAN (Wireless Personal Area Network) : InfaRed (IR) veya BlueTooth (BT) kullanlr. BT 10 ile 200 metre arasnda balant salarken (700 kbps), IR ancak birka metre balant salar (115 kbps).

WMAN(Wireless Metropolian Network) 802.11g : 2.4 GHz bandnda en az 20 oklu alarn birbirleriyle balantsn Mbps'lik balant sunar. salar. rnek, binalar aras kablosuz alar. Bluetooth WWAN (Wireless Wide Area Network) : 8 cihaz ayn anda destekler. Birok ok geni alanlarda kullanlr. ehirleraras kullanm alan vardr. WPAN grubunda balantlar. Bunlarda uydular kullanlr. olduu iin ksa mesafelidir. Mesafenin ksa

tutulmas gvenlik sebeplerindendir. Gvenlik Tipleri WLAN kart : PC veya laptopta (bazlar onboard) kablosuz aa balanmak iin gerekli karttr.

WEP () : Tannmayan kiilerin ifre ile kablosuz aa giriini engeller. Bu ifre balantda sorulur. Balant noktalar ve o balant noktalarna bal kiiler ayn anahtar kodu ile ifrelenir ve zlr. SSID () : WLANn deiik ve kendine zel tanmlayc ID'lere sahip alara paralanmasn salar. Bu IDler oklu Btn bunlarn haricinde evinizdeki ADSL balant noktalarna atanr. Bu balant balantsn aada resmi grlen cihaz noktalarna balanmak iin o a iin odanzdaki herhangi bir prize takarak, tanmlanm SSID kullanc elektrik hatt zerinden 200 metreye kadar bilgisayarnda iletme gibi zellikleri olan IP telefon ve belirlenir. televizyona kablosuz aktarm salayabilen kablosuz sistemler gelitirilmi ve MAC () : Bir ka kullancnn MAC adresi kullanlmaya balanlmtr. access point'lerde (balant noktas) tanmlanabilir. Bu kullanclarn MAC adresleri dndaki bilgisayarlar aa balanamaz. Kablosuz Alarda Desteklenen ve Kullanlan Balant Tipleri (802.11x) 802.11a : 5 GHz bandnda 54 Mbps hznda balant sunar. 802.11b : 2.4 GHz bandnda 11 Mbps'lik balant sunar.

 st a s y o
8 0 .23 LA N

ALARDA KULLANILAN CHAZLAR Bilgisayar alarnda segment; herhangi bir balant cihaz kullanmadan oluturulan a parasdr. rnek olarak ethernet

ulama imkn

L A N- L

Buna rnek vermek gerekirse; Aztech kablolama HL105EW 54Mbps HomePlug Wireless G da, kesintisiz, snrl uzunluu olabilen bir Ethernet Adaptr a koluna segment denir. ALARDA KULLANILAN CHAZLAR hzl 85 Mbpsye kadar elektrik zerinden Farkl a segmentleri ve a tipleri birbirine bilgi transferi Mikrotransciver balanrken baz cihazlarn kullanlmas Ksaca ethernet alarda kullanlan kablo 802.11b/g kablosuz a balants tiplerini birbirinin deerine evirmeye gerekir. Bilgisayar ve evre birimleri,, kablosuz sistemler gibi her trl cihaza balanabilme WiFi zelliinden dolay kr noktalara da Kesintisiz ve gvenilir veri, ses ve grnt ileme ve aktarm Elektrik prizini network portu olarak kullanabilme imkn Elektrik hatt zerinden 200 metreye kadar veri aktarm Paylaml Geni Bant Internet Eriimi 56 bit gvenli bilgi aktarm yapabilme WEP ve WPA, 4.3Mhz - 20.9Mhz Aral, TCP/IP protokollerini destekleyebilme Windows 98/ME/200/XP/Vista iletim

sistemlerine uyumlu Kablosuz sistemlerin bunlardan baka eitli uygulama ekilleri ve uygulama alanlar mevcuttur; 1-Access Point ve Access Point Client Hotspot Uygulamas 2-Access Point Bridge ve Repeater Uygulamas 3-Internet Hizmetlerini Yaygnlatrma Uygulamas

yarar. zerinde 2 port yer alr ve eitli tipleri vardr. Mesela BNCyi AUIya veya UTPyi AUIya evirmek gibi. Transceiver Kaln ethernet kullanlan alarda koaksiyel kabloya balant yapmak iin kullanlr. Transceivern kabloya taklan ksmnda ine gibi bir para kablonun iletken ksmyla temas salar. Bu sayede

herhangi bir balant iin kablonun tamamen kesilmesi nlenmi olur. Kabloya direk olarak taklan bu paketlerin transceiverlar zerinde genelde 1, 2 adreslemeye gre bir veya 4 tane AUI port yer alr. Bu kullanlarak portlarn drop kablolaryla dier balantlar gerekletirilir.

Routers (Ynlendirici) Ynlendirme a zerinden kullanlan protokoldeki ynlendirme tablosundaki bilgi var noktasna

ulaabilmesi iin belli ynde iletilmesidir. Multiplexer Multiplexer dk kapasiteli transfer yapan cihazlarn bir hatt ortak olarak kullanmalarn salayan bir cihazdr. Modem Modem, saysal bilgiyi gnderen uta MOdle ederek analoga evirdikten sonra alan uta DEModle ederek tekrar

Fanout saysal Transceiverden farkl olarak a balants bilgiye eviren bir cihazdr. kablo zerinden taklarak deil kablo Modulator-Demodulator zerine taklm bir transceiverden gelen Kelimelerinin ksaltmasdr MODEM. Yani drop kablosu ile yaplr. verileri ses sinyallerine ses sinyallerini Hublara benzer zerinde UTP yerine verilere dntrebilen cihaz. AUI portlar yer alr. Port saylar genelde 2, 4, 8, 16 eklinde deikenlik gsterirler. Repeater (Tekrarlayclar) Alarn fiziksel byklk snrlarn Hub geniletmek iin kullanlr Kendisine bal olan cihazlar arasnda iletiimi ve bilgisayarlar arasndaki bilgi paylamn salar. Hublarn zerinde genellikle 8, 12, 16 ve 24 bilgisayar ve sistemin balanabilecei UTP tipi portlar bulunur. Fakat mutlaka en az bir tane de

BNC kablolama iin soket vardr.

Repeaterlarn genel olarak 4 ana faydas Gateway ( Geit yollar) vardr. Bunlar; Tamamen farkl yapdaki alarn 1. A koblosunun eriebilecei max. balantsnda kullanlabilir. Mesafeyi arttrr. ( 185 metre + 185 metre = 370 metre) FireWall ( Gvenlik Duvar) 2. Adaki max node saysn arttrr. z e l alar ile internet balants arasna ( 30 + 30 = 60 Bilgisayar) konan ve istenmeyen internet balantlarn 3. Kablo arzalarnn etkisini azaltr. engelleyen bir sistemdir. 4. Farkl kablo tiplerini kullanan alar birletirir. (10Base2 + 10Base5 ) Protokoller Ve Standartlar Protokoller ise; Bridge ( Kprler) OSI Grevleri itibariyle tekrarlayclara ok SNA benzer ve segmentleri balamak iin TCP/IP kullanlr. Bridge'ler iki veya daha fazla a IPX arasndaki trafii, veri paketlerindeki MAC XNS adresine bakarak aktarr veya durdurur. NETBUI ve NETBIOS OSI Referans Modeli Farkl bilgisayar sistemlerinin birbirleri ile iletiimini bir standarda oturtmak amacyla Uluslar aras Standartlar Organizasyonu (ISO) tarafndan ak sistem balantlar (OSI) referans modeli 1984 ylnda ortaya kartlmtr.

Switch ( Anahtar) Anahtarlamal bir yol sunarak kendisine bal olan sistemlerin iletiim yapmasn salayan bir a cihazdr. Bilgisayarlarn MAC adreslerini renir ve ona gre ynlendirme yapar.

(OSI) referans modelinde, 2 bilgisayar sistemi arasnda yaplacak olan iletiim iin 7 katmal bir sistem nerilmitir.

OSI Referans Modeli 1- Fiziksel Katman (Physical Layer): Veri iletiminin hangi aralarla yaplacan belirten katmandr. Kablo trleri elektrik ve frekans ayarlar bu katmanda yer alr. 2- Veri letim Katman ( Data Link Layer): Kurulan balantlarda ak kontrol, hata dzeltme ve doru mesaj snrlamasnn yaplmas bu katmann grevlerindendir. Protokoller Ve Standartlar Kprler bu katmanda alr. 3- A katman ( Network Layer): TCP/IP Protokol Balanty salayan ve ulalmak istenen OSI gibi katmanlardan oluan bu bilgisayara giden yolu bulan katmandr. protokol OSI ile ayn fonksiyonu grr. Ynlendirme protokol burada yer alr. Fakat 7 yerine 4 katmana ayrlmtr ve 4- Tama Katman ( Transport Layer): gnmzde alarn a olarak bilinen Bu katman giden bilgilerin doruluunu internetin dayand protokol kmesi olduu kontrol eder. Bilginin tanmas esnasnda iin OSI modelini glgede brakmtr. oluan hatalar yakalar ve bunlar dzeltmek TCP/IP Protokol iin alr. Yine katmanlardan oluan bir protokol 5- Oturum Katman ( Session Layer): kmesi olan TCP/IP hemen hemen OSI 2 bilgisayar zerindeki uygulamalarn modeli ile ayn fonksiyonu grr fakat 7 birbirini fark ettii katmandr. yerine 4 katmana ayrlmtr. 6- Sunum Katman (Presentation Layer): TCP/IP (Transmission Control Gelen paketler bilgi haline dntrlr. Protocol/Internet Protocol letiim Bilginin karakter set evrimi veya kontrol protokol/Internet protokol) deitirilmesi, ifreleme, sktrma vs. aslnda bir protokoller btndr. smini giriimlerini bu katman yapar. btn iindeki iki popler protokolden 7- Uygulama Katman (Application (TCP ve IP) almtr. Layer): TCP/IP protokolnn nem Kullancya en yakn olan katmandr. kazanmasnn sebepleri u ekilde Kelime ilemci, tablolama, veri taban zetlenebilir.

programlar gibi uygulamalar bu katmanda a) cretsiz olarak herhangi bir bilgisayar alr. donanm ve iletim sisteminden bamsz olarak gelitirilen ak bir standart olmas. b) zel bir Network balants gerektirmemesi.

c) Adresleme sistemi sayesinde herhangi bir NetBIOS gnmzde, NBF (NetBIOS bilgisayara verilen adresin btn dnya frame) protokolne baml deildir. zerinde tek olmas salanmtr. TCP/IPde dahil olmak zere baka d) Son olarak kullanc hizmetleri iin protokolller zerinden allabilir. Bunu gelitirilmi yksek seviyeli protokolleri NetBIOS mesajlarn TCP/IP barndrmas. datagramlarna ekleyerek yapar. Bunu TCP/IP protokolnde veriler yani paketler salayan protokole NetBIOS over her katmanda farkl bir isim alr. Fakat bu TCP/IP (NBT) denir. isimlendirme yaplrken tama katmannda NBT, Microsoft tarafndan Windows NT, kullanlan protokol dikkate alnr. TCP/IP Windows 95 ve Windows for protokol kullanldnda farkl UDP Workgroups sistemlerinde a protokol kullanldnda farkl isimler verilir. olarak kullanlmaktadr. Aadaki ekilde bu isimlendirme grlyor. PPP ( Point to Point Protocol ) TCP/IP protokol katmanlarndan a eriim katman ile ynlendirme katman arasnda kalan PPP protokol modem ve telefon NETBEUI ve NETBIOS zellikle Microsoft firmasnn rnlerinde hatlar kullanlarak uzak noktalardaki kulland NETBIOS protokol ok az bellek ihtiyac duyan ve hzl bir protokol olmas dolays ile kk alarda tercih bilgisayar ve alar arasnda balant edilebilir. Fakat NETBIOS zerinde alt yapmamz salar. Yaplan balant tr dial-up balantdr. Bu balantda evden arama yapan bilgisayar dial-out makine a zerinde ona cevap veren makinede dial-in makinedir. Ethernetler Ethernet, LAN'larda kullanlan ilk standartlardandr. Dk bir maliyetle yksek hz ve performans salamaktadr. Bu nedenle mevcut alarda ok yaygn bir

ekilde kullanlmaktadr.Tm protokoller ve iletim sistemleri ile uyumludur. Ethernet sistemlerinde gnderilecek veriler paketler halinde gnderilir. Gnderilen bu veri paketleri en fazla 1500 bayt olacak ekilde paralanr. gerek olmadan, otomatik bir ekilde gereklemesidir. Bu alma ekli protokoln kk alarla snrlanmasna sebep olur.

a ortamna bal olduu iin ynlendirmeyi desteklemez. Bu protokoln dierlerinden ayrlmasn salayan en byk zelliklerden birisi yeni bir bilgisayar eklendiinde adres verme ileminin, merkezi bir isim sunucusunda (name server) kayt edilmesine

FDDI ( Fiber Distributed Data Interface ) Token Ring sistemine benzemektedir. Bu sistemde veri hz 100 Mbps'ye kadar kabilmektedir. Hatlar arasnda fiber optik kablo kullanldndan veriler 2 Km mesafe kadar kaypsz olarak tanabilir. ATM ( Asynchronous Transfer Model ) E zamanl olmayan iletim modu olarak bilinir. A teknolojilerinde kullanlan en yeni ve gelimi sistemdir. Veri transfer 2 GBdir. Bu nedenle ses ve transferinde idealdir. ATM sistemleri ynlendirme eklinde alrlar. Veriler baytlk paketler halinde tanrlar. oullama ve anahtarlama ilevlerini btnletirir ve deiik hzlarda cihazlarn haberlemesine izin verir.

Ethernetler hz Ethernetin Kullanmndaki balca grnt nedenler: paket/ * Yksek gvenirlilii, 48 * Ynetimin kolay olmas, * leklenebilirlii, * Fiyatnn uygun olmas ve alan * Kolayca balant yaplabilmesi.

Token Ring ( Jetonlu Halka ) ATMnin faydalar + Jetonlu halka sistemi youn veri aknn Donanmsal anahtarlama ile yksek olduu alarda kullanlr. Veri aktarm hz performans, 4, 16 ve 100 Mbps olarak eittir. Dinamik bant genilii, Ethernete gre daha pahal bir sistemdir. Bu oklu ortam iin hizmet snf an kurulmasnda MAU (Multi-station destei, Accsess Unit) oklu stasyon Eriim Birimi Hz ve a boyutlarnda denilen ve zerinde Token Ring portlarnn leklenebilirlik, bulunduu bir cihaz kullanlr. Ortak LAN ve WAN mimarisi, + Hat zerinde Token denilen bir sinyal Basitletirme iin olanaklar, dolar. Hatta bal olan ve veri gnderecek Uluslararas standart uygunluu. bilgisayarlar bu sinyali bekler ve geldii anda gnderecei bilgiyi bu sinyale ekler. Halka zerindeki dier bilgisayarlar da hatt dinleyerek kendilerine gelen bir veri paketi

varsa hemen alr. Bylece ethernetlerde meydana gelen arpma engellenmi ve veri transferinin hz arttrlm olur.

X.25 teknolojidir. Gvenlik seviyesi dier Bilgisayarlar paket anahtarlamal aa balantlara gre daha yksektir. ADSL balamak iin uluslararas kabul edilmi bir ISDN'ye dayanan teknolojisiyle zellikle standarttr. Paket anahtarlamal a zerinden internet iin gelitirilmitir. Bu sistemde kullanc sistemine senkron veri bilgi alma hz bilgi gnderme hzndan 8 kat aktarlmasn salar. 128 Kbps bant daha fazladr. Bu da ADSL'in asimetrik geniliine kadar klabilir ve X.25 zelliinin bir sonucudur. arayznn ierisine hata sezme ve ADSL balant yntemi, abonenin dzeltme zellikleri yerletirilmitir. Internet'e balanmas iin telefon hattndaki bo olan yerleri kullanr. ISDN ( Integrated Services Digital ADSL bu bo frekanslar kendi Network ) ihtiyacna gre blerek Internet Ses ve ses harici olan veri, resim ve balantsyla telefon grmesinin grnt servislerinin tek bir ebeke karmasn engeller. Bir balanty zerinden uluslararas bir standart ile frekanslarna gre blme yntemi kullanclara sunulmasna imkan veren ve olan FDM (Frequency Division utan uca saysal balant destekleyen bir a Multiplexing = Frekans Blmeli sistemidir. oklama) denir. lkemizdeki ISDN, telefon ebekesinde olduu gibi ADSL balantsnn kulland evrimli saysal balant kurma imkan da yntemdir. Bu ynteme gre telefon sunar. grmeleri iin ayrlm frekans aral dndaki frekans aral da ISDN'in karakteristiklerine gelince; upload/download'lar iin birbirine 1. Uyarlanm eriim, eit olmayan iki paraya blnr. 2. Standart yap, 3. Dk maliyet, 4. Yksek bit aktarm hzlar, 5. Esneklik, 6. Yksek kalite, 7. Gl iaretleme, 8. Tmletirilmi eriim.

Frame Relay Asl olarak kullanc ve a cihazlar arasnda paket anahtarlamal veri haberleme yetenei salayan ve ISDN arabirimleri kullanmak zere tasarlanm bir protokoldr. X.25deki paket anahtarlamal yapy kullanr, fakat X.25den daha hzl, performans yksek ve verimlidir.

ADSL ( Asymmetric Digital Subscriber Line ) Trke aklamas Asimetrik Saysal/dijital abone hatt demektir. ADSL, DSL ailesinin asimetrik bir versiyonudur. DSLlerin genel zellikleri kullancya adanm hat olmalardr. ADSL, yksek hzlarda veri haberlemesini salayan yeni bir

Frame Relayin nemli bir karakteristii de takip edebilir, haberlerden ve borsadan WAN iletim teknolojisindeki en son annda haberdar olabilirsiniz. gelimeleri ortaya karmasdr. Ayrca X.25de olduu gibi belirgin bir ekilde bir IP ADRESLER ak denetimi yoktur. Bunun yerine a Bir bilgisayar a zerinde her bilgisayarn kaynaklarnn tkanma konumuna geldiini bir adresi vardr ve TCP/IP protokoln belirten bir uyar mekanizmasna sahiptir. kullanyorsa mutlaka gereklidir. Bu adres a Bu uyarlar st katman protokollerine ak zerindeki bilgisayarn birbirini tanmas denetiminin gerekmeye balad konusunda iin kullanlr. A zerindeki her uyarlmasn salar. bilgisayarn bir adresi vardr ve bu adres Host ve Domain olarak iki ksmdan oluur. V.110 Bu adreslerde Nmerik ve Alfanmerik Bu protokol, ISDN protokol altnda 64 eklinde iki farkl biimde ifade edilebilir. Kbpsden daha dk balantlar Burada; salayabilmek iin gelitirilmitir. Bu sistem Alfanmerik ifadeye internet adresi, sayesinde Laptop bilgisayarlar cep telefonu Nmerik ifadeye ise IP adresi ad verilir. zerinden internet veya aa kolaylkla Bu nedenle IP adresleri, an zellikleri balanabilirler. nk cep telefonlar saysal dikkate alnarak seilir ve tanmlamas olarak 64 Kbpsden daha dk yaplr. balanabilmektedirler. Burada dikkat Bir IP adresi a ve makine blm olmak edilecek tek nokta eriim cihaz yazlm ve zere iki blm ierir. Bu blmlerin donanm olarak V.110 balantlarna destek uzunluu sabit deildir. Ka bitin a vermelidir. blmn ve ka bitin makine blmn gsterecei adresin iinde yer ald snfa 3G gre deiir. A 3. nesil geni bant mobil telekomnikasyon snf, B snf, C snf ve D snf olmak sistemlerine verilen addr. 3G yksek zere drt eit adres snf vardr. gvenilirlik ve kalitede, daha hzl veri Adreslerin ilk birka bitine baklarak hangi iletimi salayan bir teknolojidir. Bu yeni snfta olduu anlalr. Buna

gre; teknoloji ile mobil ebekesi zerinden 7.2 A Snf AdresIP adresinin ilk biti 0dr. Megabit hzlara kadar ulamak mmkn lk bit adres snfn, sonraki 7 bit a olacaktr. Bu hz uan ki Edge tanmlamasn ve kalan 24 bitte makine teknolojisinden yaklak 40 kat daha tanmlamasn ifade eder. Bu snftaki fazladr. toplam bilgisayar says: 2.113.928.964dr. 3G teknolojisi ile internette her yerde ve B Snf AdresIP adresinin ilk iki biti 1 her zaman 3G hznda srf yapabilir, sohbet 0dr. lk iki bit adres snfn, sonraki 14 bit yapabilir, elektronik postalarnza a tanmlamasn ve kalan 16 bitte makine ulaabilirsiniz. Ayrca Grntl Konuma tanmlamasn ifade eder. Bu snftaki yapabilir, Mobil TV ile istediiniz toplam bilgisayar says: 1.173.709.056dr. programlar izleyebilir, spor yaynlarn C Snf AdresIP adresinin ilk biti 1 1 0dr. lk bit adres snfn, sonraki 21 bit

a tanmlamasn ve kalan 8 bitte makine gelenlerde o a iindeki makine adresini tanmlamasn ifade eder. Bu snftaki gsterir. toplam bilgisayar says: 532.676.608dir. D Snf AdresIP adresinin ilk drt biti 1 IP Ynlendirme 1 1 0dr. Bu adres zel ve rezerve edilmi Alarn birbirleri arasnda veri iletiimini bir adrestir. D snf adres tek bir datagram'n salarken takip edecekleri en uygun yollar bir ok sisteme datlmas iin kullanlr. belirleme IP ynlendirme ilemi ile yaplr. Ynlendirme iin genellikle ynlendirici ve Btn bunlara baktmzda geityolu cihazlar kullanlmaktadr. 0 126 arasndaki adresler A snf IP ynlendirme eitli ynlendirme 127 LOOPBACK ( zel IP) protokolleri kullanlarak genellikle WAN 128 191 arasndaki adresler B iin yaplmaktadr. Bu protokollerden en snf uygununu seerken kullanlacak yolun; 192 223 arasndaki adresler C uzunluu, bant genilii ve kullanlan snf balant saysnn bilinmesi gerekir. LAN 223 st D ve E snf balantlarda bilgisayarlara sadece IP adresi adreslerdir. ve a maskesinin belirtilmesi ile birbirleriyle Ayrca IP adreslerinde 0 ve 255in zel haberlemeleri salanabilir. Fakat bu LAN anlamlar vardr. balantlar internet araclyla WAN'lara Makine ksmn belirten btn bitler 0 olursa balanacaksa o zaman IP adresi ve a bu o a belirtir. maskesine ek olarak ynlendirme 194.27.43.19 C snf bir adrestir ve bilgilerinin de verilmesi gerekmektedir. Dumlupnar niversitesini belirtir. 194.27.255.255 ise Dumlupnar INTERNET andaki btn makineleri ifade eder. Dnyann her yerinde zerinde bilgi tayan birok ana bilgisayar sistemlerini ve bunlara ALTALAR( Subnets ) evlerden veya iyerlerinden balanan dier Bir a snfnn altnda oluturulan alara alt bilgisayarlarn oluturduu ve TCP/IP a (subnet) denir ve topolojiden veya protokol ile birbirine balayan dnya organizasyondan kaynaklanan glkleri apnda yaygn olan ve srekli

byyen bir ortadan kaldrmak iin kullanlr. Alt alar iletiim adr. Gnmzde 1 Milyara yakn topolojik snrlamalar yani donanmdan bilgisayar internete baldr. Eer gerekli kaynaklanan mesafe snrlamalarn ortadan tedbirler alnmayacak olursa internet ats kaldrmak iin de kullanlabilir. Alt a her an kebilir. niversiteler, aratrma oluturmak iin IP adreslerine uygulanan bir enstitleri, kamu kurulular, pek ok ticari alt a maskesi oluturulmaldr. Bu maske de kurulular baldr. Internet, bilgiye kolay, IP adresi gibi 32 bittir. Maske 1 ve 0lardan ucuz, hzl ve gvenli ulamann ve onu oluur. Herhangi bir IP adresi ile paylamann gnmzdeki en geerli karlatrldnda bir olan bitlere karlk yoludur. gelen bitler a adresini 0a karlk

Trkiye nternet'e Nisan 1993'ten beri gibi yeni kurulu isimleri de kullanlmaya baldr. lk balant ODT'den balanmtr. gerekletirilmitir ve 1994e kadar, tm Servis ismi olarak kullanlan; lkenin tek k olmu; Ege niversitesi'nden olan balant, 1994 FTP (File Transfer Protocol ) : Bir balarnda yaplmtr. Ardndan srayla, bilgisayardan dierine dosya transferi iin 1995de Bilkent niv. ve Boazii kullanlan TCP/IPnin st seviye niv.,1996da da Tnn balantlar protokoldr.Uygulama programlar iin gereklemitir. kullanlr. u anda Trkiye'nin internet kn salayan iki merkez vardr. Bunlar: GOPHER : Internet zerinde men tabanl Ortadou Teknik niversitesi ve Ege bir hizmettir. niversitesi. ODTU Amerika (ABD/NSF) ve BLGSAYARLARIN AA EGE Avrupa BALANMASI (ALMANYA/EBONE) arasnda alan iki Bilgisayarlar birbirine balamak tane hat vardr. iin bilgisayarlar arasnda bir a kurmamz nternete bal kurulular deiik gerekir. A kuracamz bilgisayarlarda gruplara ayrlabilir ve bir kuruluun domain ethernet kartlarnn takl, srclerinin de adresi, o kurulu hangi gruba dahilse ilgili ykl olmas gerekir. Bu ilemler tamam ksaltmay mutlaka ierir. Ayrca, sadece bir olduktan sonra bilgisayar saymza bal lkeye zg servis sunan kurulularn olarak 8'li, 16'l veya 24'l HUB veya adreslerinin sonuna o lkenin 2 harfli tanm SWITCH ve UTP kablo kullanarak ana kodu gelir. makine ile istemci makineleri birbirlerine balamamz gerekir. Ana makine ile istemci makineleri arasnda balant kurulduktan sonra sra a ayarlarnn yaplmasna gelir. Bunun iin nce ana makinenin ayarlar yaplr. A SSTEM GVENL VE DARES Gvenlik Planlamas

deal bir gvenlik, hem kimsenin zel bir izni olmadan hibir eye ulaamayaca kadar eksiksiz, hem de varln hi kimsenin hissetmeyecei kadar effaf olmaldr. Bilgi Gvenlii Kavram Biliim rnleri/cihazlar ile bu cihazlarda ilenmekte olan verilerin btnl ve

Bunlarn yannda gnmzde bu kurulu eitleri artk yetmediinden; tv, tr.tc

srekliliini korumay amalayan alma alandr. Veri Btnlnn Korunmas Eriim Denetimi Mahremiyet ve Gizliliin Korunmas Sistem Devamllnn Salanmas Tehdit Trleri Dahili Tehdit Unsurlar (~ % 80) Bilgisiz ve Bilinsiz Kullanm Kt Niyetli Hareketler Harici Tehdit Unsurlar (~ % 20) Hedefe Ynelmi Saldrlar Hedef Gzetmeyen Saldrlar Gvenlik Duvar Alar aras eriimleri dzenlerler Mimarileri Statik Paket Filtreleme Dinamik Paket Filtreleme (Stateful Inspection) Uygulama Seviyesinde Koruma (Proxy) Eriimleri kural tabanl belirlerler Donanm ve Yazlm olarak sunulabilirler Amaca zel iletim sisteminde bulunmaldrlar Her trl formatta kayt ve uyar sunabilirler Gvenlik Duvar Neleri Yapabilir Performanslar Eriim Denetimi Yapabilir NAT Yapabilir Bridge (Kpr) Moda Geebilir Paket erii Kontrol Edebilir

Trafik Ynetimi Yapabilir nc Parti Yazlmlar le Beraber alabilir Yapamaz Saldrlar Engelleyemez Virsleri Engelleyemez Zayflklar Saptayamaz, Yamalayamaz Alar Aras letiimde ifreleme Yapamaz Gvenlik Duvar rnek Yerleimi

Saldr Tespit Sistemleri Neler Yapamaz Eriim Denetimi Yapamaz Tanmlanmam Saldrlar Saptayamaz Virsleri Saptayamaz Zayflklar Saptayamaz, Yamalayamaz Alar Aras letiimde ifreleme Yapamaz Youn A Trafiinde Der ifrelenmi Veriyi nceleyemez

Anti-Virs Sistemleri Virs, Worm ve Trojanlar tanml imzalar ile saptarlar mzalar tanmlanmanm virsleride gvenli eitli yntemler ile saptayabilen bileenleridir rnekleri mevcuttur Virs imzalar bir veritabannda tutulur ve nternet araclyla dzenli olarak gncellenir iletiimin Adaki tm sistemleri korumadka anlaml deillerdir Bir a parasn, belirli bir trafii, bir sunucu yada bir istemciyi koruyabilirler Anti-Virs Sistemi Neler Yapabilir Tanmlanmam Virsleri Saptayabilir Tek Merkezden Ynetilebilir A Geidi Olabilir Bridge (Kpr) Moda Geebilir Gvenlik Duvarlar le Beraber alabilir Yapamaz Worm Saldrlarn Engelleyemez ifrelenmi Dosyalarda Virs Saptayamaz Eriim Denetimi Yapamaz gvenli Saldrlar Saptayamaz ve Zayflklar Saptayamaz / Yamalayamaz Anti-Virs Sistemleri rnek trafiini Yerleimi

Sanal zel A Sistemleri Birden fazla sistem veya an, gvensiz alar zerinden, iletiimini salayan a Donanm ve yazlm olarak bulunabilirler IPSec, PPTP, L2TP, SSH gibi protokolleri kullanarak ifrelenmesini salarlar Harici onaylama sistemleri ile beraber kullanlmalar nerilmektedir Sanal zel A Sistemleri Neler Yapabilir Eriim Denetimi Yapabilir Veri Trafiini Farkl Algoritmalarla ifreleyebilir nc Parti Yazlmlar le Beraber alabilir Yapamaz Saldrlar Engelleyemez Virsleri Engelleyemez Zayflklar Saptayamaz, Yamalayamaz ifreleme Sistemleri nternet ortamnda verilerin ekilde aktarmn, btnln gnderenin doruluunu salamaktadrlar Mail, Dosya, Disk ve Veri ifreleyebilmektedirler Des, MD5, 3Des, Sha-1 gibi eitli algoritmalar kullanmaktadrlar