HZ.

AL 'DEN Z DEY LER(*)

KAZIM BALABAN (**) GAZETEC - YAZAR

1. Acelenin meyvesi yanl l kt r. 2. A kalmak, alalmaktan hay rl d r. 3. A k kalpli, mert d man, iinden pazarl kl dosttan iyidir. 4. Adalet iin en byk talihsizlik, devleti idare edenin zalimli idir. 5. Adalet, halk n dirli i ve dzeni, idarecilerin ise ss ve gzelli idir. 6. Adalet ve e itli i gzetme, siyasetlerin en iyisidir. 7. Adil ol, kudretin srekli olsun. 8. Adilane davran siyasetlerin (ynetimlerin) en iyisidir. 9. Affedilmeyecek gnah, insanlar n bir birlerine olan zulmdr. 10. Affetmekten utanmay n. Cezaland rmada acele etmeyin. Emriniz alt nda bulunanlar n hatalar kar s nda hemen fkelenip kendinizi kaybetmey iniz. 11. Ahdini bozmak Allah ve halk gazapland r r. 12. Ahmak, her laf n ba nda yemin eder. 13. Ak l, gurbette yak n bulmakt r; ahmakl k vatanda gurbete d mektir. 14. Ak l gibi mal, iyi huy gibi dost, edep gibi miras, ilim gibi eref olmaz. 15. Ak l gibi zenginlik cehalet gibi yoksulluk yoktur. Edebe uymak bir kazan, dan mak bir gtr. 16. Ak ll bir insan fakir olabilir. Fakat o hi kimsenin sadakas na muhta de ildir. 17. Ak ll ki i, tecrbelerden ibret alan kimsedir. 18. Ak ll olan kemal, cahil olan mal ister. 19. Ak ll , d man nsa bile dan , bilgisiz dostun fikrini ge. 20. Ak ll insan edeple t al r. Dayaktan ba ka bir eyle terbiye edilemiyenler hayvanlard r. 21. Ak ll , insanlar n en mutlusudur. 22. Ak ll n n dili kalbindedir, ahma n dili ise a z ndad r. 23. Ak ll n n tahmini, cahilin kesin bilmesinden daha do rudur. 24. Ak ll insanlar az konu ur. ok syleyenler, yaln z ahmakt rlar. 25. Akil ki i, keml taleb eder. 26. Akraba d manl , akrep sokmas ndan beterdir. 27. Alak gnlllk, ilimin meyvesidir. 28. Alak gnlllk, en byk ereftir. 29. Aleyhine kesin delil olmayan ki iyi mazur tutun; o ki i benim. 30. Al kanl k, insana musallat olur ve onu kontrolu alt na al r. 31. Al kanl k insan n ikinci tabiat gibidir. 32. Amellerin en zoru tr. Bunlar; nefsin hakk n verebilmek, her halde Allahu Tely hat rlayabilmek, karde ine bol bol ikramda bulunabilmektir. 33. Amelsiz sevb dileyen, yays z ok atmaya kalkan ki iye benzer. 34. Aptall n en by medh ve zemde ifrada kamakt r. 35. Allah dostlar o ki ilerdir ki, insanlar dnyan n grn ne bakt klar zaman, onlar dnyan n i yzn grrler. 36. Allah kat nda insanlar n en kts, hayat nda midesini ve ehvet gdsn

doyurm defi olm yan kismedir. 37. Allah seni zgr yaratm ken, ba kas n n klesi olma. 38. Allah n h m ndan kurtulmu olan, bir tek zlim yoktur. 39. Allah Telya yemin ederim ki, beni yaln z mmin sever ve bana yaln z mnaf k bu zeder. 40. Arkada n hay rl s , sana do ru yolda iyi delil oland r. 41. As l yetimler, anadan ve babadan yoksun olanlar de il, ak ldan yoksun olanlard r. 42. Asl n inkar eden haramzadedir. 43. A verirsen doyur. 44. A a l k insanlarla yak nla maktan ka n, onlar ki yapmac k sevgilerini gsterip ilerinde ktl saklad lar. Onlar ho nut tuttu un srece sana sevgi duyarlar verili olmaktan geri kal rsan sana zehirlerini ak t rlar. 45. A r l k gsterme sevgide. nk insan ne zaman o sevgiden ho nut kalmayaca n z bilemez. Ho nutsuzluk duyar da insana nefret duyarsan, nefretinde de a r l k olmas n. Nefretinden ne zaman dnece ini bilemezsin. 46. Atamalarda ara t rma yapmay ihmal etmeyiniz. 47. Ay b n en by , ona benzer bir ay p sende de varken, ba kas n ay plamand r. 48. Ay lmas ok gc olan zenginlik sarho lu unda Allaha s n n z. 49. Ayn Anadan babadan do anlar, senin miras karde lerin, uzak yerlerden gelen, huyu suyu sana benziyenler ise senin z karde lerin say l rlar. 50. Az ilmi olup da onunla amel eden, ok ilmi olup da amel etm eyenden hay rl d r. 51. Az ibadet edip ok al mak, ok ibadet edip az al maktan stndr. 52. Az yemek yemek sa l kt r. 53. Azarlamada a r l k inat ate ini alevlendirir. 54. Azim ve sebat, insanlar n en byk yard mc s d r. 55. Azg nl n sonu ya rezil veyahut yok olmakt r. 56. Azla yetinen kimse zengindir. 57. Babana sayg l ol ki, o lun da sana sayg l olsun. 58. Babana riyet edersen, sende o lundan hrmet ve riayet bekleyebilirsin. 59. Ba lamak, bykl n an ndand r. 60. Bt la yard m eden, Hakka zlmeder. 61. Ba a kakmak suretiyle iyili ini bo a giderme. 62. Ba kalar na kulluk etme; Allah seni hr yaratm t r. 63. Ba kalar n eki tireni, ister Hakk zere olsun, ister bat l yalanlay n z. 64. Ba kalar n slah etmek istiyor isen nce kendini slah etmelisin. Kendin fasid oldu un halde ba kalar n slah etmeye kalk man en byk ay plardand r. 65. Ba kalar n n felaketinden hisse kapanlar, gemi musbetlerden ders alanlar, cidden bahtiyar insanlard r. 66. Ba kalar n n iyi hareketlerini takdire al n z. Derhal dostlar n z n o ald n greceksiniz. 67. Ba kas nda grd n fena bir huyu hemen nefsinde ara ve ondan ka n. 68. Beceremeyece in bir i iin sz verme. 69. Ben Cehennemin taksimcisiyim, K yamet Gnnde Cehenneme bu senin, bu da benim diyece im. 70. Ben konu an Kuran m. 71. Ben mminlerin emriyim; onlar n en yoksulunun geindi i gibi geinmek zorunday m. 72. Benim 3 trl Dostum vard r. Benim Dostlar m, Dostlar m n Dostlar ve

D manlar m n d man . 73. Benim izzet ve ikram m yemin ederim ki atalardan mirast r ve onlar benden nceliklidir. 74. Bencillik kimde olursa, helak olur. 75. Bedenin orucu, irde ve ihtiyarla azaptan korkup sevba girmeyi, ecre nil olmay dileyerek yemekten kesilmektir. Nefsin orucu, 5 duyuyu br sulardan ekmek, kalbi de btn er sebeplerinden ay rmakt r. Kalbin orucu, dil orucundan; dilin orucu, karn n orucundan hay rl d r. 76. B rak bu iindeki ikilili i at l ate e, snmeye yz tutsa da onu alevlendir. 77. Bildi i halde susmak, bilmedi i hald e konu mak kadar irkindir. 78. Bilge insan al mas na, bilgisiz de bo hayallerine gvenir. 79. Bilgi gibi hazine olamaz. 80. Bilgi, tkenmeyen bir hazinedir; ak l eskimeyen, y pranmayan bir elbisedir. 81. Bilgin bir sz ehli olam yorsan, hi olmazsa dikkatli bir dinleyici ol. 82. Bilgin ki inin rtbesi rtbelerin en stndr. 83. Bilgin l olsa bile diridir. Cahil ise diri olsa bile ldr. 84. Bilgin lse de ya ar; cahil ise ya arken de ldr. 85. Bilginlerin toplant s mutluluk getirir. 86. Bilgisiz, bilmedi ini sormaktan utanmas n. Alim, iinden kamayaca bir meselede en iyisini Allahu Tel bilir demekten sak nmas n. 87. Bilgisiz ki iyi bir i te, bir d ncede ya pek ileri gitmi grrsn, ya da pek geri kalm . 88. Bilgiyi ehli olmayana veren, o bilgiye zulmetmi tir. 89. Bilgiyle dirilen lmez. 90. Bilmedi iniz sz sylemeyin, nk gere in o u, inkr etti iniz eylerdir. 91. Bilmedi in ey hakk nda konu may ve zerine d medi i halde sz sylemeyi terk et. 92. Bilmiyorum demeyi b rakan ki i, lece i yerden yaralan r, gider. 93. Bin defa mazlum olsan da bir defa zalim olma. 94. Bin kere mazlum olmak, bir kere zalim olmaktan iyidir. 95. Bin kap dan, yz bin kaleden ieri girebilirsin de kck bir gnlden ieri giremezsin. 96. Baban n, ocu u iin b rakt en iyi miras onu gzel edeble yeti tirmesidir. 97. Bir devletin ba , sahip oldu u iktidardan; bilgin, ilimden; iyilik sever, yapt iyiliklerden; ihtiyar da ya ndan tr sayg grr. 98. Bir devletin kmesi u drt sebebe bakar: Esas prensiplerinden ayr lma, ikinci planda olan eylere nem verme, a a l k kimselerin n safa gemesi ve erdemli ki ilerin arka plana at lmas . 99. Bir gerce i savunurken, ona nce kendimiz inanmal y z sonrada ba kalar n inandirmaya al mal y z. 100. Bir hikmet ve hakikat bulmak, mminler iin byk bir ganimettir. 101. Bir insana ba kalar yan nda verilen t, t de il, hakarettir. 102. Bir insanda gzel bir huy varsa o huya benzer ba ka huylar n da bekleyin. 103. Bir i i yapmadan nce tedbir almak, insan pi manl ktan kurtar r. 104. Bir sanat eserini y kmak, cinayetlerin en by dr. 105. Bir hakikat mdafaa ederken, ona evvel kendimiz inanmal y z. Sonra da, ba kalar n inand rmaya al mal y z. 106. Bir hata i ledi iniz vakit, onu itiraftan ekinmeyiniz. E er byle yaparsan z, o hatay

grm olanlar n, aleyhinize verecekleri hkmn nne geersiniz. 107. Birisini vmede a r gitmeyin ve abartmay n. 108. Bir ki iyi ly ndan fazla vmek riyd r, dalkavukluktur; ly ndan az vmek ise ya dilsizlikten ileri gelir, ya hasedden. 109. Biri sana s rt n evirirse zlme, bylece dostunla d man n ay rt etmi olursun. 110. Birinin aleyhinde sylenen sz dinleyen, o sz syleyen gibidir. 111. Birbirine ayk r olarak a r lan iki yoldan biri mutlaka yanl t r. 112. Birisinin suunu ba lad ktan sonra pi man olma, Cezaland rd n zamanda sevinme. 113. Borlar n oklu u, do ru adam yalanc , erefli adam da yemininden dnek yapar. 114. Bo vakitlerini okumakla de erlendiren kimse, fikir rahatl n kaybetmez. 115. Btn insanlar Allah n kuludur. Lakin hi bir kimse, di er bir kimsenen kulu de ildir. 116. Btn var m z sunar z sadece, ekmek ve sirke olsa da. 117. Byk gnahlar n kefareti, zulme d nlere yard m etmek, acze d nleri ferahland rmakt r. 118. Byklere kar sayg l olun ki ocuklar da size kar sayg l olsunlar. 119. Cahil dosttan ziyade ak ll d man na gven. 120. Cahil ile sak n Latife ( aka) etme. Dili zehirli oldu undan gnln yaralar. 121. Cahil, ne kendi eksi ini grr, ne de tlere kulak asar. 122. Cahilden uzak kalmak, ak ll ya yakla makla e ittir. 123. Cahiller o al nca bilginler garip olurlar. 124. Can gz kr olunca, gzle gr n bir yarar yoktur. 125. Cehaleti ilimle geri evirin. 126. Cehalet ve gaflet alimin kalbinde olmaz. Fakat alimler, zengin cahillerin kar s nda, ancak ilim sayesinde ykselirler. 127. Cenab Hak, Kibir edenleri baya ve a a l k k lar. 128. Cimri zengin, cmert yoksuldan daha yoksuldur. 129. Cimri, her zaman a a l kt r, k skan olan her zaman i kencededir. 130. Cimrinin dostu bulunmaz. 131. Cmertlik al kanl klar n en stndr. 132. Cmertlik, istemeden nce vermektir. stendikten sonra vermek utantand r ve ktdr. 133. al an ktlk d nemez, al mayan da ktlkten kurtulamaz. 134. al p da bir ey elde edemeyen, oturunca hi bir ey elde edemez. 135. al mak kadar dinlenmeyi de grev bil ihml etme. Sa l n za eza etmeyin, sa l n bozulmas kolayd r da onu elde etmek zor. 136. obanlar n en kts, srsnde ktleri bar nd rand r. 137. ocuk a s ndan, hi bir st anne stnden iyi de ildir. 138. ocuklara sevgi ve byklere sayg gsteriniz. 139. ocuklara sz verdi inizde kesinlikle sznzde durunuz. 140. ocu un kalbi hi ekilmemi bir tarla gibidir. Ona ne verilirse kabul eder. 141. ocu unuza yedi y l oyun oynamas na msade edin ve yedi y l ona ya am edebini retiniz. 142. o u insanlar medhedilip vld iin gurura kap l rlar. 143. o u szler hamleden daha serttir. 144. ok ak ll kimseler, ba kalar n n hatalar ndan renirler ve hata yapmazlar, ak ll insanlar hata yapar ve ders kararak bir daha yapmazlar. Ahmak insanlar da srekli hata yapar gene ders karmazlar.

145. ok kimseler varisleri kavga etsinler diye mal toplamaya al rlar. 146. ok akac insan ciddiye almazlar. 147. ok ya ayan n mr, dostlar na a lamakla geirecektir. 148. Dert ve gam, ihtiyarl n yar s d r. 149. Dert ve s k nt n n iddetine sab r gster, bunun da sonu gelecektir. Bil ki sab r bir asalet gstergesidir. 150. Dil, akl n tercman d r. 151. Dil, insan n terazisidir. 152. Dil y rt c d r; yular b rak ld m salar, paralar. 153. Dili tatl olan n arkada ok olur. 154. Dilini s p saymaya al t rma. Tatl dilli ol. Kt sz al kanl , insan soysuz yapar. 155. Dilini kfre al t rma. Tatli dilli ol. Yoksa nne gelene havlayan kpeklere dnersin. Halk zorla kendine nefret ettirirsin. 156. Dilsiz ol, yalanc olma. 157. Dilinizi dim iyi kullan n z. O sizi saadete gtrd gibi, fel kete de gtrebilir. 158. Dindarl n en stn, dindarl gizlemektir. 159. Dinle, renirsin. Sus esen kal rs n. 160. Do ru, drst ve nazik ki ileri sein, ve kar ummadan ve korkmadan ac gerekleri syleyebilenleri tercih edin. 161. Do ru her zaman yce, yalanc her zaman a a ve ccedir. 162. Do ru sz syleyenin delili kuvvetli olur. 163. Do ruluk en iyi yol, bilgi en iyi k lavuzdur. 164. Do ruluk, hakk n dilidir. 165. Dost, sen yokken dostluk art n yerine getiren kimsedir. 166. Dost, karde ini hlde korumad ka tam dost olamaz. D knl nde, kendisi bulunmad vakit, lmnden sonra. 167. Dostun olmay , bir e it gariplik ve yaln zl kt r. 168. Dostuna kanat ger ve ona bir baban n o ullar n n stne e ilmesi, onlar korumas na almas gibi davran. 169. Dostlar yitirmek gurbete d mektir. 170. Dostlar ma dost olanlar ok severim. ve onlar n k ymetlerinide dostluklar n dereceleriyle lerim. 171. Dostlar n o als n diye rp nma. Onlar bir gn ihmal etme e kalksan abucak d man n olurlar. Dostlar ate gibidir. Pek o al rlarsa yakarlar. 172. Dostlar n n kts, seni iyi gnnde aray p s k nt l zaman nda yz st b rakand r. 173. Dostluk, en yak n akrabal kt r. 174. Dostluk, elde edilmi akrabal kt r. 175. Dostlukta a r gitme, kim bilir belki o dostun bir gn d man n olur, d manl kta da a r gitme, kim bilir belki o d man n bir gn dostun olur. 176. Dostunu ihtiytla sev, olabilir ki bir gn sana d man olur; d man nla da ihtiyta riyet ederek d manl kta bulun, olabilir ki bir gn sana dost kesilir. 177. Dostunun d man n , kendine dost seme. 178. Dnya geici glgedir. 179. Dnya sana cmert davrand ndan sen de mal na cmert davran, herkesin durumu de i ebilir. 180. Dnyada yoksulu doyurmak kadar byk iyilik yoktur. Bunu yapanlar, hirette mutlaka mkafat n bulur.

181. Dnyan n en de erli hazinesi ttr, ama ondan ucuzu da yoktur. 182. Dnyay yutsa, yoksul kalacak biri var: A gzl. 183. D ene sevinme, zaman n sana ne saklad n bilmezsin. 184. D man kovalamay n z, onlar n yaralananlar n n yaras n sar n z, esirlerini tedavi ediniz. 185. D manl k, kalbi me gul eder. 186. D nce ak llar n cilas d r. 187. D nce ve prensiplerini kendi hayatlar nda da uygulayan kimselerin bilgi klar yla ayd nlan n z. 188. D nn, sonra konu un, yan lmalardan kurtulacaks n z. 189. Edep, akl n suretidir. 190. Edep, en iyi mirast r. 191. Edeb, had tan makt r. 192. Edep insan n kemalidir. 193. Edep insan iin gzel elbise menzilesindedir. 194. Edepsiz olan kimsenin ay plar ok olur. 195. E er ararsak kendimize kolayca d man bulabiliriz, ama ne kadar ararsak dost bulmak kolay de il. 196. E er ba kalar n slah etmek istiyorsan nce kendini slah et. Kendin fasid oldu un halde ba kalar n slah etmekle al mak ok byk bir kusurdur. 197. Eger bilgiyi hak edene vermezseniz o ki iye zulmetmis olursunuz; hak etmeyene verirseniz bilgiye zulmetmis olursunuz. 198. E er bir seyahete karsan z, gitti iniz yerlerin adetlerine uymaya al n z. 199. E er yoksulla rsan, yoksullu unu gnl zenginli i ile tedavi et. 200. E er s rlar n z birbirinize aarsan z, art k onu gizleyemezsiniz. 201. E er giri ti in herhangi bir davada hakl isen korkma. Hakk mdafaa edenin yard mc s Allaht r. 202. E er hay rl bir i grmek istersen, bugnn i ini yar na koyma. nk, yar na kadar ne olaca belli de ildir. Fena bir i e ba layaca n zaman da acele etme. Belki hay rl bir d nce, sana o fenal ktan gelecek olan tehlikeye mani olur. 203. E er talihin a k ise Kusurlar n kapal kal r. 204. E lence ve zevke kap lan, ak ldan kaybeder. 205. Elbiseleriniz eskide olsa, kalpleriniz yeni ve temiz olsun. 206. El i lerine yard m edin; nk bu yoksullu u azalt r, hayat standard n art r r. 207. Emanetin en feyizlisi ahde vefad r. 208. En ahmak insan, kendini herkesten en ak ll sanand r. 209. En ak ll insan, tleri dinlemekten vazgemeyen insand r. 210. En byk S dd k benim. 211. En byk yard m, en abuk yap lan yard md r. 212. En byk zenginlik Ak l, en iddetli yoksulluk Ahmakl kt r. 213. En faydal bilgi, uygulanabilendir. 214. En gzel ahlak, tevazu, yumu akl k ve tatl dilde bulunur. 215. En gzel edep kendinden ba lamand r. 216. En kt dost, seni ak aklay p eksiklerini rtendir. 217. En kt d manl k insanlara ynelendir. 218. En kt ey, insan n kendisini be enmesidir. 219. En kuvvetli ki i, kendi nefsine galip olan ki idir 220. En talihsiz memleket, insanlar n n her trl gvenlikten yoksun ya ad klar

memlekettir. 221. En yak n yitiren en uza yard mc olarak bulamaz. 222. En yak kl elbise, erdem elbisesidir. 223. Erdemin ba ilimdir. 224. Erkeklerin ss edeptir, kad nlar n ss de alt nd r. 225. Esnaf ve tccara dikkat edin; onlara gereken nemi gsterin, fakat ihtikr, karaborsa ve mal y malar na izin vermeyin. 226. Evim gelen herkesin kendi ortam d r. Kilerimiz yiyecek alana a kt r. Btn var m z sunar z. Sadece ekmek ve sirke olsa da. 227. Evltlar n z ya ayacaklar zamana gre, terbiye ediniz. 228. Evltlar n z ya ayacaklar zamana gre yeti tiriniz 229. Ey demo lu, ihtiyac ndan fazla kazand n eyi, ba kas iin biriktirmedesin. 230. Ey Allah m, ka evin nnden geti imde zevk ve yapay mutlulukla enlenmi ti. 231. Ey insanlar! Bilgi edindi iniz zaman hidayet e ermeniz iin bilginiz e uyunuz. nk ilminin tersine hareket eden alim, cehlaletten ayr lmaz, yolunu kay p etmi cahile benzer. 232. Ey karamsar; bilmelisin ki, bu devran n de i meyen tek bir kanunu var o da de i mektir. 233. Eziyet etme, eziyete engel ol. Diline sahip ol, can feda olsun sana yard mc olan dost arkada l na. 234. Fas k ve gnahkr kimselerle arkada olmaktan ka n n, nk ktlk ktl e kavu ur. 235. Fazletlerin ba ilimdir. 236. Fazlet sahibinin k ymetini, ancak fazlet sahibi bilir. 237. Fazla yemek ve yemek stne yemekten ka n n. Zira fazla yiyen kimse fazla hasta olur 238. F rsat kar nca yry ile gelir, y ld r m h z ile gider. 239. F rsat yaz bulutu gibi gelip geer, elinize geti inde faydalanmas n bilin. 240. Fikir at malar ndan hakikat kar. 241. Fikir at malar nda dikkat kar. 242. Fikir sahibi her eyden ibret al r. 243. Gayb s rlar ndan bana sorunuz, Mrsel peygamberlerin tm ilimlerine varisim ben. 244. Garip, dostu olmayan kimsedir. 245. Gazap ve fkeden ka n n z. nk onu n ba lang c delilik ve sonu ise pi manl kt r. 246. Gece ile gndz seni i lerler. Onlar sen i le. Onlar her gn senden bir ey kopar yor, sen de onlardan bir ey koparmaya bak. 247. Geimini mertce kazanmaya al . Nefsini alakl ktan koru ki, fakir olsan bile erefli kalas n. 248. Genlik gnlerini d nmek, hasrettir. 249. Gerek bilgin, bildiklerinin bilmedikleri yan nda daha az oldu unu anlayand r. 250. Gerek dost, s k nt zaman nda imdada yeti endir. 251. Gerek dostlar, ok vcutlu, tek kalpli varl klard r. 252. Gerek kar s nda fkelenmek ay pt r. 253. Gerekle sava an, elbette alt olur gider. 254. Gerekleri sylemekten korkmay n z. 255. Gereksiz eylerin pe inden ko an gerekli eyleri ka r r. 256. Grmedi im Allaha ibdet etmedim, tapmam. 257. Gzleri kr olan birisine do an n ne kadar gzel oldu unu anlatamazs n z. 258. Gler yz gstermek, cmertlik yerine geer.

259. Gler yz, dostluk yarat r. 260. Gnah i lememek, tvbe etmekten daha iyidir. 261. Gnaha alt olarak stnlk bulan, stnlk elde etmemi tir, erle st olan alt olmu tur. 262. Gnah n en kts, hafife al nan gnaht r. 263. Gzel bir hayat srdrmek istiyorsan k skanma, cimri olma ve h rsl olma. 264. Gzel bir siyaset, iktidar srekli k lar. 265. Gzel huy, bir ganimettir. 266. Gzellik giyinenlerin ssl ile olu maz; bilgi ve terbiye ile gzel olunur. 267. Haddini bilen kimse, hakaret grmez. 268. Hain ki ilere vefda bulunmak, Allaha h ynette bulunmakt r; hainlere gadretmekse, Allaha vef etmek demektir. 269. Hakk bilirsen, Hakk n ehlinide bilirsin. 270. Halka kar daima iinizde sevgi ve nezaket besleyin. Onlara bir canavar gibi davranmay n ve onlar azarlamay n. 271. Halka istemedi i, ho lanmad eyleri syleyen ki i hakk nda halk da, istemedi i eyleri syler. 272. Halk n gvenini kazan n ve onlar n iyili ini istedi inize kendilerini inand r n z. 273. Halk n en mutlusu, insanlarla iyi geinen kimsedir. 274. Hakiki dost; s k nt l zamanlarda, senin gurur ve izzet-i nefsini k rmadan, sana yard m edenlerdir. 275. Hakk ayakta tutmak iin yard mla mak emanet ve dindarl kt r. 276. Haktan sonra delaletten ba ka ne vard r ki...! 277. Haks z kazan ve ahlks zl klara d memeleri iin memurlar n za yeterince maa deyiniz. 278. Haks zl k nnde e ilmeyiniz. nk haks zl kla beraber erefinizi de kaybedersiniz. 279. Haks zl klara isyan etmeyenler, onlardan gelecek her musibete katlanmal d r. 280. Halk iin en byk felaket, d nce ve bilim adamlar n n d k ahlakl kimseler olu udur. 281. Halka hrmet edenler, hrmete mazhar, halk tahrik edenler hakarete lay k olurlar. Halka sayg nl k veren ki i, sayg n tutulmu tur. Halk kmseyenlerse sayg grmemi lerdir. 282. Halk n gvenini kazan n z ve onlar n iyili ini istedi inize kendilerini inand r n z. 283. Halk n nderi olmak isteyen biri nce kendisini slah etmeli, daha sonra ba kalar n slah etmeye ba lamal ve sz ile di erlerine edep retmeden nce gzel davran ile onlara edep retmelidir. 284. Hayat ktlklerle insan aras nda perdedir. 285. Hayat n, kar s na kard m kl hadiselere sab r ve tahamml et. Onlar , hi kimseden bilme ve hi kimseye kar kalbinde bir bu z ve advet besleme; hi kimseye hiddet ve iddet gsterme. Bu suretle hareket edersen, en byk m klleri bile yenersin ve sen de nsn- kmil mertebesine erersin. 286. Hayr yapan, hay rdan da hay rl d r; er isteyense erden de ktdr. 287. Her hangi bir i de acele etme hataya d ersin. 288. Her hangi bir mcadelede son abas n harcayan, mutlaka zafer kazan r. 289. Her huyun en iyisini kendin iin se. 290. He insan senin gibi yarad l a sahiptir. 291. Herkesin de eri, onun himmeti kadard r. 292. Her kim, bana bir harf retse, ben ona kul, kle olurum.

293. Her kim kty yasaklar, fesata k zar ve Allah n yasaklar n n hududu i nendi i zaman fkelenirse, Allah Tealada o kulunun lehine fkelenir. 294. Her ki inin de eri, yapt gzel i iyle llr. 295. Her nereye baksam Allah grrm. 296. Her sorunu kolay ynnden ele al, hayat nda rahat edersin. nk sen sorunlar kolayl klar yla ele ald ka zmleri de kolayla acakt r. 297. Her ey akla muhtat r, ak l da e itime. 298. Her ey olmas gereken zamanda olu up elde edilir. Bunu bilmeyen cahil, yorgunlu uyla mahzun kal r. 299. Her eye ibretle bak n z. Ve grdklerinizden ibret al n z. 300. Her eyi lay k oldu u yere koyan Allaht r. 301. Her eyin bir belas vard r ve iyili in belas da kt arkada t r. 302. Her eyin sonunu uzun uzun d nen ve bir trl karar veremeyenlerden, ecat ve cesaret nam na, hibir ey beklenemez. 303. Her eyin en by lim ve Bilimdir. nk ilim ile Hakka yol bulunur, bilim ile halka tahamml edilir. 304. Her eyin en iyisi, en yeni olan d r; ama dostlar n en iyisi, en eskileridir. 305. Herkes iin tatl , ac bir son vard r. 306. H rs seni kul etmesin, Allah seni hr yaratt . 307. H rs ve tamah, yorgunluk ve me akkatin anahtar d r. 308. H zl ykselenlere imreniliyor. Oysa en h zl ykselenler toz, duman. saman ve tydr. 309. Hi bir ss edep kadar gzel de ildir. 310. Hi bir ey grmedim, me er ondan evvel ve onunla, ondan sonra grd m hep Cenb- Hakt r. 311. Hi bir zaman vaadinizden ve sznzden dnmeyiniz. 312. Hi kimsenin hatas n yzne vurmay n z. O hatay i leyene hatas n , ba ka birini misal gstererek anlat n z. 313. Hibir i te lzumundan fazla aceleci olma. Dikkatli davranma sahibi olanlar, kendilerini bir kmaza girmekten muhafaza etmi olurlar 314. Hikmet sahibi ki ilerin szleri do ruysa ilat r, yanl sa hastal kt r. 315. Hizmetiniz Allaha itaat etmezse onu cezaland r n z, ama e er size itaat etmezse onu ba layabilirsiniz. 316. Ho geinmek akl n yar s d r. 317. Huzur ve bar c ll arkada edinmi e yak nla , arkada l ndan mutlu olmad n ki iden uzak ol. 318. bret al nacak eyler ne ok, ibret alanlarsa ne az. 319. htirs; feyiz ve kemlin en byk d man d r. 320. htirasl kimse btn dnyaya sahip olsa da yine fakirdir. 321. htiyarl n, lm habercindir. 322. ki ey vard r ki sonu bulunmaz; ilim, ak l. 323. ki ey vard r ki yitirmeden kadri bilinmez; genlik ve afiyet. 324. ki tr insan vard r. Bilen ve dinleyen. 325. ki yzl insanlardan uzakla n z. Zira iyi vaktinizde etraf n zda dnp dola rlar. Kt vaktinizde derhal sizden kaarlar. 326. ki yzlnn dilinde tat, kalbinde f esat gizlidir. 327. ktisatl olmayla ihtiyalar n yar s giderilebilir. 328. lim bayra md r, nereye gitsem benimledir kalbim onun ilmiyle doludur, sanma ki

bo bir sand kt r. 329. lim btn iyiliklerin anahtar d r. 330. lim hi bir servet ile sat n al nmaz. Onun iindirki, bir cahil ne dercede zengin olursa olsun, en fakir bir alim ile mukayese olunmaz. 331. lim insan n gzelli idir. Onu kazanmay iste. Onu edin ki kahr yla ya ayan insan bir olma. 332. lim maldan hay rl d r: lim seni korur, mal sen korursun. Mal vermekle azal r, ilim retmekle artar. lim hakimdir, mal ise mahkum. lim sahibi cmert olur, mal sahibi cimri olur. lim ruhun hakimidir. lim sahibi cmert olur, mal sahibi cimri olur. lim ruhun g das d r, mal ise cesedin g das d r. Mal uzun zaman srecinde tkenir, ilim uzun zaman srecinde tkenmez ve eksilmez. lim kalbi ayd nlat r, mal ise kalbi kat la t r r. lim peygamberlerin miras d r, mal ise e k yalar n miras d r. 333. lim meclisi, cennet bahesidir. 334. lim isteyenine yceli inden akarak gelir. 335. lim tkenmez bir hazine, ak l eskimek bilmez bir elbisedir. 336. lim uygulamayla e ittir. Bilen uygular. lim uygulamalar ile seslenir. Uygulama cevap verirse ne ala, vermedi mi lim de ger gider. 337. lim ve tecrbenin as l merkezi ak ld r. 338. limden ba ka her ey azald ka de eri ykselir. lim ise o ald ka de eri ykselir. 339. lmin ay b , verimsiz olu udur. 340. lmin bereketi gzel ameldir. 341. lmin verseti olmaz, llerinizin kemikleriyle vnemezsiniz. 342. lmini saklayan cahil gibidir. 343. nat, ktlklerin kayna d r. 344. nat l k insan n akl na zararl d r. 345. nat l k, sava ve d manl a yol aar. 346. nat l n insan n dnya ve ahiretine zarar her eyden oktur. 347. nanan insan n yznde glelik vard r, kalbindeyse hzn. Gnl her eyden geni tir, nefsi her eyden alak. Ycelikten nefret eder, hrete d mand r, gam gussas uzundur, d nmesi derin, susmas fazlad r. Vakti yoktur, ok kreder, ok sabreder, d nceye dalm t r. htiyac olanlar grnce, kendi ihtiyac n hat rlamaz bile. Hyu gzeldir, geinmesi ho ve yumu ak. eref ve din bak m ndan serttir, hy bak m ndan alak. 348. nsaf, ihtilaf giderir ve arkada l a yol aar. 349. nsan vaktinden nce y pratan bir ey varsa o da tembelliktir. 350. nsan belay dilden bulur. 351. nsan cahil oldu u eyin d man d r. 352. nsan dn bir tohumdu, yar n toprak olacak. 353. nsana bin dost az, bir d man oktur. 354. nsanda dil olmazsa, insan sz sylemezse, surete brnm bir varl ktan, yahut ba bo b rak lm otlayan bir hayvandan ba ka ne olabilir ki? 355. nsandaki edep, onun alt n ndan daha iyidir. 356. nsan n en iddetli d man gazab yla ehvetidir. 357. nsan n de eri, nem verdi i eye gredir. 358. nsan n dilekleri kendisine yak nd r. Her ey den ok insana yak n olansa lmdr. 359. nsan n kendisine iyilik edeni vmesi, iyili i artt r r. 360. nsan n kendisi salih ve iyi olursa, Allah onun salih olmas vas tas yla ocuklar n ve torunlar n da salih eder.

361. nsan n ki ili ini sz teyid eder. 362. nsan n kurtulu u do ruluktad r. 363. nsan n tevazu sahibi olmas , kendisine ikram getirir. 364. nsan n utanmas , rtsdr. 365. nsan n ya lan p Rabbini bildikten sonra lmesi, kkken lp he saps z Cennete girmesinden daha hay rl d r. 366. nsan n vcudunda yerle mi olan s rlar, gn getike a a kar. 367. nsanlar ya arken uyur, lrken uyan rlar. 368. nsanlar; ak l, ilim, huy, yoksulluk ve zenginlik ynnden farkl olduklar srece, birbirleriyle gzel geinirler. E er mezkur s fatlarda e it olsalard , (ykmllk stlenmekten kaarak) helak olurlard . 369. nsanlar aras nda Allah en iyi bilen, Onu ok seven, tam itaat edendir. 370. nsanlara faydas olmayan ller aras nda say, git. 371. nsanlar alaltan ve nihayet mahveden 3 eydir: Birincisi, hasislik. kincisi, servet d knl , ncs bencillik ve kibirliktir. 372. nsanlar n de erlerini lmek iin de erli olmak gerek. 373. nsanlar n en acizi insanlardan karde edinemeyenidir. Bundan daha acizi de karde edindikten sonra onu yitirendir. 374. nsanlar n en ala haks z yere ba kalar na hakaret edendir. 375. nsanlar n en gsz dost bulmada glk ekendir, ondan daha gsz ise, dostlar n yitirip yapayaln z kaland r. 376. nsanlar n en fazla ba lamas gerekeni, ceza vermeye en fazla gc yetenidir. 377. nsanlar n gzel edebe, alt n ve gm ten daha ok ihtiyalar vard r. 378. nsanlar n kalbi vah i ve ba bo tur; kim onlarla ilgilenirse onlara do ru cezbolur 379. nsanlar n k ymeti, yapt klar iyilikler ile llr 380. nsanlar n soluklar ecellerine do ru att klar ad mlard r. 381. nsanlar n vefat eden akraba ya da dostlar iin feryatlarla a lamalar na a r yorum. 382. nsanlarla yle geinin ki, ld nzde size a las nlar, sa kal rsan z sevgiyle a r s nlar sizin iin. 383. nsanlarla yle geinin ki ldnz m a las nlar size; sa kald n z m sevgiyle a rs nlar sizi. 384. slam TESL Mdir. Teslim ise yak nd r, yak n tasdiktir. Tasdik ikrar, ikrar eda, eda da ameldir. 385. sraf ve ta k nl k eden kimsenin belirtisi vard r: Sahip olmad bir eyi ister, paras na sahip olmad bir eyi sat n al r, paras na sahip olmad bir elbiseyi giyer. 386. lerin en zoru al kanl terketmektir. 387. yi niyetlilik, gnle ferahl k, bedene esenliktir. 388. yi ve kt insana ayn de eri vermek do ru de ildir, bu suretle birincisini iyilikten so utur, ikincisini ktlk yolunda cesaretlendirirsin. 389. yili i emret ki, iyi ehlinden (iyilerden) olas n. 390. yilik yapandan phelenmek, haks zl klar n en irkini ve gnahlar n en by dr. 391. yilik ediniz, onun mukabilinde fenal k grece inizi, katiyyen akl n za getirmeyin. 392. yilikle, hr adam kle yapars n. 393. Kad na a r d knlk, ahmaklar n i idir. 394. Kad n n hay rl s , sevgi dolu, do urgan olan d r. 395. Kalb, kr olduktan sonra gzlerin grmesinde hi bir fayda yoktur. 396. Kalb temiz olursa, dilden gzel szler kar. 397. Kalbler, kablara benzer. Hay rl olan, hay rla dolu olan d r.

398. Kan dkmekten ka n n, slm n hkmlerine gre cezaland r lmas gerekmeyen kimseleri ldrmeyiniz. 399. Karde i iin kuyu kazan, o kuyuya akibet kendisi d er. 400. Kendi ayb na bakan kimse ve onu slaha al an ki i, halk n ay b na bakmaz. 401. Kendi ocu unu edeplendirdi in eyle yetimi de edeplendir ve ocu unun e itimi iin yararland n yerden yetim iin de yararlan. 402. Kendi gr yle yetinen, can n tehlikeye atm t r 403. Kendi kadrini bilen helak olmaz. 404. Kendin iin istedi ini ba kalar iin de iste, kendin iin istemedi in bir eyi ba kas iin de isteme. 405. Kendine reva grmedi i eyi ba kas na reva gren insan Kamil olamaz. 406. Kendisine edep yklenen kimsenin ktlkleri azal r. 407. Kendini bilen Allah n da bilir. 408. Kendini cmertli e al t r ve her ahlak n en iyisini se; nk iyilik al kanl k haline gelir. 409. Kendini glkler kar s nda sabretmeye al t r, nk haks zl k kar s nda Hak iin sabretmek en iyi ahlkt r. 410. Kendini tan mayan kimse kurtulu yolundan uzakla arak cehalet ve sap kl k yoluna giriverir. 411. Kendisini be enen ve kendisinden raz olan bir kimsenin kusur ve zaaf noktalar a ikar olu 412. Kendisini be enen ve kendisinden raz olan kimse bir ok znt ve ac eker.r. 413. Kendisini tan yan ki i, Allah n da tan r. 414. Kendini bilmeyen ba kas n nas l bilir? 415. K nama ve azarlamada a r gitmek inata neden olur. 416. K skan insan hibir zaman rahatl k ve huzur yz grmez. 417. K skan kimse daima hasta olur. 418. K skanl k hasta eder. 419. K skanl k hastal klar n en ktsdr. 420. K skanl k, ate in odunu yedi i gibi oda iyilikleri yer. 421. K skanl k insan n dnyas n karart r. 422. K skanl k, insan n kalbi ve sinirleri zerinde kt etkiler b rak r ve insan hasta eder. 423. K skanl k, ruhun hapsidir. 424. K skanl k, vcudu kemirir. 425. Kim bir i te halka nc olursa, ba kas n terbiyeye kalkmadan kendisini terbiye etmeli. Bu terbiye de diliyle t vermeden nce, hyuyla t vermek suretiyle olmal . Nefsine muallim olup kendini terbiye eden ki i, insanlara muallimlik edip onlar terbiye edenden daha fazla ululanmaya de er. 426. Kim; halk n ay plar n grr, onlar k nar, fakat kendisi de o i leri yaparsa, ahma n ta kendisidir. 427. Kim ki cimrilikten uzakt r, dostlu umu kazan r. Cimrilik ederse beni kar s na al r, yergimi kazan r. 428. Kimin syledi ine de il, ne syledi ine bak. 429. Kimsenin yanl n yzne vurmay n z. Ba ka birisini gstererek gelinim sen anla gibisinden uyar n z. 430. Ki i bilmedi inin d man d r. Ki i dili alt nda sakl d r? Konu turunuz k ymetinden neler kaybetti ini anlars n z.

431. Ki inin kar la aca btn sorunlar n kolay olmas beklenemez, baz lar n n kolay olmas n n yan nda baz lar zor olacakt r. 432. Ki inin yap s n olu turan z iyi de ilse, o ki inin a z ndan iyi szler kmaz. 433. Kitaplar bilginlerin baheleridir. 434. Kitaplar, bilgi sahiplerinin baheleridir. 435. Konu un da tan n, nk insan dilinin alt nda gizlidir. 436. Korku, afetlerden biridir. 437. Korkulan her ey zarar vermez. 438. Kt al kanl klar terketmek en byk ibadetlerdendir 439. Kt evlat, insan n en byk musibetlerdendir 440. Kt evlat, ailenin erefini y kar ve gemi ine leke srer. 441. Kt evlat anne ve baban n erafetini yok eder ve geriye kalanlar rezil eder. 442. Kt huylar n terk et. Halk n hrmetlerine mazhar olursun. 443. Kt insanlarla oturup kalkmak, iyi insanlar hakk nda su-i zan do urur. 444. Kt yarat l l n n liderli i olmaz. 445. Kt zanl olup, dostlar n elinden karma. 446. Ktlkten ekinmek, iyi bir i yapmaktan ye dir. 447. Kul midi yaln z Rabbine ba lamal ve yaln z gnahlar kendini korkutmal d r. 448. Kullar, bilmedikleri eylerde duraksasalard ne kfir olurlard , ne de sap kl a d erlerdi. 449. Kutsal grevinizin yoksul, sakat ve yetimlere bakmak oldu unu hi akl n zdan karmay n. Memurlar n z onlar incitmesin, onlara kt davranmas n. Onlara yard m edin, koruyun ve yard m n za ihtiya duyduklar her zaman huzurunuza kmalar na engel olmay n z. 450. Kk bir insandan gelen byk bir fikri kmseme. 451. Kklkte soru soran kimse, byd nde cevap veren biri olur. 452. Lay k olmayan kimselere yz suyu dkme; kendini beyhude yere rezil edersin. 453. Lisan n kfre al t rma. Tatl dilli ol. Yoksa nne gelene havlayan kpeklere dnersin. Halk zorla kendine nefret ettirirsin. 454. Mal oklu u kalpleri bozar, gnahlar do urur. 455. Mal, isteklerin temelidir. 456. Mal mlk toplay p biriktirme, kime toplad n bilinmez. 457. Mal- mlk y makla u ra anlar ya arken lm lerdir. Allaha teslim olmu alimler ise insanl k var oldu u srece ya amaya devam ederler. Vcutlar toprak olup gitmi tir, ama iz ve etkileri yreklerde ya ar. 458. Mal, mlk insan n gzn doyurmaz, kalp zenginli ine al . 459. Mal ndan vermeyeni zenginlerden sayma. 460. Marifetlerin en stn insan n kendisini tan mas d r ve en byk cahillik ise insan n kendini tan mamas d r. 461. Mazideki esefli ve zntl olaylarla kalbini doldurma, gelecekte u ra maya zaman bulamazs n. 462. Mazluma yard mc ol, zalime d man kesil. 463. Mazlumu, zalimin elinden kurtaraca m. 464. Mazlumun alma gn, zalimin zulmetti i gnden daha korkuntur. 465. Memurlar n z seerken zalim yneticilere hizmet etmemi ve devletin sular ndan ve zulmlerinden sorumlu olmam bulunmalar na dikkat ediniz. 466. Memurlar n z n hareketlerini kontrol edin ve bunun iin gvendi iniz samimi ki ileri kullan n z. Mektuplar ve mracaatlara bizzat kendiniz cevap veriniz.

467. Merhamet ve ibdetlerin en hay rl s , gizli sadaka vermek ve inziv k esinde ibdet etmektir. 468. Midenizi fazla hayvan mezarl yapmay n z. 469. Milletlerin l ve terazisi adalettir. 470. Misafirine gcn yetti ince ikramda bulun, yle ki ona sayg da seni miras kabul etsinler. 471. Mutlu ile arkada olan, mutlu olur. 472. Mkemmel insan eksiklerini ve kusurlar n bilendir. En kts ise insanlar n doyumsuz isteklerinin ve h rs n n pe ine d endir. 473. Mmin, karde i aken doyas ya yemez. 474. Mmin, insanlar n ezs na tahamml eden, fakat hi kimsenin ondan incinmedi i ki idir. 475. Mmin, karde lerine kar ululanmaya, ona gler yz gstermemeye ba lad m ondan ayr ld demektir. 476. Mslman olsun olmas n herkese ayn davran n. Mslmanlar karde leriniz, mslman olmayanlar ise sizin gibi bir insand r. 477. Namus, gzelli in sadakas d r. 478. Ne kadar tenha bir yerde olursa olsun bir fenal k yaparken, seni hi kimsenin grmedi ine hkmetme. Seni, mutlaka bir gren vard r. O da Allaht r. 479. Ne yksek mevki ile sevin, nede d kn oldu una zl. 480. Nefsine hkim olman, en stn g, kudrettir. Ona buyruk yrtmen en hay rl emrettir. 481. Nesebinle de il edebinle n. 482. Nerede bir bilgin grrsen, hemen buyru unu kabul edip hizmetine gir. 483. Nice bilgin vard r ki, bilgisi oldu u halde ona fayda vermez de bilgisizli i ldrr giderir onu. 484. Nice kan vard r ki, onu dil dker. 485. Nice zengin vard r ki, yoksuldan da yoksuldur; nice byk ki i vard r ki, her a a l k ki iden de a a d r, nice yoksul vard r ki, btn zenginlerden daha zengindir. 486. Oyun, hayran biri saadete eremez. 487. Oysa lm cebimizde bize hep e lik etmektedir, neden cahiller de feryadla kar lan r, lm neden byle a k nl k yarat yor. 488. fke delilikten bir blmdr. nk, sahibi n adim olur, nadim olmuyorsa delili i adamak ll peki mi demektir. 489. fke gcn izleyecek olursan seni helak eder. 490. fke korkun bir ate tir. Onu bast ran ate i sndrr, yapamayan iinde yan p gider. 491. fke kt bir arkada t r. Kusur ve irkinlikleri a a kar r, insan ktl e yak nla t r p iyilikten uzakla t r r. 492. fke ve k zg nl ktan koru kendini. nk ba lang c delilik, sonu pi manl kt r. 493. fkeden ka n, sak n fke sana galip olup al kanl k haline gelmesin. 494. l ama alalma, az yeter bul ama yzsuyu dkme. 495. ldkten sonra ya amak isterseniz kal c bir eser b rak n z. 496. ldkten sonra da ya amak isterseniz, lmez bir eser b rak n z. 497. lm ahiretin kap s d r. 498. lm unutmak, kalbi paslat r. 499. lm unutmayan, gzel eylere tutkun olur. 500. lmn belirtisi do makt r.

501. nder nce kendini e itmeli, sonra di erlerini. nce kendi edebiyle rnek olmal , sonra t ve nasihatla. 502. ren, Cahil kalma. Ali yal n ayakl lar n en hay rl s d r. 503. vnmeye de er eyler gl ak l, utanma, nefsinden sak nma ve e itimdir. 504. yle bir devir ki hibir arkada n senden ho nut de il. Ve yle bir devir ki hibir dostun sana drst ve gerek dost de il. 505. yle bir kimseyi dost tut ki, aran zda karde lik husule gelsin. Ve senin bulunmad n yerlerde, seni mdahele etmek iin d manlar nla pencele sin. 506. Paralay c ve yiyici y rt c hayvan, zalim ve zorba bir validen iyidir. 507. Perde kald r l rsa yakinim (bilincim) artmaz benim. 508. Renkten renge giri , inantan inanca gei , ahmakl n alametlerindendir. 509. Rezil ki ilerin ba a gemesi, insanlara afettir. 510. Sab r ac l n n meyvesi zaferdir. 511. Sab r en gzel huy, ilim de en erefli ss e yas d r. 512. Sab r iki trldr. stemedi in, ho lanma d n eye sabretmek; Sevdi in, istedi in eye sabretmek. 513. Sak n aile ve akrabalar n n bedbahtlardan olmas na sebep olan birisi olmayas n. 514. Sak n ba kas n n klesi olma; nk Allah seni hr yaratm t r. 515. Sak n cahil kimselerle aka etme. Onlar n halleri ve dilleri akrebin kuyru u gibidir; derhal senin kalbini zehirleyebilir. 516. Sak n insanlar n e it oldu u eyi tekelle tirmeye kalkma. 517. Saltanat ve tahakkm h rs na kap lanlar, debdebe ve saltanat iinde ya am olsalar bile, daima lanetle an l rlar. 518. Sana cefa edeni utand rman iin ho a geinmeye al . 519. Sana niin yapt n sorduklar nda utanaca n ve yalanlama a kalkaca n i leri yapmaktan ekin. 520. Sana kar l k iyilik yapanlara, te ekkr etmesini bilenlere de iyilik et. 521. Sana t veren, sana geni kredi am tccara benzer. 522. Sefih olanlar lisanla dostluk gsterirler. Fakat kalbleri fesatla doludur. 523. Sen ey insan. Ayan beyan bir kitaps n, harfleriyle yre in okunur. 524. Sen yle bir kitap ilmisin ki, harflerin, esrar zer. 525. Seni yaln z iyi gnlerinde arayan, d kn gnlerinde senden kaacakt r. 526. Seni, sende bulunmayan zellikler ve de erler icat ederek koltuklayan, bir gn gelir yapmad n sular da stne y arak seni eki tirmeye, eli tirmeye kalkar. 527. Senin hakk nda iyi zanda bulunan n zann n gerekle tir. 528. Seviyesiz insanlar n bana cahilce szlerine kar l k vermekten tiksinti duyar m. 529. S rr erdemli olandan ba kas na verme. Yanl z o erdemli insanlarda s r olarak kalabilir. 530. S rlar n ona buna a yorsan, ba na gelecek zilletlere raz ol. 531. S zlanmak, sab rdan zordur. 532. Siyaseti ba aramayan ba kan olamaz. 533. Siyasetlerin (ynetimlerin) en zoru al kanl klar de i tirmektir. 534. Sizin en ktnz insanlar eki tirerek dostlar aras nda ayr l k d ren ve temiz insanlara kusur bulan kimsedir. 535. Sizin iin korktu um eylerin en ba nda, nefsinin iste ine uymak ve uzun emelli olmak gelir. Birincisi hak yoldan al koyar; ikincisi ise ahireti unutturur. 536. Sizin hay rl n z, gnah na gerekten ok tvbe edenlerdir. 537. Sizin iin korktu um eylerin en ba nda, nefsinin iste ine uymak ve uzun emelli

olmak gelir. Birincisi Hak yoldan al koyar; ikincisi ise ahireti unutturur. 538. Sizler mallar n zla halk ku atamazs n z (onlar n gnllerini ho edemezsiniz); yleyse a k yzllk ve gzel davran n zla onlar ku at n z; nk ben Allah Resulnn yle buyurdu unu duydum: sizler, mallar n zla halk n gnllerini ho edemezsiniz; o halde ahlak n zla onlar n gnllerini ho edin 539. Sorun benden beni yitirmeden, bana gk yollar n sorunuz, onlar yeryz yollar ndan daha iyi tan r m. 540. Sorun bana beni yitirmeden; nk andolsun Allaha, Kurnda hibir yet yoktur ki niin ve kimin hakk nda indi, nerde indi, dzlk te mi, da l kta m , hepsini de en iyi bilenim ben. Gerekten de Rabbim bana, anlayan bir ak l, syleyen bir dil ihsn etmi tir. 541. Soruya verilen cevap o al nca do ru gizli kal r. 542. Soyluluk; babalar n, analar n mensup olduklar soyla boyla de il, vlecek stnlkle kazan l r. 543. Sylemedi in szn hakimi, syledi in szn mahkumusun. 544. Syleyene bakma, sylenene bak. 545. Sz ilat r, az ya at r, o u ldrr. 546. Sz; ok ve m zraktan daha tesirlidir. 547. Sz benim a z mdayken sz benim esirim, sz a z mdan kd ktan sonra ben szmn esiri olurum. 548. Sz dilinin susutu u ve amel dilinin syledi i nasihat hibir kulak taraf ndan kovulmaz ve onun faydas ile hibir fayda bir olmaz. 549. Sz sizin a z n zda oldu u srece, sz sizin esi riniz, sz a z n zdan kt ktan sonra siz sznzn esiri olursunuz. 550. Szn gm olsa da, ey nefs skut (suskunluk) alt nd r. 551. Szn gzelli i, k sal ndad r. 552. Sznde duramayaca n bir yerde sz verme ve kefaletine vef edemeyece in yerde kefil olma. 553. Susmak, a rba l l artt r r. 554. Susmak, sana a rba l bir elbise giydirir ve sonunda zr dileme zorundan korur. 555. Skt, yalan sylemekten ve ba kalar n eki tirmekten herhlde evld r. 556. ahs n za fenal k eden bir d man affediniz. Lkin vatan n za ve milletinize fenal k eden bir kimseyi, asla affetmeyiniz. 557. ehvet bir kap dan girer, ak l br kap dan kar. 558. erden ekinen ki i, hay r yapana benzer; sutan sak nan ki i, iyilikte bulunana dner. 559. eref ve namus, en byk hazinedir. Onlara mlik olanlar, hayatlar n dim memnun ve mesut geirirler. 560. eref ve soyluluk, yksek zellik ve niteliklerden gelir, atalar n rm kemiklerinden de il. 561. erefine d kn olan kt cevap almaktan kendini sak n r. nsanlar n davran lar n d nerek ve gzeterek onlarla uyum iinde ya ayan kendi ki ili inide korur. 562. erefli ve nemli bir mevkiiniz olmas iin bilime sar l n z. 563. iddetli istek mutlulu un en byk d man d r. 564. u (Kurn), Allah n suskun kitab d r; ben ise Allah n konu an kitab y m. 565. kr nimetlerin ssdr. 566. Takva, Allah n yap dedi ini yapmak, yapma dedi inden kamakt r. 567. Tamah mihneti davet eder. 568. Taraf tutmay n, baz insanlar kay rmay n. Bu tr davran lar sizi zulme ve

despotlu a eker. 569. Tar mla u ra anlar devletin servet kayna d r ve bir servet gibi korunmal d r. 570. Tecrbe fayda ile beraber gelen ilimdir. 571. Terbiyesizlikle kendisini d reni, soydan gelme asalet ykseltemez. 572. Tevzu gsteriniz ki, halk n hrmet ve tekrimini (sayg s n ) kazanas n z. 573. Tvbe etmek elindeyken, midini kesene a ar m. 574. Uygunsuz yerlere giren, kendini thmete kapt r r. 575. Utanc n stn, insan n kendinden utanmas d r. 576. s n f Allah sevgisinden uzak tutulmu tur: Zalimler, onlara yardak l k edenler ve zulm ho kar layanlar. 577. ey hayat tats zla t r r: kin, k skanl k ve kt huyluluk. 578. ey insana hayat zindan eder: A rla an aile yk, borlar n bask s ve bir hastal n srp gitmesi. 579. eyi kendinizde tutup saklay n: Cesaretiniz, bilginiz ve mal n z. Baz insanlar sahip oldu unuz bu 3 eye d mand r ve o insanlar ancak bu 3 eyi kaybetmeniz sevindirir ve raz eder. 580. stnlk taslamak, ay plar n en ktsdr. 581. Varl kl ki iden ellerinin iinde senin iin ne sklad n bilmedike uzak dur. 582. Verilen sz, zaman nda yerine getirilmesi gereken bir bortur. 583. Ya siz bizi yok edersiniz ya da, biz sizi yok ederiz. Ya da bar daha uygun grrsnz. 584. Yak nlar na yard m b rakan, d manlar na yard m etmi olur. 585. Yalan h yanettir, do ruluk emanettir. 586. Yalan sylemenin sonu, k nanmakt r. 587. Yalan ve iki yzllk en kt ahlakt r. Yalanc lar n ba l ca s fatlar unlard r: evvela sana diller dker, birok eyler vaad eder. Sonra senden vazgeer. Daha sonrada arkadan senin aleyhine bir ok ey syler. 588. Yalanc lardan daima uzak bulununuz. nk onlarla ili d l olur ve onlarla dola p kalkarsan z, sizde yalanc olursunuz. 589. Yalanc lar n ba l ca s fatlar unlard r. Evvela sana diller dker, birok eyler vaad eder. Sonra senden vazgeer. Daha sonrada arkadan senin aleyhine bir ok ey syler. 590. Yalandan daha kt bir kabahat yoktur. 591. Yalanlanaca ndan korktu un bir eyi anlatma. 592. Yanl n gnnde grp nefsine sitem edersen yanl n faydaya dn r. Dnde kalan ya am gemi le yok olur gider. 593. Yapt n iyilikleri ve sana anlat lanlar gizle. 594. Y Rabb! Ben sana cennet iin de il, cehennem korkusu iin de ibdet etmiyorum. Belki seni tap nma a ly k olarak tan d m iin ibdetimi yap yorum. 595. Ya am n tecrbeleri do ru karar verebilmeyi retti, yleki art k beni bitirmeye yok etmeye gelen eyleri ben bitirip yok ettim. 596. Yeni ilmi eyleri renmekle, kalbinizin yorgunlu unu ve rahats zl n giderin, nk kalpleriniz de vcudunuz gibi yorulur. 597. Yeni mal, mlk edinmeden nce y d klar n z kullan n z. 598. Yerilen a a l k ki iler sayg nl k d eklerine oturacak olursa biz aya a kalkar z. 599. Yoksullar bazen ok m kil durumlarda kal rlar. Syledikleri szler ne kadar do ru olursa olsun, onlar dinleyenler szlerine kulak asmazlar. 600. Yoksula yard m dilenmeden yap. Sen onu el amak zorunda b rak rsan, verdi in sadaka ile, onun sadakadan daha de erli olan haysiyetini satmaktan kurtar rs n.

601. Yoksullarla otur, krn art r rs n. 602. Yoksullu unu gizle, yoksa itibar n s f ra iner. 603. Yol cmleden Uludur. 604. Yola d meden arkada , eve girmeden de kom uyu sor. 605. Yznze kar yap lan i irme vgleri dinlemekten kendinizi koruyunuz. nk onlar, kalpleri kirletip ortal a pis bir koku yayarlar. 606. Yumu ak ahlak, soyluluk ve byklktendir. Yumu ak huylulu un bitmez tkenmez kayna ol. Kimseye asla eziyet etme, yapt n eyin sonular n grr ve duyars n. 607. Yumu ak konu , sevilirsin.Yce ki inin a kal nca, a a l k ki inin karn doyunca sald r s ndan korkun. 608. Ykseklik taslamak alalt r, alak gnlllk ykseltir. 609. Zalime gelip atan adalet gn, mazlumun u rad cevir ve cefa mihnetinden etindir. iddet son dereceyi buldu mu ferahl k gelir atar. Bela halkalar tam darald m geni lik yz gsterir. 610. Zalimin d man Allaht r. Zalimin ikbali de geicidir. 611. Zaman bana kar maske tak nd , beni tan mazl ktan -grmemezlikten geldi, bilmedi ki ben gne sayg l y m ve talihsizliklerin en korkulusunu bile kolay eymi gibi kar lar m. 612. Zaman ibret aynas d r. 613. Zaman kendine uymazsa, kendini zamana uyduranlar. en ak ll kimselerdir. 614. Zaman sana uymaz, sen zamana uyacaks n. 615. Zaman uzasa, sonu gecikse bile sabreden mutlaka zafere ula r. 616. Zaman de ilse ok konu ma, sze ba vurma, suskunlukla ssle akl n . 617. Zaman n n bir k sm maziye kar t . Geride kalan gnlerinin say s da belli de il, f rsat varken al . 618. Zaman n icaplar na uymayanlar, srden ayr lm koyunlar gibi geri kal rlar. 619. Zay flar ziyaret etmek alak gnll nndendir. 620. Zenginlik gurbette bir vatan, Fakirlik vatanda bir gurbet gibidir. 621. Zenginli i grntlemek, krden say l r. 622. Zenginli in en ycesi dilekleri terk etmektir. 623. Zulme ve ktl e kar kmayan daha belas na u rar. (*) 28. Hz. Ali efendimizin gzel szleri ok fazla olmas na ra men, onlar n Hutbe ve mektuplarda olanlarla kendilerini ilgilendiren blmler ini bu blme almad k. (**) Bu Makale Kaz m Balaban' n Hz. Ali'nin Erdemleri adl kitab ndan al nm t r.