temel fotoraf bilgileri

NDEKLER: nsz Fotoraf Nedir ? - Fotorafn Tanm - Ik Nedir? - In Temel zellikleri Fotoraf Makineleri - Fotoraf Makinelerinin Ksa Tarihi - NIKON un Ksa Tarihesi - Fotoraf Makineleri ve Trleri - SLR Fotoraf Makinesi Nasl alr? - Fotoraf Makinesinin Ana Elemanlar - Objektif ve eitleri - Diyafram ve Enstantene - Dijital Fotoraf Oluturan Grnt Sensr (CCD-CMOS) - Grnt znrl- Kayt Formatlar Fotoraf ekim Teknikleri - Fotoraf Makinesi Nasl Tutulur? - Pozlama(Fotoraf ekmek) - Edeerlilik Yasas(Enstantene-Diyafram) - ASA Kullanm - Beyaz Ayar (White Balance Ayar) - Net Alan Derinlii ve Kontrol Fotorafta Kompozisyon Fotoraflk Trleri ve Baz pular NIKON Dijital Fotoraf Makineleri ile Neler Yaplabilir ? Fotoraf Terimleri Szl Kaynaka

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

NSZ
Yzyln en iyi fotorafs nvanna sahip Henry Cartier Bresson Fotoraf Kalbi,Beyni ve Gz ayn nian izgisine getirmektir. diye tarif eder. Bu gzel tanmdan yola karsak fotoraf nce kalpte balayan bir servendir. Fotoraf ekmeyi kalbine koyan insan artk fotoraf adaydr. Bundan sonras ekecei fotoraf beyninde tasarlamak ve fotoraf ekmeden nce fotoraf karesini grebilmektir. te bakmak ile grmek arasndaki fark, fotorafnn asl iidir. Gnlk hayatmzn iinde cereyan eden olaylarn hi fark edemediimiz ynlerini fotoraf kareleri sayesinde fark ederiz. nk fotoraf an durdurur. Hayatn iinden sadece kck bir an ekip almak sadece fotoraf ile mmkn olmaktadr. te fotorafn bence bys bundan kaynaklanmaktadr. Bu byl servene kendini bir kere kaptran kii artk bundan kurtulamaz ve bir mr boyu fotoraf karelerinin peinden koar. te bu fotoraflar ekebilmek ayn zamanda bir bilim dal olan fotorafn teknik ynn bilmeyi gerektirir. Engin bir deniz olan fotorafln tekniini tm ynleriyle anlatmak olduka zor bir itir. Bu kitap D SLR fotoraf makinelerinin Trke kullanm kitapna ek olarak fotoraf servenine yeni balayanlara ilk etapta kendilerine gerekecek temel baz fotoraf bilgilerini ksaca anlatmak ve rneklendirmek iin hazrladk. Fotoraf severlere yararl olmasn umarz.

FOTORAF NEDR? Fotoraf kelimesi Foton (k) + Graf (izim) kelimelerinin birlemesinden oluur. Ik ile izmek olarak tanmlanabilir. Tanmdan da anlalaca gibi fotorafn en nemli usuru ktr. Bunun iin fotoraf eken kiinin tanmas gereklidir.

IIK Yukardaki ekilde bir ampul ndan etrafa yaylan k demetleri grlyor. Yani k biz bunu gremesek de aslnda hareketli bir nesnedir. Kaynandan ktktan sonra drt bir yana yaylan bu k demetleri fotoraf makineleri ile toplanarak grnt haline getirilir. Ik doal ve yapay k olarak iki trdr. Doal k kayna gnetir. Dier ampul, spot, floresan, fla gibi klar yapay klardr.

erdem.k @karfo-karacasulu.com

Erdem KILAVUZ Nikon Eitim Uzman

II

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Fotoraflkta n drt temel zellii vardr 1. Parlaklk 2. Yn 3. Renk(white balance ksmnda anlatlacak) 4. Kontrast Parlaklk Parlaklk, n younluunun lsdr. Bu younluu len cihaza pozametre ad verilir.Fotoraf makinelerinin iinde bulunan bu pozametrelerin yaptklar lme makinenin lm sistemi ad verilir. Nikon SLR Fotoraf Makinelerinde TTL yani objektifin iine giren n younluunu len ok gelimi 3D Color Matrix lm sistemi bulunur.

Nikon D SLR Fotoraf makinelerinde 3 farkl lm modu bulunmaktadr.

3D Matrisi(Blge Arlkl lm): En genel lm metodudur. Makine karemize giren tm klarn aritmetik ortalamasn karr. Genel manzara ve topluluk fotoraflar iin uygundur. Merkez Arlkl lm: Makine karenin ortasna arlk verir. Portreleri karenin ortasna yerletirdiimiz iin portre ekimleri iin uygundur. Spot (Noktasal) lm: Makine sadece aktif netlik blgesinden lm yapar. Hassas lmler ve makro ekimler iin uygundur. In Yn: ekilen konuya k kaynann hangi ynden geldii glgelerin pozisyonunu ve younluunu belirler. 3 tr aydnlatmadan sz edilebilir. 1- Cepheden Aydnlatma 2- Yandan Aydnlatma 3- stten Aydnlatma

fotoraf 1

fotoraf 2

1.fotorafta k younluu fazla nk gn ortasnda ekilmi ve ortam karlarla kapl. 2. fotorafta ise k younlu azalm nk gnbatarken ekilmi. Fotoraf ekerken tespit edilmesi gereken ilk ey budur. Her iki durumda yaplmas gereken ayarlar birbirinden farkl olacaktr. Bunu bilmek makineyi elde mi tutacamza, tiripota m balayacamza karar vermemize yardmc olur. Ayrca fotorafn rengini ve atmosferini belirler.
2 3

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

1. Cephe I : Ik kayna kamerann arkasndadr.Cephe nda konular dmdz gzkr. nc boyut gzkmez. Glgeler tamamen veya ksmen objenin arkasndadr ve objektif tarafndan grlmezler. Doru renkler almak iin cephe tavsiye edilse bile bu kta hacim ve derinlik etkisini fotorafa aktarmak imkanszdr. 2. Yanal Ik: Ik kayna konunun yan tarafndadr. Fotoraf makineleri ancak nesnelerin iki boyutunu alglayabilirler. Yanal aydnlatma ile nc boyut etkisi yaratlr ve derinlik hissi artar. Portreler iin en iyi aydnlatmadr. Bu aydnlatma en iyi pencere nnde yakalanr. 3. Tepe I : Ik kayna konunun zerindedir. Dier aydnlatma ekilleri arasnda en az fotojenik olandr. Bu tipik le gnei dr. Bu saatlerde ekilen portrelerde gz altlar ukurmu gibi kar. Bunun iin en iyi fotoraf ekim saatleri sabah saatleri ve gn batmna doru olan saatlerdir.

Kontrast: Fotorafta en karanlk blgelerle en aydnlk blgeler arasndaki farka kontrast denir.Ayrca birbirine zt renkler de kontrast oluturur.rnein krmz yeile gre kontrasttr.Bulutlu havalarda kontrast dkken parlak gneli bir havada kontrast yksek olur ve ton farkllklar daha belirgindir.yi bir fotoraf iin kontrastn dengeli olmas gerekir.Fotoraftaki parlak alanlar izleyenin dikkatini konudan uzaklatrrken yumuak tonlar daha vurgulu olarak grnr.

yksek kontrast

dk kontrast

Bunlarn sonucu olarak, k iin unlar sylenebilir: Ik fotorafn ekeceimiz konuyu aydnlatr. Glgeler oluturarak derinlik hissi verir. Aydnlk ve karanlk alanlar oluturarak fotorafn atmosferini belirler.

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

FOTORAF MAKNELER VE KISA TARH

CAMERA OBSCURA

Latince'de "kamera" "oda", "obscura" da "karanlk" anlamlarn tar.Gneli bir gnde, zerinde minicik bir delii olan bir odadan girdiinizde, deliin karsndaki duvar yzeyinde bir grntnn olutuuna tanklk edebilirsiniz. Bir sihir gibi grnmekle birlikte bu oluum, eskiden beri bilinen basit bir fizik kuralna dayanr. Doru boyunca yol alan k yanstc bir objeye arptnda, baz k nlar geri yansr. Yansyan k nlar ok ince bir malzemeden yaplm ok kk bir delikten salmakszn geebilirler. Bu k nlar delie paralel tutulan bir yzey zerine drldklerinde yanstc cismin ters bir grnts elde edilir. inli filozof Mo Ti, objelerin her ynde yansttnn farknda olarak, ok kk bir delikten geen n yaratt ters grnty, yazlarna M. 5. yzylda kaydeden ilk kii. Yine bir inli, Yu Chao-Lung, 10. yzylda, bir tr tapnak olan pagodalarn mimari modelini, bir perde zerinde grntler oluturmakta kullanr. Ancak, bu gzlem ve deneyler grntnn oluumuna ilikin geometrik bir teori oluturulmasna yetmez. M. 4. yzylda, Aristoteles "Problem" adl almasnda ine delii de denilen kk bir delikten elde edilen grntnn oluumunu yorumlamaya alarak; gne tutulmasyla ilgili sorularna yant arar ama doyurucu bir aklama getiremez.
6

10. yzylda yaam, Alhazen adyla da bilinen Arap fiziki ve matematiki bn Al-Haitam birbirinden farkl mumu belirli bir biimle dzenleyerek, zerinde kk bir delik bulunan bir perdeyi duvarla mumlar arasna yerletirir. Ikla dzenek arasndaki etkilemeyi inceledii deneyin sonunda Alhazen, grntnn sadece kk delikten geen k yoluyla biimlendiini ve sadaki mumun, duvarn sol tarafnda bir grnt oluturduunu notlar arasna kaydeder, dier yandan da n dorusalln alglar. Alhazen'in bu almalar 13. yzylda Avrupa'da deer bulur. Aristoteles'ten yaklak 1000 yl sonra, ngiliz filozof ve eitim reformisti Roger Bacon, Arap yazmalarndan rendii "karanlk kutu"nun ayrntl bir tanmn yapar. Rnesans'n byk ustas Leonardo da Vinci, ine delii grnt oluumunu perspektifle ilgili almalarnda ".varsayalm ki, gne, bir binay, bir meydan yad bronz bir bilezik yerletirir. Bu delikten gneli gnlerde geen nlarla gnein Katedral'in zeminine yapt izdm bugn bile grmek mmkn. lest, bu grnt Katedral'in zeminini bir "le iareti" olarak iki eit paraya bler. Katedral zemini ve "le iareti", o dnemlerde, saat yerine geen (zaman gstergeleri delii), 11 Mart kabul edilen bahar ekinoksunun Papa 13. Gregorius'un ne srd zere 21 Mart olduu iddiasn kantlamakta kullanrlar. ki yl sren dikkatli bir izleyiin ardndan Papa 13. Gregorius on gnlk bir farkla Jlyen takvimini dzeltir; bylece bugn de geerliliini srdren Gregoryen takvimi yaratlr. Bir ine delii kamerann ilk resmi gkbilimci Gemma Frisius'un "De Radio Astronomica et Geometrica" adl kitabnda izim olarak yer alr (1545).

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Astronom olan Gemma Frisius 1544'teki gne tutulmasn incelemek zere karanlk odasnda ine delii kullanr. Camera obscura adysa, 1571-1630 yllar arasnda yaam, modern bilimin nclerinden Johannes Kepler'in bulduu bir isim. Onun zamannda bu ad ressamlarn manzara resmi yapmakta yararlandklar mercekli bir delii olan karanlk bir kutu, adr yada oda anlamna gelir. Mercek kullanm grnty daha parlak hale getirerek, grntnn belli bir uzaklkta odaklanmasna araclk eder. Bylece kamerann bu tr Frisius'un 1544'te kulland aratan farkl hale gelir. 1620'lerde Johannes Kepler tanabilir bir camera obscura yapar. izimlerin de yardmyla ksa srede farkl biim ve ekillerde ok sayda camera obscura retilir. Bunlar o dnemlerin sanat yada amatr ressamlarnca pek ok alanda yardmc ara olarak kullanlr. 18. yzyla gelindiinde, camera obscura'lar yerlerini iinde ayna, nnde objektif bulunan fotoraf makinelerine brakmaya hazr haldedirler.

Nikon un Ksa Tarihesi

Nikon Corporation 1917de iki lider optik reticisinin birleerek Nippon Kogaku K.Kyi oluturmasyla kuruldu. Geen 60 yl iinde byyen irket optik lens ve fotoraf makinalar, teleskop, mikroskop, ve tetkik aletlerinin hassas ekipmanlarnn lider reticisi olmutur. Dnya Sava srasnda irket 19 fabrikaya ve 23.000 alana ulam, Japon ordusuna teleskoplar, lensler, bombardman vizr ve periskop gibi rnler salamaktayd. Savatan sonra tek fabrikayla sivil rn grubuna dnld. Kameralarn yansra Nikon Corporation ileri derecede optik ve hassas fotolitografi ekipmannda dnya lideridir. 1980de, ilk stepper, NSR-1010G, Japonyada retilmitir. O zamandan beri, Nikon 50nin zerinde stepper modeli ve semikondktr ve likid kristal tehir retimi iin scannerlar karmtr.O gnlerden bu yana fotoraf makineleri ve optik sektrnn lideri olan Nikon tm dnyada amatr ve profesyonel milyonlarca fotorafnn tek tercihi olmutur.

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

FOTORAF MAKNELER
SLR( Single Lens Refleks): Tek Objektifli Refleks Makine manasna gelir.Bu tip makineler objektifleri deiebilen ayna ve perde obtratr sistemi ile pozlama yapan profesyonel makinelerdir.
SLR

Perde ve aynann bu yukar aa hareketine obtratr ya da enstantene ad verilir. Bu hz sensre decek n sresini ayarlar. Bu akn sonunda grnt oluur ve hafza kartna kaydedilir.

FOTORAF MAKNESNN ANA ELEMANLARI

OBJEKTF In sensre istenilen biimde dmesini salayan mercekler grubundan oluan objektifler ,fotoraf makinelerinin en nemli aksamdr.Objektiflerin en nemli zellii bize gsterdikleri adr. Buna objektifin gr as denir.Gr alarna gre objektifler: Normal a,Geni a ve Dar a olarak gruptur. Normal A: 50 mm objektifler insan gzne en yakn gr asn verdii iin normal al objektif olarak kabul edilir. Yani 50mm bizim grdmz ayla grrler. Dar A: 50mm in stndeki alara dar a denilir. Grlen a daralr. fakat uzaktaki konulara biz yerimizi bozmadan yaklaabilir. Bunun iin fazla yaklalamayan konularda kullanlr. rnein 85mm-105mm-300mm lenslere dar a ya da teleobjektif denilir. Geni A: 24mm ile 18mm arasnda kalan lenslere geni al objektifler denir. Gzmzle grdmzden daha geni bir alan gsterdiinden geni manzara ve topluluk fotoraflarnda tercih edilir. En geni al objektiflere balk gz objektif ad verilir. Bunun nedeni balklarn 180 derecelik geni bir ayla grmeleridir.

Kompakt

Kompakt Makineler: Ebad olarak daha kk ve kullanm daha basit, deiken odak uzunluklarna ve deimeyen zoom lenslere sahip,merkezi obtratr sistemi ile grnty sensre gnderen amatr kullanma uygun makinelerdir. Bu tip makinelerde optik zoom zellikleri 3x-5x gibi ifade edilir. rnein 35-105 zooma sahip bir kompakt makine iin 105/ 35= 3x optik zoom denilir.

SLR FOTORAF MAKNELER NASIL ALIIR? Ik fotoraf makinesinin objektifi ile muhatab olur. Bunun iin lens kalitesi ok nemlidir. Lensin iindeki mercekler k demetlerini toplayarak diyafram mekanizmasna gnderir. Burada n ieri giri iddeti ayarlanr. Gvde de 45 derecelik aynaya gelen grnt buradan makinenin st ksmndaki pentaprizmaya aktarlr. Deklanre basldnda bu ayna ve hemen arkasndaki perde beraberce yukar kalkar ve grnt fotorafn olutuu grnt sensrne ular.
10

11

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

16mm-14mm-10,5mm lensler balk gz objektif snfna girer. Balk gz objektiflerde fotorafn kenarnda distorsiyon denilen bombeleme oluur. Bu durum i mimari ekimler iin uygun deildir.

OBJEKTF GR AILARI

10,5 mm balk gz

Deiken Odakli (Zoom) Objektifler: Deiken gr as salayan iki al objektiflerdir. Bu sayede hem geni al hem dar al ekimler yaplabilir. rnein 18-135mm bir objektif ile hem bir topluluk fotoraf hem de portre ekebilmek mmkndr. Makro Objektifler: Bu objektifler kk konulara 1cm kadar yaklaarak netlik yapabilmemize olanak salayan bir objektif trdr. Nikona zg 60mm-105mm makro objektifler Nano kaplama ile sfr yansma ile berrak grntler olutururlar. Doada kullanld gibi di hekimliinde ve medikal fotoraflkta kullanlrlar.

105mm macro
12 13

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

DYAFRAM Diyafram, objektifin iinde gzbebei gibi alan ve kslan bir mekanizmadr. nsan gz az kl bir ortamda alr, ok kl bir ortamda da kslr. ite diyafram da ortamdaki a gre kslr ve alr. Bylece makinenin iine girecek n miktarn kontrol eder. Diyafram deerleri aadaki gibi sralanr.

ENSTANTENE Enstantene kelime manas olarak zaman aral demektir. CCDe decek n sresini kontrol eder. Obtratr, perde hz da ayn anlamdadr. Perde ve aynann yukar aa hareketinin hzdr. Perde fazla sreyle ak kalrsa ieriye girecek k miktar artar. Daha az sre ak kalrsa da k miktar azalr. Enstantene deerleri aadaki gibi yazlr.
1/1- 1/2- 1/4-1/8 -1/15- 1/30 - 1/60 - 1/125-1/250-1/500-1/1000sn

Normal gn iin normal diyafram f:8 kabul edilir. Saysal olarak bunun altndaki deere ak diyafram, stndeki deere ksk diyafram denir. yani bu izelgeye gre en ak diyafram f:1,4 , en ksk diyafram f:22 dir. Baka bir deyile f:22 de ieri en az k, f:1,4 de en ok k girer. Diyaframn bir baka fonksiyonu da netlikle alakaldr. Ksk diyaframlarda netlik her zaman fazladr. Ak diyaframlarda ise netlik genelde yaylmaz, blgesel olur. Bunu gznz ksarak bir yazya bakarak test edebilirsiniz. Gznz kstnzda yazy daha net grebilirsiniz. Diyafram deerleri makinelerin bilgi ekrannda da f harfi ile gsteriler.

rnein:1/250 enstantene saniyenin 250 de biri manasna gelir. 1/1 enstantene de 1sn dir. 1/1000 ise ok ksa bir sredir. Gn iin normal enstantene deeri 125 enstantenedir. Bunun saysal olarak altna dk enstantene, stne de yksek enstantene hz denir. Yani 1/15 dk enstantene 1/1000 yksek enstantenedir. Buradan yola karak n az olduu bir mekanda ieri daha fazla sre k girmesi iin dk enstantene, k ok ise az sre k girmesi iin yksek enstantene kullanlmaldr. Enstantenenin bir baka esprisi de hareket ile alakaldr. yksek enstanteneler hareketi dondurur. hareketli konular duruyormu gibi fotoraflamamz salar. Dk enstanteneler ise fotorafa hareket hissi katar.

1/1000 yksek enstantene

14

1/8 dk enstantene
15

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

BAKA Yaygn olarak vizr denir. Elde edilmek istenen grntnn nasl olacana ilikin n izleme olana verir. ou makinede telemetre, krk grnt, mikro prizma gibi netlik yapmay kolaylatrc sistemler baka ierisinde yer alr. Ayrca k lm, klama, diyafram, enstantene hz, fla, pil kontrol gibi denetlenebilir ilemler de bakatan izlenerek yaplabilir. DIGITAL FOTORAFI OLUTURAN GRNT SENSRLER (CCD-CMOS) Dijital fotoraf makinelerinde n kayt ortam Foto Sensrlerdir. Bu sensrler elektrik ykne evirirler. Foto sensrlerin ebadlar Nikon D3 Haricinde 35mm filmlerden daha kktr. Bir film 24x36mm iken Nikon DX formatndaki bir SLR makinenin sensr ebad 15,8x23,6mm dir. Bu foto sensrlerini oluturan her bir noktaca pixel(Picture element) ad verilir. Bu pixeller filmdeki grene benzetilebilir. Yalnz kimyasal deil elektronik olarak grnty olutururlar. Pikseller genel olarak kare eklindedir.Her pixel zerine den n parlaklna gre bir elektrik yk oluturur. Bunun iin pixellerin says arttka iblm de artar ve sonuta milyonlarca pixelin rettii grntnn kalitesi ortaya kar. 12 Milyon Piksel bulunan bir makine iin 12 Megapixel tanm da yaplabilir. Pixellerin oluturduu grnt renkli deildir. Bunun iin her pixelin nne bir filtre gelecek ekilde zgara eklinde renk filtreleri bulunur. Bunlara RGB filtre sistemi denir. RGB-filtreleri ana renkler olan krmz -yeil -mavi szgeleri aracl ile her pixelin zerinde bulunan rengi yklenmesini salar. Bylece grntnn rengi de kaydedilmi olur.Temel renk deerlerine ayrlr ve ayr olarak deerlendirilir. Temel renkler iin hesaplanan deerler yazlmlar tarafndan birletirildiinde, her renk-kesiminin zgn rengini belirlemek mmkndr. Bu ilemler sonras veriler bilgisayar ve yazclarn alglayaca bir hale getirilerek makinenin arabelleine sonrada hafza kartna aktarlr.
16

Uzun gibi Grnen bu serven Nikon Makineler tarafndan kullanlan EXPEED teknolojisi sayesinde ok hzl bir ekilde gereklemektedir.

DX Sensr

FX Sensr

FX Sensr DX Sensrn 1.5 katdr.te bu 1.5X farka Fokal arpan denir. DX olmayan bir objektifi DX olan bir gvdeye takarken bu fokal arpan devreye girer. rnein: 24mm bir objektif DX bir makineye taklacaksa yeni a 24 x 1.5= 36mm olur. Dnyada kullanlan iki tane foto sensr sistemi vardr:CCD ve CMOS CCD (Charged Coupled Device): Yk Birletirme Aygt anlamna gelen grnt sensr sistemidir. Pikseller bu sistemde a maruz kaldklarnda ayr bir elektrik amplifikatrne aktarlr ve veri dijitale evrilir. Bilgilerin bu aktarlma sresi ksa da olsa gecikmeye neden olur. Bu da saniyede ka fotoraf ekileceini belirler. CMOS (Complymentary metal okside semiconductor): stn metal oksit yar iletken anlamna gelen bir grnt sensr sistemidir. CMOS sisteminde her pikselde digitale eviren bir devre vardr.Bunun iin grnt aktarm daha hzl bir ekilde gerekleir. CMOS sensrlerin CCD den daha kalitesiz olduu ynndeki yanl inan Nikonun D SLR modellerinde kulland CMOS Sensr kalitesi ile ortadan kalkmtr.

17

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

GRNT ZNRL Bir fotoraf makinesinin znrl kalitesi ile e deerdir. Bu kaliteyi ilk nce objektifin kalitesi belirler. Amatr kullanc tarafndan ounlukla da gz ard edilir. Nasl bir sensr kullanlrsa kullanlsn objektif kalitesi dk bir fotoraf makinesi kaliteli bir fotoraf retemez.1917 ylndan bu yana objektif retimi yapan Nikonun fotoraf makinelerinde kulland Nikkor lenslerin kalitesi tm dnyada kabul edilen bir gerektir. Grnt znrln belirleyen ikinci faktr sensrn ierdii piksel saysdr. Piksel says arttka ince detaylarn alglanabilmesi artmakta ve daha keskin grntler elde edilebilmektedir. znrlk faktr fotoraf basksnn kalitesini de etkilemektedir. Orta boy bir bask iin 3MP yeterli iken byk boy basklarda 12MP lik bir grnt gerekir. Bask kalitesini etkileyen bir dier faktrde in bana den nokta saysn ifade eden DPIdr. Kaliteli bir bask iin 300 dpi bir grnt gerekir. Nikon digital fotoraf makineleri 300 dpi kayt yapmaktadr. Ayrca grntnn Renk derinliinin ifade eden Bit kavram da renk zenginliini etkileyen bir faktrdr. Digital fotoraf makinesinde bit says RGB kanallarnda ne kadar rengin kaydedildiini gsterir. Nikon D SLR makinelerde NEF Formatnda 14 bit grnt elde edilir. DIGITAL FOTORAF MAKNELERNDE KAYIT FORMATLARI Dijital fotoraf makinelerinde 3 kayt format bulunur: JPEG,TIFF ve RAW JPEG: Sk sk karlatmz, The Jint Photographic Fxperts Group (JPEG) format, gerek renk deerlerini ieren bir sktrma formatdr. Grntnn ayglanmas iin ok gerekli olmayan detaylar bulup atarak dosyay sktrdndan kaypl formatlar arasnda anlr. Kaybedilen detaylarn geri getirilmesi mmkn olmadndan,
18

dosyann kopyasn kaypsz bir yntem ile korumakta yarar vardr. Her kaydedili srasnda kayp miktar arttndan JPEG dosyalar sadece bitecek ilerin yaratlmas iin kullanlmaldr. Grnt kalitesi, gz tarafnda orjinalin ayns gibi grnse de, yine de kayplar mevcut olacaktr. TIFF: TIFF format yani Togged-Image File Format, farkl iletim sistemleri ve uygulamalar arasnda kaypsz ve esnek bir dosya dei tokuu salamas nedeniyle tm almalar iin uygun bir format olarak bilinir. TIFF format, RGB, CMYK, LAB gibi neredeyse tm renk birimlerini destekler. TIFFin destekledii pek ok sktrma program olmasna karn en ok kullanlan LZW sktrma yntemidir. TIFF ayrca ok sayda alfa kanal desteklemektedir. Dijital fotorafn medyaya (Compact Flash, Smart Card vs.) kaydedilirken kullanlan, tercihe bal olarak deiik tipte sktrma seeneklerine imkan salayan ancak her art altnda JPEGden daha fazla yer kaplayan bir resim formatdr. RAW: Nikon Fotoraf Makinelerinde zel RAW formatnn ad NEFdir (Nikon Elektronik Format). RAW farkl bilgisayar ve iletim sistemleri arasnda bilgi iletimine izin veren esnek bir formattr. Kanal says, her kanaldaki piksel derinlii, dosya uzants ve balk bilgileri tanmlanabilir. Her trl renk modunda kayt yapma imkan sunar. RAW format, ekilen fotoraflara Nikon Capture programlarnda white balance e kadar ou ayara mdahale etmeye imkan verir. ylece dier formatlarda mmkn olmayan hatalar telafi edilebilir.

19

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

FOTORAF EKM TEKNKLER FOTORAF MAKNES NASIL TUTULUR? Fotoraf ekmek iin ilk nce tam manasyla hakim olabilmek iin fotoraf makinesinin doru tutulmas gerekir. Fotograf makinesi boyuna asl olarak gbek seviyesinde tanmaldr. Burada durmas makinenin saa sola arpmasn engelledii gibi ok ksa srede ekim pozisyonu almay da kolaylatracaktr. Ellerin bo olmas doada ihtiyacnz olan dengeyi salayacaktr. ekim annda ncelikle sol el avu ii yukar bakacak ve ne doru alarak makine denge noktas avu iine tam oturtulmaldr. Parmaklar ok skmadan hafif bir ekilde kavramal. Sa elimizle de makinenin sa tarafn kavradktan sonra ekeceimiz konuya doru ynlenmeliyiz. Baka sa gzmze iyice yaklatrlmal ve iyi bir kompozisyon semeliyiz. Beden dengede olmaldr. Bedene salam bir duru vermek iin bir duvar, bir aa, bir sokak lambas gibi yaslanacak salam bir yer bulmaya allmaldr. Normal bak seviyesinden daha alak pozisyonlarda almann zorunlu olduu durumlarda, melerek almak ok sakncaldr. nk vcut bu ekilde tam bir dengede duramaz. Byle durumlarda en iyi yntem, yere diz dayamaktr. Ayakta, hibir yere yaslanmadan fotoraf ekiminde ayaklarn birletirilmesi sakncaldr. Ayaklarn birbirinden omuz genilii kadar ak tutulmasyla salam bir duru salanr Kompozisyon seiminden nce en azndan bir kolumuzu gvdemize yaptrmalyz. Bylece sallanma riskini en aza indirdikten sonra bir kontrolle beraber nefesimizi tutup deklanre basmalyz. POZLANDIRMA Fotoraf ekim eylemine pozlandrma denir. Yani makine aracl ile kaydetme ilemidir. Doru bir pozlama iin fotorafnn kullanaca iki enstrman vardr.Diyafram ve enstantene.
20

Enstantene n sensre ya da filme ne sre ile gireceini diyafram ise ne miktarda gireceini belirler. Bu ikisi dengeli bir ekilde kullanldnda doru bir pozlama elde edilmi olur. Nikon D SLR Makinelerinde ok gelimi poz lm sistemleri bulunmaktadr. Makinelerin P olarak gsterdii Program modunda makineler, bu hassas lm sistemi ile ortamn gerektirdii enstantene ve diyafram kendileri ayarlarlar. Ancak fotoraf kendi ekmek istedii kompozisyona gre bu ayarlar deitirmek isteyecektir. rnein net alan derinliini kontrol etmek iin diyaframa mdahele etmek gerekecektir.te burada enstantene ve diyaframn dengelenmesi gerekir.Bu dengeye Edeerlilik Yasas denir. EDEERLLK YASASI Edeerlilik yasas genel olarak bir kovann su ile doldurulmas ile rneklendirilir. Bu rnekte kova grnt sensr( CCD,CMOS) Suyun akma iddeti diyafram, suyun akma sresi de enstanteneye benzetilebilir. Kovann tamadan ve yarm kalmadan tam olarak dolmas da doru bir pozlama olacaktr.O halde musluk ne kadar ok alrsa (diyafram) musluun ak kalma sresi(enstantene) o oranda azaltlmaldr ki kova tamasn. Buradan yola karak diyafram ne kadar alrsa yani n makineye giri iddeti ne kadar artrlrsa (diyafram amak saysal olarak kltmedir. r.2,8) enstantene deeri o miktarda arttrlr yani n makineye giri sresi azaltlr. (Enstantene artnca k daha az srede ieri girer. Enstantene 1/250 iken 1/60 dan daha az k sensre der.) Bylece doru bir pozlama ile a doymu keskin bir grnt elde edilir.
21

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

POZLAMA TELAFS Baz konular fotoraflarken istenen sonucu elde etmek iin,pozlamada makinenin nerdii deeri deitirmek zere pozlama telafisini kullanmak gerekebilir. rnein kompozisyonumuzun iinde parlayan bir nesneyi vurgulamak iin arka plan karartmak gerekir bunun iin pozlama eksiltilir. Kural olarak, ana konu arka plandan daha karanlksa artan telafi yani ( + ) ana konu daha parlaksa azalan deer telafisi yani ( - ) deerler kullanlr.

rnek: Sadece spot ile aydnlatlm bir ortamda 100 ASA da Makinemizin pozometresi 1/15 enstantene ve f:3,5 diyafram veriyor.ASA mz 1600 e alrsak yeni enstantene ve diyafram deerimiz 1/60 f:5,6 olur. Daha net bir fotoraf elde edilir.

ASA(ISO) KULLANIMI ASA daha ncede anlatld gibi, grnt sensrnn k hassasiyetidir. Yksek ASA larda k hassasiyeti artar. Dk k koullarnda ASA arttrlarak pozlamann dengeli olmas salanabilir. ekim yaptmz ortamda k azsa dk enstantene deeri kullanlr ya da fla kullanlarak yksek enstantene deerine klr. Ortamn kendi kaybedilmemek isteniyorsa flasz rnein 1/20 gibi dk bir enstantene ve f:2,8 gibi ak bir diyaframla ile ekim yaplr. Ancak bu hzda tripotsuz elde ekim yaplrken makinenin titreme olasl yksektir. Ayn zamanda ak diyafram deerlerinde netlik daha azdr. Bu aamada yaplmas gereken ASA y ykselterek ,yksek bir enstantene ve daha ksk bir diyaframa ulamaktr.

WB (White Balance) BEYAZ AYARI In rengi k kaynann rengine gre deiiklik gsterir.nsan gz k kaynann rengindeki deiikliklere adapte olabilir ve sonuta ister glgede, ister dorudan gne nda isterse parlak k altnda olsun beyaz objeleri beyaz grr. Filmli kameralarda kullanlan filmin aksine dijital kameralar resimleri k kaynann rengine gre ileyerek bu ayarlamann bir benzerini yapabilmektedir. Bu ilem beyaz ayar olarak bilinir. In rengi ssyla ilgilidir. In ss KELVN (K) ile gsterilir. Kelvinmetre ile llr. Ana k kayna olan gnein, gndoumunda renk scakl 3100-4300 Kelvin, gn ortasnda 5000-7000 Kelvin,kapal-bulutlu bir havada 6000-8000 Kelvin ve gnbatmnda 2500-3100 Kelvin arasnda deiir.
23

22

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Kelvin dereceleri 5500 k nin altna doru indiinde renk spektrumunun scak tonlarna doru gideriz yani sar , yeil , turuncu ve krmz renkler fotorafmza hakim olmaa balar. 5500 K stne kldnda ise souk tonlara yani mavi renge doru gidilir. (bkz resim1) Yapay k kaynaklar floresanlar yeil , tungsten ev ampulleri sar tonlu aydnlatmalar yaparlar , filmli makineler zamannda objektifin nne renk derecelerini dengeye getiren mavi ya da sar tonlu filtreler kullanyorduk , imdi ise digital fotoraf makinemize kullandmz k kaynann trn seerek beyaz ayar yapyoruz. IIK KAYNAKLARINA GRE KELVN DEERLER

Nikon D-SLR Fotoraf Makinelerinde Kullanlan White Balance Seenekleri: Auto (Otomatik):Beyaz ayar fotoraf sensr ve 1.005-segmentli RGB sensr tarafndan llen renk ss kullanlarak otomatik olarak ayarlanr.Ancak Auto WB Tam istenilen neticeyi vermeyebilir.zellikle stdyo klandrmasnda zel WB Ayar yaplmaldr. Incandescent (Parlak): Parlak klandrma altnda kullanlr. Fluorescent (Floresan): Floresan klaryla aydnlatlm bir mekanda flasz ekim yaparken kullanlr. Direct sunlight (Dorudan gn ): Dorudan gne yla aydnlanan konularda kullanlr. Flash (Fla): Makinenin zerindeki dahili fla ya da sonradan taklan flalarla(SB 800-SB 600) kullanlr. Cloudy (Bulutlu): Gkyz bulutlarla kapal iken gnnda kullanlr. Shade (Glge): Gnnda konular glgedeyken kullanlr. Choose color temp.(Renk ssn se): 2.50010.000 K aras renk ssn deerler listesinden seebilirsiniz. Preset manual (Belirlenmi manuel): Konu, k kayna veya mevcut fotoraf beyaz ayarn referans olarak kullanabilirsiniz.(Stdyo Iklandrmas)

24

25

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Floresan I Auto WB

Floresan WB Seenei

STDYO IIKLANDIRMASINDA WHITE BALANCE AYARI Stdyo ortamnda parafla sistemi ile yaplacak ekimlerde auto WB ya da fla WB ayar istenilen neticeyi vermeyebilir. Bunun iin makinemizin WB seenekleri ierisinde bulunan K Kelvin deerleri seeneini ya da PRE (nceden belirlenmi beyaz ayar) seenei kullanlarak kendi stdyonuza zel bir WB oluturmak ideal renk ve keskinlik iin gereklidir. Stdyoda White Balance iin 2 temel seenek bulunur. 1-Kelvin seerek: Stdyolarda kullanlan paraflalar gnn taklit ettikleri iin, kaliteli bir paraflan 5000-5500 arasnda bir Kelvin vermesi gerekir. WB seeneklerinden 5000K da bir denem ekimi yaplarak, Elde edilen renge gre mavi renk hakim ise 5000K dan yukar bir deer(5500), sar renk hakim ise 5000K dan aa (4500) bir deer seilir. 2-PRE(Beyaz Ayar) d0 a kaydetme: Stdyodaki kurulu klandrmann nne ntr gri (ak gri fon perdesi olabilir) bir nesne yerletirilir ve aadaki admlar izlenerek beyaz ayar d0 a kaydedilir.

1.ADIM:Referans olarak kullanlmak zere gri bir fon perdesi indirin. Tam kardan eit mesafeden eit gte iki parafla nne yerletirin. 2.ADIM: Makinenizin WB butonuna basn. PRE seeneini grnceye kadar ark evirin. WB dmesini ksa bir sre brakn PRE ekranda yanp snmeye baladnda tekrar WBye basn. 3.ADIM: Gri fonu kadrajmz tam dolduracak ekilde ereveleyin ve denklanre basn. lm alndnda ekranda (good) yazs grnr. 3sn boyunca gd yazs yanp sner. Artk ekim moduna dnebilirsiniz.makinenizde PRE d0 seili olduka makinanz bu ayarlar kullanr. Digital fotoraflkta White Balance ok nemlidir. nk tm renkler beyaz renkten meydana gelmektedir. Eer beyaz tam beyaz olursa elde edeceimiz fotoraflarmzdaki renklerin ton aralklar dzgn olur. Fotorafn kalitesini belirleyen renk tonlarnn doru olmas fotorafmzn kontrast ve keskinliini arttrr. Diyebiliriz ki doru bir pozlamadan sonra ayarlanmas gereken en nemli unsur White Balancedir.

26

27

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

NET ALAN DERNL VE KONTROL Net Alan Derinlii olgusu isminden de anlald gibi netlik ile alakal bir olgudur.Netlik fotorafn tmne yaylmaz. Fotorafn baz yerleri net, baz yerleri deildir. Optik kurallar gerei, fotorafn en net ksm sizin netlemeyi yaptnz noktadr. Bu noktann arkasnda ya da nnde bulunan dier yerlerde netlik azalr. Fotorafta "net" olarak alglanan alana net alan derinlii denir. Net Alan Derinliinin artmas ya da azalmas fotoraflarda deiik etkiler yaratr. rnein; bir portre fotorafnda net alan derinliinin azalmas yani kiinin arkasnda bulunan nesnelerin belirsiz grnmesi, kiiyi daha n plana karr. Ancak insan-mekan ilikisinin kurulmas gerekli ise kiinin bulunduu mekann da anlalr olmas iin arka plann da net olmas gerekir. te bunun iin Net Alan Derinliinin kontrol fotoraflkta nemli bir kilometre tasr. Net Alan Derinliini kontrol altnda tutabilen bir fotoraf artk tesadf deil, bilinli fotoraflar eker ve ekecei konuya gre kullanlacak objektiflere ve ekipmanlara karar verir. Net Alan Derinliinin artmas ya da azalmas 3 Faktre baldr. 1-Diyafram Akl Ak diyafram deerlerinde (r.f:2,8)net alan derinlii azalr. Ksk diyaframda (r. f:22 ) da tersine net alan derinlii artar. Net alan derinliini azaltmak isteyen bir fotoraf diyaframn olmas gerekenden daha ak kullanr. Ancak enstantene (perde hz) ile pozlama dengelenmelidir. Bunun iin diyaframn alma miktar kadar enstantene deerimiz rakamsal olarak ykseltilir.Yani daha hzl bir perde hzna ayarlanr.

RNEK: Aadaki gibi bir konuyu fotoraflyoruz. Makinemiz P konumunda bize 1/125 enstantene ve f:11 diyafram veriyor. Fakat biz net alan derinliini azaltmak ve arka planda grnen nesnelerin belirsiz kmasn istiyoruz. Bunun iin 11 olan diyaframmz 1,4 e getiriyoruz. Doru bir pozlama iinde aadaki tablodaki gibi 8 den 1,4e indiimiz 5 basamak kadar ters orantl olarak enstantenemizi ykseltip 1000e kadar getiriyoruz. Bylece hem alan derinlii azalm hem de doru pozlanm bir fotoraf elde ediyoruz.

2-Objektif Odak Uzakl Dar al objektiflerde (r.200mm) optik kurallar gerei netlediimiz alann arkasnda ve nnde bulunan nesnelerin netlii azalr. Net alan derinlii azalm olur. Geni al objektiflerde (r.18mm) ise netlediimiz alan dndaki yerlerde net olur ve net alan derinlii artar.

28

29

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

LG ODAI: ektiimiz fotorafn ilk grevi bakan gzlerin fotoraf iinde dolamadan veya ok ksa bir gezinti sonunda fotorafn ilgi merkezine gitmesini salamaktr. lgi merkezi yani fotoraf ekmemizin gerektiren herey olabilir. Fotoraftaki ilgi merkezi fotoraf karesi iinde herhangi bir yere yerletirilebilecei sylenir. lgi merkezinin ortada olduu durumlarda iyi sonu veren konularn bina, heykel, gn doumu veya batmndaki gne ve da fotoraflar olduu sylenir. Fotorafa bak yn ve ilgi merkezinin doru orantl olduu da sylenir. Yani soldan saa doru okuyor ayn zamanda yazan insanlarn fotoraf da soldan saa doru okunduu sylenir. Bu bakmdan ilgi merkezinin solda olmas beklenir. Bu gr sadan sola doru okuyanlar insanlar iin de geerli olacandan ikilem yaratt iin pek tutulmaz ama yinede aklnzda bulunsun. Genelde fotorafa sol alt keden girildii ve st ksmlardan kld gr hakimdir.

Objektif 135mm 1/125sn f:8

Objektif 135mm 1/1000sn f:2.8

3-Objektif ile Konu Arasndaki Mesafe: ekilecek konu objektife yaknlatka net alan derinlii o oranda azalr.Buna en iyi rnek makro ekimlerdir.zellikle rn ekimlerinde makro objektiflerle konuya yaklalarak net alan derinlii azaltlr ve asl netlenen rn daha da vurgulanm olur. FOTORAFTA KOMPOZSYON Yzyln en iyi fotorafs nvanna sahip Henry Cartier Bresson Fotoraf Kalbi,Beyni ve Gz ayn nian izgisine getirmektir. diye tarif eder. Dier nl bir fotoraf Robert Capa da Fotorafnz yeterince iyi deilse konuya iyice yaklamamsnzdr. der. Fotorafln en nemli unsurlarndan biri de fotorafta kompozisyon oluturmaktr. Kiiden kiiye deien bir durum olsa da fotoraf kurallarna gre baz genel kompozisyon eleri vardr.

HAREKET:
Fotoraftaki hareketi vurgulamak iin eitli yntemler vardr. Bunlarn en banda dk enstantene hznda ekilmi fotoraflardaki uzam grntlerdir. Fotoraftaki yksek kontrast, ufuk izgisinin as, tekrar eden konular, yuvarlak hatlar da fotorafa hareket duygusu vermek iin kullanlrlar.Ayrca hareketsiz bir konu ekerken dk bir enstantene (r.1/2) seip pozlama srasnda objektifimizin zoom halkasn evirerek hareket hissini salayabiliriz.
31

30

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

PERSPEKTF Bize yakn cismin byk, uzak cismin kk grlmesi olayna perspektif denir. Fotorafta, perspektif ile derinlik hissi belirginlik kazanr. ki boyuta sahip fotorafta, perspektif eitli ekillerde alglanr. En bata, bak noktamza yakn konu byk, uzak konu kktr. Boyutlarnn eit olduu bilinen nesneler fotorafta farkl boyutlarda grlrse derinlik hissi verilmi olur. Yakn konunun uzaktaki nesneleri ksmen rtmesi bir baka perspektif ve derinlik Perspektif etkisidir. Perspektifte konuya bak noktas yani konuya olan mesafe ok nemlidir.
1/15sn konu hareketli 1/1sn konu sabit zoom teknii

RTM: Arka arkaya gelen benzer nesneler fotorafta ritim duygusunu artrr. Bu yzden ritmi bozan nesneleri fotoraf karesinden karmak gerekir. Ritim, mzikte, mimaride ve dier sanat dallarnda olduu gibi fotorafta da vurgulayc bir estetik edir. Fotorafa, belli bir dzen iinde ayn nesneden pek ok yerletirilmesi ile oluan ritim, rastgele ve az sayda kullanlan nesneden her zaman ok daha fazla etkileyicilik kazandrr. Nesnelerin belli aralklarla yerletirilmeleri ile rahatlkla ve etkili bir ekilde alglanrlar. Ayn zamanda konularn dorultular belirginlemektedir.

Konuya yaklatka derinlik etkisi perspektif artar, planlar arasndaki mesafeler byr ve planlar birbirinden ayrlr. Bak noktas uzaklatnda derinlik etkisi gittike kaybolur. Sonsuzda bakldnda perspektiften sz edilemez. nk planlar st ste binmi, kama noktas ve boyutlar arasndaki farklar yok olmutur. DOKU Doku n konuya yatk geldii hallerde (akamst) belirginleen bir vurgulama esidir. Konunun yapsal zelliklerini ortaya koyan doku, n geli yn optik eksenle ayn olduu zamanlarda kaybolur. Girinti ve kntlar olan bir yzey, dik gelen k altnda detay vermeyen, bo bir alan olarak grlr. In optik eksenle as bydke doku etkisi belirmeye balar. Ik konuya yle bir a ile gelir ki o yzey boluktan kurtulmu, boyutlu bir grntye sahip olmutur. Yzeyin fiziksel yaps alglanm, belirginlik kazanmtr.
33

32

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Her doku fotoraf konunun sahip olduu fiziksel zellikten kaynaklanmayabilir. Doku etkisi anlk olabilir. rnein su yzeyi rzgarn esintisi ile suda oluan kk hareketler veya bir koyun srsnn uzaktan grnm gibi, eitli etkilerden belli zamanlarda oluan fiziksel deiimler veya pek ok benzer parann bir araya gelmesi ile oluan grntler doku etkisi verir. Bu bize, dokunun yalnzca madde hakknda bilgi veren bir e olmadn, ayn zamanda estetik bir grsel efekt olduunu gsterir. Doku n konu zerine uygun bir eimle ulamas halinde deer kazanan, fotorafta vurgulayc bir estetik ara olarak kullanlan grsel edir.

Ik kayna konu ile 90 derecelik bir a yapacak ekilde kaydrldnda doku ve derinlik etkisi gittike artar. Konunun dokusunun en iyi alglanmas konuyu yalayan bir aydnlatma ile salanr. Ik kayna konunun arkasna doru kaydrldka derinlik ve konunun formu belirginlik kazanr. Fotorafta grmek, takip edebilmek nemlidir. Fotorafta en iyi anlatm n doru ynden, doru zamanda kullanlmas ile baarya ular. Gne nlar her mevsim, gnn her saati farkl a ve eim ile dnyaya ular. Yaz aylarnda tam dik gelen nlar k aylarnda gneyden, yerle dar bir a yaparak gelir. Hareket edemeyen ve yapay kla aydnlatlamayacak kadar byk bir konunun fotoraf ekilecek ise, rnein bir binann, bir tarihi eserin, gne nlarnn en uygun geldii saat veya mevsim beklenmelidir.

IIK Ik fotorafn, estetik bir grnt ye ulamasndaki n nemli grsel aratr. In geli yn, konunun anlatlmasnda, vurgulanmasnda ok nemlidir. Bir yapay k kaynann konu etrafnda dolatrlmas ile konunun farkl ekillerde aydnland ve algland grlr. Gn nda ise konu etrafnda dolaan fotoraf her noktada farkl aydnlanma etkisi alr. Ik kayna konuya ok yakn konumlandrlm, bir cephe veriyorsa, konu zerinde doku ve derinlik etkisi vermeyen bir aydnlanma salanr.
34

"Fotoraf" byle bir fotorafn herhangi bir anda deil, yalnzca belli bir anda ekilebileceini bilir.Cephesi kuzeye bakan bir binann ancak bahar, yaz aylarnda ve gnn belli saatlerinde ekilebilecei gibi. Yar geirgen bir malzemeden szlmeden veya yanstc bir yzeyden yansmadan direkt gelen k her zaman konunun arkasnda glge oluturur. Ik alaldka glge belirginleir, konudan uzaklar ve boyutlar byr. Fotoraf karesi iinde doru yerletirilmi glgeler, n konuya katt deerleri destekler ve fotorafa belirginlii salamakta nemli rol oynar.

35

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

YARDIMCI EKPMANLAR
TRPOD (AYAK):Fotorafnn en nemli yardmc ekipman tripoddur. ayak zerinde yere basan ve makinemizin altna bir vidalama sistemi ile taklan tripodlar amatr kullanc iin ve profesyonel kullanm iin deiik ebadlarda ve eitli malzemelerle retilmektedir. Her ne kadar amatr kullanc bile olsanz, makinenizi emanet edeceiniz tipodunuzun salaml ok nemlidir. Dengeli durmayan bir tripod makinenize zarar verebilir. Ayrca makinenizin arln tayamayan bir tripod sallant neticesinde fotorafnzn kalitesini de drecektir. Bunun iin tipod satn alrken makinenizi tripoda balayarak test etmenizde yarar vardr. Tripod un en nemli fonksiyonu dk k koullarnda dk enstantene kullandmz durumlarda(r.1/15) elimizdeki titremeleri nlemektir. Bu sayede makinemizi tipoda balayarak 30sn bile pozlama yapsak, net bir fotoraf elde edebiliriz. Bunun iin ayrca kablo denklanr, ya da uzaktan kumanda gibi tetikleyiciler kullanarak, makinemize el srmeden uzun pozlamalar yaplabilir. Tripodun dier bir faydas da daha doru bir kadraj salamaktr. Makinemiz tripoda bal iken daha dengeli durduundan fotorafmzda ufuk izgisi gibi dz olmas gereken yerler ya da bir mimari eser daha dzgn fotoraflanabilir. Tripodlarn kullanm amalarndan bir dieri de fotorafmzdaki keskinlii arttrmaktr. Gn ya da yeterince aydnlatlm alanlarda bile netlii arttrmak iin ksk diyafram kullanmak gerekir. nk ksk diyaframlarda net alan derinlii artar. Bu durumda pozlamay dengelemek iin dk enstantene kullanmak gerekir. Makinemizi byle bir durumda tripoda balayp en ksk diyaframa (r.22) getiririz. Enstantenemizi de o oranda aa ekeriz. (r.1/20) Bu sayede fotorafmzn netlii ve keskinlii artar.

Tripod

Kablolu Denklanr

Kablosuz Uzaktan Kumanda

FLA: Fotoraflarmzn kalitesini arttracak nemli bir ekipmandr. Kompakt ya da D SLR Makinelerin hepsinin stnde kendi dahili flalar bulunur. Ancak k konusunda anlatld gibi bu flalar cephe aydnlatmas yaparak sadece konumuzu standart biimde aydnlatr. Cephe aydnlatmasnda detaylar azalr ve glgeler yok denecek kadar azalr. Fakat makinemizi yan tuttuumuzda fla sadece tek ynden aydnlatma yapar ve konumuzun glgesi ters istikamete der. Ayrca fotorafn derinlik hissi kaybolur. Bu fotorafta ok istenmeyen bir neticedir. Bu noktada devreye makinenin stndeki fla kzana balanan harici flalar (Nikon SB-800 SB-600 v.b) girer. Bu harici flalar Nikon D SLR makinelerin TTL lm sistemine gre tasarlanmtr. Fla makinenize taktnzda makine fla tanr ve fla patladktan sonra objektife girecek alglar. Bunun iin makinelerin P konumunda da doru neticeler elde edilir. Bu Flalarn en nemli fonksiyonlarndan biri de fla kafalarnn saa sola ve yukar dndrlerek Bounce Hareketi denilen hareketi salamaldr. Bounce hareketi sayesinde cephe aydnlatmasndan kurtulurak yandan ve sten aydnlatma salanr.Ayrca ikili ya da l fla kombinasyonu ve renkli jelleri kullanarak daha profesyonel neticelere ulalabilir. Kullanm bakmndan macro ekimler iin tasarlanm (ktR1C1) zel flalar da bulunur.Bu flalar ring fla olarak da bilinir.

36

37

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

UV ve SKYLGHT Filtreler: Ultra-viyole nlarn szme grevi yapan UV filtreler,renksiz yaplar sayesinde olumsuz bir etkileri yoktur. Eer ortamda insan gznn gremedii ama fotoraf etkileyecek UV nlar var ise bu filtre bu nlar szerek fotoraf yzeyinde sisli bir tabaka olumasn engellerler. Bu filtreler ayn zamanda objektifi toz, izilme, yalanma gibi d etkilerden korumas nedeni ile herkesin mutlaka sahip olmas gereken bir filtredir. Benzer ekilde sky light filtrelerde ayn grevi grrler. Ancak sahip olduklar hafif pembe renk nedeni ile renklerde kontrast arttrc zellii vardr.

POLARZE Filtreler: Polarize filtreler nemli ama iin kullanlrlar.Birincisi yansmalar nlemesi, ikincisi renklerin doygunluunu arttrmas (bu etki siyah-beyaz fotorafta kontrastn artmas eklinde ortaya kar) ncs ise younluk filtresi gibi i grmesidir. Polarize filtre, n objektife giri asn kontrol ederek metal olmayan yzeylerden kaynaklanan yansmalar nler. Dairesel bir hareket ile kontrol edilen filtre, her ynden gelen geirmez, yalnzca belirli bir a ile kardan gelen geirir. Dier ynlerden gelen n engellenmesi ile yansmalar yok olur ve siz bylece bir camn arkasn veya bir rmak veya denizin dibini fotoraflama imkan bulursunuz. Polarize filtre ayn zamanda yansmalar engelledii iin daha zengin renkler elde edilir. Mesela gkyzndeki beyaz renkli bulutlar daha kontrastl grnr. ki tip polarize filtre vardr. Bunlar dairesel (circular) ve dorusal (linear). Dorusal yani linear filtreler daha ucuz filtrelerdir ve zellikle gkyznde daha etkili olurlar. Ancak dairesel yani circular filtrelerin daha homojen bir etkileri vardr. Auto focus SLR makinalarda ve spot lm yapan makinalarda lm hatasn engellemek ve auto focus zelliini kullanabilmek iin dairesel polarize filtre kullanmna gerek vardr.

FLTRELER: Objektifin nne taklan genellikle silindir eklinde camdan yaplm bu filtrelerin k ve renk dengeleme,koruyucu ve efekt filtreleri olarak farkl ilevleri vardr. Her objektifin apnn ayn olmamas nedeni ile her objektif iin farkl aplarda filtreler bulunur.Bu nedenle filtre satn alrken mutlaka filtreyi takacanz objektifin apn bilmeniz gerekir ki bu ap deeri objektifin n ksmnda yazar. Filtrelerden en ok kullanlanlar:
38

39

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

YOUNLUK (ND) Filtreleri: ok ksk bir diyafram deeri ve ok dk bir enstantane kullanmamz gerektiinde ve bu deerler makinamzda yok ise gri younluk filtresi en nemli yardmcmzdr. Gri renkteki bu filtreler filme gelen iki veya drt stop hatta sekiz stop azaltrken renklerde deiiklie neden olmazlar. rnek olarak k ok fazla olduu iin yksek enstantane (dk pozlama sresi) kullanm isteyen bir akarsu fotorafn bu filtreyi kullanarak dk enstantanede yumuatabilirsiniz. YUMUATICI Filtreleri: Yumuatc (soft) veya difzer (yayc) filtreler daha ok portre ekimleri iin idealdir. Bu filtreler, yz hatlarn ve izgilerini yumuatmalar ve aydnlk blgelere glge vermeleri nedeni ile poz veren modeli daha ekici gsterirler. Ayrca manzara veya natrmort fotoraflarnda kullanlabilirler. Alaca karanlkta ekilen fotoraflarda ise ok parlak klar engellenerek k patlamalar bertaraf edilebilir. ISITICI(WARM-UP) Filtreler: Bu filtreler fotorafa yumuak bir turuncu ton vererek scaklk salarlar. 81A,81B ve 81C gibi farkl stc filtreler vardr. Burada A en zayf ,C en kuvvetli filtreyi temsil etmektedir. 81A filtre portre ekimlerinde ten rengine bir canllk katmaktadr. Burada unutulmamas gereken filtrelerin sadece ortamda varolan ton veya renkleri kuvvetlendirmi olduudur yani ortamda olmayan renk ve tonlar yoktan var edemezler. Ayrca farkl efektler iin retilmi binlerce filtre bulunur. Ancak photoshop gibi fotoraf ileme programlarnda bu efektleri gerekletirme oran arttka bu filtrelerin kullanm alan azalmtr.

FOTORAFILIK TRLER VE BAZI PULARI

PORTE FOTORAFILII Portre, insann konu edildii bir fotoraflk dal olduu iin teknikten nce portrecinin insan anatomik ve psikolojik olarak tanmas gerekir.Konu olarak setiimiz insann en iyi nerede ve nasl fotoraflanacann tesbiti iin bu nemlidir. Ayrca iyi bir portre fotoraf kiinin tm karakteristik zelliklerini yanstmaldr. Bir tiyatro oyuncusunu fotoraflarken, bu oyuncunun benimsedii oyunculuk tarzna gre bir mekan ve klandrma seilmelidir. rnein bir drama oyuncusunu siyah bir fon nnde ve stten tek bir kla aydnlatarak fotoraflamak en dorusu olur. Yada bir yazar fotorafladmz dnelim. Bunun iin en doru seim yazar alma odasnda, arka planda ktphanesi ve pencere ile fotoraflamaktr. Bylece fotorafta insan-mekan ilikisi kurulmu olur. Teknik olarak portre fotoraflarnda odak uzakl fazla olan dar al objektifler kullanlr. deal portre objektifi 80-90mm kabul edilir. Bunun amac dar al objektifle alan derinliini azaltarak yani arka plan netsizletirerek kiiyi arka plandan ayrmaktr. Ancak daha geni al objektiflerle mesela 18mm bir objektifle kiiye yaklalp grnty deforme ederek deiik efektler de uygulanabilir. Fla ile aydnlatma yaplrken tepe flan kiiye direk deil tavandan ya da yanstc reflektrden yanstarak kullanmak ya da fla (SB 600-800) makinenin gvdesinden kablo ya da wireless kumanda ile ayrarak yandan aydnlatma yapmak daha iyi neticeler verecektir.

40

41

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Bir balerin portresi elinde bale ayakkablar ile kompozisyon desteklenmi (SB 900 FLA ile yandan aydnlatma yaplm ve 85 mm objektif ile ekilmitir.)

1/8sn perde hz ve tripot kullanlm.

DOA FOTORAFILII Doa fotoraflar ekerken kullanlacak lense ilgilendiiniz konuya gre karar vermeniz gerekir. Balk gz lenslerden odak uzunluu ok fazla olan lenslere kadar her tr lens doada kullanlabilir. Bu yzden doaya fotoraf ekme amal ktnzda makro fotoraf veya ku fotoraf ekimi gibi belli bir plannz olmaldr. Bu durumda belki de iki lensle yola kp birok zahmetten kurtulursunuz. Byle bir fotoraf gezisine karken yannza 18-200mm gibi bir arala sahip zoom lens, 60mm ya da 105mm gibi micro lens ve ku fotoraflar iin 300mm-600mm gibi ok uzun odakl tele lens almanz yararl olacaktr. Ayrca salam bir tripot ve kullanl bir anta ok iinize yarayacaktr. En ok karlatmz doa fotoraflarndan biri elale fotoraflardr. Ancak baz elale fotoraflarnda altmzn dnda suyun duman kadar soft olduunu grrz ve nasl ekildiini merak ederiz. Aslnda teknik olduka basittir. Sadece makinemizi tripoda balayp, pozlamamz uzatp (enstantenemizi drp) diyaframz ksarak bu etkiyi salayabiliriz.
42

MMAR FOTORAF SLR tip fotoraf makinalarnda, CCD ve objektif dzlemleri birbirine paraleldir. CCD objektife paralel yerletirilir ve objektif ekseni zerine ortalanr. Eer bir yapnn btn ykseklii birlikte ekilmek isteniyorsa, sabit gvdeli fotoraf makinas doal olarak yukar doru tutulmak zorunda kalnr. Bu da yapnn n yzn temsil eden dzleme paralel CCD dzleminin geriye eilmesi sonucu, obje grntsnn CCD zerine den leinde deiiklikler meydana getirir. Baka bir tanmla, grntdeki dikeyler yukar doru yaknlamaya balar. Bu da yapnn insan gznde arkaya doru dyormu gibi alglamasna neden olur. Dier izlenen olay ise, doal olarak yapnn dikeylerinin CCD kenarlarna paralelliini kaybetmesidir.Yapnn grntsndeki dikeylerinin paralelliinin bozulmamas iin, CCD dzlemi kesinlikle dik tutulmaldr. Bunun iin Nikon tarafndan retilen PC (24mmPC) yani perspektif kontroll objektiflerle shift (yukar kaydrma) hareketiyle yapnn perspektifinin bozulmamas salanr.

43

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Ayrca tarihi eserlerin restorasyonu iin rleve almalar iin kullanlan Pictran gibi yazlmlarda ekimde kullanlacak kamerann kalibrasyonunun yaplmas gerekir. Tm Nikon D SLR Makinelerde bu kalibrasyon yaplabilmektedir.

360 DERECE PANORAMK FOTORAFLAR Ebat olarak dar ve uzun fotoraflardr. Birok karenin yan yana gelmesiyle oluturulur. 360 derecelik geni fotoraflar bile bu yntemle salanabilir. Genelde tek karede fotoraflanmas zor olan dar, otel odalar, gemi kamaralar gibi alanlarn ekiminde ve ehir fotoraflnda kullanlr. Son zamanlarda panoramik ekimlere ilgi artmtr. Nikon Fotoraf Makinelerinde ister SLR ister kompakt olsun Nikonun Panorama Maker Program ile (makine kutu ieriinde bulunur.) ok basitce ard arda ekilmi 6 adet fotoraftan 360 derecelik panoramik fotoraflar elde edilebilir. En iyi neticeler iin zellikle gece ekimlerinde tripod kullanlmaldr. Ayrca fotoraflar mmkn olan en dar al objektifle ekilmelidir.

Geni ayla alttan ekilmi

NIKON DIGITAL FOTORAF MAKNELER LE NELER YAPILABLR ? Nikonun D SLR ve Kompakt makinelerinde fotoraf tutkunuzu ve yaratclnz arttracak bir ok zellik ve hazr ekim modlar bulunmaktadr. te Nikona zel modlar ve rnekler: EKM MODLARI P (Program) : Program modunda makine ortamdaki a gre enstantene ve diyafram deerlerini otomatik olarak verir.
45

Nikon 24mm PC Lens ile ekilmi

44

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

S (Enstantene ncelii): Bu konumda makineye enstantene deeri manuel verilir. Buna karlk gelecek diyafram deerini makine otomatik olarak verir. Hzl bir konuyu yakalamak iin normalden hzl bir enstantenede allmas gereken durumlarda kullanlr. A (Diyafram ncelii) Bu konumda makineye diyafram deeri manuel verilir. Buna karlk gelen enstantene deeri makineye braklr. Net alan derinliinin azaltlmas istendiinde diyafram olmas gerekenden daha fazla alr. Bu durumlarda makineye en ak diyaframdeeri verilir. Enstanteneyi doru bir pozlama iin makine ayarlar.

PORTRE MODU Portre fotorafnda istenilen netice kiinin arka plandan keskin hatlarla ayrlmasdr. Bunun iin makine arka plan mmkn olan en ak diyafram deerini kullanarak bulanklatrr.

1/1000 enstantene

MANZARA MODU Manzara ekimlerinde nemli olan renklerin doygun olmas ve netliin genele yaylmasdr. Bu mod da makine ideal ayarlar sizin iin hzla yapar.

f:2,8

M (Manuel Pozlama): Enstantene ve diyafram fotoraf tarafndan verilir. Fotoraf istedii etkiler iin tecrbeleriyle kullanlmas gereken ayarlar kendisi seer.

OCUK MODU Makine ocuklarn beyaz ten rengini ve hareketliliini dikkate alarak doru fotoraf ekebilmeyi salar.

1/125 f:11
46 47

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

SPOR MODU Makine bu mod da enstantane deerini ykselterek hareketli nesneleri hareketsiz gibi ekebilmeyi salar.

Fotoraflarnzda Active D-Ligthing ile karanlkta kalan bir blge kalmasn! ACTIVE D- LIGHTING D-Lighting zelliine Nikon dijital fla adn vermektedir. Active D-Lighting sayesinde fotoraf ierisinde karanlk kalan alanlar, fla mesafesinin yetmedii alanlar ve ters kta yaplan k alamam karanlk blgeler aydnlatlmaktadr. Gizli kalan renkleri ve klar ortaya karr.

GECE PORTRE MODU Gece portresi modunda Makine fla patlattnda fotoraf ekilecek kiiyi aydnlatr ,ayrca ek olarak pozlama sresini uzatarak da arka fondaki gece manzarasn aydnlatr ve fotoraf mkemmel ekilde aydnlatlm olur.

Active D-Ligthing kapal

Active D-Ligthing ak

Yksek ASA ile Gece ve Lo Iklarda Fotoraf ekiminizi ptal Etmeyin Nikonun Yksek ASA performans sayesinde az kl ortamlarda flasz, ortam nn doalln kaybetmeden net ve kumlanma olmayan fotoraflar ekebilirsiniz.

YAKIN EKM MODU iek gibi kk konular fotoraflarken makine arka plan asl netlenen konudan ayrmak iin diyafram aar ve doru pozlama iin gerekli enstanteneyi ayarlar.

1600 ASA ile tripotsuz 1/50 f:2,8

48

49

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Renklerin Doygunluuna ,Keskinliine ve Kontrastna Mdahele Ederek Fotorafnz ekmeden leyin Nikon DSLR makinelerinin mensndeki Set Picture Kontrol seenekleriyle istediiniz neticelere kolayca eriebilirsiniz.

Monochrome seenei ile siyah-beyazn gzelliini kefedin ster ekerken, ister ektikten sonra fotoraflarnz siyah-beyaz yapn.

Fotorafnz ektikten Sonra Yeniden Yaplandrn

Size zel olan bu seenekle fotoraflarnzn sharpen(keskinlik)n, kontrastn, renk doygunluu, koyuluunu kiisel zevkleriniz dorultusunda ayarlayabilirsiniz. Nikon D-SLR Makinelerde ekilen fotoraflar zerinde oynayarak fotorafnzla yeni kompozisyonlar ve yeni fotoraflar oluturabilirsiniz. Asl fotorafnz da saklayabilirsiniz.

50

51

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

RETOUCH MENS CPOP (TRM): ektiiniz fotoraflara yaklaarak, krparak istemediiniz alanlar fotorafnzdan kartn. Fotorafnzla yeni kadrajlar deneyin.

MONOCHROME: ektiiniz renkli fotorafnz siyah beyaz ya da sephia ya dntrebilirsiniz

renkli

siyah-beyaz

sephia

FLTER EFFECTS: Ik ve Renk filtreleri ile objektif nne filtre takmadan ayn etkileri elde edebilirsiniz. Ortaya kan neticeye siz de inanamayacaksnz QUICK RETOUCH: Nikon SLR Makinelerde bulunan bu seenek fotorafnzn keskinliini ve renklerini hzla inanlmaz seviyeye getirir. SKYLIGHT: Gkyz maviliini arpc bir hale getirir.

nce

sonra

WARM: Mavi rengin youn olduu k koullarnda rengi sarya dntrerek dengeler.
nce
52

sonra
53

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

nce

sonra

nce

sonra

RED INTENSIFIER: Krmz rengi baskn hale getirir. Gn batm kzlln vurgulamak iin idealdir.

CROSS SCREEN: Yldz filtre efekti fotorafnzdaki parlayan klara salma etkisi verir.Gece klandrlm mekanlar fotoraflarken ya da doum gn gibi zel gn fotoraflarnda inanlmaz efektler oluturur.

nce

sonra nce sonra

GREEN INTENSIFIER: Yeil rengi baskn hale getirir. Yeilin hakim olduu doa fotoraflar iin kullanlabilir.

COLOR BALANCE (RENK AYARI): Renklere mdahele ederek fotoraflarnz bir renk armonisi haline getirebilirsiniz.

nce

sonra nce sonra

BLUE INTENSIFIER: Mavi rengi baskn hale getirir. Kumsal deniz fotoraflar iin idealdir.

IMAGE OVERLAY: ki ayr RAW format ekilmi kareyi birletirerek farkl bir fotoraf elde edebilirsiniz.
55

54

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

FOTORAFILIK TERMLER SZL A A/D evirici uygun olan, karlatrlabilen (Elence: Analog) verilerin, saysal (dijital) verilere evrilmesini salayan birim. Bylece analog sinyallerin, bilgisayar tarafndan anlalmas salanr. AF/AE kilidi Otomatik netletirme / otomatik pozlama kilidi. Alan derinlii fotorafta keskin olarak grntlenen bir konunun makine objektifine en yakn ve en uzak noktalar arasndaki mesafe. Alan derinlii zellikle, kullanlan objektifin odak uzaklna ve deiken (zoom) objektiflerde, odak uzakl ayarna baldr. Fotoraflk fiiliyatnda alan derinliine, sadece konuya olan mesafe ve diyafram ayarnn deitirilmesi ile mdahale edilebilir. B Bask Dijital ekim basklarn, farkl yntemler kullanarak yapmak mmkndr. En youn olarak kullanlan, fotoraf maazasnda bastrma ve pskrtmeli yazclar ile yaplan bask yntemleridir. Bitmap hepsine belirli renk ve aydnlk deerleri yklenmi resim noktalarndan (piksel) yaplandrlm grnt. Sktrlmadklar iin ok byk kapsaml olan ve bmp soy ismini tayan Bitmap dosyalarnda kayt edilir. Bellek kart saysal fotoraflkta: Resim alglayc tarafndan szlen resim verilerini alarak, dosya dzenlemesi hlinde, baka bir taycya aktarlana kadar veya silinene kadar kaytta tutan elektronik bellek tayc. Beyaz ayar saysal fotoraf makinelerinde, renk ssnn lmnden sonra kayt edilecek olan btn resim deerleri iin yaplan dzeltmenin addr. Makine modeline gre tam otomatik, el ile veya her iki yntem ile yaplabilir. C CCD (ngilizce: Charge Coupled Device) Yklenmi ve bir araya balanm cihaz.
56

CCD-alglayc veya CCD-ip olarak da adlandrlr. Dijital fotoraf makinelerinin filmi (a duyarl yzey) olarak da grlebilir. Bir tabakann stne dizilmi olan binlerce a duyarl foto diyotlardan oluur. Bunlar, den elektrik gerilimine evirirler. Ne kadar aydnlk olursa k hcresinde (fotosel) biriken gerilim, o kadar yksek olur. Verilen gerilim ise, makine dhilinde bulunan bir A/D evirici vastas ile, makine bilgisayarnn anlayaca bir dile evrilir. CCD alglayclar a kar, CMOS alglayclardan daha duyarldrlar ve rettikleri grntler daha niteliklidir. Buna karlk daha pahaldrlar ve daha fazla g harcarlar. CMOS (Ltince + ngilizce: Complementary Metal Oxide Semiconductor) Btnleyici Metal Oksit Yarm iletici. Ayn CCD alglayclarda olduu gibi den k paracklar (fotonlar) elektrik gerilimine dntrlr. Bu bilgilerin iletiimi ise, CCD alglayclardan farkl olarak, a duyarl diyotlarn yannda bulunan birka adet transistr vastas ile gerekleir. Bylece her pikseli, kendi bana okumak mmkn olur. Ancak, den k yutulduu iin daha az grnt bilgileri alnr ve az kl ortamlarda, baarm azalr. Bylece titreim etkinliine daha kolay tutulabilirler. CMOS alglayclarn daha az gce gereksinimleri vardr ve retimleri daha ucuzdur. CMYK karc temel renklere dayanan ematik ifdedir. Bu renkler Yeilmavi (=Cyan C), Krmzmavi (=Magenta M), Sar (=Yellow Y) ve Siyah (=Black) olarak belirlenmitir. Siyan, majenta ve sar renkler birletiinde de siyah oluur ancak, grntnn daha kuvvetli bir ifade kazanmas iin bask ileminde siyah, kendi bana bir renk olarak eklenir. CompactFlash yaygn bir bellek kart eididir. znrlk Saysal resimler, ayn mozaik almalar gibi, kare ebatlarnda bir ok resim noktalarndan oluurlar. Belirli renk bilgilerini barndran bu noktalar, piksel olarak adlandrlr. Bunlarn adedi ne kadar fazla olursa fotoraf, o kadar ayrnt zenginliine sahip olur; Yani, daha fazla resim noktalarna ayrlabilir; Yani, zlebilir.
57

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Dijital fotoraf makineleri gibi kayt cihazlarnda znrlk, ne kadar piksel alglandn belirtir; Ekranlarda ise, gsterilebilen nokta says deeridir. Veriler, mutlak deerler olarak gsterilir. rnein: Dijital fotoraf makinelerinde 16001200 piksel, Ekranlarda 1024768 piksel. evirmek resim dosyalar ile ilgili olarak: Bir dzenlemeden dierine gei. rnein: ok byk olan bmp dosyalar, genelde, JPEG veya TIFF sktrmal dosya dzenlemelerine evrilir. D Deiken objektif odak uzakl, yani objektif ile k alglayc arasndaki mesafe deiebilecek ekilde yaplandrlm olan objektif tr. Grnt neticeleri baz benzerlikler gsterse de burada, odak uzakl deikenlii ile keskinlii salayan netletirme ayarn kartrmamak gerekir. Saysal fotoraf makinelerinde en ok kullanlan objektif trdr. Deklanr gecikmesi deklanr dmesine baslan an ile a duyarl alann (film veya CCD) pozlanmas arasnda geen sre. zellikle basit dijital makinelerde bu sre ok uzun olduu iin (1san. veya daha fazla) dikkatedilmesigerekir. Diyafram Franszca diaphragme kelimesinden krma szck. Objektif aklnn ls. Yksek diyafram deerleri kk, dk diyafram deerleri ise byk akl belirtir. Diyafram, netlik derinliini belirler: ak diyafram az keskinlik, kapal diyafram ise ok keskinlik anlamna gelir. Saysal fotoraf makinelerinin objektiflerinde oluan netlik derinlii, yaplar gerei, zaten ok fazla olduu iin, bir ok makine objektifinin diyafram akl basamaklar, 8 deerine kadar yaplr. Dijital Ltince digitus (parmak) ve Franszca digital (yksk) kelimelerinden krma szck. Saysal kavramnn karl olarak kullanlmaktadr.

Dijital Yaknlatrma (Digital zoom) isim benzerlii haricinde optik zoom (gerek yaknlatrma) ile bir benzerlii yoktur. Mevcut kare, znrlk deitirilmeden, byltlr. Dpi Dots per inch: n (uzunluk ls = 2,54cm) bana den nokta adedi. Bir resmin znrlk inceliini gsteren lbirimi. DPOF Hangi karenin nasl baslacan belirleyen dzenlemedir. Birok makinede bu ayar vardr. Duyar lk Ik duyarll olarak da adlandrlr. Bir filimin veya resim alglaycnn a kar olan hassasiyet derecesi. Bir resmin, mevcut olan k ortamnda, ne kadar aydnlk veya karanlk olacan belirler. Saysal fotoraf makinelerinde fazla duyarllk ok kumlanmaya, dk duyarllk ise daha az kumlanmaya neden olur. ISO birimi ile ifade edilir. E EBC Electron Bearn Coating kavramnn ksaltlm olup, mercek kaplamasnn elektron n vastas ile buharlatrlarak yapldn belirtir. Enstantane (Iklama sresi)(Franszca: nstantan) Obtratrn almas ile kapanmas arasnda geen zaman; Yani, a duyarl alann k ald sre. B (snrsz) ile 1/10000 saniye arasndaki deerlerde ayarlanr ve otomatik pozlama veya tam otomatik iletimi olan fotoraf makinelerinde, nceden yaplm olan pozlama lm dorultusunda, gerekletirilir. Bkz.: Obtratr Exif verileri saysal fotoraf makineleri tarafndan, otomatik olarak, her ekim ile beraber kayt edilen ekim bilgileri. Bunlar, kullanlan makine modeli, ekim tarihi ve saati, diyafram deeri, enstantane, fla deerleri gibi verilerden oluur. Hatta, uygun donanml makinelerde, GPS (Dnya apnda yer belirleme sistemi) vastas ile belirlenen ekim yeri de bu veriler arasndadr.

58

59

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

F Fla (ngilizce: Flash) n k, (imek) akmas. Fotoraf makinesinin klama sresi ile ezamanda (senkron) alan (n) aydnlatma gereci. Fla aya haric flan taklmas iin makinelerin st blmnde bulunan ray benzeri mekanizmadr. ounlukla, st model saysal fotoraf makinelerinde bulunur. Film tarayc saydam (dia) veya negatif filmlerin saysal olarak alglanmasn salayan cihaz. Pozitif ve negatif filmlerden, ara basamak oluturmadan, resim dosyalar yapabilir. Firewire Cihazlar ve bilgisayar arasnda gncel ve hzl bir balanma sistemidir. Fla (ani) bellek kendi g kayna olmadan verileri kaytl tutabilen ve tekrar tekrar kayt yaplabilen elektronik bellek. Saysal fotoraf makinelerinde en ok tercih edilen bellek trdr. G Gren Franszca grain kelimesinden krma szck. Bkz. Kumlanma Gif Grafik deiim dzenlemesi (Graphics Interchange Format). zellikle grafik dosyalar iin gelitirilmi veri dzenlemesi. Azam 256 rengin kaytedilmesine msaade ettii iin, resim dosyalarnda snrl olarak kullanlabilir. ok kk olan gif dosyalar, bu zellikleri ile, genel a kullanm iin ok uygundurlar. Gigabayt bir milyar bayt deerindedir. Gradasyon (Kerteleme) erisi resim ilemlerinde: Bir resimde bulunan renk deerleri dalmnn grafik olarak ifade edilmesidir ve resimde bulunan toplam aydnlk ve karanlk deerleri ile, kendi renk deeri gradasyon erileri ile gsterilen krmz, yeil ve mavi paylarn yanstr. Resim ilemlerinde, 45 eilim gsteren bir doru grndnde, renk deerleri deitirilmemitir. Bu dorunun stnde bulunan ksmlarda renk deerleri arttrlm, altnda bulunan ksmlarda ise drlmtr.
60

H Histogram bir resimde bulunan renk deerlerini gsteren izelge. st dzey saysal fotoraf makinelerinde, fotoraf ekimi srasnda, ekrana getirmek mmkndr. ekim esnasnda yaplan ayarlarn, teknik olarak, renk deer kapsamn tam kapasite kullandn anlamak iin, faydaldr. HTML ifreleri genel ada kullanlan bilgisayar dilinin temel standard. Genel a sayfalar, HTML dosyalar olarak sunuculara yerletirilir ve bu hllerinde, metin, dzenleme, apraz balantlar gibi gsterim iin btn gerekli unsurlar ierirler. Genel a sayfasna dorudan balanan resimler yerine bir HTML dosyas, sadece ait olan resimlerin adlarn ve kayt yerlerini ierir. nkjet yazc Bkz.: Pskrtmeli yazc J Jpeg (ngilizce: Joint Photographic Experts Group) kelimelerinin ba harflerinden oluur ve zellikle resim ilemleri ile ilgili olan irket ve kurumlarn birliini ifde eder. Ayn ad tayan sktrma ilemi, Jpg, Jpeg ve Jpg2000 dosyalarnn temelini oluturur. K Kayt hatas Moir veya merdiven etkinlii gibi grntleme ve evirme hatalarndan kaynaklanan ve konuya uygun olmayan resim eleri. Kayt hatalar ounlukla, uygun olmayan resim ilemleri ve ar sktrmalardan oluurlar. Kontrast Ltince contrarius (karsnda, muhalif) kelimesinden krma szck. Bkz.: Ztlk Konverter Bkz. Objektif eki Kumlanma elektronik olarak kayt edilen resimlerde, geleneksel filimdeki kumlanmaya benzeyen, kirlilik.

61

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Resim alglayc yksek k duyarllna gre ayarlandnda, fazla kumlanma oluur. Bilinli olarak kullanldnda, bir tasarm aracdr. L LCD (Elence, Ltince + ngilizce: Liquid Crystal Display) Sv kristal ekran. Dijital fotoraf makinelerinde ekilen resimleri ve ekim ncesi grnty yanstmak iin kullanlan ekran tr. M Makro (Elence: Makros) Uzunluk, boy, byk. Fotoraflkta, aslen, suretin gereinden daha byk olduu ekimler iin kullanlr. Megabayt Bir milyon bayt deerindedir. Megapiksel Elence: Megalos-Byk ve piksel kelimelerinden krma szck. Bir milyon piksel deerindedir. Saysal fotoraf makinelerinde bulunan k alglayclarn znrln, zellikle kula milyon kavramlarna alk olmayan toplumlara ynelik olarak, belirtmekte kullanlr. Microdrive dijital fotoraf makinelerinin CF Kart II yuvasna yerleebilen kk ebatlarda ana hafza tr. Sallanma ve dmelere kar ok duyarl olup fiyat / baarm oran caziptir. N Normal odak uzakl nsan gznn kapsad lde konuyu grntleyen, objektif odak uzakldr. Ebat kegeninin uzunluuna eittir ve bylece ve sadece ekim dzenlemesinin ebatlarna baldr. Bu yzden saysal fotoraf makinelerinin normal odak noktas, 135mm film kullanan fotoraf makinelerinin normal odak noktasndan ok daha ksa mesafededir. Noise Fotorafta kumlanma

O Objektif (Ltince: Nesnel, afaki) fotoraf makinesi, mikroskop, drbn gibi optik aletlerle cisimlerden gelen nlar alp ekran zerine yanstan mercek veya mercek sistemi. Objektif eki objektifin nne taklarak odak uzakln deitiren mercek birimi.(uzatc tp) Obtratr (Ik engelleme birimi)(Franszca: Obturateur) her fotoraf makinesinin iinde veya objektifinde bulunan ve objektif iinden geen nlar kesmeye yarayan mekanizmadr. Geleneksel fotoraf makinelerinde kuma veya hafif metallerden oluan ve odak dzlemindeki bir perde ve onu ap kapatmaya yarayan bir mekanizmadan oluan obtratrler objektifin, saniyenin 1/10000 sresi kadar ksa bir zaman diliminde bile ak kalmasn salayacak yapdadrlar. ekim yaplmadnda kapal olan obtratrlerin bu hzlar, diyafram aklklarnda olduu gibi, belirli ve standart bir dizide toplanmtr. Bkz. Enstantane Odak uzakl(Yakma mesafesi) bir mercein veya objektifin grntleme vasflarnn ls. Mercek merkezi ile odak noktas arasndaki mesafeyi belirtir. Saysal fotoraf makinelerinin objektiflerinde ise bu lek, objektif ile resim alglayc arasndaki mesafe anlamna gelir. Uzun odak mesafeleri resim asnn daralmas ile balantl olurken ksa odak mesafeleri, geni resim alar ile ilikilidir. Optik yaknlatrma mercekler vastas ile yaknlatrma ilevi. Hareket ettirilebilen mercek kmeleri kaydrlarak, objektifin odak uzakl deitirilir. Bylece, geni a ile dar a arasnda odak uzaklklar elde edilir. Otomatik netletirme Bir fotoraf makinesinin otomatik netletirme sistemi (AF) keskinliin, otomatik olarak ayarlanmasn salar. Hedeflenen konu ile olan mesafe ultrason (ses tesi) veya enfraruj (kzl tesi) sinyalleri vastas ile llr.

62

63

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

P Patlama saysal fotoraf makinelerinde oluan bir grntleme hatasdr. Baz hcrelerin fazla klandrlmasndan kaynaklanan, aydnlk resim blmlerinin fazla parlamas olarak grnr. Piksel resmi oluturan renk noktas iin (ngilizce: Picture resim ve Ltince: Elementa temel madde) kelimelerinden tretilmi yapay szck. Bir resim verisinin en kk ve blnemeyen paras. Saysal fotoraf makinelerinin niteliini belirleyen ltlerden biri, her resimde retilen piksel adedidir. Plug-In resim ilem yazlmlar gibi bilgisayar yazlmlarnn ilev kapsamn genileten ek dzenlemeler iin kullanlr. Pozlama dengelemesi (telafisi) makinenin klama lmnde belirledii deerden farkl deerleri kullanmaya ynelik bir ayardr. ounlukla 2 deerleri arasnda ve 1/3 basamaklar ile ayar yaplr. Bylece ideal pozlama deerlerinden hafif farkllklar gsteren ve bylece, konuya gre daha ho pozlanm fotoraflar elde edilebilir.. Pozlama lm Ik lm. Gnmzde btn fotoraf makinelerinin dahil k lerleri (pozometreleri) vardr. Pozlama lm ile, fotoraf doru veya istendii gibi pozlayabilmek iin, k alglaycy yzeye ne kadar k decei belirlenir. Netce, diyafram ve enstantane deerleri olarak bildirilir. Pskrtmeli yazc bilgisayardaki yaz metinlerinin kada dklmesini salayan cihaz. Mrekkep damlacklarn kada pskrtme yntemi ile alan yazclar, fotoraflarn kada aktarlmasnda niteliksiz ve pahal kaldklarndan, resim dkmleri iin pek tavsiye edilmezler.

R RAM ngilizce Random Access Memory szlerinin ksaltlm. Bkz.: alma bellei. RAW (ngilizce: Ham) dijital fotoraf makinelerinin kayt dzenlemelerinden biridir. Adndan da anlalaca gibi RAW verileri, dzenlenmemi veya ilenmemi bilgisayar verilerdir. Makine iinde beyaz dengelemesi veya keskinletirme ilemleri yaplmaz. zellikle sktrmama zellii sayesinde veriler, kaypsz olarak kayt edilir. TIFF dzenlemesinde benzer neticeler elde edilse de RAW dzenlemesinde dosyalar daha kk olurlar ve resim, daha hzl ekilir. Renk sentezi temel renklerden oluturulan renk birleimlerini aklamaya yarayan sistem. En ok kullanlan sentezler toplamsal sentez RGB ve karc sentez CMY dzenlemeleridir. Bask ile balantl olarak kullanldnda CMY sentezine siyah (K) eklenerek, CMYK hline dntrlr. Renk ss In iinde bulunan renk paylarnn lsdr. Ik kayna veya kaynaklarna bal olan deer, resim etkisi iin belirleyici olmaktadr. Yksek mavi hisseli olan n yksek, dk mavi hisseli n ise dk renk ss vardr. Kelvin birimi ile llr. RGB Krmz (Rot), Yeil (Grn), Mavi (Blau). Toplamsal senteze dayal temel renkler (krmz, yeil, mavi) zerine yaplandrlm renk biimlendirmesi. S Saysallatrmak saydam filimler, negatif filimler veya basklarn elektronik olarak kavranmasdr. Bu rnekler bir tarayc tarafndan alglanarak, resim dosyas hlinde kayt edilir.Sktrma Bir dosyann sklatrma ilemi. Kaypl ve kaypsz sktrma olarak ikiye ayrlr. Kaypl sktrmada , matematiksel ilemler vastas ile daha az nemli olan resim verileri (rn.: En ince renk basamaklar veya ok kk ayrntlar) bir daha geri gelmemek zere, silinir.

64

65

temel fotoraf bilgileri

temel fotoraf bilgileri

Buna karlk kaypsz sktrma, resim verililerini toplamak ile yetinir.Bu ilemde, rnein: Ayn ekilde olan byke bir alana, ayn renk deeri tayin edilir; bylece, kaypsz sktrlm olan dosyalar, tam olarak yeniden yaplandrmak mmkndr. Senaryo dzenlemeleri saysal fotoraf makinelerinde ok kullanlan bir zellikler kmesidir. Ska tekrarlanan belirli ekim durumlarna gre ayarlanm ve ncelikle diyafram ve enstantane deerlerini ieren ayarlarn toplamnn birleimidir. Sensr Ltince sensus (duyumsama) szcnden kaynaklanan kavram. Bkz.: CCD, CMOS T Tarayc rneklerin, her noktay tarama yntemi ile, suretlerinin oluturulmasn salayan cihaz. Fotoraflk alannda bugn, en ok, yatay, film ve saydam tarayclar kullanlmaktadr. Tele (Elence + Ltince: Uzak) uzakta olan konularn byltlerek gsterildii objektiflerin dar al odak alanlar iin kullanlan kavram. Tiff (Franszca + ngilizce: Tagged Image File) kaypsz sktrmal veya sktrmasz resim dosya dzenlemesi. Tiff dosyalar Bmp dosyalarndan kk, jpeg dosyalarndan byk olurlar ancak, sktrma hlinde bile mevcut olan btn resim verilerini korurlar. TTL (ngilizce: Through the lens) objekif iinden yaplan netletirme ve pozlama lmlerini anlatmak iin kullanlan ksaltma. U USB (Ltince, Elence + ngilizce: Universal Serial Bus) Bilgisayar balant dzenlemesi. Gncel bilgisayarlarda standart olarak vardr. Z Zoom grntye optik olarak yaklamak,lensin ileri ve geri hareketi

NIKON OBJEKTFLERDE KULLANILAN BAZI TEKNK TERMLER ED: Extra Low Disporsion: Fotorafta renk doyguluun ve keskinliini arttran lens elementidir. SIC: Super ntergrated Costing: Lenslerdeki i yansmalar,dk kontrast ve kl lens yansmalarn azaltan kaplamadr. N: Nano: Genial lenslerde oluan dk kontrast ve kl lens yansmalarn engelleyen nano kristal kaplamadr. ASP : Geni al lenslerde distorsiyonu(d bkey etkisi) azaltan elementtir. IF: Odaklama ileminin objektifin iinde yaplmasn salayan sistemdir.IF Lenslerde odaklama ilemi yaplrken lensin gvdesinde hareket eden elementler bulunmaz. VR: Fotoraf makinesinin sallanmasndan ortaya kan titreme ile fotoraflarda oluan bulanklk etkisini ortadan kaldran sistemdir.Coolpix serisinde baz modellerde optik ,baz modellerde de grnt sensrnn iinde VR sistemi bulunur. DX :Nikon D SLR Makineler iin tasarlanm,n CCD e dik a ile dmesini salayan lenslerdir. AF-S: hzl odaklama yapabilmeyi salayan sistemdir. DC: Odaklanan nesnenin arka ya da n ksmna istenilen oranda bulanklk verilebilmesi zelliidir. PC: Perspektif Kontrol zelliidir.Shift ve tilt hareketi ile fotorafta form bozukluunu engelleyen sistemdir. D: D tipi ve G tipi lenslerin AF nikon fotoraf makinesi ile elektronik bilgi alveriini salayan zelliktir. SWM: Lenslerin yksek hzda odaklama ve sper sessizlikte almasn salayan sistemdir.

66

67

temel fotoraf bilgileri

SEME KAYNAKALAR

www.nikon.com.tr www.nikonimaging.com www.nikonusa.com www.bowens.co.uk Tbitak Bilim ve Sanat Dergisi John Hedgecoe, Her Ynyle Fotoraf Sanat 2005, Remzi Kitapevi Michael Langford 1991, Yaratc Fotoraflk, nklap Yaynevi IVOR Matanle 1997, Classic SLRS, Thames and Hudson JIM Zuckerman 2004 Fotorafta Rengin Srlar, Homer Kitapevi Gler Ertan-Blent Erutku 2006, Fotoraf Terimleri Szl,Say

Ebusuud Cad. No: 61/63 34110 Sirkeci stanbul Tel : 0212 4556700 Faks : 0212 5198786 www. nikon.com.tr www.nikonservis.com info@karfo-karacasulu.com