Proje Hazirlama Rehberi

Program Ynetim Birimi 2011
www.karacadag.org.tr
NDEKLER Blm I. Proje ve Program Nedir? Blm II. Proje Dngs Ynetimi 2.1. Proje Fikrinin Belirlenmesi ve Analiz Edilmesi 2.2. Projenin Tasarlanmas 2.3. Projenin Finansman 2.4. Projenin Uygulanmas 2.5. Projenin zleme ve Deerlendirilmesi Blm III. Mantksal ereve Yaklam 3.1. Analiz Aamas 3.1.1. Mevcut Durum Analizi 3.1.2. Payda Analizi 3.1.3. Sorun Analizi 3.1.4. Hedef Analizi 3.1.5. Strateji Analizi 3.2. Planlama Aamas 3.2.1. Mantksal ereve Matrisi 3.2.2. Faaliyet ve Zaman Planlamas 3.2.3. Kaynak Planlamas 3.2.3.1. Faaliyet Btesi (EK-B1) 3.2.3.2. Maliyetlerin Gerekelendirilmesi (EK-B2) 3.2.3.3. Beklenen Finansman Kaynaklar (EK-B3) Blm IV. Srdrlebilirlik 4.1. Mali Srdrlebilirlik 4.2. Kurumsal Srdrlebilirlik 4.3. Politik Srdrebilirlik ve evrenin Korunmas Proje Terimleri Szl Fon Salayan Ulusal ve Uluslararas Kurulular
7 13 16 16 16 16 17 19 22 23 24 27 29 32 35 36 48 61 62 70 71 73 75 76 76 78 84
3
KISALTMALAR
AB DPT DYK GAB GAP BBS2 GEME KUR KGF KOSGEB PCM PYB REC SGK STGM STGP TMMOB TUK TBTAK : Avrupa Birlii : Devlet Planlama Tekilat : Destek Ynetim Klavuzu : Gneydou Anadolu hracat Birlikleri : Gneydou Anadolu Projesi : statistiki Blge Birimleri Snflamas : hracat Gelitirme Etd Merkezi : Trkiye Kurumu : Kredi Garanti Fonu : Kk ve Orta lekli letmeleri Gelitirme ve Destekleme daresi Bakanl : Proje Dngs Ynetimi (Project Cycle Management) : Program Ynetim Birimi : Blgesel evre Merkezi (Regional Environment Center) : Sosyal Gvenlik Kurumu : Sivil Toplum Gelitirme Merkezi : Sivil Toplum Gelitirme Program : Trkiye Mhendis ve Mimar Odalar Birlii : Trkiye statistik Kurumu : Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kurumu BGYUGM : Blgesel Gelime ve Yapsal Uyum Genel Mdrl
GR
Kalknma, sadece retimin ve kii bana den gelirin arttrlmas deildir. Kalknma, az gelimi ve gelimekte olan toplumlarda iktisadi ve sosyo-kltrel yapnn deitirilmesi ve yenilenmesidir. Yllar boyunca lkeler kaynaklarn dalmnda etkinlii ve yatrmlarn verimliliini salamak iin farkl kalknma stratejileri uygulamtr. Kalknma ekonomisinin ilk dnemlerinde Rosenstein, Rodan ve Nurkse gibi kalknma ekonomistleri dengeli kalknmann gerekli olduunu ifade ederken, Hirschman gibi ekonomistler byyen ekonomilerde birbirini izleyen darboazlar ve ktlklar olduunu ifade etmi; bu nedenle dengesiz kalknmann lke ekonomileri asndan daha etkin sonular salayacan belirtmitir. 20. yzyln sonlarnda, zellikle Bat ekonomilerinde dengeli kalknma ile gelen srdrlebilir kalknmann salanmas ve yoksulluun azaltlmas, gelimekte olan lkeler iin model olmutur. lkemizde 1960 ylnda Devlet Planlama Tekilatnn kurulmas ile birlikte sosyal ve siyasal deerler nda toplumun ulamak istedii sosyal ve ekonomik amalara uygun kaynaklarn belirlenmesi, datlmas ve srdrlebilirliinin salanmas amacyla kalknma planlar hazrlanmaya balanmtr. lkemizde ok aamal planlama yaklamnn benimsendii planl dnemde makro aamalarn ve sektr aamalarnn yan sra temel planlama aamas olarak proje kabul edilmitir (YILMAZ ve AKA, 2002). Proje, son dnemlerde Avrupa D Yardmlar Hibe Program (EuropeAid) nedeniyle daha fazla aina olduumuz bir kavram. Bu kavramn ilerleyen dnemlerde ulusal ve uluslararas kurulular tarafndan salanan fon kaynaklarnn artmas ile ok daha fazla deer kazanaca ngrlmektedir. Proje kavramndan bahsederken kukusuz Kalknma Ajanslarnn kurulmasnn lkemizde projecilik alannda salam olduu farkndalk ve sinerjiyi de gz ard etmemek gerekir. Bu alma ile amacmz projecilik alannda salanm olan bu sinerjiyi arttrmak, Blgemizde proje yazma kltrnn olumasna katk salamak, Blgemizin ulusal ve uluslararas fon salayc kurululardan daha fazla finansman salamasna yardmc olmak, Blge insanna proje oluturma konusunda rehberlik etmektir.
PROJE HAZIRLAMA REHBERNN KULLANIMINA DAR

nnzdeki rehberin amac potansiyel Hibe Bavuru Sahibine Proje, Program, Proje Dngs Ynetimini tantmak ve bunlarn kullanmlarn pratikte uygulamalarla gstermektir. Bu nedenle, hem yukarda ad geen olgular ve teknikler tantlacak, hem de bu olgular ve tekniklerin pratikte kullanmlar rnekler stnden gsterilecektir. Uygulamalarn anlalrln desteklemek iin verilen rnekler dnda Hibe Bavuru Formuna da referans verilecek ve Proje Dngs Ynetiminin bir arac olarak kullanlan Mantksal ereve Yaklamnda yaplan analizler ve planlamalar sonucu elde edilen bulgularn Hibe Bavuru Formunun hangi alanlarna yerletirilecei de gsterilecektir. Bylece rehberin kullancs sadece bilgi ve teknik adan donatlmayacak, proje dokmantasyonunu da renecektir. Proje Hazrlama Rehberi iin tasarladmz rnek proje konumuz tamamen eitim amal olup hibir gerek kurumla ilgisi yoktur.
Blm I Proje ve Program Nedir?
Bu blmde kullancnn renecekleri

Proje Program Proje Dngs Ynetimi olgular Projenin kstlar Proje konusunun temel ihtiyalar ve program nceliklerine uygun olarak tespit edilmesi Proje Program ilikisinin Proje Genel Amac ve Proje zel Amac eklinde resmedilmesi
1. Proje ve Program Nedir
Proje, bir sorunun zmne ynelik tasarlanan, yer, zaman ve kaynak (bte) kstyla snrlandrlm, beklenen sonulara ve amaca ulamak iin oluturulan faaliyetler btndr. Projede ama sadece ulusal veya uluslararas fonlardan destek salamak iin bavuru teklifi hazrlamak deildir. Asl amalanmas gereken faaliyet ve kaynak planlamas sonucunda hedeflenen amacn gereklemesi ve srdrebilirliin salanmasdr. Bu nedenle, projede planlanm faaliyetler yerine getirilirken yer, zaman, kaynak ve kalite uyumu gz nnde bulundurulmal, hedeflenen amaca ulamak iin projenin temel eleri zerindeki riskler iyi alglanmal, bu risklerin bertaraf edilmesi iin de proje faaliyetleri sonu odakl planlanmaldr. Proje, sadece zemin etd, bir alann krokisi, bir tanmaz yapnn plan, bir elektronik eyann veya yeni kefedilen makinenin teknik tasarm deildir. Teknik tasarmlar iyi planlanm bir projenin sadece btnleyici paralardr. Proje zgn bir rn, hizmet veya sonucu yaratmak iin birok faaliyetten oluan geici bir giriimdir: Geicidir, nk tanmlanm bir balang ve bitii vardr. Giriimdir, nk faaliyetlerin yrtlmesi iin insan gcne, kaynaa ve ekipmana ihtiya vardr. zgn bir rn veya hizmet yaratr, zira projenin sonucu olarak elde edilen deer sadece bir kere yaratlr.
SK R
R SK
Program, ortak stratejik hedeflere ynelik sonularn elde edilmesi amacyla bir grup projenin koordineli olarak yrtlmesidir. Projelerle ayn mantkta tasarlanrlar. Hibe Programlar kapsamnda da ulusal ve uluslararas stratejik hedeflere ynelik eitli kurum ve kurulularn yaptklar projeler sonucunda bir ilerleme salanmas ve Hibe Programnn hedefine ynelik sonular elde edilmesi amalanr. Yani program genel ereveyi verir, proje somutta, daha kk erevede problemin zlmesine katkda bulunur. Proje Hazrlama Rehberi kapsamnda verilen rnekler, bir Hibe Programna ynelik proje gelitirilmesi iin verilmitir. Dolaysyla yaplan proje almas Hibe Programnn stratejik nceliklerine hizmet edecek ekilde tasarlanmtr.
Projenin Konusu
Projenin temeli bir ihtiyaca veya probleme dayanr. Asl ama ihtiyacn istenilen ekilde giderilmesi ve/veya problemin zlmesidir. Bu durumun olumlu sonulanmas proje amacnn gerekletiini gsterir. Hibe Programlarna ynelik hazrlanan projelerde, projenin amacnn Hibe Programnn bir veya bir ok amacna hizmet etmesi beklenir. Bu nedenle nce sorun veya ihtiya belirlenir, soruna dair veriler toplanp analiz edilir, paydalar belirlenir, faaliyet planlamas yaplr ve amaca ulamay salayacak stratejiler belirlenir. Srecin sonunda belirlenecek olan en uygun strateji amaca en ksa srede, en az maliyetle ve en etkili ekilde ulatracak stratejidir. Proje konusu proje sahibine gre eitlilik gsterebilir. Geni anlamda bir projenin konusu gnlk yaamamzda, i hayatnda, eitim srecinde ksacas hayatn her annda karlatmz sorunlardr. Bunlarn zlmesi iin sonuca ulamaya odakl faaliyetler dizisi belirlenmitir. Yeni bir hizmet gelitirilmesi, bir rgtn yapsnda, ynetim eklindeki deiikliin uygulanmas, bir irketin kapasitesinin gelitirilmesi, yeni veya farkl bir enformasyon sisteminin satn alnmas veya gelitirilmesi, bir bina / yol inas, bir konferansn organize edilmesi, yeni bir i srecinin uygulanmas tipik proje konular olarak tanmlanabilir. Proje konular bte ve zaman kst da gz nnde bulundurularak seilir. Projenin konusuna gre proje amac genel ve zel olabilir. zel amalara ulamak, genel amalara ulamaktan daha kolay bir yap sergiler. nk, zel proje amacna ulalmasn salayacak faaliyetler daha az olacaktr. Dolaysyla kullanlacak kaynak, faaliyetlerin uygulanaca sre ve karlalacak riskler de buna bal olarak snrl sayda olacaktr.
10
Kalknma Ajanslar ve Avrupa Birlii gibi Proje Teklif ars yntemiyle hibe destei veren programlar kapsamnda sunulan projelerin en nemli zellii uygulanacak projelerin Hibe Programnn stratejik nceliklerine hizmet etmesidir. Yani projenin genel amac, hibe programnn stratejik nceliklerindendir. Sonu itibariyle Hibe Program kapsamnda birok proje uygulanacak, uygulanacak bu projeler Programn hedeflerine ulamasna katk salayacaktr. Kalknma Ajans, Hibe Programnn politik ve stratejik nceliklerini Bavuru Rehberinde belirtir.
Genel Proje Amac Salk ve eitim hizmetlerinde kalitenin salanmas
zel Proje Amac Belirli bir okulda kalite ynetim sisteminin kurulmas, sistemin uygulamaya geirilmesi ve personelin kalite ynetim sistemi alannda eitilmesi Hidrolik ve pneumatik alannda 15 29 ya aras genlere mesleki eitimin verilmesi ve genlerin istihdam edilmesi Organik rnlerin ilenmesi, paketlenmesi ve pazara sunulmas TRC2 (Diyarbakr-anlurfa) Blgesinde bitki ve hayvan slahna ynelik laboratuvarlarn kurulmas veya mevcutlarn kapasitelerinin arttrlmas ve gelitirilmesi Kurutulmu gda reten fabrikann retim kapasitesinin ve retim kalitesinin artrlmas ve ihracata ynelik marka gelitirme almalarnn yaplarak d pazara almas
sizlik oranlarn azaltacak acil nlemlerin gelitirilmesi Tarma dayal sanayinin gelitirilmesi ve gda gvenliini salamaya ynelik almalarn desteklenmesi Blgede retilen tarm ve sanayi rnlerinin zellikle snr komularna ihracatnn artrlmas
Tarm ve sanayi rnlerinde ihracata ynelik marka oluturulmas
11
12
Blm II Proje Dngs Ynetimi
13

Proje Dngs Ynetimi Sistemi Proje Dngs Ynetiminin proje tasarm ve yrtmesindeki avantajlar Proje Dngsnn aamalar ve projenin btnselliinde fonksiyonlar Mantksal ereve Yaklamnn Proje Dngs Ynetimindeki yeri
14
Proje Dngs Ynetimi 1992den itibaren Hibe Programlarnda ve bu programlara ynelik projelerin hazrlanmas, uygulanmas ve deerlendirilmesinde kullanlan sistematik bir yntem ve yaklamdr. Bu sistematik sre proje fikrinin nasl yrtleceini, hangi sonularn amalandn, sonuca etki eden faktrlerin ne olduunu ve srdrlebilirliin nasl salanacan gsterir. Dng bir fikrin tanmlanmasyla balar, bir alma planyla uygulanr ve sonularn deerlendirilmesiyle son bulur. Proje dngs be aamadan oluur: Proje fikrinin belirlenmesi ve analiz edilmesi, projenin tasarlanmas, projenin finansman, projenin uygulanmas, projenin izleme ve deerlendirilmesi. Her aama kendi iinde farkllk gsterse de tm aamalarn ortak noktas vardr. Her aamada karar alma mekanizmalar ve sreler tanmlanmaktadr. Her aama kendi iinde srdrlebilir ve ileriye dnktr, yani, bir sonraki aamaya geilmesi iin nceki aamada ngrlen sonularn salanm olmas gerekmektedir. Her aamada projenin tamamlanmasyla elde edilen sonu ve deneyimlerin yeni proje ve programlarn olumasna katk salamas iin srdrlebilir olmas gerekmektedir.
15
2.1. Proje Fikrinin Belirlenmesi ve Analiz Edilmesi

Bu aamada proje fikrinin belirlenmesi iin temel problemin ne olduu, sonu olarak neyin amaland ve genel olarak hangi faaliyetlerle sonuca ulalaca ifade edilmelidir. Bu nedenle, temel sonulara ulamak iin ulusal ve sektrel analizler yaplr, problemler tanmlanr, frsatlar ve kstlar belirlenir. rnein, kalknmann salanmasna ynelik projelerde sosyal ve ekonomik veriler toplanrken, ekonomik alanda gelimenin amaland projelerde sektrel ncelikler, pazarn yaps ve kuruluun ihtiyalar analiz edilir, bylelikle genel ama belirlenir. Bu safhada yine projenin hedef kitlesine, paydalara ve yararlanclara ynelik analizler yaplr ve paydalarn karlat sorunlar tanmlanr. Ayrca bir proje veya eylemin tanmlanmas iin daha fazla neye ihtiya duyulduuna, zel fikirlerin aratrlmasna, seilmesine ve tanmlamasna ynelik sektrel ve tematik n fizibilite almalar da yaplabilir.
2.2. Projenin Tasarlanmas

Proje fikirleri operasyonel planlar ya da programlar iin gelitirilebilir duruma getirilir. Faydalanclar ve paydalar proje fikrinin temel zelliklerini ve nceliklerini detaylandrr, projenin uygulanabilirlii ve srdrlebilirlii deerlendirilir. Bu deerlendirmenin temelinde, projenin tutarllnn, btnselliinin ve ilevselliinin deerlendirilmesi ile proje teklifinin hazrlanmas ve btenin planlamas vardr.
2.3. Projenin Finansman

Proje sahibi faaliyetlerin gerekletirilmesi ve projenin istenilen amaca ulamas iin maddi kaynaa ihtiya duyar. Proje teklifini hazrlayan bavuru sahibi fon salayc kurululara bavurur. Proje teklifi ilgili fon salayc kurulu tarafndan deerlendirilir, finans destei salanp salanmayacana karar verilir. Fon salayc kurulu projenin finansman iin gerekli yasal belgeleri de bavuru esnasnda bavuru sahibinden talep eder.
2.4. Projenin Uygulanmas

Projenin uygulanmaya baland ve uygulama srelerinin ynetildii aamadr. Uygulama srecinde projenin amacna ulamasn salayacak bir takm deiiklikler yaplabilir fakat bu deiiklikler projeyi genel amacndan saptracak nemli deiiklikler ieremez. Uygulama srecinde her aama izlenir ve tekrar tekrar gzden geirilir.
16
2.5. Projenin zleme ve Deerlendirilmesi

Proje uygulanrken ve sonrasnda elde edilen sonular fon salayan kurulu (donr) tarafndan izlenir, proje sonularna ynelik tm veriler toplanr, etki deerlendirmesi yaplr. Projenin etkililii, etkinlii ve srdrlebilirlii bu aamada belirlenir. Ayrca, bu aamada projenin yeni program ve projeler iin altyap oluturmas, onlara katk salamas beklenir. Proje dngs formlasyonu projenin ieriine ve bavuru sahibine gre farkllk gsterebilir. Bu farkllk genel itibari ile dng balklarnn farkl adlandrlmasndan kaynaklanmaktadr.
Avrupa Birlii Proje Ynetim Sisteminde bu formlasyon; Programlama, Tanmlama, n Deerlendirme, Mali Kaynak Salama (Finansman), Uygulama ve Deerlendirme eklinde alt aamadan olumaktadr.
Proje Dngs Ynetimi, Hibe Programlarnn yan sra i hayatnda da ok sk kullanlan bir proje yaklamdr. Bu yaklamn tercih edilmesinin en nemli nedeni zaman ve kaynak tasarrufu salamas ve sonu odakl olmasdr. Tm faaliyetlerin belli bir mantk silsilesi takip edilerek yazlmas amaca ulamay salayacak yol haritasnn oluumuna katk salamaktadr. yi derecede planlanmam, amacnn ve faaliyetlerinin uyumsuz olduu, mevcut durumun yetersiz analiz edildii, uygulama ve hazrlk srecinde doru stratejilerin belirlenmedii, yeterince risk algsnn olmad, srdrlebilir bir bak asnn salanmad ve beklenen sonularn elde edilmedii projeler yeterli lde uygulanabilir deildir. Buraya kadar projenin tanm, konusu ile proje dngsnn aamalarn grm olduk. Proje Hazrlama Rehberinin bundan sonraki blmnde Proje Dngs Ynetiminin ana unsurlarndan Mantksal ereve Yaklam zerinde durulacaktr. almamz blmde tamamlanacaktr: Birinci blmde, belirlenecek rnek konu zerinden tm analizler yaplacak, her aamada konu ile ilgili rnek verilecektir. kinci blmde, Mantksal ereve Yaklamnn planlama aamasnda proje rneimizin genel amac, zel amac, beklenen sonular ve faaliyetlerine ynelik tm deerlendirmeler yapldktan sonra Mantksal ereve Matrisi oluturulacaktr.
17
nc blmde, ise proje rneimizin kaynak planlamasna (bte) yer verilecektir.
rnek aldmz Projenin genel amac Hibe Programna da uyumlu olarak TRC2 (Diyarbakr ve anlurfa) blgesinin ekonomik potansiyelini en iyi ekilde deerlendirip isizliin, yoksulluun ve gelir dalmndaki eitsizliin azaltlarak Blgenin Trkiyenin Ortadouya alan kaps haline gelmesine katkda bulunmaktr. rnek projemizin zel amac bu genel amaca katk salamak zere, TRC2 (Diyarbakr, anlurfa) Blgesinde faaliyet gsteren mermer iletmemizin retim ve kurumsal kapasitesinin arttrlmas suretiyle yeni mteri gruplarnn kazanlmas, ihracat miktarnn artrlmas ve istihdamn salanmasyla ekonomik gelimeye katk salamaktr.
18
Blm III Mantksal ereve Yaklam
19

Mantksal ereve Yaklamnn tarihsel geliimi Mantksal ereve Yaklamnn fonksiyonu ve proje gelitirmede avantajlar Mantksal ereve Yaklamnn iki aamas: Analiz ve Planlama Proje fikrinin Analizindeki unsurlar ve rneklemeler Mevcut Durum Analizi Payda Analizi Sorun Analizi Hedef Analizi Strateji Analizi Proje fikrinin planlamasndaki eler ve rneklemeler Mantksal erevenin gelitirilmesi Mantksal erevenin Yaptalar: Proje Mant, Objektif Olarak Dorulama Kaynaklar, Baar Gstergeleri, Varsaymlar Faaliyetlerin i dkm aac ve zaman ekseninde planlanmas Faaliyetlerin kaynaklar asndan planlanmas Faaliyet temelli ara ve bte planlamas Mantksal ereve almasnn Hibe Bavuru Formuna entegrasyonu Bte gelitirme almas Hibe Programlarndaki bte trleri Ana bte kalemleri Bte kalemlerinin hesaplanmasnda dikkat edilmesi gereken unsurlar ve rneklemeler Bte almasnda doldurulmas gereken form: Faaliyet Btesi, Maliyetlerin Gerekelendirilmesi, Beklenen Finansman Kaynaklar
20
Mantksal ereve Yaklam 1960larn sonunda Amerika Uluslararas Kalknma Kurumu tarafndan projelerin planlama ve deerlendirmesine sistematik bir yap kazandrmak amacyla gelitirilmitir. Mantksal ereve Yaklam, hazrlanan projelerin belli amalara gre planlamasn salamak, proje izleme ve deerlendirmede belli hedeflere ulamada yol gstermek, projede sorumlu kii ve kurulularn sorumluluklarn belirlemek ve deerlendirme srecinin sorunsuz bir ekilde tamamlanmasn salamaya ynelik tasarlanmtr. Avrupa Birlii ile ulusal ve uluslararas fon salayc birok kurulu gnmzde bu sistemi kullanmaktadr. Mantksal ereve Yaklam analitik bir sre olup, bilginin dzenli bir ekilde toplanmas ve analiz edilmesine imkan tanr. Bu alma sonucunda u sorulara cevap verilir: Proje neden gerekletiriliyor (Projenin Kapsam)? Projenin neyi baarmas bekleniyor (Gstergeler)? Proje bunu nasl baarmay amalyor (Faaliyetler ve Aralar)? Projenin baars iin hangi dsal faktrler nemlidir (Varsaymlar)? Proje faaliyetlerinin izlenmesi ve baarsnn deerlendirilmesi iin gerekli bilgi nereden bulunacaktr (Dorulama Kaynaklar)? Projenin maliyeti ve etkinlii ne olacaktr (Bte)? Projenin balayabilmesi iin hangi unsurlarn ya da koullarn yerine getirilmesi gerekmektedir (n koullar)? Bu yaklam projenin sonular zerinde sistematik, mantkl ve interaktif dnmeyi salar.
Proje Dngs Ynetimi (PCM) Karar verme sreleri ve iyi tanmlanm ynetim fonksiyonlarn adm adm tanmlayan sistematik bir sre. Proje Dngs Ynetimi bir karar alma ve uygulama srecidir.
Mantksal ereve Yaklam Katlm ve effafl arttrmak ve istenilen amalara ulamak iin proje ynetim metod ve aralarnn kullanld, planlama, uygulama ve deerlendirmenin olduu metodolojik bir yaklamdr.
21
Proje Dngs Ynetiminde istenilen sonuca ulamak iin neyin amaland, Mantksal ereve Yaklamnda ise sonuca ulamann nasl salanaca ifade edilir.
Mantksal ereve Yaklam iki aamadan oluur. Analiz aamas, proje fikrinin belirlendii, analiz edildii ve projenin tasarland blmdr. Proje fikrinin belirlenmesiyle birlikte, projeden etkilenecek hedef kitlenin kim olduu, nasl etkilenecekleri, projede zlmesi gereken sorunlarn ne olduu, nasl zlecei, hangi stratejilerin kullanlaca ve projede elde edilecek sonulara ynelik bilgiler bu aamada belirtilmelidir. Planlama aamasnda ise analiz aamasnda elde edilen veriler uygulamaya hazr operasyonel bir plana dntrlr. Sonularn elde edilmesine ynelik faaliyet ve maliyet planlamas bu aamada yerine getirilir.
3.1.
ANALZ AAMASI
Projeye ilikin tm nitel ve nicel verilerin topland, projeden uzun ve ksa vadede sektrel ve/veya toplumsal boyutlarda olumlu/olumsuz etkilenecek kitlelerin belirlendii, mevcut sorunun aklanmasna ve zmne ynelik tm verilerin bir araya getirildii ve amaca ulamay salayacak temel stratejilerin belirlendii aamadr. Be admdan olumaktadr. Bu admlar, Mevcut Durum Analizi, Payda Analizi, Sorun Analizi, Hedef Analizi, Strateji Analizidir.
22
3.1.1. Mevcut Durum Analizi

Projenin niteliklere uygun tasarlanabilmesi iin blgenin, iletmenin ya da problemin kapsaml ekilde tanmlanmas, ihtiya ve sorun analizinin yaplmasdr. Mevcut durum analizi iin iyi bir literatr almas, proje alannn corafi yaps, iklimsel zellikleri, sektrel analizi, evresel problemler ve riskler ile temel altyapsna ilikin deerlendirmeler yaplr. Ayrca, proje konusunun hangi alana ynelik olduu ve bu alana ait istatistik veriler, hkmet politikalar ve blgesel kalknma programlar, alana ait sosyal ve kltrel gstergeler ile ekonomik gstergeler sunulabilir. Projenin ksa vadede uygulamasnn aciliyet arz ettii ve uygulamann gereklilii anlatlrken iyi bir mevcut durum analizinin yaplm olmas gerekmektedir. Mevcut Durum Analizi yaplrken temel varsaymlara dayanan genel deerlendirmelere yer verilmemeli, objektif dorulanabilir gvenli kaynaklardan elde edilen veriler sunulmaldr. Mevcut Durum Analizi iin Gl ve Zayf ynlerin, Frsat ve Tehditlerin (SWOT) analizi tekniinin kullanlmas en yaygn yntem olarak bilinmektedir. Diyarbakr; TK nfus verilerine gre 2010 yl itibariyle 1.528.958 kiilik nfusa sahiptir. Nfusun % 75,65 gibi byk bir blm il ve ile merkezlerinde yaarken geri kalan ksm kylerde yaamaktadr. DPTnin 2003 ylnda yaynlam olduu ller ve leler Baznda Gelimilik Gstergeleri Sralamasnda Diyarbakr -0,66993lk gelimilik endeksiyle 63. srada yer almaktadr. Gelimilik endeksinde geride yer almasna ramen, Diyarbakr zengin tabii kaynaklara sahiptir. zellikle byk bir mermer madeni potansiyeline sahip olan il, Trkiyede kan blok mermerin % 7,5ini retmektedir. Trkiyede kan 5 milyar metrekp toplam mermer rezervinin dnya rezervlerinin %40na denk geldii dnlrse, Diyarbakrda kan mermerin dnya rezervlerinin % 3 olduu ortaya kar. Doal talar snfna giren mermer yzyllardan beri insann yaad alanlarda, sanatsal amalarla ve yaps itibariyle salam olmas sebepleriyle kullanlmtr. 1980li yllardan itibaren lkemizde ivme kazanan mermer sektr, srekli bir geliim iindedir. Dnyada ve Trkiyede mermer kullanmna artan talep, sektr cazip bir yatrm alan klmaktadr. nceleri estetik ve dayankll sebebiyle sanatsal alanlarda kullanlan mermerin bugnk balca kullanm alanlar, inaat sektr, dekorasyon, heykelcilik, ss eyalarnn yapm ve mezarclktr. Bloktan retilen plakalar ve dier boyutlu rnler, binalarn i ve d kaplamasnda, taban demesinde, merdiven basamaklarnda, mine, mutfak ve banyolarda, tayc stunlarda kullanlmaktadr.
23
No lkeler 1 2 3 7 in talya spanya Trkiye
retim Miktarlar (Ton) No 11.000.000 8.700.000 4.000.000 2.000.000 4 5 6
lkeler Hindistan Brezilya Kore
retim Miktarlar (Ton) 4.500.000 2.000.000 2.000.000
Kaynak: TMMOB Maden Mhendisleri Odas, Mermer Raporu, 2009
sizliin youn, sanayilemenin dk olduu Diyarbakrda retim yapan iletmemiz emek youn sektrler arasnda yer alan mermer retimini gerekletirmektedir. Makine adedi, retim teknolojisi ve alan says bakmndan kapasitesi yetersiz, kurumsal kltr ve pazarlama teknikleri asndan geleneksel olan iletmemizde bu projeyle sorunlarn giderilmesi, kapasitenin artrlmas, kurum ve pazarlama kltrnn gelitirilmesi ve bylelikle ihtiyalarn karlanmas hedeflenmektedir.
3.1.2. Payda Analizi

Analiz aamasnn ikinci adm olan payda analizi genelde sorun analizine paralel yaplr. Proje sonularndan olumlu ya da olumsuz etkilenebilecek ve belirtilen sorunun zmne katk salayacak herhangi bir kii, insan topluluu, kurum veya iletme (faydalanclar, rekabet edenler) payda olarak nitelendirilir. Payda analizinde temel problemin genel erevesi gz nnde bulundurularak, proje zerinde ilgili tm gruplar tanmlanr, paydalarn projeyle ilgililikleri, rolleri, kapasiteleri ve gleri aklanr. Proje konusuyla dorudan ilgili, sonularndan olumlu etkilenecek olan birincil paydalar; hedef gruplar ve nihai faydalanclar, olumsuz etkilenecek olan birincil paydalar ise rakiplerdir. kincil paydalar ise projeyi uygulayan, uygulanmasn destekleyen ve projeye fon salayan kii ve kurumlardr. Hedef gruplar, projenin amalar erevesinde, projeden dorudan ve olumlu olarak etkilenecek gruplar/kurululardr. Nihai Yararlanclar, projeden uzun vadede, geni anlamda toplumsal veya sektrel boyutlarda yarar salayacak olanlardr.
24
Dier Paydalar
kincil Paydalar
Fon Salayan Kurulu, STKlar, Blgede faaliyet gsteren Resmi Kurulular vb.
Birincil Paydalar
Hedef Gruplar, Nihai Faydalanclar, Rakipler vb.
Projenin Amac: letmenin retim ve kurumsal kapasitesinin artrlmas suretiyle yeni mteri gruplarnn kazanlmas, ihracat miktarnn artrlmas ve istihdamn salanmas ile ekonomik gelimeye katk salamak Hedef Grup 1: letmemiz; retim, ynetim, pazarlama ve finansman bileenleri dorultusunda btncl bir i plan gelitirerek iletmedeki sorunlarn giderip projeden dorudan fayda salayacaktr. Hedef Grup 2: Proje kapsamnda gerekletirilecek faaliyetlerle teknik ve mali ynden glenen iletmemizde alacak olan mevcut 100 (yz) alan, projenin faaliyetlerinden dorudan olumlu etkilenecektir. Hedef Grup 3: letmenin artan retim kapasitesiyle 10 (on) yeni istihdam salanacak. Kurumsal ve mali ynden gl bir iletmede alma imkn elde edecek kiiler, srdrlebilir ekonomik gelir elde edebilecektir. Hedef Grup 4: letmenin arlkl mterileri inaat yklenicileri, dekorasyon, heykelcilik ve ss eyalar reticileri ile mezarclk iletmeleridir. Mevcut mteriler; girdi teminini nitelikli biimde, uygun maliyetlerle kurumsal bir iletmeden temin etme imknna sahip olacaktr.
25
Nihai Yararlanclar 1: letmenin makine kapasitesinin %25 orannda artmasyla proje uygulama sresince mteri saysnn % 20 orannda artmas hedeflenmektedir. Girdi temini ihtiyac karlanan mteriler, iletmemizin artan retim, ynetim ve finansman kapasitesinden dolayl olarak etkilenecektir. Nihai Yararlanclar 2: Mermer oca sahipleri ve hammadde reticileri iletmenin kapasitesinin art sonucunda daha fazla hammadde sataca iin, projeden dolayl olarak olumlu etkileneceklerdir. Nihai Yararlanclar 3: Gelir dzeyi artan, srdrlebilir bir gelir elde etme imkn kazanan alanlar, ailelerinin ekonomik ve sosyal ihtiyalarn daha kolay karlayabilecektir. Mevcut alanlarn (100 kii) ve yeni istihdam edilecek alanlarn (10 kii) ortalama drder kiilik hane halk byklyle toplam 440 kiilik aile bireyine fayda salayaca tahmin edilmektedir. Nihai Yararlanclar 4: Diyarbakrn toplam nfusu 1.528.958 kiidir. letmemizin ihracattan elde edecei gelir blge ve lke ekonomisine katk salayacaktr. Kii bana den gelir dzeyi dk blge halk, blgeye giren ekonomik kaynaktan dolayl olarak etkilenecektir. Nihai Yararlanclar 5: Trkiyede toplam 564 (be yz altm drt) mermer iletmesi vardr. Bunlardan 27si Diyarbakrda, 1i anlurfada olmak zere TRC2 Blgesinde faaliyet gsteren kaytl mermer iletmesi says 28dir. Sektrdeki yatrm miktarnn ve rekabet dzeyinin artmasyla kurumsal kapasitelerini artrmaya ihtiya duyacak iletmeler, iletmemizin sektrdeki bymesini kendilerine rnek alacak ve kendileri iin modelleyeceklerdir. Nihai Yararlanclar 6: Projenin uygulanmasyla elde edilecek gelir ve kar iletmemiz ortaklarnn z kaynaklarn arttracak, uzun vadede yeni yatrmlarn yaplmasna olanak salayacak ve mevcut yatrm ortamnn gelimesine katk salayacaktr. Payda analizi ile birlikte ncelikli gruplarn ihtiya ve hedeflerini karlamaya ynelik uygun kaynaklar hedeflenecek, paydalarn projeyi sahiplenmesi ve katlm salamaya uygun ynetim ve koordinasyon dzenlemelerinin yaplmas salanacak, proje kapsamnda paydalarn atan karlarnn gz nnde bulundurulmasna katk salanacaktr. Payda analizi yaplrken kullanlabilecek matrislerden birisi Payda Deerlendirme Matrisidir. Bu matris doldurulduunda, paydalarn projeyle ilgili durumlar zet olarak gsterilebilir.
26
3.1.3. Sorun Analizi

Sorun analizi mevcut durumun olumsuz ynlerini tanmlar ve tanmlanan problemler arasnda sebep ve sonu ilikilerini oluturur. temel admda ekillenir. nce projenin ana konusu ve temel erevesi tanmlanr. Hedef gruplarn ve faydalanclarn karlatklar temel problemler tanmlanr ve analiz edilir. Sebep ve sonu ilikilerinin aklanmas ve analizine ynelik sorun aac oluturulur. Temel sorun birbirinden bamsz olduu dnlen birden fazla sorunun uzantsdr. Sorun aac oluturmann en ideal yolu sorunun katlmc bir grubun ortak almas olarak ele alnmasdr. Paydalarn ncelie sahip olduunu dndkleri problem zerinde beyin frtnas yaplr, nem seviyesi ve en genel tanmlamay ieren sorun ana sorun olarak belirlenir. Ana soruna neden olan dier sorunlar sebep-sonu hiyerarisi eklinde ana sorunun altnda belirtilir ve sorunlarn birbiriyle ilgili balantlar gsterilir.
27
28
Sorun Aac
Sorun aac mevcut olumsuz durumun zet metnidir. Sorun analizinde temel probleme neden olan durumlarn proje uygulamasnda zlebilecek nitelikte olmas ve karmak olmamas gerekmektedir. Ayrca, alt faaliyetlerden temel probleme doru dzenlenecek neden-sonu kurgusunun iyi yaplandrlmas gerekir.
irketin rnlerinin tantmna ynelik yazl ve grsel aralarn kullanlmamas, rnlerin ulusal ve uluslararas alanda tantmnn yaplmamasna, bu durum kuruluun yeterli derecede ihracat yapmamasna ve dolaysyla ihracat yaplan lke saysnn ve retilen rn saysnn yetersiz olmasna sebep olmaktadr. Sonu olarak Diyarbakr ve anlurfann sahip olduu ekonomik potansiyel en iyi ekilde deerlendirilmemekte, bu da toplumda isizliin, yoksulluun, gelir dalmndaki adaletsizliin artmasna neden olmaktadr. Sorun analizi birok adan proje planlamasnn en kritik aamasdr, nk sonraki aamalarda yaplacak analiz ve kararlara yn verir.
3.1.3. Hedef Analizi

Sorun analizinde belirtilen problemlerin zmne ynelik almalarn yaplmas ve istenen hedeflerin gerekletirilmesi iin potansiyel zmlerin analiz edilmesidir. Hedef analizi aamasnda paydalarla grlmeli, ncelikler belirlenmeli, elde edilecek hedeflerin gerekilii ve ulalabilirlii deerlendirilmeli, istenilen hedeflere ulatracak ilave aralar da tanmlanmaldr. Hedef Analizi sreci admda zetlenir. Sorun analizinde belirtilen olumsuz ifadeler gereki zmlere dnecek ekilde yeniden tanmlanr. Sorun analizinde belirtilen sebep-sonu ilikisi, ara-ama ilikisine dntrlecek ekilde yeni bir hiyerarik yap oluturulur. Belirtilen hedefler gzden geirilir, gerekli ve uygun grld taktirde yeni hedefler eklenebilir, ana hedefe uygun olmayan, gereksiz ve ulalmas mmkn olmayan hedefler silinir. Sorun Aacnda bulunan olumsuz ifadeler istenilen ve ulalmas hedeflenen olumlu durumlara evrilir.
29
30
Hedef Aac
31
Sorun Analizinde belirtilen ifadeler hedef analizinde olumlu hale getirilir, hedef aacnda aadan yukarya doru faaliyet-genel ama kurgusu salanarak analiz tamamlanr.
Yeni teknolojiye sahip makine almna bte ayrlmas sonucu modern ve yksek sayda retim yapabilecek makineler satn alnacak, bylelikle iletmenin retim kapasitesi arttrlacaktr. retim kapasitesi artan iletme, ihracat miktarn rn ve lke says bakmndan artrabilecek ve bu art sonu olarak Diyarbakr ve anlurfann ekonomik potansiyelini en iyi ekilde deerlendirip isizliin, yoksulluun ve gelir dalmndaki eitsizliin azaltlmasna ve TRC2 Blgesinin Trkiyenin Ortadouya alan kaps haline gelmesine katk salayacaktr.
3.1.4. Strateji Analizi

Hedef analizinde tm proje hedefleri ve alt hedefler faaliyetlere blnr. Temel hedeflere ulamak iin eitli yntemler sunulur ve en uygun strateji seilir. Her temel faaliyetin altnda sonuca ulamay salayacak yol ve yntemler sralanmtr. Strateji seilirken kaynaklarn uygunluu, kurumun veya zel iletmenin kapasitesi, proje konusunun proje sahibinin misyonu, vizyonu ve politikalaryla uyumu, blgede uygulanmakta olan ve uygulanacak projeler iin tamamlayc nitelik tayp tamad gz nnde bulundurulur. Uygun strateji seilirken aadaki kontrol listesi kullanlr; Seilen strateji istihdamn salanmas, gelir dalmnda adaletin salanmas, yoksulluun azaltlmasna ynelik faaliyetlere katkda bulunuyor mu? Dezavantajl gruplar (kadn, yal, zrller vb.) iin fayda salayacak m? Fayda-Maliyet analizi olumlu mu? Maliyet-Etkinlik analizi olumlu mu? Seilen strateji blgedeki ekonomik, sosyal ve politik hedeflerle uyumlu mu? evresel etkiler gz nnde bulundurulmu mu? Seilen stratejinin kurumsal kapasiteye katks var m? Seilen strateji devam eden proje ve programlarla btnlk salyor mu? Seilen stratejiyle acilen zlmesi gereken bir problem zlyor mu?
32
Strateji Analizinde cevaplanmas gereken sorular ise unlardr:

Tm tanmlanm problemler ve/veya hedefler ele alnmal m veya bir ksm m seilmeli? Seilen stratejinin salayaca frsatlar nelerdir? Faydann srdrlebilirliini salayacak ve istenen sonulara tayacak mdahale kombinasyonu nedir? Seilen stratejiyle projenin srdrlebilirliinin salanmas iin en iyi lde yerel sahiplenme olacak m? En etkili maliyet seenekleri nelerdir? Olumsuz evresel etkiler en iyi ekilde nasl hafifletilecek ve engellenecektir? Yoksul kimselerin ve dier tanmlanm dezavantajl gruplarn ihtiyalarna en olumlu etkiyi salayacak strateji hangisidir?
33
34
Strateji Analizi
3.2.
PLANLAMA AAMASI
Planlama aamas analiz aamasnda bir araya getirilen tm verilerin operasyonel bir programa dntrld aamadr. Mantksal ereve Matrisi proje amacna uygun faaliyet ve kaynak planlamas bu aamada yerine getirilir.
3.2.1. Mantksal ereve Matrisi

Mantksal ereve mant kullanlarak bu aamaya kadar yaplan analizler, mantksal ereve matrisini oluturmamza yardmc olacaktr. Kavram karmaas yaanmamas iin mantksal ereve yaklam ile mantksal ereve matrisi arasndaki farklar bilmek yararl olacaktr. Mantksal ereve Yaklam proje dngs ynetiminde kullanlan bir yntemdir, bu yntem kullanlarak projenin tasarm, ynetimi ve deerlendirilmesi yaplr, bu yntemle ilemlerin daha kolay, effaf ve belirgin olmas salanr. Mantksal ereve Matrisi 4 (drt) satr ve 4 (drt) stundan oluan 16 (on alt) gzl, projenin temel yapsn zetleyen bir tablodur. Stun balklar, Proje Mant, Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri, Dorulama Kaynaklar, Varsaymlardr. Mantksal ereve Matrisi projenin hazrlanmas, planlanmas, gelitirilmesi ve deerlendirilmesi ile ilgili zet bilgileri matris formatnda sunan bir aratr, bu ynyle Mantksal ereve Matrisi daha ok mantksal ereve yaklamnn bir zeti olma zelliine sahiptir.
Mantksal ereve Matrisi hazrlanmadan nce yapmay hedeflediimiz proje ile ilgili yeterli ve gvenilir veri elde edilmi; mevcut durum, payda, sorun, hedef ve strateji analizlerinin yaplm olmas gerekmektedir.
35
Mantksal ereve Matrisi,

Paydalarn projenin resmini grmelerini ve fikirlerinin btnlemesini salar. Durum analizinin, hedef ve amalarn sistematikletirilmesini salar. Faaliyetler - sonular- zel ama ve genel ama arasndaki hiyerarik ilikiyi kesin olarak ortaya koyar. Amaca nasl-ne zaman ulalabileceini gsterir. Baar gstergelerini ve dorulama kaynaklarn belirler. Sorumluluklar ve kaynaklar belirler, bunlarla faaliyetleri ilikilendirir. Projenin durum analizi ve planlamayla ilgili admlar bir araya toplar, analiz ile planlama arasnda kpr vazifesi grr. Projedeki tm bilgiyi z olarak ifade eder, bylece projenin resmini grmemizi salar. Projeye engel tekil edebilecek riskleri tanmlar, hata yapma olasln azaltr. Gvenilir bilgilere dayal, detayl analizler yapldktan sonra oluturulan Mantksal ereve Matrisi Hibe Bavuru Dokmann hazrlamak iin gvenilir bir temel oluturur.
Birinci stun Proje Mant

Proje Mantn anlatr. Hazrlanan projenin, teklif ars programnn hedef, ama ve nceliklerine nasl katkda bulunaca, projenin gerekletirmeyi amalad dnm, bu dnm iin elde edilmesi gereken sonular ve bu sonular yaratacak olan faaliyetleri bu stunda yer alr. Bu stun bir ynyle projenin hayat dngsnn zetlendii alandr.
kinci stun Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri

Projede belirlediimiz amaca yaklama, hedefe ulama, beklenen sonularn gerekleme durumlarn lebileceimiz verilerin neler olacan gsterir.
nc stun Dorulama Kaynaklar

kinci stundaki baar gstergelerinin nasl dorulanaca, bilgi kaynaklarnn nereden salanaca belirtilir.
36
Drdnc stun - Varsaymlar

Bu stunda projenin uygulanmasna engel tekil edebilecek faktrler tanmlanr. Burada Birinci stunda oluturduumuz proje mantnn gereklemesi iin proje kontrol dnda kalan hangi artlarn var olmas gereklidir? sorusu sorulur.
Mantksal ereve Matrisi Nasl Doldurulur?

Mantksal erevenin doldurulmasnda eer o zaman nedensellii hakimdir. Mantksal erevenin ilk stunu olan proje mantn olutururken aadan yukarya doru ara-ama mant kullanlr. Bu mantk aadaki gibi ifade edilebilir. Eer n Koullar salanr ve uygun Ara/Kaynaklar temin edilirse, O ZAMAN Faaliyetler yaplabilir; Eer Faaliyetler yaplrsa, O ZAMAN Beklenen Sonular elde edilir; Eer Beklenen Sonular elde edilirse, O ZAMAN zel Amaca ulalr; Eer zel Amaca ulalrsa, O ZAMAN Genel Amaca katk salanm olacaktr.
Genel Ama
Hedef aacnn en st seviyesinde bulunan, projenin gereklemesiyle katkda bulunabilecei uzun dnemli hedeftir. Genel Ama, Hibe programnn ulamay hedefledii amaca hizmet etmelidir. Projenin nasl bir soruna zm retmek istediini ve zmn hangi parasn stlendiini belirlemeye ynelik hazrlanmaldr. Daha soyut ve uzun vadede gereklemesi istenilen ideal durumdur, bu nedenle tek bir projeyle genel amaca ulalamaz; bir projeyle genel amaca ulamaya katkda bulunulur. Genel ama yazlrken cmlenin fiiline -mek, -mak ekleri getirilerek yazlmas uygundur.
37
Genel amacn Hibe Programnn amacna hizmet etmesi gerektiini belirtmitik, bu zellik gz nne alndnda projenin genel amac belirlenirken Hibe Programnn temel ama ve ncelikleri gz nnde bulundurulmaldr.
Genel Ama Diyarbakr ve anlurfann ekonomik potansiyelini en iyi ekilde deerlendirip isizliin, yoksulluun ve gelir dalmndaki eitsizliin azaltlarak TRC2 Blgesinin Trkiyenin Ortadouya alan kaps haline gelmesine katk salamaktr.
zel Ama
Proje kapsamnda yrtlen faaliyetler ile elde edilen sonulara bal olarak ulalmak istenen temel amatr. Genel amaca gre daha ak tanmlanm bir hedef olmaldr. zel Ama, zel ama, proje gerekletiinde genel amaca katk salayacak ekilde tasarlanmaldr. Genel amaca gre net ve proje sresinde ulalabilir bir hedef olmaldr. Projenin gerekletirilmesiyle eriilecek olan durumun ve hedef kitle zerindeki faydalarn etkilerinin proje bittikten sonra da srmesi beklenir (srdrlebilir olmal). zel ama yazlrken cmlenin fiiline -mek, -mak getirilebilecei gibi -mesi, -mas ekleri de getirilebilir.
zel Ama letmenin retim ve kurumsal kapasitesinin artrlmas suretiyle yeni mteri gruplarnn kazanlmas, ihracat miktarnn artrlmas ve istihdamn salanmas ile ekonomik gelimeye katk salamak.
38
Beklenen Sonular/ktlar
Projenin zel amacna ulamas iin proje sresince yapacamz faaliyetler sonucunda elde edilen etkiler, hizmetler ve rnlerdir. Proje dilinde sonu ve kt kavramlar birbirinden farkldr. ktlar faaliyetler sonucunda elde edilen somut rn ve hizmetlerdir (Rapor, analiz sonular, alnan makine says, istihdam edilen kii says gibi...). Sonular ise ktlarn etkisi ile meydana gelen bilin oluturma/art, farkndalk yaratma, rnek oluturma gibi etkilerdir. Beklenen Sonular, Proje sresi iinde ulalabilecek ksa vadeli hedeflerdir. Faaliyetlerin gereklemesi ile elde edilen sonulardr. Birden fazla olabilir. llebilir, belirgin ve elde edilebilir olmas gerekir. Projenin zel amacna ulamay salamaldr.
Projede yazdmz her beklenen sonucun elde edilmesine ynelik en az bir faaliyetin bulunmas gerekir.
Yeni makine almlar ile iletmenin retim kapasitesi artrld. Yeni personel alm ile istihdam arttrld. letmenin kurumsal kapasitesi artrlarak iletme yneticileri ve alanlarnda kurum kltr olutu. Artan retim kapasitesi ile yeni mteri gruplar kazanld. hracat miktar rn ve lke says bakmndan artrld.
39
Faaliyetler
Projenin amacna ulamas ve istenen dnm salamas iin ihtiya duyduu sonularn elde edilmesine ynelik yaplmas gereken btn ilerdir. Her faaliyet beklenen sonulardan en az birine ulamaya ynelik olmaldr. Bir sonucun elde edilmesi iin birden ok faaliyet yazlabilir.
Her faaliyet balantl olduu sonucun numarasna referans verecek ekilde numaralandrlmaldr.
Beklenen Sonular 1.Sonu A 2.Sonu B
Faaliyetler 1.1 Faaliyet w 2.1 Faaliyet x 2.2 Faaliyet y 2.3 Faaliyet z
Beklenen Sonular 1.Yeni makine almlar ile iletmenin retim kapasitesi artrld. 2. hracat miktar rn ve lke says bakmndan artrld.
Faaliyetler 1. Makinelerin temini ve kurulumu 2. Tantm faaliyetlerinin gerekletirilmesi
40
n Koullar, Projenin Riskleri/Varsaymlar

n koullar, faaliyetlere balamadan nce salanmas gereken koullardr. Baka bir ifadeyle, proje faaliyetlerinin balamas iin gerekli olan yasal ykmllkler, izinler veya nceden hazrlanmas zorunlu olan planlar, almas gereken ivedi engellerdir.
Projelerin Hibe Program sahibi (Kalknma Ajans) tarafndan finansman n koul deildir, zira Hibe Programnn finanse edilmemesi durumunda, proje bavurusunda da bulunulamaz. n koul program erevesindeki projenin yaplabilmesi iin proje sahibi tarafndan nceden hazr edilmesi gereken kouldur. Btn projelerin balamas iin nkoul gerekli olmayabilir. Fakat baz projelerin uygulanmas iin n koulun salanmas zorunludur. rnein evreye etkisi olabilecek bir projede evre Etki Deerlendirme Raporunun (ED) alnmas veya bir tarihi ve kltrel yapnn restorasyonu iin gerekli Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kurulu izni.
rnek verdiimiz proje kapsamnda gerekletirilen makine almlar yurt dndan gerekleiyor olsayd ve henz bu ithal edilecek makineler iin bakanlktan bir onay belgesi olmasayd, Sanayi Bakanlndan zel bir izin alnmas rnek projemizin nkoulu olurdu. Bizim ele aldmz rnekte herhangi bir nkoul yoktur.
Risk
Projeler, proje yneticisinin kontrol dnda gerekleen olaylardan etkilenebilir. Bazen bu dsal faktrlerin projenin gidiat zerinde nemli olumlu veya olumsuz etkileri olabilir, yani planlanan faaliyetlerinin yaplmasnda, istenilen etkinin yaratlmasnda ve projenin amacna ulamasnda belirleyici bir rol oynayabilirler. Bu nedenle dsal faktrler, proje tasarm aamasnda dikkate alnmaldr. Riskler, ortaya kmas durumunda projeyi olumsuz etkileyebilecek proje yneticisinin dorudan kontrol edemeyecei dsal faktrlerdir. Projenin baars zerinde nemli etkilere sahip olan riskler, projede tanmlanmaldr. Projede tanmlanan riskler proje uygulama aamasnda gz nne alnarak faaliyetlerin izlenmesine olanak salanm olur.
41
Projede riskli bulunan faktrlerin tespiti ve olumsuz etkilerinin azaltlmas iin risk analizi yaplr. Risk analizinin sonucuna gre proje tasarmnda dzenlemeler yaplabilir veya proje tasarm tamamen deitirilebilecei gibi baz durumlarda projenin uygulanmasndan vazgeilebilir. Risk analizi yaplrken risk nem derecesini tespit etmek iin olaslk-etki tablosundan yararlanlabilir.
Olaslk-Etki Tablosu
znel verilerle doldurulacak olan Olaslk-Etki tablosu hangi risklerin dikkate alnmas gerektii konusunda bize bilgi verir. Tablo oluturulurken aadaki admlar takip edilmelidir. 1. Be stundan ve yeteri kadar satrdan oluan bir tablo oluturulur. 2. Birinci stununa proje amac, beklenen sonular ve faaliyetler yazlr. 3. kinci stuna, birinci stunda bulunan ilemin aksamasna sebep olabilecek risk yazlr. 4. Riskin gerekleme olasln 1 ile 5 (5: gerekleme olasl dk, 1: gerekleme olasl yksek) arasnda deer verilerek nc stuna Olaslk deeri olarak yazlr. 5. Riskin gereklemesi durumunda projeyi etkileme dzeyi 1 ile 5 ( 5 -> etki yksek, 1-> etki dk ) arasnda puanlanarak drdnc stuna Etki deeri olarak yazlr. 6. nc stundaki Olaslk ile drdnc stundaki Etki deeri arplarak elde edilen deer, sonuncu stunda Risk Deeri olarak yazlr.
Olaslk-Etki Tablosu
Ama/Sonu/Faaliyet Ama 1. Sonu 2. Sonu 3. Sonu 4. Sonu 5. Sonu 1. Faaliyet 2. Faaliyet 3. Faaliyet 4. Faaliyet 5. Faaliyet Riskler Bu amaca ulamann nndeki engeller buraya yazlr. Bu etkiye etmenin nndeki engeller buraya yazlr. Bu etkiye etmenin nndeki engeller buraya yazlr. Bu etkiye etmenin nndeki engeller buraya yazlr. Bu etkiye etmenin nndeki engeller buraya yazlr. Bu etkiye etmenin nndeki engeller buraya yazlr. Bu faaliyeti yaamann nndeki engeller buraya yazlr. Bu faaliyeti yaamann nndeki engeller buraya yazlr. Bu faaliyeti yaamann nndeki engeller buraya yazlr. Bu faaliyeti yaamann nndeki engeller buraya yazlr. Bu faaliyeti yaamann nndeki engeller buraya yazlr. Olaslk 3 2 4 3 Etki 4 5 1 4 Risk Deeri 12 10 4 12 -
42
Tamamen znel verilerle oluturulan Olaslk-Etki tablosu, yine znel olarak belirlenecek baz aralklara gre risk gruplarna ayrlr. Olaslk ve Etki deerlerini 1 ile 5 aralnda belirlediimiz iin Risk Deerleri de 1 ile 25 aralnda olacaktr. Bu durumda (0-5) aralndaki risk deerlerini dk risk, (6-10) aralndaki deerleri orta risk, 11 ve st deerleri yksek risk olarak gruplayabiliriz.
Olaslk ve Etki deerlerinin aralklarnn belirlenmesi ve bunlara puanlarn verilmesi tamamen zneldir. Ayrca dk, orta ve yksek riskli olarak belirlediimiz aralklar da zneldir, bu aralklar proje sahibinin ngrsne gre deiebilir.
Riskler gruplara ayrldktan sonra bulunan risk analiz algoritmasna gre riskleri projeye dhil edip etmeyeceimize karar verebiliriz.
Risk Analiz Algoritmas
43
Varsaymlar
Varsaymlar, mantksal ereveye dahil edilecek risk cmlelerinin olumlu ifade edilmesidir. Risk analiz algoritmasn uyguladmzda projeden dk seviyedeki ve yksek seviyedeki riskleri karm olacaz. Mantksal ereve projenin nasl gerekleeceine dair olumlu senaryoyu zetler, bu nedenle olumsuzluk ifade eden riskleri olumlu cmle olan varsaymlara dntrmemiz gerekir. Varsaymlarn Oluturulmas 1. Proje faaliyetlerine balanabilmesi iin gerekli n koullar belirlenmesi, 2. Her aama iin risklerin belirlenmesi, 3. Risklerin, risk analiz algoritmasna gre belirlenmesi, 4. Bu risklerin olumlu ifadelere evrilmesi (varsayma dntrlmesi), 5. Gerekli varsaymlarn mantksal ereve matrisine yerletirilmesi.
Beklenen Sonular 1. Yeni makine almlar ile iletmenin retim kapasitesi artrld. 2. Yeni personel alm ile istihdam arttrld. 3. letmenin kurumsal kapasitesi artrlarak iletme yneticileri ve alanlarnda kurum kltr olutu. 4. Artan retim kapasitesi ile yeni mteri gruplar kazanld. 5. hracat miktar rn ve lke says bakmndan artrld.
Varsaym Hammadde tedariinin planlanan ekilde yrmesi. rnlerimize olan talebin devam etmesi. Mteri grubunun fuarlara katlmnn yeterli dzeyde olmas.
Mantksal ereve Matrisinde Faaliyetler, Beklenen Sonular ve zel Proje Amac karsna varsaymlar yazlr. Genel Proje Amac karsna varsaym yazlmaz. Genel Proje Amac Hibe Programnn nceliklerindendir ve bu nceliin gereklemesi riskini, Hibe Programn aan kurulu, rnein Kalknma Ajans, nceden analiz edip, kendi risk analizinde belirtir.
44
Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri (OODBG)

Objektif olarak dorulanabilir baar gstergeleri, projede hedeflenen ama, sonu ve etkilerin llmesine olanak salar. Mantksal erevenin birinci stununda bulunan proje mant ile ikinci stunda bulunan objektif olarak dorulanabilir baar gstergeleri arasnda yatay mantk ilikisi bulunmaktadr. Yani birinci stunda hedeflenen ama veya sonucun baar gstergesi ikinci stuna yazlmaldr.
Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri, genel ama, zel ama ve beklenen sonularn, etki ve sonularnn tarafsz olarak analiz edilmesine olanak salar. Performans lm salar, izleme ve deerlendirme iin veri tekil eder. Hedeflerin ulalabilirliini kontrol etmeyi salar.
Objektif olarak dorulanabilir baar gstergeleri; Ulalabilir dzeyde, tutarl ve llebilir olmaldr, Hedef grup, nitelik, nicelik, zaman ve mekan hakknda bilgi iermelidir, SMART olmaldr.
45
SMART: ngilizcede specific, measurable, achievable, relevant ve timely szcklerinin ba harflerinde bir araya getirilmesi ile oluturulmutur. S ->SPECIFIC (zgn): Baar gstergeleri llmesi istenen ama ve sonucu lmelidir. M->MEASURABLE (llebilir): Baar gstergesi niteliksel veya niceliksel olarak llebilir olmas gerekir. A->ACHIEVABLE (Gerekletirilebilir, Ulalabilir): Proje erevesinde kullanlan kaynaklarla gerekletirilebilir olmas gerekir. R->RELEVANT (Amaca Uygun): Ama veya sonuca uygun olmas gerekir. T->TIMELY (Sreli): Baar gstergesi proje sresi ierisinde llebilir olmaldr.
Beklenen Sonular Genel Ama
Baar Gstergeleri ki yl ierisinde Blgede istihdam orannda 0,001lik, sektr retiminde 0,05lik, ihracat miktarnda 0,006lk art salanarak blgenin kalknmasna katk saland. ki yl ierisinde retim kapasitesinin %20 artrlmas ve ihracat miktarnn % 32 artrlmas ile blgenin ekonomik gelimesine katk saland. letmenin kurumsal kapasitesinin arttrlmas ile alanlarn ve mterilerin memnuniyeti %50 orannda artt. 1. Alnan makinelerle birlikte makine says 11den 15e, rn eidi ise 4ten 6ya kt. 2. letmenin retim kapasitesi tm rnlerde ortalama % 20 orannda artt. 3. 100 olan mevcut alan says projenin uygulanmas ile birlikte 110 kiiye ykseldi. 4. letme yneticileri ve alanlarna ynelik 48 saatlik kurumsallama eitimi verildi. 5. Bir yl ierisinde mteri says % 10 orannda artt. 6. letmenin ihracat miktarnda %32 art saland ve ihracat yapt lke says 13ten 17ye kt.
zel Ama
Beklenen Sonular
46
Faaliyetlerin Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri, onlar iin kullanlan Aralardr. Bu aralar makine, tehizat olabilecei gibi, insan kayna, eitim de olabilir. Mantksal ereve Matrisine bu veriler, detayl faaliyet almas yaplp, faaliyetler iin gerekli aralar belirlendikten sonra doldurulur.
Dorulama Kaynaklar ve Aralar

Dorulama kaynaklarnda, objektif olarak dorulanabilir baar gstergelerinde gerekleecei sylenen bilginin hangi aralar ile dorulanabilecei belirtilir. Dorulama kaynaklar projenin deerlendirilmesine de kaynak tekil eder, bu nedenle projenin belgelenmesinin bir parasdr. Bazen seilen dorulama kayna ek faaliyet ve/veya maliyet gerektirebilir. rnein anket almalar, d denetim, altaylar gibi... Byle durumlarda proje faaliyetleri belirlenirken dorulama kayna iin de alt faaliyet eklenmeli ve bteye de ihtiya duyulan maliyet yazlmaldr. Dorulama Kaynaklar ve Aralar; Objektif olarak dorulanabilir baar gstergesini dorulayabilecek nitelikte olmaldr. Dorulama kaynann hangi kaynaklar/nasl, kim ve ne zaman/ne sklkla sorularna cevap verecek nitelikte olmaldr. Gerekli bilgi nasl toplanacak? / Gerekli bilgi iin hangi kaynaklar kullanlacak? letme kapasite raporlar, faturalar, anketler, aratrma raporlar, istatistikler, altay raporlar vs. Bilgiyi kim toplayacak? Proje ekibi, anketrler, bamsz d denetiler vs. Bilgi ne zaman/hangi sklkla toplanmal? Proje sonunda, aylk, 3 () aylk, yllk gibi... Dorulama kaynaklar, uygun bir zaman ve para kayna ile gerekletirilebilir olmaldr. Genelde; idari raporlar, ynetim raporlar, mevcut istatistiki bilgiler veya uyarlanm mevcut istatistiki bilgiler, maliyeti ve karmakl dk dorulama kaynaklarndandr. Faydalanclarla grmeler veya zel anketler hem daha maliyetli, hem de daha karmaktr. Doal olarak dorulama kaynaklar olarak maliyeti ve karmakl dk kaynaklar tercih edilecektir.
47
Proje Mant Genel Ama: Diyarbakr ve anlurfann ekonomik potansiyelini en iyi ekilde deerlendirip isizliin, yoksulluun ve gelir dalmndaki eitsizliin azaltlarak TRC2 Blgesinin Trkiyenin Ortadouya alan kaps haline gelmesine katk salamaktr. zel Ama: letmenin retim ve kurumsal kapasitesinin artrlmas suretiyle yeni mteri gruplarnn kazanlmas, ihracat miktarnn artrlmas ve istihdamn salanmas ile ekonomik gelimeye katk salamak. Beklenen Sonular: 1. Yeni makine almlar ile iletmenin retim kapasitesi artrld. 2. Yeni personel alm ile istihdam arttrld. 3. letmenin kurumsal kapasitesi artrlarak iletme yneticileri ve alanlarnda kurum kltr olutu. 4. Artan retim kapasitesi ile yeni mteri gruplar kazanld. 5. hracat miktar rn ve lke says bakmndan artrld.
Dorulama Kaynaklar DPT Verileri, TUK Verileri, KUR, Sanayi ve Ticaret Bakanl, Gneydou Anadolu hracat Birlikleri verileri Kapasite Raporu, letmenin Faaliyet Raporu, Proje Nihai Raporu, Personel ve Mteri Memnuniyeti Anketi letme Bilanosu, Kapasite Raporu, SGK Hizmet Dkm Belgesi, Eitim Hizmeti Alm Szlemesi, Eitim Notlar, Gelir Tablosu, Proje Nihai Raporu, Faturalar, Gmrk Kaytlar
Faaliyetlerin Dorulama Kaynaklar bunlar iin harcanan btedir. Aralarn karsna, o aralarn btedeki deerleri yazlr. Bu blm de bte almas bittikten sonra doldurulur.
3.2.2. Faaliyet ve Zaman Planlamas

Faaliyet, projenin amalarna ulamak iin gerekli olan sonular elde etmeye ynelik yaplmas gereken i ve ilemlerdir. Faaliyetler projenin amac veya kts deildir. Faaliyetler sonucunda elde edilen ktlar (etki, rn, hizmet) ile projede amalanan dnm ve etki gerekletirilmeye allr. Yani yaplan faaliyetler sonucunda
48
elde edilen sonular ile projenin amacna ulalr, bylece projenin genel amacna hizmet edilir.
Faaliyet planlamas nedir?

Projenin uygulanmas iin ihtiya duyulan faaliyetlerin planlanmasdr. Planlama yaplrken faaliyetlerin sras, birbiriyle olan ilikileri ve faaliyetleri gerekletirecek ekip belirlenir. Faaliyet Planlamas, Faaliyetlerin daha net ekilde belirlenmesine ve daha iyi organize edilmesine yardmc olur. Faaliyetlere ynelik sorumluluk atama, kaynak planlama, projeyi izleme ve deerlendirme konusunda proje yneticisine yardmc olur. Proje amacna ynelik faaliyetleri paydalarla birlikte kontrol edebilme olana salar. (Faaliyet) Dkm Aac Projede istenen etki ve dnmn salanmas iin belirlenen faaliyetlerin belirli bir hiyerariye gre dzenlenmesi ilemidir. Bu hiyerari oluturulurken nce yapla-
49
cak ana faaliyetler belirlenir, daha sonra bu ana faaliyetlerin uygulamadaki detaylarna inerek alt faaliyetler belirlenir. Alt faaliyetler oluturulduka aa kklerinin yapsna benzer bir ekil olutuu iin bu yapya i (faaliyet) dkm aac denir. dkm aacnda alt faaliyetler belirlenirken, dikkat edilmesi gereken husus bu detaylandrmann ne kadar olacadr. Alt faaliyetlerin fazla detaylandrlmas veya yeterince detaylandrlmamas durumunda projenin sresinin tespitinde, faaliyetlerin salkl ekilde yrtlmesinde, ihtiya duyulan kaynak ve btenin belirlenmesinde hatalar oluabilir.
Faaliyet Dkm Aac
50
Faaliyet-Zaman Planlamas
Belirlenen faaliyetlerin yaplma nceliklerini, balama-biti tarihlerini ve birbiriyle olan ilikilerini ortaya koymak iin yaplan planlamaya denir. Faaliyet-Zaman planlamas yaplrken GANTT emas denilen faaliyet-sre ilikisinin grafiksel gsterimi olan yapdan faydalanlr. GANTT emas Faaliyet-zaman planlamas yaplrken, faaliyetlerin balama-biti tarihleri, hangi faaliyetlerin paralel yrtlmesi hangilerinin ayr yrtlmesi gerektiini yanstan grafiksel gsterimdir. GANTT emasnda faaliyetler dikey olarak sralanrken, zaman yatay eksende gsterilir.
GANTT emas
Zaman Faaliyetler 1. Ay 1 1.1 1.1.1 1.1.2 1.1.3 1.2 2 2.1 2.1.1 2.1.2 2.2 2.2.1 2.2.2 2. Ay 3. Ay 4. Ay 5. Ay 6. Ay 7. Ay 8. Ay 9. Ay 10. Ay 11. Ay 12. Ay Sonular
GANTT emas, Faaliyet-zaman ilikisini daha anlalr bir yap ile grsel olarak ortaya koyar. Proje faaliyetlerinin paydalara iletilmesinde kolaylk salar. Proje izleme aamasnda mevcut durumu ve ilerlemeleri gsterir.
51
ou zaman i dkm aacnn oluturulma esnasnda oluan sralamann ayns GANTT emasna aktarlmaya allr, oysa bu ilem her zaman doru olmayabilir. Bunun yerine i dkm aac tamamlandktan sonra faaliyetlerin balama-biti ve aralarndaki iliki durumuna gre emaya aktarlmas daha salkl bir sonuca ulamay salayacaktr. GANNT emasna yanstlan faaliyet bir gn de srse, bir ay da srse, bir aylk sre karalanr.
Faaliyet Zaman Planlamasnn Ana Admlar: 1. Ana faaliyetlerin belirlenmesi. 2. Alt faaliyetlerin belirlenmesi. 3. Faaliyetlerin sralanmas. 4. Faaliyetlerin balama ve biti srelerinin saptanmas. 5. Faaliyetlerin paralel mi, art arda m yrtleceinin belirlenmesi, 6. Faaliyetleri yrtecek ekibin belirlenmesi. 7. Faaliyetlerin zamannn ve faaliyetten sorumlu birimin / kiinin GANTT emasna aktarlmas.
52
Faaliyet Dkm
1. Proje ekibinin kurulmas ve proje ofisinin oluturulmas. 2. Makinelerin temini ve kurulumu. 2.1. hale dokmann hazrlanmas. 2.2. halenin yaplmas. 2.3. Makinelerin alm ve kurulumu. 2.4. Test retiminin gerekletirilmesi. 3. Yeni personellerin alnmas. 3.1. Alnacak personelin niteliklerinin belirlenmesi. 3.2. Personel alm iin ilana klmas. 3.3. Bavurularn deerlendirilmesi ve mlakat yaplmas. 3.4. Uygun bulunan en iyi 10 adayn istihdam edilmesi. 4. Kurumsallama Eitimlerinin verilmesi. 4.1. Eitim ihtiya analizinin yaplmas. 4.1.1. Anket ieriinin oluturulmas. 4.1.2. alanlara ve yneticilere anketlerin uygulanmas ve deerlendirilmesi. 4.1.3. Verilecek eitimlerin belirlenmesi. 4.2. Eitimlerin uygulanmas. 4.2.1. Eitim verecek firmalardan teklif alnmas ve tekliflerin deerlendirilmesi. 4.2.2. Uygun firma ile szleme imzalanmas. 4.2.3. Eitim mfredatnn hazrlanmas. 4.2.4. Eitimlerin verilmesi. 5. Tantm faaliyetlerinin gerekletirilmesi. 5.1. Yazl ve grsel aralarn kullanlmas. 5.1.1. Bror ve tantm CDlerinin basm ve datm. 5.1.2. Malzeme etiketleri ve ofis tabelas. 5.1.3. rn katalogunun oluturulmas. 5.2. Basn yayn aralarnn kullanlmas. 5.2.1. Tantm Filminin Hazrlanmas. 5.3. Fuarclk faaliyetleri. 5.3.1. Ulusal ve Uluslararas mermercilik fuarna katlm. 6. Nihai raporun hazrlanmas.
53
Detayl Faaliyet Planlamas

5. Tantm Faaliyetlerinin Geekletirilmesi GANNT emasna yansmas 3 Ay 5.1 Yazl ve grsel aralarn kullanlmas 4 Hafta 5.1.1 Bror ve tantm CDleri basm ve datm 4 hafta Bror ve tantm CDleri baslmadan nce, ieriklerin oluturulmas iki hafta, grafiksel tasarm bir hafta, basm ve matbaa ileri yine bir hafta srmektedir. Arka arkaya gerekletirilen admlardan oluan faaliyetin toplam sresi drt haftadr. Faaliyetin sorumlusu Proje Koordinatrdr. 5.1.2 Malzeme etiketleri ve ofis tabelas (1 hafta) Kataloglarn ierikleri oluturulurken, bu faaliyete paralel olarak Malzeme Etiketleri ve Ofis Tabelas da tasarlanr. Bu faaliyet toplam bir hafta srer ve faaliyetin sorumlusu Proje Koordinatrdr. 5.1.3 rn katalogunun oluturulmas (2 hafta) Bror ve tantm CDsinin gelitirilip baslrken ve Malzeme Etiketlerinin ve Ofis Tabelasnn tasarmna paralel olarak rn Katalogu Oluturma faaliyeti yrtlr. Bu faaliyetin sresi iki haftadr. Faaliyet sorumlusu: Proje Koordinatr ve D Ticaret Uzmandr. 5.1.1; 5.1.2 ve 5.1.3 alt faaliyetlerinin hepsi paralel yrtld iin 5.1 faaliyeti toplam bir ay srer. 5.2 Basn yayn aralarnn kullanlmas 3 hafta 5.2.1 Tantm Filminin Hazrlanmas - 3 hafta Tantm filminin hazrlanmas iin pazarlama irketlerinden bir hafta iersinde teklif toplanp uygun fiyat veren irketle anlama yapldktan sonra iki hafta iersinde bir tantm filmi ekilir. Bu faaliyet, yazl ve grsel aralarn kullanlmas faaliyetiyle (5.1) paralel yrtlr ve toplamda hafta srer. Faaliyet sorumlusu Proje Koordinatr ve Pazarlama irketidir. 5.3 Fuarclk faaliyetleri 5 hafta 5.3.1 Ulusal ve Uluslararas mermercilik fuarna katlm - 5 hafta Proje kapsamnda bir tanesi Trkiye, bir tanesi yurtdnda olmak zere iki fuara gidilir. Her iki fuar da iki gn srer. Fuarlarn gerekleme tarihi arasnda bir ay vardr. Bu faaliyet 5.1 ve 5.2 numaral faaliyetlerin hemen bitiminden sonraki ay gereklemektedir dolaysyla ardk bir faaliyettir. Sonuta 5.3 Faaliyeti, 5.1 ve 5.2 faaliyetinden sonra gerekletirilir ve toplam 5 hafta ierisinde biter. Faaliyetin sorumlular: Proje Koordinatr ve D Ticaret Uzmandr.
54
Tantm Faaliyetinin detayl olarak GANNT emasna Yanstlmas:

Faaliyetler Faaliyetler 1. Proje Ekibinin Kurulmas 2. Makinelerin Temini Kurulum 2. Makinelerin Temini && Kurulum 3. Yeni Personel Alm 4. Kurumsallama Eitimleri 5. Tantm Faaliyeti eti 5.1 Yazl ve Grsel Aralarn Hazrl 5.2 Basn Yayn Aralar Kullanm 5.3 Fuarclk Faaliyetleri 6. Nihai Raporlama 6. Nihai Raporlama
1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 5. 4. 5. 6. 6. 7. 7. 8. 8. 9. 9. 10. 10. 11. 11. 12. 12. Sorumlular Sorumlular
PK; Paz. . PK; Paz. ti. DU DU PK; DU PK; DU

PK; Paz. ti. PK; DU PK; DU
PK = Proje Koordinatr Paz. ti. = Pazarlama irketi DU = D ticaret Uzman
Faaliyet Planlamas temelli Maliyet ve Aralarn Planlanmas: Faaliyet Planlamasnn detayl yaplmasnn en nemli avantaj, toplam proje sresinin hesaplanmas dnda, gereki maliyet ve ara tahmini yapabilmektir. Yukardaki rnekte olduu gibi detaylandrlan faaliyetler kapsamnda sadece ngrlen insan kaynann hangi oranda kullanld planlamaya dahil edilmez, ayn zamanda Seyahat, Ekipman, Makine Alm, Hizmet Alm, Bror Basm, Fuar Katlm creti gibi dier aralar ve bunlarn maliyetleri de planlamaya dahil edilir. Bylece her faaliyetin detayl maliyetlendirilmesi yaplr ve kullanlacak tm aralar ve bunlarn toplam maliyeti yani bte ortaya kar. Btn analizler ve planlama aamas tamamlandktan sonra tm balklar Mantksal ereve Matrisine yerletirilir. Mantksal ereve Matrisi proje teklifinin zetidir. Bu nedenle matriste bulunan ifadeler ile projede yer alan bilgiler anlaml bir btnlk arz etmelidir.
55
56
MANTIKSAL EREVE
Objektif olarak dorulanabilir baar gstergeleri Dorulama kaynaklar ve aralar Varsyamlar Genel amala ilgili kilit gstergeler nelerdir? Bu gstergeler iin gerekli bilgi kaynaklar nelerdir?
Proje Mant
Genel Ama
Projenin katkda bulunaca daha genel kapsamdaki ama nedir?
zel Ama(lar)
Genel amaca katkda bulunmak iin projenin gerekleecei zel ama(lar) nedir? Projenin amacnn baarld hangi gstergelerden anlalacaktr?
Proje amacnn gerekletiine dair gstergelerin tespiti iin hangi bilgi kaynaklar kullanlacaktr? (mevcut veya proje retilerek olan)
Sz konusu amacn baarlmas iin yardmcnn sorumluluu dnda olan hangi faktr ve koullarn (dsal koullar) salanmas gereklidir? Hangi riskler dikkate alnmaldr?
Baklenen Sonular
Proje amacna ulaabilmesi Beklelen proje sonularnn iin gerekli olan sonular elde edilip edilmedii hangi (projenin somut rnleri) gstergelerden anlalacaktr? nelerdir?
Proje sonularnn elde edildiine dair gstergelerin tespiti iin hangi bilgi kaynaklar kullanlacaktr?
Beklelen sonularn zamannda elde edilmesi iin, hangi dsal koullar salanmaldr?
Aralar: Bu faaliyetleri uygulamak iin gerekli aralar nelerdir? rnein; personel, ekipman, eitim, ett, malzeme, tesis gibi Maaliyetler:
Projedeki ilerleme hakknda bilgi kaynaklar nelerdir?
Faaliyetler
Beklenen sonular elde etmek iin uygulanacak faaliyetler (sonular referansla) srasyla hangileridir?
Proje maliyetleri nelerdir? Nasl snflandrlmtr? (Proje btesi dkmnde)
Proje balamasndan nce hangi n-koullarn salanmas gerekmeketedir? Planlanan faaliyetlerin uygulanabilmsi iin yararlancnn dorudan kontrol dnda hangi koullarn salanmas gereklidir?
Proje Mant Projenin katkda bulunaca ama nedir? Diyarbakr ve anlurfann ekonomik potansiyelini en iyi ekilde deerlendirip isizliin, yoksulluun ve gelir dalmndaki eitsizliin azaltlarak TRC2 Blgesi'nin Trkiyenin Ortadouya alan kaps haline gelmesine katk salamaktr.
Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri Genel Amala ilgili kilit gstergeler nelerdir?
Dorulama Kaynaklar ve Aralar Bu gstergeler iin gerekli bilgi kaynaklar nelerdir? DPT verileri
Varsaymlar
Genel Ama
ki yl ierisinde Blgede istihdam orannda 0,001lik, sektr retiminde 0,05lik, ihracat miktarnda 0,006lk art salanarak blgenin kalknmasna katk saland.
TUK verileri KUR verileri Sanayi ve Ticaret Bakanl verileri Gneydou Anadolu hracat Birlikleri (GAB) verileri Proje amacnn gerekletirildiine dair gstergelerin tespiti iin hangi bilgi kaynaklar kullanlacaktr? (mevcut veya proje ile retilecek olan) Sz konusu amacn baarlmas iin Yararlancnn sorumluluu dnda olan hangi faktr ve koullarn (dsal koullar) salanmas gereklidir? Hangi riskler dikkate alnmaldr? lkede makro ekonomik koullarn istikrarl biimde devam etmesi. hra edilen ve edilmesi planlanan lkelerdeki ekonomik ve politik istikrarn devam ediyor olmas. Sektrde rekabet ortamnn mevcut dzeyde devam etmesi. Beklenen Sonularn zamannda elde edilmesi iin, hangi dsal koullar salanmaldr? Hammadde tedariinin planlanan ekilde gereklemesi. rnlerimize olan talebin devam etmesi. Mteri grubunun fuarlara katlmnn yeterli dzeyde olmas.
Genel amaca katkda bulunmak iin projenin gerekletirecei zel ama(lar) nedir?
Proje amacnn baarld hangi gstergelerden anlalacaktr?
zel Ama
letmenin retim ve kurumsal kapasitesinin artrlmas suretiyle yeni mteri gruplarnn kazanlmas, ihracat miktarnn artrlmas ve istihdamn salanmas ile ekonomik gelimeye katk salamak Proje amacna ulalabilmesi iin gerekli olan sonular (projenin somut rnleri) nelerdir? 1. Yeni makine almlar ile iletmenin retim kapasitesi artrld. 2. Yeni personel alm ile istihdam arttrld.
ki yl ierisinde retim kapasitesinin %20 artrlmas ve ihracat miktarnn % 32 artrlmas ile blgenin ekonomik gelimesine katk saland. letmenin kurumsal kapasitesinin arttrlmas ile alanlarn ve mterilerin memnuniyeti %50 orannda artt. Beklenen proje sonularnn elde edilip edilmedii hangi gstergelerden anlalacaktr? 1. Alnan makinelerle birlikte makine says 11den 15e, rn eidi ise 4ten 6ya kt. 2. letmenin retim kapasitesi tm rnlerde ortalama % 20 orannda artt. 3. 100 olan mevcut alan says projenin uygulanmas ile birlikte 110 kiiye ykseldi. 4. letme yneticileri ve alanlarna ynelik 48 saatlik kurumsallama eitimi verildi.
Kapasite Raporu letmenin Faaliyet Raporu Proje Nihai Raporu Personel ve Mteri Memnuniyeti Anketi Proje sonularnn elde edildiine dair gstergelerin tespiti iin hangi bilgi kaynaklar kullanlacaktr? letme Bilanosu
Kapasite Raporu
Beklenen
Sonular
3. letmenin kurumsal kapasitesi artrlarak iletme yneticileri ve alanlarnda kurum kltr olutu. 4. Artan retim kapasitesi ile yeni mteri gruplar kazanld. 5. hracat miktar rn ve lke says bakmndan artrld.
SGK Hizmet Dkm
Eitim Hizmeti Alm Szlemesi, Eitim Notlar
5. Bir yl ierisinde mteri says Gelir Tablosu % 10 orannda artt. 6. letmenin ihracat miktarnda %32 art saland ve ihracat Proje Nihai Raporu, Faturalar, yapt lke says 13ten Gmrk Kaytlar 17ye kt.
57
Proje Mant
Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri Aralar:
Dorulama Kaynaklar ve Aralar Projedeki ilerleme hakkndaki bilgi kaynaklar hangileridir? Maliyetler: Proje maliyetleri nelerdir? Nasl snflandrlmtr? (Proje btesi dkmnde) nsan Kaynaklar: 18.790,00 Seyahat: 1.860,00
Varsaymlar
Beklenen sonular elde etmek iin uygulanacak faaliyetler (sonular referansla) srasyla hangileridir? 1. Proje ekibinin kurulmas ve proje ofisinin oluturulmas 2. Makinelerin Temini ve Kurulumu 2.1. hale dokmann hazrlanmas 2.2. halenin yaplmas 2.3. Makinelerin alm ve kurulumu 2.4. Test retiminin gerekletirilmesi 3.Yeni personellerin alnmas 3.1. Alnacak personelin niteliklerinin belirlenmesi
Bu faaliyetleri uygulamak iin gerekli aralar nelerdir? rnein; personel, ekipman, eitim, ett, malzeme, tesis gibi nsan Kaynaklar Proje koordinatr 8 ay Muhasebe grevlisi 8 ay D ticaret uzman 8 ay Ekipman ve Malzeme Epoxy makinesi 1 adet Blok evirme makinesi 1 adet Dner besleme sehpas 2 adet Dier Maliyetler ve Hizmetler Tantm bror 250 adet rn katalogu 300 adet Tantm CDsi 500 adet Malzeme etiketi 4 adet Ofis tabelas 1 adet Dier Kurumsallama eitimleri 48 saat Fuar katlm hizmeti 2 adet
Planlanan faaliyetlerin uygulanabilmesi iin, yararlancnn dorudan kontrol dnda hangi koullarn salanmas gereklidir? Tedariki firmalarn taahhtlerini zamannda gerekletirmesi. stenen niteliklere sahip adaylarn i bavurusunda bulunmas. Fuar organizasyonlarnn planlanan tarihte gereklemesi.
Ekipman ve Malzeme: 498.800,00
Yerel Ofis Maliyetleri: 0
Faaliyetler
3.2. Personel alm iin ilana klmas 3.3. Bavurularn deerlendirilmesi ve mlakat yaplmas 3.4. Uygun bulunan en iyi 10 adayn istihdam edilmesi 4. Kurumsallama Eitimlerinin verilmesi 4.1. Eitim ihtiya analizinin yaplmas 4.1.1. Anket ieriinin oluturulmas 4.1.2. alanlara ve yneticilere anketlerin uygulanmas ve deerlendirilmesi 4.1.3. Verilecek eitimlerin belirlenmesi 4.2. Eitimlerin uygulanmas 4.2.1. Eitim verecek firmalardan teklif alnmas ve tekliflerin deerlendirilmesi
Dier Maliyetler, Hizmetler: 8.560,00
Dier: 19.500,00
Projenin Uygun Dorudan Maliyetleri: 547.510,00
58
Proje Mant 4.2.2. Uygun firma ile szleme imzalanmas 4.2.3. Eitim mfredatnn hazrlanmas 4.2.4. Eitimlerin verilmesi 5. Tantm faaliyetlerinin gerekletirilmesi 5.1. Yazl ve grsel aralarn kullanlmas 5.1.1. Bror ve tantm CDlerinin basm ve datm
Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri
Dorulama Kaynaklar ve Aralar
Varsaymlar
dari Maliyetler: 5.475,10
Toplam Uygun Proje Maliyeti: 552.985,10
Faaliyetler
5.1.2. Malzeme etiketleri ve ofis tabelas 5.1.3. rn katalogunun oluturulmas 5.2. Basn yayn aralarnn kullanlmas 5.2.1. Tantm filminin hazrlanmas 5.3. Fuarclk faaliyetleri 5.3.1. Ulusal ve Uluslararas mermercilik fuarna katlm 6. Nihai raporun hazrlanmas
Mantksal ereve almasnn Hibe Bavuru Formuna Yansmas

Mantksal erevenin analiz ve planlama almasnda elde edilen bulgular Hibe Bavuru Formunun hazrlanmasnda nemli bir yer tutar. Proje zeti ksmna doldurulmas gereken projenin amalar, beklenen sonular ve temel faaliyetler mantksal erevenin proje mant ksmndaki verilerden oluur. hedef grup(lar)/mteriler ve nihai yararlanclar ise analiz aamasnda payda analizinde ortaya kan verilerle doldurulur. Yine bavuru formunda Amalar ksmna Mantksal erevede gsterilen projenin genel amac ve zel amac daha detayl anlatlarak entegre edilir . Bu blmde zellikle analiz aamasnda toplanan mevcut durum analizindeki verilere bavurulur.
59
Projenin gerekelendirmesi blmnde projenin, programn hedefleri ve ncelikleri ile ilgisi konu edilecektir, yani zel hedefin neden genel hedefe baka bir deyile program nceliine hizmet ettii detayl ekilde anlatlacaktr. Kapsanan blgede belirlenen ihtiya ve sorunlarn tanmlanmas yine mevcut durum analizinden elde edilen verilerle doldurulabilir. Hedef grubun(larn) ve Nihai Yararlanclarn tanm ve tahmini saylar payda analizindeki bulgularla cevaplanabilir. Bu hedef grubun(larn) seilme nedenleri ve bu gruplarn ihtiyalarnn ve sorunlarnn tanmlanmas, sorun analizinin verileriyle cevaplanabilecek bir sorudur. Proje, hedef grubun(larn) ve Nihai Yararlanclarn ihtiyalarna nasl cevap verecek sorusunun cevab ise hedef ve strateji analizinde ortaya kan tablonun bavuru formuna yansmasdr. Faaliyetlerin ayrntl aklanmasndaki temel veriler, mantksal ereve matrisindeki faaliyetler blmnden elde edilebilir. Kullanlan yntemde yneltilen sorulardan, proje takibi ve deerlendirme prosedrleri, dorulama kaynaklarnda sz geen raporlardr. Yine eitli aktrlerin projedeki roln tarif edebilmek iin, payda analizindeki bilgilere ihtiya duyarz. Projenin temel aralar, yaplan faaliyet planlamasnda ortaya kan ve mantksal erevede faaliyetlerin karsna yazlan, objektif olarak dorulanabilir baar gstergelerinde sz geen aralardr. Proje Bavuru Dokmannn Beklenen Sonular ksmndaki sorularnn cevaplar; yani hedef gruplarn proje sonundaki durumlar, hem hedef analizinden, hem de beklenen sonular ksmndan elde edilebilirler. Projenin somut ktlar ise Mantksal erevenin Beklenen Sonular ksmnda sz geen bilgilerdir. Burada ortaya kan udur ki, Mantksal ereve almas detayl ve doru bir ekilde yapldktan sonra, proje dokmannn doldurulmas iin gereksinim duyulan tm bilgiler elde edilmektedir. Proje dokmannn nemli bir blm de Bte ksmdr. Bu blm doldurmak iin gereken saylara ve balklara detayl faaliyet planlamas yapldnda ulalabilir. Bteyi doldurmak iin Hibe Bavuru Formunda belirtilen gider kalemleri gz nne alnr bylece Kaynak Planlamas yaplr.
60
3.2.3. Kaynak Planlamas

Proje hazrlk srecinin planlama safhasnda projenin temel faaliyetlerinin gerekletirilmesi ve sonularnn elde edilmesi iin kaynak planlamasnn yaplmas gerekir. Kaynak planlamasndan kastedilen proje btesinin proje faaliyetlerine uygun olarak hazrlanmasdr. Bu nedenle proje btesi, projenin faaliyet dnemi iin, projenin genel ve zel amalar ile proje sahibinin politikalarna uygun olarak hazrlanan, projenin gelecek dnem faaliyetlerini ve sonularn parasal ve saysal olarak ifade eden raporlar olarak tanmlanabilir. Proje btesinin hazrlanmas, uygulamada ngrlmeyen maliyetlerin ortaya kmasn engelleyecek, proje sonularnn daha verimli ve salkl olmasna katk salayacaktr. Proje btesi hazrlanrken gelir ve gider tahminlerinin proje faaliyetleriyle uyumlu olmas nemlidir. Proje btesinin bte ilke ve esaslarna gre hazrlanmas gerekir. Bu ilkeler hesap verme sorumluluu, doruluk, tasarruf ilkesi ve bte denklii vb. esaslardr. Proje btelerinin hazrlanmasnda genel olarak iki tr bte esas alnmaktadr. Bunlar Harcama ve Faaliyet tipi bte trleridir. Bte hazrlanrken; ileriye dnk tahmin esasna gre piyasa koullar ve fiyatlarnn gz nnde bulundurularak dzenlenmesine ve bavuru sahibinin mevcut durumunun (mali yaps, retim kapasitesi, pazarlama kanallar) gz nnde bulundurulmasna dikkat edilmelidir.
Kalknma Ajanslar ve Avrupa Birlii D Yardmlar Program iin hazrlanacak proje tekliflerinde kullanlacak bte format Harcama Tipi btedir.
Son yllarda fon salayc kurulular tarafndan salanan destekler proje maliyetlerinin belli bir oran eklinde verilmektedir. Fon salayc kurulu proje maliyetlerin bir ksmnn bavuru sahibi ve ortaklar tarafndan yerine getirilmesinin projenin sonularna ulamasnda ve risklerin bertaraf edilmesinde projeye katk salayacan ngrmektedir. Bu nedenle alan hibe programlarnda bavuru sahiplerinin de e finansman katksnn sunulmas gerektii uygun grlmtr.
61
Kalknma Ajanslar ve Avrupa Birliine hazrlanacak projelerde, Bte, Bavuru Formunun eki olan standart formata (EK-B Bte) bal kalnarak hazrlanmaldr (Gerekeli aklamalar da ierecek ekilde). Btede sadece uygun maliyetler yer almaldr. Proje btesi ve destek tutar balamnda belirlenmi azami ve asgari tutarlara uyulmaldr. Tm giderler ilgili olduklar maliyet kalemleri altnda gsterilmelidir. Bavuru sahibi e finansman oranna uymaldr. Tm faaliyetler btelendirilmelidir. Bavuru sahibi her bir maliyet kalemi ile ilgili birim maliyetleri, toplam ve oranlar ak olarak btede belirtmi olmaldr.
Proje btesi projenin mantksal kurgusu ve faaliyetler tamamlandktan sonra doldurulmaldr. Bteleme proje faaliyetlerine uygun yaplmaldr. Bte format blmden olumaktadr.
3.2.3.1. Faaliyet Btesi (EK-B1)

Faaliyet Btesi bavuru sahibi ve ortaklar tarafndan proje faaliyetlerine uygun yaplacak tm uygun dorudan ve dolayl maliyet kalemlerini oluturur. Her maliyet ilgili bte kalemi altnda belirtilmeli ve bte formatndaki kalemler hibir ekilde silinmemeli ve yeni bte kalemleri eklenmemelidir. Faaliyet btesi 9 (dokuz) balktan olumaktadr. Bu balklar srasyla, nsan Kaynaklar, Seyahat, Ekipman-Malzeme, Yerel Ofis Malzemeleri, Dier Maliyetler-Hizmetler, Dier, Projenin Uygun Dorudan Maliyetler Toplam, dari Maliyetler (Uygun Dolayl Maliyetler), Toplam Uygun Proje Maliyeti eklindedir.
62
Avrupa Birlii projeleri bte formatnda ngrlmeyen ve beklenmeyen giderler iin 7 nolu yedek ake bte kalemi bulunmaktadr. Fakat Kalknma Ajanslar bte formatnda bu bte kalemi yer almamaktadr.
nsan Kaynaklar
Proje amacnn gereklemesi iin deneyimli bir proje ekibine ihtiya duyulur. Bu proje ekibi proje faaliyetlerinin yrtlmesini salayacak idari ve teknik personel ile destek personelidir. Btede en yksek maliyetli kalemlerdendir. Baz projelerin yrtlmesi iin danman grevlendirilmesinin gerektii durumlarda danman iin de denecek miktarn insan kaynaklar bte gideri kalemi altnda gsterilmesi gerekir. Baz hibe programlarnda idari personel iin ayrlan bte fon salayc kurulu tarafndan uygun maliyet olarak kabul edilmeyebilir. Proje faaliyetlerinin yrtlmesinde bavuru sahibi kendi personelini veya dardan personel grevlendirebilir. Proje yrtcs personelin tam zamanl olmas zorunlu deildir. Faydalanc yar zamanl personel de grevlendirebilir. Yar zamanl personelin grevlendirilmesi durumunda personel gideri iin yaplacak hesaplamada tatiller ve almad srenin gz nnde bulundurulmas gerekir. Proje yrtcs personelin maa piyasa koullarna gre belirlenmeli ve proje iin gerekli olduu dnlmeyen insan kayna maliyeti btede yer almamaldr. Ayrca btede belirtilen her bir kalemin gerekli olduu yoruma yer brakmayacak ekilde ak ve net belirtilmelidir.
Avrupa Birlii ve Kalknma Ajans projelerinde gndelik harcrah gidilen yerde kalnan gece says zerinden hesaplanr. Gnbirlik seyahatler iin ise harcrah denmez.
63
1 Eer personel Proje hesabna tam zamanl almyor ise, alma sresi yzde olarak sz konusu bte kaleminin tanm yannda belirtilmeli ve Birim stununda yanstlmaldr (Birim Maliyet stununda deil). 2 Gnlk harcrah tutarn belirtiniz. Harcrah tutar, konaklama, yemek ve grev yeri snrlar dahilinde seyahat giderleri ile muhtelif giderleri kapsar. Harcrah giderleri yararlancnn ve ortaklarnn normalde verdii miktarlardan yksek olmamaldr. Yolculuk ve gndelik giderleri (Gndelik giderleri, Maliye Bakanlnn her yl iin belirledii Harcrah Kanunu uyarnca verilecek gndelik ve tazminat tutarlarn gsterir cetvelde yer alan memur ve hizmetliler bal altnda, aylk/kadro derecesi 1-4 olanlar iin ngrlen tutarn katn amayacak ekilde belirlenmelidir).
64
Kalknma Ajanslar tarafndan muhtemel bavuru sahiplerine ynelik sunulan bte format standarttr. Bte formatnda ilgili hcrelere formller girilmitir. Bu nedenle btede toplam maliyet stununa manuel giriler yaplmamal, Miktar ve Birim Maliyet girildiinde sistem kendiliinden hesaplama yapacaktr.
Seyahat
Proje kapsamnda yaplacak seyahatler projede seyahat bal altnda yazlr. Projede uygun grlen seyahatler proje amacna ve faaliyetlerine uygun olmaldr. Seyahatte faaliyet-maliyet uyumu gzetilmeli, belirtilen fiyatlar piyasa koullarna gre belirlenmelidir. Ayrca belirtilen faaliyetin proje sonularnn elde edilmesinin salanmas iin gerekli olduu tam olarak aklanmaldr. Gereksiz seyahatlere yer verilmemeli, seyahat edilecek yurtii ve yurtd merkezler proje ieriine ve objektif esaslara dayandrlmaldr.
SEYAHAT Birim Toplam Maliyet(TL) Maliyet(TL) 0,00 -Xiamen2.2 Yurt ii seyahat 2 90,00 2 750,00 1.500,00 0,00 180,00 bedelidir. 2 90,00 180,00 gn sreyle -
Giderler 2. Seyahat
3
Birim
Miktar
1.860,00
3
Hareket ve var noktalarn belirtiniz.
Ekipman ve Malzeme
Projenin amalarna uygun proje kapsamnda alnmas gerekli olduu dnlen her trl eya, makine ve tehizattr. Bu makine ve tehizat bilgisayar, ofis donanm ve mobilyalar, iletmenin kapasitesini arttrmaya ynelik makineler olarak ifade edilebilir. Btenin en maliyetli kalemi olarak nitelendirilebilir. Projede alnmas ngrlen ekipman ve malzeme proje faaliyetleriyle uyumlu olmaldr. rnein, retim kapasitesini arttrmaya ynelik fon salayc kurulua proje sunan bir mermer iletmesinin retimini arttrmaya ynelik makine ve tehizat talep etme yerine, btede ofis mobilyas ve donanm iin yksek tutar belirtmi olmas projenin ama ve faaliyetlerine uygun olmayacaktr. Projede gereksiz ekipman ve malzeme iin bte ayrlmamal, fiyatlandrma piyasa koullar gz nnde bulundurularak yaplmaldr.
65
Projede alnmas gerekli grlen ekipman ve malzemenin hangi amala alnd, ne zaman alnaca ve zellikleri ak ve net bir ekilde belirtilmelidir. zellikle Kalknma Ajanslarna sunulan projelerde bte revizyonu aamasnda yaplan piyasa aratrmalarnda btede belirtilen makine ve tehizatn zellikleri belirlenmedii iin bavuru sahibi tarafndan proje iin nemli olduu dnlen ekipman ve malzeme iin daha dk bir cret belirlenebilmekte veya bteden karlabilmektedir.
Fon salayc kurulular kendilerine sunulan projelerde ekipman ve malzeme bte kalemi iin btede belirtilen toplam maliyetin belli bir orann belirtebilirler. Ayrca fon salayc kurulu belli bir miktarn zerinde mal ve hizmet almnn saland durumlarda proje bavuru aamasnda proforma fatura ve teklif mektubu ile belgelendirme isteyebilir.
n r
66
Yerel Ofis Maliyetleri

Proje faaliyetlerinin tek bir yerden yrtlmesi, idari ve teknik ilerin yerine getirilmesi iin bir ofise ihtiya duyulur. Ofise ait tm elektrik, su, snma ve bakm maliyetleri ile projede kullanlacak krtasiye gideri bu bte kalemi altnda detaylandrlr. Proje faaliyetleriyle uygun illiyet ba kurulduunda btede bu giderler iin maliyetlendirme yaplabilir. Avrupa Birlii ve Kalknma Ajanslarna ynelik hazrlanan projelerde genel yaklam, hibe projesi iin yeni bir ofis kiralanmad srece, yerel ofis bal altndan deme yaplmamas ynndedir. Proje faaliyetlerinin yrtlmesi iin kiralanacak ofisin kira bedelinin uygun maliyet olup olmad hibe programnn bavuru rehberinden anlalabilir.
Yeni bir ofis kiralanmad takdirde bu bte kalemine ait harcamalar 8. dari Maliyetler bal altnda belirtilmelidir.
Dier Maliyetler ve Hizmetler

Projede birtakm faaliyetler baz zel ve kamu tzel kiilerine devredilerek yerine getirilebilir. Bu tr faaliyetler bu bte kalemi altnda gsterilir. Bu bte kaleminde tantm, deerlendirme, konferans/seminer ve inaat ileri gibi maliyetler yazlmaldr.
67
4 5
25
5,00
Ayr ayr kalemler halinde belirtiniz. Gtr miktarlar kabul edilmeyecektir Burada sadece, hizmet tamamen ykleniciye ihale ediliyorsa belirtilecektir. Eer talep edilen destek miktar 200.000 TLyi geiyorsa veya Kalknma Ajans tarafndan talep edildiyse Yasal denetim konusunda ulusal veya uluslararas kabul grm bir denetim kurumuna (Yeminli Mali Mavirler/Serbest Muhasebeci Mali Mavirler Odas veya Sermaye Piyasas Kurulunca onaylanm Bamsz Denetim irketi) mensup onayl bir deneti yeminli mali mavir tarafndan hazrlanan proje hesaplarna ilikin bir d denetim raporunun proje sonunda nihai deme talepleriyle birlikte sunulmas gerekmektedir. 7 Taerona verilecek inaat ilerini yaznz; bina yapm, boru hatt inas vb 8 naat ileri kontrolrl iin yaplacak iler
4 5 6
68
Dier
Proje btesinde ilk be bte kaleminde yer almayan dier giderler bu bte bal altnda belirtilir. Bu bte bal altnda proje kapsamnda alnacak eitimler, belgelendirme maliyetleri vb. belirtilebilir.
Saat
48
93,75
Proje btesinde 1den 6ya kadar olan alt bte kalemlerinin toplam Uygun Dorudan Maliyetler olarak ifade edilmektedir.
Dolayl Giderler (dari Giderler)

Proje ynetim merkezine ait kira, su, iletiim, snma vb. genel ynetim giderlerinin detaylandrld ilgili bte kalemidir. Proje toplam uygun dorudan maliyetlerin belli bir oranna denk gelecek ekilde bavuru rehberlerinde belirtilir. rnein, projenin uygun dorudan maliyetler toplamnn %1i. Bu bte kalemi altnda belirtilen maliyetlerin de proje uygulamasnda belgelendirilmesi gerekir. Projede idari maliyetler olarak gsterilen maliyetin dier bte kalemleri altnda gsterilmemi olmas gerekmektedir.
5.475,10
Kalknma Ajanslar Destek Ynetim Klavuzunda dari Maliyetler iin belirlenmi maksimum oran %7dir.
69
Proje btesinin 1den 6ya kadar olan bte kalemlerinin toplam (projenin uygun dorudan maliyet toplam) ile idari giderlerin (uygun dolayl maliyetler) toplam Toplam Uygun Proje Maliyetini verir. Bu maliyet hazrladmz projenin toplam btesidir.
3.2.3.2. Maliyetlerin Gerekelendirilmesi (EK-B2)

Projenin faaliyet btesinde belirtilen bte kalemlerinin hangi amala, ne zaman kullanlaca ve hangi zelliklere sahip olduunun ak ve net bir ekilde yazld proje btesi ekidir. zellikle Kalknma Ajanslarna sunulan projelerde bte revizyonu aamasnda piyasa koullarnda yksek maliyetli olduu dnlen kalemler iin belirtilen fiyatlarn ok fazla drlmemesi iin iyi bir gerekelendirmenin yaplmas gerekmektedir. Ayrca, Maliyetlerin gerekelendirilmesine ek olarak bavuru rehberlerinde istenildii taktirde belirli bir fiyat aan bte kalemleri iin proforma faturalarn da Ajansa sunulmas gerekir. Ajansa sunulan proforma faturalar da sadece kalemler iin belirtilen fiyatlar deil, satn alnacak mal ve hizmetin karakteristik zelliinin de belirtilmesi gerekir.
Faaliyet btesi anlatlrken Aklama stununda proje kapsamnda yaplacak harcamalar iin belirtilen gerekelendirmeler bte formatnda Maliyetlerin Gerekelendirilmesi ekinde yazlr. Proje btesinin daha iyi anlalabilmesi iin yukarda belirtilen rneklerde Toplam Maliyet stunun yannda gerekelendirme yaplmtr. Aadaki rnekte sadece baz nsan Kaynaklar bte kalemine ait Maliyetlerin Gerekelendirilmesi blmnn Bte formatndaki ekli gsterilmitir. Dier tm bte kalemleri iin de ayn format kullanlmaktadr.
70
3.2.3.3. Beklenen Finansman Kaynaklar (EK-B3)

Bavuru sahibinin ve ortaklarn mali katklar ile talep edilen destek miktarnn belirtildii proje btesi blmdr. Bir projenin gelirleri fon salayaca kurulu (Kalknma Ajans, AB ve dier) tarafndan salanan destek, e finansman katks(bavuru sahibi ve ortaklarn katks), proje faaliyetlerinden elde edilen gelir, faiz gelirleri ve dier gelirler olarak hesaplanabilir. Kalknma Ajanslarna hazrlanan projelerde proje gelirleri btenin Beklenen Finansman Kaynaklar (EK-B3) blmnde gsterilir. Beklenen finansman kaynaklar belirtilirken bavuru rehberlerinde belirtilen azami ve asgari destek miktarlar gz nnde bulundurulmaldr. Bavuru sahibinin salayaca maddi katk hibir ekilde bavuru rehberlerinde belirtilen minimum e finansman katks oranndan dk olmamaldr. Zira bu durum proje teklifi deerlendirmeye alnmadan n inceleme aamasnda projenin reddedilmesine neden olabilir. Bavuru sahibi salayaca maddi katky (e finansman) z kaynaklarndan salayabilecei gibi yabanc kaynak kullanarak da karlayabilir.
Proje itirakisinin proje kapsamnda yapm olduu harcamalar proje btesinde uygun maliyet olarak gsterilemez ve Beklenen Finansman Kaynaklarnda da e finansman katks olarak belirtilemez.
276.492,55 276.492,55
552.985,10
552.985,10
71
72
Blm IV Srdrlebilirlik
73

Hibe Programlarnda Srdrlebilirlik kavram Srdrlebilirliin boyutlar ve rneklemeleri Mali Srdrlebilirlik, Kurumsal Srdrlebilirlik, Politik Srdrlebilirlik ve evrenin Korunmas
74
Projede devamlln, eitliliin ve retkenliin salanmas, projenin kendini sbvanse etmesi, kendi ayaklar zerinde durmas, srdrlebilirlik kavram ile aklanr. Ekonomik, sosyal, bilimsel ve kltrel kalknmaya katma deer salamayan bir projenin tam olarak amacna ulat ve srdrlebilir olduu sylenemez. Bu nedenle proje hazrlanrken mali, kurumsal ve politik srdrlebilirliin projenin temel ama ve nceliklerine uygun olarak belirtilmesi gerektii unutulmamaldr. Hazrlanacak projede Srdrlebilirlik kavram aklanrken, gereksiz, anlalmayan, gvenilir olmayan deerlendirmelere yer verilmemesi gerekmektedir.
Proje hazrlanrken srdrlebilirlik tm boyutlar ile dnlmeli, bavuru sahibi, hedef gruplar, nihai faydalanclar ve tm paydalar zerindeki dorudan ve dolayl etkileri ile etkileimleri iyi dnlerek belirtilmelidir.
Srdrlebilirlik kavram genel olarak balk altnda deerlendirilir.
4.1.
Mali Srdrlebilirlik
Mali destek salanarak balanm ve sonularna ulalm bir projenin etkilerinin uzun bir zaman dilimine yaylmas iin proje bittikten sonra gerekli olan mali kaynan nasl ve nereden salanaca mali srdrlebilirlik olarak aklanr. Mali srdrlebilirlik aklanrken iletmenin sermaye yaps, faaliyet gsterdii sektrdeki pazar pay, karllk endeksleri, sektrn bykl vb. finansal kavramlara ynelik yeterli bilgi sunulmaldr.
letmemiz, karn ve gelirini ana faaliyet konusundan elde etmektedir. letmemizin bilanosundaki Bankalar deerinin 2009 ylna oranla 2010 ylnda 10 (on) kat artt ve bunun sonucunda da Dnen Varlklar n toplam bilanodaki paynn % 35ten % 45e ykseldii grlmektedir. letmenin Ticari Alacaklarnn yllar itibari ile art gstermesi alacak devir hznn ykseldiini ve iletmemizin baarl bir ekilde tahsilat yapabildiini gstermektedir. letmemiz bir yandan mevcut teknolojisini yenileme imkn salarken bir yandan da retim kapasitesini alan says ve makine adedi bakmndan artrmaya almaktadr. retim kapasitesi artan ve sermaye yaps glenen iletmemiz, yeni pazarlara rn satabilecek ve mevcut pazarlardaki mteri saysn artrabilecektir.
75
4.2. Kurumsal Srdrlebilirlik

Proje uygulamasnda yer alan yaplarn (kurum, iletme vb.) projenin tamamlanmasyla projedeki grevine devam edip etmeyecei, proje sonularnn yerel otoriteler tarafndan sahiplenip sahiplenmeyecei ile proje uygulamasyla elde edilen bilgi kaynaklarnn paydalar zerindeki etkilerinin srdrlebilirlii bu balk altnda belirtilir.
letmemiz, bu proje faaliyetleri srasnda alaca eitim hizmetleri ile kurumsal yapsnn srdrlebilir biimde organize edilmesini hedeflemektedir. st ynetim de dhil olmak zere tm alanlarn katlaca kurumsallama arlkl bu eitimler, iletmemizin bu projeyle yalnzca retim, finansman ve pazarlama bileenini deil ynetim bileenini de organize etmeyi planladn ifade etmektedir.
4.3. Politik Srdrebilirlik ve evrenin Korunmas

Proje amacnn merkezi ve yerel otoritelerin politikalar ile uyumu, proje sonularnn yapsal etkileri (mevzuatta, davran kurallarnda, yntemlerde vb. salayaca iyileme) ile projenin srdrlebilir kalknma ve evrenin korunmasna ynelik faaliyetleri bu balk altnda detaylandrlr.
letmenin faaliyet gsterdii mermer sektr, inaat sektrne nemli bir girdi temini salamaktadr. letmemizde retilen rnler Trkiyenin tm blgelerine ulamaktadr. letmemiz bu projeyle retim, ynetim ve pazarlama kapasitesini gelitirerek ihracat miktarn ve ihracat yaplan lke saysn artrmay; GAP Eylem Plannn belirtilen Ekonomik Kalknmann Gerekletirilmesi amacna katk salamay hedeflemektedir. Projenin uygulanmas iletmemizin retim, sat kapasitesi ile rekabet gcnn artmasn salayacak, bu durum Trkiyenin ihracat gelirlerinin artmasna ve yeni vergi kaynaklarnn domasna katk salayacaktr. Tm bunlar, Devlet Planlama Tekilatnn, Karacada Kalknma Ajansnn, GAP daresi Bakanlnn ve dier tm ulusal ve blgesel yapnn mevzuat, politika, strateji gibi aralarn destekleyici niteliktedir ve planlanan bu projenin blgede nemli katklar salayaca dnlmektedir. Proje kapsamnda satn alnacak makine ve tehizat iletmenin mermer retimi s-
76
rasnda ortaya kan mermer atklarnn yeniden retimde kullanlmasna imkn tanyacaktr. Bylelikle bir yandan evresel atklarn nlenmesi mmkn olacak, bir yandan da iletmenin girdi temin ihtiyac azalm ve maliyetleri dm olacaktr. Bu da firmann birim rn bana den karllk orann artrarak srdrlebilir bir iletme olarak faaliyetlerine devam edebilmesine ve evrenin korunmasna katk salayacaktr.
77
Proje Terimleri Szl

Ajans: Kalknma Ajans. Alt Yklenici: Ortak ve itiraki olmayp projede yer alan projeye ilikin baz faaliyetlerin ihale edildii kurululardr. Ara Rapor: Szlemede belirtilen dnemler itibari ile usul ve esaslara uygun olarak yararlanc tarafndan proje uygulama sresince hazrlanan ve sunulan rapordur. Asgari Tutar: Bavuru sahibinin Ajanstan talep edebilecei en dk mali destek miktardr. Azami Tutar: Mali destek program kapsamnda bavuru sahibinin Ajanstan talep edebilecei en yksek mali destek miktardr. Bamsz Deerlendiriciler: Proje tekliflerini, bavuru rehberlerinde belirtilen esaslara gre teknik, ekonomik, sosyal ve mali adan deerlendirmek zere, alannda en az be yllk uzmanlk ve tecrbe birikimi olan, yksekretim kurumlar retim elemanlar ile kamu kurum ve kurulular personelinden Ajans tarafndan uygun bulunanlarn ilgili kurumlarca grevlendirilmesi veya ajans tarafndan dier gerek kiiler arasndan hizmet alm yoluyla seilen uzmanlar. Bavuru Rehberi: Ajans tarafndan bavuru sahipleri iin hazrlanan, destekten yararlanabilecek gerek ve tzel kiileri, bavuruda bulunabileceklerde aranan artlar, bavuru ve yararlanma ekil ve artlarn, destek konusu ncelik alann, destekten karlanabilecek uygun maliyetleri, seim ve deerlendirme kriterlerini, e finansman ykmllklerini, standart bavuru belgelerini ve dier gerekli bilgileri, ayrntl, ak ve anlalr bir dille aklayan belgedir. Bavuru Sahibi: Proje ve faaliyet destei almak zere Ajansa bavuran gerek ve tzel kiilerdir. Bavuru Veri Giri Formu: Potansiyel bavuru sahiplerinin; proje bavurularn matbu olarak Ajansa sunmadan nce Ajansn internet sitesinden eriilebilecekleri bilgi sisteminden temin edilecek formdur. Beyan Raporu: Yaralanclarn projelerindeki ilerlemelere ve harcamalara ilikin gncel bilgileri bilgi sistemine sunduklar rapordur. Blge Plan: Ajans tarafndan hazrlanan; blgenin mevcut durumunu, sorunlarn ve frsatlarn tespit etmeyi ve blgenin gelimesine yn vermeyi amalayan stratejik dokmandr.
78
Bte: Bir projenin mali kaynaklarnn nasl kullanlacan ve faaliyetler arasnda nasl dalacan gsteren proje ekidir. arpan Etkisi: Proje faaliyetlerinin sonularnn yaylmas ve rnek alnmasdr. arpan etkisi, projelerin bir katma deeridir ve projenin olumlu etkilerinin uzun vadede devam ettii hallerde sz konusu olabilir. Deerlendirme Tablosu: Projelerin teknik ve mali deerlendirme aamalarnda kullanlmak zere oluturulan tablodur. Bu tabloda puanlanacak kriterler; bavuru sahibinin mali ve iletme kapasitesi, proje konusunun programn ama ve ncelikleri ile ilgililii, nerilen yntemin kalitesi ve geerlilii, projenin destek sonras srdrlebilirlii ve projenin bte ve maliyet etkinliidir. Deerlendirme Komitesi: Bamsz deerlendiriciler tarafndan gerekletirilen deerlendirmeler stnde gerekli kontrolleri yaparak gr oluturmak ve bunlar raporlamak zere kamu kurum ve kurulular ile yksek retim kurumlarndan kiilerin grevlendirilmesi ile oluturulan komitedir. Destekleyici Belgeler: Bavuru formu ve ekleri dnda kalan bavuru sahipleri ve ortaklarna ait bir takm bilgilerin tespit edilmesi amac ile talep edilen yasal belgelerdir. D Destek: Proje hazrlama ve uygulama aamalarnda, Ajansn salad destek ve yardmlardan bamsz olarak, bavuru sahipleri veya yararlanclarn kendi istek ve giriimleri dorultusunda, yurtiinden veya yurtdndan kendi imknlar ile temin ettikleri teknik yardm, destek ve danmanlk hizmetlerini kapsar. Dorudan Faaliyet Destei: Ajansn istisnai olarak, proje teklif ars yapmakszn ve proje hazrl konusundaki ykmllklerden bazlarn hafifletmek ve proje destek srecini hzlandrmak amacyla salam olduu mali destek (Bkz. DYK). E Finansman: Ajans tarafndan desteklenen proje ve faaliyetlerde harcanmak zere, yararlanc tarafndan salanmas taahht edilen nakdi katkdr. E Finansman Oran: Bavuru sahibi tarafndan ortaya konulan finansal katknn toplam proje btesine blnmesi ile elde edilen orandr. Eik Deer: Projenin baarl saylmas iin yasal olarak belirlenmi minimum puandr. Gerek Maliyet: Projenin uygulanmas srasnda belirlenen fiili maliyettir. Grnrlk: Ajansn yrtt proje teklif ars kapsamnda, yararlanclar ve alt
79
ykleniciler, hizmet mal alm ve yapm ileri faaliyetlerinde Ajansn salad mali destei ve Mstearln genel koordinasyonunu grnr klmak ve tantmak iin yaplan faaliyetlerdir. Gdml Proje Destei: Ajansn nclk ettii ve koordinasyonunu stlendii blgesel gelimenin hzlandrlmas, blgenin rekabet edebilirliinin glendirilmesi ve blgedeki i ortamnn iyiletirilmesi asndan nem tayan projelere salanan destektir. Hedef Grup: Projeden dorudan ve olumlu olarak etkilenecek grup, kurum veya kurulutur. dari Kontrol: Ajansn, bavuru rehberinde talep edilen belgelerin doru, eksiksiz, imzal, kaeli ve/veya mhrl olarak sunulmu olmas gibi hususlarda yapt kontroldr. Proje bavurularnn ekli kontrolnn yapld aamadr. letiim Plan: Geni bir kitleye ulalmas ve adil rekabetin salanmas asndan Ajanslarn teklif arsnn kamuoyuna ilan ve tantmna ynelik olarak hazrladklar strateji dkman lgili Arac Kurulu: Faiz destei ve faizsiz kredi destei uygulamalarnda, Kk ve Orta lekli Sanayi Gelitirme ve Destekleme daresi Bakanl, hracat Gelitirme Merkezi, Kredi Garanti Fonu, Trkiye Kalknma Bankas, dier bankalar ve finans kurulular gibi Ajansn anlamal olduu kurum ve kurululardr. tiraki: Destee konu proje veya faaliyetin yrtlmesi srecinde veya sonucunda, dorudan fayda veya menfaat elde etmeden yararlancya projenin yrtlmesinde katkda bulunan ve ilgili bavuru belgelerinde aka belirtilen gerek veya tzel kiidir. Kk lekli Altyap Projesi: Yereldeki kamu kurum ve kurulularnn blgenin rekabet gcn, i ve yaam koullarn iyiletirme bakmndan etkisi geni olan ve Kalknma Ajanslar Proje ve Faaliyet Destekleme Ynetmeliinde belirlenen snr gememek zere toplam maliyeti bavuru rehberlerinde belirtilen altyap projeleridir. Mali Destek: Desteklenecek proje veya faaliyetlerin gider btelerinin, belirlenecek oranlarda Ajans tarafndan karlanmas amacn gden nakdi demedir. Menfaat likisi: Proje veya faaliyetin hazrl, deerlendirilmesi, seimi, onay, teknik adan desteklenmesi ve izlenmesi aamalarnda grev alanlarn grevlerinin gizliliini veya tarafszln, kendilerine, yararlanclara ya da bakalarna maddi veya manevi ynden haksz menfaat temini bakmndan etkileyebilecek her trl durum.
80
Mstearlk: Devlet Planlama Tekilat Mstearl. Nihai Rapor: Son demeye ve projenin sonlandrlmasna esas oluturacak ekilde projenin tamamlanma srecine ait mali ve teknik bilgileri ieren rapor Nihai Yararlanc: Projeden uzun vadede, geni anlamda toplumsal veya sektrel boyutlarda yarar salayacak olanlardr. Ortak: Destee konu proje veya faaliyetin yrtlmesi srecinde veya sonucunda dorudan veya dolayl fayda veya menfaat elde ederek, bunun karlnda yararlancya projenin yrtlmesinde katkda bulunan, bu Klavuzda gsterilen ortaklk beyannamesini imzalayan ve ilgili bavuru belgelerinde aka belirtilen gerek veya tzel kii. Performans Gstergeleri: Proje amalarn her seviyede operasyonel olarak lebilen, performans lm olana salayan ve projenin her aamada izlenmesine olanak salayan aralardr. Proje Hesab: Mali destee hak kazanan yararlanc tarafndan projeye zel olarak alan, kendisi tarafndan salanan e finansman da dhil proje harcamalarnn tamamnn karland banka hesab. Proje Teklif ars: Ajans tarafndan yrtlen belirli bir destek program kapsamnda, nitelikleri net bir ekilde belirlenmi olan potansiyel bavuru sahiplerinin, nceden belirlenen konu ve koullara uygun olarak proje teklifi sunmaya davet edilmesi. Program Ynetim Birimi: Blge plan ve programlarna gre oluturulacak destek programlarnn ynetiminden sorumlu birimdir. Proje Uygulama Rehberi: Ajanslarla karlkl etkileim halinde Mstearlk tarafndan hazrlanan ve yararlanclarn proje veya faaliyet uygulamalar srasnda uymak zorunda olduklar satn alma ve ihale ilke ve kurallar ile raporlama ve bilgilendirme ykmllklerini ayrntl olarak dzenleyen rehber ve ekleridir. Raporlar: Proje dzeyinde uygulamalarn izlenebilmesi ve kayt altna alnabilmesi iin yararlanclarn izleme deerlendirme dneminde hazrlamak durumunda olduklar belgelerdir. Ska Sorulan Sorular: Teklif arsna ilikin bavuru rehberinde belirtilmeyen veya ak olmayan konulara ilikin olarak tekliflerin alnmas iin belirlenen son tarihten 20 (yirmi) gn ncesine kadar alnan sorularn cevaplanmas ile oluan soru-cevap btndr.
81
Szleme: Ajans ile yararlanc arasnda imzalanan, destekten yararlanma ilke ve kurallarn, deme usul ve esaslarn, taraflarn hak ve ykmllklerini ve bu ykmllklerin ihlalinin sonu ve meyyidelerini dzenleyen anlama ve ekleri. Szleme Makam: haleyi yapan yetkili kurum/kurulu. Teknik ve Mali Deerlendirme: Bavuru sahibinin mali ve iletme kapasitesi, proje konusunun programn ama ve ncelikleri ile ilgililii, nerilen metodolojinin kalitesi ve geerlilii, projenin destek sonras srdrlebilirlii ile projenin bte ve maliyet etkinliinin gz nne alnd bamsz deerlendiriciler tarafndan yaplan deerlendirme ile deerlendirme komitesinin yaplan deerlendirme almalarn inceleyerek tavsiyelerini oluturmas ve Ynetim Kurulunun deerlendirmenin tarafszl ve tutarll, projelerin birbiriyle tamamlaycln ya da blgenin meknsal ve sektrel nceliklerini gz nne alarak yaplan deerlendirmedir. Teminat: Kar amac gden gerek ve tzel kiiler ile kamu kurumu niteliindeki meslek kurulularndan her bir proje ve faaliyet iin szlemede ngrlen destek tutarnn %10undan az olmamak zere alnan deer. Tarafszlk ve Gizlilik Beyannamesi: Destek programnda geerli olan tm kurallara ilikin bilgilerin edinildii ve grevin belirtilen kurallarla tam uyumlu, drst, adil ve tarafsz bir biimde yerine getirileceine dair imzalanan taahhtname. Teknik Destek: Blgedeki yerel aktrlerin blgesel kalknma asndan nem arz eden, ancak kurumsal kapasite eksiklii nedeniyle hazrlk ve uygulama aamalarnda sknt ile karlalan almalarna destek vermek amacyla salanan destek. TRC2 Blgesi: statistiki Blge Birimleri Snflamas (BBS 2) uygulamasna gre tanmlanan Diyarbakr-anlurfa Blgesidir. Uygun Maliyet: Projenin uygulanmas aamasnda ortaya kan ve proje btesinden karlanabilen maliyetlerdir. Uygun Dorudan Maliyet: Projenin yrtlmesi iin gerekli olan, yararlanc tarafndan gerekletirilen ve gerek tutar zerinden hesaplanan maliyetlerdir. Uygun Dolayl Maliyetler: dari maliyetler olarak da bilinir. Baka bir bte kalemi altnda verilen maliyetleri iermeyen ve genel idari giderleri karlamak zere projenin toplam uygun maliyetlerinin belli bir yzdesini amayacak ekilde belirlenen gtr tutarlardr.
82
Uygunluk Kontrol: Bavuru sahibinin, ortaklarnn ve itirakilerin ve projelerin bavuru rehberinde belirtilen kriterler dorultusunda uygun olup olmadnn kontrolnn yapld sretir. Usulszlk: Proje uygulamas srasnda veya ncesinde; yanl veya yanltc bildirimde bulunmak, sahtecilik yapmak, hile ve dolanl hareketlerde bulunmak ve Ynetmelii tamamlayc nitelikte hazrlanan her trl belge ve dzenlemede belirtilen ilke ve kurallara aykr olarak szlemede deiiklik yapmak gibi szleme ilikisini ihlal eden fiil ve davranlar. Yararlanc: Ynetmelik hkmleri gerei Ajanstan destek almaya hak kazanan gerek veya tzel kiiler. Zeyilname: Proje uygulama srecinde szlemede byk deiiklikleri yapmak iin kullanlan ek belgedir.
83
Fon Salayan Ulusal ve Uluslararas Kurulular

Karacada Kalknma Ajans Devlet Planlama Tekilat Tarm ve Krsal Kalknmay Destekleme Kurumu Tarm ve Ky leri Bakanl D Ticaret Mstearl www.karacadag.org.tr www.dpt.gov.tr www.tkdk.gov.tr www.tarim.gov.tr www.dtm.gov.tr
Kk ve Orta lekli letmeleri Gelitirme ve www.kosgeb.gov.tr Destekleme daresi Bakanl Trkiye Bilimsel ve Teknolojik Aratrma Kuruwww.tubitak.gov.tr mu (TBTAK) Merkezi Finans ve hale Birimi Kltr ve Turizm Bakanl Sanayi ve Ticaret Bakanl Avrupa Birlii Genel Sekreterlii www.mfib.gov.tr www.kultur.gov.tr www.sanayi.gov.tr www.abgs.gov.tr
Ak Toplum Enstits (Open Society Institute) www.aciktoplumenstitusu.org.tr/ Trkiye Temsilcilii zel Sektr Gnlllk Dernei Avrupa Birlii Environment Facility Grant Opportunities Dnya Bankas Mikro Hibeler Danimarka Bykelilii Center for International Private Enterprise International Republican Institute www.osgd.org www.europa.eu.int www.undp.org/gef/ www.worldbank.org/smallgrantsprogram www.danimarka.org.tr www.cipe.org/about/grants/objectives.htm www.iri.org
Regional Environment Center (REC) - Blgesel www.rec.org.tr evre Merkezi
84
KIOS, The Finnish NGO Foundation for Human Rights British Council Yolsuzluk Kart Kresel Program - Partnership For Transparency Fund National Endowment for Democracy Kanada Bykelilii-Ankara Netherlands MATRA Programme The Global Fund for Women Bernard van Leer Foundation Friedrich-Ebert Stiftung Ebert Foundation) (Friedrich
www.kios.fi www.britishcouncil.org.tr www.partnershipfortransparency.info www.ned.org www.dfait-maeci.gc.ca/canadaeuropa/turkey www.nl.org.tr www.globalfundforwomen.org www.bernardvanleer.org www.festr.org/tr/d-fes.asp www.konrad.org.tr www.iyfnet.org www.macfound.org www.boell.de
Konrad-Adenauer Foundation International Youth Foundation (IYF) John D. and Catherine T. MacArthur Foundation Henrich Boll Foundation
85
KAYNAKA
AVRUPA KOMSYONU (2003). ECHO Manual, Project Cycle Management, http://europa.eu.int/comm/echo/pdf_files/partnership/guidelines/ project_cycle_mngmt_en.pdf, 01.03.2011. BLACKMAN, R. (2009). Project Cycle Management, Tearfund, Teddington, UK. BGYUGM (2009). Blgesel Gelime ve Yapsal Uyum Genel Mdrl. Kalknma Ajanslar Destek Ynetim Klavuzu, Ankara. CAN, E. (2011). Blgesel Kalknmada Kalknma Ajanslarnn Rol (zmir Kalknma Ajans rnei), Altn Nokta Yaynevi, zmir. Kalknma Ajanslar Proje ve Faaliyet Destekleme Ynetmelii, Babakanlk (Devlet Planlama Tekilat Mstearl), Resmi Gazete tarihi: 08.11.2008, Resmi Gazete says: 27048. SALMAN, F. (2010). Proje Dngs Ynetimi ve Mantksal ereve Yaklam, http://www.stgm.org.tr/docs/1123440850PCM.pdf, 20.09.2010. SAYMAN, R. . (2008). AB Hibe Programlarnda Proje Bte Ynetimi ve Hibe Projelerinde Bteleme, Blgesel evre Merkezi, Ankara. STGM (2011). Sivil Toplum Gelitirme Merkezi, http://www.stgm.org.tr/tr/fonkaynaklari, 28.03.2011. STGP (2004). Proje Gelitirmede Mantksal ereve Yaklam, www.stgp.org, 15.03.2011. VLAYETLER HZMET BRL (2010). Proje Tanmlama, Hazrlama ve Uygulama Klavuzu, Proje Gelitirme Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi, Ankara. YENTRK, N. ve AKSAKOLU, Y. (2006). Proje Dngs Ynetimi, stanbul Bilgi niversitesi Yaynlar, stanbul. YELADALI, B. (2010). Proje Hazrlama Klavuzu, Tarih Vakf, http://www.sabancivakfi.org/tr/programlar/hibe_programlari/toplumsal_gelisme_ hibe_programi/images/2010/kaynak_05.pdf, 15.03.2011. YILMAZ, C. ve AKA, H. . (2002). Trkiyede Proje Planlama ve Proje Dngs Ynetimi, Planlama Dergisi zel Say, ss. 337-394, http://ekutup.dpt. gov.tr/planlama/42nciyil/yilmazc.pdf, 05.03.2011.
86
NOTLAR
87
NOTLAR

Proje Hazirlama Rehberi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Proje Hazirlama Rehberi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Program Ynetim Birimi 2011

PROJE HAZIRLAMA REHBERNN KULLANIMINA DAR

Blm I Proje ve Program Nedir?

Bu blmde kullancnn renecekleri

1. Proje ve Program Nedir

Genel Proje Amac Salk ve eitim hizmetlerinde kalitenin salanmas

Tarm ve sanayi rnlerinde ihracata ynelik marka oluturulmas

Blm II Proje Dngs Ynetimi

Bu blmde kullancnn renecekleri

2.1. Proje Fikrinin Belirlenmesi ve Analiz Edilmesi

2.2. Projenin Tasarlanmas

2.3. Projenin Finansman

2.4. Projenin Uygulanmas

2.5. Projenin zleme ve Deerlendirilmesi

nc blmde, ise proje rneimizin kaynak planlamasna (bte) yer verilecektir.

Blm III Mantksal ereve Yaklam

Bu blmde kullancnn renecekleri

3.1.1. Mevcut Durum Analizi

No lkeler 1 2 3 7 in talya spanya Trkiye

retim Miktarlar (Ton) No 11.000.000 8.700.000 4.000.000 2.000.000 4 5 6

lkeler Hindistan Brezilya Kore

retim Miktarlar (Ton) 4.500.000 2.000.000 2.000.000

Kaynak: TMMOB Maden Mhendisleri Odas, Mermer Raporu, 2009

3.1.2. Payda Analizi

3.1.3. Sorun Analizi

3.1.3. Hedef Analizi

3.1.4. Strateji Analizi

Strateji Analizinde cevaplanmas gereken sorular ise unlardr:

3.2.1. Mantksal ereve Matrisi

Mantksal ereve Matrisi,

Birinci stun Proje Mant

kinci stun Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri

nc stun Dorulama Kaynaklar

Drdnc stun - Varsaymlar

Mantksal ereve Matrisi Nasl Doldurulur?

Beklenen Sonular 1.Sonu A 2.Sonu B

Faaliyetler 1.1 Faaliyet w 2.1 Faaliyet x 2.2 Faaliyet y 2.3 Faaliyet z

Faaliyetler 1. Makinelerin temini ve kurulumu 2. Tantm faaliyetlerinin gerekletirilmesi

n Koullar, Projenin Riskleri/Varsaymlar

Risk Analiz Algoritmas

Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri (OODBG)

Beklenen Sonular Genel Ama

Dorulama Kaynaklar ve Aralar

3.2.2. Faaliyet ve Zaman Planlamas

Faaliyet planlamas nedir?

Faaliyet Dkm Aac

Detayl Faaliyet Planlamas

Tantm Faaliyetinin detayl olarak GANNT emasna Yanstlmas:

PK; Paz. . PK; Paz. ti. DU DU PK; DU PK; DU

PK = Proje Koordinatr Paz. ti. = Pazarlama irketi DU = D ticaret Uzman

Projenin katkda bulunaca daha genel kapsamdaki ama nedir?

Projedeki ilerleme hakknda bilgi kaynaklar nelerdir?

Proje maliyetleri nelerdir? Nasl snflandrlmtr? (Proje btesi dkmnde)

Proje amacnn baarld hangi gstergelerden anlalacaktr?

SGK Hizmet Dkm

Eitim Hizmeti Alm Szlemesi, Eitim Notlar

Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri Aralar:

Ekipman ve Malzeme: 498.800,00

Yerel Ofis Maliyetleri: 0

Dier Maliyetler, Hizmetler: 8.560,00

Projenin Uygun Dorudan Maliyetleri: 547.510,00

Objektif Olarak Dorulanabilir Baar Gstergeleri

Dorulama Kaynaklar ve Aralar