www.ibnularabi.

com

Hilyet'l-Ebdl:1 Ruh Aydnlanmann nkoullar

BN ARAB2

Bize bilmediimiz eyleri lham edip rettii iin Allah'a hamdolsun. Allahn zerimizdeki inayeti byktr, tartlmazdr. erefli efendimiz Muhammede selam olsun; en byk makamda szn en derli toplu ve kalc olan ona verilmitir. mdi ben Peygamber'in amcaolu olan Abbas'[n kabrini] ziyaret etme mnasebetiyle gittiim Taif'te [h.] 592 ylnn Cumadelul aynn 12. gnnde (13 Nisan 1196) Pazartesi akam el-Miye'nin evinde istihareye yattm; Rabbime hayrl bilgiler nasib et" diye niyazda bulundum.3 stiharemin sebebi, Harranl Ebu'l-Ganim'in azatls olan Habeli arkadam Eb Muhammed Abdullah bin Bedr ile Tilimsanl Eb Abdullah Muhammed bin Halid Sadefnin - Allah her ikisini de doru zerinde muvaffak klsn - "u mbarek ziyaret gnlerinde ahiret iin faydal olacak bireyler" yazmam istemeleridir. Hemen bu gece Allah'tan hayrl [ilhamlar] murad ettim ve u fasikl4 yazp "Hilyet'lEbdl' diye adlandrdm. Bu hilyeden zuhur eden bilgi ve derin haller o iki arkadama ve bakalarna saadet yolunda azk olsun; [mridin] iradesinin tm renklerine ve dallarna alan bir kap olsun istedim. Varoluu5 yaratandan destek ve yardm isteriz. 1 Giri Hkm hikmetin sonucudur. Bilgi, marifet [denen derin aratrma ve tahkikin] sonucudur. Hikmeti olmayann hkm geerli olmamaldr. Yaratan hakkyla bilerek yargda bulunan daima diktir, ayaktadr, prsmez. Allah hakkyla tanyan daima tefekkr halindedir. Bilgili olan hkimler Lam harfindendirler. rif olan hikmet sahipleri ise "B" harfindendirler.

2 Zuhur ncesi durum Zahidin ihtiyac dnyay terkedebilmesiyle gerekletii, mtevekkil tm ilerinde efendisi olan Tanr'ya gvendii, mrid sema ve vecd ile huzur bulduu, abid, ibadet ve zorluklara katlanmayla tatmin olduu; hikmet sahibi arif Tanr'da younlaarak kendini gerekletirdii; manevi hkm ve g sahibi limler Tanr'nn gayb hazinesinde eriyip yok olduklar iin, onlarn nasl bu hale geldiklerini hibir lim, hibir mrid hibir abid tam olarak bilemez. Onlarn bu haline hibir mtevekkil ve zahid de gereince tank ve vakf olmamtr.6 [Hibiri, kendi halleri hususunda

hakiki uur sahibi olamadlar] Zahidin dnyay terkedii elbette bir bedel iindir, mtevekkilin tevekkl maksadn elde etmek iindir, mridin vecdi ve cokusu ruhundaki skntlar defetmek iindir, abidin zorluklara katlan Tanr'ya yakn olmak iindir. Arifin amac ise Tanr'yla bulumadr. Hak ancak tm izgilerini, resmini, ismini ve hviyetini imha edene yansr. Marifet ve tm dier derin nitelikler alfabedeki harflere benzer; hepsi de bir baka ey iin vesiledirler, iarettirler. sim, izgi ve resim gibi eylerin tm, gzn saf gerei grmesini engelleyen sebep perdesidirler; glgeleyen yapraktrlar. Eer olu / oluum ne kmasayd hakiki zat (el-ayn) tm plaklyla zuhur ederdi. simler olmasayd, sadece isimlerin sahibi belirgin hale gelirdi. Sevgi olmasayd kavuum / kabz daimi olur, [varlk hi zuhura gelmezdi]. Kavuumun hazz / nasibi olmasayd sadece mertebeler egemen olurdu. Hviyet ["o" olmak] olmasayd enniyet ["ben" olmak] zuhur ederdi. "O" olmasayd, "Ben" ortal kaplard. "Sen" olmasayd, bilinmezlik ferman heryere duyurulurdu. "Anlamak / anlalmak" olmasayd, "bilme"nin iktidar tek ceberrut olurdu. Bu karanlklar dalp fena (:yokluk) halinin ince krntlar uuunca iime u beyitler ilham edildi: Sonsuz varlk yansd, senin gnlne En derin kuyularndan, ezelin ve ebedin Gzler grmekten aciz kalp perdelenmise Bir mesel bu sadece, ama sebebi sensin. Kalbin kanat rpt kafeste tek gerek, "O"nu onda grenin fani olmayacayd, Ve mesaj, kelm gmleiyle, bilgiyle sarlyd, Grnd iaret talar zirvede, yer ve zamann. ** 3 Abdlmecid bin Seleme'nin aydnlan
Endls'te Meranet'z-Zeytun'da Allah'n ermi kullarndan biri vard Abdlmecid bin Seleme adnda. Onu tanrdk; ocuklara Kur'an retir, fkhtan anlar, hadisleri ezbere okur, Tanr sevgisiyle dopdolu olduu her halinden belli olurdu. Yoksullara yardm etmekten geri durmayan bu mtevaz kii bir gn bana unlar anlatt, Allah onu doruda baki klsn: "Bir gece herzamanki gibi bir miktar Kur'an okuyup seccademde sakin bir ekilde oturmu, bam dizlerimin arasna koymutum; Allah' anyordum. Anszn garip bir kuvvetin seccadeyi altmdan ektiini hissettim. Bu garip kii hemen bir hasr buldu ve seccade yerine bu hasr sererek; - Bunun zerinde namaz kl! dedi. Evimin kaps sk sk kilitliydi; onun nasl buraya girdiini anlamamtm, korktum ve tir tir titremeye baladm. Anszn seslendi:

- Tanr'yla dost olan, hibir eyden korkmaz. Devam etti: - Her zaman sadece Tanr'dan ekin. Sonra sakinletim, bana cesaret geldi ve ona dedim ki: Efendim, abdal nasl abdal olur? - Eb Talib Mekk'nin Ktu'l-Kulb kitabnda bahsettii gibi drt aamadan gemekle kii ruhen olgunlap abdal olur. Dile hkimiyet, mideye hkimiyet, uykuya hkimiyet.7 Bu szleri syledikten sonra dnd gitti, nasl eve girdiini, nasl ktn asla anlayamadm. Ama kapya baktmda hl akt. Onun brakt hasr ise altmdayd! Tylerim diken diken olmu vaziyette ardndan bakakaldm! Bu adam abdal tayfasndand ve ismi Muaz bin Eres idi. Allah ondan raz olsun. Onun bahsettii drt esas, yolumuzun temel direkleridir. Kimin aya kayar da ana esaslara dikkat etmezse kendini kaybeder; bulamaz Tanr ya giden yolu. 4 "Sumt": Dile hkim olarak aydnlanma Dile hkim olmak yani doru zamanda susmak, iki ksmdr. Allah'tan bakasyla Allah'tan baka birey konumamak. Bu, zahiri olarak masivadan tamamen kopabilmek demektir. Esas sumt, kalbin her trl dnceden, boaltlmasdr. Mutlak surette skt herhangi bir olay, kii, ey hakknda bile kalpten birey geirmemeyi baarmaktr. Kim ki diline hkim olur da kalbine hkim olamazsa onun sorumluluu azalm ama yok olmamtr. Daha ermemitir, hamdr o. Kim ki hem dili hem kalbi derin skut haline erimise o, kendi ruhunun srlarna vakf olmaya balam demektir; ve Rabbi ona tecelli eder. Kim ki kalbini skuta erdirmi ama diline konuma hakk vermise hikmet lisanyla konuma seviyesini tercih etmi demektir. Kim de ne diline ne de kalbine skut dizgini takmamsa eytann maskaras olur; ruhunu eytann memleketine evirir. Dile hkim olmak umum halkn mertebesidir, hakikat yoluna ilk koyulanlar da byle yapar. Kalbe hkim olmak, yce tecellilere tank olan mukarreb (: Tanr'ya yakn olan) kiilerin halidir. Ycelme yoluna koyulan saliklerin skut hali, manevi afetlerden uzak durmaktr. Mukarreb kiilerin skut hali ise, Tanr'ya yakn olmann verdii hazz derin bir skun iinde yaamaktr. Kim ki bu anlamda suskunluu tm hallerinde yaarsa artk o sadece Rabbiyle babaa kalmay baarmtr. Aslnda susmak, zellikle de i konumalar defetmek insan iin imknszdr. Bu yzden, hi olmazsa, mtemadiyen baka varlklarla kurduu diyalogun bitmesinin hemen ardndan Rabbiyle diyaloga geerse bu durum, kendisi iin daha hayrl olur. Kurtulu yolunun kapsn aralar. O artk konutuunda doruyu syler, nk kendini Rabbinde fani etmitir; sanki Rabbinin tercman olmutur. Kuran'da yle buyurulur: "O kendi arzu ve hevsyla konumad!" (Necm Sresi, ayet: 3). Doruyu konuabilmek, doru dilekte bulunmak, yanl sylememekten, yanl eyi dilememekten geer. Esasnda Tanr dnda bireyle konumak her hlkrda sakncaldr; konutuunda Allah'n

[tecellilerini] bulmamak bal bana ktdr. Rabbimiz buyurdu: "Onlarn ou fsltlarnda hayr yoktur; ancak sadaka vermeyi, iyilik yapmay veya insanlar arasn dzeltmeyi isteyenler hari." (Nis Sresi, ayet: 114) Bu durumun tam yetkinlemesi ile ilgili olarak yle buyurulur: "oysa onlar Hakk'a tapan, Allah' birleyici olarak dini yalnzca Allah'a tahsis edip ona ibadet etsinler diye emrolunmulard (Beyyine Sresi, ayet: 5) Sumt hali, vahiy trlerinden birinin makamdr. Sumt, yani verimli skut Tanr bilgisini getirir insana. 5 Uzlet: Yalnz kalarak aydnlanma Uzlet derin skutun merdivenidir. nsanlardan uzaklaan adam, konuacak kimse bulamaynca dilini terbiye etmeyi renir. Yalnzlk iki ksmdr: Mridlerin uzleti ki maddi yalnzlk demektir; bakalarndan fiili olarak uzaklamak demektir. Tamamen kalbin younlamasyla gerekleen ve d dnyadaki hereyin kalpten atlmasyla son bulan, derin kiilerin (:muhakkiklerin) uzleti. Onlarn gnlnde Tanr bilgisinden baka birey kalmaz. O kendi kalbinde Tanry mahade eder. Yalnzlaanlarn amac vardr. Dier insanlarn muhtemel ktlklerinden arnmak, kendisinin ykc etkilerinden bakalarn korumak, -ki bu ilkinden daha ycedir- ve Tanr ile dostluu tercih edip tm masivay boamak. kinci ama birinciden daha ycedir demitik; nk birinci amata insanlara suizanda bulunmak, onlar kt saymak vardr; ikinci durumda ise kiinin kendi nefsini muhasebe etmesi daha ok ne kar. Senin kendi nefsin hakknda suizan etmen bakalar hakknda suizan etmenden daha iyi! nk sen kendini bakalarndan daha iyi bilirsin. Ama yalnzl tercih edenlerin en ycesi, Rabbinin dostluunu tercih ederek inzivaya ekilenlerdir. Kim, Rabbinin dostluunu amalayarak yalnzlarsa kimse onu bilmez, Hak tarafndan ona verilen ruhi sr ve yeteneklerden kimse haberdar olmaz. Yalnz kalma isteinin bir kalbe yerlemesi, iki basamakta gerekleir; nce bir "yabanclama" gereklidir. Yabanclama, yabanl kalma hissi, kiinin kopmak istedii hal ve eylere (: masiva) kar tepki altr. Sonra varmak, snmak istedii eye doru yanamak, ilimek, nsiyet peyda etmek basama gelir. nsan gnll ve huzurlu yalnzla iten de budur. Yalnzlk, verimli suskunluu zenginletirir; ona katkda bulunur. Suskunluk, aslnda yalnzln getirdii zorunlu hallerdendir. Burada dilin susmasn kastediyorum. Kalbi susturmak, uzlet yoluyla elde edilemez. Yalnz kii ne denli gayret etse de Tanr'dan baka biriyle masiva hakknda konuabilir. Bu yzden susmay yolun esaslarndan kldk.

Kim uzlete yaprsa ilah birliin srlarna vakf olur. Bylece onun nnde ahadiyyet sfatnn (: Tanr'nn mutlak birliinin makam) srlar alr. Uzlet hali, mrid veya muhakkikin tm beeri niteliklerden soyutlanarak ycelmesi demektir. Uzletin en yksek derecesi, mutlak halvet makamdr. Bu makam "yalnzlk iinde yalnzlk" demektir. Byle bir uzletin semeresi, umumi uzletten daha gzeldir; daha verimlidir. Yalnzlaan, ayrlan anlamnda "mutezil" kii Tanr hakknda kesin bir inan ve gven hissiyle dolmaldr; ta ki hibir fikir gemesin gnlnden. Eer o, kesin gvenden ve "Tanr'y gryormuasna bilme makamndan (: el-yaqn) mahrum ise uzlet zamann bir tr azk saysn; yalnzl esnasnda ilah yansmalarn aynas olmak iin beklesin. Umulur ki ruhen glenir de Tanr'y gryormuasna inanma makamna yaklar. Verimli uzletin n artlarndan biri de bu makama geebilmektir.

Uzlet, dnya hakknda ak ve doru bilgiler getirir insana.

6 "Alk": Bedene hkim olarak aydnlanma

Alk, bu ilah yolun nc esasdr. Drdnc esas olan uykusuzluu da ierir. Tpk uzletin sktu iermesi gibi.
Alk iki trldr.

radi alk: mridin bilerek, nefsi terbiye etmek iin girdii alktr. Mecburi alk: muhakkiklerin (: derin sufilerin) al bu trdendir. Zira muhakkik kii kendini "a kalacam!" diye bir ama ve niyet erevesinde a brakmaz. Ama ilah nsiyet makamnda ise yediini azaltmak zorunda kalr bazen. Muhakkik kii, ilah heybet dediimiz g ve kudret makamnda ise onun yemei oalacaktr. Muhakkik sufilerin yemek konusundaki rahatlklar, tank olduklar azamet haline uygundur. Hakikat nuru, olanca arlyla azamet renginde onlara yansynca buna dayanmak iin gl bir bedene sahip olmak durumundadrlar. Eer muhakkik sufi az yeme durumundaysa ona yansyan tecellinin nsiyet ve dostluk rengi tamasndan trdr. Ama bu yola yeni giren mridde durum farkldr. Onun ok yemesi, Tanr zikrinden ve fikrinden uzaklamasna kanttr. Sanki Tanr'nn kapsndan telere srlmtr de ehvetin dizginleri ele ald nefis onu ynetmektedir. Hayvani hisler onda gldr. Mridin az yemesi, ilah rahiann kalbine yava yava dolduuna iarettir. Bylece bedeninin isteklerini takip etme derdinden uzaklap ycelmektedir. Alk, zorlanma derecesine varan bir ifrata gidilmedii srece hem yeni mrid hem de muhakkik iin iyidir. Yeni mridi gzel ve stn hallere hazrlar muhakkiki ise ilah srlara vakf klar. Ancak alkta arya gidilirse akln yitirilmesine, sama sapan hayallerin grlmesine ve mizacn bozulmasna yol alm olur. yleyse mrid kendi kendine "ben yceleceim" diyerek alk nbetlerine giremez! Ancak ehil bir stad nezdinde, onun uyar ve ynlendirmeleriyle giriir. Tek bana bu ie karar vermemelidir. Mrid tek bana kaldnda alk prensibini uygulamak istiyorsa yemeini dikkatli bir ekilde azaltmal; oru tutmal, gece ile gndz arasnda tek bir nle yetinmeye almaldr. (...)8 Aln kendine zg halleri ve mertebeleri vardr. Tevazu, efendilik, sakinlik, ak kalplilik, fuzuli ilerle uramama, gnlden kt eyleri geirmeme ve kendini Allah'a muhta hissetme aln mridde oluturduu hallerdir. Alk muhakkikte ise daha farkl hallere yol aar: ince ruhluluk, merhamet, ho dillilik, dostluk, varlk ve sahip olmak hissinin kaybedilmesi, Tanrdan gelen izzet ve heybet sebebiyle beeri / hayvani niteliklerden uzaklama gibi. Alk hali, muhakkiki "samedaniyet makam"na (: Tanr'nn sonsuz g sahibi olduunu ve hibireye ihtiyac olmadn; hereyin Tanr'ya muhta olduunu derinden hissetme) gtrr. Bu makam, kendine ait srlar, yansmalar olan yce bir derecedir ve biz "Mevqu'n-Nucm" kitabnda sz kalpten sz anca bundan bahsettik. H. 596 ylnda Cbiye ehrinde bunu yazmtm . Daha sonra birok nsha kopye edildi ama ben orada yoktum; bu ksm (: menzil) sabit deilmi o nshalarda. lahi gayret sahibinin faydalanaca haller vardr alkta. Yoksa sradan bu manada alktan medet ummas gereksizdir. Ama u da bir gerek ki sradan kiinin al, mizacn dzene girmesine, bedenin daha shhatli bir ekilde nimetleri tatmasna yol aabilir.

Alk insann eytan daha iyi tanmasna yol aar. Allah bizi ve sizi korusun ondan. 7 Uykusuzluk" Zihne hkim olarak aydnlanma Uykusuzluk aslnda aln semeresidir. Mide tamtakr olunca uyku da ekip gider. Uykusuzluk iki trldr: Gzn ak kalmas; fiili uykusuzluk, Kalbin uyank kalmas, zihn uykusuzluk Kalbin uyankl anlamnda uykusuzluk, insann ilah mahedeleri talep ederek gafletten, aymazlk halinden uyanmas demektir. Gzn uyank kalmas ise geceleri uyumamak yoluyla kalpteki himmeti (: manevi younluk ve yce bir amaca kilitlenme) artrmak iin yaplr. nsan gzn kapatp uykuya dalnca, kalbin manevi eylemi durur. Beden uyku devam etmekle birlikte kalp uyanksa, onun istei evvelce fiili olarak uyankken tank olduu eylere erimektir. (......)9 Uykusuzluun faydas, kalbin hi ara vermeden manevi iine devam etmesidir. Bu sayede ilah hazinelere erimek mmkn olur. Uykusuzluk bir tr bakm ve "vakti yenileme" demektir hem mrid hem de muhakkik asndan... Ancak muhakkik sufi, ilah ahlak gmleine daha fazla brnrken yeni mrid bunu bilmez, bunu tadamaz. Uykusuzluk makam, kayyumiyet makamdr. (: Tanr'nn her an kinat ynettii ve bir an ilgisini esirgese hereyin yok olacan youn olarak hissetme makam). Baz dostlarmz kiinin kayyumiyet makamyla btnlemesini, kendini bu mertebede gerekletirmesini yasakladlar. Baz dostlarmz da bu makamn ahlakna brnmeyi yasakladlar. ** Bir keresinde Eb Abdullah bin Cneyd'le grtm; o da bundan menediyordu. Ama biz bu fikirde deiliz. lah hakikatler bize unu retti ki; insan- kmil, ilah mertebenin tm isimlerini yklenecektir. Eer baz dostlarmz bu konuda ekimser kalp [tavakkuf ettiyse] insann hakikati ve varoluu hakknda yeterince bilgiye sahip olamaylarndandr bu tavrlar. Eer o dostumuz, kendini hakkyla tansayd, bu gibi hususlar ona zor gelmezdi. Uykusuzluk insana nefsini tantr. Bylece ilah bilgiyi elde etme yolunun, ruhi aydnlanmann drt esas tamamlanm oldu. Bilgi bunlarn zerinde ykselir. Allah' tanmak, kendi nefsini tanmak, dnyay tanmak ve eytan tanmak bu esaslar zerine dayanlrsa mmkn olur. nsan kendi nefsinden kopup masivadan10 uzaklaarak inzivaya ekilirse; Rabbini anarak baka eyi unutursa; beden gday terkedip herkesin uyuduu zaman uyank kalmay baarrsa onda drt temel nitelik "tahakkuk" etmi olur. Onun beeri / hayvani yn melekilie dnr; ibadeti, efendilie dnr; zihn alglar somut [be duyusu gibi] keskinleir, duyarl hale gelir. Bilmedii, grmedii eyleri yakndan bilmi, grm gibi olur. te kalan gizli hususlar ona aikr olur. O bir yeri terkedip gittiinde kendi ruhi "bedel"ini oraya brakr; o ehrin ruhlar onun yanna gelir; onunla sohbet eder,11 Eer o yerin halk bu ruhani varl sever ve barlarna basarlarsa onlar iin beden surete brnr. Onlarla konuur, aslnda onlardan uzaktadr ama dileklerini dinleyen, yerine getiren biri karlarndaym gibi gibi grnr orallara. Bazen bu " bedel" in asl sahibi kendi vatanna dnmek isterse oral insanlarn herhangi bir talebi olmadan da geliverir ve dolar yurdunda.
Ama uzaklarda iken kendi vatannda grnme, abdal olmayan kiiler tarafndan da gerekletirlir. Aradaki fark udur: Yce kii bir abdal olarak oradan gittiinde bilinli olarak kendi grntsn, "bedeli"ni brakr; o bu iin bilincindedir. Ama abdal olmayan kiinin bana bu i geldiinde o kendi

benzerini "bedel"ini orada terkettiini bilmez bile. nk o yukarda izah ettiimiz drt esasa dayanmam, bunlar hakkyla uygulamamtr.12 Allah sizleri ve bizleri bu esaslar anlama ve uygulama yolunda baarl klsn, hepimizi ihsan makamnda arlasn. Daima veren dost odur. Allaha hamdolsun, efendimiz Muhammed'e, Ailesine ve arkadalarna selam olsun. eviren: A. Sait Aykut

Notlar: 1. Bal Abdallarn Hayat Tarz" olarak evrilebilecek bu risalede ruhun olgunlamas ve ezoterik aydnlanma iin gerekli olan nefis terbiyesinin esaslar; ksaca bu iin madd koullar anlatlr. Baln devam baz nshalarda syle bir cmleyle tamamlanr: "ve bu yolda belirginleen ruh haller ve derin bilgiler" Bkz.; bn Arab, "Hilyet'l-Ebdl", Resil, nereden: Muhammed ihbeddin el-Arab Dr- Sdr, s. s. 507-513, Beyrut: 1997. Muhammed ihabeddin, bu nerini h. 997'de istinsah edilmi bir nshaya dayandrmtr. 2 Endlsl byk sufi. Sevenleri nezdinde eyh-i Ekber / En Byk stad diye bilinir. 28 Temmuz 1165'te Endls'n Mrsiye kentinde (Gney spanya) dodu. Araplarn cmertliiyle nl Tayy kabilesine mensuptur. bn Tufeyl ve bn Rd'n adadr. Otuz, yl boyunca srecek seyahatleri sonunda am'a yerleti ve 1240 ylnda burada vefat etti. Kuzey Afrika, Msr, Hicaz, Badat, Malatya ve Konya'ya gelen bn Arab, Anadolu zerinde youn bir ekilde etkisini hissettiren dnrlerdendir. bn Arab'nin irili ufakl 300 civarnda eseri vardr. Basl eserleri 50 kadardr. En mehurlar Fussu'l-Hikem ve Futhal- Mekkiyyedir. bn Arab zerine dlen erh, talikat, reddiye ve aratrmalar binlerle ifade edilir. Bugn bile yayormu gibidir; fikirleri, scak mnakaalarn konusudur. bn Arab ayn zamanda gl bir sz ustasdr. 3 Hayrlsn istemek, istihareye yatmak: Yaplacak bir i veya aklama iin doru mu yanl m diye ryaya yatmak ve ryada grlen sembollere gre hareket etmek demektir. 4 Esas metinde el-Krrase deniyor. Krrse forma sisteminin atasdr; duruma gre 16 ya da 32 sayfaya denk der. 5 Metindeki terim "el-kevn"dir ve pasif anlamyla varlk, kinat, varolu demektir. Aktif anlamyla varlk ise "el-vcd"dur. 6 Burada hibir kii ve varln kendi hali ile ilgili olarak tam bir bilin sahibi olamayn / Tanrsal bilince eremeyiini anlatyor. Bu bilince eremeyi, bn Arabi ontolojisinde varln zuhurdan nceki mutlak yokluk haline benzetiliyor. 7 Eb Talib Mekk 996 ylnda Badat'ta vefat etti. Yukarda anlan eseri tasavvufun en nemli klasiklerinden saylmaktadr. 8 Burada silik bir bolm var. Okuyamadm. 9 Siliktir. 10 Msiv: Tann gayrnda her ey; tm fanilik lemi. 11 bn Arab bu satrlarda "abdal" tarif ediyor. Abdal, "bedel"in ouludur, tebeddl le ayn kktendir; deiim, dnm yaayan ulu eren demektir. Bu deiim hem ruhdir hem de bedendir.

Abdallar, duas kabul olan kiilerdir; ama sradan biri gibi grnrler. Eski Trklerden kalan, "don" yani klk ve ekil deitirme sonucu her yer ve iklimde zuhur edip iyilere, zayflara yardm etme fikri de buna benzer bir anlaytr. 12 Burada ksa bir iir var, doru evirememe kaygsyla almadm. Cogito say:46 sayfa:23