1 Sivas Madmak Oteli Katliam ve Pakize Suda Rportaj

Prof. Dr. Ali Demirsoy, Hacettepe niversitesi

Haber Trk Televizyonu, 02.07.2011 gn, saat 16.00da Madmak Otelinde 33 aydn (ayrca iki otel grevlisi, iki de yangn karan kii) insann diri diri yakld tarihin anld gn (aslnda 84 insan diri diri yakmak iin eylem dzenlenmiti) galiba hayata Dair adl bir programda bir rportaj yaynlad. Yllarca nce bu tarihte (2 temmuz 1993) Dnya Biyoloji Olimpiyat iin Hollandann Utrecht kentinde bulunuyordum. ehirdeki bir kk geziden otele yeni dnmtm ki olimpiyat katlan lkelerin temsilcileri byk bir znt ve aknlkla yanma gelerek, gemi olsun demeye baladlar. Ne olduunu renmek iin televizyonu baktmda, bamdan aa kaynar suyun dklmenin ne olduunu orada rendim. Zamanmzda ok az rastlanan bir vahet sergilenmiti. Madmak Oteline saldran binlerce insann azndan akan salyalarn grr ve hezeyanla barmalarn bugn hala iitir gibi oluyorum. Daha sonra rendiimiz kadaryla ynetimdekilerin ihmali mi dersiniz, beceriksizlii mi dersiniz, kast m dersiniz ne derseniz deyin, Valilie ve Belediyeye birka yz metre uzaklkta bulunan Madmak oteli 3 saat boyunca iindeki insanlarla birlikte cayr cayr yanm. Aslnda ani olarak ortaya kan bir eylem deilmi, bir gn nce belirli bir mekndan gelen gstericiler Kltr Merkezindeki Ozanlar heykelini paralam. Daha sonraki gn Hkmet Konan talamayla eyleme balamlar ve saylar 20.000 ulam. Attklar sloganlar demokrasi ve laiklik kart sloganlarm. Bir gn nceden dersini alm olmas gereken gvenlik

2 gleri de herhalde eylemci olarak deilse bile seyirci olara katlm grnyorlar. Dorudan olaya karmayan; ama gerekli nlemi almayan yetkililerin hepsi u ya da bu ekilde terfi saylabilecek yerlere getirildi. Bu canileri savunan avukatlar kukusuz mesleki grevlerini getirmi olabilirler; buna karmann hi kimsenin hakk olmadn syleyebiliriz; ancak garabet, bu avukatlarn belirli bir dnya grn savunan partilerce zaman iinde bata milletvekili olmak zere ok nemli yerlere getirilmesidir. Olay, Trk tarihine ve ne yazk ki Cumhuriyetimizin temelinin atld bu ile bir kara leke olarak yazlmayla kald. Grntleri ok ak ve belirgin olarak alnm eylemcilerin pek az dostlar al verite grsn misali- yakaland, yargland (33 kii idama mahkm oldu; yayorlar; u anda hi biri hapiste deilmi; elebalarnn bir ksm kat, bugne kadar da yakalanamad). Hi kimse adalet yerini buldu diyemeden tarihin karanlklarna gizletildi Yirminci Yzylda bir ilde byle bir vahet olur mu diye aklnza bir soru gelebilir? Olursa niye olur diye de merak ediyor olabilirsiniz. Aslnda bu katliamdan kl pay kurtulan Aziz Nesinin Trk Milletinin zeks ile syledii szn ve bu vahetin neden ilendiinin yant yukarda verdiim tarihte ilgili televizyonda Pakize Sudann Sivas sokaklarnda rast gele yapm olduu grntl rportajda verilmitir. Pakize Suda, neredeyse 100 kiiye, giyimi kuam yerinde olana da, trbanl olana da, kyl giyimi olana da, gence de, orta yalya da yalya da, sakallya da sakalsza da yani anlayacanz her katman temsil eden insana bir soru sordu: Cumhur ne demektir? Bunun okul arkadann ad olduunu, demokrasi olduunu, ynetim biimi olduunu, laikli olduunu, milletvekili olduunu, iyi bir ey olduunu, zellikle cumhurbakan olduunu syleyenden tutun da byle bir

3 kelimeyi hi duymadn, daha nce ne olduunu bildiini, ancak imdi hatrlamadn, bu kelimenin ne anlama geldiini hi merak etmediini byle bir soruya yant vermek istemediini, hibir bilgim yok, konumak istemiyorum diyenlere kadar nmzden bir halk (cumhur) geti. Birka kii belirli belirsiz, sanki baka kelime bulamayp da ilk azlarna gelen kelimeyi sylyormu gibi halk dedi. Yine de sevindirici olan bir eyi sylemeden gemek istemiyorum. Belediye bakanna sorduunda hi duraksamadan halk dedi. Bylece Sivasta bu programda grme yaplan en az bir kiinin bu kelimenin anlamn tam bildiini grerek rahatladk. Hakkn yememek gerekir, programda belli ki orta eitimini tamamlam ve dnyadan haberi olan gen bir kzmz da duraksamadan bu kelimenin anlamn tam olarak syledi ve kamu ynetimi okuyarak vali, bakan ve cumhurbakan olacam diyerek de hedefini ortaya koydu. Bu kz grdkten sonra Sivastan umudu tmyle kesmedim; en az belli bir birikimi olan uygar bir kiinin bu ilde yaam olduunu renmem beni mutlu etti. Krsal kesim vatanda ok olan Sivasta bu kelimenin ne anlama geldiini bilmeyen ok kiinin olmasn bir yerde anlayla karlayabiliriz. Ancak, Pakize Suda hanmn mlakat yapt ok sayda insann Cumhuriyet niversite rencisi olduunu ya da bu niversiteyi yeni bitirdiini ya da bu okuldan mezun olduunu sylemesi rktrcyd. Niye mi? 4-5 yl boyunca senede en az 7-8 ay, hafta ii 5 gn niversitenin iindeki renci yurtlarnda kalyorsanz haftann 7 gn, zerinde Cumhuriyet niversitesi yazl bir kapnn altndan geiyorsanz ve siz bu kapnn zerindeki Cumhur yazsnn ne anlama geldiini merak etmiyor, anlamn renmiyorsanz, bu lke Madmak Oteli Katliamna benzeri olaya daha ok tank olabilir.

4 Bu tarihte Madmak Oteli Katliamn anmak iin yananlarn aileleri de dhil olmak zere anmak iin buraya gelenlere valilik bu alanda bulunmalarn yasaklam. ok kii byle bir yasaklamay garipsemi olabilir. nk en iyi ve etkili anma, olayn bulunduu yerde yaplrsa olur, rnein anakkale Savunmasnda, Aziziye tabyasnda, Maran Kurtuluunda ve birok benzer yerde olduu gibi. anakkale Savunmasn rnein orumda yaplan trenlerle anmayz. Madmak Oteli Katliam niye olayn getii yerde anlmamal? Byk bir olaslkla vali, byle iren bir olayn, gemiteki Babakan Yardmcsnn manevi ruhunun, ileri Bakan yetkililerinin, Yerel Ynetimin yetkililerinin, ilin kolluk kuvvetleri yetkililerinin ve selefi olduu makamn yetkililerinin daha fazla hrpalanmasn ve sulanmasn nlemeyi dnm olmal ki bu insanlar baka alanlara ynlendirmeyi uygun bulmu olmal. nk ocuunun diri diri yakld bir yerde, yaklanlarn ailelerinin ve dostlarnn o kiiyi o yerde anmas kadar doal bir ey olamaz. Aka ynetimler bu utanc bir daha anmsamak bile istemiyorlar Yukarda tarih ve saati verilen rportaj bize nemli bir uyary da getirdi. Trkiye niversiteleri balarn ellerinin arasna alp dnmelidirler. Bu niversitelerin yneticileri toplantlarda u kadar yurtd makale kardk deyip neceklerine ilk olarak bu okullardan biz ncelikle uygar ve kltrl insan yetitiriyoruz duygusunu tatmay rensinler. niversite ayn zamanda bir kltr yuvasdr ve bunun eitimdeki ad rtl bilgidir. Derinlii olmayan, dnya gr olmayan, empatisi (duygudalk) ve merak duygusu gelitirilmeyen insan robottur; robotlar verilen talimat yerine getirirler. Eer mum olmazsanz, karanla mahkm olursunuz. Mum olma grevi ilk olarak eitim kurumlarna den bir grevdir. Yanmayan mum ad mum olsa da- karanln aracdr; aydnln deil. Madmak Oteline saldranlar da bu ktan

5 nasibini alamayan, baka odaklarca ynlendirilerek robota dndrlm yaratklardr. Dilerim lkemiz yanan insanlarn klaryla deil, bilim yuvalarnn klaryla yolunu bulur ve uygar dnyada beklenen yerini alr Prof. Dr. Ali Demirsoy

Sevgili Kardeim Madmak Oteli Katliam ve Pakize Sudann Sivas rportaj bize gemite yaadklarmzn nedenlerini ve gelecekte de neler yaayabileceimizin nemli ipularn veriyor. Bu sefer yaz ksa, okumanz neririm. Sevgilerimle