KAZANLARDA HDROSTATK TEST NASIL YAPILMALIDIR.

1-GR : lkemizde eitli standart ,norm ve kurallara gre (TS 377,TS497,BS ASME ,TRD ) gerek kazan imal eden ,gerekse de kazan ithal edip satan birok firma mevcuttur.Bu kazanlarn kullanm boyunca gvenli olarak iletilebilmesi iin periyodik olarak kontrol edilmesi gerekmektedir.Bununla ilgili gerekli kontroller SGT ve TS de belirtilmitir.Ancak bir yandan lkemizde farkl norm ve kurallarn uygulanmas ,dier taraftan da SGT ve TS arasndaki uyumazlklar PHTnin yaplmasnda nemli sorunlara yol amaktadr. Ayn zamanda lkemizde birok konuda olduu gibi kazanlarda kullanlan tasarm basnc szc konusunda da bir karmaa yaanmaktadr.Bu szck ; TS 377de tasarm basnc, TS 497 de tarsm basnc,konstrksiyon basnc,proje basnc,BS (ngiliz Standart) den alnp dizayn basnc .TRD( Alman Kurah) den alnp izin verilen iletme basnc ASME (Amerikan )den alnpizin verilen max iletme basnc ve AD MERK (Alman basnl kap ) den alnp hesaplama basnc eklinde deiik ekillerde belirtilmektdir. Burada tasarm basnc szc kullanlacaktr. Benzer olarak hidrostatik basn testi yerine su testi,hidrolik su testi,su basn testi.szdr mazlk testi gibi kavramlar kullanlmaktadr.Genel olarak hidrostatik basn test. tanm kullanlmaldr. 2- TZK ve YNETMENLKLER . lkemizde kazanlarn imalat ve testine esas tekil edecek T S E tarafndan hazrlanm olan TS 377(1), TS 477 (2) ve kalorifer kazanlarnn muayenesi iin TS 2754 (3) standartlar vardr. Ayrca SGT (4) de kazanlarn kontrol ile ilgili tzk maddeleri bulunmaktadr. (SGT madde 207,208.209,210) 3- TS 377 DEK DURUM : Bu standart ,elik malzemeden kaynakl olarak imal edilmi silindirik kazanlarn tarifi snflandrlmas,ve zellikleri, muayene ve deneyleri ile piyasaya arz ekli ile ilgilidir. malat biten kazan ile ilgili olarak test bilgileri aadaki gibidir; - Test basnc tasarm basncnn 1.5 katdr. - Kazan su ile doldurulurken kazan da hava cebi kalmamasna dikkat edilmelidir. - Test sresi ortalama 20-30 dakikadr. - Test sonunda kazanda ; kaak ,sznt.ekil deiiklii.ve deney sresince basnta dme olmamaldr. 4- TS 497 DEK DURUM: Bu standart elikten kaynakl olarak yaplm kazanlarn tanm snflandrlmas,ve zellikleri muayene ve deneyleri ile piyasaya arz ekli ile ilgilidir. malat biten kazan ile ilgili olarak test bilgileri aadaki gibidir; - Test basnc tasarm basncnn 1.5 katdr. - Anma sl gleri 32.000 kcal /ha kadar olan kat kaloriferi kazanlar hari test basnc hibir surette 4.14 bardan az olamaz. - Kat kaloriferi kazanlar test basnc en az 1 bar olmaldr.

Test sresi 20-30 dakikadr. Test sonunda kazan da kaak ,sznt,ekil deiiklii,ve deney sresince basnta dme olmamaldr.

5- TS 2754 DEK DURUM : Bu standart kalorifer kazanlarnn iletme ,muayene bakm ve tasarm kurallar ile ilgilidir. Yaplarn stlmas iin kullanlan 90/70 C lik atmosfere ak ve 110 C ye kadar atmosfere kapal scak su kalorifer kazanlar bu standartn kapsamna girmektedir. Kazanlarn su testi ile ilgili olarak ular belirtilmitir: a) Kazanlar : - lk iletmeye alnmadan nce - Kazan zerinde yaplan nemli bir onarmdan sonra - Her 5 senede bir denetim amac ile - Yetkili bir makine mhendisin kontrol sonunda gerek duyulmas zerine teste tabi tutulurlar. b) Test suyu scakl 20-20 C dir. c) Test basnc iletme basncnn 1.5 katdr. d) Kazanlar 24 saat basn altnda tutulmas sonucunda manometrede % 10 dan fazla dme ortaya kmamal ve kazan ekipmanlarnda gze arpan bir deformasyon olmamaldr. 6- PERYODK TEST YAPIM UYGULAMALARI lkemizde kazanlarn periyodik testi (dier yabanc norm ve kurallar dnda ) SGT ne gre ylda bir kez uygulanmakta ve SGT nn ilgili maddelerinde belirtilenler dorultusun da testten baka kazan ve kazan dairesi ile ilgili olarak baz ilave kontroller yaplmaktadr. Aslnda bir kazann gvenli olarak iletilebilmesi iin kazann kapsaml ve sistematik bir ekilde kontrol gereklidir.Bir baka deyile SGT ne ek olarak baz dier kontrol ve lmlerin yaplmas zorunludur. Periyodik test ; a) test 3 ylda bir defa b) D test Ylda bir defa c) Su testi 9 Ylda bir defa olmak zere ksmdan olumaktadr. a) test : Bu test buhar kazan ve ocan duman gaz tarafna konulmu besi suyu n stcs ayarlanabilen kzdrc, ara kzdrc, basnl genleme tank,ve kazan dairesinde bulunan buharl soutucu ile ilgilidir. test genelde gzle yaplr,gerektiinde uygun yardmc muayene cihazlar kullanlr. Cidar kalnlk lm veya st yzey atlaklk kontrol gibi basit test yntemleri uygulanr. b) D test : D test buhar kazan veya ayrca dier hkmler varsa ,buhar kazannda bulunan paralar ile ilgilidir. Burada rnein,iletme esnasnda ulalabilen kazan gvdesi ocak ve yakt besleme ve hazrlama dzenekleri, duman gaz kanallar,su hatlar,emniyet teknii,asndan nem tayan;su ve buhar taraf donanm paralar,(besleme pompas,

sirklasyon pompas,gibi) ve ocan donanm paralar ( sv yakt n stcs ,brlr) incelenir. Ayrca uygun iletme talimatlarnn bulunup bulunmad ve kazanclarn yeterli olup olmad gzden geirilir. c) Su testi : Bu test ; kazan ve i testte belirtilen tesis paralar ile ilgilidir.Kara ve deniz buhar kazanlar iin test basnc tasarm basncnn 1.3 kat,dikisiz veya kaynakl dramlardan oluan kara ve nehir buhar kazanlarnda ve tesis paralarnda 1.2 katdr.Her durumda basn testi ;tasarm basncnn bir fazlasndan az olmamaldr ve kk gemei kazanlarnda yeterli gzetleme olmad takdirde 1.5 katna ykseltilebilir. 7 SU LE BASIN TEST UYGULAMASI: Su ile basn testinde ;kullanlacak suyun zellikleri ,basn artrma hz ve test sresi zellikler nem tar. a) Suyun zellikleri : - Test iin suyun hazrlama ii testi isteyene aittir. - Basn testi iin kullanacak su artlm su olmal,iersinde kaba kirleticiler,cidarlara yapan (andrc) maddeler bulunmamaldr. - Suyun scakl 20 C- 50 C arasnda olmaldr. Daha yksek scaklklar olas ani szmalarda personel iin tehlike oluturur. b) Test Basncna Ykseltme /Drme Hz ve Tutma Sresi : - malat tarafndan baka deerler verilmedii takdirde, basn deiim hz,test basncnn yaklak olarak % 75 ine kadar dakikada 10 bardan fazla olmamaldr. - Bu deerin stnde (geri kalan %25 inde ) dakikada yaklak olarak 1-2 bar arasnda - olmaldr. - Basn drlme hz basn ykseltme hz deerine uymaldr. - Test basnc normal koullarda yaklak olarak 1/2 saat sreli olmaldr. c) Test Basncnn Uygulanmas : - Basn testi sresince ve sonras oksijen korozyonundan mmkn olduunca korunma iin zel nlemler alnmaldr. Aada ; test basncnn uygulanmas ile ilgili olarak bir yntem belirlenmitir. Kazann ilgili dokmanlarndan ve isim plakasndan test basn deeri belirlenir. Kazan zerindeki tm k (havalk vanas hari ) vanalar kapatlr. Emniyet ventilleri karlarak kr flan ile kapatlr. Seviye gstergesi zerindeki blf vanalar ve aygtlar zerindeki dier vanalar kapatlr. Kazann havalk vanasndan su kncaya kadar kazana su baslr ve daha sonra bu vana kapatlr. Kazan test basncnda 1/2 saat bekletilir. Test basnc ,test manometresi ile kontrol edilir. Basn altnda bulunan yap paralarnda atlak izin verilmeyen ekil deiiklikleri veya szntlar olup olmad kontrol edilir. Kazanda kontrol edilecek yerler aada belirtilmitir: Borularn n ve aynalara balant yerleri

Tm kaynak dikileri Klhan ve cehennemlik yzeyleri Su borulu kazanlarda boru demetleri,boru d yzeyleri Tm balant flanlar ve flan yerleri D yaltm birleim yerleri Kazan zerinde tm kapama elemanlar Kazann zelliine gre sznt ve kaak yapma olasl olan tm yerler Sznt ve kaaklarn olmad bir kazanda test sresi boyunca test manometrelerinden okunan basn deeri ayn deerde kalmaldr. Test tamamlandktan sonra basncn drlme hz basncn ykseltildii deiim hzna uymaldr. Kazan zerindeki kr kapak ve benzerleri sklerek kazan iletme durumuna getirilir. Kazanda olas kaak ve onarm gerektiren yerler varsa bunlarn onarm yaplarak yukarda anlatld ekilde test yntemi aynen tekrarlanr. d) Szntnn nlenmesi : Test basnc boyunca sadece nemli olan veya en azndan 1 dak bpyunca kalan kk su kabarcnn ortaya kt boru makinato yerlerinin daha sonra makinato ekilmesine gerek yoktur.Sonradan yaplan makinato ile szdrmazlk salanamaz ise ilave germe halkasnn makinetolanmas veya makinato yerlerinin szdrmaz olarak kaynak edilmesi yeterlidir.Szan kaynak dikileri malzemeye szntlarn konumuna ve evresine gre ya yerel olarak talanarak sonradan kaynatlr,ya da tamamen yenilenir.Byle dikiler gerektii takdirde geree uygun olarak sl ileme tabii tutulmaldr. Szdran flanl birleim yerleri veya kapaklar ilk nce sklr ,bundan olumlu bir sonu alnamaz ise szmann nedeni belirlenmeli ve bu szntlar nlenmelidir. Test belgesinin dzenlenmesi ; Uzman tarafndan her test veya kmi test iin bir Test Belgesi dzenlenir ve imza lanr.Burada gvenlik bakmndan karar vermede nemli olan her eksiklik yazlr. Uzman test esnasnda ileten tarafn bir eksikliini belirlerse bunu iletmeciye ve muayene kuruluna hemen bildirir,ve eksikliklerin giderilmesi iin gerekli olan nerilerini bildirir.Test belgesinin bir nshas iletmeciye teslim edilir ve ilgil basnl kabn dosya sna konur.

e)