Gavsiye

AHMED HULS
GAVSYE AIKLAMASI
AHMED HULS
GAVSI AZM ABDULKDR GEYLN
G AV S Y E A I K L A M A S I
irk ehli necistir (nnemel mrikune necesn) (9.Tevbe:28)
El srmesinler (irkten) tmizlenmemiler! (La yemessehu illel mutahherun) (56.Vka:79)

3
ALLAH yan sra TANRI edinme!.. Tanr yoktur sadece O vardr!.. VECHnden gayr her ey yoktur. Hkm Onundur; ve Ona RCU edeceksiniz. (28.Kasas:88)
nd-i Snide, btn mahluk TEK bir NOKTADIR; Kainatn cmlesi bu; NOKTAda bir NKTEDR! Kenan Rifa
AHMED HULS
NDEKLER
SUNU ---------------------------------------------------------------- 8 GAVSI AZM Abdlkdir Geylnnin RSLE- GAVSYE Tercmesi -------------------------------------------------------- 14 "GAYRI"dan MNEZZEHTR! --------------------------------- 24 ERAT-TARKAT-HAKKAT ------------------------------------ 26 "FAKR" HAKKINDA ---------------------------------------------- 40 NSAN VE MELEK ------------------------------------------------ 42 NSAN, ESM HMLDR! ------------------------------------ 46 NSAN, TALEP EDLENDR!------------------------------------ 48 NSANIN HAKKAT ---------------------------------------------- 50 ALLAHIN NEFS LE KAM! ------------------------------------ 54 FAKR HAKKINDA - MEREB ----------------------------------- 58 VSL-YAKN-RYET ------------------------------------------ 64 SAD-AK --------------------------------------------------------- 74 FAKR'IN ASLI ----------------------------------------------------- 78 HAYRET HL -------------------------------------------------- 84 SIRR NEE ------------------------------------------------------- 88 RYET, LMDR! ------------------------------------------------ 90 FAKRDE DLEYEN, ODUR! ----------------------------------- 96 UYUMA, K GRESN! ----------------------------------------- 102
4
AR NEDR? FAKRIN KEML ------------------------------- 108 RFAN MERTEBELER HRRYET --------------------------- 114 ZTI TALEP ----------------------------------------------------- 122 MFERRDN ----------------------------------------------- 128 KURB, AYRILIKTIR! -------------------------------------------- 132 ALLAHA YAKINLIK -------------------------------------------- 136 MSYET VE TATLA PERDELENME ---------------------- 140 SSTEM'N LEY -------------------------------------------- 146
5
BENLK, ZLLETTR! -------------------------------------------- 152 ZULMET-NR PERDELER------------------------------------ 156 GAYRI NEDR? ----------------------------------------------- 162 ALLAHIN AHLKI ------------------------------------------- 164 VTRYET-VHDYET-AHADYET --------------------------- 168 NAMAZ VE HAKKAT ----------------------------------------- 172 RK VE HAKK FL ------------------------------------------ 178 TVBE ----------------------------------------------------------- 182 MRKLER EL SRMESN! --------------------------------- 186 AK --------------------------------------------------------------- 190 BENLK, EN BYK GNAH! ----------------------------- 194 HEDEF, ZTTIR! ----------------------------------------------- 198 MCAHEDE ARTTIR! ---------------------------------------- 204
AHMED HULS
FLN KARILII ALINACAKTIR! ----------------------------- 208 ANA-BABASIZ-EVLTSIZ -------------------------------------- 212 LMN Z------------------------------------------------------- 220 MRC VE NAMAZ -------------------------------------------- 224 NAKIBENDLKTE "VAHDET" GR------------------- 230 SIRRA ERENLERN MISRALARI ARASINDA ---------------- 242
AHMED HULS
^ SUNU
Deerli Okurlarm; "Tasavvuf"tan gaye, kiinin Allah' bilmesi; Allah indinde ve ilminde "yok"luunu hissedip yaamas; ve nihayet "ALLAH smiyle aret Olunan, BK"dir hkmnn tesbit olmasdr. Yzyllarca insanlar, bu gaye ile saysz almalar yapm, bu yolda elde ettikleri bilgileri, dier hemcinsleriyle paylamak zere saysz eserler vermilerdir. Hazreti Muhammed Mustafa Aleyhisselmn tebliine kulak veren ve Kur'n- Kermi anlamaya alanlar, yaptklar saysz almalardan sonra iki ana gr evresinde biraraya gelmilerdir. A-"ALLAH Adyla aret Edileni insann ve kintn TESNDE; insann dnda; bir TANRI gibi kabul edenler. B- "ALLAH Adyla aret Edileni, sonsuz ve snrsz AHAD olarak anlayp; Allah kavram dnda "gayr varlk" ve hatt "gayr" dncesi kabl etmeyenler. Hazreti Eb Bekir'den, Hazreti li'den, mam Caferi Sdk'tan, Cneyd-i Badad'den, Byezidi Bistam'den, Abdlkdir Geyln'den, Ahmed Ruf'den, Ahmed
8
Bedev'den, Hasan azel'den, imam Gazal'den, Muhyiddin A'rab'den, Abdlkerm Ciyl'ye kadar isimlerini sayamadmz saysz zevt (Allh cmlesinin srrn azz etsin), hepsi de yaptklar tahkik sonucu, ALLAH'n AHADYYET konusunda ittifak etmilerdir. Gnmzde dahi, tahkik ehli bu kanaat iindedir. nk, "Hakikat" tektir ve O'na nazar edenlerin de bu konuda ihtilfa dmeleri mmkn deildir. Hazreti RASLULLAH'in sylediklerini kendilerine konu alan dier bir takm deerli zevt dahi, dinin zhirini korumak iin son derece deerli almalar yapmlar ve insanlarn dine ynelmek mecburiyetinde olduklarn eitli ekillerde izaha gayret ederek, bu yolda hizmet vermilerdir... Allah bu deerli zevtn hizmetlerini de, niyetlerine gre elbette ki kabl eylemitir... Hcegn silsilesi diye bilinen ve gnmzde "Nakibend"lik olarak tannan tarikatn nde gelen isimlerinden Hce Ubeydullah Ahrar, Rehat isimli eserin sahibi Sfi Hseyin'e yle der: "Gnmzn geerli din ilimlerinin z tefsir, hads ve fkhtr. Bunlarn da, z tasavvuf ilmidir. Tasavvuf ilminin de hlsas ve MEVZU, VCUD bahsidir. Derler ki, btn mertebelerde bir TEK VCD vardr; ki o vcd, kendi ilm sretleriyle grnmtr..." ster, vahdet-i vcd; ister, vahdet-i uhd; ister uhd-u Zt; tasavvuftaki hangi gr olursa olsun, hepsinin de esas TEK'liktir! te bu sebepledir ki, btn tarikatlarn, (elbetteki tasavvuf
AHMED HULS
tarkatlarnn), konusu "ALLAH'n TEK'lii"nin anlalmas, hazmedilmesi ve yaanmasdr... Gerek tasavvuf ehli, hangi yoldan olursa olsun, bir dier kiiye "gayrlk" gzyle bakmaz ve hakknda menf konumaz; nk yetitiricisi kmil ise retmitir ki, konutuu sz Hakk'a ulaacaktr! 1967 ylnda nerettiimiz "TECELLYAT" isimli kitapmzda, o gn iin Allah'u Tel'nn bize ihsn buyurduu ilk mhededen szetmitik. Vahdet konusunda ilk grlerimizi, o eserde dilimiz dndnce anlatmaya altk... 1982 ylnda ise, ok deerli arkadam Hilmi Ahmed TUNALI, bizden Gavs- A'zm Abdlkdir Geyln hazretlerinin tasavvuf ehli arasnda ok mehur olan "RSLE- GAVSYE" isimli eserini aklamamz istedi. Biz de kapasitemiz yettiince, Allhkulu olarak, ihsn buyurduu ilim ve yaam nispetince, bu eseri 60 dakikalk drt kaset dolduracak biimde aklamaya altk. Elinizdeki "GAVSYE AIKLAMASI", ite bu almann kitaba gre dzenlenmi eklidir. Bu hizmete vesile olan ve yllar boyunca uzun yllar almalarmda byk desteini grdm deerli insan Hilmi Ahmed TUNALI'ya huzurlarnzda ak teekkrlerimi sunmak benim iin bir bortur. Evet, niin "Gavsiye aklamas"...? Yanl bilgilenme sonucu olarak, halkmzn pek ou, tasavvufun ana mevzu olan "Allah'n TEK'lii" konusunu Muhyiddin Arab'ye balarlar; ve hatta, bu konudaki bilgisizlik yznden konuyu saptrarak, "panteizm" olarak
10
deerlendirip ve evrelerine de byle anlatrlar. Oysa, "Allah'n TEK'lii" konusunun, "panteist" gr ile uzak-yakn hi bir ilgisi olmad gibi; bu konuyu ortaya atan ilk insan da Muhyiddin A'rab deildir! Muhyiddin A'rab'den ok evvel; mam Gazal, avama dnk olarak yazd, Kimya-y Saadet, hya-u Ulmid'din gibi eserlerinin yan sra; kendi ifadesiyle "ariflere, gerekleri idrk ettirmek iin" yazd "MKATL ENVAR" isimli eserinde, "VAHDET" konusunu btn aklyla kaleme almtr. Bu ok deerli eser, dilimize Sayn Sleyman Ate tarafndan kazandrlm ve Mehmed evket Eygi tarafndan Bedir Yaynevince baslmtr. mam Gazal'nin "Vahdet" konusundaki grlerini renmek isteyenlere bu eseri tavsiye edebiliriz... "Vahdet" konusunu, mam Gazal'den bir hayli nce de, Gavs Azm Abdlkdir Geyln Hazretleri "GAVSYE RSLES" isimli eserinde aklamtr... Genelde, tarkat seviyesinde kitaplar bilinen Hazreti Gavsn, "HAKKAT" bahsini anlatan bu eseri, tasavvufla ilgilenen, hangi yoldan olursa olsun, herkes iin son derece nemli bir eserdir. Bu yzdendir ki, talebin kimden geldiini elhamdlillah grdk; ve gnmz diliyle, gnmz insannn anlayaca bir biimde aklayarak sizlere sunduk. Ayrca, "NAKIBEND" silsilesinden bir ok zevt- kirmn "VAHDET" konusundaki grlerini de gene bu esere ilve yaptk; ki okuyucu sadece "KADRLKTE" bu grler var sanmasn.
11
AHMED HULS
Ve nihyet "Vahdeti" konu alan baz iirleri de bu esere ekledik; ki o konuda ehlini de mahrum brakmam olalm. Tasavvufta, hemen btn mrid-i kmillerin bildii bu konuyu, ehlini bulamam isteklilerinin de mahrum kalmamas gayesiyle kitaba dkerken; temennmiz, hi deilse hakikatn bilinebilmesidir!
AHMED HULS
***
12
13
AHMED HULS
1 ^ GAVSI AZM Abdlkdir Geylnnin RSLE- GAVSYE Tercmesi

14
Ya Gavs Azm! Allah, gayrndan mnezzeh, Allaha yakndr! Ya Gavs Azm, dedi Allah... Lebbeyk, Rabbi Gavs dedim. Nst ile melekt arasndaki her tavr erat, melekt ile cebert arasndaki her tavr tarkat, lemi cebert ile lht arasndaki her tavr da hakikattr. Ya Gavs- Azm... Hi bir eyde zhir olmadm, insandaki zhir oluum gibi! Sonra sordum Rabbime, dedim ki: Hi meknn olur mu?. Dedi ki: -Y Gavs- Azm... Ben meknn meknym! Benim meknm olmaz! Ben insann srrym! Sordum tekrar; dedim ki:
Ya rabbi; hi ier misin, yer misin?. Dedi ki: Yemem, fakrin yemesidir; imem de fakrin imesidir! Ve dahi sordum... Ya Rabb, melikeyi hangi eyden halkettin?. Dedi ki Hak Tel: nsann nrundan halkettim; ve insan da nrumun zuhrundan halkettim.
15
Ve daha sordum. Ya Rabb-i Gavs, hi seni hmil bulunur mu? Dedi. Y Gavs- Azm... NSANI meydana getirdim beni hmil olmas iin... Ve kinat da NSANI hmil olmas iin meydana getirdim! Ya Gavs- Azm, ne gzel tlibim ve ne gzel talep edilendir insan. Ne gzel rakiptir insan ve ne gzel merkbtur mkevvinat. Y Gavs- Azm, insan srrmdr ve ben O'nun srrym! Eer, insan indimdeki menziline rif olsayd, derdi ki, btn nefislerdeki nefs'im; bu anda mlk yoktur benden gayr! Y Gavs- Azm... insann yemesi, imesi, mekn, hayatta duruu, yayl, konuuu ve susuu, yapt ii, tevecch ettii ey, gib olduu ey BENM... Seknesi, muharriki ve msekkiniyim! Ve bana buyurdu ki rabbim:
AHMED HULS
Ya Gavs- Azm, insann cismi ve nefsi ve kalbi ve ruhu ve iitii ve gr ve eli aya ve tamamn nefsimle izhar ettim... O yoktur, ancak BEN varm! ve BEN de onun gayr deilim! Ve bana dedi ki: Ya Gavs- Azm, FAKR ateiyle yanan ve ihtiya ateiyle mnkesir birini grrsen yakla ona; phesiz ki benimle onun arasnda perde yoktur! Ve dedi ki bana: Yemek yeme ve ime ve uyuma NDMDEK yerinde kalben ve basaren hazr olmadka. Ve daha dedi ki: Y Gavs- Azm... Benden, seferi btn yapmamakla uzak olursa bir kii, onu sefer-i btn ile mbtel klarm. Ve daha dedi ki: Y Gavs- Azm, ittihad yle bir hldir ki, onu lisan anlatamaz! Kim ona iman ederse, kabul olur; ve kim reddederse o hli kfretmi olur! Kim vslden sonra ibadeti (beeriyetiyle) irade ederse, Allah'a irk komu olur! Ve daha dedi ki: Ya Gavs- Azm, kim saadet-i ezel ile saadete kavumu ise, ne mutlu ona. Bundan sonra mahrum olmaz ebeden! Kim ki ekvet-i ezel ile ak olmusa, yazklar olmu ona; ve o ebediyyen makbul olmaz! Ve daha dedi ki: Fakr ve yoksulluu insan tayc kldm! Kim ona yolda
16
olursa, menziline ular; sahralarda vdilerde dolamadan! Y Gavs- Azm... Muhabbet, seven ile sevilen arasnda perdedir! Seven, sevilende yok olduu zaman(seven sevilenle var olduunda) vsl hsl olur. Y Gavs- Azm... nsan, lmden sonra ne olacan bilseydi, dnya hayatn srdrmeyi temenn etmez; her an, beni ldr diye yalvarrd! Y Gavs- Azm... Kymet gnnde, indimde mahlktn en sevgilisi sar, dilsiz, kr, hayrette olan ve alayandr! Kabirde de bu byledir!
17
Ya Gavs- Azm... Beni gren sualden mstani olur her hlinde; grmeyen ise faydalanamaz sualden, o da iin kliyle perdelenmitir! Y Gavs- Azm... Btn ruhlar raksederler kalplarnda kymete kadar; Elest birabbikm sznn mnsndan dolay, sonra da derler ki, Rabbimizi grdk! Ve daha dedi ki; Y Gavs- Azm... Kim ki ilimden sonra (bir de ayrca) r'yet isterse o mahcbtur (perdelidir). Kim ki ryeti ilmin gayr zannederse o rabbi grmekten, gvenilmeyecek zanna aldanp, kendini beenmilerden, marurlardan olur! Ve dedi ki bana: Y Gavs- Azm... Benim indimde fakr, hibir eyi olmayan deildir! Belki fakrler onlardr ki, emirleri her eyde geer! Bir eye "ol" derler ise, o ey olur! Ve dedi ki bana;
AHMED HULS
Y Gavs- Azm... Cennettekilere, zuhrumdan sonra ne ne lfet vardr, ne de (daha byk bir) nimet; atetekilere zuhrumdan sonra ve vahet vardr ne de hurkat (bilmezlik). Y Gavs- Azm... Her kermden Kermim, her rahmden Rahmim. Y Gavs- Azm, indimde avam gibi uyuma, beni grrsn! Sordum, dedim ki: Y Rabbi, indinde nasl uyuyaym?. -Cismin lezzetinden syrlarak; nefsin ehevtndan arnarak; ruhun anlk kaymasndan kurtularak; ve ztnla fen bularak uyu! Ve dedi ki. Y Gavs- Azm... Lebbeyke y Rabb'el ari'l azm..? Rabb-el Kerm ve Rahm. Ya Gavs Azm, ashabndan kim sohbetimi isterse, ona FAKRI; sonra FAKRIN FAKRINI; ve sonra da FAKRIN FAKRININ FAKRINI tavsiye ederim... Bylece, FAKR hlinde onlarda BEN'den bakas kalmaz! Ve daha dedi ki; Y Gavs- Azm. Ne mutlu sana mahlkatma Rauf olabilirsen; ve ne mutlu sana onlarn hatalarn balarsan! Ve daha buyurdu ki; Ey Gavs- Azm. Zhidleri nefis yolunda; rifleri kalb yolunda; vkflar ruh yolunda kldm. Nefs'i de HR olanlara mahl kldm.Hrlerin kalbleri srlar kabirleridir.
18
Y Gavs- Azm. Ashabna syle, fakr hlindekilerin dualarn ganimet bilsinler. phesiz ki onlar benim indimde, ben de onlarn indindeyim! Y Gavs- Azm. Ben btn fakrdekilerin snaca yeri, mesken ve manzarym ve bana dnerler. Y Gavs- Azm. Cennete nazar etme ki, beni vastasz gresin; ve cehenneme de nazar etme ki, beni vastasz gresin. Y Gavs. Cennet ehli cennetle meguldr; azb ehli atele meguldr! Sen ise "BEN"imle megul ol!
19
Y Gavs. Cennet ehlinden baz kullarm, nimetlerimden snrlar bana; cehennem ehlinin azbdan bana snmalar gibi! Y Gavs- Azm. Resl ve Neblerin hricinde kullarm vardr ki, onlarn hallerine muttal olamaz ne dnya ehlinden biri, ne uhr ehlinden biri, ne cennet ehlinden biri, ne azb ehlinden biri, ne Mlik, ne Rdvan, ve ne cennet iin halkettiklerim ve ne de cehennem iin halkettiklerim! Y Gavs. Kim benden gayryla megul olursa, sahibi ate olur kymette. Ya Gavs. Kurb ehli kurbiyetlerinden dolay yaknrlar, bud ehlinin uzaklktan ikyetleri gibi... Y Gavs. Kimse benden uzak olamaz, msiyetiyle; kimse de tatyla kurb sahibi olamaz. Y Gavs. Birisi benden kurb sahibi ise, o ancak msiyettedir. Zir, onlar acz ve nedmet ehlidirler. Y Gavs. Acz, nur menbdr; ucb, kendini beenme de
AHMED HULS
kederlere mahldir, zulmet kaynadr. Y Gavs. ok scak bir gnde biri sana gelip su istese ve senin de o suya ihtiyacn olmasa ve buna ramen de vermesen, sen cimrilerin en cimrisi olursun! Hl byle olunca, nasl rahmetime mni olaym? Ben nefsime ehdetle tescil ederim ki, kesinlikle Erham'r Rahimn'im! Y Gavs. M'siyet ehli m'siyetiyle perdelidir. Tat ehli de tatyla perdelidir; ve ben onlardan kanrm.Bunlardan baka bir grub da vardr; ki onlarn ne tatla alkalar vardr, ne de m'siyetle!
20
Y Gavs. Hatal kullarm fazl ve keremim ile mjdele; icbedeni de adl ve calmamla mjdele. Y Gavs. Tat ehli nimetlere tezelll ettiklerinden zikrederler; ve m'siyet ehli de tezelll edip Rahim'i zikrederler! Y Gavs. Avm halkettim, nruma dayanamadlar, araya zulmet perdesini koydum, havs yarattm nruma dayanamadlar, nur perdelerini koydum." Y Gavs. Ashabna syle, onlardan kim bana vsl olmak isterse, benden gayr her eyden syrlp ksn! Y Gavs. Dnya geidinden k ki, hirete vsl olasn; hiret geidinden de k ki, bana vsl olasn! Y Gavs. Cisimlerden ve nefsinden k; sonra kalplerden ve ruhundan k; sonra hkm ve emirden k; ki bana vsl olasn! Dedim ki;
Y Rabbi, hangi namaz sana daha yakndr?. -O namaz ki, iinde benden bakasnn kalmad, klann iinde kaybolduu!." Sonra sordum, dedim ki: -ndinde hangi oru daha faziletlidir..? -O oru ki, onda benden bakas kaybolup, benden gayr kalmaz! Sonra sordum: -Hangi fiiller indinde faziletlidir?.
21
-Benden gayrnn kalmayp, iinde cennet ve cehennemin bulunmad, yapann kaybolduu! -Hangi gl indinde faziletlidir? -Alamayarak tevbe edenlerin gl.. -Hangi tvbe indinde faziletlidir? -Msumlarn tvbesi! -Hangi ismet indinde daha faziletlidir? -Tvbekrlarn ismeti! Sonra dedi ki: Y Gavs- Azm. lim sahibi iin yol yoktur, t ki indindeki ilmi inkr etmedike...Eer ilmini terketmezse, eytann lisn olur! Rabbim Tel'y grdm ve sordum: Y Rabbi.."Ak"n mns nedir?
AHMED HULS
Y Gavs! k ol bana. k benim, ak benim!Kalbini benden gayrndan evir ve fari kl! Y Gavs- Azm. Akn zhirine rif olursan, aktan fen bulmalsn!Zr, ak HCAPTIR! k ile muk arasndaki hicb! Y Gavs! Tvbeyi istersen, nce nefsinden gnah karmalsn.. Sonra kalbinden htrasn karmalsn!... te o zaman bana vsl olursun!..Aksi halde mstehzlerden olursun! Y Gavs. Haremime girmek istersen, ne mlke, ne melekta, ne ceberta iltifat et. phesiz ki mlk limin, melekt rif'in, cebert da vkfnin eytandr!Kim bunlardan birine raz olursa, o, indimde tard edilmilerden olur! Ve daha dedi ki: Y Gavs. Mcahede, mhede denizlerinden bir denizdir ve balklar da vkflardr...Mhede denizine girmeyi irade edene, mcahede gerekir...Zr, mcahede mhedenin tohumudur! Y Gavs. Kim mcahedeyi ihtiyr ederse, ona mhedem olur; istese de istemese de! Y Gavs. Kim mcahededen mahrm ise, ona mhedeye yol yoktur!Tliblere, benim kendilerine lzm olduum gibi, mcahede lzmdr! Y Gavs. Kullarmn faziletlisi ve sevgilisi onlardr ki; evld ve ana-babas olup da kalbi onlardan fridir!..Eer, anababas lse hi hzn ekmez! Kulum bu mertebeye ve menzile eritiinde, benim indimde "ana-babasz ve evldsz" (lem yelid ve lem yled) ve "ve lem yekn lehu
22
kfven ehad" olur! Y Gavs. Bana nazar etmek istiyorsan bir mahlde, gayrmdan fri kalbi ihtiyr et! Sordum: -lmin ilmi nedir?.. Dedi ki: Y Gavs- Azm. lmin ilmi, ilimden cehildir! -Y Gavs. Kalbi mcahedeye meyleden kula ne mutlu...Vay hline o kulun ki kalbi ehevta meyleder!
23
Rabbimi grdm ve "mi'rc "tan sordum...Buyurdu ki: -Mi'rc, benden gayr hereyden urc'tur!..Mirc 'n kemli de, nazarnn gayrna kaymamas ve isyan etmemesidir! Y Gavs. Mi'rc ' olmayann namazlar yoktur benim indimde...Ve o, namazdan mahrumdur!
***
AHMED HULS
2 ^ "GAYRI"dan MNEZZEHTR!
RSALE- GAVSYE isimli eserinde Gavs- Azm Abdulkdir Geyln kendisine srrndan znden yle hitap edildiini anlatr: "-Y Gavs- Azm, Allah, gayrndan mnezzeh, Allah'a yakndr!." Burada anlatlmak istenilen mn udur: Allah, kendisinden gayr bir varln mevcdiyetinin dnlmesinden mnezzehtir! Yani, O'ndan gayrnn varlnn dnlmesi muhaldir! O, bu mnezzehiyeti dolaysyla, ayr bir varlk anlamna gelen tm anlamlardan berdir, tedir. Ancak bu berlik, telik meknsal veya boyutsal deil, anlam olaraktr. Ksacas, "Allah", kendisinden ayrca bir varln szkonusu olmas anlamndan beridir!.Ve Allah, ancak kendisine yakndr. Yani ayet bir yaknlk mefhumu, ona yakn olma kavram dnlecekse, ancak kendisinin kendisine olan yaknlndan szedilebilir. nki varlndan ve vcudundan szedilebilecek yegne var olan kendisidir.
24
25
AHMED HULS
3 ^ ERAT-TARKAT-HAKKAT
"- Y Gavs- A'zm! dedi Allah. -Lebbeyk Rabbi Gavs, dedim. -Nst ile melekt arasndaki her tavr erat; melekt ile cebert arasndaki her tavr tarkat; cebert ile lht arasndaki her tavr da hakikattr!." Nst lemi, bildiimiz be duyuya hitb eden madde lemidir. Melekt lemi ise be duyu ile alglayamadmz soyut varlklar lemidir. Meleklerin eitli trleri, cennetler ehli hep bu snftr. Cebert lemi ise esm ve sfat lemidir. Yani isimlerin ve sfatlarn manlarn tekil eden lemdir. Lht ise Zt'n lemidir. Bu hususta ncelikle bilmemiz gereken ey odur ki, bu anlatmlar hep meczdir. Gerekte, mekn anlamnda byle ayr ayr lemler mevcut deildir!
26
Nst lemi denen madde lemi, bilindii gibi, be duyuya hitb eden bir lemdir. Bu lemde yer alan insan dnelim; nsann bir madde bedeni vardr. Madde bedenin tesinde bir dnce, uur dnyas vardr. Ve dahi bu dnceleri kapsamna alan benlii vardr... imdi dnelim... dnce dnyanz madde bedeninizden ayr olarak kabul edilebilir mi, yani madde bedenden ayr bir yerde midir? Elbette hayr!
27
te ayn ekilde, madde leminden tamamyla ayr bir yerde melekt ve cebert lemleri de dnmemek gerekir. Bu hususu daha iyi anlatabilmek iin yle bir misl verelim; nsan bedeni itibariyle nst leminde yaar... nsan ruhu itibariyle melekt leminde yaar... nsan vasflar itibariyle cebert leminde yaar... nsan "zt" itibariyle lht leminde yaar... "Allah, Ademi kendi sreti zere yaratmtr", hads-i erfi ite bu yaradl srrna iaret eder. Elbette ki bu hadste geen "sret" kelimesi madd ekil anlamnda deildir. nk Allah, ekilden ve kayttan mnezzehtir. Evet, buray bylece anladktan sonra imdi yukardaki ifadeyi biraz daha aalm; Madde ile dnce dnyas arasndaki saha erattr. Yani
AHMED HULS
kurallar sahasdr. Bu sahada belirli kurallara uyularak yaplan fiili almalar, neticede kiiyi hakikata ynelmeye sevkeder. te bu merhalede kii erat safhasndan tarkat safhasna geer. Tarikat safhas, kiinin ekilden ze, olularn, fiillerin ardndaki sr ve sebepleri kefetmeye gei safhasdr. Tarikat dzeyindeki kii, neyin neden nasl ne ekilde olutuunu aratrmaya balar... Buradaki mnsyla tarikat, mesel; Nakibendlik, Kdirilik Rufilik gibi anlamayalm. Burada bahsedilen tarikat, fiilin veya ekilin ardn aratrma safhas olarak anlatlmaktadr. Nitekim melekt, melekler lemi olmann tesinde mnnn maddeye dnt lem olarak da bilinir. Cebert lemi ise mnlar lemidir. Cebert yani salt mnlar lemine ait mnevi sretler, melekt leminin soyut varlklar ile madde leminde ortaya karlar. Bir dier ifade ile, yani gnmz ilmiyle izah etmek gerekirse, kozmikalt bilin lemine ait mnlar, kozmik nlar araclyla madde leminin maddi sretleri eklinde dnrler. Bu evrensel mnda da byledir, bireysel yani insan mnda da byledir. Biraz daha aalm... Madde bedeninizle ortaya koyduunuz fiilleriniz vardr ki, bu boyuta tasavvufta "Ef'l lemi" ya da Nst veya ehdet lemi denilir. Grme, duyma, hissetme, alglama gibi zelliklerinizin olduu boyut ise Melekt lemi olarak anlatlr. Cesaret, cmertlik, titizlik, merhamet, hkmedicilik gibi zelliklerin olduu boyut ise benlik duygusu, ilim, irade,
28
kudret gibi vasflarla birlikte kiinin Cebert lemini meydana getirir. Her mn ve zellikten ar bir halde sadece "ben varm bilinci kiinin Lht Boyutunu tekil eder. Ayn zamanda bu boyuta "ZT lemi de denilir. -"Allah'n ZTI hakknda tefekkr etmeyiniz" hkm, bu tefekkrn imknsz oluu dolaysyla verilmitir. Hazreti Raslullah Aleyhisselmn, "Allah'n zt zerinde tefekkr etmeyiniz" buyruu, tefekkrn kaynann sfat mertebesinden kaynaklanmas dolaysyla Zt'a erimesinin imknsz olduuna iaret etmek iindir. Zira sfattan meydana gelen eyin zt ihts imknszdr. Yine bu blmde ok iyi anlamamz gereken son derece nemli bir husus daha var. O da u; Ayr ayr isimlerle anlatlan bu "lemler", gerekte birbirinden kopuk, belirli snrlar olan birbirinden bamsz katmanlar asla deildirler. Hepsi de herhangi bir kopukluk ya da bamsz blmler hli szkonusu olmakszn birbirinin ii ya da d eklindedir, bizim u andaki grme veya alglama kapasitemize gre. Gerekte ise, lemlerin farkll, bizim alglama kapasitemizin son derece snrl olmasndan kaynaklanmaktadr. nd-i ilhde bunlarn hepsi tek bir lemdir! Bu hususu daha deiik bir anlatmla yle de aklayabiliriz; Kesret lemi denen okluk grntsnn yerald lemde birbirinden bamsz grnen saysz varlk tespit
29
AHMED HULS
edilmektedir. Oysa bu saysz varlk "gz" adn taktmz snrl alglama kapasitesi olan ara yznden bize byle grnmektedir. Gerekte, ok yok, TEK vardr! nsan bedenini dnelim. Trilyonlarca hcreden oluan bir yap!! Her organ dierlerinden son derece farkl yapya sahip! deta, farkl dnce ve grev sahibi pek ok varln bir araya gelerek oluturduu tek bir beden grnts. Ama, varolu sistemleri ayn. Ayn zden meydana gelerek olumular. Biraz daha derine inerek konuya yaklaalm. Gzn alglama boyutunda milyarlarca tr grlmesine ramen, bir milyar defa byten elektron mikroskobunun bakyla ayn varlklar deerlendirdiimiz zaman grmekteyiz ki varlk says yz ksr atom trne inmektedir. Eer biraz daha derine inersek, evrende bulunan milyarlarca trn saysz anlamlar tayan dalgaboylar farkl mikrodalga yapdan ibaret olduunu greceiz. te bu noktada kesret yani okluk teklie dnm olacaktr. Pekok fikir ve hayal sahibi tek bir uur gibi! te Melekt lemi diye anlatlan, saysz mnlar ihtiva eden mikrodalga kkenli kozmik lem; cebert lemi diye anlatlan da o saysz mnlar hvi TEK bir KOZMK BLNTR! Bu Kozmik Bilincin tasavvuftaki karl NSAN-I KML veya Hakikat Muhammed, ya da deiik vasflar itibariyle Akl Evvel, Ruh-u 'zamdr! lemi ise Cebert'tur! Cebert leminde kesrete yer yoktur!
30
Burada tek bir bilin ve bu bilincin kendi znde bulduu saysz mnlar szkonusudur! te bu sebeple, kesret leminde yer alan ikilemlerin hi birinin varlndan ve vcudundan bu lemde szedilemez. Madde dnyasnda, fiiller boyutunda, yaplmas gereken almalar yaptktan sonra bir kii, kendisinde meydana gelen uyanklk ile konunun derinliklerini aratrma gereini duyar. Varln asln, zn, hakikat, kendisinin ve grdklerinin neden, nasl ve hangi gaye ile meydana geldiini aratrarak yukarda bahsedildii zere tarkat almalarna balar. Ve bylece Melekt leminin inceliklerine srlarna nfuz eder.
31
Melekt lemine nfuz eden kii burada mahede etmeye balar ki, pek ok varlktan oluan bu lemde fili hakiki TEK'tir! Her bir varlk, gerekte O TEK varln isteine uygun bir ekilde, O'nun irade ve kudretiyle kim ve grev yapmaktadr. Gerekte o varlklarn asla bamsz birer vcutlar yoktur! te bu seyre tarkat seyri denilir ve nihyeti Cebert lemine varr. Mahedesinde okluk kavram kaybolur, okluk grntsnn ardndaki TEK'in irfan balar! Kii bu durumda Nefs mertebeleri diye anlatlan sralamada 3. basamakta yer alan "Mlhime nefs" seviyesindedir! Ancak burada ok nemli bir nokta var ki, eer buray anlamadan geersek, daha ilerideki merhalelerde ok byk yanlmalar oluur. "Mlhime Bahsi" ve "Bilincin arn" isimli sylei kasetlerimiz de ve "TEK'N SEYR" ismli kitabmzda ok geni bir ekilde izah ettiimiz gibi, bu gei basama son derece
AHMED HULS
nemli bir ykseli blmdr. Eer "Mlhime nefs" mertebesi iyi tannmazsa, kii yanl deerlendirmesi yznden "kfr"e veya "gizli irke" ok rahatlkla debilir! Kii kendisini grrken, vehm benlii ortadan kalkmamken, Hak'kn dnda varlklar grme hli devam ederken ben Hak'km" demesi "kfr" yani hakikat inkr, gerei rtme hlini meydana getirdii gibi; Tek'lik yansra, okluk isbat dolaysyla gizli irke dme hlini dahi yaayabilir. "Mlhime", ilham alan anlamnadr. Yani bu dzeye gelen kii kendisinin stnde olan eitli mertebelerden gelen ilhamlar almaa balar; arnmas, nefsini tezkiye etmesi nispetinde. Bu sebeple de ilhamn geldii mertebenin zelliine gre hller yaamaya balar! Kh, Mutmainneden ilham alr, kh Rziyeden, kh Mardiyye'den! ve bu ilhamlar onda yaand sre iinde, o kendini sanki o mertebeleri yayormu, o mertebelerin ehliymi gibi hisseder. Oysa gerekte "mlhime" nefs durumunun tabi neticelerini yaamaktadr! Burann en byk zellii, kiinin kendisini, zaman zaman bir vcd sahibi birim olarak grmesine ramen, zaman zaman da varln TEK'liini alglama ve hissetme ynnden "ZNDEK" Hak'k mahede etmesi; ve bu yzden de "Ben Hak'km" diyebilmesidir. ayet tahkik neticesinde kendisinden bu ifade kyorsa, elbette ki bu hlinden dolay sulanamaz...Mzurdur! Ancak buralardan gemi, bu mertebenin inceliklerini iyi bilen bir aydnlatcs var ise ve kendisi de o kiiye gerekten inanp teslim olmu ise, burada meydana gelecek yanlglardan ve
32
ayak kaymalarndan dolay kolayca kurtularak bir yukar mertebeye terakki edebilir. Tevhid-i Ef'l, Tevhid-i Esm, Tevhid-i Sfat ve Tevhid-i Zt ve bunlarn neticesi olarak Fen-i Ef'l, Fen-i Esm, Fen-i Sfat ve Fen-i Zt bu makamda yerini bulur ve neticede Fenfillah balar! Bu seyir tasavvufta bir dier tanmlama ile iki trl sralama eklinde anlatlr; 1-erat - tarkat - mrifet - Hakkat. 2-erat - tarkat - hakkat - Mrifet.
33
Bu iki sralamada dikkat edilirse mrifet ile hakikatn yer deimesi sz konusudur. Gerekte ise bu iki sralama birbirinden ayr deildir. yle ki; erat - tarkat - mrifet - Hakkat - Mrifeti billah! Hakikatn ncesinde gelen, "mrifet" mlhimede "ilh ikram" yollu kulda hsl olan mrifeti ilhdir. zellikle "Rufa" sisteminde hsl olur ve yaanr. Hakikatten sonra, Mardiyye'de btn kemliyle hsl olan mrifet ise "Mrifetibillah"tr ki, sanki birincisiyle aralarnda sadece bir isim benzerlii vardr... Bu mrifetin yeryzndeki zuhur mahallinin 7'ler, 4'ler, 3'ler ve "Mferridun" gibi ok sayl snr vardr. Bu konudaki daha detayl bilgi "NEFS" isimli sylei kasetimizde mevcuttur. Ksmetse bu konuda kacak kitabmzda da yeterli bilgi aklanacaktr.
AHMED HULS
Evet, Hakikat, Mutmainnede yaanmaa balar. Yani, Cebert lemine nfuz Mutmainneden itibaren balar... Tam kemli ise Mardiye mertebesinde yaanr! Mardiye balang itibariyle sfat mertebesi, kemli itibariyle zt mertebesidir. Esasen, yeryznde - be kiiye takdir edilmi bulunan bu mertebelerden szetmek elbette ki pek bize dmez. Biz gelelim zerinde dnp anlamamz gereken hususlara. Cebert lemi, mutmainne nefs durumunda yaanmaya balanp Mardiyede zirvesine klr; ki bu leme de Hakikat lemi denilir. Ki bunun da neticesi lht lemidir.
34
Lht lemi ise "ZT lemidir ki bu lemin ne olduunu ancak yaayan bilir. Ne anlatabilmek mmkndr, ne de bilgi edinerek yayabilmek! *** "- Ya Gavs- Azm, hi bir eyde zhir olmadm, insandaki zhir oluum gibi!." Niye hi bir eyde zhir olmad "insan"da zhir oluu gibi?. nk, her bir varlk, belli sayda Allah'n isimlerinin mnlarndan meydana gelmi, sayl esm terkibidir. nsan ise "Cmi" isminin mns itibariyle tm isimlerin zuhur mahalli olabilecek kbiliyet ve istidatta YARADILMITIR! "NSAN" kelimesini iki manda anlamak gerekir. 1-nsn- Kmil. 2-nsan... Bildiimiz mnda, her birimiz!
Yukardaki beyitte ifade edilen mn ncelikle "nsn- Kmil" iin geerli olan husustur. Bugnk modern bilim neticesinde oluan dnce sisteminin eritii gerek olarak "KOZMK BLN" adyla tanmlanan Evrensel TEK uur tasavvuf almalaryla asrlardr tannan "NSAN-I KML"den baka bir ey deildir. Ne var ki, hakikatn modern bilimle deifre edilmesinden nceki dnemde, Evrensel srlar ve Evrensel gerek mecz, benzetme yollu tanmlamalar ile anlatlmaya allm ve bundan da farkl isimlendirmeler domutur.
35
te tasavvufta, "nsan- Kmil" modern dncede ise "Kozmik Bilin" adyla tannan Evrensel z, "Allah"n btn isimlerinin iaret ettii mnlarn ortaya k mahallinden baka bir ey deildir. "Allah" isminin btn mnlarnn "nsan"da zuhrundan birinci mn, Evrende ilh isimlerin zuhrudur. Evren, varolu kbiliyet ve istidat itibariyle Allah'n diledii, takdir ettii btn mnlar ikra kartabilecek durumdadr. Daha nce yaamlar bu durumu; Allah, ilmine ayna olmak zere "nsan- Kmil"i yaratmtr; diye trif etmilerdir. Dolaysyla, nsan- Kmil, "Allah"n tm isimlerinin biztihi zuhur mahallidir ki, bu yzden de, onun dnda hi bir zuhur mahalli mevcut olamaz. Bu itibarla, evrende algladmz her olu ve onun tad anlam bir ilh ismin ya da isimler bileiminin ortaya kndan baka bir ey deildir.
AHMED HULS
Birim insan anlamnda deerlendirirsek ayn cmleyi; Btn insanlar, tek tek zt, sfat, isimler ve fiiller mertebelerini cmi varlklardr. Her insan, zt- itibariyle Zt- ilh'ye, vasflar itibariyle sfat- ilhye, zellikleri itibariyle Esm- ilhye ve nihyet fiilleri itibariyle de murad- ilhye aynadr. Kendini ve asln ve aradaki irtibat idrk hli varlktaki, yani yeryzndeki tm canllar arasnda sadece insana hastr. Ve bu yzden de insan "Yeryzndeki Halife" olmutur! uur ya da yeni ifade ekliyle bilin, iki ynldr; Afka ve enfse.... Yani, da ve ze! Melek ve cin snfnda fka yani da, evreye dnk uur olmasna karlk; ze dnk, hakikatn bilme istikametinde bir uur kapasitesi mevcut deildir. Ki bu yzden insan "yeryz halifesi" olmutur. nsanlarn hepsinin, temel yaplar, itibariyle sahip olduklar bir kemlt vardr ki o da beyinleridir. Esasen beyin kbiliyeti olarak btn insanlar, btn zellikleri ortaya kartabilecek zelliklere sahiptirler... Ancak, her biri deiik kozmik tesirlere ya da orijinal ifadesiyle melek programlamaya mruz kaldklar iin; ve de farkl bilgi genetiine sahip olduklar iin birbirlerinden ayrlrlar. Ama buna ramen, neticede hepsi de belirli ilh isimler bileimidirler. Bu konuda geni izah "KENDN TANI" isimli kitabmzda mevcuttur. Netice olarak diyelim ki; ister nsn- Kmil, ister birimsel
36
mnda insan olsun hepsi de ilh isimlerin zuhur mahalli olarak vcd sahibidirler; ki dolaysyla, Allah onlardan daha cmi mnda hi bir varlkta zuhur etmemitir! *** "Sonra sordum Rabbime, dedim ki: -Hi meknn olur mu?. dedi ki: -Y Gavs- Azm, ben meknn meknym! Benim meknm olmaz! Ben insann srrym!." "Ben meknn meknym" yani mekn diye bildiin ey benim varlm ile kimdir. Dolaysyla senin mekn diye grdn ey; z, gerei itibariyle benim! Senin gz dediin alglama aracnn kapasitesi dolaysyla mekn diye bir ey gryorsun. Eer gzndeki perdeden kurtulursan, mekn diye bir eyin varolmadn grrsn. te bu sebeple gerekte "mekn" diye bir ey yoktur! "Ben insann srrym" beyanna gelince... Burada iaret edilmek istenen anladmz kadaryla udur: "nsan kelimesiyle tanmlanan varln asl z hakikat benim." Buzdan yaplm heykeli sudan ayr bir eymi gibi kabul edebilirsin ama iin aslna vkfsan bilirsin ki, gerekte var olan, buzdan heykel deil, sudur. Bunun gibi, ilhi isimlerin mazhar olarak varolmu ve isimlerin mnlar ile kim varlk olan insan, vcud itibariyle hi bir zaman mevcud olmamtr. Var olan yegne mevcut Allah'tr!
37
AHMED HULS
Bu anlalr ise, grlr ki, insann srr gerekten Gavs- Azm Abdlkdir Geyln tarafndan bize nakledildii zere, Allah'tr!
38
39
AHMED HULS
4 ^ "FAKR" HAKKINDA
"Sordum tekrar; dedim ki: -Ya rabbi; hi ier misin, yer misin?. dedi ki: -Yemem, fakrin yemesidir; imem de fakrin imesidir!." Bu beyan anlayabilmek iin "FAKR" kelimesinin anlamn iyi bilmek gerekir. "Fakr", paras - pulu, mal - mlk, evi - bark olmayan anlamnda kullanlmaz tasavvufta. "FAKR" hli "Yokluk" hlidir! Fakr de, "yokluk" hlini yaayan kiidir. Fakr'in mertebesi vardr; 1-Fakr 2-Fakrn fakr 3-Fakrn fakrnn fakr!
40
"Fakrmle iftihar ederim" anlamndaki hads-i Raslullah Aleyhisselmn burada iaret etmek istedii mn, ite yukardaki beynn da aklamasdr... Bu demektir ki; "Yokluum ile iftihar ederim!." Yanl anlamayalm, yoksulluum ile deil! Yani, Allah'n varl ve vcudu yannda, benim de bir varlm ve vcudum var deil. Sadece, Allah var ve ben aslm hakikatim itibariyle yokum! Eer kii, be duyu esaretinden ve artlanmalarn oluturduu kabullerden arnp, vehminin kabul ettirdii gresel benlikten kurtulabilirse, grr ki kendisi yoktur, sadece Allah vcd sahibidir!
41
Nitekim, bu yokluunu idrak etme sadedinde de "fenfillah" deyimi kullanlr. Bunun mns, Allah'n varl yannda kendi yokluunu hissetme ve yaama hlidir. te, bu yokluunu idrk etmi, yani fakr'e ermi anlamnda kullanlan, fakrin yemesi ve imesi benzetme yollu hakkn yemesi ve imesi olarak tavsif edilmitir. Benzetmenin tesinde zt ve benlii itibariyle elbette ki Allah bu gibi kavramlardan mnezzehtir.
***
AHMED HULS
5 ^ NSAN VE MELEK
"Ve dahi sordum... -Ya Rabb, melikeyi hangi eyden halkettin?. Dedi ki Hak Tel: -nsann nrundan halkettim; ve insan da nrumun zuhrundan halkettim" nce u hususu iyi anlamalyz; Yukarda anlatlan "NSAN" birimsel mnda insan deil, daha nce tafsilatl bir ekilde anlattmz "NSAN-I KML"dir. Yani, Evrensel insan. Esasen "nsn- Kmil" ismini ingilizceye evirenler hep "niversal man" diye evirmilerdir. Yani evrensel insan! NSAN-I KML'in ne olduunu anlatmak zere yazlm en tafsiltl ve ehliyetli eser, Abdlkerim El Ceyli veya Geylni ismiyle mruf Abdlkdir Geyln'nin torunlarndan olan ztn kaleme ald "nsan- Kmil" isimli eserdir. Bugn Kozmik Bilin diye ifade edilen Evrensel nsan esas
42
itibariyle, madde bir varlk deildir! Tasavvufta, nsan- Kmil'in bir dier ad da RUH-U AZM'dr! Yani, tm boyutlaryla evrenin kendisinden meydana geldii z cevher; Haytiyet vasf, "CAN'llk kayna oluu itibariyle RUH-U AZM.. lmi itibariyle, AKL-I EVVEL... Benlii itibariyle Hakikat- Muhammed ismini alan bu NSAN, kinatn z, cevheri, ana hammaddesidir.
43
Kinatta her ne var ise, hepsi de O'nun cevherinden, O'nun varl ile, O'nun istek ve iradesiyle meydana gelmitir... Elbette ki O'ndan meydana gelen her ey de Allah'n ilmi, iradesi ve kudretiyle ortaya kmaktadr... te bu sebepledir ki, elbette melike, insan'n nrundan meydana gelmitir! nsan ise, Rabbin nrunun zuhrundan meydana gelmitir. Yani, nsan- Kmil, Rabbin nrunun zuhrundan baka bir ey deildir. Rabbin nuru ise elbette ki kendisinden gayr bir ey deildir. yle ise NSAN, rabban zuhurdan meydana gelmi NUR'dur! Ki, evrenin asl, orijini de gene bu nurdur! Evrenin boyutlarnda varolan btn canllar, melekler de hep bu nurdan meydana gelmi varlklardr. Bir dier izah ekli ile, NSAN, Allah Tel'nn kendisindeki sonsuz - snrsz mnlar seyretmek zere meydana getirdii isimlerinin terkibi olarak yaradlm varlktr! Ancak fark ve idrk edilmelidir ki, burada yaradlm olan gerekte "insan" ismidir! Bu ismin msemms ise, Ztyla,
AHMED HULS
isim ve vasflar ile hep HAK Teldr! lhi isimlerin mnlarnn zuhr mahalli olan evren, tm boyutlar ile Hak'ka ayna olmakta ve onun yznde seyredilen hep ilhi mnlar olmaktadr. Bu sebeple basreti rten perdeler kalktnda grlr ki, her trl ekil ve kayttan mnezzeh varlk, her an, her yerde yalnzca kendisi olarak mevcuttur! Netice; NSAN, Allah'n Nur'unun zuhrudur!
44
***
45
AHMED HULS
6 ^ NSAN, ESM HMLDR!
"Ve daha sordum. -Ya Rabb-i Gavs, hi seni hmil bulunur mu?. Dedi: -Y Gavs- Azm. NSANI meydana getirdim beni hmil olmas iin... Ve kinat da, NSANI hmil olmas iin meydana getirdim!." "Beni hmil olmas" beynndan murad, maddi ya da fiziki tama deildir elbette ki. "Varlnda barndran" anlamnda. Ancak unutmayalm ki, bir insan var, bir de ondan ayr bir meknda veya boyutta mevcut Tanr var da; birincisi ikincisini bnyesinde barndryor, deil! Bir fiilin, o fiilli oluturan mny hmil olmas gibi bir tamadr burada kastedilen mn. Yani, mn fiilin iinde nasl mevcut ise, NSAN'n da rabbini hmil olmas ylecedir. Yoksa, olay mekn ve madde boyutlar iinde anlamak son
46
derece ilkel ve yetersiz bir dnce ekildir. nsann, ilh isimlerin zuhr mahalli olmas, yukardaki ekilde ifade edilmitir, mecz bir anlatm ile. Veya yle de bunu ifade edebiliriz; nsan meydana getirdim beni tayan olmas iin. Yani, benim vasflarmla meydana getirdim insan ki, benim isimlerimin mnlarn tayp onlar zhire kartmas iin.Ve tm boyutlaryla evreni de insan tamas iin meydana getirdi! Gnmzde Kozmik Bilin diye tanmlanan NSAN-I KML'in tm zelliklerinin, her an deiik bir ekilde ortaya kyla, varln devam ettiren kinat dahi, bu zelliiyle NSANI tayan olarak mevcuttur! nsan- Kmil'in sahip olduu zelliklerin ve mnlarn kuvveden fiile dn mahalli olan kinat, bu ynyle elbette ki, insan tamak zere meydana getirilmi olarak trif edilmitir. Bunu daha deiik bir ifade ile yle de dile getirebiliriz. NSAN'n saysz vasf ve zelliklerinin ortaya kmas iin meydana getirilmi yapdr kinat. Sanki, bedenin kendisi kinattr, z ruhu da NSAN-I KML ya da bugnn deyimiyle Kozmik Bilin!
47
***
AHMED HULS
7 ^ NSAN, TALEP EDLENDR!
"- Ya Gavs- Azm, ne gzel tlibim ve ne gzel talep edilendir insan. Ne gzel rakptir insan ve ne gzel merkbtur mkevvinat." "Ne gzel tlibim." Niye?. Talep ettiim eyi gerekletirmek iin, her eyi meydana getirecek g kuvvet kudrete sahibim. Talep ettiim eyi ele geirmekten kimse beni alakoyamaz. Talep ettiim ey iin her eyi oluturacak ilmim var. En gzel tlip, talep ettii eyi her istediini yerine getirmek sretiyle onu mutlu edendir. Dolays ile Allah, talep ettii her eyi elde edecek olan en gzel tliptir. Ve ne gzel talep edilendir insan. nk insan, tlibin talebine yolaacak btn zelliklere ve gzelliklere sahip klnarak ortaya kartlm, "ahsen-i takvm" yani en gzel, en mkemmel bir yapda halkedilmitir. nsann "ahsen-i takvm" yani en mkemmel yapda oluundan mn, onun, btn ilh isimlerin mnsn izhar edebilecek kbiliyet ve istidatta halkolmasdr. Bu yzden
48
insan, Allah'n ilim ve iradesi istikametinde her kemlat izhar edebilecek ekilde hazrlanmtr. Ve en gzel rakbdir insan; yani yol arkada, refakat eden anlamnda. Yani buradaki anlam, insann tm yaam boyunca arkadana uyum salamas, ona kar kmamas, isteklerini zevkle yerine getirmesi hliyle, Rabbine itaat etmesidir. te bu sebepledir ki insan, varolduu srece, Rabbinin tm dilek ve arzularn yerine getirecek zelliklerle bezenmi bir arkada hkmnde kulluunu yerine getirmektedir. Bu onun ne gzel rakb diye anlmasna vesle olmaktadr.
49
Ve ne gzel merkbdur mkevvinat. nsann zelliklerinin ikr olup seyredildii kinat ve iindekiler ne gzel, ne mkemmeldir... Elbette burada anlan insan, birimsel anlamda insan deil, NSAN-I KML'dir. Bir bilin olan NSAN-I KML'in tm zelliklerinin ortaya kt beden veya mahaldir evren ve tm ihtiva ettikleri eyler.
***
AHMED HULS
8 ^ NSANIN HAKKAT
"- Y Gavs- Azm. nsan srrmdr ve ben O'nun srrym!! Eer, insan indimdeki menziline rif olsayd, derdi ki, btn nefislerdeki nefs'im; bu anda mlk yoktur benden gayr! Y Gavs- Azm. nsann yemesi, imesi, mekn, hayatta duruu, yayl, konuuu ve susuu, yapt ii, tevecch ettii ey, gib olduu ey BENM. Sekni, muharriki ve msekkiniyim!." Bu beynda, kendisine aklanan bize nakleden Gavs- Azm Abdlkdir Geylni, iin btn hakikatn idrklar nne seriyor. "nsan srrmdr; ben de onun srrym!." nce u hususu hatrlayalm; Bu metnin tmnde insan kelimesiyle anlatlan mn ilk evvel "nsan- Kmil"dir. Daha sonra ayet ak msait ise, birimsel mnda insan da o kavram iinde yerini alr! te bu sebeple "nsan srrmdr; ve ben de onun srrym" beynn ncelikle "NSAN-I KML" iindir diyerek anlamaya
50
alalm. nsann srrdr Allah! Yani, insann srrn meydana getiren, btn ilh isimlerin mnlardr.insan ismi, o ilh isimlerin mn sretinin addr! nsan ismiyle anlan varlk asl itibariyle bir ilh isimler bileimidir! Ondan kan tm mn ve fiiller varln hep bir isimden veya isim terkibinden alr. Dier bir deyile, ilh isimlerin terkibinin mn sretinin addr insan. te bu sebepledir ki, insann srrdr. Gene Allah'n srrdr insan ve insann srrdr Allah. Zira, Allah'daki ilhi isimlerle iaret edilen mnlardr. "Eer insan indimdeki menziline rif olsayd." ayet insan, benim onu ekilde varettiimi bilseydi; kendi asln, hakikatn, orijinini, neyle, ne ekilde varolduunu bilseydi; kendisinin vcudunun varolmayp, "yok"tan varedilmi bir "yok" olup, varln meydana getiren yegne vcd sahibinin "BEN" olduumu, ve kendisinin de benimle kim varlk olduunu idrak etseydi; o zaman anlard ki, kendisi yoktur, kendisinin ismi altnda varolan gerek varlk, Allah isimlerinin mn terkbidir. Bu sebeple de, Yemesi, imesi, mekn, hayatta duruu, yayl ve konuuu ve susuu, yapt ii, tevecch ettii ey, gremedii ve bilemedii her ey hep O'dur! nk, kinatta hangi isim altnda her ne mevcut ise, hepsi de, Allah isimlerinin iaret ettii mnlarn bir terkip eklinde aa kmasndan bakaca bir ey deildir!
51
AHMED HULS
Kinat yoktur sadece Allah vardr demek; bu algladmz kinat yoktur deildir! Kinat, diye Allah'tan ayr kendi bana vcd ve varl olan bir yap yoktur, demektir. Zira her zerrede ve noktada, mahal ve mekn szkonusu olmakszn mevcut olan vcib-l vcd Allah'tr. Alglanan ise, O'nun isimlerinin iaret ettii mnlardr. Dolaysyla, nsan varolmayp, insanda zhir olan tm mnlaryla "Allah isimleri olduuna gre, insan ismi ardndan konuan "Allah" olur ki; elbette O da der: -Btn nefislerdeki NEFS'im BEN! Mlk benimdir... ve o mlk benim mnlarmla mevcuttur!
52
***
53
AHMED HULS
9 ^ ALLAHIN NEFS LE KAM!
"Ve bana buyurdu ki rabbim: -Ya Gavs- Azm, insann cismi ve nefsi ve kalbi ve ruhu ve iitii ve gr ve eli aya ve tamamn nefsimle izhar ettim. O yoktur, ancak BEN varm! ve BEN de onun gayr deilim!." Bir nce izah edilen hususlar burada daha da ak seik bir halde bize idrak ettiriliyor. nsann nefsini, cismini, kalbini, ruhunu, iitii ve grn, elini ve ayan, tamamn NEFSimle aa kardm; yani, bu isimlerin iaret ettii anlamlarn tmnn varl benim varlmla mevcuttur. imdi bir kere daha tekrar edelim; nsann nefsi, cismi, kalbi, ruhu, iitii ve gr, eli ve aya yni her eyi hep Hak'kn NEFS'iyle mevcut ve kim. Peki bu durumdainsan isminin ardndaki varlk kimin oluyor?. Bazlar zannediyorlar ki, insann bedeni kendine aittir de, o
54
bedenin iindeki ruh Allah'a ait! Oysa yukardaki aklama da gsteriyor ki, asla byle bir ey szkonusu deildir. "Allah", NEFS'iyle NEFS'inden meydana getirmitir bu saylan isimler ile anlatlan zelliklerin hepsini! Dolaysyla, insan isminin ardnda, varolan gerek varlk mutlak olarak sadece ve sadece "Allah"a aittir... Ancak hemen unu da belirtelim ki; Allah, herhangi bir ismin iaret ettii varln anlamyla kaytlanmaktan da mutlak olarak mnezzehtir!
55
Burada bir de u hususu belirtelim; Varlkta her ne alglyorsak ve alglanyorsa, hepsi de Allah'n isimlerinin iaret ettii mnlarn terkibinden meydana gelmi olmasna ramen, dolaysyla o ismin ardndaki varlk Allah olmasna ramen; Allah'tan gayr bir varln orada mevcdiyetinden szedilememesine ramen. gene de o varla "Allah" denilemez! nk bu takdirde o varlk ve ihtiva ettii mn ile Allah isminin iaret ettii varl kayt altna alm oluruz! te bu sebepledir ki; Algladmz ve alglanan her varlkta, her zerresinde ve boyutunda, Allah'n varl dnda hi bir ey olmamasna ramen; yine de ona asla "Allah" denilemez ve byle bir yanl anlama sonucu verilecek hkmden Allah kesinlikle mnezzehtir! Zira "Allah", her trl mn ile kaytl olarak dnlmekten beri, sonsuz - snrsz AHAD'dr!
AHMED HULS
Ve kii, "l ilhe illallh-ul Vhid-il AHAD" diyemedii, yani bu cmlenin mnsn idrk edip yaayamad srece "irki hafden" yani gizli irkten kendini kurtaramaz. te bu mhim sebepledir ki, Allah, insann nefsini, bedenini, ruhunu, kalbini, iiti ve duyuunu, elini ve ayan hep NEFS'iyle meydana getirmitir. Ve bu isimlerle anlan eylerin hepsi de O'nun NEFS'iyle kimdir. NEFS'iyle izhr olmutur. Dolaysyla gerekte insan diye bir bamsz varlk mevcut olmayp, o isim altnda Allah isimlerinin mn terkibi vardr.
***
56
57
AHMED HULS
10 ^ FAKR HAKKINDA - MEREB
".. Ve bana dedi ki: -Ya Gavs- Azm. FAKR ateiyle yanan ve ihtiya ateiyle mnkesir birini grrsen yakla ona; phesiz ki benimle onun arasnda perde yoktur!." FAKR ateiyle yanan, yni, "yok"luunun idrk ve hissiyat iinde olup, yakne ermi bir kiiyi grrsen, yakla ona! nk, orada beni bulursun! nk, o "yok"lua ermi kiinin varl benimle kimdir. Benimle grr, benimle iitir, benimle yrr. Elinde, dilinde beni bulursun! Ve sakn sanma ki, orada o kii var da ii yok olmu, onun iinde ben varm! Bu muhaldir! Hull yani baka bir varln iine girme diye bir ey asla szkonusu deildir! Ayrca iki ayr varln birlemesi yani ittihad da deildir bu! Allah'n varl dnda ikinci bir varlk mevcut deildir ki, Onun iine girme veya onunla birlemeden bahsedilsin.
58
Hilmi diye biri gerekte hi bir zaman varolmamtr! Kendini "Hilmi" sanmas, znden mahrum ve perdeli olmasndan ileri gelir! Kendini var sanan, karsndakilerin de var olduunu sanarak yaar ve basiretindeki bu perdeden kurtulamaz ise, lmtesi yaamda asla bu perdelilikten kurtulamaz. Perdeli olan sular! Perdesiz olan ise o fiilin hakiki filini seyrederek, O'na dil uzatmaz, gnl koymaz! te "yok"lua eren fakr, perdelilikten kurtulmutur. Allah'la arasndaki btn perdeler kalkm ve gznde gren, dilinde syleyen hep O olmutur.
59
ayet byle birini bulursan hi durma yakla O'na! nk bu Allaha yaklamandr! Bir de sanma ki, O, fakre ermeden evvel vard da bu yzden Allah'dan ayr idi! H! Gene varlnn tmnde mevcut olan Allah'd! Ne are ki, kendini ortaya karmay murad etmiyordu. Ne diyor fahri lem Muhammed Mustafa Aleyhisseltu ves selm: "FAKR iftiharmdr!." Yni bu demektir ki, "yok"luum ile iftihar ederim, zra varlm da mevcut olan Allah'tr! Vehim fitnesinden kurtulmu, kendimi Hak'tan ayr bir varlk olarak zannetmekten arnm, zmde var olan Allah' grm, bylece "ben"lik belsndan kurtulmuum! Emneti sahibine teslim etmi, izfi (gresel) benliin gerekte hi bir zaman varolmam olduunu idrak etmiim ki ite bu iftiharmdr!
AHMED HULS
Nitekim, bir Hadsi kudsde yle denmektedir: "A kaldm, beni doyurmadn; hasta oldum, beni ziyaret etmedin!." Buradaki iaret, sretin, ismin ardnda mevcut olan Gerek ve Mutlak Zt'adr! nk, hor hakr grdn, aaladn, suladn isimlerin ardndaki fil-i hakiki O`dur ve esm-i ilh O'nundur! Ve sen, bu perdeliliinden dolay af dileyip tvbe etmedike, ettiine piman olup, gerein hakkn ed etmedike perdelilikten asla kurtulamaz; bu hlinle lmtesi yaama geersen, ebediyyen m olarak kalrsn! Evet, Hazreti Raslullah'n burada bahsetmi olduu FAKR yani tam olarak "yok"luunu hissedip yaama hli ancak kendi vrisi olan son derece yksek mertebeli evliyaullahtan bir-ikisine nasip olur. Ki bu ztlara "Muhammed Mereb" denilir. Bir de "sev mereb" ve "Musev mereb" denilen zevt vardr bu evliyaullah arasnda. "sev mereb" olanlarda tebih hli, mahedesi ar basar. Zhir ismi ilhsi mahedelerinde arlkl olduu iin, grdkleri her nesnede nce Allah' tesbit ederler. "Musev mereb" olanlar ise tenzih arlkl mahede hlindedirler. "Btn" ismi varolularnda arlkl olduu iin, Hakk her eyin btnnda, znde mahede ederler ki, bu "neyi grsek, znde Hak'k mahede ederiz" cmlelerine yol aar. Elbette ki bu grte "Tenzih" esas arlk kazanr.
60
Velilerin hepsi de belli bir kemlta erdikten sonra ya "Museviyyl mereb" ya da "seviyyl mereb" olarak iki merebten birinde yerini alr. Ancak, nsn- Kmil, Gavs zaman olan Gavs- Azm, gibi "vrisi Muhammed" olan zevt kirm bu grev ncesinde, "muhammed mereb" olarak "tenzih ve tebihi" grlerinde cem ederler. Bunlarn dnda, fakr hlindekilerin hepsinde de ya tenzih ya da tebih arlkl gr hkimdir. Ve bunlarn cmlesi de Hak'tr!
61
Fakr tamam olduunda o mahalde seyredilen, grlen, konuulan artk kii deil, Hak'tr; esm-i ilhidir! Bu sebeple fakr hlinde olduu idrk edilen birisine rastlanrsa, ona olabildiince yakn olmak gerekir. Allah' daha iyi tanyabilmek iin. Zra belli bir sreti, ekli, kayd olmayan Allah' tanyabilmek, ancak O'nun bu tr kendini olabildiince ak ettii mahaller ile mmkndr. *** " Ve dedi ki bana: Yemek yeme ve ime ve uyuma, NDMDEK yerinde kalben ve basretinle hazr olmadka!." "ndimdeki yerinde" ifadesi kiinin hakikatna ynelmesi ve onun gereini yaamas iin ok nemli bir uyardr. Demektir ki bu, hakikatnn gereini yaamakszn yaptn en sradan iler bile senin iin bir eksikliktir! Bir insann hi bir nem vermeden gnlk hayatta en doal olarak yapt iler, yemek, imek, uyumak gibi beden
AHMED HULS
fonksiyonlardr. Oysa yukardaki uyarda bunlarn dahi "uyanklk" iinde yaplmasnn art olduuna iaret edilmektedir. Her an her yaptn ite, kendini bir beden, bir birim, bir beer olarak kabul etmeyi terkedip, varlndaki Hak'kn kuvvet, kudret ve iradesiyle senden bunlarn ktn mahede etmek zorundasn. eer, gerei gren perdesizlerden olmak istiyorsan! *** " Ve daha dedi ki: Y Gavs- Azm, benden, seferi btn yapmamakla uzak olursa bir kii, onu sefer-i btn ile mbtel klarm." "Sefer-i Btn" tasavvufta "seyr-i enfs" denilen znn, aslnn, orijininin ne olduunu bilme almalaryla hakikatn tanmaktr. Eer bir kii, kendi "BEN" liinin hakikatn asln aratrma almalar yapmazsa, bu eksiklii sonucu olarak hi bir eyin hakikatn anlayamaz. Bu yzden de hep iyz aramakla, neden, niin, naslla btni sebebler arayyla mrn tamamlar.... Ancak, "seyr-i enfs"yi tamamlayp, "BEN" liinin hakikatn idrk etmi olanlar, her ey ayn Tek Z'den meydana geldii iin, tm varl tanrlar ve sualleri de biter.
62
***
63
AHMED HULS
11 ^ VSL-YAKN-RYET
"Ve daha dedi ki: -Y Gavs- Azm. ttihad yle bir hldir ki, onu lisan anlatamaz! Kim ona imn ederse, kabul olur; ve kim reddederse o hli kfretmi olur!Kim vslden sonra ibadeti beeriyetiyle irade ederse, Allah'a irk komu olur!." "ttihad", genel anlamyla, iki ayr eyin bir olmas eklinde kullanlr. Tasavvufta ise, kiinin rabbiyle "BR" olmas eklinde anlalr. Gerekte ise, "ittihad" iki ayr varln birlemesi anlamna deil; ikilik anlaynn ortadan kalkarak "TEK"lik anlaynn yaanmaya balanmasdr. nki tasavvuf almalar sonucunda kii bilir, grr, idrk eder ve hisseder ki, evvelce sand gibi iki ayr varlk yokmu, var olan sadece " Allah" imi! te kiide kendi varlnn "yok"tan varolmu bir "yok" olduu idrkyla birlikte, sadece Allah'n mevcudiyetini hissetme hali "ittihad" diye tanmlanr.
64
"Kim ona iman ederse, kabul olur" ifadesinde anlatlmak istenen ise udur: "ttihad" kabul eden, olayn gereine bu ekilde inand iin elbette ki, bu yolda bir takm aratrmalar ve almalar yapacak ve bunun sonunda da o geree takdirinde var ise erecektir! Yani bylece kabul olacaktr! "Kim bunu reddederse, kfretmi olur" anlatm ise mutlak manda "kfr"den szetmiyor! Burada "kfr" kelimesi hakikat inkr anlamnda kullanlmtr. Yani, kim ittihad inkr etmek suretiyle hakikata giden yolu kendi kendine kapatrsa, o gerei inkr edenlerden olursa, bu ekilde kfretmi olur; bylece de ze ermilerden olamaz. Evet, bunlardan sonra bu blmn en can alc beynna geliyoruz: "Kim vslden sonra ibadeti beeriyetiyle irade ederse, Allah'a irk komu olur!." Bu ifadenin iaret ettii mny zebilmek, anlayabilmek iin nce bir ka noktay iyi deerlendirmek gerekir. Vusl nedir...? Yakn nedir...? R'yet nedir...? Vsl, senin ayr olduun sevdiine kavuman anlamnda kullanlr. Allah iin "vuslat"tan sz edildiinde ise, bunu daha derin dnerek deerlendirmek zorundayz. Zra, Allah, Hazreti MUHAMMED'N aklad ALLAH isimli kitabmzda son derece detayl ve ada bir ekilde izah
65
AHMED HULS
ettiimiz zere, ne TANRIDIR, ne de teNdedir! yle ise, Tanr olmayan, tede olmayan bir varlkla vuslat nasl olacaktr? Tasavvuf almalar kesinlikle bir iyi ahlk dernei almalar olmayp, varln ve kiinin hakikatn tanma, zne erme, vahdete kavumadr! Bu sebeple, vuslat, her var kabul edilen eyin z, asl, hakikat orijini olan Allah' nce bilme; sonra bulma; ve sonunda da Allah'n bk oluunun mnsnn ortaya kdr! Daha basit bir ifadeyle vuslat, senin var zannettiin vehminden doan ve be duyu ile beslenen izf kiiliinin "yok"luunu mahede ve idrk ederek; varlkta BK olann Allah olduunu biztihi yaamandr... Bylece sana, vuslata ermi, denir. Bu vuslata eriin ise basama vardr; 1 - lm-el yakn... 2 - Ayn-el yakn... 3 - Hakk-el yakn... Yukarda yazl olup, aklamaya altmz beyan, esas itibariyle Kur'n- Kerm'deki bir yet ile balantldr. Hatta, o yeti kermenin aklamas mahiyetinde sylenilmitir. O yet udur: "Va'bd rabbeke hatt ye'tiyek el yakn" (15-99) "Rabbine ibadet et yakn gelene kadar". Bazlar, zcdr ki, burada geen "yakn" kelimesini "lm" diye anlam ve dilimize evirmilerdir! Ve elbette ki
66
bu yanl eviri dnen beyinleri gerek hedeften saptrm ve kmaz yollara sokmutur. Kur'n genel olarak, "lm" anlamnda daima "mevt" kelimesini kullanmtr. Burada ise kastl olarak, "mevt" deil "yakn" kelimesini kullanmtr. nk burada anlatlmak istenilen ey "lm" deil, "yakn" halidir. "Yakn" nedir? "Yakn" bir hlin hakikatn, gereini alglama ve gereini yaamadr. Dolaysyla, "lm" de "yakn" ile erilen hallerden ancak bir tanesidir.
67
"Yakn", geree erme, olduuna gre; lmle de bedensel yaamn hakikat olan ruhsal yaama erilir. Ama "yakn", asla lm demek anlamyla kaytlanamaz. "Yakn"in basama vardr demitik... lm-el yakn; ayn-el yakn; ve hakk-el yakn.. lm-el yakn, tasavvuftaki anlamyla, hakikat bilgi yolu ile alglamak, idrk etmek anlamndadr. Ayn-el yakn ise, hakikat idrk ettikten sonra onu kendinde hissetmek ve bu istikamette bir mhede iinde olarak yaamaktr. Hakk-el yakn ise ilh sfatlarla, ikrm ilhi neticesi tahakkuk etmektir. "Yakn" kelimesini de bylece ksaca izah ettikten sonra gelelim "R'YET" kelimesinin anlamna. "R'yet" gr anlamndadr. Rya dahi grlen eyler eklinde anlalabilir!
AHMED HULS
Sret sahibi, ekli olan varlklar iin gr mnsnda kullanlabilen "Ryet" kelimesi, Allah iin kullanldnda ise "LM" anlamnda anlalr. Nitekim daha ileride geleceiz... Gavs- Azm Abdlkdir Geylan hazretleri, Allah r'yet konusunda yle der: "KM K R'YET, LMN GAYRI ZANNEDERSE, O GVENLMEYECEK ZANNA ALDANIP, MARURLARDAN OLUR." "KM K LMDEN SONRA HL R'YET STERSE, O PERDELLERDENDR" Evet, Allah' r'yet, Allah ilmiyle mcehhez olmaktr... nki Allah, madde gzle grlmekten mnezzehtir. Esasen gr denen ey, gerei itibariyle bir konuda ilim sahibi olmaktr! nki gerekte beyin kendisine gelen grnt sinyallerini deerlendirerek ilim sahibi olan bir merkezdir. Bu konu "TEK'N SEYR" isimli kitabmzda detayl olarak incelenmektedir. Arzu edenler oradan konuya daha geni bir biimde eilebilirler. Evet btn bunlar anladktan sonra, imdi aadaki cmlenin neyi anlatmak istediini deifre edelim; "Vuslattan sonra ibadeti beeriyetiyle irade edenler".. Vuslattan sonra, sen, "yok"tan varolmu bir "yok" olduunu idrk ettikten ve var olan yegne varln Allah'n esmy sfatnn zuhru olduunu mhede ettikten sonra, benlik varsaymndan kurtulursun. Bylece, "yok"tan varolmu olan sen "yok"a dner ve Allah Bak kalr!.. Bylece de vuslat tamam olur. Bu durumda sen "yok" olunca, "sen"e dnk btn istek,
68
arzu, hrs ve ihtiraslar da ortadan kalkar. Ne madd ne de mnev anlamda.te bu durumda sen ortadan kalktn iin, senden ibadet istek ve arzusu da olumaz! "Beeriyetiyle" demek, kendini var kabul eden, Tanrnn bir kulu olarak varln grmekte devam eden anlamndadr. Yukardaki bitiik anlam ise, iin hakikatn anladktan sonra, benliinde bir kuvvet kudret grp, fili kendisine ml eden eklindedir. Yni, fili hakikinin Allah olduunu fark ettii halde; kendinde g kuvvet grp, olay kendi vehm benliine balamak suretiyle Allah'a irk komutur; velev ki istei ibadet bile olsa! denilmektedir. Dolaysyla, kii vuslata erene kadar, yani yakn gelene kadar var sand vehminden doan benliiyle hareket edecek ve ibadet edecektir. Peki ya yakne erdikten sonra, "Hakikat" yaadktan sonra ne olacaktr?. badet bitecek midir?. Yakne erenin ibadeti biter! Ancak, ubdeti devam eder! Yakne erenin ibadetinin bitmesi ne demektir?..badet nasl biter?. Sonra ne olur?. Fiil, kula baland zaman ibadet adn alr. Fili Hakiki ortaya kp, kuldan sdr olan fiillerin Allah'a ait olduunda ise ubdet denilen yaam balar! Hemen u yeti kermeyi hatrlaylm: "ATTIIN ZAMAN SEN ATMADIN ALLAH ATTI!." (8-17) Atma fiili senden kt ama sanma ki sen varsn da o atma
69
AHMED HULS
fiilini sen meydana getirdin; atma fiilinin hakiki fili Allah't. "SZ DE, FLLERNZ DE HALKEDEN ALLAHTIR" (37-96) te bu gerei gremeyi, yani fili hakikiyi gremeyi; fiillerin fili hakikisi olarak vehmi benliini kabulleni, bir ynyle irk, dier ynyle de kfrdr! Fiillerin fili olarak kendini gr, Allaha kar kendini bir tanr gibi kabullenme sonucunu dourur ki, bu ynyle irke yol aar! te yandan fiili gene kendisinin meydana getirdiini zannedi, fili hakikiyi inkr sonucunu dourur ki, bu da kiinin inkrn yani kfrn oluturur. Kii, vehmettii yani gerekte var olmayp da var kabul ettii "Ben"liinin "yok" olduunu, var olan TEK Vcd'un Allah olduunu yakn ile yaad zaman, kfr de irk de biter, emaneti sahibine teslim etmi olur. te vuslnn tahakkukundan sonra bir ksm evliyaullahtan kan ve "atahat" denilen baz szleri bu ilimle deerlendirmek gerekir. Hallac- Mansur'un mehur "ENE'L HAK" szn dinleyen Mevlna Celleddin'in "Ne yani Ene btl m diyecekti?. Elbette Ene'l Hak der" dedii nakledilir. Mevlna Celleddin bunu nasl diyor?. Grerek! Yni, ryete erdii, ilme erdii, hakikata erdii, gereini yaad iin Hallac Mansur ismi altnda zhir olan varln HAK olduunu biliyor ve dolaysyla da O'na yakan elbette byle sylemektir diyor! Dier bir deyile, Hallac- Mansur konuuyor diyen binbir
70
perdeliler gibi deil; grdnn hakikatna ermi perdesiz evliyaullahtan biri olarak byle konuuyor. "Cppemin altnda Allah'tan gayr mevcud deildir" diyen evliyaullahn nde gelenlerinden Cneydi Badad'nin bu beyann dahi ayn ekilde anlamak ve sz sahibi hakikisine balamak gerekir. Zir "yok"un haddinden deildir "var"lktan dem vurmak! Vuslata ermilerin yaam ise neticede iki hlden biridir; Ya, " meczb" olarak kalmak.. Ya da, mnev vazife ile halk iinde, halkn yaamna uygun bir tarzda yeralmak.. "Meczb" kelimesi genelde halk arasnda deli divne olarak anlalr. Yemesine, imesine, giyim ve kuamna, oturup kalkmasna dikkat etmeyip, edep db bilmeyen kurallara uymayan birine ayet biraz da dinsel kelm ediyorsa, hemen "meczb" yaftas yaktrlverir. Oysa gerekte, "meczb", Allah'n cezbetmi olduu kii anlamndadr. Allah'n cezbetmesi sonucu, O'na ynelmi, O'nun varl yannda yokluunu idrk etmi ve nihyet yokolmu; varlnda Allah'n Bk kald kiidir "Meczb"! "ALLAH DLEDN KENDNE SEER." (42-13) yeti Kermesi bu gibi "seilmi"lerin durumunu ak seik vurgular! Hakiki mnsyla meczblar, Allah'n kendine setikleridir! Allah'n kendine semesi ne demektir?. Allah'n kendine semesinden murad, kiideki perdelilik oluturan vehim gcnn tasarrufunun ortadan kalkmasyla,
71
AHMED HULS
hakikatn tanmas; r'yete ve vuslata ermesidir! Ancak bu durum, perdeliler, gerei grmekten mahrum kalan, gznn grd kadar dnebilenler tarafndan asla anlalamaz! Konu buraya kadar gelmiken, akla taklabilecek u sualin de cevabn vermeden gemeyelim: "Ben vuslata erdim, gerei grdm, hakikat idrk ettim, artk bundan sonra ben ibadet etmiyorum! Ne yukarda bir tanr var ve ne de ibadete ihtiyac olan bir varlm." diyerek bir kiinin ibadetleri terketmesi ho grlebilir mi?. Bu hli yerinde midir?. Yapt bu i doru mudur?.
72
Bu gerekten tasavvufta son derece nemli bir konudur. Bir oklar, bu hususta kendilerine rnek olarak gsterilen kiilerin davranlarn da kabul etmezler. Mesel, derseniz ki; hakikata ermi bulunan Abdlkdir Geyln, Bahaeddin Nakbend, mam Gazal, Muhyiddin Arab, Hac Bekta Veli gibi zevtn hi biri de ibadetlerini terketmemilerdir. Hemen buna klf takp, onlar rnek kiilerdi, bunun iin yapmlard, derler. Oysa "ibadet" ad verilen bu almalar, Allah'n esm ve sfatn izhar kanunlar gerei ve sonucu olarak zorunludur ki, bunu idrk edemezler. "ALLAH'IN SSTEMNDE ASLA DEKLK OLMAZ" Madde bedenimiz, fizik bedenimiz nasl enerji ihtiyacn karlamak iin yemek - imek zorunda ise; "RUH" dediimiz "Halogramik dalga bedenimiz" de enerji ihtiyacn yani "nr"unu, ibadet denilen beyin almalar sonucu elde eder. yet bu almalar ihmal ederseniz, "nur"unuz, yani
lmtesi yaam bedeninizin enerjisi yetersiz kalr. Bunun neticesinde de hi holanmayacanz, size azb verecek artlar iinde hapis kalrsnz. Bu konuda da geni bilgi "NSAN ve SIRLARI" isimli kitabmzda mevcuttur. Hakikat yaamakta olan bir mahal, u anda yeryznde hayatna devam ederken, yaad hlin deil, bedenin iinde bulunduu artlar sonucu nasl yiyip imee devam etmek zorunda ise; ve bu yiyip-iii nasl hakikat yaamasna engel deil ise; ayn ekilde ruh bedeninin ihtiyac iin de o ibadetlere devam etmek zorundadr! Aksi takdirde, hakikat ne kadar bilirse bilsin, o enerji ya da "nur" eksikliinin sonularna katlanmak mecburiyetinde kalacaktr! Esasen, "hakikat", uur boyutunda yaanan bir eydir! Her boyut kendi varolu sistem ve kuralna gre yaanr! Gerekten hakikata ermi yakn sahiplerine de bu gizli kalan bir durum deildir. Bu sebeple de, eer bir kii de bu tr eksiklikler grlrse, genellikle onun henz tam anlamyla hakikata ermemi olduu, olaya kulaktan dolma kuru bilgiyle yaklamakta olduu dnlr! Zir, hakikatta, erita ters den bir durum grlmez!
73
***
AHMED HULS
12 ^ SAD-AK
"Ve daha dedi ki: -Ya Gavs- Azm. Kim saadet-i ezel ile saadete kavumu ise, ne mutlu ona. Bundan sonra mahrum olmaz ebeden! Kim ki ekvet-i ezel ile ak olmusa, yazklar olmu ona; ve o ebediyyen makbul olmaz!." Gerek "said" olu ve gerekse "ak" olu ezel bir hkm ilh sonucudur! Said, daha sonra almalaryla, yaptklaryla ak olmaz; ak de, yapabilecei tm almalarna ramen, sonradan said olmaz. Hkm, ezelde kesin olarak verilmitir; bunu sonradan deitirebilecek hi bir g de mevcut deildir. Bu konuda Allah'n hkmnn kesin olup, kiinin sonradan yapaca almalar ile asla deimeyeceini, "NSAN ve SIRLARI", Hazreti MUHAMMED'in aklad "ALLAH" ve "AKIL ve MAN" isimli kitaplarmzn "KADER" bahislerinde pek ok hads-i erf ile akla kavuturduk elimizden geldiince. Arzu edenler "KADER" konusunun gereini bu kitaplardan inceleyebilirler.
74
"Allah mahlkat bir karanlk iinde yaratt. zerlerine nrundan sat. O nurdan isabet alan saadete erdi... O nurdan isabet almayan da ekvette kald" melindeki bir hads-i Raslullah, bize bu konuda k tutan ok nemli bir aklamadr. Peki, bu ve benzeri hads-i erflerde anlatlan olay nedir ve niin byledir?. Kinatta mevcut olup, alglayabildiimiz veya alglayamadmz her ey, hep Allah'n bir veya birka isminin mnsnn ortaya kmasyla varolmu eylerdir.
75
Allah, kendisinde mevcut olan bu zellikleri seyr iin kinat "yok"tan, kendi isimleriyle, o isimlerin anlamlaryla varetmitir. te bu sebeple, ister "said"lik denilen hl olsun, ister "ak"lik denilen hl olsun, her ikisi de belirli Allah isimlerinin zuhru sebebiyledir. "SAD"lik denilen hl, beynin bir tr antiekim dalgas reterek bunu "nur" diye bilinen ismiyle "halogramik dalga bedene" yklemesi, yani kiinin "RUH"unun bu nura sahip klnmas hlidir. "K"lik denilen hl de, beynin antiekim dalgasn retmeyerek kiinin "RUH"unun yani "halogramik dalga bedeninin" bu enerjiden mahrum kalmasdr. Beynin bu enerjiyi retmesi veya retmemesi, ana rahmindeki 120. gnde alm olduu kozmik tesire (veya melein yazmasna) baldr! Ve bu tesiri alp almamas dahi, o birimin ezelindeki hkm ve
AHMED HULS
takdir-i ilhye baldr! ayet, onun "said" olmas hkmedilmi ise tm yaam ona gre programlanr. Ve o da programna gre olan ilerle megul olur. Hemen bu anda u hads-i Raslullah hatrlayalm: "Herkes ne i iin yaratlm ise, ona o iler kolaylatrlr." Evet, "ALLAH Adyla aret Edilen, ikr etmek istedii, seyr etmeyi diledii her mnya uygun bir sret yaratm ve onlar belirli fonksiyonlar yerine getirmek zere programlamtr. Artk herkes, kendi takdirinin gereklerini yerine getirecektir. Ne said, ak olur; ne de ak, bundan sonra said olur! Bu hususta anlalmas gereken ok nemli bir nokta udur... Allah'n indinde, 5 milyar insan ak olmu, 300 milyon insan said olmu, bunlarn hi bir nemi yoktur! nsan bedeninde -be hcre veya bundan ok daha kk boyutlardaki -be bakterinin yeri ne ise; Allah indinde beon milyar dnyann da yeri belki odur! Eer bu gerei iyi idrk edebilirsek, farkederiz ki, hkm ve takdirin deimesini dnmek abesle itigaldir! Yaplacak i, elden geldiince gelecekte iinde olacamz sistemi anlamak ve o artlara gre kendimizi hazrlamaktr! unu iyi anlayalm; Vcudun ald gdalarn posasnn zerinden getii alt tarafmzdaki hcreler nasl ki, "Biz niye dil zerindeki hcreler olmadk, o her an nice
76
lezzetleri tadyor! Halbuki bizim zerimizden o gdalarn posas geiyor, ki insanolu pis necis diye o posadan tiksiniyor! yle ise bizim suumuz neydi ki burada yer aldk?." diyemiyorsa... Her bir birim de yer ald planda grevini istiyerek veya istemiyerek fa edecektir! yle ise akll olan deirmenlere kar savamaz, aknty arkasna alarak en gereki bir biimde, en gzel almalarla, yarn pimanlk duymayaca hedefe ulamaya alr.
***
77
AHMED HULS
13 ^ FAKR'IN ASLI
"Ve daha dedi ki: -Fakr ve yoksulluu insan tayc kldm! Kim ona yolda olursa, menziline ular; sahralarda vdilerde dolamadan!." "Fakr hlini ve yoksulluu insan tayc kldm". diyor. Nereye tayor?. Hakikatna! Bir insann hakikatna eren yolda eer yolda "fakr" olursa, elbette ki o hedefine ular. Ne zaman ki insan, kendi varln; varlnn Hak'ka ait olduunu; "insan"n tm varlnn sadece ve sadece bir isimden ibaret olduunu; o ismin msemmsnn Allah'n isim ve sfatlaryla kim olduunu idrk ederse, yakn ile bilir ki Allah'tan gayr vcd sahibi mevcut deildir! Bu durumda, sahralarda vadilerde dolamadan, yni sonu gelmez bo hayllerde, vehim rn fikirlerle vakit kaybetmeden hedefine ulam olur!
78
yet bir kii, iinde yaanlan madde lemini ve iindekileri grerek, gerekten var sanrsa, kendisini var sanrsa, sonra bir gn herhangi bir ekilde yok olduktan sonra Allah'n Bak kalacan vehmederse, bu tamamen bo bir hayl ve aldantr! nk zaten madde lemi be duyunun var gsterdii bir lemdir. zne doru boyutsal bir yolculua klrsa, bu alglanan lemlerin "yok" olduu, "yok"tan varolmu bir hayl olduu gerei apak ortaya kar! te byle olunca, insann da, bu lemin iinde yer alan bir ferd olarak gerekte yok olduu kolaylkla grlr.
79
Ama gerek insann ve gerekse lemlerin yokluuna karn, ortada hangi isim ve resimle olursa olsun bir varlk vardr. Her an yeni bir an alan, buna karlk her trl kaytla kaytlanmaktan mnezzeh bir varlk...te O, Hak'tr! "Yok"u yok etmek muhaldir! Yoktan varolmu eyler de zaten yok hkmndedir; ve onlar da yok etmeye almak abesle itigaldir. yle ise biz, "yok" olduunu idrk ettiimiz varlklar "yok etmeye" uramakla vakit harcyorsak, yazk ediyoruz kendimize! Grdklerimizi yok etmeye uramak yerine, grdmzn hakikatn idrk etmek en kestirme yoldur! Hads: "Rabbim bana eyann hakikatn gster! te, ayet Allah bir kuluna kendine vsl olmay kolaylatrm ise, demek; o kiinin kendisinin gerekte varolmadn idrk
AHMED HULS
edecek istidat ve kbiliyette yaratlm olmas demektir. Allah'n, kendi isimlerinin mnlarn seyretmeyi dilemesiyle, kendisinin ve tm mevcdat diye bildiinin meydana geldiini anlad zaman, kii otomatik olarak "FAKR" hline der. Bu fakr hli ise tasavvufta fenfillah diye bilinen hldir. Yoklua yani "fakr"e erende eer "bak" olann yaam ba gsterir ise; gren gz, iiten kulak olarak aa karsa, yni ksacas ALLAH Adyla aret Edilen, Bk olduunu ortaya koyarsa, o zaman da bu hle "Bakbillah" denilir. Evliyaullah'n yksek mertebelilerinde zahir olan bir mertebedir bu. Seyreden, seyredilen ve seyir hep Allah'tr! *** -"Y Gavs- Azm. Muhabbet, seven ile sevilen arasnda perdedir! Seven, sevilende yok olduu zaman, yani seven sevilenle var olduunda, vsl hsl olur." Allah'a kar olan muhabbet, ak, sevgi denen hllerin tamam Cenb- Hakk'n nurdan perdelerinden bir perdedir! Fiiller lemine ait her ey, grld srece nrdan perdeleri; esm lemine ait her mn da nurdan perdeleri meydana getirir! "Muhabbet, bir birimden, dier bir eye olur." Bu sebeple de, Allah'a olan muhabbet dahi znde "ikilik" anlam tad iin "irki haf" yani gizli irk ihtiva eder. Ki bu da elbette perdelilik yani gerei grememe hlini ortaya koyar.
80
Bu yzden, sevgi, sevenle sevilen arasnda hicap (perde) dir denmitir. Ne zaman bu perde kalkar?. Sevgi ne kadar artarsa, seven o derece sevilenle ilgilenmeye balar. nihyet sevgi o dereceye ular ki, sevdiinden baka bir ey dnemez olur. deta deli divne olur! te bu yakc duygularn etkisiyle, sevdiini zam llerde tanmaya ve bundan sonra da ona ulamaya alr. Ancak sevilen Allah olunca ve o iyi bir ekilde tannnca, idrk eder ki, varlnn her zerresinde ve tm "BEN"liinde mevcut olan Allah'tr!
81
te bu tespit ile birlikte artk demeye balar; "Ben yokum ancak O var! Ben bir glgeden, bir haylden, vehim ile var sanlan bir zandan ibaretim; gerekte var olan sadece Allah'tr"! Bylece o kii ortadan kalknca, "ikilik" mevhumu ve mefhumu da ortadan kalkm olur. dolaysyla perde de! Bundan sonra yaanr ki, "gren gzdr, iiten kulak; tutan eldir, yryen ayak!." Bak olan Allah'tr! *** "- Y Gavs- Azm. nsan, lmden sonra ne olacan bilseydi, dnya hayatn srdrmeyi temenn etmez; her an, beni ldr, diye yalvarrd!." Yukardaki beynda geen, "lmden sonra" ifadesindeki "lm" kelimesiyle, bildiimiz fizik lme iaret edilmiyor. Burada bahsedilen "lm", bir hads-i erfte anlatlan ve
AHMED HULS
"lmeden nce ln" eklinde gnmze kadar gelmi olan lm eklidir. Bir fizik lm vardr, madd mnda. Madd bedenin kullanm d kalmasyla birlikte, bilincin (uur)un ruh bedenle yaamna devam etmesi hlidir. Bir de mnev lm vardr. "lmeden nce l!." hads-i erfi bu lm trnden bahsettii gibi, u hads-i erf dahi gene bu lmden bahseder: "nsanlar uykudadr, lnce uyanrlar!." Eer insan, "lmeden" yani fizik bedenini yitirmeden evvel, benliinin gerekte yok oluunu idrk sretiyle "lr" ise, bundan sonraki yaam izah etmek mmkn deildir! Bu sebepledir ki, insan, mnev anlamda yani uur boyutunda lmek, daha dorusu lm tadmak sretiyle, uykudan uyanrsa, yakne erer! okluk kabulnn getirdii trl sknt ve azblar onun iin son bulur. Beeriyet isminin ardndaki hakiki "VECH"i seyre balar. "NE YANA DNERSEN ALLAH'IN VECHN GRRSN" yeti onun iin akla kavumu olur! te bu ekilde olacaklar bilse insan, elbette her an "beni ldr" diye yalvarr durur. Demek oluyorki, burada bahsedilen "lm" fizik mnda, intihar anlamnda bir lm deil; uur, bilin boyutunda, var sanlan vehm benliin ortadan kalkmas sretiyle "uyankl" temin edecek olan mnev "lm tad"tr! ***
82
83
AHMED HULS
14 ^ HAYRET HL
"Y Gavs- Azm, kymet gnnde, indimde mahlktn en sevgilisi sar, dilsiz, kr, hayrette olan ve alayandr! Kabirde de bu byledir!." Tamamiyle mecz iaretlerden oluan bir beyn... "Kymet gnnde". Her eyin iyznn, gereinin ortaya kt anda! "yevm" hem "gn" anlamnda kullanlr, hem de "an" anlamnda kullanlr. Burada istikble dnk belirli bir kymet gn anlalabilecei gibi, hereyin iyznn ortaya kp ikr olduu, hakikatnn anlald "an" diye anlamak da mmkndr. Hatta denilebilir ki, burada esas vurgulanmak istenilen mn bu ikincisidir. Kymetten murad olarak "iyzlerin, gereklerin ortaya kt an" kavramn anlarsak, gerisini de u ekilde yorumlamamz son derece kolay olacaktr: "Halkolmularn en sevgilisi." Ztmda, ehadiyyetimde yaarken kendi sonsuz mnlarm seyretmeyi murad ettiim
84
iin esm mertebesine tenezzlm dolaysyla var kldm birimlerin en sevgilisi yani beni izhar istidadna sahip olan. "Sar"; varlklarn birimselliinden, izf benliklerinden, vehminden doan benliklerinden ykselen sesleri duymayan. "Dilsiz"; vehm, izf gerekte varolmayan benliinden szetmeyen. kesret halinde konumayan. yokun kavgasn yapmayan! "Hayrette olan";
85
O gne kadar var sand varlklarn gerekte bir varlklar olmadn grmek sretiyle hayrette kalan. Burada hemen Hazreti Muhammed Mustafa Aleyhisselmn u duasn hatrlayalm: "Allahm, hayretimi arttr!." Tasavvufta hayret makam vardr. Bu makama gelen kii, gnbegn perdelerinin kalkmasyla hayretten hayrete der. nk, o gne kadar eitli artlanmalarn tesiri altnda, yanl bilgiler sonucu, olmayan eyleri var sanarak yaarken; iin hakikatna ynelme sonucu, eyann hakikatn grmeye balaynca byk hayretlere der. Hayretin sebebi her eyin hakikat olan Allah'n esmsn seyrin neticesidir. "Alayandr"... yle gerekleri mhede eder ki bu seyir srasnda elinde olmadan alama hli zuhur eder kiiden. in olabildiince hakikatn, Abdlkdir Geyln Hazretlerinin bu "Risle-i Gavsiye" isimli eserine dayanarak aklama
AHMED HULS
yapmamza ramen, gene de bir yerde durmak mecburiyetinde olduumuz yle gerekler vardr ki, bunlar yazamyoruz. te bu gerekleri gren-bilen vel alar! Elde olmakszn alar. o gerekler alatr insan. "Eer, siz benim bildiklerimi bilseydiniz, az gler ok alardnz!." Bu hads-i Raslullh, ite yukarda anlatamadmz geree iaret etmektedir. Ki ehli bunu elbette bilir. "Kabirde de bu byledir"... lm tadm bulunan birimin bedeninin iine defnedildii toprak ukura kbir dendii gibi; lmeden evvel lm kiinin bedenine dahi "kabir" denilir. Hatt ehli arasnda, hakikat yaayan kiilere, "kabrini srtnda tayan" denmesi dahi mehurdur. Yni bu ifadesiyle, hakikatn yaanmasnn, dnyada, bir bedenle yaanrken gereklemekte olduuna iaret ekilmektedir.insan, bu dnya hayat iindeyken, hkm ve takdiri ilh sonucu belirli almalar yaparak, lmeden evvel lecek, bu ekilde "uyanacak", hakikat ve Hakk grecek ve ondan sonra da bedeninin mr kadar, kabrini srtnda tayarak hakikatn gereini yaayacak. "Sar, dilsiz, kr, hayrette olan" tanmlamasn tasavvuf stlahyla yle de anlatmak mmkndr; "Allah' bilenin dili tutulur" hkmnce, gzndeki perdesi kalkarak, Zt- ilhyi mahede eden sar olur, izf varlklardan ykselen szleri ve hkmleri iitmez olur; hakikat aklyamayaca iin, dili konumaz olur, bilir ki
86
hakknda konuaca varlk O'dur! Her an O'nun yeni yeni nlarn seyretmekten hayrette olur. Ki dnyada da hirette de byledir. *** "-Ya Gavs- Azm, beni gren sualden mstani olur her hlinde; grmeyen ise faydalanamaz sualden, o da iin kliyle perdelenmitir!." Ayn-el yakn hline geip, direkt olarak Hak'k mhede eden her eyin hakikatn ve dolaysyla srrn zer. Byle olunca da sualleri biter. nki btn suallerin gerek TEK cevabna ermitir
87
Ne, neden, niin, nasl, hangi hikmete dayal olup bitmektedir, bunlarn hepsinin de cevabn alr. nki o, ana msebbibi ak seik grmekte, neyin ne sebeble olutuu sistemine vkf olmaktadr. Buna karlk; Hak'k grmekten perdeli olan ise, dalgal bir denizde, kalasa tutunup da dalgalarn arasnda bir oraya bir buraya savrulan kimse gibi, cevab olmayan saysz sorular arasnda bocalar durur. "Kl", yani lflamakla vakit geiren kiinin, sistemli ve derin dnceyle zlebilecek gereklere ermesi imknszdr.
***
AHMED HULS
15 ^ SIRR NEE
"-Y Gavs- Azm. Btn ruhlar raksederler kalplarnda kymete kadar; elest birabbikm sznn mnsndan dolay, sonra da derler ki, Rabbimizi grdk!." Btn ruhlarn kalplarnda raksetmesinin anlam, onlarn, her an kendilerine ulaan yeni yeni tecelllerin hkm altnda ekliyle kulluklarn yerine getirmelerinin oluturduu srr ne'edir! Onlarn iinde bulunduklar bu hl ayn zamanda onlarn ftr zikirleridir, ki bu duruma u yeti kerme iaret eder: "H BR EY HR OLMAMAK ZERE, HER EY O'NU ZKREDER! FAKAT SZ, ONLARIN ZKRLERN ANLAYAMAZSINIZ" te bu sebepledir ki, btn varlklar, varolu asl grevleri itibaryle her an kendilerinden dileneni yapmaktadrlar ve bununla da zikir hllerini muhafaza etmektedirler; ve bu hl onlarn raksedileri olmaktadr. Bu iin hakikatna vkf olmayan kiilerin, varolu hikmetlerinden bhaber olmalar sebebiyle, onlarn bu kulluk
88
hllerini deerlendiremeyileri, onlarn baz davranlarna "ktlk" ya da "msiyet" gibi izf yani gresel deerlendirme ile bakmalarndan meydana gelmektedir. "Elest birabbikm" hitbnda ise gerekten ok byk bir SIR sakldr. "Ben sizin rabbiniz deil miyim" diye tercme edilip, anlalan bu ifade gerekte zhir olan varlklarn btnndaki ok zm olan bir srr dile getirmektedir. Bu byk sr "birabbikm" kelimesinin iinde gizlidir!! Buradaki "B", zn tekil eden, "rabbin" deil miyim, anlamn tamaktadr!
89
Dolaysyla kiinin Z'nden rabbini mhede ve tesbit imknna sahip olduu mjdelenmektedir. "Nefsine rif olan rabbine rif olur!." Hads-i erfi dahi ite gerekte bu yeti kermenin iaret ettii azm srr aklamaktadr. Ruhlarn, rubbiyet tecellilerine mahl olup, rubbiyet hkmlerinin anlamlarn ortaya koymakla grevli olduklarn anlatmaktadr. "HAREKET EDEN H BR MAHLK YOKTUR K, DARE VE TASARRUFU O'NDA OLMASIN! KESNLKLE RABBM SIRATI MSTAKMDEDR" (11-56) Rabbin rubbiyet tecellilerinin hkm altndaki btn yaratlmlar, O'nun zlerinden gelen hkm ve iradesiyle fiiller ortaya koymaktadrlar ki, bu hl de onlarn mecz ifadeyle raksedileri, bir dier ifade tarzyla zikirleri, kulluklarn yerine getirileridir. Bu mny sadece insan ve hayvan boyutuyla deil, tm evrensel varlklar olarak anlamak mecburiyetindeyiz...
AHMED HULS
16 ^ RYET, LMDR!
Ve daha dedi ki; -Y Gavs- Azm; kim ki ilimden sonra (bir de ayrca) r'yet isterse o mahcbtur (perdelidir). Gvenilmeyecek zanna aldanp, kendini beenmilerden, marurlardan olur!." R'yeti ilmin gayr baka bir ey zannediyorsa; hakikat ilmini elde ettikten sonra ayrca bir de r'yet diye bir ey var zannediyorsa, o kii hicp altndadr, yani perdelilerdendir! "lim, ilim bilmektir, lim, kendin bilmektir. Sen, kendin bilmezsin; Bu nice emektir?." Beyitleriyle rahmetli Yunus Emre'nin iaret ettii gibi, gerek mnda ilim, kendini, znn ne olduunu bilmektir. Dnyadaki eylerin neden ne halde olduunu veya neye dneceini bilmek, kiiye geici yararlar salar. Kiinin gerek menfaati ise "Z"n bilmekte yatar. Bu sebepledir ki,
90
asrlardr, saysz insan kendini Allah'n yoluna vermi, vuslata ermek iin hadsiz hesapsz eylerden vaz gemitir. Hangi yoldan olursa olsun, btn tasavvuf ehlinin hedefi, dnyada yaarken, hakikat rten perdelerinden kurtulup, vuslata ermek, hakikatn gereini hakkyla dnyada bulunduu sre iindeyken yaamaktr. te bu sebepledir ki, btn tarikatn gerek gayesini anlam kiilerin tek hedefi "r'yeti ilh"dir! "R'YET" nedir?." "R'yet"in ne olduu hakknda daha nce biraz anlattk. imdi r'yetin ne olduunu daha etrafl bir biimde aklamaya alalm. "R'YET", "LM"dir! Orijini itibariyle kinat, ilimden ibarettir! Gerekte, grlen hi bir ey, grld zere mevcut olmayp; evrensel ilim sretleri ve bu ilim sretlerini deifre eden ilm alglayclar mevcuttur! lm alglayclar dahi ilim kapasitelerini genilettikleri lde, "Muht"e yaklarlar... Ve sonuta Bk olan TEK LM kalr! Aklayalm dedik, ama galiba henz pek bir aklama olmad! yle ise biraz daha detaylara girelim... Hazreti Rasl Aleyhisselm mehur hads'inde yle diyor: "lim in'de bile olsa, alnz!." Burada bahsedilen "lim", Hakikat ilmi'dir. nk, insann btn gelecei bu ilmi elde etmesine baldr!
91
AHMED HULS
lim, esas itibariyle ikiye ayrlr. Geici yarar salayan ilim, ebed yarar salayan ilim. Mevcut, okluk lemine dair btn ilimler, geici yarar salayan ilimler snfndadr. nki bir sre iin, o varln yaps dolays ile veya varolu gayesi istikametinde faydal olacak olan ilimdir. Hakikat ilmine dair olan ilim ise asl gerek ilimdir. Herhangi bir konuya balanmadan sadece "ilim" kelimesiyle Hazreti Raslullah'n bahsetmi olduu "ilim" hep "Hakikat ilmidir ki, bu tm mevcdatn znde sakl olan SIRRI bildiren ilimdir. Hakikat ilmi, gzle grlecek sr yani ekli, maddesi olan bir nesne deildir. Dolaysyla ister madde gzyle, ister rya eklinde grlmesi szkonusu olan bir ey deildir HAKKAT ilmi! Hakikat ilmi, gzle grlecek, yani r'yet edilecek bir ey olmaz ise; O yce ilmin ZTI nasl grlebilir ki?. te bu sebepledir ki, kim ba gzyle veya rya eklinde Allah'n grlebileceinden sz ederse, bu kii ilmin znden mahrum olmas sebebiyle konunun hakikatndan mahrumdur. Zira "ALLAH smiyle aret Edilen, Hazreti MUHAMMED'N aklad ALLAH" isimli kitabmzda akladmz zere, bir madd yap deildir! Dolaysyla maddeye dayanan be duyu ile anlalmas da mmkn deildir! Bu sebepledir ki, Allah isimli, sonsuz-snrsz yce varln gzle grlmesi mmkn deildir. Bu arada baz bilgi sahiplerinin aklna taklabilecek u soru olabilir. Gerek Hazreti Raslullah ve gerekse Evliyallah'n nde
92
gelenlerinden baz zevtn ryalarnda, Allah' bir insan sretinde grdklerine, dair nakiller mevcuttur. Bunlar elbette ki yalan deildir. Ancak ryann ne olduunu iyi bilmek gerekir. Ryalar, eitli mnlarn, o mnlara uygun sretlere brnerek bize grnmesi hlidir. Esas itibariyle, her ey yani her grnt, Allah Tel'nn eitli isimlerinin mnlarnn bir srete brnm hlidir. Hatt daha gereiyle, biz o mnlar, beynimizdeki zel alglama sistemi ile, grntler, sretler eklinde alglarz. Evet, konunun en can alc noktas burasdr.
93
Gerekte, evrende mevcut her ey, bizim bir altmzdaki boyutta dalga yani nsal yap hlindedir. Nasl televizyon dalgalar dediimiz ey gerekte bir tr, belirli frekanstaki dalgalardr ama bnyesinde ses ve grnt barndrmaktadr. Televizyon kendisinin zel yaps dolaysyla, bu dalgalarn iinde bulunan mnlar ekranda bir grnt eklinde tarafmzdan alglanmaktadr. Ayn ekilde, evrende, mevcut, her biri de belirli anlam tayan dalgalarn bir ksm gzbebeimizin alglama snrlar iinde kald iin beynimize transfer edilmekte ve bylece de bunlar beyinde deifre edilerek sanki grntsel varlklarm gibi tarafmzdan alglanmaktadr. Yani, bize, beyin zelliimiz dolays ile varm gibi gelen grntler aslnda ilmi ifrelerdir. byle olunca, anlalmaktadr ki, gerekte her ey bir ilimdir ve btn ilimlerin z, asl, orijini, hakikat da "ALLAH LMDR!
AHMED HULS
ALLAH Adyla aret Edilen ise, "lim" isminin iaret ettii zere, ilim sahibidir. Hayattan sonra, gelen ikinci zt sfat itibariyle LM sahibidir. Ve nihyet ZT LMDR! Varl, madde ve ekilden mnezzeh olann ise elbette ki r`yeti muhaldir. Ama R'YET de haktr! Evet, ite bu sz konusu olan "R'YET" de "LM"dir ki Abdlkdir Geyln hazretleri bize burada bu gerei idrk ettirmeye alyor. "Kim ki r'yeti ilmin gayr zannederse" yni, kii gerekten madde veya ekil olarak grlecek bir Rabbi olduunu zannetmekte ise, o kii farknda olmadan haylinde var olan bir tanr mevhumuna tapmaktadr. Allah bu tr zanlardan mnezehtir! Czler leminden, birimler leminden szediyorsak, bunun muhtab akl czdr. Vehmin hkm altnda olan akl demektir bu ayn zamanda! Akl kl ise melekt leminde mevcut olan akldr. Bu akln has sreti ise Cebrail ismiyle melek vasfyla bilinen varlktr. Akl kl, sretli olarak, znden, rabbinden gelen ilim ile Cebrail Aleyhisselm Nebilere, Rasllere ve evliyay kmmeline ilim transferi yapar! okluk (kesret) lemindeki en geni kapsaml ilim, Akl Klln ilmidir. Vhidiyet mertebesinde "Tek"lik leminde geerli ilim ise, Akl Evvelin ilmidir. lim sfatndan kaynaklanan bu ilim, esmnn mnlarn ihtiva eder. Bir dier ifade ekliyle, "TEK"in sahip olduu zelliklere olan ilmidir, de denilebilir. "Akl- Evvel" ismiyle "Hakikat- Muhammed" denilen varln
94
ilmine iaret edilir. Bu yce varln "can" ise "RUH-U AZM" ismiyle tannr ki, lemde mevcut olan btn ruhlar, bu tek ruhtan meydana gelmitir czlere ayrlma szkonusu olmadan. Bu sebeple de hi bir zaman, bu iin hakikatn bilenler tarafndan "ruh-u czi" diye bir tanmlama kullanlmamtr. Zira "ruh-u czi" diye bir eyden bahsolamaz. Ruh-u Azm tecezz kabul etmez! Hayat sfat ynnden Ruh-u Azm, lim sfat ynnden Akl Evvel ve rade sfat ynnden "MRD" olan Hakikat Muhammed'nin lemi de cebert tur! Bir dier tanmlama ile, Hakikat Muhammed'nin btn Lht, zhri ise ceberttur ki, her halkrda bu mertebede okluktan bahis almas mmkn deildir. Srf ilim mertebesidir bu mertebe! Ksacas, "Hakikat"; hakkel yakn yaanacak bir mevzudur. Birimin zhir gzyle tede bir yerde grecei bir ey deildir!
95
***
AHMED HULS
17 ^ FAKRDE DLEYEN, ODUR!
"Ve dedi ki bana: -Y Gavs- Azm. Benim indimde fakr, hibir eyi olmayan deildir! Belki fakrler onlardr ki, emirleri her eyde geer! Bir eye "ol" derler ise, o ey olur!." Halkn genelde anlad mnda fakr mal, mlk, paras pulu, evi bark, eyas olmayan kiidir. Oysa yukardaki aklamada, "fakr" kelimesiyle kastedilen gerek mnnn bu olmad vurgulanmaktadr. "FAKR" hliyle hallenmi kii anlamnda "fakr" kelimesinin kullanlmas gerekliliine iaret eden bu aklama ayn zamanda "FAKR" hlini yaamakta olann ok nemli bir vasfna iaret ekmektedir: "Emirleri her eyde geer. Bir eye ol derlerse, o ey olur" Bu husus, gerekten son derece nemli ve bir o kadar da iyi anlalmas gerekli bir husustur. BZ BR EYN OLMASINI STERSEK; -OL- DERZ VE O EY
96
OLUR Dileme ve "ol" hkmn verme burada "fakr"e izfe edilmektedir. Dier bir ifade ekliyle, "fakr"in dilemesi ve "ol" hkmn vermesi, Hak tarafndan kendi nefsine balanmaktadr. Gerek udur ki; Dileyen ve "ol" hkm ile istedii eyi olduran TEK'dir! z'den bakan iin. dileyen ve hkm yerine gelen Allah'tr!
97
Kesretten vehim hkm altnda bakan iin ise, dileyen ve "ol" hkm veren gene Allah'tr; ancak bu durum izfeten ve ikrmen kuldan izhar olmaktadr. "Bir kul yararl almalar ile bana yakn elde eder. Artk ben o kulumun grr gz, iitir kula, syleyen dili, tutan eli yryen aya olurum." eklindeki hads-i kudsi ok mehurdur. Burada anlatlmak istenen mnnn bir aklamas gibidir Gavs- Azm Abdlkdir Geyln'nin bu beyn. Bir kul yararl almalar ile kendi varlnn varolmayn idrk ederek, Allah yannda vehm benliinin "yok"luunu yaad zaman, artk ondan ikram yollu Hakkan sfatlar zhir olmaya balar. Hakkan sfatla grr, hakkan sfatla iitir ve hakkan sfatla syler. "Ol" der ve o ey de olur! Elbette, hakkn emri nasl olur da yerine gelmez?. Demek ki, "fakr"den zhir olan Hak'tr ve elbette ki onun emri de yerine gelen bir emirdir.
AHMED HULS
*** "Ve dedi ki bana; -Y Gavs- Azm. Cennettekilere, zuhrumdan sonra ne lfet vardr, ne de (daha byk bir) nimet; atetekilere zuhrumdan sonra ve vahet vardr ne de hurkat (bilmezlik)." Allah'n ok uzun zaman iinde istidatlar nisbetinde cennet ehline kendini bildirmesi szkonusudur. Cennet nimeti dahi bununla tamam olur. Esasen bu yle bir nimettir ki, bundan daha by hayl bile edilemez. Cennet ismiyle trif edilen ortamda yaayan kii, o ortamn artlarna ve yapsal zelliklerine gre, hayl edebildii her eye kavuacaktr. yle ki, isteyip de gereklemeyen hi bir arzusu olmayacaktr. te, bu kadar nimet iinde olmasna ramen, Hakk'n kendisine zuhru ylesine bir biimde iinde bulunduu yaam deerlendirmesine yol aacaktr ki, bunu u anda, bu dnyada izah edebilmek mmkn deildir. Nitekim bir hads-i erfte bu nimet hakknda yle denilmektedir: "Allah cennette m'min kullar iin yle bir nimet hazrlamtr ki, hi bir kulak iitmemi, hi bir dil sylememi ve hi kimse onu hayl etmemitir. "Bu cennette en son verilecek olan o nimettir ki, nasl bir ey olduunu hakkyla bilebilmek mmkn olamaz. Dier taraftan cehennem ismiyle iaret edilen insana azap verici ortamda, eitli skntlar iinde bulunan insana da yle bir ekilde bu gerek ak olacaktr ki, bundan daha azap verici
98
hi bir ey olamaz. Bu gerein ak olmas cehennemdekiler iin en byk azap kayna olacaktr. Cehennemdekilere Hakk'n zhir olmas niin en byk azab verecektir?. Son derece basit. Cehennemdekilerin znden gelen bir biimde Hakikatlarnn HAK olduu hissedilecektir. Bu hissediten sonra Hak olarak varolmann getirecei zellikleri de idrk edeceklerdir. Bu hissediten ve zlerinde bulutan sonra bu halin gereini yaama imknn yitireceklerdir.ite bu yitiri onlar iin en byk azap kayna olacaktr.
99
Bu zuhurdan sonra cehennemdekiler iin bilgisizlik hli ortadan kalkacak, umutlar tmyle snecek ve iinde bulunduklar ortama boyun emekten bakaca yapacaklar bir ey kalmayacaktr. *** "Y Gavs- Azm. Her kermden Kermim, her rahmden rahmim." Zhirde grlen eitli varlklardan ortaya kan btn kerem ve merhamet hllerini gerek oluturucuyum anlam vardr bu ifadede. eitli birimlerden kerem eseri olarak ikramlar grlebilir; ve gene eitli birimlerden rahmet yollu merhamet eserleri grlebilir. te o rahmet ve keremin gerek kayna olarak hakiki Kerm ve Rahm olan Ben'im; demektedir Cenb- Hak! Ayrca, her hangi bir zuhur mahallindeki kerem ve rahmet ne ldedir; o zuhur mahalli gibi sonsuz sayda zuhur
AHMED HULS
mahallinde srekli olarak kerem ve rahmet izhr eden yce Zt nerededir?. te bu yzdendir ki, her zhir olan kerem ve rahmetin ardnda gerek Kerm ve Rahm olan Allah mevcuttur.
***
100
101
AHMED HULS
18 ^ UYUMA, K GRESN!
"-Y Gavs- Azm. ndimde avam gibi uyuma, beni grrsn! Sordum, dedim ki: -Y Rabbi, indinde nasl uyuyaym?. -Cismin lezzetinden syrlarak; nefsin ehevtndan arnarak; ruhun anlk kaymasndan kurtularak; ve ztnla fen bularak uyu! "ncelikle unu anlayalm; Burada bahsedilen bir yataa girip veya bir halnn stne kvrlp da orada uyumak deildir! "Uyku" hliyle bahsedilen husus, burada, "insanlar uykudadr" hads-i erfinde bahsedilen mndaki bir uykudur! Yani, beden mnda "uyku" deil; "uur" mnda "uyku"dan szedilmektedir bu beyanda! Neydi bu "uyku" hli?. Eer bir kii kendini sadece bu et - kemik beden olarak var sanyor, lemi de be duyuyla algladklarndan ibaret olarak
102
kabulleniyor ise; kendisinin, beden ve ruhun tesinde "uur"dan ibaret bir bilin varlk olduundan haberdar bile deilse, o kii hi uyumadan daima ayakta dolasa dahi "uyku" hlindedir. Ve tm algladklar da rya hkmndedir. "lmedike" de uyanamaz! "ndimde avam gibi uyuma! ki hakikat gresin!." Uykuda olan, kendi haylindeki dnyasnn grntleriyle yani ryalarla mrn tketir gider. Uykudan uyanmak iin ilk yaplmas gereken ey, dnce dnyan be duyu kaydndan kurtarmaktr.
103
Grdn kadar dnmek yerine; dnebildiin kadarn grebilmektir ama! Hayvanat grdkleri kadar yaar, tesini dnemez. nsan ise gznn grdklerinin ardna dnerek erebilir. yle ise, Ben neyim, nasl varm. varolan her eyin ardndaki g nedir? gibi sorularla dnmeye balamal ve daha da derinliine gidilerek, btn ve varln asl ve orijini tannmaya balamadr. "Avam gibi uyuma." nk sana uyank olmak yakr. Ne kadar uyank olursan ol, bir bedene bal olarak bu dnyada yaamak zorunda olduun srece, son derece hafif de olsa, sende bir uyku hli olacaktr. Ama bu hl, avamn uykusu deildir ite! "Peki nasl uyuyaym..?" "Cismin lezzetinden syrlarak..." Kendini bir beden kabul etmekten dolay, cismn, madd lezzetler peinde koarak, bu tr lezzetlerin esiri olarak yarn
AHMED HULS
dnyada brakp gidecein eylere deta taparak deil! Parapul, seks, giyim kuam, ev-eya, vasta peinde koarak, daima daha iyisini elde etmek iin mrn harcayarak deil. "Nefsin ehevtndan arnarak..." "Nefs", "ben"liktir! Benliin arzularndan arnarak. Nedir "Ben"liin arzular..? Makam, mertebe, an, hret, isim, nvan, saylmak, sevilmek, hrmet grmek, deer verilmek, methedilmek! te bunlarn hepsi "ben"liin arzulardr. Yani nefsin! Genelde tasavvufla derinliine ilgisi olmayanlar tarafndan nefs ile tabiat birbirine kartrlr. Oysa nefs ayrdr, tabiat ayrdr. Cismin lezzetinden diye balyan blmde tabi zelliklerden yani kiinin tabitndan bahsolundu. Bu blmde ise "nefs"in isteklerinden bahsoluyor. Madde ile ilgili istek, arzu ve zevkler tabit ile alkaldr; mnev istek, arzu ve zevkler ise "nefs" ile alkaldr. Bir kii, ben yle yemeyi, yle yatmay, yle seks yapmay seviyorum dedii zaman bunlar hep tabiatnn sonucu oluan eylerdir. Kiinin tabiatna uygun olan eyler, ona ho, gzel gelir; tabiatna yani bedensel terkibine uygun olmayan eyler de tadsz, lezzetsiz, zevksiz gelir. Btn bunlarn direkt olarak "nefs" ile alkas yoktur. Buna karlk, "Nefs" kelimesiyle anlatlan ey tam trke karl ile kiideki "Ben" duygusudur!
104
ki, sigara ve bu trden kiinin terkedemedii eylerin hepsi de nefsin deil tabiatn bal olduu eylerdir. Nefsin baml olduu eyler ise en bata "hkmetme ynetme" duygusudur. "Hayr, ille de BENiM dediim olacak" gibi cmleler hep nefisten kaynaklanr ve nefsin kuvvet derecesine iaret eder. Nefsin ehevtndan yani arzularndan syrlabilmek iin iki yol vardr: 1-Nefsin isteklerine olabildiince kar karak, uzun vdede nefsin bu isteklerini kreltmek.
105
2-Nefsin hakikatn idrk etmek sretiyle, izf ve vehm (var kabul edilen) nefsin isteklerini kle almaz hle gelmek! Kii normal artlar ve evrenin artlandrmas sonucu, kendisini bu beden ve bedene baml ruh ve dahi bu bedenle kim varlk kabul ettii iin, tabidir ki, birimsel tatmin iin yaar.ite bu yaay da en bata nefsin ve tabiatn istekleri dorultusunda olur. Hakikata ermek isteyen birim, eer, en bata kendisini bu yanl bilgilenmeden kurtaramazsa, kendini bir birim olarak kabule devam ederse, yolu hayli etrefil demektir. Bu sebeble en kestirme yol, nce "nefs"in hakikatn anlayp idrk etmek; sonra da artk gerekte varolmayan fakat kiinin program gerei var kabul edilen izf (gresel) nefsi kontrol altna almak gerekir. "Ruhun anlk kaymasndan syrlarak" Vehminin var sandrd mevhum varlklar grme hline dmekten, birimler mhedesinden syrlarak.
AHMED HULS
Birinci basamakta, tabiatn isteklerinden kurtulmak. kinci basamakta, nefsin isteklerinden kurtulmak. nc basamakta Ruhun, ki; burada uur anlamnda kullanlmakta, yanl tesbitlere kaymasndan kurtulmaktan szediliyor. Beyinin istidat ve kbiliyetine gre ortaya kan uur, bilin, beyin tarafndan tm zellikleriyle ayn anda ruha yklenir ve bu uur sonsuza dek yaamna, eitli devreler geirerek devam eder. Bu sebepledir ki; burada uur, ruha izfe edilmitir. uurun kaymas, ruhun kaymas tbirleri ile anlatlmaya allan hle Mevlna Celleddin de gzn al deyimiyle iaret eder ki, btn bunlardan idrk ettirilmek istenilen mn hep ayndr. Kesret mhedesinden kurtulmak. okluk kabuln terk. Eli, aya, ba, kula, gz, ayr ayr mstakil canllar olarak grme halinden kurtulup; tmnn iinde ayn tek kan, tek can, tek irade hkmn icra etmektedir diyebilmek. Bir birimde, insan var, hayvan var, cin var, melek var bunlarn her biri de kendi balarna diledikleri gibi yayorlar; kinat babo braklm hadsiz hesapsz canlyla dolu gibi bir gr, tamamiyle o kiinin varlklarn hakikatna, aslna orijinine nfuz edememekten doan okluk grdr. Ruhun yani uurun kaymam hlinde iken ise; eitli uzant ve zellikleriyle tek bir bedenin varolduunu ve bu bedenin tmyle tek bir uur ve iradenin hkm altnda olduunu anlayabiliyorsak. Ayn ekilde tm dnyann, gne sisteminin, galaksinin, milyarca galaksiden olutuunu
106
dndmz evrenin ve tm boyutlaryla ve bu boyutlara ait varlklaryla kainatn gerekte tek bir beden ve yap olduunu; bu yapda TEK bir UUR, TEK bir RADE, TEK bir KUDRET'in hkm srmekte olduunu mhede ederiz. "...Ve ztnla fen bularak uyu!." Bu basamaktaki arnmay gerekletirdikten sonra da, "ztnla fen bularak" yaamna devam et! Bu beynn en can alc noktas bu cmlecik. Ztnla fen bulmak ne demek?.
107
"Ztm" dediin "z"nn gerekte var olmadn; "z"nn Hak'ka ait olduunu, O'nun varlyla mevcut ve kim olduunu; Hakikatnn sadece ve sadece "O" olduunu idrk et. Ki bylece izf ve vehm benliinin asla varlk kokusu almadn anlam olasn. Bylece de "yok"tan varolmu "ben"liin, ztn tekrar "yok" olsun! Ve neticede Bk olan VECHULLAH hkm ikr olsun. "HER EY YOK OLUCUDUR; BK OLAN RABBNN VECHDR." Ki ehli iin her an bu byledir... Ve bu seyr ebeden devam eder.
***
AHMED HULS
19 ^ AR NEDR? FAKRIN KEML
" Ve dedi ki. -Y Gavs- Azm. -Lebbeyk y Rabb'el ari'l azm..? Rabb-el Kerm ve Rahm. -Ya Gavs Azm. Ashabndan kim sohbetimi isterse, ona FAKRI; sonra FAKRIN FAKRINI; ve sonra da FAKRIN FAKRININ FAKRINI tavsiye ederim... Bylece, FAKR hlinde onlarda BEN'den bakas kalmaz!." Evvel, "Rabb'el ar'l zm" tanmlamas zerinde duralm; Ar zerinde hkmn yrten Rabb! "Ar" dendii zaman genelde gklerin tesinde, gkleri ve dnyalar kapsamna alan bir kat dnlr. Sanki telerde bir yerde bir yce kat var, o bu dnyalar kuatm, Rab da onun stne oturmu aadakileri oradan gzlyor ve ynetiyor!!! "Krs" ismiyle iaret edilen yap "galaksi"dir!
108
"Ar" ise melekt ile cebert lemi arasndaki muhayyel snrdr! Ef'l lemi diye bilinen fiiller lemi yani kesret lemi, tmyle melekt diye bahsedilen lemdir. Bunun bir st ya da alt boyutu olarak tanmlayacamz, esm lemi yani Allah'n isimleri boyutu ise srf mndan ibarettir ki bunda kesret yani okluk kavram mevcut deildir. "Rab ar'n zerindedir" ya da "Rahman ar'n stndedir" gibi tanmlamalar ile hep, melekt leminin iine giren her eyin ilh isimlerin tasarrufu ile mevcudiyet ve devamlarna iaret olunur!
109
Yalnz burada bir nemli husus daha vardr ki, onun da ok iyi anlalmas gerekir. Ar, meknsal deil boyutsaldr! Yani belirli bir meknda ve mesafede deil; her birimin, birimiyetinden zne doru gidite yer alan bir boyuttadr "AR"!.. Yani boyutsal derinliktedir Ar, meknsal deil! Rahman ve Rabb'n "ar" zerinde yeralmas demek, o varln zt vasflarla ve esm-i ilhnin mnlaryla kim ve mevcut olmas, tasarrufunun her an ilmi ilh dorultusunda Rabb'n elinde olmas demektir! Gelelim imdi "FAKR" konusuna... Daha nce "fakr" konusundan bir hayli szetmitik. imdi de bu hususu biraz daha amaya alalm... "Fakr"n mertebesi vardr: Fen-i ef'li meydana getiren veya fen-i ef'l sonucunda oluan "FAKR".
AHMED HULS
Fen-i esm ve sfat neticesinde oluan "FAKR'IN FAKRI". Fen-i zt neticesinde oluan fen fillah hli olan "FAKRIN FAKRININ FAKRI". Birincisi, ef'l yani fiiller leminde meydana gelen btn fiillerin hakiki failinin Allah olduu idrk edilir. Bu sebeple de, bahsedilen mhede iinde olan kiiden "sulama-itham" kalkar. nk artk hakiki fili grmektedir. Fili hakiki ise "l ys'l"dir! Yni, yaptndan sual sorulmas mmkn olmayandr. Fili hakikiye iaret eden yetler unlardr: "ATTIIN ZAMAN SEN ATMADIN, ATAN ALLAH`TI!." "SZ DE FLLERNZ DE ALLAH HALKETT!." Bu idrk, zerinde biraz daha derin dnlr ise nemli bir uur sramas daha getirir ki o da udur: Mdem ki fiilleri meydana getiren Allah'tr, yle ise o fiillerin ortaya kt mahal de Allah'a aittir! Dolaysyla O, yaptran deil yapandr! Fiili meydana getiren fili hakki, yani o fiili ortaya koyan O'dur! Dolaysyla ne fiil gryorsak, onun meydana getiricisi hep O'dur. Yalnz burada unu iyi bilmek gerekir; Resim, ressamn eseridir; ressamn kafasndaki dnce veya duygunun ekle girmi hlidir ama, resim ressamdr diyerek, ressam o resimle kaytlamak, snrlamak asla mmkn deildir. Bunun gibi, herhangi bir fiili meydana getiren Allah' o fiil veya anlam ile, yahut da suretiyle kayt altna almak ok byk
110
dncesizlik ve anlayszlk olur. Btn bunlar renip yaamaya alrken; <"ALLAH" LEMLERDEN GANDR> yetinin iaret ettii "tenzihiyet" yani kaytszlk ve snrszlk, prensibini de asla gzard etmemek mecburiyeti vardr. Varlk O'dur ve yapan O'dur idrkna erildiinde, FAKRIN FAKRI yaamaya balanr. Birim "yok" olup varlk O'na ait olunca; hliyle bunun neticesi olarak kendi varlnn da "yok" olduunu farkeder. Kendisi "yok"tur ama gene de var olan bir ey vardr. te o zaman farkedilir ki var olan TEK varlk Hak'tr.
111
Bylece, bu mertebede "vahdeti vcd" yni varolan her eyin gerekte yok olup, sadece ve sadece "Hak'kn mevcut olduu mhede edilir. Burada hemen unu farketmek de son derece elzemdir: "Panteist" gre gre, her ey vardr ve bunlarn tmne TANRI denilir. "Vahdeti Vcd"a gre ise, ayr ayr saysz eyler mevcut deildir; bu gzn grme yetersizliinin getirdii bilin yanlgsdr; gerekte TEK bir vcud vardr ki; sr yani maddi bir vcut deil, mnevdir bu vcud! VECH denilen bu vcd ancak bilin gzyle veya kalp gzyle grnen bir vcdtur. Ksacas, mevcdt yoktur, TEK vcd vardr! Bunun da tesine geilince. Bu mhededen de ileriye geilirse eer, bu defa, Ehadiyet'i ilh'de, mutlak "BEN"lik kavram dahi yok olur ve "H"lik
AHMED HULS
oluur! "H"lik yani "'m"dan ne bir mertebe olarak szedilebilir ne de hl olarak."Allah 'm dadr" hkm bu nokta ile alkaldr! Allah iin, daha dorusu "ALLAH isminin iaret ettii mn iin, zaman bildiren gemi, hl, gelecek kavramlar kullanlamaz! Allah, bu kavramlardan mnezzehtir! Bu sebeple, Arapada, "Allah 'm 'da id" denilmise dahi, bu muhtaba olay anlayna gre izah etmek iin kullanlm bir ifadedir. Biz dahi kitaplarmzda bu ifadeyi bylece naklettik. Ancak dorusu ve gerei odur ki; Allah, zaman kavram ile kaytlanmaktan mnezzeh olduu iin, ".....idi" veya ".....cek" kavramlarndan beri olarak, sreklilik mns iinde anlalmaldr! Bu yzden de hads-i erfte geen mny ehlullah, "Allah 'm dadr" olarak mahede eder. Ezelen ve ebeden! Ve hatt ezel-ebed kavramndan mnezzeh olarak! te bu durumda FAKRIN FAKRININ FAKRI meydana gelmi olur!
112
***
113
AHMED HULS
20 ^ RFAN MERTEBELER HRRYET
"Ve daha dedi ki; -Y Gavs- Azm, ne mutlu sana mahlkatma Rauf olabilirsen; ve ne mutlu sana onlarn hatalarn balarsan!." "Rauf" ismi birime izfeten ok byk ve geni balayclk olarak anlalr. "Rauf" isminin gerek tecellsi ise "Mardiyye" isimli nefs mertebesinde yaanr. Vhidiyet mertebesinin yaam olan mardiyye bilincinde, varlktaki tm sretler, o bilincin organlar gibidir ve tmnde tasarruf eden O bilintir! Bu sebepledir ki, O'nun yannda tm de balanmaya deerdir! Kendi tecellilerini seyreden, grr ki, grmektedir ki, onlardaki tm fiillerin hakiki mutasarrf kendisidir, elbette ki balayc olur. Esasen, bu mertebede, yanl-doru yok, hikmetlerin zuhru vardr
114
*** " Ve daha buyurdu ki; -Ey Gavs- Azm. Zhidleri nefis yolunda; rifleri kalb yolunda; vkflar ruh yolunda kldm. Nefs'i de HR olanlara mahl kldm.." "Hrlerin kalbleri srlar kabirleridir." demilerdir. "Zhidleri nefis yolunda." mcadele ile megul kldm; Zhidler, nefis terbiyesi iin eitli eylerden ellerini ayaklarn ekerler. Nefsin terbiye olmas gayesiyle evden barktan eker elini ve bir lokma bir hrkaya kalana kadar her eyden eker elini eteini. Ama gene de nefsinin isteklerinin sonu gelmez kolay kolay. Bu yolda mrn tketenlerin says hadsiz hesapszdr. "Arifleri de kalp yolunda" mcahede ile megul kldm; rif, irfan sahibidir. Hikmetler ve hikmetlerin msebbibi ile megul olur. Eserden messire yani eserden eseri meydana getirene ulamak gayesiyle mcadele verir durur. rif, kalp mertebesinde melekt leminin varlklar, tecellleri ile meguldr. rife gre, Hak'tan ve O'nun tecellilerinden baka bir ey yoktur. "O yle diledi, O byle yapt, O bu hikmetle bunu meydana getirdi; O'nun tecellileri yledir, byledir." gibisinden her an O'nunla meguldr. "rif"in iyi bir mertebesi vardr; ama, yine de, elde edemedikleri elde ettiklerinin yannda hesaba gelmez! Her yerde ve eyde Hak'k grmesine ramen; bir Hak vardr,
115
AHMED HULS
bir de kendisi. Nazarnda ok Teke dnmtr ama; bir O Tek vardr, bir de kendisi! okluktan km, iftlie girmitir! Hl nazarnda bir "O" vardr, bir de "O"nu tesbit eden kendisi!.. Yani, dier bir deyile "irki haf" veya ak deyimiyle "gizli irk" devam etmektedir. Bu hl "mlhime" nefs mertebesinin hlidir. Burada bahsedilen "rif"tir; "rif-i billah" deildir. 3. nefs mertebesinde olana "rif"; irfanna, "mrifet" denilir. 6. nefs mertebesinde olana "rif-i billah" irfanna da "Mrifeti billah" denilir ki aralarndaki fark hadsiz hesapszdr. Birincisinde henz "velyet" tahakkuk etmemitir; nk "velyet" 4. basamak olan "mutmainne"de balar. kincisindeki "velyet" ise, kmmelne ait aktbiyettir ki, "drtler", "yediler" gibi zevt kirmn nefs hlidir. Zhidlere gre rifler hayli yksek mertebe sahipleri olmalarna ramen, dereceleri kendilerinden bir yukardakiler olan "vkfn" yannda hayli dktr. "Vkflar da ruh yolunda meguldr..." Hakikat mertebesi ehilleridirler... Vkflar, "ruh" boyutunda kendilerini tanmlardr. Burada bahse konu olan "ruh", vehim yollu kabul edilen birimsel ruh deil, "Ruh-u Azm"dr. Bu sebeple de, bu mertebedekiler, vahdet mertebesinde, okluk kavramnn iine giren her eyden ber olarak yaarlar! Vahdet mhedesi hlindedirler. iinde, esm-i ilhyeyi seyir
116
Buras, hakikat mertebesine tekbl eder.Kendi isimlerinin mnlarnn trl nlarn seyir hlindedir. Kim mi?. Elbette ki O! Birimin ne haddine! Btn bunlarn yaamn devam ettiren, Bk olan Hak'tr! Ancak ne var ki, tm kemlta ramen, bu seyir dahi esm lemine dnk olduu iin; "zt" mertebesine nisbetle, zti ilim indinde kesrete dnk bir mertebe durumundadr. Bu tecellinin yaand, bu nn bulunduu mahl, hakikate vkf olmu anlamnda olarak "vkfyn" diye anlr. Vkf olmular... "Mukarrebn" diye de anlrlar. Allah'a hakkel yakn olmular anlamnda olarak. Bu mertebe velyetin en st mertebelerindendir. "Zt" tecell bu zevt kirmda "berk tecell eklindedir. Bir de bunlarn tesinde zamann nsan- Kmil'ine ve Gavs'na has olan "Tecell Zti" vardr ki; bu zevtta bu durum daimidir. te onlar iin anlatlan, "NEFS'i hr olanlara mahl kldm" ibaresidir. Mutlak mnda "NEFS"="BEN" onlarn mahllidir! Zt'n tanma mertebesi yni... Ztyla ztn biliin, lemde zuhr yollu izhar iin meydana gelen bir ndr bu! "HR" kelimesi gerekte sadece bu zevt iin kullanlr. Ve onlarn kalbleri, yani bilinleri Allah'n ilmiyle dolu bir hlde hadsiz hesapsz srlarla doludur.
117
AHMED HULS
Bu mertebedeki "Zt ilim hakknda ne bugne kadar bir aklama yaplmtr, ne de bundan sonra byle bir aklamann yaplabilmesi mmkndr! Zt ilimden szedilmesi muhaldir! "Allah'n zt zerine tefekkr etmeyiniz!." eklindeki Hazreti Raslullah Aleyhisselmn beyn ite bu geree iaret eder. nk Zt srrn tefekkr yoluyla zlmesi muhaldir! Fikir oklar o hedefe ulaamaz, yar yola bile ulamadan ters yz olup atana geri dner. Burada artk brakn ef'l mhedesini, esm mnlaryla bile kayttan szedilemez..
118
"Allah yerleri ve gkleri yaratmadan evvel nerede idi?." sorusuna "Allah yerleri ve gkleri yaratmadan evvel altnda ve stnde hava bulunmayan A'M 'da idi." diye cevap veren Raslullah, Ztn hakikat olan bu AHADiyet mertebesine iaret etmitir. Esasen bu bahsettiimiz hads-i u dier hads-i erf ile birlikte mtala edersek, ehlinin farkedecei nemli bir nans aa kar: "Allah vardr ve O'nunla beraber hi bir ey yoktur!." Bu konuda daha ileri gitmek burada gereksiz. Bunlar yaamayana satrlardan bunlar anlatmak imknsz gibidir. Ehli ise zten bunlar hliyle bilir ve bilvesile bizim de bunlardan haberdar klndmz anlar. Bk Allah'tr. "Y Gavs- Azm. Ashabna syle, fakr hlindekilerin
dualarn ganimet bilsinler. phesiz ki onlar benim indimde, ben de onlarn indindeyim!." Eer, fakr hlinde olduunu dndn birine rastlarsan, hi durma, hemen onun duasn al, diyor burada. Niye?. Daha nce yukarda yle bir husustan szedilmiti de ondan: "Fakr'deki o kimsedir ki, bir eye ol derse, o ey olur" te bu yukardaki mn dolaysyla, fakr hlindekilerin duas bizler iin kesinlikle bir ganimet, bir lutf, bir ikram bir azim nimet gibidir.
119
nk, fakr hlindekinin dolaysyla, "ol" emri gibidir!
duas,
hakikatndan
gelii
te halkn evliydan diye bildii kiilerden yardm istemesi, meded ummas hep bu sr yzndendir! Talep edilen, gerekte, kiiden deil Hak'tandr. Ancak bu hakikat idrk edilmeden, direk kiiden olarak yaplrsa, bunda gizli irk tehlikesi ok byktr. Esasen, btn sretlerin ardnda hep VECHULLAH olduu iin, btn talepler hep Allah'adr. Ancak icbet "fakr" hlindekilerden veya "yank, mahzun, madur, erimi" gnllerden veya kerem ve gn zuhur mahallerindendir. cabet, bilinmelidir ki, kesin olarak Hak'kn takdirine kalm bir eydir. Annda icbet eder veya erteleyerek icbet eder veya etmez! Ama yine de yaptndan sual olmaz! nk sual edebilecek ikinci bir varlk mevcut deildir. ***
AHMED HULS
"Y Gavs- Azm; ben btn fakrdekilerin snaca yeri, mesken ve manzarym ve bana dnerler." "Fakr hlindekilerin snaca yer" ifadesinden murad; fakre eren kiinin iinde bulunaca hl demektir. Fakre eren kii bu hlinin tabi sonucu olarak yok olmu ve o boluu diledii ekilde hakkan sfatlar doldurmutur. Esasen, daha nce de orada hakkan sfatlar mevcuttu, ancak o birimde beeriyet vehmi bulunduu iin, fiiller de birime atfedilmekteydi, vasflar da! Fakra ynelen kiinin, yokluu idrk eden kiinin nazar ettii mahl, mesken yani barnak Hak'tr. nk, onlar "yok"tan varedip tekrar yoklukta yok eden Hak'tr! Bu sebeple de Hak onlarn, meskeni, manzar ve dndkleri hakikatlardr.
120
***
121
AHMED HULS
21 ^ ZTI TALEP
" Y Gavs- Azm, Cennete nazar etme ki, beni vastasz gresin; ve Cehenneme de nazar etme ki, beni vastasz gresin." Gerek cennet ve gerekse cehennemin btn esm lemi, zhiri ise ef'l lemidir. Ve bir dier yn itibariyle de melekt lemidir! Cennete nazar edenin hedefi cennet nimetleri ve dolaysyla, fiiller perdesidir. Cehenneme nazar eden de elbette ki idrk ettii lde cehennem ve o ortamn getirecei azblardan korkar! Ve bu korkuyla da bir takm yararl almalar yapmak mecburiyetini duyar; megalesi cehennem korkusu olur. Bu duruma Rbiatl adeviyye merhumun u sz de bir derece aklk getirir: "Allahm, cehennem korkusuyla sana kulluk ediyorsam, cehennemine at beni. Ama yalnzca seni sevdiim iin, senin iin kulluk ediyorsam, vuslatna erdir beni!."
122
Nitekim bu konuda Ynus Emre merhumun da u drtly syledii kitaplarda mehurdur: "Cennet cennet dedikleri Birka kkle bir ka huri steyene ver sen an Bana seni gerek seni!." Ehlullah daima Allah talebi zerinde durmu, cennet veya cehennem konusunun hakikat talibleri iin en byk perde olaca zerinde ittifak etmilerdir.
123
Zir kii ister cennet nimetleriyle megul olsun, ister cehennemde azb verecek hususlar zerinde durarak kafasn bunlarla megul etsin. Her hlkrda bu iin hakikatndan perdelenmektedir. Nitekim ite bu yzden denmektedir ki: "Y Gavs, cennet ehli Cennetle meguldr; azb ehli atele meguldr! Sen ise "BEN"imle megul ol!." Cennet ehli, daima cennetin saysz nimetlerini dnerek, onlar ne ekilde elde edebileceinin hesab iindedir. Bu yzden de kafas hep cennet ve cehennemle ilgili fiillerle meguldr. O nimetlerin sahibi kendilerini ancak ikinci derecede ilgilendirir. Oysa, bu durumlar dolaysyla, yle byk bir nimeti elden karmaktadrlar ki bunun lisan ile trifi mmkn deildir. Zr, hakikata ermenin, Allah' "z"nde bulmann getirecei ylesine sonsuz ve byk bir nimet sz konusudur ki, yaayamayana bunu dil ile anlatmak mmkn olmaz.
AHMED HULS
Dier taraftan, cehennem ehli dahi, iinde bulunduklar ortamn artlarndan dolay ylesine skntlarla kar karya iiedirler ki zdrab ekmeyene izah mmkn olmaz. Dolaysyla, onlarn da artk o halde ve ortamda Allah ile megul olmalar, Allah' tanmaya frsat bulmalar bahis konusu olmaz. Ve bylece, her iki gurup da kendi iinde bulunduklar hallerle yorulur giderler. Cennet nimetlerinin bile Allah'a perde olmas yzndendir ki. *** "- Y Gavs. Cennet ehlinden baz kullarm, nimetlerimden snrlar bana; Cehennem ehlinin azbdan bana snmalar gibi!." Cehennem ehli, cehennem ortamnn oluturaca azblardan dolay iddetle Allah'a snma mecburiyeti hissederler! Ancak bu yakarlar hi bir msbet karlk almaz, nk Allah'n sistemine ters dmlerdir. Artk bulunduklar noktada yapacaklar hi bir ey kalmamtr, iinde bulunduklar hle katlanmaktan baka. Bunun gibi, bir ksm cennet ehli dahi ayn ekilde Allah'a snrlar, cennet nimetleriyle Zt- ilhden perdeli kalma hlinden! Cennet ehlinden kimler bunlar?..rfan sahipleri! Cennet ehli aslnda birka snftr. Kez cennet de! Ef'l cenneti, esm cenneti, sfat cenneti ve zt cenneti olmak zere drt cennetin mevcdiyetinden szedilir. Ancak bu drt cennet birbirinden ayr drt mekn eklinde
124
olmayp, boyutsal tasniftir! Herkese bir dnya decek ekilde galaktik boyutlarda bir cennet szkonusudur. Nitekim bu duruma bir hads-i erfte yle iaret edilmektedir: "Cennete en son girecek kiiye, bu dnyanzn on misli byklnde bir dnya verilir ve orada dilediini iste denilir!." Ksacas cennet ortamna gidecek her kiiye, zerinde yaadmz bu dnyann ok sayda by birer dnya decektir! Ve bu insanlar, o yldzlarda ya da boyutlarda; dnyada kendini tanyabildii nisbette, kendisine zevk verecek eyler arasnda yaamna devam edecektir. Herkes, ortak olarak ef'l cenneti hlini yaayacaktr. Esm cenneti ise beden deil, dnsel zevkler cennetidir. Ki, dnya hayat srasnda bu ekilde yaamaya balam kiilere has bir yaam eklidir. Sfat cenneti ise bunun da stndeki bir boyut olarak, kendi hakikatna rif olarak yaam, hakikat ehlinin duyaca zevklerin cennetidir. Nihyet Zt cenneti ise, dnya hayatnda iken zt tecellsine nil klnm kiilerin yaayabilecei bir cennet hldir! lah sfatlarla dnyada iken tahakkuk edenlerin yaad cennet hli "A'rf ehlinin yaad cennet hli; sfat mertebesinde irfan sahibi olup da dnyada tahakkuk edememi kiilerin, orada bu sfatlarla tahakkuk ettikleri cennet de "kesb" olarak tantlmaktadr. Abdlkerim Ceyl hazretleri tarafndan NSAN-I KML isimli eserde.
125
AHMED HULS
Evet, ite bu drt snf cennet ehlinden ilk iki snf cennet ehlinin Allah'a snmasndan bahsediliyor. nk Zt'a dnk perdelerden henz kurtulamamlardr ve bu yzden de bildiklerine ulaamamann znts iindedirler. Ayrca bu bahsedilen snma olay, yanl anlamayalm dnyada yaarken olmaktadr. Bu konuda bilgi sahibi olup da, henz gereini yaayamamaktan ileri gelen bir hldir. nk cennette zten kiiye znt verecek hi bir ey yoktur! Dolaysyla, cennet ortamna geildikten sonra, kimse, kendisinden daha st durumda olanlarn hayat tarzndan haberdar deildir. Zir, kendisinde olmayan bir eye bakasnn sahip olduunu dnrse, onun yoksunluunun znts iine girer ki, bu durum da onun cehennem hayat yaamasna yol aar. Oysa cennet ehline ne bir znt vardr, ne de keder verecek bir hl!
126
***
127
AHMED HULS
22 ^ MFERRDN
"Y Gavs- Azm. Resl ve Neblerin hricinde kullarm vardr ki, onlarn hllerine muttal olamaz ne dnya ehlinden biri, ne uhr ehlinden biri, ne cennet ehlinden biri, ne azb ehlinden biri, ne Mlik, ne Rdvan, ve ne cennet iin halkettiklerim ve ne de cehennem iin halkettiklerim!." Dnyada, Allah'n baz tecelllerine mazhar olan yle kullar vardr ki, onlarn hllerine, kendilerinde izhr olan ilh sfatlara hi kimsenin vukfu mmkn olmaz. Bir dier deyi ile bu zevt, "Vrisi Raslullah" olarak yle bir srra ve bu srrn neticesi olarak yle zelliklere sahip olmulardr ki, bunlar dardan bir kimsenin anlamas imkn ddr. Bu hususa Hazreti Raslullah Aleyhisselm yle iaret etmektedir: "Benim yle bir zamanm olur ki ne bir nebiyyi mrsel, ne de melek mukarreb o hlime vkf olamaz!." te yukarda bahsedilen kiiler, Hazreti Muhammed Mustafa
128
Aleyhisselmn yaad bu hlden miras alm "FERDYET" sahibi kiilerdir ki, bunlarn durumuna da yle iaret edilmitir ashaba hitben: "- Mferridn sizi geti!" "Ferdiyet" sahibi denilen zevtn says devre gre on - oniki civarnda olup, Gavs'n tasarruf dairesi dndadrlar. Zt tecellsine mazhar kiilerdir. dar blmde, sadece "Dvn" toplantlarna katlan zevttr. "Dvn" ehli dnda kimse onlar tanmaz. "Divn ehli"nin bir ksm dahi onlarn hllerine muttal olamaz. Onlar Allah Telnn yeryzndeki en deerli kullardr.
129
Bunlar, sadece Hazreti Raslullah Aleyhisselma kar sorumlu olan zevttr. Bilmeden, farknda olmadan, bunlardan birine rastlamak dahi insann hayat boyunca rastlayaca en byk nimettir. Onlar zen Allah' zm, onlarn gnln ho eden Allah' ho etmi olur. Gavs- zamanda olduu gibi, bunlarda da ztyla tecell eden Cenb- Hakk, burada bir farkla, idar tasarruf izhr etmez. Ancak irfan, ayn irfandr! Bu zevtn durumuna ne gemiteki herhangi bir neb, ne de herhangi bir melek vkf olamaz. nk ylesine rtldrler ki, bu rtleri bile bilmek ok byk bir itir. "ALLAH DLEDN KENDNE SEER" (42-13) yeti kermesinin izh ettii mnnn yeryznde ikr olmasna vesile olan zevt dahi bir ok zaman bunlardr. stidatl bir kiiyi tesbit ettikleri zaman, o kii hangi yolda
AHMED HULS
olursa olsun, alp yetitirirler. nk nemli olan yol deil, hedeftir. Gerekte, bu "mferridn" denilen zevt, sret lemi dolaysyla, bu leme izfeten bu ismi alrlar. Oysa onlar, Hakk'n zt sfatlar ile bu lemdeki zuhr mahallerinden baka bir ey deillerdir. Bundan daha tesini sylemek de vardr, ama dar havsala kselerini atlatmamak iin tesine gitmeyelim. Bu zevt, iinde yaadmz u dnyada kimse tarafndan tannmad gibi, br lemde de gene tannmayacaktr kimse tarafndan! Ne cennet denilen ortamn halknn lideri olan Rdvan isimli Melek tarafndan bilinir; ne de elbette onun altndakiler tarafndan! Hele hele, cehennem ehli tarafndan bilinmeleri tamamiyle imknszdr. Elbette, Cehennem halknn lideri Mlik isimli varlk tarafndan dahi bilinmeleri muhldir. *** "-Y Gavs, kim benden gayryla megul olursa, sahibi ate olur kymette." Hemen bir hads-i erfi hatrlayalm: "len her kii pimanlk duyar. Cennetlikler, keke daha yapsaydk, diyerek; cehennemlikler de yapmadklarndan dolay" Konuyu bu adan incelersek, grrz ki, herkes, ya yapmayp terkettiklerinden dolay pimanlk duyacaktr veya terkettikleri yznden! Ya da yeterli nisbette almamasndan dolay!
130
Btn bunlara ilveten bir de Allah' bilmemenin, bulmamann ve erememenin getirecei pimanlk vardr ki bunun zntsnn haddi hesab olmaz. lmtesi yaama intikl etmi bir kii iin, "vuslta ermeden gitmenin" getirecei eksiklik kadar byk ve korkun bir eksiklik dnlemez. Bunun ok minyatrize edilmi mislini vermek gerekir ise, yle bir benzetmeden szedebiliriz: Bir hapishanedeki en zavall ve eziyet gren mahkmu dnn, bir de yeryzndeki tm insanlara ve mahlkata hkmeden insan dnn.
131
Biri, kendi hakikatndan mahrum kiinin hlidir, dieri de Allah'a ermi kiinin hli. Hi mukayese edilebilir mi..?
***
AHMED HULS
23 ^ KURB, AYRILIKTIR!
"- Ya Gavs. Kurb ehli kurbiyetlerinden dolay yaknrlar, bud ehlinin uzaklktan ikyetleri gibi... Esasen bunun zh edilmesi ve anlalmas olduka g bir husustur. Zir burada bahis mevzu olan kimseler "yakn" ehlidir. Ayn-el yakn sahipleri. "Yakn" ile elde ettikleri bir kurb (yaknlk) szkonusu! Ancak uraya dikkat edelim; "Kurb" yani yaknlktan sz ediyoruz, iki ayr varln birbirine yaknlndan. Yani, Tekliin mhedesi olumu, fakat vehimdeki "benlik" kavram kesin olarak kaybolmam! Bir dier ifade ile, Hakkel yakn olumam! Hakkel yaknin olumas iin, kiinin kendini Hak'tan ayr bir varlk olarak dnme hli ortadan kalkar. Yni "Ztta fen" olma hli diye trif edilen bir hl ile ikilik kalkar. te bu kiiler, ilmen olayn btn sistemini bilirler. Olayn bu olduunu da ak seik mhede etmilerdir. te bu noktada onlar byk bir znt kaplar. nk bir trl bilinlerini kaplayan "birimsel benlik" hissiytndan, kavramndan
132
uzaklaamamaktadrlar. "Vehm benlik", kiide vehmin oluturduu birimsellik uurudur. "RUH"un vehm benlie brnmesi nasl olur?. Bu sorunun cevabn elden geldiince ak bir ekilde zh edelim. "RUH-U A'ZAM" kaynakl ve kkenli "ruh-u izfi" yani birimsel ruh, znden gelen bir biimde "Rh-u zm"n hiz olduu zelliklere sahiptir. Ancak ne var ki, beyin tarafndan eitli bilgiler kendisine yklenmeye balaynca, hfza yani bellek dalgalaryla, bireysel uur olumaya balaynca, belirli bir kiiliin kayd altnda girmek zorunda kalr. RUH'un yaps ve zellikleri hakknda bugne kadar hi bahsedilmemi eylerden ilk defa olarak "NSAN ve SIRLARI" isimli kitabmzda bir hayli szettik. Arzu edenler bu konuyu oradan detayl bir ekilde takibedebilirler. te, "nefs"in kendini, birim olarak kabul etmeye dnk bu bilgilerle brmesi, vehimden, yani, var olmad halde var gsteren gten, kaynaklanan birimsel kiilii oluturuyor. Vehmin, gerekte var olmad halde, eitli faktrlerin "var" olarak kabul ettirdii kiilikten kurtulup da, zndeki evrensel kiilikte, yani hakikat muhammediye mertebesinde kendini tanyabilmek, yeryznde enderin enderi bir olaydr. Allah', sistemini, mrifet yollu bilmesine ramen, kii ne kadar alrsa alsn, Allah'n hkmyle bu yolda bir takdire uramam ise, "ikilikten" yani "gizli irkten" tam olarak arnamaz.
133
AHMED HULS
Yakndr, ama ikilik kalkmamtr! Bu da gerekten ok zc olur bu zevt iin. Allah'tan uzak dm, yani O'nu tanma yolundan ok teye sapm kiilerin, bu hllerini farkettikleri zamandaki uzaklktan yaknlar gibi. Allah'a yakn olduunun bilincine ermi bu kiiler de yakn olmaktan yaknrlar! nki, yaknln dahi uzaklk gibi bir "ayrlk" kavram olduunu tesbit etmilerdir. "Vahdeti" yaayanlarda ise "kesret" mhedesi olmaz! Kesret kavram olmaz! Belki kesreti, vahdetin zuhru olarak seyrederler. Bu yzden de, onlarda, Allah'da yok olacak bir varln mevcut olup da yok olmas; Allah'a erecek bir varlktan sz etme gibi grler asla mevcut olmaz! nk, onlarda "ALLAH EHDET EDER K, TANRI YOKTUR ANCAK BENL LE SADECE KENDS VARDIR" (3-18)
134
***
135
AHMED HULS
24 ^ ALLAHA YAKINLIK
"-Y Gavs-, kimse benden uzak olamaz, msiyetiyle; kimse de tatyla kurb sahibi olamaz." Rabbl lemn, burada Gavs- Azma yle bir srdan aklama yapyor ki, bunu anlamak pek kolay deildir. Genelde, halkn bildii; insanlarn, Allah'a yaknlk elde etmesi amellerine baldr; iyilik yapanlar, istenilen almalar yapanlar Allah'a yakn olurlar, zannedilir. Oysa, burada vurgulanan gerek, hi de yle deildir. Evet, Allah, yaknln ihsn ettii kullarna yararl almalar; uzaklatrd kullarna da zararl almalar kolaylatrr ama... Bu, zhirden btna ynelindiinde, dtan ie bakldnda, beer anlayyla Allah deerlendirilmeye kalkldnda, ekle ve grne gre hkm verildiinde byledir! Gerekte... zden da... Allah'n ilmi ile beeriyete... Allah'n ilmiyle Allah indindeki lemlerine nazar edilirse...
136
Grlen btn fiiller, Allah'n isimleriyle zhir olan mn terkiplerinin oluturduu grntlerdir. Ve hi bir ayrm olmakszn hepsi de Allah'n ilmi ve kudretiyle zhir olmaktadr! Ve hepsinde de Hakkn varl ayn ekilde mevcuttur! Bu sebepledir ki, Allah her birime, eye ayn ekilde yakndr! Hatta yaknlk ve uzaklk kavram bahis konusu olmakszn Allah'n varl ile kim varlklardr alglanan her ey! Bu nedenledir ki, fiillerden kan ve Hakkn takdirine gre, tat ve msiyet adn alan fiiller, o birimin Allah ile yaknl veya uzakl konusunda geerli olamaz.
137
Birimin kendisini yakn ve uzak grmesi, fiilinden tr deil, Allah'n hkm ve takdirinden dolaydr. Bu srra dayal yle olular mevcuttur ki, bunlar burada anlatmaya kalksak, korkarz ki hafsalas alamayan pek ok kii inkra gider ve bu yzden ebediyyen Allah'tan perdeli kalmaya mahkm olur! Onun iindir ki, bu denizde daha fazla almayalm. *** "Y Gavs. Birisi benden kurb sahibi ise, o ancak msiyettedir. Zir, onlar acz ve nedmet ehlidirler." Burada da gene "rif"lerin "irfn"larna iaret ediliyor! Eer, bir kimse, bulunduu mertebenin sonucu olarak, Allah'a yakn olduunu dnyor ve yle hissediyorsa, o kii hl "ikilik" perdesinden kurtulamad iin; btn fiiller, bu hissedile meydana geldii iin "gizli irk" hlindedir ki; bu durumu da msiyet hkmn alr.
AHMED HULS
Esas itibariyle tasavvufta msiyet, kiinin Allah'n rzasna uymayan fiil veya dnce zere olmas demektir. Kiinin kendisine, Allah'n varlndan gayr bir varlk ve vcd atfetmesi ise msiyetlerin en bata gelenidir ki, bir dier tanmlama ile buna "gizli irk" denilmektedir. Kendini grp, velev ki Allah'a yaknlk dnlsn, bunun tabi sonucu pimanlk ve acziyet duygusudur. ayet bu pimanlk ve acziyet, birimi "yok"lua erdirir ise, olmayan eyin irki de olamayacana gre, ite bu durumda "gizli irk" ortadan kalkar. Aksi takdirde, hangi dzeyde ve boyutta olursa olsun kii kendini grd srece "gizli irk" iinde yaamna devam eder! *** "- Y Gavs. Acz, nur menbdr; ucb, kendini beenme de kederlere mahldir, zulmet kaynadr." Acz, yoklua yakndr; ucb, yani kendini beenme de varla yakndir! Kiinin, kendini var kabul etmesinin sonucudur kendini beenmesi! Kendini beenmenin ise sonu gelmez, git gide artar. Bu art ise benlii kuvvetlendirdii gibi, kiiyi kendini bir birim olarak grme hlinde de sbitler! Bunun neticesi ise, gerekten o kii iin hsrandr! Buna karlk acz ise, kiiyi yoklua ve gerek varla gtrr... Kii kendisinin eitli olaylar karsnda ciz kaldn farkedince, ister istemez g kudret sahibi aray iine girer ki; kendisinde olmayan oradan telfi etsin. te bu aray, hem kendisini yoklua gtrr, hem de mutlak kudreti aratrmaya ve tanmaya sevkeder. Ve bylece acz kiinin Tek mutlak NUR'a kavumasna vesile olur!
138
Demek oluyor ki, acz duygusu, kiiyi mutlak kudrete kendini beenme hli de ebeden Allah'tan perdeli olarak yaamaya yol aan iki hldir. *** "- Y Gavs. ok scak bir gnde biri sana gelip su istese ve senin de o suya ihtiyacn olmasa ve buna ramen de vermesen, sen cimrilerin en cimrisi olursun! Hl byle olunca, nasl rahmetime mni olaym?. Ben nefsime ehdetle tescil ederim ki, kesinlikle Erham'r Rahimnim!."
139
Cimri, kendi ihtiyac olmad halde, elindekiyle bakasnn bir muhtacn ihtiyacn karlamyandr. Kendine biriktirici, fakat datmaycdr! Hele karsndakinin hayt bir biimde o eye ihtiyac olduunu grd halde, depolad eyden onun ihtiyacn karlamazsa, o artk cimrilik snrn da geip, bencil mahlkat zellikleriyle yaama evresinde olan bir birim durumuna der. Peki, Allah, Erhamu'r Rahimn olduuna gre, nasl olur da KENDSNDEN TALEB EDENN talebine icbet etmez?. Zaten, Kur'n- Kerm'de "STEYNZ VEREYM" denilmektedir. Herkes varolu gayesine gre srekli talep etmekte ve de icbet grmektedir. nk, onlar, talep ettiklerini alp, gereini ortaya koymak iin varolmulardr zaten! Burada geen talep, isteme ve verme gibi kelimelerin mnlarn madde plnda, madde karlar iin deil, varolu plnnda varolu gayesi ve gereklerinin yerine getirilmesi asndan ve mertebesinden anlamak gereklidir.
AHMED HULS
25 ^ MSYET VE TATLA PERDELENME
"- Y Gavs! Msiyet ehli msiyetiyle perdelidir; tat ehli de tatyla perdelidir; ve ben onlardan kanrm. Bunlardan baka bir grub da vardr; ki onlarn ne tatla alkalar vardr, ne de msiyetle!." Msiyet, genel anlamyla kt davranlar olarak kullanlr. Burada da insan Allah'tan uzak dren, bencil, bedene dnk karlar peinde koturan davranlar olarak ele alnmaktadr. Tat ise, Allah'n hkmlerine uymak ve Allah'n rzasn kazanmak amacyla yaplan almalardr. Msiyet, kiinin Allah'tan perdeli olmasna yol aar! nsan'n "NEFS"ini bilmeyii, kendini beden kabul edii dolaysyla yapt pek ok davran ve ortaya koyduu fiil vardr ki, bunlarn hepsi de msiyet hkmn alr. nk insann bedeni, bedensel zevkleri iin yaamas, onun sadece bir beden olduu yolundaki grlerinin perinlenmesine yol aar ki, bu da sonuta "Z"ndeki
140
hakikatten ebediyyen mahrum kalmasna sebep olur! Msiyet ehli, fiilleriyle kendi kendilerini Allah'a kar perdelerler. nk, yaamlar ne dorultuda sryorsa, lmtesinde dahi o dorultuda devam edecektir. "Kii ne hl ile yaarsa, o hl ile lr ve hl ile b's olur!." anlamndaki hads-i erf gereince, burada, kimin megalesi, konusu neyse, lmtesi yaamda ve kymet sonrasnda da odur! te bu yzdendir ki, bir kimse msiyetiyle, yani bedene ve bencillie dnk faaliyetlerle mrn tketirse, lmtesi hayatnda da benzeri tr duygu ve dncelerle devam edegider. Bylece de Allah'tan perdeli bir yaama kendini mahkm etmi olur. Tat konusuna gelince... Tat, yani Allah rzasn kazanma gayesine ynelik fiil ve davranlar iinde bulunma hli. Niin bu hl perdelilik getirsin?. Tat ehli tatyla perdelidir, nk "Allah" isminin mnsn anlamamtr! Tat ehli, ALLAH'n olduunu farkedip idrk edemedii iin, O'nu tede bir TANRI gibi dnmekte; ve O'na yaranmak, gnln ho etmek iin bir takm almalar yapmaktadr. Bu ise temelden "HCAP-PERDE" denilen ikilik anlayn oluturmaktadr! Yani, "gizli irk" denilen "perdelilik" hlini. Senin, kendinde ayr, te grdn; "sen"liin ile O'nun iin yaptn her davran zhiriyle tat, btnyla ise "gizli irk" hkmndedir. Vehm benliin, bencilliin devam ettii srece,
141
AHMED HULS
tm davranlarn tat olmasna ramen, Allah'a olan "perdelilik" hlini ortadan kaldrmaz! Kiinin yapt ibadetleri "benliine" izfe etmesi, balamas; "ben yle oru tutuyorum", ben byle namaz klyorum", "ben yle yardm yapyorum", "ben hacca gittim" gibi mlhazalar gerekte hep Allah'a olan perdeliliinin neticesidir ki; bylece lm tatt takdirde bu perdelilii ebediyyen de devam eder. Derece kazanma, mertebe kazanma, belli noktalara erime gibi gayelere dayanan tm fiiller hep "ikilik" kkenli, "gizli irk" kokulu davranlardr. Velev ki Allah ile arasndaki perdeyi kaldrma amacna dayal olsun! Bir de bu iki snf dnda, nc bir snf vardr ki, ite onlar tamamiyle perdesiz olduklar iin ne msiyet ilerler ne de tatlar vardr! Ne demektir bu?. Bu snftan olanlar "vehm benlikten" arnm olduklar iin, bedenlerine veya birimselliklerine geici dnya menfaatleri temini gayesiyle yaamazlar! "nefsan" tbir edilen bireysel menfaatler, onlar iin szkonusu deildir. Her ey iin, tek bir deer yarglar vardr: "Olsa da olur, olmasa da olur!." Bu sebeple de birimselliklerini ilgilendiren herhangi bir konudan dolay kimseye hesap sormazlar! Nitekim, Hazreti Muhammed Mustafa Aleyhisselma on sene hizmet eden Enes radyallahu anh der ki: "Allah Raslne 10 sene hizmet ettim, bir kere olsun yaptmdan hesap sormad; unu niin byle yaptn veya bunu niye byle yapmadn, demedi!"
142
te bu durumun sebebi, HAKKAT SIRRINI bilenin, kendisiyle ilgili konularda, karsndakini itham etmemesi hlini yaamasdr! Ayrca bu gibi kiilerin tatle de bir ilgileri yoktur. Aman dikkat! Bu kiilerin tatle ilgileri yoktur demek; onlar tat olan fiilleri yapmazlar demek deildir. Onlarn tatleri, kendi "nefs"lerine balama, benlenme hlleri yoktur, demektir! Bu konuya tam bir vukfu olmayanlar, kelimelerin eklinde kalnca, derinliindeki mnya nfuz edemeyince, mny zhir ekliyle anlayp; mdem ki tatla alkalar yokmu, o halde bizde tat olan filleri terkedelim, gibi bir anlaya sapmaktadrlar. Oysa burada anlatlmak istenilen husus, tatlerinin olmay cmlesinden, tatleri "ben"lenmeyileridir! Bu mertebeye ulam kiiler, "benliklerinin olmayn" idrk ettikleri iin, hakiki ve mutlak fili mhede ettikleri iin; o yararl fiilleri, namaz, oru, zikir, hacc, yardmlar gibi faaliyetleri asla kendilerine, nefislerine balamazlar, hepsini Allah'tan grrler geerler. te bu yzdendir ki onlarn ne msiyetle bir ilgileri vardr ne de tatleri vardr! Bu anlatlan ok iyi anlamak gerek! Ayrca bir de unu bilelim; "Tat" ve "msiyet"in varl perdeliler iindir. Allah'tan mahcb olan yani perdeli olan; Allah'tan ayr olarak grd varlklarn davranlarn "tat" ve "msiyet" olarak
143
AHMED HULS
adlandrr. Allah'n fili hakik olarak meydana getirdii tm fiiller, hi bir ayrm szkonusu olmakszn "hikmet"tir! Mdem ki, Allah, btn lemleri, kendi saysz-snrsz ve sonsuz esmsn seyir iin meydana getirmitir. Her an, btn lemlerdeki tm fiillerin yaratcs Allah'tr. yle ise, O'nun btn yaptklar "Hakm" isminin gerei olarak bir hikmete dayaldr ve yerli yerindedir! "Deme u niin yle, Yerincedir ol yle, Bak sonuna, sabreyle, Grelim mevl neyler, Neylerse gzel eyler! "Beyitlerinde Erzurumlu brahim Hakk rahmetullah aleyh bu hususa iaret ederek, yersiz bir eyin olmadn her eyin yerli yerince meydana geldiini anlamak ister Esasen, gerekte ise olay, msiyet ve tat kavramlarnn ok tesinde; Allah'n, "l yus'l" olarak dilediince fiilini ortaya koymasdr ki, biz buna "hikmet" deriz. Gerektir ki, Allah, "hikmet" ile kayt altna girmekten de mnezzeh'tir! Bu hususu da ok iyi idrk etmek mecburiyetindeyiz.
144
***
145
AHMED HULS
26 ^ SSTEM'N LEY
- Y Gavs! Hatal kullarm fazl ve keremim ile mjdele; icbedeni de adl ve calmamla mjdele." Denilmek isteniyor ki anladmz kadaryla; hatal kullarm fazl ve keremimle mjdele; yani yaptklar bir takm kusurlar kendilerinden gren kullar fazlm ve keremim ile mjdele ki; onlarn varlklarnda, zlerinde mevcd olan benim! Hem zhirdir hem Btn! Onlar, o fiilleri nefslerine balayp, bundan dolay ok byk zntler ekerler. Halbuki benim hikmetimi yerine getirmektedirler. Bu znt ve pimanlklar dolaysyla, Allah da onlara fazln ve keremini mjdeliyor. Yni, onlara, fili hakiki olduunu idrk ettirmek sretiyle, yle bir ikrmda bulunmu olacak ki, bu onlar tarafndan son derece byk bir nimet olarak deerlendirilecek. Zir, onlar idrk edecekler ki belkide, kendilerinin bamsz birer varlklar olmayp, Hak'kn esmsnn zuhr mahlleridir!
146
Ve elbette ki onlar iin ok byk bir sevin kayna olacaktr. Buna karlk icbedenleri de ADL ve CALICIlk ile mjdele. Adl, bazen halk arasnda cezalandrma hli ya da mahalli, bazen de korkutma mahalli olarak bilinir. Oysa "ADL", hakkedenin hakkn vermedir. Herkese, hakkettii hakkn vermenin ad Adldir! Kim neyi hakketmi ise, o hakkettiini ald zaman adalet yerine gelmitir. Halbuki, sanlr ki, herkese eit davranmak adalettir! Bu yanltir. Hakkn, hakkettiini vermemek zlmdr!
147
Allah adl" sahibidir, demek, herkese hakkettiini verir demektir! Bunu bir dier ekilde, yle de ifade edebiliriz: Herkes ne i iin varedilmi ise; hangi ismin mnsnn aa kmasna vesile olmak zere varedilmi ise; O ismin gereklerini hakketmi demektir!.ite bu mnda adalet, onun hakkettiklerini almasdr! Herkese eit datma, "eitlik" olarak, adaleti anlayanlar, bu konuda kesinlikle byk bir yanlg iindedirler! Kinatta "eitlik" mevcut deildir! Kintta "eit" iki varlk mevcut deildir! Herkesin akl, fikri, idrk, kavray, evi-bark, oluu ocuu farkl farkldr. Btn bu sebeplerle de eitlikten szedilemez. Ayrca insanlar, ellerinde olmayan eyden dolay da sulanamaz. Kimse, dnyaya gelirken, bedenini, ailesini, yaayaca
AHMED HULS
evreyi, toplumu, akln vesaireyi sememitir! Herkes, kendi hakknda takdir edileni yaamak mecburiyetindedir. Varolurken, hangi eyi semedesin ki, varolduktan sonra da seebileceksin?. Adlin gerek anlamn kavrayabilmek iin, olaya mutlaka Hakkn indinden bakmak mecburiyeti vardr. Madem ki Allah, kendi esmsnn mnsn seyretmek zere lemleri var etmitir; bu takdirde her varettiinin hakkn da, varedi gayesine uygun olarak verecektir. te budur adalet! Ancak burada gzden kamamas gereken bir husus vardr; "Rahmetim gazbm gemitir" ve "Rahmetim her eyi kuatmtr" buyrulmaktadr... "Rahmet" her eyde "ET" olarak mevcuttur. Her eyde "ET" olarak mevcut bulunan bu rahmet nedir?. Her ey varln Allah'n esmsndan ald iin; her varl kuatan "Rahmniyet" mertebesinin eseri olarak, Hakkn zt ve esms ile kim varlklar olduklar iin, hepsi de Hakkn rahmetine "eit" bir biimde sahip olmular; yni, "rahmet"ten yaratlmlardr! Bir kimsenin "rahmete nil olmas demek, o "rahmet" ile varolmu olduunun bilincine ermesi demektir. Herkes, kendi zhir olan esms ynnden rahmete nil olmutur. Zt itibariyle de, ilh Zt ile kimdir ki, bir dier zt rahmet de budur. Bunlarn her ikisi de ummi rahmettir... Rahmeti amme!
148
Bir de husus rahmet vardr. Bu da evliyaullaha has rahmettir! Bu husus rahmet ikiye ayrlr; Rahmeti zti ve sfati. Rahmeti Zti, nsn- Kmil, Gavs, mferridn, Kutb-l aktb ve Kutb-l irda mahsustur. Rahmeti sfat ise drtler, yediler gibi fetih ehli zevtta izhr olur! Yani, bu rahmete eri neticesinde bu mertebeler kendilerinde zuhr etmitir. Netice olarak btn varlklar varolu ynnden rahmete ermilerdir. O rahmet neticesi olarak da "ADL" ismi gereince herkes hakkettii nimeti srekli olarak almaktadr. Kimseye hakkettii verilmeyerek zulmedilmemektedir! CALMAYA, yani intikama gelince... Doksandokuz isim olarak zetlenen esmdan bir isim de "El Muntakim"dir. Yaplan bir fiilin karl olarak, kiiyi fiilinin neticesini yaamaya mecbur edendir... Herkes, er ya da ge yaptklarnn neticeleriyle karlaacaktr. Ki, bu, "cez"dr! Kiinin ho olmayan fiillerinin neticesiyle karlamas "mntakim" isminin mnsnn oluturduu bir hldir. "BU SENN FLLERNN KARILIIDIR(sonucudur)! ALLAH KULLARINA ZULMEDC DELDR." (22-10) Bir misl olarak verdiimiz bu ve gerekse de ayn mndaki pek ok yet, insann hep amellerinin (yaptklarnn) sonularyla karlaacan; bunun mevcut ilh sistem neticesi olarak meydana geleceini anlatmaktadr.
149
AHMED HULS
Esasen "Muntakim" isminin mns, halk arasnda kullanld gibi bir intikm alma deildir. Bu isim, bir sistemin ileyiinin addr. "Muntakim" ismi, karsndakine veya bakalarna zarar verme veya onlar istismar etme gibi davranlarn karlnn, benzeri davranlarla karlamak sretiyle denmesini ama edinmi sistemin addr! Ve bu sistem otomatik olarak almaktadr. Dolaysyla, bu sistemden bahsedilerek, bilmeyenler uyarlmaktadr ki, ne yaparsanz, yaptklarnzn neticesine katlanmak zorunda kalacaksnz, bundan asla kurtulu yoktur; yle ise ona gre davranlarnz dzenleyiniz!!
150
***
151
AHMED HULS
27 ^ BENLK, ZLLETTR!
"- Y Gavs! Tat ehli nimetlere tezelll ettiklerinden zikrederler; ve msiyet ehli de tezelll edip Rahimi zikrederler!." Tat ehlinin nimetlere tezelll etmesi. Tat, kendilerine ulaan emirlere riayet edip, gereini tatbik etmek, anlamnda kullanlyor. Niin, Tat ehli bu fiillere bavuruyor?. Nimetlere ermek iin! te nimetlere kavumak iin yaplan davranlar, "tezelll" olarak nitelendiriliyor burada. Yni zillete dmek, zilleti kabullenmek. Daha bir Trkesi ile, aalanmay kabullenmek! Baka bir ifade ile, cennet nimetlerine erme gayesiyle birtakm almalarda, davranlarda bulunmak, kkl kabul ederek bye sokulmak gibi tanmlanmakta. Dier taraftan, yasaklanm olan eyleri yapmaktan kendilerini alkoyamayanlar da, gene o cennet nimetlerine
152
kavumak iin, balayc, ok merhametli olana deta "Sen byksn, bense ok kk; sen Rahimsin ben ok si ve sulu, yle ise beni bala ve nimetlerinden mahrum etme" demektedirler. Bu da bir dier "tezelll" eklidir. Her iki halde de bir takm nimetlere kavumak iin, klmeyi, aalanmay gze alma konusudur! Ve her iki hlin altnda da tek bir ey yatmaktadr. "ENE"! Yani, "BENLK", "BENCLLK", birimselliine menfaat temini peinde komak! Kendini bu beden veya bu bedendeki ruh olarak kabul eden kiinin yapaca, elbette ki bunlardan baka bir ey deildir!
153
nk, bu "tezelll", iinde bulunduklar "benlik" hlinin tabi sonucudur. nsan, vehminin tesiri altnda ve evreden gelen artlandrmalar sonucunda, kendini bir beden veya bedenki ruh olarak kabul eder. Byle olunca da, elbette ki bedenine veya ruhuna dnk bir takm menfaatleri temin etme yollarn arayacaktr. Bu durumda olan insann da tabi olarak kendisine bu nimetleri salayacak olana "tezelll" etmesi son derece doal olmaktadr! Netice olarak ortaya kmaktadr ki, "tezelll"n kkeni "Benlik" kavramna dayanmaktadr. Eer bu kiilerde en byk ve en kaln perde olan "BENLK" perdesi kalkm olsa; grecekler ki, varlk "BENLK" hep Hak'ka ait! Bu durumda bilecekler ki, O dilediini yapyor ve hep O'nun hkm, takdiri yerine geliyor! Kendileri hakkndaki takdir de her ne ise o muhakkak yerine
AHMED HULS
gelecektir! Bunu anlaynca da, kendi varlklarnn varolmadn farkederek benliklerine menfaat temini gayesiyle, zillete dr olmayacaklar. Neticede, ister msiyetten dolay Rahme snma hli olsun; ister, tat ile bir takm nimetler bekleme hli olsun, her iki hl de zillet hlidir, temeldeki "benlik"ten doan zillet hlidir! Bunun kart ise "izzet" hlidir ki "Azz" isminin mnsnn ortaya kdr. Bu isimle isimlenmi kii, kimseden bir karlk beklemeksizin almalar yapar; karlksz verici olur; bu sebeple de izzetle yaar!
154
***
155
AHMED HULS
28 ^ ZULMET-NR PERDELER
"-Y Gavs! Avm halkettim, nruma dayanamadlar,araya zulmet perdesini koydum.Havs yarattm, nuruma dayanamadlar, nur perdelerini koydum." Bu blmde zerinde durulmas gerekli olan iki husus var ki, onlar ok iyi anlamak gerekmektedir; Zulmet perdeleri ve Nur perdeleri. nce "perde" kelimesindeki mny ok iyi anlamalyz. Tamamiyle be duyuya tb, grdne gre hkm veren, dnce fonksiyonu ok zayf yaplarn kabul edebilecei cinsten bir madd perdeden szedilmiyor burada elbette ki! Peki yle ise "perde"den murad nedir?. "Perde", perdeleme ilevini gren nesnedir. Yni bir eyin grlmesine engel olmak iin konulan herhangi bir tr rt! Madde olan bir eyin rts, perdesi de elbette ki madddir. Ancak o ey madd deilse, perdesi de elbette ki madd bir ey olmaz.
156
yle ise Allah'n perdeleri nelerdir? ncelikle unu ok iyi anlamalyz. Allah'n perdeleri, dendii zaman bilinmelidir ki, bu perdeler Allah'n zerinde deil, bizim basretimizde mevcuttur. Yani, bu perdeler fk (dta) deil, enfsdir! Bizim anlaymz, kavraymz, idrkmz, tefekkr kbiliyetimizi kstlayan eylerdir, bu perdeler. Asla bunlarn tesinde bir perde dnlmemelidir. te bu perdeler esas olarak ikiye ayrlr: 1-Zulmet perdeleri
157
2- Nur perdeleri Zulmet perdeleri, ef'l lemi iinde yer alp; basretimizin Hak'k grmesine engel olan her eydir. Daha dorusu, eyi, ey olarak kabul etmemize yol aan be duyumuzdur! Aslnda su, be duyumuzda da deildir; nk onlar, varlktan rnek ve ibret almamz iin oluturulmu, kesitsel alglama aralardr. Biz, eer beynimizi dnce yolunda hakkyla kullanp, kesitsel alglama aralarmzn verdikleri doneler zerinde yeterince dnebilsek; bir sre sonra, ok daha geni bir ekilde gerekleri grmeye balayabiliriz. Zulmet perdelerinin en bata geleni, beynimizin, dnce sistemimizin gz aracna tbi olmas ve bizim byle bir yaam eklini tercih etmemizdir. Hep, "gryoruz" veya "grmyoruz" gibi bir hkmle, konulara yaklamaktayz ki, bundan daha byk bir yanl mevcut deildir. nce, dnce kbiliyet ve kapasitemizi "gz blokajndan" ve
AHMED HULS
kaydndan kurtarmak mecburiyetindeyiz. Sonra da dier organlarn verilerinin snrlamalarndan.ite bundan sonra beynimiz gl bir aklla, zgr bir biimde kendisine ulaan verileri deerlendirmeye balayacak; bylece de, grdklerinin ardndakileri, "basiretiyle" keskin bir ekilde gereki olarak deerlendirecektir. Mesel, biz be duyuya dayanarak her eyin madde olduunu savunabiliriz. Oysa tm bilimsel veriler bize gstermektedir ki, gerekte madde lemi kabl tamamen be duyudan kaynaklanmaktadr. Var olan, tmyle mn lemi de denen, mikrodalga evrendir! Atomalt boyut, evrenin gerek yapsdr! te be duyunun verdii madde kabuln bir yana brakp, boyutsal idrklara ynelirsek; zulmet perdeleri yava yava basiretimizden kalkmaya balar. "Allahm, bana eyann hakikatn gster." eklindeki Raslullah Aleyhisselmn ettii dua, hakikatta bize bir gerei vurgulamak gayesine mtftur. Eyann hakikat, grp bildiim her eyin hakikat demektir ki; bu da en dar grl insann bile anlayaca ekilde, grlenin ardndaki gerek, demektir! Nedir eyann ardndaki hakikat?. Ki, biz ondan perdeliyiz..? Eyay, zulmet perdeleri dolaysyla grmekteyiz! Zulmet perdelerinden kurtulunca, eyann ardndaki hakikat grrz ki, o da, Allah isimlerinin mnlardr. Ki ayn zamanda ite bunlar da Nur perdeleridir! Eya, yani ef'l leminde bulunan her ey, Allah'n esm-l
158
hsnas diye bildiimiz, zetle doksandokuz isminin mnlarnn terkiplerinden ibarettir. O mnlar, terkipler eklinde algladmz veya alglayamadmz eyleri meydana getirir! Buray iyi anlamak lzmdr, nk ok nemli bir anahtardr bu husus. Ki ancak bu anahtar ile eyann hakikat kavranabilir. Allah'n ZT'nn perdesi ise esmsdr! Akla gelen veya gelmeyen, insann bildii veya bilmedii her ey, esm terkiplerinden meydana gelmitir! Esm (Allah'n isimleri), her eyin asl ve zdr ki ayn zaman da yce Zt'n da perdesidir!
159
Nurdan perdeler diye iaret edilen de Allah'n bu esmsdr! Pek ok vel, esm mertebesinde eyann hakikati olan isimlerin mnlar ile kar karya kalnca mutlak hakikat bulduklarn sanm ve bununla yetinerek, Zt' ilhyi Ehadiyyetiyle bilememilerdir. smil Hakk Bursev merhum ki Gavs- zaman olarak bilinir Ruh-l Beyn isimli ok deerli Kur'n- Kerm tefsirini yazan zttr "Lb-l Lbb" erhinde u hads-i erfi nakleder: "Cennetlik kimseler makamlarna kavutuklarnda, Hak Tel AZMET ve KBRYsn gizleyen PERDEY aralar ve; Ben sizin yceler ycesi Rabbnzm buyurur. Hakkn bu tecellsi onlarn garibine gider ve inkr ederler... H ki sen bize Rab olasn, diyerek feryada balarlar. O anda tecell defa deiir; her defasnda onlar yine inkr ederler.
AHMED HULS
Sonra Hak onlara; -Rabbnza dair aranzda bir iaret var m?. diye hitb eder. -Evet, var! cevabn hep bir azdan verirler. Artk bundan sonradr ki, herkese, ZANNI, TKADI ve ANLAYI KBLYET nisbetinde tecell olur. Bu tecell sonunda; - Sen yceler ycesi Rabbmzsn! deyip kabul ederler." Bu mhede iin u hads-i erf vardr: "Siz rabbinizi mehtaba bakar gibi seyre dalacaksnz!." Hl byle olmasna ramen, EHL RFAN, HAK Tely LK TECELLDE tasdik ederler." smil Hakk merhumdan naklimiz bu kadar. Yukardaki hads-i erfi bir kere daha ok dikkatli bir biimde okursak grrz ki, Allah'n "AZM" isminin iaret ettii "Azmet"i ve de "Kibriys" Hazreti Raslullah Aleyhisselmn iaret buyurduu zere, "PERDE" olmaktadr! Yani, Esm perdesi. Yani, nur perdesi! Ki varlk, mevcdt hep bu isimler ile varolmutur ve onlar ile yaamlarna devam ederler.isimlerin olmadn dnrsek, geride kalan yegne ey "H" olur! Zten "Ahadiyyeti" trif eden en uygun kelime de "HLK"tir. Avm, grdkleri kadar dnen, beden zevk ve menfaatler peinde koan, nce kendisini dnen insandr. Byle olunca da, btn bu yaptklar, megalesi kendisi iin perde oluturur. Ki bu perde de zulmet perdesidir!
160
Havsa gelince... Havs, irfan sahibi olarak mrifete ermeyi amalam, gayesi ve hedefi Hak olmu, bu yolda almalar yapan kiilerdir. Bunlar da Nur perdeleri ardnda kalmlardr! Her ikisinden te, ender sayda zevt da mevcuttur ki; onlar tm perdelerden arnm olarak, her an dimi seyr hlindedirler; ztyla, vasfyla, zellikleri ve gzelleriyle TEK'i!
***
161
AHMED HULS
29 ^ GAYRI NEDR?
"- Y Gavs. Ashabna syle, onlardan kim bana vsl olmak isterse, benden gayr her eyden syrlp ksn! ""BEN"den gayr her eyden syrlp ksn, cmlesini, sanki O'ndan gayr bir ok eyler varm da onlardan klmas gerekiyormu gibi anlamak ok byk bir hatadr! O'ndan gayr eyler var da, onlardan klmas gereklidir, deil burada anlatlmak istenen! Burada istenilen ve iaret edilen ey, O'ndan ayr grmeyi ve O'nu da o grlen eyle kaytlamay terktir! Biz grlen her eyin, Hak'tan ayr bir varlk olarak mevcut olduunu sanrz! Ve o grlen eyin ardnda da Hak'kn varolduunu tasavvur ederiz. Halbuki i byle deildir! Algladmz her ey, O'nunla kimdir! Ancak, O'nu eyin sret veya mnsyla kayt altna almak byk bir gaflet olur. te "k" hkm, o sret veya mn ile beni kaytlayp, buna gre hakkmda hkm verme, demektir.
162
Kim ki, grdndeki mn ile Allah' kayt alma gafletine der, o artk ok youn bir perde ile perdelenmi demektir.
***
163
AHMED HULS
30 ^ ALLAHIN AHLKI
"- Y Gavs. Dnya geidinden k ki, hirete vsl olasn; hiret geidinden de k ki, "BANA" vsl olasn!." Dnya geidinden kp da hirete gemek, mlk leminden melekt lemine girmek demektir! Mlk leminden melekt lemine gemek ne demektir? Mlk lemi bizim be duyumuza hitabeden bildiimiz madde lemidir. Melekt lemi ise, sezgi, ilham ve benzeri yollu farknda olmadan algladmz; st beyin faaliyetleri sonucu algladmz, kozmik yapl lemdir. Dnyadan nasl klr, mlk leminden nasl klr?. Dnyada, madde lemine ait olan eylerle, dnce dnyan bloke etmemekle! Yoksa, intihar edip, bedeni ldrp, ruh olarak kalmak sretiyle bu k elde edilmez! ntihar ederek, bedeni kullanm d brakmak, bilkis kiinin dnyaya bal ve baml kalmasna yol aar ki, bu da insana
164
cehennemden baka bir ey getirmez! Evet, bu durumda dnya varlklar ile perdelenmeyip; o varlklarda tasarruf eden Tek Gerek Mutasarrf greceiz. te bylece de mlk leminden melekt lemine gemi olacaz. Bu lemdeki btn varlklarn hep Hakkn esmsnn mazhar olduklarn, bu hlleriyle de gerek mndaki "KULLUK"larn yerine getirmekte olduklarn greceiz. Ancak i burada bitmiyor! Bundan da gemek gerek. Bu defa i geliyor o mutlak tasarruf sahibi Tek'i tanmaya.O'nu nasl tanyabiliriz, grnmez, tutulmaz bir varlk olduuna gre?. zellikleriyle. Huylaryla! Yani Ahlkyla! "Allh ahlk ile ahlklannz"! Hads-i erfini hatrlayalm. Nedir Allah Adyla aret Edilenin Ahlk?. Herhangi bir birimin ahlk ile Allah Adyla aret Edileni kayt altna alabilir miyiz?. Elbette ki hayr! yle ise Allah ahlk nedir?. Allah ahlk, muttli olduumuz kadaryla, Allah'n esm-l hsnsdr! Allah' ancak esms kadar tanyabilmek mmkndr! nk, zten, ZtI itibariyle tefekkr edilmekten, tannmaktan mnezzehtir! "Allah' idrk, ancak O'nun idrk edilemeyeceini idrktr"
165
AHMED HULS
diyen Hazreti Eb Bekir Sddk radyallahu anh,ite bu noktaya iaret etmitir. Zt, bilinmezliiyle bilmek, "Ahadiyyet" srrna vukufla mmkndr! Ztn bilinmezliini idrk ettikten sonra, kalr i isimleri yollu tafsli bilmeye.Ki bu da ancak melekt leminin iinde olan, ef'l tecelllerine vukfla mmkn olur! Esm'nn, "mardiyye" nefs dzeyinde toplu bilinii, ancak ef'l mertebesindeki ortaya klar ile tamamlanr. Ancak ne var ki, btn bililer dahi, eitli perdeler olan esm tecelllerinden baka bir ey deildir! Bir baka anlatm ile, Melekt lemi, Akl- Kl lemidir ki, mnlar seyir hlidir. Ve bunlar dahi, Zt'n kendi zelliklerini, mnlarn seyir iin meydana getirdii tecelllerdir. Sen, bunlarla kaytl olarak seyre baladn zaman, srekli eitli isimlerin mnlarn mhedeye balayacan iin, Zt'n grmekten perdeli kalrsn! Bu yzden de ztn tanma yolunda geri kalrsn.ite bunun iin, akl czden getiin gibi, akl klln seyrinden dahi gemek tavsiye edilmektedir!
166
***
167
AHMED HULS
31 ^ VTRYET-VHDYET-AHADYET
"- Y Gavs! Cisimlerden ve nefsinden k; sonra kalplerden ve ruhundan k; sonra hkm ve emirden k; ki bana vsl olasn!." Allmn biraz stnde anlatmaya alalm bu cmleyi... Nedir anlatlmak istenen? "Bana vsl olasn"! Peki, "vuslat" denilen hlin gereklemesi iin ne gerek? nce, "cisimlerden ve nefsinden k!." Bu cmle ile hitb edilen kii avam deil, havastr! Mutmainne mertebesindeki veldir muhtab! Rdye mertebesindeki veldir muhtap. Onlara denilmektedir "cisimlerden ve nefsinden k" diye. nk bu mertebedeki kii bilir ki, tm cisimlerdeki, birimlerdeki "nefs" TEKtir! Ve o "nefs" ayn zamanda kendinin de "nefs"idir! Bu sebepten de, cisimler diyerek her eyden szedilmesine
168
karlk, "nefsinden" eklinde tekil ifade kullanlmaktadr. Bu mertebedeki bir vel, lemi kendi cismi; kendini de o lemin "nefsi" gibi grr. Oysa bu gr, bir ste gre, kstl ve kaytl bir grtr.Ef'l mahedesiyle perdelilie yol aar. Kendini tanmadan asl gaye, Ztn tanmaktr... Zt ise, TEKtir! Ya znze ynelirsiniz, ya da da yani evrenize.ite burada bu gerek anlatlarak "Z"n tannmas iin yaplmas gereken ey anlatlyor. Dtan ie ynel!
169
Evet, yaplacak i, fizik mnda kopmak ya da kmak deil, daha tafsiltl kendini tanyabilmek iin, da ynelimi azaltmak. Ve "Nefs"ten kmak! "BENLK"siz kalmaktr!" "Vhidiyet" mertebesi "Nefs" ile kimdir. "FERD"dir "Nefs"! "Ahadiyyet" ise "Hviyyet"tir ki, "eniyyet" kabl etmez... "Ahadiyyet", "eniyyet" dolaysyla "vhidiyyet" mertebesine tenezzl eder ki, "Ferd" ismiyle tannr. "Vtryet" ise kesretin "hkm" nihyeti dolaysyla eriilen Tek'lik mertebesidir. Kesret kavramnn kalk ile "Vitriyet" hsl olur. "Nefsi kl" kavram kalknca "Vitriyet" yaanr! te yukarda, klmas gerekli olarak iaret edilen "Nefs", nefsi kldr. Ki neticede "vitriyet" tahakkuk etsin ve Zt'a ynelim balasn. "Vitriyet" kesretin nihyeti ve kalk olarak, "Ferdiyet" yaamn getirir. Btn bunlar "Mardiyye nefs" ismiyle iaret edilen bilin dzeyinde balar.
AHMED HULS
Bundan sonra, "kalplerden ve ruhlardan kmaktan" szediliyor. Burada da anlatlmak istenilen, "kesret mhedesinden" kurtulmaktr. Yni, Hak'kn varl olarak bir ok varlklar mevcut deildir! Kalpler ve ruhlar mevcut deildir! Bunlarn hepsi de vehim yollu grlen hayllerdir! Gaflet ve uykuda olmann sonucu olarak meydana gelmektedir! nk bunlarn hepsi de, "ilm sretler" olmaktan te bir ey deillerdir! "lm sretler" ise ancak ve ancak, sadece ve sadece Allah'n ilminde mevcutturlar! Bu anlattklarmz size ne nisbette ulatrabileceiz, bilemiyoruz. Elbette her okuyan, istidad nisbetinde, takdirindekini alabilecektir. Ehli, zten bunlarn byle olduunu bilir. Yaamayana ise ancak bu kadar aklamas mmkndr. Biline ki, byle hller de vardr! "Sonra emir ve hkmden de k" Ya, bu ne demektir?. Emir ve hkm, hep kesret leminin neticesidir! Kesret lemi iinde, varlklar arasnda geerli bir sistemdir. Bu kavramla kaytl bir mhede devam ettii srece, kesret leminin son bulmas ve Teklik seyrine girilmesi asla mmkn olmaz! Bu yzden de, Allah'a urc murad ediliyorsa, okluk grme basretsizliinden arnp; Emir, mir, memur; hkim,
170
mahkm, hkm lsnn varolmadn idrk edip; TEK'in seyrine girilecektir. te o zaman "kader srr" da alr ki, bu da "Vhidiyet" mertebesinde yaayann vukf sahibi olduu hllerden biridir!
***
171
AHMED HULS
32 ^ NAMAZ VE HAKKAT
"Dedim ki; -Y Rabbi, hangi namaz sana daha yakndr?. -O namaz ki, iinde benden bakasnn kalmad, klann iinde kaybolduu!." Namaz, esas itibariyle e ayrlr; Mlk leminin namaz. Melekt leminin namaz. Cebert lemindekinin namaz. Namaz, klnmaz; ikme edilir! Namaz nedir?. nce, namazn ne olduunu anlamak gerekir. Namaz, ynelitir! Yneliin neticesi olarak istek, duadr! Ama yle bir dua ki, edenin iinde yok olduu bir dua! Namaz, vehm benlikle balar, secdedeki "yokluk"la tamam
172
olur. nce bildiimiz klsik namazdan szedelim; Bu namaza duran kii, Allah'a kulluk gayesiyle, "Allah Ekber" diyerek balad zaman, nce bu kelimenin mnsn dnerek konsantre olmaya alr. " Allah Ekber" demek, Allah "byktr" ya da "en byktr" gibi bir anlama alnmaz. nk Allah "byklk" kavramndan mnezzehtir! Allah'n, misli, dengi, benzeri, makro ya da mikro plnda bir ikincisi yoktur ki, "ondan bykl" bahis konusu edilsin!
173
"Ekber" kelimesini, "Allah" ismi yannda grdmz zaman, asla normal biimde, herhangi bir eyden byklk olarak anlyamayz. nk, az nce de sylediim gibi, O'nun daha byk olduu, ikinci bir varlktan szetmek mmkn deildir. yle ise, "Ekber" kelimesini "Allah" ismiyle btnlemi olarak grdmzde nasl yorumlayacaz..? "Allah Ekber" kelimesinin Trke anlamn, dnebildiimiz kadaryla yle yorumlayabiliriz; Sonsuz - snrsz olmas sebebiyle, tm varlkta kendinden baka bir vcd sahibi olmas mmkn olmayan byklk! Evet, bir eyden byk deil, "byklk" sahibi! te bu "bykl" ayet hissedersek ve bu ekilde "Allah Ekber" diyerek namaza balarsak; daha sonra okuyacamz yetler ve rk ve secdeler ile namaz "ikme" etmeye alm oluruz.. Gcmz yettiince, ilmimiz elverdiince... Bu ikme srasnda, kii kendini yaratan varla, hamdeder, kreder, isteklerini arzeder ve ondan kendisine icbet
AHMED HULS
etmesini bekler. Bu ekilde bir fiil ortaya koymas istendii; emredildii iin; bu emri yerine getirmek zere bu namaz ed eder! te bu, avmn namazdr.Beden boyutunun namazdr! Melekt leminin, rifinin namaz ise mhedelerin etkisinde olarak ikme edilir. Mn boyutunun bu namaznda kii, fili hakikiyi ve varlklar zerinde tasarruf eden, onlar her an yaratan ve yok eden, onlar heran diledii ekle sokan Rabbl lemni seyreder. Bu mndaki namazda, bir kii hem beden boyutundaki namazn ed eder; hem de Hakk'n fiillerini mhede hlindedir. Tm varlkta tasarruf edenin; hem de her an ve her zerrede tasarruf etmekte olann Allah olduunun ayn-el yakn mhedesi hlindedir. Ancak btn bunlara ramen de, "fetih" gelmemi olduu iin, Hakk-el yakn hsl olmad iin; vehim kalkmam; kendisi olarak Hakk' seyretme hli devam etmektedir. Yni, "ikilik" ortadan kalkmamtr! Kendisini mhede eder, ur bir birim olarak kendini grmekte devam eder; ancak bununla beraber, kendisi de dahil olmak zere, mevcdtta tek bir mutasarrfn hkm, irade, kudret ve kuvvetinin geerli olduunu da devaml olarak seyir hlindedir. Ki onun bu seyir hli, melekt leminin seyri namaz hkmndedir. Bu namaz hli iindeki kii, tm varlklardan kan fiillerin tamamiyle hikmet olduunu idrk ederek, kimseyi ve hi bir varl, yersiz ya da yanl i yapmakla itham etmez veya
174
sulamaz... Eer, bu namazda biraz daha keml sahibi olursa, varln her zerresinde O'nun varln mhede ettii iin; o zerrede, daha dorusu zerre grd eyde, O'nun dnda bir ey olmadn farkederek; artk her srette O'nu seyretmee balar. Ve bu hl, o kiide AK hlini meydana getirir. Her birime kar byk bir sevgiyle dolup taar. Ne ak kalmtr onun gznde, ne de kara! Tm varla hizmet, yardm, onun en byk gayesi olur. "Yetmiiki milleti bir gzle grmeye balar"; Ynus Emre'nin dedii gibi!.nk, onun nazarnda yetmiiki millet deil, TEK varlk vardr! rifin bu namaz "orta namaz"dr! "Salt vusta"dr. Ve bunun hkmlerine gre karlna ular! Cebert leminin namazna gelince... rifi billah'n namazdr bu! "Namaz m'minin mi'rcdr" eklindeki Hazreti Raslullah Aleyhisselmn iaret ettii namazdr bu namaz! "K'b kavseyn" boyutuna urc ettii zaman Raslullah sallallahu aleyhi ve sellem mi'rc da, nakledilir ki, kendisine; "Dur! Rabbin namazdadr!." denilmiti. Rubbiyet mertebesinin namazndan szedilmektedir burada. Rabbin namaz, Rabb-l lemiynin rubbiyet hkmlerinin ef'l leminde yrrlkte olmasdr. Rabbin hkmlerinin, Rabban kudretiyle tahakkukundan
175
AHMED HULS
"Rabbin namaz" diye szedilmektedir. Rabb, esmnn mnlar zere mahlkat ynlendirendir! Bu tasarruf, "terbiye" diye anlr. varedip
Bu mertebe, boyutsal bir mertebedir ve "uur sramas" diye adlandrdmz bir tr mi'rc ile hsl olur. uurda oluur! "uur" kendisini "cebert" boyutunda tand zaman, kendi vehm benlii, birimsel benlii kalkm olur; ve kendisinde Hakkn vasflar ile Rabb zuhr eder. te bu namaz, bir mnda "Rabbn namaz" denilerek, Rabbe izfe edilir. Ki gerekte Rabbin tasarrufu dnda kalan hi bir ey yoktur. Esasen, Rabban seyr, kendi esms zerinedir. Ef'l ise esmnn tabi neticesi olarak meydana gelir. Hazreti Raslullah Aleyhisselm, Allah Telnn ikrm olarak mi'rc a kt zaman, cebert leminde, Rabb-l lemnin tm mevcdat zerinde esm yollu mutlak tasarrufunu mhede etti, "K'be kavseyn" noktasnda. "Ev edn". Hatt bunun da tesinde, Hazreti Muhammed Mustafa sallallahu aleyhi ve sellem ismi altnda, "gren gz, iiten kula, syleyen dili, tutan eli ve yryen aya olarak"; "ehdet etti ki Allah, kendisinin dnda, tesinde bir TANRI mevcut deildir"! Ve sonra Rabb ile mkleme etti Raslullah Aleyhisselm! Ve sonra Rabbnn emirlerini hmil olarak tekrar insanlarn arasna dnd Muhammed Mustafa adyla, RASLULLAH! Acaba, bu cmleler bize Raslullah sallallahu aleyhi ve sellemin hviyeti, eniyyeti ve kiilii hakknda baz ipular
176
verebiliyor mu?. Birincisi insanlara emrolunan, farz olunan bildiimiz namazd. kincisi, "orta namaz" diye bahsedilen. ncs ise, "Dimi namaz" diye anlatlmak istenen. Esasen, ikinci tr de vakitle kim olmayarak devaml ikme edilen bir tr "dimi namaz" olmasna ramen; gerek "dimi namaz" bu nc namazdr. te, en makbul namaz, "klann iinde olmad" olarak belirtilen bu nc namazdr. Ki bu konuya metnin sonlarna doru tekrar bir nebze, Zl Celli velikrmn ihsn ve snrlarn msaade ettii lde deineceiz. Ayrca "NAMAZ" konusunu ok daha geni bir ekilde "TEMEL ESASLAR" kitabnda aklamaya altk... Bu konuyu daha detayl okumak isteyenler oraya bakabilir.
177
***
AHMED HULS
33 ^ RK VE HAKK FL
"Sonra sordum, dedim ki: -ndinde hangi oru daha faziletlidir..? -O oru ki, onda benden bakas kaybolup, benden gayr kalmaz!." Orulu kiinin bedeninin orucu vardr ki nasl olduu herkes tarafndan bilinir. Yemek, imek, cinsel mnasebet gibi fiillere, dedikodu, gybet, aldatma gibi hllere dmekten kiinin kendinin muhafazas gereklidir bu oruta! Avamn orucudur bu! Havasn orucu ise, kalbin veya ruhun orucu olarak bilinen orutur! "Kalb" ve "ruh" kelimeleriyle iaret edilen mny iyi bilmek gerektir evveliyetle. "Ruh", u anda bildiimiz madde bedenin yerine, ebediyen kullanlacak olan ikinci bedenimizdir; ki yaps "halogramik zelliklere sahip dalga" trndendir. Bu bedendeki uura da "kalb" denilir.
178
"Kalb gz" denildii zaman gaye "uur" gzdr. Bedende nasl bir "uur" mevcut ise, ayn ekilde ruh bedende de bir uur mevcuttur ki; ite bu "uur"dan, bu uurdaki idrk zelliinden "kalb gz" veya "basret" isimleriyle bahsedilmitir! "Kalb"in yni "uur"un orucu nasl olur?. "Kalb" yani "uur"un, be duyu, artlanmalar ve bunlara dayal olarak vehmin kendisine var kabul ettirdii varlklardan bilincini artmas, bu tr kabullerden kesilmesi, onun orucudur.
179
Bu oruta, orucu kesintiye dren ey; mevcdtta mstakil varlklarn varolduunu dnmektir! Tevbesi ise, Tek'lie snmaktr! Falanca yle yapt, filanca byle yapyor, fimeknca byle yapt da onun iin byle oldu, keke byle yapmasayd, byle olmazd; gibi gr veya dncelere dalnd anda bu oru bozulmu demektir! nk, Hakikatta, btn isimlerin ardnda tek bir fili hakiki vardr ki, o da Allah'tr! Ve seyirde olan, bu Hakikatten perdelendii anda da orucunu bozmu olur! Cebert lemini yaayannn orucuna sekte vuran hl ise; esmdan bir isimle kaytl durumda kendini hissedip, o ismin mnsnn seyrinde mukayyed olmaktr. nk, cebert leminde yaayann gayesi, lhut lemine geip, Zt Ehadiyyette, "hi" olmaktr! Perdesi ise esm lemidir! te bu yle bir orutur ki, tutan, iinde kaybolmu; Varlkta Bak olan Allah kalmtr!
AHMED HULS
*** "Sonra sordum: -Hangi fiiller indinde faziletlidir?. -Benden gayrnn kalmayp, iinde cennet ve cehennemin bulunmad, yapann kaybolduu!." "ALLAH HALKETT SZLER DE FLLERNZ DE!." (37-96) "ATTIIN ZAMAN SEN ATMADIN; ATAN ALLAH'TI! (8-17) Bu yeti kerimelerin srrna erildii zaman, yukarda belirtilen, yapannn iinde olmad fiiller hli ortaya kar. Bu sr anlalmad srece de kiinin hli " gizli irk" olarak ifade edilen "irki haf"dir! "Gizli irk" nedir? Mutlak ilim, irade, kudret ve kuvvet, yaratan Allah olduu halde; kiinin Allah'tan ayr varlklar var kabul edip, "CZ" kelimesi eliinde, onlarda bir irade, kudret, kuvvet, yaratclk tevehhm etmesidir. Baz okuyucularmz soracaktr, tevehhm etmek ne demektir diye; hemen onu da aklayalm... Gerekte yle bir ey olmad halde, eitli sebeplerden dolay o eyi varm gibi kabul etmek... te kiinin, Alim, Mrid, Kadir, Muktedir, Mtekellim isimlerinin mnlarn, birimlerin kendi asl vasflar ekilde kabul etmeleri, "czi ilim", "czi irade", "czi kudret", "czi kuvvet" var sanmalar "gizli irk"tir! nk sonsuz-snrsz AHAD olan ALLAH "czyet" kavramn kabul etmez..."Czyet" mhedesi ise "gizli irk" hline yol
180
aar! Avmn, czyet gr, "gizli irk"tir... Havsn ise "gizli irki" gr veya kabul, irktir! Yni, "irk" grmek, "irk"tir! Fil olarak Allah' grmediin anda bu, "gizli irk" denilen hldir!.nk gerekte, Fil TEK'tir, o da Allah'tr! te yandan Havas, arifler, veliler, Hakk' mhededen perdelendikleri zaman "irk" grm olurlar...Ve bu grleri ile de irke girmi olurlar...
181
"Gizli irk" kalkt zaman, o faziletli fiiller meydana gelirki, fiilin fili iinde olmayp, fil Allah olur...
***
AHMED HULS
34 ^ TVBE
-Hangi gl indinde faziletlidir?. -Alamayarak tevbe edenlerin gl.. Alamayarak tevbe etmekten murad, iine "benlik" hlinin karmasndan dolay oluan pimanlkla tevbe etmemektir! Nedmet yni pimanlk, fiilin fili olarak "benliini" grp, o fiili kendine balamak, sonra da yaptna piman olup, "keke ben bunu yapmasaydm" diyerek tevbe etmektir... Burada tevbe edilirken,"gizli irke" dlmektedir, o fiilin kendisine balanmas yznden! Ki bu tevbeden de tevbe edilmesi zarri olmaktadr! nce tvbeye tvbe!.Sonra tvbeye tvbenin tvbesi! Tvbe edenlerin gl, ifadesinde gl nedir?. Bildiimiz kahkaha m?. Buradaki "glmek" ten murad "srr" hlidir... Benlikten arnm kiinin, fili hakikiyi mhedesi sonucu, izfi
182
varlklar grmeye ve onlarn vcdlarnn varln kabul etmeye tvbesi sonucu; TEK'lik seyrinin getirdii srr! Huzur! Mutluluk! Nitekim bu mny bir sonraki cmle tamamlamakta... *** Hangi tvbe indinde faziletlidir?. -Msumlarn tvbesi! Bu hususu en iyi akla kavuturan, Hazreti Raslullahn hads-i erfidir.
183
Gnde yetmi defa veya yz defa istifar ederim! Gemi-gelecek gnahlarnn balanm olduu Fetih Sresinin banda kesinlikle vurgulanan Hazreti Raslullahn tvbesi niyedi ki?. Tvbe, genel anlamyla, yaplan bir yanln farkedilerek , bundan dolay pimanlk duyulmasdr. Nedmet, tvbedir! hads-i erfi de aklar. Avamn tvbesi, yaplan bir hataya piman olup, onu bir daha tekrar etmemeye karar vermektir! Burada dikkat edilmesi zorulu olan husus udur; Kii fiili vehm benliine balyor ve ben bu yanl yaptm, bundan da pimanm diyor... Havsn tvbesinin sebebi ise daha bakadr. Havs, vehm benliinin oluturduu perde ile hakikatten perdelendii, Vechullah grmekten mahrum kald iin, yanl yorumlara dyor ve birimlerde rade-i cz
AHMED HULS
grmekten dolay tvbe ediyor! Havs, det diyor ki; Allahm!Vehmim galebe alp beni perdeledi ve senin fili hakiki olduunu mhede edemeyerek, birimde ilim-iradekudret-kuvvet var zannna kapldm ve bundan dolay da irk-i hafye yni gizli irk e dtm; ama imdi perdem inceldi ve seni fili mutlak olarak yeniden mhede ettim..Bir nceki hlime tvbe ediyorum eklinde konuur. Bu, bir dier ifade ile Tvbenin tvbesi diye de tanmlanabilir. Has-l havsn tvbesi ise, irk grmeye olur!Bu tvbe bir kere yaplr ve ikincisi dahi olmaz! irk grmeye tvbe ne demektir? Varlkta Allahtan gayr bir vcd sahibi olmadn gren kii, ehdet eden, aynel yakn bilmektedir; irk komas szkonusu olacak bir varlk mevcut deildir!Oysa daha nce byle bir takm varlklar var sanyordu..te bu var sanna tvbe ederek Allah'a rc etmi olur!" Hazreti Rasl Aleyhisselmn vrisleri ise, esm ile megul olmak yznden Zttan perdelenmekten dolay hzn duyarlar ki, bu hzn daha nce de bahsettiimiz gibi, Raslullahn gnde yetmi ya da yz defa istifar etmesi gibidir. Yni, Mferridnun, Aktbn istifar; seyrleri gerei esm mhedesindendir..yoksa, herhangibirimiz gibi, yapt bir yanl fiilden dolay deil!Bunu ok iyi anlamak gerektir! Nitekim, yukarda konu edilen Masumlarn tvbesi beyn da bu zevtn tvbesine iaret eder.
184
185
AHMED HULS
35 ^ MRKLER EL SRMESN!
-Hangi ismet indinde daha faziletlidir? -Tvbekrlarn ismeti! smet; arnmlk, sfiyet, temizlik hlidir.Nasl bir ismet daha faziletlidir? Fiillerdeki kirlilikleri deil, mutlak arnmlktan szediliyor burada...uurdaki kirlilikten! MRKLER NECSTR yet kermesinde gerek necsliin yni pis, kirli olma hlinin RK olduuna iaret ediliyor.RK dncesinde olanlarn PS olduu anlatlyor.Ve hatt bir dier yette de bu noktaya iaret olunarak; TEMZLENMEM OLANLAR ONA EL SRMESNLER deniliyor. Bu yeti tek bana deerlendirenler sanyorlar ki elleri tozlu ya da abdestsiz olanlar dokunmasnlar!.Oysa bu yet, bir nceki bahsettiimiz MRKLER PSTR yetiyle
186
balantldr ki, ikisi birarada deerlendirildiinde ortaya kan anlam u olur; ALLAHA RK KOMA HLNDE OLANLAR, PSTRLER; BU YZDEN UURLARINI KAPLAYAN RK PSL KURN DAK SIRLARI VE HAKKATLER GRMELERNE ENGEL OLUR. BU PSLKTEN ARINMADAN KURN A EL SRMESNLER. Kaba irk, ak irk, kaba necset hkmnde olduu gibi;gizli irk, haf irk dahi kk necset hkmndedir. Bu yzden de bu pislikten arnmam olanlarn TEKlik srrna, vahdniyete el srmemeleri tavsiye edilmektedir..nk, irkle bulanm bilincin Allahn srlarn anlamas mmkn deildir! te bu temizlie ulam ismet sahibi kiilerin araya benliklerini sokmadan, yukarda izah ettiimiz ekilde, tvbe, en makbul en deerli tvbeleridir. *** Sonra dedi ki; -Y Gavs- Azm. lim sahibi iin yol yoktur, t ki indindeki ilmi inkr etmedike...Eer ilmini terketmezse, eytann lisn olur! lim sahibi ilmini terketmedike eklinde zetlenecek ifade de iaret edilen ilim, lm-el ykn hlinin ilmidir! Mlhime nefs mertebesinde hsl olan mrifet bu ilmi meydana getirir ve bu durumdaki kii, grd hereye HAK der!Oysa bu, insan hakikat lemine uuracak balondur ki, O gl sultann sarayna ulaldnda patlatlarak, huzura girmek gerekir.
187
AHMED HULS
Grdklerinin , HAKtan ayr bir ey olmadklarn bildirmek sadedinde, her grdn HAKtr denmise de; bu gerekte, eriilmesi istenen ana hedef asla deildir! Grlen herey dendiinde, ayr ayr pek ok ey var sanlr!..Oysa gerekte, ayr ayr var sanlan bu eylerin hibirisi yoktur; sadece TEK bir yap mevcuttur!.Ki bu da VECHULLAHdr! HER EY YOK OLUR, MUTLAK HVYETN VECHNDEN BAKA yeti kerimesi ile; NE YANA DNERSEN ALLAHIN VECHN GRRSN yetini birarada anlarsak, gzn grd eylerin HAK olduunu sylemenin son derece basit katn herhalde farkederiz! te mlhime nefs mertebesinde, sezgi-ilham yollu edinilen bu ilimden geilmedike, Hakikatn mhedesi hsl olmaz! Bu durumda da kii eytann temsil ettii vehim gcnn esiri olarak, vehmin seslenii olarak yanl bir ilimle insanlarn yanl dncelere sapmalarna sebep olur. Yukardaki beyan, indindeki ilmi kelimleriyle mlhimede hsl olan ilim olduuna iaret etmektedir. Zr, mlhimede kii; kiilii, vehm benliiyle HAKka iaret etmektedir. Burada henz Vehm benlik ortadan kalkmamtr. Bu sebeple de indindeki ilminden szetmektedir o kii. Bu ilmi de terketmedii, bir st mertebeye terakki etmedii,
188
birimsel nefsinin varolmadn idrk etmedii ve gereini yaamad srece ona yol yoktur! Bylece o kii artk, o Haktr, bu Haktr, u Haktr, gibi Hakikatten hayli uzak bir vdiye sapar ve mr boyu orada fsit daire iinde dner durur.
***
189
AHMED HULS
36 ^ AK
Rabbim Tely grdm ve sordum; -Y Rabbi..Akn mns nedir? -Y Gavs. k ol bana.k benim, ak benim!Kalbini benden gayrndan evir ve fari kl! Ahmed Rufi, Abdlkdir Geylni, Fahreddin Irak, Mevlna Celleddin gibi bir ok zevt- kirm Allahtan Ak ismiyle szetmilerdir eitli zamanlarda... AK benim sevilecek, ylesine sevilecek ki, uruna hereyden vaz geilecek; ylesine ki, benliinden bile vazgeilmek sretiyle Onda yok olunacak varlktr AK! Ak, O olduu gibi; k da Odur. nk Onun dnda vcdu olan bir varlk yoktur!Ve dahi muk , yine kendisidir! Sevgi, sevdiin, seven hep Odur! Kim, ne zaman, nerede, neyi severse sevsin; sevdiinin ismi ne olursa olsun, gerekte sevilen hep Odur!
190
Murad etti ki, kendisinden gayr sevilmeye;sonra zhir oldu sevilenler sretinde; sonra da bakt ki kendisinden gayr mevcut deil, bu defa hep seven ol kendi oldu! cmleleri ite bu durumu aklar. yi bilelim sevgi nedir; hangi isim altnda olursa olsun sevilenler kimdir; sevgiyi oluturan cazbe nedir, kimdendir, kime aittir; ve nihyet seven kimdir? Bildik ki lemde her ne var, hep AK imi beytinde ite bu srra iaret edilmektedir. ***
191
Y Gavs- Azm. Akn zhirine rif olursan, aktan fen bulmalsn! Zr, ak HCAPTIR! k ile muk arasndaki hicb! Zhirde kullanlan anlam ile ak kavramnn bir ikilik gr dolaysyla mevcd olduunu ve bylece de akn sevenle sevilen arasnda bir hicb oluturduunu ok briz bir biimde vurguluyor bu beyn! Daha ak ekliyle; Mekn ya da boyut kavramyla TEDE veya TENDE bir O dnyorsun, vehmediyorsun, yni var kabl ediyorsun; bunun neticesi olarak da, Ona ermek, Onu bulmak, Onu yaamak arzusuyla yanp tutuuyorsun!.. te bu ekilde yanp tutuman, Onu sevmen ve arzulaman Ona k olman demektir. Bu akn temelinde de Ondan ayr bir Ben var zann yatmaktadr! ZANLARDAN BAZI ZAN VARDIR K SUTUR
AHMED HULS
yetinin iaret ettii zan acaba bu olmasn!? yle ise, TENDE bir O var ve sende Ona ulaacaksn zannndan doan ak, gerekte seninle O arasnda en byk perdelerden biridir! Ne zaman ki, bu ak seni ylesine Onunla megul eder; ve nihyet Onda yok eder yni gerekte varolmadn anlarsn; ite o zaman perde kalkm olur! Kaldr beni aradan, ortaya ksn Yaradan! diye ksaca zetlenen bu ifade, akn kkeni olan benin ortadan kaldrlmas mecburiyetine iaret etmektedir. AKn Bk kalmas demek, varlklarn yok olmasna baldr demek deildir! Varlklarn yok olduunun anlalmas demektir. Allahn gelecekte veya bir varln yokolmasndan sonra Bk olacan zannetmek, ok kaln bir biimde perdeli olmaktan doar! Allah Bkdir ve onunla berabar fn varlklar da mevcuttur sanmak, Bk kelimesinin mnsn bilmemektir. Allah dami olarak Bkdir ve onunla beraber ikinci bir varlk da mevcut deildir. Bu sebeple, Onun yannda yok olacak varlklar yoktur; kendilerinin yok olup Allahla Bk olduklarn farkedecek tecelller szkonusudur. Seven , yokluunu idrk edip, sevilende yok olduunda; Bk kalan Allahtr!
192
***
193
AHMED HULS
37 ^ BENLK, EN BYK GNAH!
Y Gavs. Tvbeyi istersen, nce nefsinden gnah karmalsn..Sonra kalbinden htrasn karmalsn!...te o zaman bana vsl olursun!..Aksi halde mstehzlerden olursun!.. Avmn nefsinden gnah kartmas, gnah olan fiilleri terketmesidir. Havsn nefsinde gnah karmas, benliine dnk fiilleri terketmesidir. Has-l havsn gnah kartmas ise, nefsinin varolmayp, sadece mutlak NEFSin varoluunu seyr hli iinde gnahn km olmasdr..Elbette ki mutlak NEFS iin gnah kavram geerli olmaz! Geni anlam gnah, nefse dnk, nefsin menfaatine dnk davrantr.Bu elbette havsa dnk mndr. Bu anlay ile nefsten gnahn kartlmas ise Haktan ayr bir varlk grlmek sretiyle onda gnah kavramnn grlmesinin kaldrlmas demektir.
194
Ama bunun aksine, bir kiinin vehm kiilii kap gibi ortada dururken, gnah-sevap yoktur deyip, nefsine bedenine dnk nereyiyapmas onun katranl beton perdenin ardna atar, tabiat cehennemine sokar ki, bunun getirecei sonular, mahrmyetleri ve azblar trif mmkn olmaz! Hem kendini gr, hem karndakini bir kii veya birim olarak gr, ondan sonra da gnah yoktur de!..Bu basiretsizliin zirvesidir! Kendini Hilmi zannettiin, vehmettiin, hissettiin srece; karndakini Hulsi olarak grdn srece, asla gnah yoktur diyemezsin ve perdeli yaamn son bulmaz...Perdenin kalkmasn ve ebediyyen perdesiz yaamay istiyorsan, dnyada yaarken kendini kaldrmak sretiyle HAKK SECDEyi yapmak ve sulanacak kiiler grmeyi terketmek mecbriyetindesin! Aksi takdirde perdeli yaamak ve lmtesi yaamda da perdeli kalmaktan kimse kurtaramaz seni! Gnah, benlikten doar! En byk gnah da BENLKtir! BENLK ortadan kalkt m, gnah da kalkar! Allah dilediini yapar, hikmettir! Sen bir olumsuz fiil ilediin zaman gnah olur! Fili izf varolduu srece gnah bitmez. Fiil, hakiki file balanp, izf fil ortadan kalkt m gnah da son bulur! te bylece gnahn htrasda ortadan kalkm olur! nk htrann kalkmas, htrann yer ald varln
195
AHMED HULS
kalkmas ile mmkndr..:Ne zaman ki htrann kt varlk ortadan kalkar, ite o zaman htra da kaybolup gider. Kendini var kabul ettiin srece, gnah fil varolmasa dahi htralar benliini megul edecektir!Bu meguliyet ise gnah htrasdr ki, benliinin yaamyla balantldr. Ne zamandr ki, benliinin varolmadn , hakikatn yaarsn, ite o zaman, nefsinden gnah da , htras da km olur. SANA AIK-SEK FETH HSN ETTK: ALLAH GEM VE GELECEK TM GNAHLARINI BAILADI. yetlerinde iaret edilen mn da anladmz kadaryla bu hususa iaret eder. Fetih tasavvuftaki anlamyla, kiinin benliinin ve benliinin oluturduu perdelerin ortadan kalkmas ve Hakkn sfatlarla tahakkuk etmesi hlidir ki, bir devirde ancak ok ok ender kiilerde oluur! Bunlar, Hakkn gzyle grr, iitir, syler, tutar, yrrler! Fetih gelmi kiiler, benliklerinden kurtulmu olduklar iin, gemi ve gelecek gnahlarndan da balanmlardr. nk, onlardan gnah ve htras kmtr...nk benlikleri ortadan kalkmtr!Beden ve bedensel deerler onlar iin hibir anlam tamad gibi, ruhsal deerler dahi onlardan dmtr!Onlar mukarreblerdir, ferdiyet sahipleridir. Kiilik isimlerinin ardnda, seyreden-seyredilen ve seyr hep ayn TEK olmutur! Eer bu bahsedilen hl olumadan, kendini Hak grerek, bakalarna Haklk atfederek, gnah-sevab inkr edersen,
196
ancak mstehzlerden olursun...Yni hakikatle alay edenler durumuna dersin...Alay konusu olursun.
***
197
AHMED HULS
38 ^ HEDEF, ZTTIR!
Y Gavs! Haremime girmek istersen, ne mlke, ne melekta, ne ceberta iltifat et... phesiz ki mlk limin, melekt rifin, cebert da vkfnin eytandr!Kim bunlardan birine raz olursa, o indimde tard edilmilerder olur! Bu blm dahi gerekten Risle-i Gavsyenin en nemli mnlardan birini kapsamaktadr! Mlk lemi, limin eytandr. Melekt lemi, rifin eytandr. Cebert lemi dahi vkfnnin eytandr, denilmektedir. Ve kim ki, bunlardan birinde, birisi olarak kalr, o hliyle yetinir, bu durumda Allahtan uzak ve ayr kalmlardan olur, uyars yaplmaktadr! Ey kulum. Seni benimle megul olup, beni tanman iin varettim, oysa sen kiminle ve neyle meguldn? dediinde Cenb- Hak, lim ne cevap verecektir, vkfn ne cevap verecektir?
198
lim, mlk lemine dnk meseleler ile meguldr...limin btn megalesi olan madde lemi konularnn hkm, melekt lemine, lmtesi yaam lemine geilince son bulacaktr! lmle birlikte, eritn zhirine ait tm hkmler geerliliini yitirecek, ibadetler kalkacak, tm yasaklar son bulacaktr. Dnya yaam iin gerekli olan bu bilgilerin, insana lmtesi yaam kazandracak kadar gereklidir elbet; ama sadece o kadar! nk insan, Allah tanmak bilmek iin varedilmitir! Bu istidat ve kbiliyeti dolaysyla halife seilmitir yeryznde!
199
Allah tanma ve bilme ise uurla, bilinle elde edilen bir eydir. Btn melekler, cinler ve hayvanlar, isteyerek veya istemeyerek Allah zikretmekte, kulluk grevlerini yerine getirmektedirler. nsann, onlardan ayrcal ise, Allah bilme, bulma ve Onda yok olabilme zelliine sahip olmasdr. Bu zellikle var klnm insann, hele limin, mlk lemine ait ilerle hayatn tketip, bunun tesine geememesi ise elbette ki ok byk bir kayptr ve neticede, Allah tan uzak kalmasna yolaar. limin, mlk lemi hllleri ile megul olup Allaha ynelmemesi ise tard edilme denilen Allahtan ayr dme durumuna sebep olur. Tard edilmek, meknsal veya boyutsal bir ey olmayp, uurdir! Senin kendini, Allahtan ayr bir varlk kabul etmen; kendi tende bir tanr gibi Allah deerlendirmen, tardolmuluk denilen hlin t kendisidir!
AHMED HULS
Melektun rifin eytan olmas hususuna gelince; rif, madde leminin ardndaki melekt boyutunun srlaryla, hikmetlerle meguldur. Efl leminden olup bitenlerin ardndaki hikmetlerle ve fili hakikiyle eitli mnlar ynnden megul olan rifin bu megalesi dahi kendisini bir st boyuttan alakoyan perde hkmndedir. nk, cebert leminde, yaayan Vkfnin nazarnda, rifin melekt lemi, haylden baka bir ey deildir! Hakikat lemi ve TEK gerek NUR mevcutken, tutup da hayl varlklar ile megul olmak, sanki eytana uymak gibidir! eytanlk, vehim hkmne dayanr! Varolmayan eyleri var kabul edip, gerek varolan yok kabul etmek eytn hldir; yni vehme tb olma hli... Vehm benlii terkedememi rif de, bu mn ynnden henz eytann mslman edememi durumdadr. Yni, vehmin tesirinden kurtulup TEKe ermemitir! rif kimdir; sezgi-ilham yollu Hakkn Tekliini hissedip, hereyde Onu gren...Herey Haktr diyen... Oysa gerekte, her ey mevcut deildir ki! Ayr ayr bir ok ey mevcut deildir ki! Birok ayr ayr eyler, TEK bir eyden meydana gelsin, ya da daha da beteri, panteist gr olan TEK bir eyi meydana getirsin! Byle bu gre sahip olmak tamamen bir aldantan baka bir ey deildir. Brakn panteist grn, bir gerekten sapkn dnce oluunu ayr ayr eyler gr dahi, velev ki TEKin grnmleri eklinde alglansn, yine de geree isbet
200
etmemektedir! te rif, ayr ayr eyler ve o eylerin HAK oluu, grleri iinde yzd srece; bunun tesine geemedii srece , Allahtan uzak dm durumdadr. Cebertun vkfnin eytan olmas hline gelince; Bu husus, aklanmas ve anlalmas olduka g olan bir noktadr. Tadmayan bilmez sznn ifade ettii gibi, bunu yaamayana zah etmek son derece g olmasna ramen inallah ifadesini kolaylatrr.
201
Cebert lemi, Vhidiyet mertebesidir ki, esm ve sfata tekbl eder. Zt sfatlarla ve esm yollu kendini tanma, seyretme mertebesidir bu mertebe. Esas itibariyle, lemler kesret lemi ve vahdet lemi olarak ikiye ayrlr.Ancak bu kesin byle deil, anlayn ya da bir dier ekliyle anlay yetersizliinin oluturduu ikidir bu lemler. Kesret lemi yni okluk lemi, efl lemidir. okluun oluturduu mlk ya da melekt boyutunda saysz fiiller szkonusudur. Vahdet leminde ise kesretten szedilemez.Vahdet leminde kesretin yni okluun varl kalmamtr! TEK, ok kavram kabul etmez! Ahadiyyet, okluk kavramlarn yok eder. Cebert ve lht sanki bir nesnenin i yz ile dyz gibidir!
AHMED HULS
NEFS yni Mutlak BENliin, kendini, isimlerinin mnlar ynnden seyri, tany Cebert lemidir! simler ve mnlar yollu olmakszn salt, srf, samediyyet yollu Ahadiyyete ynli, eniyyet ve hviyyete yneli lemi ise Lhttur. lim bir noktadr, Ztyla ztn seyretmektedir;gayr szkonusu deildir, Allah m dadr, gibi cmleler hep bu lemi eitli vecheleriyle tanmlamak iindir. Zta ermek, ztn tanmak, Zt iin seilmi olmak gibi tbirler ile anlatlmak istenilen husus gerek hedef olunca, grlr ki cebert mertebesinin hli dahi Zta perdedir! Vkf, yni hakikata ermi, okluk kavramndan ve grnden arnm, kendi isimlerinin mnlarn seyreden, bu seyir hlinde elbette ki ztndan perdeli durumdadr. Evet, her ne kadar, Ztn esmsn, yni Ztn cd ettii mnlar seyrediyorsa da; gene de megalesi. simlerin iaret ettii sonsuz mnlardr...Ve bunlarn asla sonu gelmeyecei iinde, Zt ancak esm perdesi arkasndan seyir hlindedir! Ki bu yzden de Vkfn, ne kadar yce ve hatt yaam hayl bile edilemez mertebede Hayy olursa olsun, Ztn hviyete dnk ynnden uzak dmtr!.. te bu mertebe tard edilme kelimeleri zat ile deil,Esma yollu Zt mahede halini anlatmak iin kullanlmtr. Esas itibariyle, Ulhiyet, Vhidiyet ve Vahdniyeti anlatr. Vhidiyetin btn Ahadiyyet, Rahmniyettir.Topluca ad ise Ulhiyettir. zhiri ise
202
Allah ismi hibir isimden trememitir!..Tamamyla zel, has ismidir Ulhiyetin.
lhiyet ile Ulhiyet tamamyla ayr eylerdir. lhin melhu vardr...Yni, lhin, ilahln kabul edecek kendi dnda bir varlk vardr...Gayr vardr... Ulhiyet ise kendi dnda bir varlk kavram kabul etmez! Onun iindir ki Allah, lh-tanr kavramndan da mnezzehtir! deildir...Tanrlk
Vhidin, zt sfatlar yollu kendini seyri Rahmniyet; efl i meydana getirecek isimleri yollu seyri Melkiyyet; o isimlerle efl i oluturmas ise Rubbiyettir! Rabb, fiili oluturan; Merbb ise fiil olarak kandr!
203
Vhidin zt Ahadiyyet, kendini bilii Eniyyet, ztnda hilik hli m iyet...Evet bunlarn tm birden de tekrar edelim ULHYETtir!Allahn bizde izhr ettii ilme gre, bu byledir...Muhakkak ki Hakikat Allah indindedir!
***
AHMED HULS
39 ^ MCAHEDE ARTTIR!
-Ve daha dedi ki; -Y Gavs! Mcahede, mhede denizlerinden bir denizdir ve balklar da vkflardr...Mhede denizine girmeyi irade edene, mcahede gerekir...Zr, mcahede mhedenin tohumudur! nce bu anlatlmak istenileni, genel dnce seviyesinde ele alalm, sonra da esas anlatlmak istenilene gelelim... Mhedeye ermek iin, mcahede kesinlikle arttr! ONLAR K BZM YOLUMUZDA MCAHEDE EDERLER, BZ DE HDYET YOLLARINI KOLAYLATIRIRIZ Mcahedesiz mhede olmaz... Ne nisbette mcahede edersen, ulamak istediin hedefe ne kadar cehd edersen. Bu yolda sava verirsen, o nispette Hakk mahedeye kavuursun... Ka adm atarsan hedefine, o kadar yaklarsn!.. Mhede, yni grebilme, hid olma, o eye ulamakla ya
204
da yaklamakla mmkndr...Hakikat ise, gzle grlecek bir nesne deil, uurla erilecek bir ilimdir! Hakikat ilmine perde olan eyler ise, akln, vehim hkm altnda yorumda bulunmasdr. Akl, kendisine be duyudan gelen verileri esas alp, tefekkre ve ibrete ynelmezse; vehmin hkm altna der ki, bu takdirde hereyi ters deerlendirir!::Bylece de Hakikatten perdelenmi olur. Bu ekilde perdelenmi olan bir akl iin, vehmin oluturduu deer yarglarndan arnmak, hakikat grmek ve yaamak iin zorunlu olur...te bu yolda yaplan almalara Mcahede denilir. Hakikat mhedesi yolunda, benlik duygusu ynnden mcahede arttr;bedenin tabiat ynnden mcahede arttr; artlanmalar ynnden mcahede arttr.. Btn bu mcahedelerin sonunda muvaffak olunur ise, o zaman kii mhede mertebelerinde urca balar. nce melekt leminin mhedesine kavuur, kesret srlarna gh olur; sonra da cebert lemine urc edip, esm leminin srlarna erer, olabildiince... te isimlerin iaret ettii mnlarn srlarna erme hlinde dahi Vkfni bir mcahede beklemektedir..Ki o mcahede, esm perdesinden kurtulmaktr! Vkfnin mcahedesi, daha ncekilerde olduu gibi, bir eye veya bir hedefe ulamak iin olmayp; isimlerin mnlarn seyr hliyle kaytlanmamak iindir. nk esm seyri yle bir eydir ki, yutar iine de faknda bile olunmadan dalnr gidilir...
205
AHMED HULS
te bu durumda cehd gereklidir ki, esmdan Zta tevecch edilsin! Aksi halde sonsuz saysz esm mnlarnda seyr devam eder gider... Dolaysyladr ki, Zt mhedesine kadar, mcahede gerekli olur!
***
206
207
AHMED HULS
40 ^ FLN KARILII ALINACAKTIR!
-Y Gavs!.. Kim mcahedeyi ihtiyr ederse, ona mhedem olur; istese de istemese de! Bu cmlede Sistemin ok nemli bir srr aklanmakta, dikkatli okuyanlar iin...dikkatlice bir kere daha tekrar edelim; Kim mcahede ederse, mhedem oluur.stese de istemese de!.. te, iinde yaadmz kinattaki, Allahn Sistemi-Dzeni budur! Bir fiil olmusa, o fiilin neticesi de otomatik olarak oluacaktr, o fiili meydana getiren mahl iin; istese de istemese de de! Yni, o fiili meydana getirenin, fiilinin sonucunu grme yolunda bir talebi olmamas hlinde dahi bir ey deimez; onun neticesini mutlaka grmek durumunda kalr! Bu durum bize unu da idrk ettirir; Bir insann, ille de yaptklarnn ne getireceini bilmesi veya bilmemesi gerekli deildir neticesine ulamas iin...Bu
208
yzden, her fiil neticesini meydana getirir. Mesel elinize bir barda aldnz ve braktnz, o dnce krlacaktr ta zerine!..Bardan krlmas iin, krlacan bilmesi art deildir. te bunun gibi, bir kiinin belirli mcahedeleri, almalar yapmas da kendiliinden belirli, o mcahedenin karl mhedeyi oluturur. Bu sebepledir ki, Hazreti Raslullah Aleyhisselmn buyurduklarn, ne getirecei bilinmese dahi tatbik edenler, otomatik olarak o almalarn semeresini alrlar!
209
Kurn- Kerm in bildirdiklerini tatbik edenler dahi, bu tatbikatlarnn karln elde edeceklerdir, isteseler de istemese de! *** -Y Gavs!.. Kim mcahededen mahrm ise, ona mhedeye yol yoktur! Tliplere, benim kendilerine lzm olduum gibi, mcahede lzmdr! Eer bir kiide mcahede mevcut deilse, bu yolda bir cehdialmas- filiyat yoksa, o kii asla mhedeye eremez. Bir dier deyile, kiinin mhededen nasbi yoksa, Hakk mhede iin varolmam ise, o kiiye mcahede yapmak da nasb olmaz!..Zr mcahede yapsa, ister istemez mhede olacak... ZERRE KADAR HAYIRLI FL ORTAYA KOYAN; KARILIINI ELDE EDER hkmnce kimden ne nispette mcahede sdr olursa, o nispette de mhedeye kavuur.
AHMED HULS
Kimin de mhededen nasbi yoksa, o mcahedeyi ihml eder! Mcahede, vehmin getirdii perdelerin kalkmas iin arttr! Kii kendini beden kabul edip, bedene dnk istek ve arzular peinde kotuu srece, elbette btn dncesini, yemekimek, seks, gzel maddelere sahip olmak gibi eyler kaplayacaktr... Buna karlk, hakikatn ne olduunu renmek isteyen insan da bunlar fazla ilgilendirmeyecek, bu konudaki ilmin peinde olacaktr... Hakikatn ilmeni elde edenin amac ise o hakikat yaayabilmektir! te btn bunlar, hep mcahede isteyen ve mcahedesiz gereklemesi mmkn olmayan eylerdir. Sahibi olduunu sandn eylerin varolduu srece, elbette ki onlarn elinden knn da zdrabn duyacaksn...Sana ait olmayan bir eyin, bir zarar grmesinden hi iin sklyor mu?..Hayr! yle ise, ncelikle, gerekte hibir eyin sahibi olmadn idrk etmen ve sahiplenmeyi terketmen gerekir; ki, en basit mcahede budur! Neticesi de, Mlikel Mlk olan mlkn hakiki sahibini mhededir! te byle mcahedeyle, ne kadar sahiplik duygusunu terk ederse insan, okadar hakiki sahibi mhede eder...Anlar ki, mal da yalan, mlk de yalan, gerisi hep oyalan... Bundan sonra, mcahede de ikinci dnem balar...mlk,
210
mlkn sahibi olan Mlik-el Mlke ait olduuna gre, onlarda tasarruf eden de Odur!Ki bundan sonra gerekli olan Allahtan gayrna kuvvet, kudret atfetmemektir! Bundan da sonraki mcahede, vehim, zan ve be duyunun getirdii mstakil varlklar grme hlini terk yolundadr. Ve bylece mcahede srekli devam eder...Elbette, mcahede de baarlan her savatan sonra oluun bir mhede; hid olunan yepyeni lemler szkonusudur. Bylece devam eden mcahedeler, son olarak esm perdesinden de kurtulmay salarsa, Zt-ullah Bkdir hkmn alr.
211
Allah Bkdir; YOK ezelden ve ebeden yoktur!
***
AHMED HULS
41 ^ ANA-BABASIZ-EVLTSIZ
Y Gavs!..Kullarmn faziletlisi ve sevgilisi onlardr ki; evld ve ana-babas olup da kalbi onlardan fridir!..Eer, anababas lse hi hzn ekmez!Kulum bu mertebeye ve menzile eritiinde, benim indimde ana-babasz ve evldsz (lem yelid ve lem yled) ve ve lem yekn lehu kfven ehad olur! Risle-i Gavsiyenin bu blm, Vhidiyet tecellisini yaayann hlini tasvir buyurarak, mislini de HLS sresinden veriyor. HLS sresinin ok geni bir yorumunu, ALLAH isminin iaret ettii mny ve Allahn asla bir tanr olmadn Hazreti MUHAMMEDin AIKLADII ALLAH isimli kitabmzda yapmtk...TEKlik, yni AHAD oluun mnsn iyi anlamak isteyen okuyucularmza bu kitab tavsiye ederiz. te burada, AHADYETin ne olduunu anlayabilmek iin gelinmesi zorunlu olan Vhidiyet mertebesinin inceliinden ve bu mertebede yaanacak olan ndan szediliyor...
212
Normal bir insann, elbette ki ana-babas ve ocuklar vardr ve kendisinin, bunlarn bir paras olmas hasebiyle de onlara byk ball mevcuttur. Kez ocuklar ynnden de byle... Ancak burada belirtiliyor ki, kii bu tr bamllktan da kendini kurtarmaldr... Ancak burada kavranlmas gerekli ve hatt zorunlu olan u husus mevcuttur...Onlardan yni ana-baba ve ocuklardan kopmak, kalbinden onlar atmak demek. Fiilen onlar terketmek demek deildir!..
213
Bilkis, onlara elinden gelen her trl hrmet ve sevgiyi gsterip; her trl hizmeti bedeninle onlara verirken; kalbinde de Allahtan gayrna yer vermeyeceksin demektir! Hatt, perdelerin birazck kalkmsa, greceksin ki, onlara vermekte olduun sevgi ve sayg gerekte dorudan Allahadr!.. Kii, balangta, kopma, uzaklama, terketme gibi kelimelerle anlatlan hllerin filen yaanacan zannederek; ana-baba, evld. Akraba ve yaknlarndan ayrlmas gerektiini dnr...Eer bu konumda iken, yannda bu konuyu iyi bilen bir kii yoksa, kendisini bu gibi konularda aydnlatc ens bir refiki yoksa, son derece yanl davran ve fiiller ortaya koyar!..Ana-babay terketmeye, ocuunu kesmeye kalkr, ki bylece onlar kalbinden karsn diye...Oysa bu trden fiiller son derece yanl ve hatal davranlardr...Fiil deil, kalbdir yaplmas gereken ey! Hazreti Resl Aleyhisselm, Hazreti Hasan ve Hazreti Hseyini kucana alr, srtnda tar, onlara byk sevgi
AHMED HULS
gsterirdi... Nce ehlullah dahi, ana- baba hakknn gerei olarak ne kadar byk hizmetler vermilerdir; konuyla ilgili kitaplarda bu bilgiler hep mevcuttur... Kalbini onlardan fari klmak diye anlatlmak istenen ey, fiil deil, uurdir!..uurunda, kendini bir bilin bir uur olarak gremezsen, kendini et-kemik beden kabl edersen; ve bu tr yaam iinde geip gidersin, elbette ki ne kendi hakikatn tanm olursun, ne de karndakinin hakikatn tanm olursun! Esasen, ana- baba evld kavram bu dnyada mevcuttur! Cennette herkes 33 yanda olacaktr aklamasn yapan Hazreti Rasl Aleyhisselm, ileride bu eit kavramlarn olmayacana dikkati yeterince ekmitir...yle ise, imdiden, uurdan bu kavramlar kartmak gerekir! Ancak, tekrar ediyorum, kavramn kalkmas ana-babay dlamak , ocuklarnla ilgilenmemek deildir... Aksine, bu idrke gelmi bir kii ana-baba-evld ismi altnda varolan gerek varl mhede edip, onlara elinden gelen zam hizmet ve hrmeti gsterir...nk, hizmet ve hrmet ettii varlk bilir ki HAKtr! Bu anlattmz iin bir mertebesi... Bir de bunun stndekilerin mhedesi var ki, burada onlara da bir uyar szkonusu... eitli esm-i ilhiyi seyir hlinde olann, bilmesi ve mhede etmesi gerekir ki, o isimler arasnda, Allah indinde bir fark yoktur! Bir ismin mnsnn zuhrunun, dier bir ismin mnsnn zuhrundan farkl ve deerli
214
olmadn mhede etmek zorundadr...Zr isimler arasnda fark yoktur. Ksacas isimler tecelsinde, isimlerden birinin ar basarak dierinden perdelenme meydana getirmesi kiinin bir st mertebeye urcunu kstekler... Melekt lemi, Allahn isimlerinin iaret ettii mnlarn zhir olduu btn lemidir. Zhir lemi vardr... Btn lemi vardr... Ledn lemi vardr...
215
Ve bu lemlere ait zhir ilmi vardr, btn ilmi vardr ve ledn ilmi vardr. Btn ilimlerin taalluku, Melekt leminedir. Lednn ilmi ise, Ztiyyna has, Mferridna has ikrm yollu sunulan ndallahtan balanan gayb ilimdir. Bu ilme nil olanlar, artk kiilik deer yarglarndan arnm olurlar; ve Allahn leme nazar gibi bir nazar sahibi olurlar...Bu durum tasavvufta, ALLAHIN AHLKI LE AHLKLANMAK diye trif edilir. ALLAHIN AHLKI LE AHLKLANMAK demek, Onun olabildiince esmsnn zelliklerini cem edip, O gzle alemleri ve iindekileri deerlendirmek demektir... Beer deer yarglarndan arnp; Allahn indinde btn isimleri ne anlam tayorsa, ne deer tayorsa, o anlam ve deerlere ulap; lemleri o nazarla seyretmek gerektir. simler arasnda fark gzetmek veya birinin dierini meydana getirdiini dnmek ister istemez insan isimler
AHMED HULS
boyutunda perdeler ki, bu da urcta hz kesici olur. Ayrca... Burada u incelik de mevcuttur; Bir mertebenin dier bir mertebeyi meydana getirdiini dnmek dahi hakikat hakkyla yaama hususunda insan engeller! Bir mertebede bulunan, kendisini meydana getiren bir st mertebe olduunu kabul ettii anda ana-babal, kendisinin, altndaki mertbenin bulunduu mertebeden meydana geldiini dnd anda da evltl olmu olur...Oysa AHAD, ne dourmutur ve ne de domutur! AHADYYET itibariyle Allah bilen kii, mhede eder ki gerekten Allah, Dourmam ve domamu AHADDIR!Bilinen ve okunan tm mertebeler, Hakikata ulamak iin vesile olmas ynnden kabl edilmi itibar ve izf anlatmlardr!.. Gerekte her ey ve tmmertebeler sadece ve sadece Allahn ilminde mevcut ilm sretlerdir ki, AHAD olan ALLAH M DADIR!.. Her ey yoktan varolduuna gre, yoktan varolan, yok demektir! te bu yzden de, lemlerin asl hayldir, hayl ise yok hkmndedir, Bk Allahtr, denilmitir... Dourma ve doma kavramna gerekte asla yer yoktur; nk ne douracak bir varlk vardr, ne de dourulacak bir varlk vardr! Alllah isminin msemms, bu tr kavramlar kabl etmez!
216
Allahn indinden olan ilimle Allah seyreden de bu yzden bilir ki, ana-baba ve evltszdr ve byle bir eyin dnlmesi dahi muhaldir... *** Y Gavs!..Bana nazar etmek istiyorsan bir mahlde, gayrmdan fri kalbi ihtiyr et! Burada bir mahalle nazardan szediliyor... Mahl yni madde lemi iin, alglanan sbit bir mekn anlamnda kullanlan mahl kelimesi, melekt leminde ise bir isim bileiminin zuhru anlamna gelir...
217
Kesret lemi iinde bir birim hakka nazar etmek istiyorsa, bu Hakk bir srette grmek artyla olur...Ancak hemen hatrlatmak gerek ki, grlen sretteki mn Hakkn esmsndandr!...Ve o mn idrk edilmek sretiyle Vechullah grlm olur ki, bu da kalb gzyle denilen bir biimde gerekleir. Yoksa zhir gzn grd madd sret ile Hakk gryorum sanmak ok byk chillik ve gaflettir! Bunun tesinde her bir mahl, o mahlli oluturan sreti meydana getiren mn sretinin yni esm-i ilhinin varldr...Bu esm ba gzyle deil gnl gzyle yn basretle grlr ve seyredilir... Ama, akl yet bagzne tbi olur, artlanmalar istikametinde grdklerini deerlendirir ise, asla Hak grlemez... te bu yzden de gayrmdan farii kalb et yni BENden gayrnn var olduunu dnmeyi, zannetmeyi terket
AHMED HULS
denilmektedir. Mahlden, yni esm yollu nazar etmekten de geip, bana yni eniyyetime nazar etmek istiyorsan, o takdirde esm perdesinden de kurtar kendini ve tmyle arnm, yok olmu bir halde Ztma ynel; ki bylece bana nazar etmi olasn, denilmektedir...
***
218
219
AHMED HULS
42 ^ LMN Z
Sordum: -lmin ilmi nedir?.. Dedi ki: -Y Gavs- Azm... lmin ilmi, ilimden cehildir!.. lmin ilmi sorusuyla iaret edilen ey nedir acaba? Efl mertebesinin ilmi ayrdr...Esm mertebesinin ilmi ayrdr...Sfat mertebesinin ilmi bakadr...Ztn ilmi bakadr!..Ledn ilmi bakadr... Ledn ilmi, Ztn, esmsna olan ilimdir... Taalluku ayn- sbiteyedir!kram yollu bir kula verilirse bu ilim Hzr ve Ztiyyyn- gibi bir insann tm gemiini ve gelecekte cennet veya cehennemdeki hlini ve btn mertebelerde nereye ulaacan icmlen bilir... Bu ilim, kiide FETH denilen bir hl sonunda yaanr hle gelir...Fethin birisi zulmn olmak zere yedi basama vardr...Keif basrete aittir. Fetih ise tahakkukla alkaldr!
220
lh sfatlarla tahakkukla, demek istedim... lmi btn ise, melekt lemi ile ilgili ilimlerin toplu addr! lmi zhir ise yaadmz boyutla alkal ilimlerin hepsidir. Burada sorulan ilim, bunlarn hepsini iine alan Vhidiyet ilminin ilmidir. Kesrete dnk bir ilim deil! Vhidiyete, kendini Hakkn sfatlar ynnden bilmeye dnk bir ilim de deil...Ya..? Btn bunlarn kayna, asl, orijini olan ilim nedir?. Hazreti li Efendimizin bahsettii ilimden szediliyor...
221
lim bir nokta idi; onu chiller oaltt cmlesiyle dikkatlerimizi Nokta lmide denilen Zt lmine, Ahadiyyet lmine ekmek isteyen Hazreti li, ite bu husustan bahsediyor... NSAN ZLM VE CHLDR yeti kermesinde dahi, NSAN-I KMLin kendisine bahsedilen AHADYYET ilminden ve NEFSinin hakkn verme imnna sahip olamayandan sz edilir ki, inallah bunun tafsilini daha sonra karmay dndmz kitaplarda yapacaz... lmin ilmi, ilimden cehildir!..Yni btn ilimlerin ilmi, AHADYYET HVYETDR ki, Zt- baht diye anlr...Hilik diye bilinen bu nokta tam bir karanlktr ki, zulmeti Azm diye de bilinir! El ilm noktatn beynyla iaret edilen nokta Hlik noktasdr...Ve cehl-i azmdir...Ztnda bu nokta olan nsan- Kmil de bu yzden Chil diye tavsif olunmutur.
AHMED HULS
*** -Y Gavs!..kalbi mcahedeye meyleden kula ne mutlu...Vay hline o kulun ki kalbi ehevta meyleder! ncelikle burada vurgulanan husus, yneliin mutluluk ve azb getireceidir... Yneli, mutluluk mjdesine, ya da byk skntlara iaret olarak belirtildikten sonra deniliyor ki; Vehim perdelerini kaldrmak iin mcahede eden...Allah ryetine engel olan benliinden arnmak iin mcahede eden...zndeki hakkn sfatlarla tahakkuk iin, beer sfatlarn fnliini mhede iin mcahede eden... Esm mnlaryla perdeli olmaktan kurtulmak ve Zt Ahadiyyete ynelmek iin mcahede eden; mcahede ehline ne mutlu...Ki o mcahede ehli, elbette ki, otomatik olarak yapt mcahedenin neticesine ulaacaktr...Aksi asla mmkn olmaz!.. Vay hline, o ehvete ynelenlerin...ehvet, arzu ve istekler... Vay hline o arzu ve isteklerin peinde koup, onlara ynelenlere... Bedenin tabiat istikametinde koanlar...Yemek, imek, seks, iki, sigara ve daha akla gelen bedenin dolasyla bal olduun ayr kalmay kabullenmediin herey peinde koma hli... Vehm benliinin artlanmalar istikmetinde sahip olmak iin peinde kotuu herey...makam, koltuk, mevkii, an, hret, eref, gurur, lle benim dediim olacaktr hli, sayg, sevgi, hrmet ve hizmeti grlme arzular...
222
Btn bunlarn kkeni hep, kendini ister et-kemik beden, ister ruh beden, fakat neticede bir izf birim olarak kabullenme hlinden ve artlanmasndan kaynaklanmaktadr! Bunlarn otomatik ve tabi sonucu ise, hepsini yitirmi bir hle dmektir...Ama lmle, ama daha sonra! Ama ne zaman ki, NEFSin hakikatn anlar, idrk edersin;nefsinin Nefsi Kl, aklnn Akl- Kl olduunu hissederek yaarsn; ite o zaman artk sende birimsel mnda benlik kalmam olur...Ve bu durumda da yukarda saylan eyler olmu ya da olmam, senin iin hibir anlam tamaz! Dnya varm, t ki yok olmu; ne umurum; bana ALLAH yeter! Dersin ve bambaka bir lemde yaamaya balarsn... te mcahede, Zt- ilhiye erene kadar, Nefsin var olduu srece her mertebede kendi gereklerine gre vardr ve lzumludur.Kim bundan mahrum kalrsa, bulunduu yere kendini pranga zinciriyle balam anahtarn da okyanusa atm olur!
223
***
AHMED HULS
43 ^ MRC VE NAMAZ
Gavs dedi: Rabbimi grdm ve mirc tan sordum...Buyurdu ki; -Mirc, benden gayr hereyden urctur!..Mirc n kemli de , nazarnn gayrna kaymamas ve isyan etmemesidir! Mirc nce efl leminden olur...Efl leminden mirc, isimlerin msemmlarnn Allahn gayr olarak mevcd olduu fikrinden ve zannndan kurtulup, Tek fili mutlak mhede etmektir... Eer bundan devam edecek istidat mevct ise urc bu defa esm mertebesinde olur ve tm isimlerin mnlarnn hep ayn Zta ait olduu mhede edilir... Sonra mevcdtn Ztnn tek olduu tespit edilir!.. Urc bundan sonra da devam ederse, NEFSinin hakikatnn dahi O olduu yaanr ve kiilik kavram tmyle yok olur...Varlnda Bk Allahtr! Uruc bundan sonra biter, mirc tamam olur...
224
Ya sonra?.. Seyr balar! Ztyla esmsn seyretmededir... lminde!.. Gayr kavramna ve kelimesine yer yoktur bu vdide!.. Ztyla, Ztn seyretmededir dehr ire!.. *** -Y Gavs!..Mirc olmayann namazlar yoktur benim indimde...Ve o namazdan mahrumdur! Daha nce de bahsettiimiz gibi, bedenin namaz vardr... uuurun namaz vardr... Salt vst vardr... Salt dimle iaret edilen dim namaz hli vardr... Namaz, beden boyutu itibariyle, ruhun nrunun artmas ya da halogramik mikrodalga bedenin enerjisinin ykselmesi iindir! Bilinli de yaplsa, bilinsiz de yaplsa bu ynyle hslas alnr ve terk edilmesi, kiinin ruh boyutunda ok eyler kaybetmesine yol aar... Ruh, lmtesi yaamda kullanaca tm nrunu yni enerjisini bu dnyada zikir, namaz gibi almalarla beyinden alr!.. br lemde beyin beyin olmad iin, orada ibadet de yaplmaz, gereksiz olur!..
225
AHMED HULS
Burada klnmayan namazn, yaplmayan zikrin orada telfi edilmesi muhldir! Bu yzden oraya gidenler, daima, keke dnyaya geri dnsek deyip dururlar... Bir st mertebeye ait namazlar ikme edilmese dahi, bu yzden beden namaznn klnmas kiinin gelecei dolaysyla zorunludur! Ve kii hangi mertebede olursa olsun, nasl bedenin gerei iin yenilip iiliyorsa, ruh bedenin ihtiyac iinde zikrin yaplmas ve namazn klnmas mecbrdir. Gelelim mirc olmas ynne... Namaz, mminin mircdr hadis-i erifi namazla mirc yaplabileceini gstermektedir... Mirc bizim tarafmzdan ancak namazla gerekleeceine gre, namaz nedir? Bildiimiz bedenle devam edilen mi?.. Yoksa, uur boyutunda yaanlan bir hl mi?.. te burada bahsedilen namaz, klnan bir namaz deil, ikme olunan, vst orta namazdr ki; beden boyutuyla madde boyutu ile Vhidiyet lemi arasnda tam orta noktada yni uurun kendisinin beden ve ruh olmadn farkettii ancak TEKlik noktasnda da kendini henz bulamad; bu ikisinin ortasndaki noktada daha dorusu tam ortada ikme edilen orta namazdr, Salt- Vst!.. uur, beer, birim olmadn farketmitir; var olann TEK olduunu farketmitir; TEKin dnda hibir ey olmadn farketmitir; ancak ne var ki, hl birimsel bir uur olarak
226
TEKe ynelik bir halde, Onu seyretme durumundadr... Ve bu hliyle Orta Namaz ikme etmededir... Hak vk olur, fni helk olur, lmn hakikat tahakkuk edip, birimsel uur Akl- Evvel hline dnr ise... Varlkta Bk Allahtr hkm zhir olur ise... Dur!..Rabbin namazdadr... srr ikr olur ise... Yce Zt, ilminde, tm mertebelerde kendi esmsn seyreder ise... Seyreden ve seyredilen ve seyr TEKe rc eder ise...
227
Dim Namaz tahakkuk tahakkuk etmi olur ki; BK ALLAHtr! Allah Zl Cell vel krmn indinden ihsn buyurmu olduu ilim nisbetinde hsl olan anlay ile, Gavs- Azm Abdlkdir Geyln Hazretlerinin kaleme alm olduu Risle-i GAVSYE isimli eserini aklamaya altk... Yer yer lisnmz gemleyip, hududu amamak iin, ok ak olduu halde rtl, grnen gereklere deinmekten ictinb ettik... Biz, Allah kuluyuz!.. Hatamz, eksiimizi, yanlmz grrseniz, iyi niyetimize balayn... Muhakkak ki her ilim izhar edenin fevkinde ilim sahibi vardr! Rahmetli Dede Musa Paann szyle noktalayalm satrlarmz...
AHMED HULS
Allah, hazmn versin!
AHMED HULS Haziran 1982 Cerrahpaa STANBUL * * *
228
229
AHMED HULS
^ NAKIBENDLKTE "VAHDET" GR
Hce Bahaddin Nakbend'in tasavvufun hakkndaki baz grleri unlardr:
incelikleri
230
-Nefy'i vcd ve "yokluk" azm itir!.. Bu sfatlar, bu yolda "vuslat" devletinin ipucudur. Bizi fen ve niyz kapsndan kabl ettiler; her neye eriti isem buradan eritim. -Yirmi iki senedir, hce Muhammed Trmiz ruhniyetine tbi olarak RENKSZ ve VASIFSIZIM!.. Eer, bir kimse beni bilmek isterse, hl bu zamanda da RENKSZ ve VASIFSIZIM. - Bizler maksda erimee vastayz. Sliklere lzmdr ki bizlerden kesilip maksda ulasnlar. -bdet, vcd iyrs eder. Zir, kulun ibadeti, vcd istemektir. eyh Ebl Hasan Harakan Hazretlerinin szlerindendir; buyurmulardr: "u yol ki Allah'dan kula gider, cmle saadet iinde saadettir. O yol ki kuldan Allah'a gider, cmle dallet iinde dallettir." Slikin mrid sohbetine ihtiyac bu yzdendir. Bakaca istikmetini tyin edemez.
- Bize "kibir" atf etmiler. Bizim kibrimiz, kibir deildir; "kibriy"dr!.. - Bizler her ne bulduk ise, "fakr" sfat ile bulduk!.. - Sofiyynun, "Fakr Allah'a muhta deildir" sznden murad nedir diye soranlara. "Maksat, hakik Fakr'dr. Bu kll istin makamdr!. " buyurmulardr. - "Fakr tamam olduunda, O Allah'tr" hads-i hakknda da; "bu fakr, feni tmdr ki, husulnde, ehline tecell zti vaki olur" demitir. - Bir kimse, Allh'n ULHYETN tam m`rifetle bihakkn bilse, o kimse sir eyy da keif yoluyla bilir; bir mhiyet kendisinden gizli kalmaz. Zir, cemi ey ve malmt Hakk telnn SIFAT ve ESMSININ ZHRDE GZKMESDR. - Kalblerin vs'ti birdir, lkin kalblerdeki mrifetlerin vsati bir deildir. - Kibr ulemdan biri sordu ki: Seyri slktan maksad nedir?.. Hce cevab verdi: Tafsili m'rifettir!.. Hert Meliki sorar Hce Bahaddin Nakbend'e: Halvet der encmen ne demektir?.. Zhiren halk ile Btnen HAK ile olmaktr!.. Bu mn insana mmkn ve myesser midir?.. Eer mmkn olmasayd, Allah, Kur'n- Kerm de "Ricli, ticaret Allah' anmaktan alakoymaz" buyurmazd. Baz eyhler demilerdir ki, velyet nbvvetten ileridir; bu hangi velyettir ki Nbvvetten ileri olsun?..
231
AHMED HULS
Bundan murad enbiynn velyetidir; ki, nebnin velyeti nebiliinden fazletlidir!. Rylarn ou aslsz vehimlerden ve hayllerden doar; bazlar da dnyaya ballktan doar. Bazen de kefi ilh ile olur. Ancak hi birisi de tlibin terakk etmesine yarar salamaz. Baz eyhlerin bunlara kymet vermesi yeni balam veya balangta olan yol ehlini altrmak iindir. Hce Bahaddin Nakbend, riyzetleri ve bilhassa al seyri slke esas tutarlarm. "Alk, susuzluk, riyzat ve namaz ile mchede etmedike, hi bir kimse kefe nil olmaz, uhda eriemez" dermi. *** Hce Muhammed Pars, insann Hakikata ermesine, gerei grmesine engel olan "PERDE" konusunu yle anlatr: "-Kul ile Hak arasndaki perde, kinat ire sretlerin (maddmnev) gnlde (uurda) nak yapmasndandr. Bu naklar, perian sohbetler yznden; renk ve ekilleri grmek ile daha da artar ve gnlde yer ederler. Kitaplar okumak, resm szler ve trl kelimt deyip iitmek, bu naklar dalgalandrr ve harekete geirir. Bunlarn cmlesi Hak Teldan uzakl ve gafleti dourur. Tlibe, bunlar ortadan kaldrmak, "yok" etmek mecburdir! Pes, lzmdr ki, hayl arttran nesnelerden, bir yolunu bulup kanmak, uzak durmak sretiyle gnl safltrp Hak'ka ynelmek gerektir. det-i ilhdir ki, mihnet ve meakkatsiz bu mn gereklemez!.. Lezzet ve ehvetleri terketmeksizin bu hl hsl olmaz!..
232
-Muhyiddn Arab'nin kaleme alm olduu "Fuss" candr, "Fthat"(- Mekkye) kalbdir!.. "Fuss"(-l Hikem)u bihakkn bilip anlayana Hazreti Resln mutabaati diyesi kesinleir!.. *** Hce Aleddin Attar'n baz aklamalarna kulak verelim: -Hce Bahaddin buyurdu ki: "Gnl hlini sen nasl idrk edebilirsin ki?.. Gnln ululuu beyna gelmez!.. Her kim ki gnl bildi, maksdu bildi; ve gnl bulan maksdu buldu!.."
233
-Slikin yolunu balayan, KEND BENLDR!.. Herkesin ilmi kllye erimesine engel, kendisinin czi ilminden geemediidir. Ve dahi kll (tmel) r'yete engel, czi (izf) r'yetinden geememesidir. -Mlk ve melekt tlibin gznden silindikte "fen" hsl olur. Slikin kendi varl da kendinden rtldnde "fen ender fen" olur!.. -Asl, "LM" ynne uymak gereklidir. Yani, Muhyiddin bnl A'rab hazretlerinin "Fthat"taki tbiriyle, "imn ile yn (mahedeyi) birletirmek" bir keml ve hnerdir ki bu her rifin kr deildir. Asfiy (sfiye mertebesi) ve efrd (mferridn) evliy krdr. -Mnteh (sona ulam) slike rbtaya lzm kalmaz. nki mnteh "terkin hakikatine" ulamtr. Ona her ey cemli mutlk yinesi olmutur. ve vcdun knhne mazhar olmakla, indinde dery ile damla, gne ile zerre ayn deerlidir!..
AHMED HULS
Bu mertebeye vsl olmulara, Ceml-i Mutlk, mrid aynasnda grmek, kayd ve noksanlk olur. -Bu tifeyi telvin makamndan gayr yerde bilmek olmaz. Bunlar, temkin hlinde bilmek, mmkn deildir!.. -Sdk slike lzm olan odur ki, dima, cismi ile eratta; akl ve ruhu ile tarkat ve hakkatta; srr ile de (keyfiyetsiz) vuslatta ola!.. -hls- tmma misl olarak buyurmulardr ki: "Mansur Hallaca sormular, kimin mezhebindensin?.." "-Rabbmn mezhebindeyim.." demi. Ve Ayn'el Kudt Hemedn dermi ki: "Tlibin ii mezheb sahibi iledir, mezheb ile deildir.". -Rsm ve detleri (artlanmalar) terk ediniz!.. Her ne ki halkn detidir, onun hilfn ileyiniz. Hazreti Rasln sallallahu aleyhi ve sellem gnderilmesi beeriyet rsm ve detlerini braktrmak iindir. -Hce Hazreti Bahaddin derlerdi ki: "Geri namaz ve oru ve riyzt ve mcahede Hazreti Ahadiyyet tekaddes ve tel hazretlerine erime yoludur; amm benim indimde nefyi vcd (benliin varolmadn idrk) yollarn en ksasdr!.." -ah Nakbend buyururlard ki: "Biz, hakkat devletine erimee ancak vstayz... Bizden kesilip, hakik maksda erimek gerektir!.. Slik, "fen fillah" mertebesine gelip, Allah Telnn "BK" oluuna rif olduktan sonra, cmleden kesilmek gerektir!.. Bu, kmiller ve mkemmiller makmdr."
234
-"Mecz, hakikatn kprsdr" sznden murad olur ki; zhir ve btn, kavl ve fiil olan btn ibadetler meczdr!. Bu yolun yolcular, bu ibadetleri (meczlar) gemedike, "Hakikata" vsl olamazlar!. Hce Hasan Attar bakalm ne diyor: -Bu tifenin slku, btn slklarn ls, Hakka gtren yollarn en ksasdr!.. Zir bu slk, AHADYYET vechinden, var sanlan, varlklar perdesinin kaldrmaktr!.. O vechi Ahadiyyet ki, tm varlkta mevcd olandr!.. Mahv ile, fen ile mertebe-i vahdette!.. yle ki, bu slk, mahv fen ile msivy (Allah'n gayr kabl edilenler) tamamiyle yakar." *** Hce Ubeydullah mam isfahan'den baz beynlar: -Kalb, dedikleri, "Hakikat cmi-i insniyye"dir (hereyi kendinde cem etmi bulunan insann hakikat). Ulv ve sfl btn kint bunun tafsiltdr. -Hce Aleddin Attr hazretlerinin sohbetine ilk gittiim gn bana kendilerini u beyti okudular: "Kalmasn "sen"den eser asl, keml, budur ancak!.. "Var"n "yok" eyle vahdette, visl, budur ancak"!..
235
AHMED HULS
Hce Ahmed Semerkand hakknda "Nefhat"te u malmat vardr. Mevlna CAM buyururlar ki; Ahmed Semerkand'nin el yazsyla "Fuss-l Hikem"in sonuna yazlm u ibaretleri grdm: -Hazreti Risletpenah sallallahu aleyhi ve sellem bana, "Fuss-l Hikem" dersi vermeme iaret buyurdular. Ve sualim zerine, Firavun hakknda Muhyiddin bnl Arb`nin yazdna itikad ve iman etmemi emr ettiler... Sordum ki: -Y Raslullah, buyurdular ki: vcd hakknda ne buyurursunuz?..
236
-Grmez misin ki, vcd kadmde kadm, ve hdiste hdistir!.. Ente ilhun ve ente me'lhn!.. (lahiyet ve kulluk sende biraradadr).." Yani, sen ilhsn: Sft ilhyenin sende zuhru ve ulhiyete mazhar olman sebebiyle; ve sen me'lhsun, mukayyetliinden, taayynnden ve mahlkiyetinden tr." *** Mevln Nizmddin Hmu... -Bu lemde ve btn lemlerdeki mevcdt ve a'yn, hakikata ermilerin indinde, esmi ilhyye icab zuhra gelmi uru ilhiyyeden baka bir ey deildir!.. Ve, Muhyiddin A`rb'nin "'yan vcd kokusunu koklamadlar" sz gereince, kendi vcdlar yoktur; biztihi "yok"turlar!.. Bu takdirde, herkeste, her eyde zhir olan ceml ve cell kemlt, tamamiyle nsb ve izfdir.
Hakikatte, bunlar, ilh hakikatlerdir ki, ezel ilim sretleri muktezsnca zuhr etmitir!.. *** Hce Saadeddin Kagar. -Allah detidir ki, mihnet ve meakkat ekmeden, lezzet ve ehvetler terkedilmeden Hakka eriilmez, menzil alnmaz. -Senin Hakka vusltn, "sen"in "yok"luunu idrkndan ibrettir!.. -Zikir, harf ve ses elbisesinden soyunup, arapa veya farsa olmaktan te, tm evrensel mnlardan arnm oldukta meyve verir!.. *** Hce Ubeydullah Ahrar... Seyyid Ksm Tebriz, Ubeydullah Ahrar' ilk grnde ismini sorup; Ubeydullah olduunu rendiinde; -sminizin hakikatine erimeniz gerekir dedim. "Reahat" isimli eserin yazar izh ediyor: "Abdullah" ismiyle isimlenen zevt kimlerdir bunu bilmek gerek. smi "Zt", iht hassasiyetiyle btn sfatlar iine alr. smi Zta rif olan, cmle esmya rif olur!.. Bu yzdendir ki, her rife, "rif-i billah" denilmez. imdi, "abdullah" ismiyle msemma olmak o vel-l kmili mkemmil hakkdr ki, uhudu tecelli zti-i ebed ile
237
AHMED HULS
tahakkuk etmi olmaldr. uhudu tecelli zti odur ki, ondan sonra hicb yoktur. Bu makm asleten Hazrete Seyyidl Enbiy Muhammed Mustafa sallallahu aleyhi ve sellem'e aittir." -"Elhamdulillahi rabb'l alemn"in mnsn aklarken buyurmulardr ki: Hamd'n nihyeti odur ki, kul, kendi mazharnda hamd edenin Hak Tel olduunu bile; kendisinin "yok" olduunu bile; zt, sfat, ef'lde kendinin bir eyi olmadn gre. -" Allah de, tesini brak." yetini yle anlatmtr: Sfat brak, Zta dn!..
238
-Zikrin hakikat harften ve sesten mnezzeh bir eydir. Gnln hakikati de bir ltife-i mdrikeden ibrettir ki, bu da keyfiyet ve kemiyyet kaytlarndan mnezzehtir!.. Bir gn Nizmeddin Hmu huzuruna gittim, bana sordular: -Susmak m iyidir, konumak m?.. sonra gene kendileri cevablad: -Eer kendi "benliinden" kurtuldu ise, her ne ilersen mni deildir!.. Eer, "benliin"leysen her ne yapsan zarardr!. Bu konuda Eb Said Ebi'l Hayr'n u beyti mehurdur: "Seninle her meczm, namazdr!.. Sensiz her namazm, meczdr!.." -" Mutlak fen"nn mans, shibi fennn kendine uru olmamas demek deildir. Fennn mans udur ki, zevkn (hissedip yaayarak) vasflarn ve fiillerin "benliine" isnadn kaldrp hakik failin Allh olduunu ispat eyleye!..
-" uhd"un iki mns vardr. 1-Zt- mukaddesi, mazharlar perdesinden "ferd" olarak mhede eylemektir. ki buna, "kesrette ahadiyyet" denilir. 2-Zt- pk mezhir libas ile zuhrdan mcerred grmektir. -Kibir ikidir: Birisi, mlm olan kibirdir ki yerilmitir.ikinci kibir ise, Hak Teldan gayrya tevecch etmemektir. Ki bu kibir asldr ve fenya ulatrcdr. -Kader srrna vkf olanlar rahattadrlar. Zir, tecellilere mazhar olan varlklarn tamamiyle "yok" olduklarn, vcdlar bulunmadn; btn grlen ve alglanan eylerde zhir olann Hak olduunu bilirler!.. Bu istirahatleri, denizde kaybolan dalgnn istirahati gibidir. *** Hce Abdurrahman Cm... -Afiyet odur ki, "sen"liinden kurtulmu olasn!.. Sonra, ister bir bucakta otur, istersen halk iinde ol!.. -Zt muhabbet, sebepsiz (beklentisiz) muhabbettir!.. O muhabbet ki, ltf grdnde sevsin, kahr grdnde terkedip gitsin, zti muhabbet deildir!.. "Gizli, ayn hep SEN imisin, "ben" gfil; Gnl ve can SEN imisin, "ben" gfil; Cihnda senden nin aradm; Meer cmle cihan SEN imisin; "ben" gfil"!.. -Kinat kitabn yaprak yaprak aradm; Zt- Hak'dan ve unundan gayr bir ey grmedim, okumadm!..
239
AHMED HULS
-Hak vcdu bir derydr, artmaz eksilmez. Yzndeki dalgalar ise heran deiir. lem, bu dalgalardr!..iki zaman deil, iki anda bile bk deildir. -Ne vakte kadar cisimlerden, llerden, ynlerden szedeceksin?.. Daha m madenden hayvandan ve nebtlardan bahsedeceksin?.. Ztlar yoktur, bir TEK ZT vardr!.. okluk vehmi, O'nun un ve zelliklerinden domadr... -Cmle lem hayldir; amma haylde hakikat grntleri her an ve ebeden cilve gstermektedir!.. -Kevn-i meknda TEK NR'dan baka bir ey yoktur. Bu NR, zuhurlarda zhir olmaktadr. Hak, NR'dur; ve zuhurlar lemlerdir!.. Tevhid budur, tesi, gururdur!.. -Ben, "H"im!.. Hiten de teyim!.. "H" olandan, hilikten baka ne meydana gelebilir?.. Hakikatler esrarndan szetsem, "ben"im lfzdan gayr neyim var ki?.. -Hakkn mhiyeti vcddan ibarettir!.. O'nun vcdunda tenezzl, tagayyr, tebeddl ve teksr yoktur!.. ilmin ve urun ihtasndan haritir!. -Ne mutlu u kimseye ki, "butn" ve "zuhr" leminin dndadr!.. -Zinhr cz klden ayr bilme; ve zinhr mukayyede dp mutlaktan kalma. -Sonra ur, esmsnn kemlinden tr, harekete gelerek tahakkuk ve zuhra meyl etti. *** Deerli okurlarm;
240
Bu blmde size "Nakbend" silsilesi iinde yetimi ok deerli, bir ksm evliyullah'dan eitli aklamalar naklettim. Bu aklamalar, hassasiyetle tetkik edildii zaman u grlecektir: Gavs zm Abdlkdir Geyln Hazretlerinin bize k tuttuu gerekler ile, "Nakbend" silsilesi iinde yetimi olan muhterem zevt kirm'n iaretleri hep ayn tek gerekten szetmektedir!. -"ALLAH Adyla aret Edilen, TEK vcd sahibidir!.. "Gayr" kavramndan da szedilemez!..
241
-Sanki, "ALLAH"tan ayr varlklarm gibi algladmz her ey, vehim ve haylin bize var kabul ettirdii eylerdir. -Varln dndmz ve mhede ettiimiz her ey, "ALLAH smiyle aret Olunann ilmindeki, "ilm sretlerden" baka bir ey deildir!. -Btn bu gereklerin ak seik ortaya kabilmesi iin yaplacak yegne ey, Hazreti Rasl Aleyhisselmn bildirdii ekilde almalar yapmak sretiyle; var kabul edilen "benlii" terketmektir. Bu kitaptaki son szmz yle olsun: Dnyada yaarken "HAKKAT"e ermeyi hedeflemi, bu gaye ile eitli yollardan birinde yryp, almalar yapan deerli kardelerimizi sayg ile selmlar; "gayrlk" kavramndan; hele hele birbirimize gayrlk gzyle bakmaktan en tez zamanda arnmay niyz ederim. Ahmed HULS 10.9.1991, ANTALYA
AHMED HULS
^ SIRRA ERENLERN MISRALARI ARASINDA
242
Aikardr Zt- Hak, grmeyi bir dilesen!.. BENliidir var olan, adn bilebilsen!.. Dnrsn ki varsn, oysa bu varsaymn.. Zt- Haktr varln, NEFSini grebilsen!.. AHMED HULS
Bahr_i vahdet kaplamtr kffe-I mahluka bak BRlii grmek dielrsen cmle-I mevcda bak.. nd-i Snide btn mahluk TEK bir NOKTAdr Kainatn cmlesibu,NOKTA da bir NKTEdir NOKTAdan AK zv-I ems-sa edp kendin yr Maksd-I tekvin-i lem,AK imi oldu beyn Akdr insana,kamil namn tevcih eden
243
Akdr insani,terk-I cennete tevik eden Akdr rsva eden nefsin tekebbr tavrn Akdr ihsan eden umman-I feyzin gavrn Ehl-I akn gam-ksari bil ki ei yadr Bu sebepten akn,gam muhterem yoldadr Hasret-I mauk,Kenan aiki giryan eden Frkat-I canandr ancak kalbleri szan eden KENAN RFA
Sana insan,zaman,kainat ak BRsin byksn ulu Subhan Seni tavsife deil layk Cmle SENsin,Zatn kamilde pinhan
AHMED HULS
Blbl ter,dalar iner,su alar, Ak hayran,ak giryan,mazlum alar Gler mauk,ak hem yanar parlar Cmlenin hali SENden,ulu Rahman ns- can cmle mevcud,bir alettir leyen SENsin,bunlar bir ayettir Grnen SIFATINdan ibarettir, Ayinen her ey,inkara yok iman Bilen,hem syleyen,hem ileyen SENsin el-Hak,cmleden BR grnen Kenanda dad aim,Allah var,diyen SENsin Allah,sensin ancak bi-gman KENAN RFA
244
Ey mirta- mcella ,ben SEN imisin; SENin kendin seyrettiin yer hep ben imisin! Kesret ile vahdet dediim hep SEN imisisin, Sanrken beni,beni,meer hep SEN imisin! Tam kendimden kendime yol buldum derken, Uruc eden,Miracda erilen Zat hep SEN imisin! MBECCEL SNMEZ
ok basite indirip en zoru sordun! Hangi mkl olsa stnde durdun.. Gnl saatlerini hep BR kurdun, Fikir oklaryla hedefi buldun!
CAMde saf olup namaza durduk.. mammz SEN oldun,Cumay kldk.. Eilipdal olduk,haddimiz bildik;
245
Mim harfi gerei secdeyi bulduk!
retip gsterdi ne varsa Bizde.. Gzde ayr olsak da hep BRiz zde Duam,bu bilgiler kalmasn szde; Ak ile diyelim zdeyiz zde! AYEGL KAYTAZ
AHMED HULS
Ak imamdr bize,gnl cemaat, Kblemiz DOST yz,daimdir salat Gnl secde klur DOST mihrabnda Yzn yere vurup klur mnacaat Be namaz tertibi bir vakte geldi Be blk olu ben kim kla taat eriat der sakn art brakma art ol kiiye kim ede hyanet Doruluk bekleyen dost eiinde Gmansz ol bulur ilahi devlet Bir kimse dinine hilaf demeziz Din tamam olucak doar muhabbet Dost yzn grcekirk yamalard Onun iin kapda kald eriat Yunus yle esirdir Dost eiinde Diyeler,kurtulmaya ezel-ebed YUNUS EMRE
246
Sensin bize bizden yakn,grnmezsin hicab nadir.. n ayb yok grkl yzn,zerinde nikab nedir? Sen eyittin Ey Padiah,Yehdillahu limen yea.. erikin yok haa,sulu kimdir,ikab nedir? Rahimdrr senin adn,Rahimliin bize dedin, Mridlerin mjdeledi,la taknatuhitab nedir? Kani bu mlk sultan,bu ten ise kani can, Bu gz grmek diler an,bu mebde mead nedir?
247
Yunus bu gz an grmez,grenler hod haber vermez Bu menzile akl ermez ,bu koyduun SERAP nedir? YUNUS EMRE
lim ,ilim bilemktir;ilim kendin bilmektir Sen kendini bilmezsin;ya nice okumaktr! lim okumadan murad,kii Hakk bilmektir. n okuyup bilmezsin,ha bir kuru emektir!.. Okudum bildim deme,ok taat kldm deme; Eer Hakk bilmezsen,bu kuru laf etmektir! Yirmi sekiz hece,okursun utan uca! Sen elifdersin hoca,manas ne demektir?
AHMED HULS
Yunus Emre der,hoca,gerekse ver yzmce Cmlesinin yekrei,BR gnle girmektir!.. YUNUS EMRE
Gerek ak oldun ise,cihan nak nendir senin? DOST aynasn baktn ise,suret nak nendir senin? Humhane ile puthane,mescit olmu gerek cane, Gel iin verme ziyane,yalanclk nendir senin? Sen,senliin terkin urgil,gel o dine gnl vergil; Yele ver menzile ergil,geri kalan nendir senin? Yeyip yedir gel fakire,eksilirse Allah vere Bir gn tenin yere gire,arta kalan nendir senin?
248
Gr,g yolundan kamusun,terket bu dnya kaygsn Kogil bu fani sevgisin,ak olan nendir senin? Gel gidelim DOSTtan yana,nedir cevabn n bana, Ne seversin bu dnyay,syle cihan nendir senin? Yunus Al ak badesinden,katI iksir olmu gibi Bir hod iken erdin Hakka,ayrk olmak nendir senin? YUNUS EMRE
Canlar CANI buldum,bu canm yama olsun, Ass ziyandan gtim,bu dkkanm yama olsun! Ben,benliimden getim,gzm hicabn atm, DOST vaslna eritim,gmanm yama olsun, Benden benliim gitti,hep mlkm DOST tutu, Lamekana kavm oldum,mekanm yama olsun Taalluktan ztm,ol DOSTtan yana utum Ak divanna dtm,divanm yama olsun!..
249
KLKTEN usandm,BRlik hanna kandm, Derdi arabn itim,dermanm yama olsun!
Varlkn sefer kld,DOST ondan bize geldi, Viran gnl NUR oldu,cihanm yama olsun! Getm bitmez santan,usandum yazu ktan, Bostanlar ban buldum,bostanm yama olsun! Yunus ne ho demisin,balu eker yemisin, Ballar baln buldum,kovanm yama olsun! YUNUS EMRE
AHMED HULS
Hakikat bir denizdir,eriat onda gemi oklar gemiden kp denize dalmadlar! Hakikat erenlerin er ile bilmediler Hakikat dirliine n rya demediler oklar gelmi kapya,eriat tutmu durur; eriye girip de ne vardr bilmediler! Drt kitab erh eden,hakikatte asidir; Zira tefsir okuyup,manasn bilmediler!.. eriat olanlar,bahsedip dava klur; Hakikat erenleri,davaya girmediler! dn sdr,eer bu yolda girdin ise, dn sdrmayan,bu yola gelmediler.
250
Yunus nefsin ldr bu yola geldin ise; Nefsin ldrmeyen,bu demi bulmadlar. YUNUS EMRE
ster idim Allah buldum ise ne oldu? Alar idim dn gn,gldm ise ne oldu? Erenler meclisinde,ben pare gl idim, Aldm el geldim,soldum ise ne oldu?
Danmentle alimin,medresede bulduun, Ben harabat iinde buldum ise ne oldu? Erenler meydannda yuvarlanr top idim, Padiah avgannda kaldm ise ne oldu? it Yunus iit,yine dervi oldu o, Erenlerin manasna,daldm ise ne oldu? YUNUS EMRE
251
Yanmaynca AK oduna,kimse canan m bulur, Varlndan gemayince,gizli pinhan m bulur! Gece gndz gzyayla zaru giran olmaynca Bahri aka dalmaynca, drr mercan m bulur! Len tenal birre hatta tnfikdedi Huda Sevdiinden gemeyince kii,Sultan m bulur! Kaali kylden gemeyince ,kimse hale ermedi Yrtmadan BENLK hicabn,kimse irfan m bulur, Bu tarikat potasndan ,szuban kal olmayan, Tan zulmette kalanlar Nuru Yezdan m bulur? Brkp davay Yunus,akna mana gerek Ban top etmeyenler yolda ,meydan m bulur? YUNUS EMRE
AHMED HULS
Seversem ben seni candan ieri Yolum gemez bu erkandan ieri Nereye bakarsam dopdolusun Seni kanda koyam benden ieri
O bir dilber durur yoktur nian Nian olur mu niandan ieri Beni bende demen,bende deilem Bir BEN vardr bende benden ieri!
252
Tecelliden nasip erdi kimine Kiminin kamusudur bundan ieri Kime didar gnnden ule dese Ann ulesi var gnden ieri!
eriat tarikat yoldur varana Hakikat, meyvesi, andan ieri Sleyman ku dilin bilir derler Sleyman var Sleymandan ieri
Dinin terk edeninkfrdr ii, Bu ne kfrdrr,imandan ieri Miskin Yunus gz tu oldu sana Kapnda bir kuldur,Sultandan ieri YUNUS EMRE
eriatn gemidir,Hakikat deryasdr

253
Hakikatn kafiri, eriatn evliyasdr YUNUS EMRE
Behey karde Hakk bulam m dersin, Hakka yarar amel ilemeyince Tarikat srrna erem mi dersin, Kamil mrid sana sylemeyince.
zenirsen karda tevhid zen Tevhiddir nefsinin Kalasn bozan Hi kendi kendine kaynar m kazan evre yann ate eylemeyince
AHMED HULS
Deme kii gnl evin dzemez Hakkn takdiri kimse bozamaz. Tarikat ummandr dalp yzemez Akn deryasn boylamaynca
Akm galip geldi yreim harlar Ak olan ar-I namusu neyler Behey Yunus sana syleme derler Ya ben leyim mi sylemeyince. YUNUS EMRE
254
Bir kez gnl yktn ise Bu kldn namaz deil. Yetmi iki millet dahi Elin yzn yumaz deil.
Yol oldur ki doru vara Gz oldur ki Hakk gre Er oldur alakta dura Yceden bakan gz deil. YUNUS EMRE
Bana namaz klmaz diyen ben klarm namazm Klar isem klmaz isem Allah bilir niyazm Haktan artk kimse bilmez,kafir mslim kimdir Ben klarm namazm ,Hak geirirse nazm YUNUS EMRE
Dervilik olayd tac ile hrka

255
Biz dahi alrdk otuza krka YUNUS EMRE
Ete kemie brndm Yunus diye grndm YUNUS EMRE
Ak kendiliinden kyar m bu tatl cana Hele ben dost yoluna cana kyarm kime ne Can verir ak olurum,ak ile Dost bulurum Mansur gibi Hak yoluna,berdar olurum kime ne
Oru,namaz,haccu zekat,zhd taat kadru berat
AHMED HULS
Ben bunlarn hepsini aka veririm kime ne, sterim akta piesin,fikederim endiesin Ben burda namus iesin taa alarm kime ne
Ar u namus verdim yele,melametlik aldm ele Ak ile girdim ben yola,ben giderim kime ne Akm diyen canlarn,nian vardr onlarn Giyip melamet hrkasn,akolurum kime ne? YUNUS EMRE
256
Zahidlii zanneyler idim ho hner amma Ak gibi hner yok imi insana mnasip! Yamalasa hep varm ak,zerre komasa Ansz olamaz n kii,irfana mnasip Zikreyle heman leyl nehar durma al ki DOST vasl olur zakir-I hayrana mnasip Kuddsiye derler ki,niin uzlet edersin Oldur ki firar ak canana mnasip. AHMED KUDDS
Sen sende gzet Hakk heman gezme yabanda Kendinde iken,sen onu gayride ararsn..
Na ehle sakn derdini bildirme hazer kl, Pes iei esrarn destinle krarsn.
Divane gnl kadrini var ylece bil kim

257
KuddsI sedef,sen ann iindeki drsn! AHMED KUDDS
Slk ahvalini salik,yola gidip gelenden sor Eer dalg olam dersen,bu deryaya dalandan sor! Tarikat srrn sorma muhaddisten,mderisten; Hakikat ilmini dersi Hdasndan alana sor! Bilmez ehli zahir,ehli batn bildiin zinhar; Sorar isen an ayn-el yakn Hakk bilenden sor! Bu bir ilmi lednn kim,bilen dimez diyen bilmez, Bilr arif bu ilmi kim,yr an menenden sor! Bu Kuddsleyin cahil mdai oktur zira Visalin tarzn,mridolup, vasl olandan sor.
AHMED HULS
AHMED KUDDS
Hak ilmnde bu alem,bir nsha im ancak; Ol nshada bu adem,ir nokta imi ancak! Ol noktada gizlidir nice nice bin derya Bu alem o deryadan bir katre imi ancak! Ademliini her kim bulduysa odur Adem Yoksa grnen suret bir glge imi ancak! Kim ol deme buldu yol,vaslett, Niyazi ol NACI denilen frka,bu zmre imi ancak. NYAZ MISR
258
Derman aradm derdime,derdim bana derman imi, Brhan aradm aslma ,aslm bana brhan imi! Sa solu gzler idim;DOST yzn grsem deyu, Ben tarada arar idim,ol can iinde CAN imi! yle sanrdm ayryem;DOST ayrdr,ben gayryem Benden grp iiteni,bildim ki ol canan imi! Savm-u salat-I hac ile sanma biter zahid iin, NSAN-I KAML olmaya,lazm olan irfan imi.. Mrid gerektir bildire;HakkI sana hack-el yakn
Mrdi olmayanlarn bildikleri gmn imi Her mride dil verme kim yolunu sarpa uratr Mridi kamil olann yolu gayet sn imi. it Niyznin szn,bir nesne rtmez Hak yzn Haktan ak bir nesne yok,gzszlere grlmezmi! NYZ MISR
Ndn terk etmeden yrn arzularsn

259
Hayvan sen gemeden,insn arzularsn. Men refe nefseh,fakat refe rabbeh Nefsini sen bilmeden,sbhn arzularsn
Sen bu evin kapsn,henz bulup amadan indeki kenzi byan arzularsn. Dalar gibi kuatm BENLK gnah seni Gnahn bilmeden,gfran arzularsan.
Cevizin yeil kabn yemekle tat bulunmaz Zahir ile ey fakih Kuran arzularsn erbeti sen imeden sarho u mest olmadan Nice Hakkn ermine ferman arzularsn.
AHMED HULS
Gurbetlie dmeden mihnete satamadan Kebap olup pimeden pryan arzularsn. NYZ MISR Canan terk etmeden Cnn arzularsn, Znnarn kesmeden Iyman arzularsn.
260
Karncalar gibi sen, Ufak ufak yrrsn, Meleklerden ileri Seyran arzularsn.
Var Niyazi yr Atma okun ileri Derdiyle kul olmadan Sultan arzularsn. NYZ MISR
Zt-I Hakta mahrem-i irfan olan anlar bizi lm-I srda bahri bipyan olan anlar bizi Bu fena glzarna bulbul olnalar anlamaz Vechi bki hsnne hayran olan anlar bizi Dnye-v-ukby tamir eylemekten gemiiz Her taraftan yklp viran olan anlar biz. Biz ol abdalz,braktk enimizden almz Varlndan soyunup uryn olan anlar bizi
261
Kahr-u lutfu ey-I vahid bilmeyen ekti azap Ol azaptan kurtulup Sultan olan anlar bizi Zahide ayk dururken anlamazsn sen bizi Cray sfi iip mestan olan anlar bizi
Arifin her bir szn duymay insan gerek Bu cihanda sanma ki hayvan olan anlar bizi Ey Niyazi katremiz deryaya saldk biz bugn, Katre nice anlasn umman olan anlar bizi. NYAZ MISR
AHMED HULS
Sa solu gzler idim Dost yzn grsen dey Ben tarada arar idim Ol canan iinden cnn imi.
Savm-u salt- hac ile Sanma biter zahid iin nsan_ kmil olmaya Lzm olan irfan imi
262
Nerden gelir yolun senin Ya nereye varr menzilin Nerden gelip gittiini Anlamayan hayvan imi.
it Niyazinin szn Bir nesne rtmez hak yzn Haktan ayn bir nesne yok, Gzszlere pinhan imi. NYAZ MISR
ehr-i hakikattr ad Hak srrn anda kodu, Ol srra vakf olan Hak eyledi mihmn kamu Olmaz onlarda fesat Buz-u kibr- inad, Cmle bili,yok asla yad birbirine ihvan kamu. zleri canlardan aziz szleri baldan leziz Yok anda sen,ben,siz biz birlikte yeksan kamu ehre mrsel gelmedi anlar davet klmad Anlar yolu yanlmad evsaflar Kuran kamu
263
Hak mezhebi mezhepleri,deryay zt merepleri Hasl kamu matlaplar kadr iredir her an kamu Yoktur onlarda ihtilaf gnden ayandr bi-hilaf Her ileri hakka mzaf ruh eylemi yezdan kamu Terk eylemiler kyl- kal ll onlara bu dil Her halleri Hakka delil hep mazhar-I Rahman kamu Dnyaya anlar gelmedi geldiyse de eylenmedi eytan onlar grmedi anda olan pinhan kamu Ana girerse bir kii gider gnlden tevii Bana bu devlet kuu konar olur sultan kamu Her kim ki ol ehre gelir her korkudan azad olur Yollarda bellerde kalr dev ve peri eytan kamu Dr-l emandr ol ehir lakin girer yzbinde bir
AHMED HULS
Sanma ana dahil olur Hur-u melek Rdvan kamu Ehline anlar bellidir zira bilir bir ellidir Her birisi ashen sfat her mkile brhan kamu Var semme vechullah bul ta grne sana bu yol Senden sana eyler seter kim edesin seyran kamu Candan riyazat taab eksin an edip talep Olur riyazatn sonu dertlerine derman kamu Gel tende koma cann -lya k bul knn Layk mdr insane kim yer ola zindan kamu Tut Niyazinin szn bunda a gr can gzn, Bir gn gidersin anszn grmez seni giryan kamu Varol hakikat ehrine er anda hakikat srrna Dolsun seninde gnlne derya olup irfan kamu. NYAZ MISR
264
nk bildin mminin kalbinde beytullah var Niin izzet etmedin ol evde ki Allah var Her ne var Ademde var Adem den iste Hakk sen Olma iblis-I aki Ademde srullah var Pes enel hak defterinden al sebk ey zt-I hak Dem be-dem batl tasavvur etme Hakullah var Ylda bir kez hac olursa Kbede ey hacegn
265
Gir gnller kbesine nice haccullah var. Zahidin dilinde zikri var ise n l ilhe Ak sadklarn kalbinde illllah var. Pehlivandr sol kii ki nefsini katleyledi Hep erenler meclisinde ana eyvallah var Kimseye tanetme ey dil srr Hakka vakf ol Cmle eya nur-u haktr sanma gayrullah var Kenz-i mahfidir hakikat ey Nesimi ebsem ol Srrn f etme bu yolda ok gmrh var NESM
Dil penh- Kibriydr ykma gnln kimsenin Gen-i asrar- Hda dr ykma gnln kimsenin
AHMED HULS
Zt- kudretle yaplm Sun-I Mevladr gnl Mlk_ Hak dr-l bekadr ykma gnln kimsenin.
Kalb- mmin beyt-i Rahman Hacc ekber andadr, Secdegh-I Mustafadr ykma gnln kimsenin.
Ey Nesimi kendi vahdat-hanesidir bu gnl Cilvegh- evliyadr ykma gnln kimsenin. NESM
266
Bende sar iki cihan,ben bu cihana smazsam; Cevheri lamekn benem,kevn mekna smazsam! Ar feri kfu nun,bende buludu cmle n; Kes szni uzatma kimerh beyna smazam Kevn mekandr ayetm,ZTa gider bidayetm; Sen bu nian ile beni bil ,ki niana smasam! Kimse gmanu zann ile, olmad Hak ile bili; Hakk bilen bilr ki,ben zann gmana smazam! Srete bhu maniyi,sret iinde tan kim; Cism ile can BENem veli,cism cana smazam!
Hem sedefem hem incyem,Haru srat esenciyim Bunca kumaa raht ile, ben bu dkkana smazam Gen-i nahan benem ben,u,,yani iyan benem ben Cevheri kn benen ben u,bahre ve kane smazam Geri muhti azamem adem adumdur ademem Dr ile kn fe kn benem,ben de mekana smazem Cn ile hem cihan benem,dehr ile hemzaman benem Gr bu latifeyi kim,ben dehr zemana smazam
267
Encm ile felek benem,vahyi bilen melek benem ek diln ve besem ol,ben bu lisana smazam Zerre benem gne benem,r ile penc e benem Sreti gr ,beyan ile bil kim ben bu sana smazam Zt ileyem sfat ile ,Kadr ileyim Berat ile Gl ekerim nebat ile ,beste dehana smazam Nar benem,ecer benem,Are kan Hacer benem Gr bu adn zebnesin,ben bu zebane smazam! ems benem kamer benem.ehd benem eker benem Rhi revan balarm,ruhi revana smazam Geri bugn Nesmyem Haimiyem Kreyiyem Bundan uludur ayetim,ayetana smazam! NESM
AHMED HULS
Ben tende tenim,hem canda canan Srette kulum ,manada sultan Fer ire group sanmaki ferim Aslma aslm,eln kemkn Zt ile zattan zt ile daim Esm yznden grndm insane eklimde ztm her kim ki grmez Can gz yoktur krdr o ndan.. CEMALEDDN UAK
268
Eya naki ko,nakka ara bul Onunla dopdoludur hep ara bul Ne kim var birini bigne sanma Bu eyann kamsun,aina bul! Bakagr bir gz ile cmle eye Grnende ne a-u ne kara bul Verip Hakka her ii,k aradan Yr sende ne havf-u ne rica bul! Edip kahr ile ltf eyI vahid Ne sen sende sefa ve ne cefa bul CEMALEDDN UAK
imdi irfan vaktidir Takvaya hacet kalmad Zevk-i vicdan vaktidir Feryada hacet kalmad.
Ehli vahdetten alanlar lmi tevhid dersini

269
Gizli irfan buldular Fetvaya hacet kalmad.
Hamdlillah sfiya Aydk msemmadan haber Zt mazhardr gnl Esmaya hacet kalmad.
Etti ems-i ehadiyyet Burc-u vahdetten tul Leyl-I firkat zali oldu Aya hacet kalmad
AHMED HULS
HakkI feyzi aleme Dpdzdr anlar isen Bu grnen mevcudat Bir yzdr anlar isen
Enbiyann geldii Drt kitabn indii Her lisann dedii Bir szdr anlar isen
270
Hakk vechini grmeye Gz dnm Ademe Bu ayinede alem Bir tozdur anlar isen GAYB
Ol bir ile bir oldu Cmle aleme dolan Byle sultanlk klan Kullk klas deil
Erimeyen vahdete Vahdetteki lezzete Girerse de cennete Lezzet bulas deil Dost iline girmeyen Varn dosta vermeyen Hakk burda grmeyen Yarn gresi deil!..
271
kilii silmeyen Hakk burda bulmayan Gaybi kendin bilmeyen Rabbin bilesi deil. GAYB Hakk nazar etse kuluna Kendz ryan grr, Mn yznden ol kii Kendz hayran grr Eer abid eer zahid Bu tevhidi anlamazlar Dost zatna mazhar den, Kendzn insane grr
AHMED HULS
e cihetin perdesinden Geen arif syler bunu Bu menzile erenlere, Kendzn umman grr. Ak ile bsm hodrr Kande varsam yoldadrr Yl oniki ay sarhodrr Ak meyin iti canmz. Mti olduk ak haline Bakmadk dnya malna Girdik erenler yoluna Drst oldu imanmz. GAYB
272
D dp aldanma Kendin hayrete salma Hakdan gayr ne vardr Tbire muhta ola? Sana alem grnen Hakikatte Allahtr!
Allah birdir vallahi Sanmaki birka ola! Bu szlerin meali Kii kendin bilmektir Kendi kendin bilene Hakikat mirac ola Hak denilen zndr! zndeki szndr
273
Gaybi zn bilene Rububiyet tc ola! GAYB
Ey benim ile yr olup eyhe giden gelsin beri Varlktan terk eyleyip can terk eden gelsin beri. Gevher cann maksududur can maksudun Mansurudur Maksud iin Mansurleyin berdr olan gelsin beri. Ermek dilersen maksuda ok hizmet eyle mride Sen senliinden geedur didar gren gelsin beri.
AHMED HULS
Bu ak bir bahri ummandr Buna hadd- kenar olmaz Delilim srr- Kuran dr Bunu bilene de ar olmaz Sure geldin ezeliden Prm Muhammed Aliden arab- lyezliden enlerde humar olmaz. Eer ak isen yare Sakn aldanma ayare D brahim gibi nre Bu glenlerde yanar olmaz! Kyamazsan baa cana Uzak durma girme meydana Bu meydanda nice balar Kesilir hi soran olmaz! Hak ile hak olanlara Kendi zn bilenlere Dost yolunda lenlere Kan bahas dinar olmaz.
274
Bak u Mansurun iine Halk rm bana Enel HakkI firana Denlere timar olmaz. Seyfullah sznde mesttir eyhinden ald desttir Divane-ra kalem nisttir Ne sylese kanar olmaz.
275
SEYYD NZAMOLU
Bilmek istersen seni, Can ire ara can. Ge canndan bul an Sen seni bil sen seni. Kim bildi eflini Ol grd sfatn Anda grd ztn Sen seni bil sen seni. Grnen sfatndr An gren zatndr
AHMED HULS
Gayr ne hctndr, Sen seni bil sen seni Kim hayrete vard Nra mustarak oldu Tevhid-i zt buldu Sen seni bil sen seni Bayram z bildi Bileni anda buldu Bulan ol kendi oldu Sen seni bil sen seni. HACI BAYRAM VEL
276
Hararet nrdadr sacda deildir, Keramet batadr tacda deildir Her ne arar isen,kendinde ara Kudusta Mekkede Hacda deil. Sakn ol kimsenin gnln ykma Gerek erenlerin izinden kma Eer adam isen lmezsin korkma A kurt yemez ucda deildir. HACI BEKTA VEL
Maksut cihane gelmekten Kii Rabbin bilmek imi. Rabbini bilmekten murat Evliyasn bulmak imi. Onun ile olur devlet Onu beyan klar ayet Hakka yalvarmaktan murat Geree yol varmak imi
277
Bulmak deil imi bilmek Bilmek deil imi bulmak Evliyaya gnl vermek Rengine boyanmak imi. Bunlardr HakkI bilen Gayrs yalandr yalan Dervilikten murat olan Klliyen yok olmak imi Kaygusuz ak pervanesi Oldu Hakkn divanesi EhlI akn sermayesi Ak oduna yanmak imi. KAYGUSUZ ABDAL
AHMED HULS
Evliyaya eri bakma Kevn- mekan elindedir Mlke hkm sren odur ki cihan elindedir. Sen an syle sanrsn Sencileyin bir Ademdir Evliyann srr vardr Gizli ayan elindedir Hak ztyla sfatyla Tecelli eyledi onda Varl Hak varldr Emr-i subhan elindedir. Kaygusuz eder bu ilmi Okudum anladm bildim Btn alemlerin hkm Kamil insan elindedir. KAYGUSUZ ABDAL
278
Seyrimde bir ehre vardm Grdm saray gldr gl Sultanmn tac taht Ba divar gldr gl Gl alrlar gl satarlar Glden terazi tutarlar Gl gl ile tartarlar ar pazar gldr gl.
279
Topra gldr ta gl Kurusu gldr ya gl Has bahesinin iinden Serv- nar gldr gl. MM SNAN
Bu tevhidden Murad ancak Cemali Zta ermektir. Grnen kendi Ztdr Deil sanma ki gayrullah ems-i Tebriz bunu bilir Ahad kalmaz fena bulur
AHMED HULS
Bu alem klli mahvolur Hem baki kalr Allah EMS TEBRZ
Gren candr canan yzn Tem kendi eder yine kendi zn Gren grnen oldur hakikat iten syleyen oldur szn Yaratt Ademi,gr sunu pkin Ak etti ol vehile zn Nukui masivdan kalbi pk et Tecelli edp,arz eyler yzn D alemden evirdi lmekni yz Annn ayrmaz ol,Haktan gzn LAMEKN
280
Ey Talib-I Kbe olan Hak bendedir Kbe benim! Gelsin hacc- ekber klan Hak bendedir,Kbe benim
Kim ki kapumda kul olur Eiimde Kbe bulur! Mnkir olan mahrum kalr, Hak bendedir,Kbe benim Kim ki ziyaretim ider Masum pak olur gider Hak emrini daim tutar Hak bendedir,Kbe benim
281
nsaf edip ol ehl-i Hak nkar ko ,gel bende hak! Hak bendedir gitme uzak Hak bendedir,Kbe benim! EYH TACEDDN
Emrahi bu dnya bir hayali ham Az yaa ok yaa lmdr encamp Nfuz-u ehlullah iksir-i zam, Ta cevher haki kimya ederler. Emrahi cehd eyle hali hal eyle Kal ehli olandan infisal eyle. Erenleri bulda imtisal eyle
AHMED HULS
Seni de vasl Mevla ederler Mridi Kmile eylersen hizmet Riyadan kurtulur alrsn himmet Kendisin bimezle eyleme flet rif ol mekteb-I irfane yr Ehlullah yoludur rh-I tarikat Eriir maksuda edenler hizmet Azizim var ise sende bir niyyet Merd olup bu yolda merdane yr lm-i lednniden haberdar olan, Ne incitir ylan ne syler yalan Bir aka dmeden dnyada kalan Ukbada menzil-I maksuda yetmez. Emrah ne eylesin bu hayalat Kendinde bulmutur Cevher-i zt- Makam- tevhidi nefyi ispat Mridin verdii cevaptan aldm. Bizlere dahleden mnkiri billah Bilhaberdir bu esrar ne bilsin. Zahir- btndan deildir agh Ayar fark etmez yr ne bilsin.
282
Bir zge lemdir bu bezm-I zam Bu bezme girmi deildir dem Zt bu esrara olmayan mahrem Ayar fark etmez yr ne bilsin Elestten n eden rab- ak Mest olup bu dar-I mihnetten geer. Okuyup anlayan kitab- ak Tlim ulmu kesretten geer.
283
Fehmeder rif-I billah olanlar Bende-i mrid-i dergh olanlar, Men aref srrna gah olanlar Siret-pezir olur sretten geer.
Veli olmaz kii talanmaynca Siv endiesi bolanmaynca.
Keramet kesreti savm-u salt ile bulunmaz, Ana derler kermet kim baka didra doru.
Ledn ilmi ile alur basiret gz karda, Nazar eyler bu gz ile gren asar doru.

Gavsiye

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Gavsiye

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

AHMED HULS

GAVSI AZM ABDULKDR GEYLN

irk ehli necistir (nnemel mrikune necesn) (9.Tevbe:28)

El srmesinler (irkten) tmizlenmemiler! (La yemessehu illel mutahherun) (56.Vka:79)

1 ^ GAVSI AZM Abdlkdir Geylnnin RSLE- GAVSYE Tercmesi

6 ^ NSAN, ESM HMLDR!

7 ^ NSAN, TALEP EDLENDR!

9 ^ ALLAHIN NEFS LE KAM!

10 ^ FAKR HAKKINDA - MEREB

17 ^ FAKRDE DLEYEN, ODUR!

19 ^ AR NEDR? FAKRIN KEML

20 ^ RFAN MERTEBELER HRRYET

nk, fakr hlindekinin dolaysyla, "ol" emri gibidir!

25 ^ MSYET VE TATLA PERDELENME

37 ^ BENLK, EN BYK GNAH!

Allah ismi hibir isimden trememitir!..Tamamyla zel, has ismidir Ulhiyetin.

40 ^ FLN KARILII ALINACAKTIR!

Allah Bkdir; YOK ezelden ve ebeden yoktur!

Allah, hazmn versin!

AHMED HULS Haziran 1982 Cerrahpaa STANBUL * * *

Hce Bahaddin Nakbend'in tasavvufun hakkndaki baz grleri unlardr:

^ SIRRA ERENLERN MISRALARI ARASINDA

Mim harfi gerei secdeyi bulduk!

KLKTEN usandm,BRlik hanna kandm, Derdi arabn itim,dermanm yama olsun!

eriatn gemidir,Hakikat deryasdr

Hakikatn kafiri, eriatn evliyasdr YUNUS EMRE

Dervilik olayd tac ile hrka

Biz dahi alrdk otuza krka YUNUS EMRE

Ete kemie brndm Yunus diye grndm YUNUS EMRE

Oru,namaz,haccu zekat,zhd taat kadru berat

Divane gnl kadrini var ylece bil kim

KuddsI sedef,sen ann iindeki drsn! AHMED KUDDS

Ndn terk etmeden yrn arzularsn

Ehli vahdetten alanlar lmi tevhid dersini

Gizli irfan buldular Fetvaya hacet kalmad.

Gaybi zn bilene Rububiyet tc ola! GAYB

Bu alem klli mahvolur Hem baki kalr Allah EMS TEBRZ

Veli olmaz kii talanmaynca Siv endiesi bolanmaynca.

You might also like