KPSS N ANAYASA HUKUKU

SORULARI VE AIKLAMALARI



www.kpss.info












Bu eserin tm haklar kpss.infoya aittir.
2

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

TEST 1

1) Aadakilerden hangisi 1982 Anaya-
sasnn deitirilemeyecek hkmlerinden de-
ildir?

a) Devletin lkesi ve milletiyle blnmez
btnl
b) Bakentin Ankara olduu
c) Milli marn stiklal Mar olduu
d) Devletin eklinin Cumhuriyet olduu,
Cumhuriyetin nitelikleri
e) Anayasann balang ksm

(Cevap E)

2) lkemizde Anayasa Hukuku karl
olarak kullanlan ilk terim aadakilerden han-
gisidir?

a) Esas tekilat hukuku
b) Tekilat- esasiye hukuku
c) Hukuku esasiye
d) Devlet ana hukuku
e) Ana hukuk

(Cevap C)

3) Aadakilerden hangisi Trk anayasa
hukukunun inceledii konulardan biri deildir?
a) Cumhurbakan
b) TBMM, Yarg Erki
c) Devlet eitleri
d) Vatandan hak ve zgrlkleri
e) Bakanlar kurulu


(Cevap C)

4) Aadakilerden hangisi anayasa hu-
kukunun genel esaslarnn inceledii konular-
dan biri deildir?
a) Hkmet sistemleri
b) Kurucu iktidar
c) TC. Yarg Erki
d) Anayasa eitleri ve kavram
e) Egemenlik

(Cevap C)

5) Aadakilerden hangisi devletin d
egemenliinin bir sonucudur?
a) Devletin egemen eitlii ilkesi
b) Devlet lkesinin btnl ilkesi
c) Milliyetler prensibi
d) Self-determinasyon ilkesi
e) Devletin devamll ilkesi

(Cevap A)


6) Egemenlik kullanan btn organlarn
dorudan ya da dolayl olarak halk tarafndan
seilmesi hangi devlet eklinde sz konusu
olur?
a) Monarik cumhuriyette
b) Monarik demokraside
c) Krallk ve padiahlkta
d) Demokratik cumhuriyette
e) Teokratik cumhuriyette


(Cevap D)

7) Aadakilerden hangisi devletin kuru-
cu unsurlarndan deildir?
a) Egemenlik
b) lke
c) nsan topluu
d) Sivil toplum rgtleri
e) Yneticiler
(Cevap E)

8) Aadaki lkelerden hangisinin ana-
yasas yazszdr?
a) ABD
b) Avusturya
c) ngiltere
d) Almanya
e) Fransa

(Cevap C)

9) Tarihte bugnk anlamda yaplan ilk
anayasa hangi devlete aittir?
a) Roma mparatorluu
b) Osmanl mparatorluu
c) Atina Site Devleti
d) ABD
e) Fransa

(Cevap D)

KPSS N ANAYASA HUKUKU

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

3
10) Siyasal iktidarn olaan el deitirme
ekli hangisidir?
a) htilal
b) Sava
c) Askeri darbe
d) Sivil darbe
e) Seim


(Cevap E)


11) lkemizde Anayasa terimi iin kullan-
lan ilk kavram hangisidir?
a) Kanun-u esasi
b) Tekilat-i esasiye kanunu
c) Esas tekilat kanunu
d) Ana tekilat kanunu
e) Kurucu tekilat kanunu
(Cevap A)

12) Kurallar hiyerarisinin en st srasn-
daki norm hangisidir?
a) Anayasa
b) Tzk
c) Ynetmelik
d) Kanun
e) KHK

(Cevap A)

13) Laiklik ilkesi hangi tarihte ve hangi
anayasamzda ilk kez yer almtr?
a) 1924 Anayasasnda, 1924 tarihinde
b) 1924 Anayasasnda, 1929 tarihinde
c) 1921 Anayasasnda, 1923 tarihinde
d) 1924 Anayasasnda, 1937 tarihinde
e) 1960 Anayasasnda, 1960 tarihinde

(Cevap D)

14) Kanunlarn Anayasaya uygunluunun
denetimine ilikin aadaki ibarelerden hangisi
yanltr?
a) Anayasann stnl ve katl ilkele-
ri kanunlarn anayasaya aykr olmamasn
gerektirir.
b) Kanunlarn anayasaya uygunluu de-
netiminin, bu denetimi yapan organlar bak-
mndan, Amerikan Modeli ve Avrupa Modeli
olmak zere iki eidi vardr.
c) Gerek Amerikan Modeli anayasa yarg-
lanmasnda, gerekse Avrupa Modeli anayasa
yargsnda kanunlarn anayasaya uygunluu-
nun denetimi, denetimin yapl tarzna gre
nleyici denetim ve dzeltici denetim olmak
zere ikiye ayrlr.
d) Avrupa modeli anayasa yargsnda
anayasaya uygunluk denetimi soyut norm de-
netimi; somut norm denetimi ve bireylerin ba-
vurusu zerine yaplan denetim olmak zere
yoldan yaplr.
e) Avrupa tipi anayasa yargsnda kanu-
nun anayasaya aykrlnn tespiti halinde;
nleyici denetimde kanun yaymlanmaz; dzel-
tici denetimde ise kanun iptal edilir.

(Cevap C)

15) Aadaki ifadelerden hangisi devlet
kavram iin doru deildir?
a) Devletin kurucu unsurlar millet, lke ve
egemenliktir.
b) Devlet belli bir toprak paras zerinde
egemenlik kurmu insan topluluu olarak ta-
nmlanabilir.
c) nsan topluluunun nicelii nemli de-
ildir. Ancak bu topluluun bir milleti birbiri
balanan balarla bir araya gelmi olmas ge-
reklidir.
d) Devletin toprak unsuru olan lke kara
sahasndan ibarettir.
e) Devletin unsurlarndan biri olan ege-
menlik konusunda birok teori ileri srlmtr.

(Cevap D)

16) Aadakilerden hangisi egemen ikti-
darn niteliklerinden deildir?
a) Egemen iktidar asl veya talidir.
b) Egemen iktidar devir ve fera edilmez.
c) Egemen iktidar snrldr.
d) Egemen iktidar en stn iktidardr.
e) Egemen iktidar tek ve blnmezdir.


(Cevap A)

17) Yasama, yrtme ve yargnn yetkileri-
ni ayrarak, temel hak ve zgrlkleri gvence
altna almak hangi ilkenin sonucudur?
a) Kuvvetler birlii ilkesinin
b) Kuvvetler ayrl ilkesinin
c) Bamszlk ilkesinin
d) Kuvvetler atmas ilkesinin
e) Egemenlik ilkesinin

(Cevap B)

18) Aadakilerden hangisi devletin iktidar
unsurunun ifadesi olan egemenlik kavram iin
doru deildir?
a) Devletin egemenlii d egemenlik ve
i egemenlik olarak iki deiik anlamda kulla-
nlmtr.
4

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

b) D egemenlik dier lkelerle uluslara-
ras ilikilerde bulunabilmek olarak tarif edilebi-
lir.
c) ilerine karlmama ilkesi devletin
bamszl ilkesinin sonucudur.
d) D egemenlik ile kastedilen en temel
ey bamszlktr.
e) Devletlerin egemen eitlii ilkesi, dev-
letlerin bamszl ilkesinin bir sonucudur.

(Cevap B)

19) Devlet ekilleri hakknda aadaki
ifadelerden hangisi yanltr?
a) Devlet ekilleri en temel olarak monari
ve cumhuriyet olarak ayrlr.
b) Mutlak monari hkmdarn saltanat
haklarnn kanuni bir snrlandrmaya tabi tut-
mad monari trdr.
c) Mutlak monari ile despotizm ayn
ynetim eklidir.
d) Meruti monari, hkmdarn saltanat
haklarnn kanuni bir snrlandrmaya tabi tutul-
duu monaridir.
e) Meruti monariye, snrl veya anaya-
sal monari de denir.
(Cevap C)

20) Hkmdarn saltanat haklarnn kanuni
bir snrlandrmaya tabi tutulmayan ynetim
biimi hangisidir?
a) Despotizm
b) Mutlak monari
c) Seimli monari
d) Meruti monari
e) rsi monari

(Cevap B)

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

5
TEST 2

1) Aadaki devletlerden hangisi bir fe-
deral devlet deildir?
a) ABD
b) svire
c) Almanya
d) Norve
e) Avusturya
(Cevap D)

2) Devletin dnda baka kamu tzel
kiiliin olmad ve btn devlet faaliyetlerinin
merkezden yrtld devlet ekli aadaki-
lerden hangisidir?
a) Konfederasyon
b) Ademi merkezi devlet
c) Federasyon
d) Merkezi devlet
e) niter devlet
(Cevap D)

3) Aadaki devlet eitlerinden hangisi
baka devletlerle ilikiler kuramaz?
a) ahs birlikteki ye devlet
b) Hakik birlikteki ye devlet
c) Konfederasyondaki ye devlet
d) Federal devlet
e) niter devlet
(Cevap B)

4) Birden fazla bamsz devletin, ulusla-
raras hukuki kiilikleri muhafaza etmek arty-
la, belli bir amala, zellikle ortak savunmalar-
n salamak zere kurduklar devlet topluluu
ekli aadakilerden hangisidir?
a) Federasyon
b) Konfederasyon
c) Birleik devlet
d) niter devlet
e) Karma devlet
(Cevap B)

5) Aadakilerden hangisi bir devlet
ekli deildir?
a) Monarik devlet,
b) Cumhuriyet,
c) niter,
d) Birleik devlet,
e) Komplike devlet.
(Cevap E)

6) Avrupa Birliinin hukuk yaps aa-
dakilerden hangisidir?
a) Konfederasyon
b) Federasyon
c) Hukuki birlik
d) Siyasi birlik
e) Hibiri
(Cevap E)
7) Yasama, yrtme ve yarg yetkisinin
hkmdarda topland sistem aadakilerden
hangisidir?
a) Mutlak monari
b) Meruti monari
c) Teokratik monari
d) Bakanlk hkmeti sistemi
e) Meruti Cumhuriyet sistemi
(Cevap A)

8) Aadakilerden hangisi meclis hk-
meti sisteminin yasama organna ilikin gster-
dii zelliklerden deildir?
a) Meclis hkmeti sistemlerinde yasama
organ her halkrda tek meclislidir.
b) Meclis hkmeti sistemlerinde, meclis
kendi kendini toplantya arr. Oysa parl-
menter sitemlerde yrtme organ da meclisi
toplantya arma hakkna sahiptir.
c) Meclis hkmeti sistemlerde, meclis
ancak kendini feshedilebilir. Oysa parlmenter
sistemlerde devlet bakanlar da fesih hakkna
sahiptir.
d) Meclis hkmeti sistemlerinde meclis
kendi kendini toplantya arr. Oysa parla-
menter sistemlerde yrtme organ da meclisi
toplantya arma hakkna sahiptir.
e) Meclis hkmeti sisteminde meclisin
sreklilii veya istmrar ilkesi geerlidir.
(Cevap D)

9) Aadakilerden hangisi meclis hk-
meti sisteminin yrtmeye ilikin olarak gster-
dii zelliklerinden deildir?
a) Meclis hkmeti sistemlerinde, hk-
metin (icra gcnn) meclise kar kullanabile-
cei hibir meyyide yoktur.
b) Meclis hkmeti sistemlerinde, icra
vekilleri heyeti arasnda kolektif sorumluluk ve
bakanlk dayanmas esaslar geerlidir.
c) cra vekilleri heyetinin yeleri meclis
iinden seilir ve meclis tarafndan serbeste
grevden alnrlar.
d) cra vekilleri heyeti yeleri meclise
kar bireysel olarak sorumludurlar. Bu sorum-
luluk mutlaktr.

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

e) Meclis hkmeti sistemlerinde, meclis
icra vekillerine yrtme iini nasl yapacaklar
konusunda emir ve talimat verebilirler.
(Cevap B)

10) Meclis hkmeti sistemi hakknda aa-
daki ifadelerden hangisi yanltr?
a) Meclis hkmeti sistemlerinde yasama
organ her halkrda tek-meclislidir.
b) Meclis hkmeti sistemlerinde meclisin
sreklilii ilkesi geerlidir.
c) Meclis hkmeti sisteminde, bir devlet
bakanl makam yoktur.
d) Meclis hkmeti sisteminde, meclis
icra vekillerine emir ve talimat verebilir.
e) Meclis hkmeti sisteminde, icra vekil-
leri heyeti, meclisi feshedebilir.
(Cevap E)

11) Aadakilerden hangisi babakanlk
sisteminin ayrc zelliklerinden biri deildir?
a) Yrtme organ tek kiiliktir.
b) Babakan halk tarafndan seilmez.
c) Babakan yasama organnn gvenine
dayanmaz.
d) Babakan yasama organn grevden
alabilir.
e) Ayn kii hem yasama organnda hem
de yrtme organnda grev alamaz.
(Cevap D)

12) Meclis hkmeti sisteminde yarg ile
ilgili aadaki ifadelerden hangisi dorudur?
a) Bamszdr, normal mahkemelerce
yerine getirilir.
b) Meclisin yetkisindedir.
c) Devlet bakanna aittir.
d) Meclis bakanna aittir.

e) Yrtmenin yetkisindedir.
(Cevap B)

13) Aadakilerden hangisi bakanlk
sisteminin gl yanlarndan biri deildir?
a) Bakanlk sistemi istikrarl bir ynetime
yol aar.
b) Bakanlk sistemi gl bir ynetim
yaratr.
c) Bakanlk sisteminde bakan direkt
halk tarafndan seildiinden daha demokratik
bir yntem yaratr.
d) Bakanlk sistemi rejim krizlerine yol
amaz.
e) Bakanlk sisteminde hesap sorulabilir-
lilik oran yksektir.
(Cevap D)

14) Aadakilerden hangisi bakanlk
sistemin zayf yanlarndan deildir?
a) Bakanlk sisteminde nceden bilinebi-
lirlilik oran yksektir.
b) Bakanlk sistemi ift meruluk soru-
nunun ortaya kmasn engeller.
c) Bakanlk sistemi katdr.
d) Bakanlk sistemi siyasal kutuplama-
ya yol aabilir.
e) Bakanlk sistemi iktidarn kiiselle-
mesine yol aabilir.
(Cevap A)

15) Aadakilerden hangisi demokratik bir
devletin zelliklerinden deildir?
a) Etkin siyasal makamlar seimle iba-
na gelmeli ve seimler dzenli ve fazla uzun
olmayan aralklarla tekrarlanmaldr.
b) Seimler serbest olmaldr.
c) ok fazla sayda siyasal parti olmaldr.
d) Muhalefetin iktidar olma ans olmal-
dr.
e) Temel kamu haklar tannm ve g-
vence altna alnm olmaldr.
(Cevap C)

16) Dorudan demokrasi iin aadaki
ifadelerden hangisi yanltr?
a) Halkn egemenliini dorudan doruya
ve bizzat kulland demokrasi tipidir.
b) Bu tip demokrasiye, Antik ada Yu-
nan sitelerinde rastlanr.
c) Bu tip demokrasi ekli bugn iin Dn-
ya zerinde mevcut deildir.
d) Teorik olarak halk egemenlii sistemi-
ne dayanmaktadr.
e) Pratik olarak uygulanmas imkanszdr.
(Cevap C)

17) Temsili demokrasi hakkndaki aa-
daki ifadelerden hangisi yanltr?
a) Temsili hkmet sistemi de denir.
b) Teorik olarak milli egemenlik teorisine
dayanr.
c) Temsili demokrasi halkn egemenliini
kendi setii temsilcileri araclyla kullanld
demokrasi tipidir.
d) Bu sistemde millet ile temsilci arasn-
daki ilikinin hukuki nitelii, atama-tayin (amir-
memur) ilikisidir.

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

7
e) Temsilcilerin ilemlerinin halkn onay-
na ihtiyac yoktur ve bu ilemler baka makam
tarafndan denetlenmez.
(Cevap D)

18) Aadakilerden hangisi yar dorudan
demokrasi sisteminin aralarndan deildir?
a) Referandum
b) Halk vetosu
c) Devlet bakan vetosu
d) Halk teebbs
e) Temsilcilerin azli
(Cevap C)

19) Referandum neticesinin, yasama mec-
lisini hukuken balamad referandum eidi
aadakilerden hangisidir?
a) stiar referandum
b) htiyar referandum
c) Kurucu referandum
d) Tasdik referandum
e) Mecbur referandum
(Cevap A)

20) Aadakilerden hangisi gnmzde
oy hakkna sahip olmak iin gerekli bir art
deildir?
a) Semen listesine yazl olmak
b) Vatandalk
c) Belirli sulardan mahkm olmamak
d) Okur yazar olmak
e) Fiil ehliyetinden yoksun olmamak.
(Cevap D)

8

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

TEST 3
1) Semenlerin oy hakkna ilikin aa-
daki ifadelerden hangisi yanltr?
a) Oy verme hakk bir siyasal hak oldu-
undan, bu hak kural olarak lke snrlar iinde
yaayan herkese ait bir haktr.
b) Oy hakkna sahip olmak iin belirli bir
ya doldurmu olmak gerekir. Ya kouluna
seim rt veya siyas rt de denmektedir.
c) Gnmzdeki genel eilim, siyas rt
yann, meden rt gibi 18 ya olmas yolun-
dadr.
d) Oy hakknn dier artlarn tamakla
birlikte, listede kaytl olmayan kiiler seimler-
de veya halkoylamalarnda oy kullanamazlar.
e) Akl hastal veya yall sebebiyle
hacir altna alnm bir reit kiinin meden
haklar kullanma ehliyeti olmad gibi oy kul-
lanma ehliyeti de yoktur.
(Cevap A)

2) Aadakilerden hangisi oy hakkna
hakim olan ilkelerden deildir?
a) Genel oy veya oy hakknn genellii
ilkesi
b) Eit oy ilkesi
c) Bireysel oy ilkesi
d) Dorudan oy ilkesi
e) Vekalet ilkesi
(Cevap E)

3) Aadakilerden hangisi oy hakkna
seeneksiz olarak hkim olan bir ilke deildir?
a) Mecburi oy ilkesi
b) Gizli oy ilkesi
c) Serbest oy ilkesi
d) Ak saym ve dkm ilkesi
e) Kiisel oy ilkesi

(Cevap A)

4) Her semenin sadece ve sadece bir oy
hakkna sahip olmas ilkesini ifade eden kav-
ram aadakilerden hangisidir?
a) Bireysel oy ilkesi
b) Eit oy ilkesi
c) Genel oy ilkesi
d) Kiisel oy ilkesi
e) Serbest oy ilkesi
(Cevap B)

5) Semenlerin bizzat ve dorudan do-
ruya temsilcilerini semesi ilkesine ne denir?
a) Bireysel oy ilkesi
b) Kiisel oy ilkesi
c) Tek dereceli seim/dorudan oy ilkesi
d) Eit oy ilkesi
e) Serbest oy ilkesi
(Cevap C)

6) Oy verme hakkna sahip olan kiinin
bizzat sandk bana giderek oy pusulasn
kendi eliyle sanda atmas anlamna gelen
ilkeyi ifade eden kavram aadakilerden han-
gisidir?
a) Bireysel oy ilkesi
b) Serbest oy ilkesi
c) Kiisel oy ilkesi
d) Genel oy ilkesi
e) Eit oy ilkesi
(Cevap C)

7) Oylarn saymnn ve dkmnn aleni
olarak herkesin gz nnde yaplmasn ifade
eden ilkeyi karlayan kavram aadakilerden
hangisidir?
a) Ak saym ve dkm ilkesi
b) Serbest oy ilkesi
c) Eit oy ilkesi
d) Genel oy ilkesi
e) Kiisel oy ilkesi
(Cevap A)

8) Aadakilerden hangisi en geni kap-
saml olandr?
a) Kamu hrriyetleri
b) Vatanda haklar
c) nsan haklar
d) Temel hak ve hrriyetleri
e) Kii hak ve hrriyetleri
(Cevap C)

9) Avrupa nsan Haklar Mahkemesine
ilikin aadaki ifadelerden hangisi yanltr?
a) Bireylerin Mahkemeye bavurabilmele-
ri iin i hukuk yollarn tketmi olmalar gere-
kir.
b) Mahkemenin n koullardan verdii ret
karar kesindir.
c) Mahkeme taraflara dostane zm
nerebilir.
d) Mahkeme devleti tazminat demeye
mahkm edebilir.
e) Mahkeme devletin szlemeye aykr
ilemler yaptn tespit ederse bu ilemleri
iptal eder.
(Cevap E) Mahkemenin uygulayabilecei m-
eyyide iptal vs. deil, daval devleti tazminat
demeye mahkm etmekten ibarettir.

10) Aadakilerden hangisi AHMye ba-
vurabilme koullar asndan yanltr?
a) Bir kiinin mahkemeye bavurabilmesi
iin ncelikle kendi lkesinde hakkn aramas,
yani i hukuk yollarn tketmesi gerekmekte-
dir.

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

9
b) hukuk yollar tkendikten sonra 6 ay
iinde AHM bavurulmaldr.
c) Mahkemenin dili ngilizce ve Franszca
olduundan bavuru bu dillerden biriyle yapl-
maldr.
d) Mahkeme, yaplan bavurular nce n
koullar asndan inceler ve bir eksiklik gr-
mez ise bavurunun esastan incelenmesine
karar verir.
e) n koullar tamayan bavurunun
reddine karar verir. Bu karar kesindir.
(Cevap E) Avrupa nsan Haklar Mahkemesi
kararlar balaycdr; ancak bu kararlarn cebr
icras mmkn deildir. Mahkemenin kararlar-
nn uygulanp uygulanmad Avrupa Konseyi
Bakanlar Komitesi tarafndan denetlenir Mah-
kemenin, devletin szlemeye aykr ilemini
iptal etme gibi bir yetkisi yoktur. Devlet de
Mahkeme tarafndan Avrupa nsan Haklar
Szlemesine aykr bulunan eylem ve ilemini
geri almak zorunda deildir.

11) Aadakilerden hangisi Avrupa nsan
Haklar Szlemesi asndan doru deildir?
a) Avrupa nsan Haklar szlemesi insan
haklarn uluslararas dzeyde koruma altna
almak ve gvencelere balamak iin imzalan-
mtr.
b) Avrupa nsan Haklar Szlemesi, Av-
rupa Konseyine ye devletler arasnda Ro-
mada 3 Kasm 1950 tarihinde imzalanm ve
yrrle konmutur.
c) Trkiye Szlemeyi 3 Kasm 1953te
onaylam ve taraf olmutur.
d) AHS, Avrupa Konseyinin nsan Hakla-
r ve zgrlklerine ilikin Anayasas niteliinde
temel bir belge olduu sylenebilir.
e) Avrupa nsan Haklar Szlemesini
insan haklarna ilikin dier belgelerden farkl
klan temel e, sadece temel hak ve zgrlk-
leri sralamakla yetinmeyip, uluslararas lekte
bir koruma ve gvence sistemi getirmi olma-
sdr.
(Cevap C) 3 Kasm 1953te yrrle konan
szlemeyi Trkiye 10 Mart 1954 tarihi itibariy-
le onaylamtr.

12) Aadakilerden hangisi Osmanl m-
paratorluunda anayasal gelimenin ilk adm
olarak kabul edilir?
a) Tazminat Ferman
b) Islahat Ferman
c) Sened-i ttifak
d) 1876 tarihli Kanun-n Esas
e) Hz. Muhammetin 622de hazrlatt
Medine Site Devleti Anayasas
(Cevap C) Osmanl mparatorluundan anaya-
sal gelimenin ilk adm olarak, 1808 ylnda
merkezi hkmetin temsilcileri ile, ayan temsil-
cileri arasnda kabul edilip, imzalanan Sened-i
ttifak gsterilir. Bu senetle, devlet ilerine res-
mi sfatl memurlar dnda kimsenin karama-
yaca, iktidarn kullanlmasna sadrazamn
katlaca ve bundan dolay kendisinin sorumlu
olaca kararlatrlm, buna karlk ayan
temsilcileri de ilerinden birinin devlete kar
ayaklanmas durumunda bunun bastrlmasna
yardmc olmay taahht etmilerdir. Ayrca
ayanlar ile fukara ve reayaya devlet iktidarnn
dokunamayaca bir takm sahalar belirlenmi-
tir. Gerek amac merkezi otoriteyi glendir-
mek olan bu anayasal belge, uygulanmasn
salayacak mekanizmay kurmamtr. Bu zel-
liine ramen bu belge Trk hukuk tarihi iinde
ilk anayasal belge olarak kabul edilir

13) Sened-i ttifak, dneminin hukuku a-
sndan deerlendirildiinde hukuki biimi itiba-
riyle hangi tr bir olarak nitelendirilebilir?
a) Kanunname
b) Ferman
c) Kanun
d) Hccet
e) Misak
(Cevap E) Sened-i ttifak dnemin hukukunun
kanun, kanunname, ferman, hccet, senet gibi
ekli kaynaklardan hibirine uymamaktadr.
ounluun gr sened-i ittifakn iki tarafl
bir belge, bir misak, bir szleme olduu y-
nndedir.

14) Trkiyedeki anayasaclk hareketleri
iinde hangi belgede ilk olarak temel haklara
yer verilmi ve kabul edilmitir?
a) 1876 tarihli Kanun-u Esas
b) 1856 tarihli Islahat Ferman
c) 1921 Anayasas
d) 1839 tarihli Tanzimat Ferman
e) 1961 Anayasas
(Cevap D) Osmanl anayasal gelimesinin
ikinci aamasn, 1839 tarihli Tazminat Ferma-
ndr. Bu fermanla, devletin btn uyruklar iin
mal, can, rz, namus gvenlii vaat edilmi,
askerlik, vergi ve ceza yarglamasnda adalet
ve dzen vaat edilmitir. Bu nitelii itibari h-
kmlerin aka yer ald ilk anayasal belge
Tazminat Fermandr.

15) Islahat fermannn hukuki biimi aa-
dakilerden hangisidir?
a) Kanun
b) Misak
c) Ferman
d) Hccet
e) Kanunu-u Esasi
10

KP88 |6|N ANAYA8A hUKUKU 80RULAR|

(Cevap C) 1856 tarihli Islahat Ferman ile 1839
tarihli Tazminat Fermanndaki kabul edilen hak
ve zgrlkler daha kapsaml olarak benim-
senmi, bunun yannda devlet iindeki tm
uyruklar asndan vergi, askerlik, din, yargla-
ma, eitim ve devlet memurluu gibi alanlarda
eitlik ngrlmtr. Islahat Ferman da Tan-
zimat Ferman gibi Padiah Abdlmecid tara-
fnda sdar edilmi olup nitelii ve hukuki biimi
bakmndan Tazminat Ferman gibidir

16) Trkiyede Anayasaclk hareketleri
aadakilerden hangisiyle balamaktadr?
a) 1921 Anayasas
b) Tanzimat Ferman
c) Sened-i ttifak
d) Islahat Ferman
e) Kanun-u Esas
(Cevap C) Sened-i ttifak 1808 tarihinde mer-
kezi idareyle ayanlar arasnda imzalanmtr.

17) Trk tarihindeki ilk Anayasa aadaki-
lerden hangisidir?
a) Sened-i ttifak
b) Tazminat Ferman
c) Islahat Ferman
d) Tekilt- Esasiye Kanunu
e) Kanun-u Esas
(Cevap E) Bu Anayasa 1871 tarihlidir.

18) Aadaki sralamalardan hangisi ta-
rihsel olarak dorudur?
a) Sened-i ttifak, Tazminat Ferman,
Islahat Ferman, Kanun-u Esasi
b) Islahat Ferman, Sened-i ttifak, Tan-
zimat Ferman, Kanun-u Esasi
c) Sened-i ttifak, Islahat Ferman, Tan-
zimat Ferman, Kanun-u Esasi
d) Islahat Ferman, Tazminat Ferman,
Sened-i ttifak, Kanun-u Esasi
e) Sened-i ttifak, Islahat Ferman, Tan-
zimat Ferman, Kanun-u Esasi
(Cevap A)

19) Aadakilerden hangisi Osmanl-Trk
Anayasal gelimeleri iinde hem maddi hem de
ekli anayasa anlamnda ilk belgedir?
a) 1876 tarihli Kanun-u Esasi
b) Tanzimat Ferman
c) Islahat Ferman
d) Sened-i ttifak
e) 1921 Tarihli Tekilat Esasiye Kanunu
(Cevap A) Anayasalar Maddi ve ekli anlamda
olmak zere iki deiik anlamda tanmlanmak-
tadr.
Maddi anlamda anayasa devlet organlarnn
kuruluunu, ileyiini, bireylerin devlet organlar
karsnda sahip olduklar temel hak ve zgr-
lkleri belirleyen yazl veya teaml kurallar
btndr.
ekli anlamda anayasa ise, normlar hiyerari-
sinde en st sray igal eden ve kanunlardan
farkl daha stn bir esasla konulabilen ve
deitirilebilen hukuk kurallarnn btn olarak
tanmlanmaktadr
Bu tanmlar erevesinde Kanun-u Esasi mad-
di ve ekli anlamda ilk Trk Anayasasdr.
nk batl bir anayasada olduu gibi madde-
ler halinde devletin organlar arasndaki ilikiyi
ve vatandan temel hak ve zgrlklerini d-
zenlemi ayrca 115inci maddede herkes a-
sndan balayc olduu, 116. maddede ise
deitirilme usuln ngrmtr.
Sened-i ttifak ilk anayasal hareket olmakla
birlikte gerek maddi, gerekse ekli anlamda
anayasa kavramna girmemektedir. Tanzimat
ve slahat fermanlar ise maddi anlamda ana-
yasa tanm iine girerlerse de ekli anlamda
anayasa tanm iinde dnlemez. Dolaysy-
la kronolojik olarak gerek ekli, gerekse maddi
anlamda ilk anayasamz 1876 tarihli Kanun-u
Esasidir.

20) Gayrimslim tebaann da askerlik hiz-
meti yapmalar prensibi ilk defa aadakiler-
den hangisiyle kabul edilmitir?
a) Islahat Ferman
b) Kanun-u Esas
c) kinci Merutiyet
d) Sened-i ttifak
e) Tanzimat Ferman
(Cevap A)