C..

Sosyal Bilimler Dergisi Aralk 2007 Cilt : 31 No:2 125-140 PROGRAM GELTRME KAVRAMINA LKN METAFORLARLA YEN LKRETM PROGRAMLARINA FARKLI BR BAKI etin Semerci
z Bu aratrmann amac, Program gelitirme kavramna ilikin metaforlarla yeni ilkretim programlarna farkl bir bak gelitirmek. Aratrmada, tarama ve nitel analiz teknii kullanlmtr. Aratrmann evreni, ubat 2007de Elaz Aziz Gl lkretim Okulunda yeni ilkretim programlaryla ilgili verilen seminere devam eden 4.-8. Snflarda grev yapan 141 bran retmenidir. rneklem ise, bu retmenler iinden seilen 106 retmendir. Aratrma evreninin rnekleme oran %75.18dir. Krejcie and Morgan (1970, 608)a gre, bu orann aratrma iin yeterli olduu dnlmtr. Aratrma anketinde gerekesiyle birlikte 41 metafor ve iki ak ulu soru bulunmaktadr. Anketin kapsam geerlilik oran 0.80 bulunmutur. Aratrma bulgular u ekildedir. Program gelitirme kavramna ilikin birinci ncelikli 10 metafor ile genel ncelikli 10 metafor arasndaki aa, milli takm, internet, rya, kiilii olumam ocuk ve pusula metaforlar olmak zere alt(6) metafor ortak grnmektedir. Her iki ncelikte de, aa metaforunun birinci srada yer almas ilgi ekici bir noktadr. retmenlerin yeni ilkretim programlarnn gelitirilmesine ilikin olarak endielerinin bulunduu grlmektedir. Bu durum, programlarn retmenlere yeterince anlatlamad dncesini artrmaktadr. Bu nedenle, yeni ilkretim programlar aama aama retmenlere anlatlmal ve benimsetilmelidir. Anahtar Szckler Program Gelitirme, Metafor, Yeni lkretim Programlar A View to the New Primary School Curricula With the Metaphors Relating to "Curriculum Development"

Absract
The aim of this study is to develop a view to the new primary school curricula with the metaphors relating to curriculum development. The methods of the study are survey and qualitative analysis. The population of the study is 141 subject teachers of 4th and 8th grades who continue attending the seminar about the new primary school curricula at Elazig Aziz Gl Primary School in February, 2007. The sample is 106 teachers of 141 teachers. The ratio of the population of the study to the sample is 75.18%. According to Krejcie and Morgan (1970, 608), this ratio is thought to be sufficient for the study. The questionnaire of the study consists of 41 metaphors with justification and 2 open-ended questions. The ratio of the content validity of the questionnaire is 0.80. The findings of the study are like these: There are six (6) common metaphors of which names are "a tree, a national team, the internet, dream, a child whose personality hasn't developed yet, and a compass" between 10 first priority metaphors relating to the curriculum development concept and 10 general priority metaphors relating to the curriculum development concept. It is an interesting point that the tree metaphor is the first one in both priorities. It is seen that the teachers have some anxieties about the development of the new primary school curricula. It is understood that the curricula haven't been taught enough to the teachers. For this reason, the new primary school curricula should be taught and adopted to the teachers step by step.

Key words
Curriculum Development, Metaphor, the New Primary School Curricula

Giri Gelimi lkeler, kalknmann nemli bir arac olarak eitim sistemini grmektedir. Bu sistemde, eitim sorunlarnn birou program gelitirmedeki aksaklklardan ileri gelmektedir. Yaplan program gelitirmelerdeki

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla....... aksaklklardan biri Balc (1999:170-190)nn da vurgulad gibi bilgi ve retmen merkezlilik imajnn yklamamasdr. Bu imajn ada eitim anlayna uygun dmedii ve ihtiyac karlamad srekli olarak gndeme getirilmektedir. Hatta yle bir hale gelmi tir ki, Calderhead ve Robson (1991, 68)un bir almasnda retmen adaylar etkili renmeyi ezberleme ile e saymlardr. Bu durumdan hareketle, Milli Eitim Bakanl tm eitim seviyelerinde eitim programlarn deitirmek ve gelitirmek zere renciyi merkeze alan bir alma balatmtr. Milli Eitim Bakanl, uzun yllardan beri uygulanan ezberci ve papaan gibi al-ver e dayanan alknlklar deitirmeye almaktadr. Bu noktada program gelitirme ayr bir nem kazanmaktadr. Program gelitirme, toplumdaki gelimelere paralel olarak programlar n genel ve zel amalar, ders konular, retim yntemleri ve deerlendirme yollar vb. bakmndan aratrma yoluyla dzeltilmesi, yeniletirilmesi ve nerilen deiikliklerin denendikten sonra genelletirilmesi iidir (Ouzkan, 1993, 123). Trkiyede program gelitirme almalarnn nclerinden biri olan Var (1996, 17) program gelitirmeyi, gerek okul iinde gerek okul dnda, Milli Eitimin ve okulun amalar n etkinlikle gerekletirmek zere dzenlenen ierik ve etkinliklerin uygun yntem ve tekniklerle geli tirilmesine ynelik koordine almalarn tmdr. eklinde tanmlamtr. Demirel (2002, 6) ise, program gelitirmeyi, eitim programlarnn hedef, ierik, renme-retme sreci ve deerlendirme eleri arasndaki dinamik ilikiler btndr. eklinde ifade etmitir. Burada dinamik ilikilerle kastedilen program gelitirme eleri arasnda dirik bir rnt olduudur (Snmez, 1986: 20). Program gelitirme, sadece dokman hazrlamak deildir. Hazrlanm bir programn aratrc bir yaklamla uygulamada gelitirilmesidir. Ayn zamanda, merkezden okula, okuldan merkeze doru haberleme gerektiren devaml, kapsaml ve uygulamal bir sre olup dngsel bir deerlendirmeye (Var, 1996: 16-17) ihtiya vardr. Program gelitirme ve deitirme almalarnn baarl olabilmesi iin bizzat uygulamay gerekletiren retmenlerin byk bir ounluunun desteinin alnmas (Unruh ve Unruh, 1984: 86), ibirlii yaplmas ve onlara konunun ok iyi kavratlmas gerekmektedir. retmenlerin ncelikle gelitirilen programlar benimsemesi gereklidir. Saban (2004, 139)n almasnda retmen bir gnee benzetilmitir. Gne, dnyay nasl aydnlatrsa, retmen de rencilerini cahillikten kurtarmaktad r. retmen, program gelitirme almalarna dahil edilirse bu amaca daha kolay bir biimde ula labilir. retmenler farknda olmasa da metaforlar sk sk kullanmaktadr. Metafor kelimesi, Yunanca Metapherein kelimesinden tremi tir. Meta, deitirmek demektir ve pherein ise katlanmak anlam ndadr (Levine, 2005, 172). Metaforlar, dile zenginlik ve eitlilik katmaktadr (Wulf ve Dudis, 2005: 330). Metaforlar, ifadenin canl ve heyecanl kalmasn salar (Altun, 2003,:1-5). Metaforun z, bir noktay baka bir noktadan anlamak ve tecrbe etmektir (Lakoff ve Johnson, 2003: 27). Bir baka deyile, metafor kavram iin algsal benzerlik olan bir objeden dierine geen anlam transferidir. Bu anlam transferi ou zaman gerek olguyu aklamada yeterli olmaz. Bir olguyu a klarken baka birka noktadan anlamak ve tecrbe etmek, belki de daha yerinde olacaktr. Metaforlarn kullanlmad disiplin yok gibidir. Yaamdaki metaforlar, rgtlerin ve mesleki gruplar n geliimsel srecini aklamak iin kullanlabilmektedir (Cameron ve Whetten, 1983, 270-290; Hasenfeld ve

126

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci Schmid, 1989, 245-250). Eitimdeki metaforlar da, karma k kavram ve olgularn aklanmasnda ncelikle tercih edilen bir aratr. Shuell (Akt. Saban, 2004, 132), bir resim bin kelimeye bedelse, bir metaforun bir milyon kelimeye bedel oldu unu vurgulamaktadr. Bu balamda, metaforlar retmenlerin kendi uygulamalar n anlama ve aklama gcn etkili bir ekilde ortaya koymaktadr. Metaforu kullanmann olumlu ynleri unlardr:
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. ki nesne ya da kavram birbirine balar (Palmquist, 2001, 1-2), Karlatrma zellii vardr (elikten, 2005, 232), renme iin faydal aralar olup motivasyonu artrr (Fretzin, 2001, 3), Bilginin aklda kalmasn salar (Arslan ve Bayrak, 2006, 106), Sezgileri gelitirebilir ve duygusal geliimi iyiletirebilir (Fraser, 2001, 12), Snf korkusunu ve isteksizliini ortadan kaldrr (Osborn, 1997, 1-2), Yaratc ve kefedici renme salar (Sanchez, vd., 2000, 358), Hayal gcn gelitirir (Hanson, 1993, 273).

Metafor kullanmann olumsuz ynleri de vardr:

1. Olgunun veya yaantnn sadece bir ksmn yanstabilirler (Perry ve Cooper, 2001, 45). 2. Anlamlar st ste gelebilir ve kartrlabilir (Tyson, 1995, 3). 3. nyarglarn olumsuz etkisi olabilir (Fretzin, 2001, 1).

Dier taraftan, metaforik dnen bir kii olmak yaplandrmac renen kii olmak demektir. Bu da, bilinenden bilinmeyene aktif bir ekilde balant kurmaktr (Taggart ve Wilson, 2005, 168-169). Bu anlamda, yeni ilkretim programlar gelitirilirken yaplandrmac yaklam esas alnmtr. Bu yaklamn zellikle birlikte alma alkanlklarnn gelitirilmesinde ve rencilerin derse odaklanmas noktasnda kolaylk saland bilinmektedir (Brown, 1996, 190-196). Yaplandrmac yaklam iersinde renciler metaforik dnme ile karmak kavramlar daha kolay renmektedir (James, 2002, 26-33). Grlyor ki, metaforik dnmenin dolaysyla metafor kullanmann yaplandrmac yaklamla yakndan bir ilgisi vardr. Bu aratrmada, bir farkl boyut ele alnm ve retmenlerin yeni ilkretim programlarn benimseyip benimsemedii konusunda bir aratrma yaplmasna karar verilmitir. Ama Aratrmada, Program gelitirme kavramna ilikin metaforlarla yeni ilkretim programlarna farkl baklar nelerdir? sorusuna cevap aranmtr. Bu temel soru erevesinde;
1. retmenler tarafndan seilen ncelikli metaforlar ortaya konulmutur. 2. retmenlere program gelitirme kavramna ilikin metafor retmeleri istenmitir. 3. Bu metaforlarla yorum yapmay kolaylatrmas asndan retmenlere yeni ilkretim programlar hakkndaki genel dnceleri sorulmutur.

Sayltlar Aratrmann saytls aada verilmitir:

1. 2. Aratrma arac ile toplanan veriler gerei yanstmaktadr. Yeni ilkretim programlar bir program gelitirme almasdr.

Snrllklar
Aratrmann snrllklar unlardr: 1.Aratrma, 07-11 ubat 2007de, Elaz Aziz Gl lkretim Okulunda verilen seminere katlan retmenlerle snrldr.

127

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla.......

2.Aratrma ulalabilen kaynaklarla snrldr.

Yntem Aratrmada, tarama ve nitel analiz tekni i kullanlmtr. Tarama yntemiyle olaylar betimlenmeye al lmaktadr (Karasar, 1995, 77). Bu almada, retmenlerin yeni ilkretim programlarn ne derece benimsedikleri metaforlar araclyla tespit edilmeye allmtr. Nitel analiz tekniiyle ak ulu sorulara baklm ve kodlama, temalandrma, kodlama ve temalar n dzenlenmesi, bulgularn yorumu aamalarna gre ilem yaplmtr (Yldrm ve imek, 2005, 228). Evren ve rneklem Aratrmann evreni, 07 ubat-11 ubat 2007 tarihleri arasnda Elaz Aziz Gl lkretim Okulunda yeni ilkretim programlaryla ilgili verilen seminere devam eden 4.-8. Snflarda grev yapan 141 bran retmenidir. rneklem ise, bu retmenler iinden 106 retmendir. retmen saysnn 106ya inmesinin sebebi, uygulama yaplan seminer saati derse 19 retmen gelmemi ve 16 retmen de anketi eksik veya yanl doldurmu olduundan aratrma kapsam dnda tutulmutur. retmenler bu seminere gnll gelmilerdir. retmenler, nceki seminerlere k artlarndan dolay veya hasta olduklar iin katlamam, katlp devam etmemi veya katlp imza atp gitmilerdir. Sonra, byle bir seminere ihtiya duymu kiilerdir. Aratrma evreninin rnekleme oran %75.18dir. Krejcie ve Morgan (1970, 608)a gre, bu orann aratrma iin yeterli olduu dnlmtr. Veri Toplama Arac Aratrma taslak anketinde, kiisel bilgi, 41 anket sorusu (metaforlar) ve iki ak ulu olmak zere toplam 46 soru bulunmaktad r. Sorular taslak olarak, 2006-2007 bahar retim ylnda Frat niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Eitim Bilimleri Anabilim Dal nda yksek lisans yapan 12 renci ile alanyazn da gz nne alnarak hazrlanmtr. Metaforlar oluturulurken hitap edilen kitle iin anlalr ve anlaml olmasna (Patton, 2002, 95-96) zen gsterilmitir. Taslak anket, sonra Frat niversitesinde alanla ilgili 10 uzmana verilmi ve kapsam geerlik oran bulunmutur. Uzmanlar anket sorularnn her birine Gerekli, Yararl ama gerekli deil ve Gereksiz eklindeki yarglarn belirtmilerdir. Burada u forml kullanlmtr (Grant ve Davis, 1997, 270-274). Kapsam geerlik oran= (Ne-N/2)/N/2 Ne: Yeterli seenei iaretleyen uzman says N: Toplam uzman says Sonuta, dokuz uzmanla tam gr birlii salanm ve oran 0.80 bulunmutur. Kapsam geerlik orannda 10 uzman iin minimum deer 0.62 ngrldnden bu oran 0.05 manidarlk dzeyinde yeterli grlmtr. Kapsam geerlik oran iin belirlenen minimum deerler (Veneziano ve Hooper, 1997. 68-69) gz nne alnarak maddeler ankete alnm ve dzenleme yaplmtr (McKenzie vd, 1999, 312-316). Bu anlamda, uzmanlar n grlerine gre maddeler ifadelerinde dzenleme yaplm ve kiisel bilgi dikkate alnmamtr. Sonuta, ankette gerekesiyle birlikte 41 metafor ve iki a k ulu soru yer almtr. retmenler, program gelitirme kavramna ilikin bu 41 metafordan 10 tanesini seip ve bunlar ncelik srasna gre 1.,2.,3,10. gibi numaralandrmlardr. Burada 10 tane metafor setirilmesinde tam bir lt

128

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci yoktur ancak bir olgunun aklanmasnda birden ok metafor kullanlmas gereinden dolay bu yola gidilmitir. Verilerin Analizi Verilerin analizinde, istatistik paket program (SPSS for Windows-13) kullanlmtr. Bu programla frekans (f) ve yzde (%) arlkl ilemler yaplmtr. Ak ulu iki soru iin de nitel analiz tekni i kullanlarak frekans (f) ve basit analizler yaplmtr. Bulgu ve Yorumlar Aratrmann bulgular iki ksmda ele alnmtr. Birinci ksm, birinci ncelikli ve genel ncelikli 10ar metafor bulgular n iermektedir. kinci ksmda, ak ulu sorulara verilen bulgular ele alnmtr. A. Program Gelitirme Kavramna likin Metafor Bulgular Program gelitirme kavramna ilikin 41 metafordan 10 tanesi seilmi ve bunlar ncelik srasna konulmutur. Birinci ncelikli 10 metafor, retmenlerin 1 numara olarak ncelik verdikleri metafor frekanslar dr. Genel ncelikli 10 metafor, retmenlerin toplam olarak en yksek frekansllardr (Birden fazla iaretleyebilirsiniz sorularnda yaplan ilemler gibi.). Birinci ncelikli ve genel ncelikli 10ar metafor bulgular Tablo 1de verilmitir. Tablo 1. Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlar
Program gelitirmeyi; No 1. Maddeler makinenn dili sistemine benzetiyorum, nk felsefe, psikoloji ve sosyolojiden yararlan lr 9 Birinci ncelikli 10 Metafor f % Sra 8.5 2 Genel ncelikli 10 Metafor f % Sra -

2.

aaca benzetiyorum, nk bymesi ve meyve vermesi iin destee ihtiyac vardr 4. akarsuya benzetiyorum, nk yeni yollara a lm vardr 5. milli takma benzetiyorum, nk uzman bir ekip iidir 7. retmenin yol haritasna benzetiyorum, nk topyekn baar buradan geiyor 11. asma kprye benzetiyorum, nk srekli sallan yor

27 6 8 4

25.5 5.7 7.5 3.8 3.8 4.7 6.6 5.7 3.8 4.7 -

1 5 3 8 9 6 4 5 10 7 -

70 39 41 39 57 45 36 37 38 42

6.6 3.7 3.9 3.7 5.4 4.2 3.4 3.5 3.6 4.0

1 6 5 7 2 3 10 9 8 4

4 15. dank bir eve benzetiyorum, nk kazanmlarla5 deerlendirme arasnda dzensizlik var 17. internete benzetiyorum, nk bilen iin yenili e 7 alm bilmeyen iin cdr 24. yosunlu bir gle benzetiyorum, nk gzden geirilmesi gereken birok nokta var 28. bir ryaya benzetiyorum, nk uyandmda 6 program tekrar deiecektir 32. kiilii olumam bir ocua benzetiyorum, nk 4 program olgunlamam 35. baarsz bir ameliyata benzetiyorum nk donan m yetersiz 39. denizdeki mazota benzetiyorum, nk temizlenmesi iin zamana ihtiya vard r 40. bir pusulaya benzetiyorum, nk retmenlere 5 ynn bulmada yardmc olur 41. bir kartopuna benzetiyorum, nk eksiklikler bir gibi byrse herkese zarar verir

129

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla....... Program gelitirme kavramna ilikin birinci ncelikli 10 metafor ile genel ncelikli 10 metafor arasnda 2, 5, 17, 28, 32 ve 40. maddeleri kapsayan aa, milli takm, internet, rya, kiilii olumam ocuk ve pusula metaforlar ortak grnmektedir. Her iki durumda da aa metaforunun birinci srada yer almas ilgi ekici bir noktadr. Aada, genel ncelikli 10 metafor zerinde durulmaktadr. Burada yeni ilkretim programlar gz nne alnarak oluturulan 10 metafordan 6s olumsuz, 4 olumlu metafordur. Olumsuz metaforlar, yosunlu bir gl, rya, kiilii olumam bir ocuk, baarsz bir ameliyat, denizdeki mazot ve kartopudur. Olumlu metaforlar ise, a a, milli takm, internet ve pusula olarak tespit edilmi tir. Bu metaforlar ekil 1de gsterilmi ve ncelik srasna gre aada aklanmtr.

Sekil 1. Program gelistirme kavramna ilikin metaforlar. Aa Program gelitirme aaca benzetilmitir, nk bymesi ve meyve vermesi iin destee ihtiyac olduu dnlmtr. Aa, daha fidan durumundan itibaren yetime aamalarnda iyi beslenirse, uzun sre salkl bir ekilde yaayabilecek bir bitkiye dnr. Program gelitirme almalarnn ilk aamalar dzenli ve planl bir ekilde yaplabilirse, bu program kk dzeltmelerle uzun sre yaayabilir. Rya Program gelitirme bir ryaya benzetilmi tir, nasl ki ryadan uyandmzda hayal krklna urarz, programlarda da hayal krklna urayp nasl olsa tekrar deiecek diye dnlmtr. retmenler, yeni programa adapte oluncaya kadar bu program n deieceini dnmektedirler. Bu nedenle program benimseyip benimsememe konusunda tereddt geirmektedirler. Kiilii Olumam Bir ocuk Program gelitirme, kiilii olumam bir ocua benzetilmitir, nk program olgunlamamtr. ocuun kiiliinin olumasnda ilk be ya ne kadar

130

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci nemliyse bir program iin de bu sre o derecede nemlidir. Programn olgunlaabilmesi iin uzman ekiplerin i birlii iinde almas gereklidir. Kartopu Program gelitirme, bir kartopuna benzetilmi tir, nk eksiklikler bir gibi byrse herkese zarar verecei kanlmazdr. Bir programla ilgili gelitirme almalar yanl balarsa, yanl bir ekilde devam eder. rnein, bir gmlein ilk dmesini atlayp yanl iliklerseniz, tm dmeler yanl iliklenmi olur. Bu nedenle, bir program gelitirilirken ok sayda uzmandan ve uygulaycdan yararlanmak gerekir. nternet Program gelitirme, internete benzetilmi tir, nk bilen iin yenilie alm bilmeyen iin c olduu dnlmtr. retmenlerin yeni ilkretim programlarn yeterince renmeleri gerekmektedir. Aksi durumda program onlar iin bir c durumuna gelebilir. Milli Takm Program gelitirme, milli takma benzetilmitir, nk milli takmn baarl olmas uzman bir ekiple almasna baldr. Program gelitirme elerinin birindeki eksiklik dierini nasl etkiliyorsa, milli takm oluturmann eleri de ledir. Baar, topyekun olur. Yosunlu Gl Program gelitirme, yosunlu bir gle benzetilmitir, nk gzden geirilmesi gereken birok nokta vardr. Gl nasl temizlenememise, iinde yosunlar varsa, program gelitirme almalarnda da yeterli dzenleme yaplamamtr. Programlarda halen fazla ve gereksiz bilgiler bulunmaktad r. Pusula Program gelitirme, bir pusulaya benzetilmi tir, nk retmenlere ynn bulmada yardmc olmaktadr. Blgeler aras verilen eitimi ayn dzeye karabilmek iin program gelitirmelerin retmenler zerinde byk etkisi olmaktadr. Program gelitirmeler retmenlere bir pusula gibi yardmc olmaktadr. Denizdeki Mazot Program gelitirme, denize dklm mazota benzetilmitir, nk temizlenmesi iin zamana ihtiya vard r. Yaplan program gelitirme almalar denizdeki mazot gibi grnmektedir. Eski programlar n temizlenmesi iin uzun bir zamana ihtiya vardr. Baarsz Bir Ameliyat Program gelitirme, baarsz bir ameliyata benzetilmitir nk donanm yetersizdir. Siz bir ameliyat yapyorsunuz ama gerekli tehizatnz eksiktir. Siz bir program gelitiriyorsunuz ama altyapnz yeterli deildir. Bu programn baarl olma ans olduka zayftr. Ak Ulu Sorulardan Elde Edilen Bulgular Aratrmann bu ksmnda ak ulu iki sorudan elde edilen bulgulara yer verilmitir. Birinci soru, Yukardakilere ilave olarak, yeni ilkretim programlarn gz nne alarak program gelitirme...benzer, nk.. kinci soru, Yeni gelitirilen ilkretim programlari hakkinda genel olarak neler dsnyorsunuz. Ltfen yaznz eklinde idi.

131

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla....... Birinci Soruya likin Bulgular Yukardakilere ilave olarak, yeni ilkretim programlarn gz nne alarak program gelitirme...benzer, nk. sorusuna ilikin metaforlar retilmitir. Bu metaforlar aadaki tabloda verilmitir. Tablo 2. Program Gelitirme Kavramna likin retilen Metaforlar
Metafor Reform Elma Patlam teker Deneme sr Bo bir teneke Kronik bir hastalk Gne Rehber dmesi Kelebek kozas Kelek kavun Karmak bir ip yuma Motor Tarla Gitar Fidan Enkaz Dalgal bir deniz Grme engelli bir kii Gazete karmak Frekans 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Gerekesi Bir kalemde her ey silinir. Olgunlama iin zamana ihtiyac var. Yar yolda brakr. Performans bilinmiyor. Sadece lafta kal r, uygulamada olmaz. nlem alnmazsa kt sonular dourur. Yarn yine doacaktr. Yol gstericidir. Ani ilerlemeleri engeller. mr az olur. Hamdr. zlmesi gerekir. Rektefe ister yi srersen iyi verim alrsn. almasn bilirsen iyi eyler ortaya kar. Zamanla geliecektir. Bana gelen kendisine gre onar m yapar. Hedefe varmak iin aba gerekir. Ameliyat edilmelidir. Gnn neler getirecei bilinmez.

Yukardaki tabloda da grld gibi, retmenler, 20 farkl metafor retmilerdir. Bunlardan en ilgin olanlar unlardr. Program gelitirme, olgunlamam bir elmaya, yar yolda brakan patlam bir tekere, mr az olan bir kelebek kozasna, zlmesi gereken karmak bir ip yumana ve ameliyat edilmesi gereken grme engelli bir kiiye benzetilmitir. Buradaki metaforlardan elde edilen bilgilere gre, retmenlerin yeni ilkretim programlarnn gelitirilmesine ilikin olarak endielerinin bulunduu grlmektedir. kinci Soruya likin Bulgular Yeni gelitirilen ilkretim programlar hakknda genel olarak neler dnyorsunuz. Ltfen yaznz sorusuna verilen cevaplar nitel olarak analiz edilmi ve yorumlanmtr. Bu soruya 24 retmen yazl olarak cevap vermitir.
Tablo 3. Yeni lkretim Programlarna likin Kodlamalar ve Temalar
Kodlamalar Ge kalnma Eitilme ihtiyac Yetersiz aklama Donanm ve materyal yetersiz Birletirilmi snflar iin uygun deil Uzun zaman gerektirir Snavlarla paralel deil retmenler bilmiyor Program yetersiz Tabandan uzak hazrlanm Alt yap yetersiz Her an deiebilir lme ve deerlendirme zayf Kltrmze uygun deil retmen programa inanmyor Gerekli yi bir program erik yeterli Eskisine gre daha uygun Frekans 2 1 1 3 1 2 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Temalar (Yeni lkretim Programlarna likin Negatif ve Pozitif Dnceler)

Negatif Dnceler

Pozitif Dnceler

132

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci Yeni ilkretim programlarna ilikin olarak kodlama ve temalar incelendiinde, 24 kodlamadan ounluunun olumsuz kodlama olduu sylenebilir. Bir baka deile, retmenlerin yeni ilkretim programlar ile ilgili negatif dnceleri pozitif dncelere gre arlk basmaktadr. Belirlenen temalarla birok eksiklik ve anla lmayan noktalar tespit edilmi tir. Akdeniz, Alev ve Yiit (2004, 239)in belirttii gibi, iyi anlalmayan ve benimsenmeyen yeniliklerin uygulamadaki baars dk olacaktr. kinci soruya ilikin bulgular, gerek birinci sorunun cevabnda retilen metafor bulgular n gerekse genel ncelikli metafor bulgular n destekler niteliktedir. Bulgularda, yeni ilkretim programlarna kar olumsuz bir bak grlmektedir. Sonu Anlalmas g konularda metaforlarn kullanlmas yerinde olacaktr. Metaforlar canl cansz, soyut somut olabilecei gibi olumlu ve olumsuz da olabilmektedir. Metaforlar bilgi toplama arac ve sorgulama arac da olabilmektedir. Metaforlar ayn zamanda, yeterince anlalmam konularn daha kolay anlalmasn salamaktadr. Ayrca, problemlerin net olarak ortaya konulmasnda nemli rol oynamakta, en nemlisi de d ncelerin zetlenmesini salamaktadr. Bu almada, program gelitirme kavramna ilikin metaforlarla yeni ilkretim programlarna farkl bir bak salanmtr. Program gelitirme kavramna ilikin 10 metafor zerinde younlalmtr. Bunun sebebi, bir olgunun aklanmasnda birden ok metafor kullanlmas gerektiidir (Saban, Kobeke ve Saban, 2006, 504; Yob, 2003, 134-135). Gerekte metafor, sz edilen olgunun kendisi deil, onun sadece semboldr. Bunun iin bir metaforla bir olgu bire bir rtmemektedir (Yob, 2003, 134-135). Eitim retimle ilgili olgularn retilmesinde metaforlar araclyla tartma dncesi n plana alnmaldr (Boostrom, 1998, 397). Konu, metaforlar araclyla enine boyuna tartlrsa renme nispeten daha kalc bir davran haline dnecektir. Burada, bir olgunun aklanmasnda ka metafor kullanlaca noktasnda bir belirsizlik vardr. Metafor kullanm says olguya bal olarak deiir. Ancak, bir olgu anlalr hale getirilirken 3-10 arasnda metafor kullanlabilir. Bir olgu iin daha ok metafor kullanm karmakla yol aabilir. Aratrmada, negatif dncelerden ikisi, yeni ilkretim programlarnn snavlarla paralel olmamas ve lme deerlendirmenin zayf olmasdr. Bu tartmaya deer bir noktadr. Snava endeksli bir toplumda (Collins, 2005: 229), program gelitirmeyi snavlarla badatrmadnz srece baar dk olacaktr. Yeni ilkretim programlarna ynelik olumsuz bakn bir nedeni de program gelitirilirken snav boyutunun yeterince dikkate alnmam olmasdr. retmenler zellikle kendilerini lme ve de erlendirme konularnda yetersiz grmektedir (Yaar vd., 2005 62; Gztok, Akgn ve Karacaolu, 2005: 38). Dier taraftan, SS, OKS gibi snavlar tm olumsuzluklarna ramen objektif snavlardr. Tamamlayc deerlendirme yaklamlar olarak belirtilen snavlar daha ok subjektif snavlardr. lke gereklerine gre, bu subjektif snavlara hazr olmadmz sylenebilir. Yeni ilkretim programlar halen SS ve OKS gibi snavlara endekslidir. Burada da bir eliki yaanmaktadr. renci, yeni programlarla yaplandrmac yaklamn gerektirdii st dzeyde dnecek, kendisini ifade edebilecek, ama snavlarda (oktan semeli snavlar) alt dzeyde dnecek kendi geleceini belirleyecektir.

133

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla....... Bu aratrmadaki bulgularn verdii mesajlardan biri, retmenlerin programlar bilmedii ve inanmaddr. Rya metaforunda grld gibi nasl olsa deiecek dncesine sahiptirler. retmenlerin byle bir dnceye sahip olmalarnn bir sebebi de, subjektif snavlar uygularken objektif davranamama korkusu olabilir. rnein, lkemizde zellikle tarada u an Milli Eitimin orta retimde uygulamaya koyduu %5lik davran notunun nasl verildii gzlemlenecektir. renciler ok u bir davran gstermedike hepsi 5(be) davran notunu alabilir. Bu durumda, objektiflikten sz edilemeyecektir. Aratrmada, arlkl olarak olumsuz metaforlar gze arpmaktad r. Yosunlu bir gl metaforu, rya metaforu, kartopu metaforu, ki ilii olumam bir ocuk metaforu ve baarsz bir ameliyat metaforunda olumsuzluklar grlmektedir. Ancak, bu almada bu olumsuz metaforlar n yeni ilkretim programlarnn gelitirilmesindeki hangi olumsuzluklar karlad net olarak belli deildir. Yeni ilkretim programlarnn bir takm eksiklikler ve ierdii baz yanllklar gze arpmaktadr. Trk eitim tarihinde program gelitirme almalarnn ilk defa uzman olmayan ellerle ortaya karld grlmektedir. Trke programnn Halk Eitimi profesrne teslim edilmesi gibi. Program tantan bir uzmann Bu program sarmal programdr tpk sarma sarar gibi sylemesi program gelitirme terminolojisine ne kadar uzak olundu unu gstermektedir. Dier taraftan davransal amalar yerine Kazan m kelimesini kullanarak yeni bir ey yaplm olmamaktadr. Btn programlarda, beyin frtnas, fikir taramas ve serbest arm teknikleriyle kartrlmtr. Alt apkal dnme teknii ve yaratc drama yanl anlatlmtr. Grlyor ki, programlar aceleyle hazrlanmtr. Programlar retmenlere yeterince anlatlamamtr. Programlarla ilgili retmenler kendilerini yeterli grmekte ancak gzlem sonular bunun tersini gstermektedir (Gztok, Akgn ve Karacaolu, 2005, 18-19). Yeni ilkretim programlaryla ilgili verilen hizmet ii eitim seminerleri yeterli olmam tr (Erdoan, 2005: 308; Ercan ve Altun, 2005,:317). Metaforlara geni bir perspektiften bakldnda, bir olgu iin belirlenmi yanl metafor yerine uygun olmayan veya daha uygun kavramlarnn kullanlmas yerinde olacaktr. Bir kii ortaya kp ben u metaforu oluturdum diyemez. nk, kii metafor oluturamaz ancak metafor aday oluturur ve buna benzetme diyebilir. Bir kii bir olguya benzetme yaparken onun alglad bir ema vardr. O ema ona gre uygun bir benzetme gibi grnebilir. Burada benzetmelerin ki iye zgl ve bireysellii sz konusudur. Bu anlamda, sarmal programlar n sarma yapmaya benzetilmesi bir metafor deil ancak basit bir benzetme olabilir. Bu da ki iye zgdr ve toplumun aydn kesimi olan retmenlere yeni ilkretim programlar tantlrken basit benzetmeler deil daha kabul gren metaforlar kullan lmaldr. Bu tarzdaki metaforlar ortak a rmlar ile insan hayalinde zenginlikler sunar, alglamay ve renmeyi kolaylatrr. Program gelitirme alannn profesrleri yeni ilkretim programlarna ilikin bir toplant yapmlardr. Bu toplantdan kan sonularn iyi bir ekilde irdelenmesi gerekir. Bunlar maddeler halinde zet olarak a ada verilmitir (Gmleksiz vd, 2005: 1-7):

134

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci 1. Program deiiklikleri ncelikle lkenin felsefe, gereksinim ve yaantlarndan kaynaklanma durumundadr. 2. Yeni ilkretim program hazrlanrken nceki program gelitirme almalar gz ard edilmitir. 3. Yeni ilkretim programnn hazrlanmasnda, nceki programn deerlendirilmesine dayal bilimsel dntlerden yararlan lmamtr. 4. Yeni ilkretim programnn tek bir eitim yaklamna dayandrlmas doru deildir. 5. Yeni ilkretim programnn hazrlanmasnda, ilkretim basamanda uygulanmakta olan programlar n gelitirilmesi yerine, baka lkelerde uygulanan programlarn uyarlamas yoluna gidilmitir. 6. Yeni ilkretim programnn hazrlanmasnn ksa bir zaman dilimine sdrlmas, program gelitirme almalarnn bir sistem btnl iinde ele alnmasn engellemitir. 7. Yeni ilkretim programnn deneme uygulamas zaman ve kapsam ynnden yetersiz kalm ve tarafsz bir deerlendirmesi yaplmamtr. 8. Yeni ilkretim programnn uygulanmas ncesinde retmenler yeterli dzeyde hizmet ii eitimden geirilmemitir. 9. Yeni ilkretim programnn gelitirilmesinde ve uygulanmasnda karlalan eksikliklerin ve sorunlarn giderilmesi iin program gelitirme srecinin ilkeleri dorultusunda ilgili uzmanlar n katlmyla gerekli nlemlerin alnmas zorunludur. Grlyor ki, alan profesrlerinin toplant kararlarndan zellikle ksa bir zaman dilimiyle aceleye getirilmi olduu, retmenlere yeterli hizmet ii eitim verilmedii ve uzman ekip kullanlmad, alan yazndaki aratrmalar tarafndan da destek bulmutur (Yaar vd., 2005: 62; Gztok, Akgn ve Karacaolu, 2005, 38; Erdoan, 2005, 308; Ercan ve Altun, 2005, 317). Yukardaki toplant kararlarndan yedisi dorudan olumsuzluk iermektedir. Kukusuz, buradaki olumsuzluklarn bir ounun toplantya katlmayan dier alan profesrleri tarafndan da destek grecei dnlmektedir. Metaforlarla ilgili yeni ilkretim programlarna farkl bir bakta ortaya kan tablonun bir benzerini 2004 ylnda basnda bu program gelitirmeye kar yaplan olumlu ve olumsuz eletirilerde grmek mmkndr. Orada da olumsuz eletiriler daha fazla idi. Taha Akyol, smet Berkan, Mehmet Altan ve Mustafa nal program olumlu eletirirken, Hakk Devrim, Kemal nal, Muharrem nce, Abbas Gl, Ercan Kumcu, Zekeriya Erdim ve Can Gazalc program hakknda olumsuz eletirilerde bulunmulardr (Kaptan: 2005, 297-298). Demek ki, programlar gelitirilirken eletirilere de kulak vermek gerekmektedir. Yeni ilkretim programlarnn retmenler tarafndan olumlu algland, uygulanabilir bulunduu, rencileri bilisel, duyusal ve devinimsel olarak gelitirici ynnn olduu ifade edilmitir. Buna ramen yine de gelitirilmesi gereken ynleri vardr (zpolat vd., 2007: 206-211). retmenler geleneksel rolleriyle ylesine tanmlanmaya balam (Saban, 2004: 154) ki artk bu rollerle kalplamtr. Bu anlamda, retmenler kendilerine ek i, ek alma geldiini, ortaya konulan etkinliklere nceden al p derse girilmesi gerektiini dnmektedir. Bu noktada, olumlu alglama olsa da, bu programlar n

135

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla....... benimsenmesi ve renilmesi noktasnda retmenlerin motivasyona ihtiyac vardr. Bu motivasyon maddi ve manevi noktalarda olabilir. Sonuta grlyor ki, yeni ilkretim programlarnn gelitirilmesi srecinde gerek uygulaycya yeterince inilmemesi bata olmak zere birok olumsuzluk yaanmaya devam etmektedir. Program gelitirme almalar bu ekilde devam ettii srece programlarn baar derecesi dk olacaktr. leyse, srecin bundan sonraki ksmnda unlar yaplmaldr: 1. lkretim programlarnn gelitirilme sreci iyi ynlendirilmelidir. Bu ynlendirmede niversite bulunan tm illerde zellikle e itim fakltelerinin bulunduu yerlerden profesyonel destek alnmaldr. 2. Hizmet ii eitimler hafta sonu ve dnem sonlar nda devam etmeli ve buralarda metafor kullan mlarnda dikkatli olunmal, kullanlan metaforun aklanmaya allan olgunun neresini anlatt iyi vurgulanmaldr. 3. Alan uzmanlar arasnda uzman ayrmcl yaplmamal, hepsi ie koulmaldr. Bu anlamda, merkez-tara ayrm, profesr-doent ve benzeri ayrmclklar nlenmelidir. 4. Yeni ilkretim programlaryla ilgili olarak yaplan birok aratrma bulunmaktadr. Bu aratrma sonularndan azami lde yararlan lmal ve gerekirse aratrmaclarn (sen bu makalende urada ne demek istedin gibi) programlarn gelitirilmesine katks salanmaldr. 5. Grlyor ki, retmenlere ve retmen adaylarna sadece bu programlar tantmak, uygulama iin yetmiyor. Bu nedenle, retmen yetitirmede retmen adaylarna okutulan dersler yaplandrmaclk yaklamna gre yeniden dzenlenmelidir. Hatta, birka yakla m birlikte yrtlebilir. 6. Yeni ilkretim programlarnn deerlendirilmesi birden fazla gruba birbirinden bamsz yaptrlmal ve gelen dntlere gre dzeltmelere gidilmelidir. 7. Acil zm bekleyen bir sorun da, programlarn kendi iindeki btnldr. Bu btnlk iinde KPSS, OKS gibi oktan semeli snavlara, rencilerin kendilerini ifade edebilecei sentez dzeyinde, duyusal ve psikomotor davranlarn da objektif llebilecei ek snavlar zerinde allmaldr. Kaynaka AKDENZ, A.R., N. Alev, ve N. Yiit. (2004), Eitim deiim ve retmen nitelikleri, Orta retimde Yeniden Yaplanma Sempozyumu (20-22 Aralk 2004) Bildiriler Kitab, MEB-TTKB, Ankara. ALTUN, M. (2003), Edebi sanatlar: Klasik edebiyat bilgisi (belagat) ba lamnda anlam. http://mdilci.sitemynet.com/edebisanatlardoc.htm . ARSLAN, M.M. ve M. Bayrak. (2006), Metaforik dnme ve renme yaklamnn eitim-retim asndan incelenmesi, Milli Eitim, 171, 100-107. BALCI, A. (1999), Okulla ilgili mecazlar: Seilmi drt okulda rencilerin, retmenlerin ve velilerin okul alg lar (Ankara), Yaynlanmam Doktora Tezi, ODT, Ankara. BOOSTROM, R. (1998), Safe Spaces: Reflections on an Educational Metaphor, Journal of Curriculum Studies, 30, 397-408. BROWN, D.L. (1996), Kids, computers and constructivism. Journal of Instructional Psychology, 23(3), 189-196.

136

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci CALDERHEAD, J. and M. Robson. (1991), Images of Teaching: Student Teacher Early Conceptions of Classroom Practice, Teaching and Teacher Education, 7, 1-8. CAMERON, K.S. and D.A. Whetten. (1983), Models of the organizational life cycle: Applications to higher education. Review of Higher Education, 6(4), 269-299. COLLNS, A.B. (2005), lkretim Trke programlar pilot uygulama deerlendirmesi, Eitimde Yansmalar VIII (14-16 Kasm 2005), Erciyes niversitesi, Kayseri. ELKTEN, M. (2005), Eitim sisteminde kullanlan kltr ve retmen metaforlar, XIV. Ulusal Eitim Bilimleri Kongresi, (28-30 Eyll). Pamukkale niversitesi, Denizli. DEMREL, . (2002), Kuramdan Uygulamaya Program Gelitirme, 4. Bask, Ankara: Pegem A. Yaynclk. ERCAN, F. ve S.A. Altun. (2005), lkretim fen ve teknoloji dersi 4. ve 5. Snflar retim programna ilikin retmen grleri, Eitimde Yansmalar VIII (14-16 Kasm 2005), Erciyes niversitesi, Kayseri. ERDOAN, M. (2005), Yeni gelitirilen beinci snf fen ve teknoloji dersi mfredat: Pilot uygulama yansmalar, Eitimde Yansmalar VIII (14-16 Kasm 2005), Erciyes niversitesi, Kayseri. FRASER, D.C. (2000), Sin, Hope and Optimism in Childrens Methaphors, AARE Conference, Dec. 4-7, Sydney, Australia. FRETZN, L. (2001), Metaphors in Teaching, http://rs.ed.vive.edu/students/ fretzin/EPL1195mtaphors.htm adresinden 18.06.2007de indirildi. GMLEKSZ, M., . Yaar, M. Salam, A. Hakan, E. Szer, D. Gztok, N. Saylan, N. Battal, G. Yldran, Z. Kaya, A. Ulusoy, A. Aksu, ve A. Yldrm. (2005), Eitim Programlar ve retim Alan Profesrler Kurulu, lkretim 1-5. Snflar retim Programlarn Deerlendirme Toplants (Eskiehir) Sonu Bildirgesi (02/12/2005), Eskiehir. GZTOK, F.D., .E. Akgn, ve . C. Karacaolu. (2005), lkretim programlarnn retmen yeterlikleri asndan deerlendirilmesi, Eitimde Yansmalar VIII (14-16 Kasm 2005), Erciyes niversitesi, Kayseri. GRANT, J.S. and L.L. Davis. (1997), Selection and use of content experts for instrument development, Research in Nursing and Health, 20, 269274. HANSON, L. (1993), Affective Response to Learning Via Visual Metaphor, ACIVLA, October 13-17, New-York. HASENFELD, Y. and H. Schmid. (1989), The life cycle of human service organizations: An administrative perspective. Administration in Social Work, 13(3/4), 243-269. JAMES, P. (2002), Fostering metaphoric thinking, Journal of Developmental Education, 25(3), 26-33. KAPTAN, F. (2005), Fen ve teknoloji dersi retim programlaryla ilgili deerlendirme, Eitimde Yansmalar VIII (14-16 Kasm 2005), Erciyes niversitesi, Kayseri.

137

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla....... KARASAR, N. (1995), Bilimsel Aratrma Yntemi, 7. Basm, Ankara: Alkm Kitapevi. KREJCE, R.V. and D.W. Morgan. (1970), Determining sample size for research activities, Educational and Psychological Measurement, 30, 607-610. LAKOFF, G. and M. Johnson. (2003), Metaphors We Live By (ev. G.Y. Demir). stanbul: Paradigma Yaynclk. Record, Summer, 172-175. MCKENZE, J.F., M.L. Wood, J.E. Kotecki, J.K. Clark, and R.A. Brey. (1999), Establishing content validity: Using Qualitative and Quantitative Steps, American Journal of Health Behavior, 23(4), 311-318. OUZKAN, A.F.(1993), Eitim Terimleri Szl, nc bask, Ankara: Emel Matbaaclk. ZPOLAT, A.R., F. Sezer, .Y. gr, ve M. Sezer. (2007), Snf retmenlerinin yeni ilkretim programna ilikin grlerinin incelenmesi, Milli Eitim, 36(174), 206-211. OSBORN, M. (1997), ThePlay of Metaphors, Education, Fall, 118(1), 1-4. PALMGUST, R.A. (2001), Cognitive Style and Users Metaphors for the Web: An Explaratory Study, Journal of Academic Librarionship, 27(1): 24-32. PATTON, M.Q. (2002), Teaching and training with metaphors, American Journal of Evaluation, 23(1), 93-98. LEVNE, P.M. (2005), Metaphors And Images of Classrooms, Kapa Delta Pi PERRY, C. and M. Cooper. (2001), "Metaphors Are Good Mirrors: Reflecting on Change for Teacher Educatiors, Reflective ve Practice, 2(1), 45. SABAN, A. (2004), Giri Dzeyindeki Snf retmeni Adaylarnn retmen Kavramna likin leri Srdkleri Metaforlar, Trk Eitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 135-155. SABAN, A., B.N. Kobeker, ve A. Saban. (2006), retmen adaylarnn retmen kavramna ilikin alglarnn metafor analizi yoluyla incelenmesi, Kuram ve Uygulamada Eitim Bilimleri, 6(2), 461522. SANCHEZ, A., M.B. Jose, M. Victor. (2000), Desing of Virtual Reality Systems for Education: A Cognitive Approach, Educational Information Technologies, 5(4), 358. SNMEZ, V. (2001), Program Gelitirmede retmen El Kitab, Gelitirilmi 9. Bask, Ankara: An Yaynclk. TAGGART, G. L. and A. P. Wilson. (2005), Promoting Reflective Thinking in Teachers 50 Action Strategies. Thousand oaks, California: Corwin Press. TYSON, P.A. (1995), The Metaphor of Students as Mathematicians: Issue and Implications Unpulished Doctorial Thesis, Stanford University. UNRUH, G.G. ve A. Unruh. (1984), Curriculum Development, Problems, Process and Progress, California: McCutchan Publishing Carparation. VARI, F. (1996), Eitimde Program Gelitirme Teori ve teknikler, 6. Bask, Ankara: Alkm Yaynclk. VENEZANO, L. and J. Hooper. (1997), A method for quantifying content validity of health-related questionnaires. American Journal of Health Behavior, 21(1), 67-70.

138

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

etin Semerci WULF, A. and P. Dudis. (2005), Body partitioning in ASL metaphorical blends, Sign Language Studies, 5(3), 317-332. YAAR, ., M. Glteki, B. Trkan, N. Yldz, ve P. Girmen. (2005), Yeni ilkretim programlarna ilikin snf retmenlerinin hazr bulunululuk dzeylerinin ve eitim gereksinimlerinin belirlenmesi (Eskiehir ili rnei), Eitimde Yansmalar VIII (14-16 Kasm 2005), Erciyes niversitesi, Kayseri. YILDIRIM, A. ve H. imek. (2005), Sosyal Bilimlerede Nitel Aratrma Yntemleri, Geniletilmi 5. Bask, Ankara: Sekin Yaynclk. YOB, I.M. (2003), Thinking constructively with metaphors, Studies in Philosophy and Education, (22), 127-138. Ek 1. Program gelitirme kavramna ilikin metaforlar
Deerli Meslektam, retmenlerin yeni ilkretim programlarn dnerek Program gelitirme kavramna ilikin benzetmeler (metaforlar) zerinde bir al ma yapyorum. Size verilen maddeler arasndan nce 10 maddeyi seip iaretleyiniz, sonra ncelik ve nem srasna gre 1den balayarak 10a kadar numara veriniz. Program gelitirmeyi; ] 2. aaca benzetiyorum, nk bymesi ve meyve vermesi iin destee ihtiyac vardr[ ] 3. okyanusa benzetiyorum, nk denizde biriken sular buraya akar[ ] 4. akarsuya benzetiyorum, nk yeni yollara alm vardr[ ] 5. milli takma benzetiyorum, nk uzman bir ekip iidir[ ] 6. Deniz dalgasna benzetiyorum, nk deniz ortamna bir dzen veriyor[ ] 7. retmenin yol haritasna benzetiyorum, nk topyekn baar buradan geiyor[ ] 8. gemi dmenine benzetiyorum, nk hedeflerimize ancak bu ekilde varabiliriz[ ] 9. otobs direksiyonuna benzetiyorum, nk direksiyonda ehliyetli bir retmen var[ ] 10. kaynar suya benzetiyorum, nk retmenlere aniden dkersen tepki alrsn[ ] 11. asma kprye benzetiyorum, nk srekli sallanyor[ ] 12. putlara benzetiyorum, nk kimse inanmyor[ ] 13. raflardaki kitaplara benzetiyorum, nk bizler okuyamyoruz[ ] 14. stajer retmene benzetiyorum, nk ok eksii var[ ] 15. dank bir eve benzetiyorum, nk kazanmlarla deerlendirme arasnda dzensizlik var[ ] 16. depreme benzetiyorum, nk bana ani bir etki ile zarar veriyor[ ] 17. internete benzetiyorum, nk bilen iin yenilie alm bilmeyen iin cdr[ ] 18. ky enstitlerine benzetiyorum, nk bulunduu yerlerde baar kanlmazdr[ ] 19. hapishaneye benzetiyorum, nk onun tutsa oldum[ ] 20. tepemdeki gnee benzetiyorum, nk beni yakyor ve kendinden uzaklatryor[ ] 21. nisan yamuruna benzetiyorum, nk ihtiyacmz var[ ]
22. buz pateni pistine benzetiyorum, nk kaymasn bilmeyen iin dmek kanlmazdr[ ] 1. makinenin dili sistemine benzetiyorum, nk felsefe, psikoloji ve sosyolojiden yararlanlr[

23. karanlk bir tnele benzetiyorum, nk kar taraf grnmyor[

]
]

24. yosunlu bir gle benzetiyorum, nk gzden geirilmesi gereken birok nokta var[

25. bulank bir havuza benzetiyorum, nk profesyonelce hazrlanmam[ ] 26. otoyola benzetiyorum, nk baar iin tam yol ileri gidilebilir[ ] 27. bir yangn topuna benzetiyorum, nk ilk etapta ok ses kar sonra yangn sner[ ] 28. bir ryaya benzetiyorum, nk uyandmda program tekrar deiecektir[ ] 29. bir danmana benzetiyorum, nk retmene yardmc oluyor[ ] 30. bir bebee benzetiyorum, nk bizlere ihtiyac var[ ]
31. uurtmay uuramayan bir retmen benzetiyorum, nk programda baz problemler var[ ]

139

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

Program Gelitirme Kavramna likin Metaforlarla.......

32. kiilii olumam bir ocua benzetiyorum, nk program olgunlamam[ ] 33. bir mfettie benzetiyorum, nk bana yardmc ve rehberdir[ ] 34. anket gelitirmeye benzetiyorum, nk zor ve zahmetli ama gerekli bir itir[ ] 35. baarsz bir ameliyata benzetiyorum nk donanm yetersiz[ ] 36. bozuk bir emsiyeye benzetiyorum, nk rzgar karsnda dayankl deildir[ 37. bir vakum cihazna benzetiyorum, nk nne gelen tm retmenleri ekiyor[ 38. bir el fenerine benzetiyorum, nk retmenlerin nn aydnlatyor[ ] 39. denizdeki mazota benzetiyorum, nk temizlenmesi iin zamana ihtiya vardr[ 40. bir pusulaya benzetiyorum, nk retmenlere ynn bulmada yardmc olur[
41. bir kartopuna benzetiyorum, nk eksiklikler bir gibi byrse herkese zarar verir[ ]

] ] ] ]

42.Yukardakilere ilave olarak, yeni ilkretim programlarn gz nne alarak program gelitirme...benzer, nk
43.Yeni gelitirilen ilkretim programlar hakknda genel olarak neler d nyorsunuz. Ltfen yaznz.

140

PDF created with FinePrint pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com