Teknik Bilgi 12 Eser Elementlerin Dkme Demire Etkisi

Dkme demirde birok element kk miktarlarda bulunabilir ve bu elementler dkmn yap ve zelliklerine nemli derecede etki ederler. Bazlar bilinli yaplan ilavelerden gelirken bazlarnn kayna eser empriteler ieren arj hammaddeleridir. Bu elementlerden birkann zellikle pik dkmde yararl etkileri grlrken, dierlerinin zararl etkileri vardr ve mmkn olduunca uzaklatrlmalar gerekir. Aadaki tabloda bu elementlerin yaygn kaynaklar, ne oranda bulunduklar ve nemli etkileri gsterilmektedir. Ana alam elementi olan (krom gibi) elementler tabloda yer almamaktadr.
Element Normal Dkme Demirde Etkisi Oran (%) nce kesitlerde %0.005 Al zeri hidrojen bazl Al ieren elik hurda, karnca boluklarna neden olur. Azotu balar. alayclar, ferro alamlar, 0.03 'e Yaklak %0.08 zeri Al kresel grafite zararldr. hafif alam elementleri, kadar Seryum ile ntralize edilebilir. Gl grafit alminyum ilavesi sabitletirici etkisi vardr. elik hurda, cams emayeli 0.02 'ye Gl perlit ve karbr oluturur. Nadir toprak hurda, belirlenen ilaveler kadar metallerinin yokluunda kresellemeyi engeller. 0.05 'e Gl perlit ve karbr oluturur. Kresel grafit Pik demir, elik hurda kadar oluumunu iyiletirir. Grafit ekirdeklenmesini iyiletirir ve alama ve 0.003 'e Baryum ieren alayclar tretman etkisinin azalmasn nler. illeme kadar eilimini drrken lamel grafit oluturur. stenilmeyen grafit ekilleri ve il oluturur. Sfero Belirlenen ilaveler, Bi ieren Nadiren dkmde nadir toprak metalleri (seryum) kalp kaplamalar 0.01 st bulunmas halinde kresel nodl saysn artrr. Temper dkmde melez yap nlenebilir. zellikle sfero dkmde %0.001'in zerinde karbr Cams emaye hurda, FeB 0.01 'e oluturur. Temper dkmde %0.002 B tavlanma eklinde yaplan ilavelerle kadar kabiliyetini artrr. Ferroalamlar, Grafit taneciklerinin kresellemesini artrr. Grafit 0.01 'e kreselletiriciler, ekirdeklenmesini artrr. il eilimini azaltr ve kadar alayclar lamel grafit oluumunu destekler. Birok magnezyum alam, Pik dkmde kullanlmaz. Sfero dkmde zararl mish metal olarak sv 0.02 'ye elementleri yok eder. Grafitin kresellemesini metale ilave ile, dier nadir kadar artrr. Segregasyona bal olarak karbrleri stabil toprak metali hale getirir. kaynaklarndan Alaml elik, krom levha, 0.3 'e il ve perlit oluturur. Mukavemeti artrr. Sfero baz pik demirler, ferrokrom kadar dkmde % 0.05'in zerinde karbr oluturur. 0.02 'ye Takm elikleri Dkme demirlerde kayda deer etkisi yoktur. kadar Bakr tel, bakr bazl Perlit oluumunu destekler. Mukavemeti artrr. 0.5 'e alamlar, elik hurda, belirli Sfero dkmde ferritik yapy bozar. Zararl etkisi kadar ilaveler yoktur. Yzey altnda karnca boluklarna (pinhole) neden Islak refrakterler, kalp olur. Zayf bir il etkisi vardr. Kkrd balayacak malzemeleri, slak katk yeterli mangan bulunmad zaman isementit maddeleri. oluturur. Temel Kayna

Alminyum Al Antimuan Sb Arsenik As Baryum Ba Bizmut Bi Boron B Kalsiyum Ca

Seryum Ce Krom Cr Kobalt Co Bakr Cu Hidrojen H

Elkem AS, Foundry Products

Postal address P.O.Box 5211 Majorstuen NO-0302 Oslo Norway Office address Hoffsveien 65B Oslo Norway Telephone +47 22 45 01 00 Telefax +47 22 45 01 52

Copyright Elkem AS
Web www.foundry.elkem.com Org. no. NO 911 382 008 MVA Revision No. 1.0 15.10.2010

Teknik Bilgi 12
Element Temel Kayna

Kurun Pb

Magnezyum Mg

Mangan Mn

Molibden Mo Nikel Ni Azot N

Fosfor P Silisyum Si

Kkrt S

Stronsiyum Sr

Tellr Te

Kalay Sn

Titanyum Ti Tungsten T Vanadyum V

Normal Dkme Demirde Etkisi Oran (%) Pik dkmde keskin ve istenmeyen grafit yaplar oluturur ve % 0.004'n zerinde mukavemeti ciddi Boyal hurda, baz cams 0.005 'e ekilde azaltr. Perlit ve karbr oluturur.Grafitlerin emayeler, elik levha, kadar kresellemesini engeller. Sfero dkmde nadir lehim, motor,petrol tortular toprak metalleri (seryum) tarafndan balanarak grafit zerindeki etkileri azaltr. Sfero dkmde kresel grafit oluumunu salar. Magnezyum alamlarnn 0.03 Karbr sabitleyici etkisi vardr. Pik dkmde (kreselletiricilerin) ilavesi 0.08 kullanlmaz. MnS oluturarak kkrd balar. Perlit oluumunu Birok pik demir, elik destekler. Sfero dkmde karbr oluturur. hurda, ferromangan para 0.2 - 1.0 Bileimde yksek nikel ve kkrdn bulunmas ya da briketlerin ilavesi durumunda gaz boluklarnn olumasna sebebiyet verir. Rafine pik demirler, alam Perlit oluumuna zayf bir etkisi vardr. Mukavemeti 0.1 'e elikleri, ferromolibden artrr. Gaz boluklar ve karbr oluumuna kadar ilavesi sebebiyet verir. Nikel teneke, elik hurda, 0.5 'e Dk seviyelerde nemli etkisi yoktur. Daha rafine demir, NiMg alam kadar yksek seviyelerde ise grafitletirici etkisi grlr. Grafit taneciklerini bir araya getirir. Perlit oluturur. Kok, karbon vericiler, maa Mukavemeti artrr. Eer yksek miktarda 0.015 'e balayclar, elik hurda, bulunursa kaln kesitlerde atlak meydana getirir. kadar azotlu ferromangan ilavesi Al, Ti ve Zr ile balanabilir. Sfero dkmde ok etkisi yoktur. CEnn artrr. Akkanl ykseltir. Sfero dkmde %0.05'den fazlas zararldr. %0.04'n altndaki Fosforik pik demir ve hurda, 0.1 'e seviyelerde metal FeP ilavesi kadar penetrasyonuna sebep olabilir. Grafitlemeyi destekler, il oluumunu azaltr, ferriti Ferrosilis alamlar, elik 0.8 - 4.0 stabilize eder ve sv demirin akkanlk kabiliyetini hurda, pik demir artrr. Mangan ile dengelenmedii srece yap ve Kok, karbon vericiler, pik 0.15 'e zelliklere ok zararl etkileri vardr. Pik dkmde demir, demir hurda, kadar (pik birok alaycnn etkisini artrr. Sfero dkmde demirslfr ilavesi dkmde) Mg ihtiyacn artrr. Sfero dkmde %0.03'n altnda olmaldr. Pik ve sfero dkmde grafit ekirdeklenmesini Stronsiyum ieren 0.003 'e artrr. Pik dkmde il oluturma eilimini nemli alayclar kadar miktarda azaltr. Karbr oluumunu nemli derecede destekler. Bakr hurda, kalp stenmeyen birok grafit ekli olumasna neden 0.003 'e kaplamalar, termik analiz olur. %0.0003'n altnda bile etkileri grlr. Sfero kadar proplar dkmde etkileri Mg ve Ce ile birletirilerek azaltlr. Gl bir ekilde perlit oluumunu destekler. Lehimli hurda, kalay kapl 0.15 'e Mukavemeti artrr. %0.08'den fazla olursa sfero elik hurda, bronz kadar dkmde krlganla neden olur. Baka zararl bileenleri, kalay ilaveleri etkisi yoktur. Baz pik demirler, baz Pik dkmde azotu balar. Aluminyum bal boyal hurdalar ve cams 0.10 'a oluan hidrojen karnca boluklarn (pinhole) emayeler, CG- dnd kadar artrr. Pik dkmde ar soumu grafit oluturur. malzemesi, titanyum ya da Sfero dkmde kresellemeyi bozar. ferrotitanyum ilavesi 0.05 'e Nadiren nemli miktarlarda bulunur. Zayf perlit Takm elikleri kadar oluturucu etkisi vardr. 0.10 'a il oluumunu destekler. Lamel grafiti rafine eder. elik hurda, takm elikleri, kadar Mukavemeti nemli derecede artrr. baz pik demirler,

Teknik Bilgi 12
Element Temel Kayna ferrovanadyum ilavesi Normal Dkme Demirde Etkisi Oran (%)