NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

Senaryo Yazm in Temel Ynergeler 2009

Giri NISI MASA Senaryo Yarmas iin yazacanz senaryolarda uymanz gereken kural ve usuller vardr. Senaryo yazm yaratclkla ilgili olduuna gre, neden kurallar var? diye sorabiliriz. Elbette bunun bir yant var. Senaryonuzun endstriden profesyonellerce okunmasn istiyorsanz bu usulleri mmkn olduunca takip etmeyi denersiniz. Ne kadar anlamsz grnse de senaryolar deerlendirenler (rnein, araclar ve yapmclar) okumalar gereken birok senaryo iinden kurallara uygun formatta olmayanlar okumadan pe atabilirler. Bylece yeni acemiler ile gelecein profesyonellerini kolayca ayrt etmi olurlar. Bu, onlara ok zaman kazandrr. Gen yeteneklerin profesyonelliklerini gelitirmeyi amaladmza gre, ie sizleri bugnden profesyonel standartlarla tantrmakla balayabiliriz. Ayn zamanda bu senaryo biimi jrimize, dzenle ilgili bir kafa karkl yaamakszn, senaryonuzu daha iyi kyaslama ve okuma frsat verir. Senaryonuzun Dzeni Bir senaryonun dzeni yle olmaldr:

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

Uzunluk ve Biim Bir film senaryosunun ne kadar uzunlukta olacan deerlendirmenize yardmc olacak baz standartlar vardr. Bunlar, yapmclarn ok iine yarar. Bu standartlar, iyi yazlm bir senaryoda, senaryonun bir sayfas bir dakikalk ekran sresine eit diyerek, senaryonun uzunluunu lmemize yardmc olur. Bu ok genel bir gstergedir ve tamamen gvenilmemelidir. rnein, macera filmi senaryolar, diyaloa dayal bir filminkine gre ksa olmasna ramen, daha uzun ekran srelerine sahip olabilmektedir. NISI MASA Senaryo Yarmas, bir ksa film yarmas olduuna gre, aa yukar ka sayfa yazacanz konusunda fikir sahibi olmak nemlidir. Senaryolar iin hazrlanan standart biimi takip ettiinizde, her sayfann ortalama ayn miktarda film sresine eit olmasn salarsnz. Standart biimde, bir sayfa, yaklak bir dakikalk film sresine eittir. Bylece, sayfa saynza bakarak filminizin ne kadar uzunlukta olduunu syleyebilirsiniz. Bu yzden sayfalarnz, ilk sahnenin getii sayfadan balayarak numaralandrmay unutmayn. Standart Biim Kurallar te senaryonuzun biiminin nasl olmas gerektiine dair bir liste. Yaz tipi: Courier, 12 punto Standart formata uymak iin her zaman 12 punto Courier (ya da New Courier) kullann. Bu sabit genilikli bir yaz tipidir. Kenar bolular Sol boluk 4 cm Sa boluk 1.3 cm olmaldr. st ve Alt boluklar Her biri 2.5 cm olmaldr. Diyalog Soldan 6.5 cm ieride, Bir satrdaki genilii 7.5 ila 9 cm arasnda olmal; Sadan 15 cm'den fazla uzamamaldr. Ltfen, diyalog ve karakter isimlerini ORTALAMA hatasna dmeyin! Karakter simleri 9.5 cm'de ve diyaloun zerinde olmaldr. Sayfa Numaralar Sa st keye yerletirdikten sonra ift satr aral brakarak yazmaya devam edin. rnek senaryo sayfasna (sonraki sayfa) bakn ve aadakilere dikkat edin - Kullanlan yaz tipi (Courier) - Ker yndeki kenar boluu lleri - Bir sayfadaki satr says - Diyalog satrlarnn uzunluu (planlanan) - Sahneler arasndaki aralk, vs.

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

rnek Sayfa

lk Sayfa Bir senaryo her zaman alan grntyle balar, FADE IN:. Bunun ekrandaki fading geiiyle ilgisi yoktur. Bu senaryonun nasl balamas gerektiine dair uluslararas bir gelenektir. Son Sayfa Senaryonuzun sonuna Son yazmal ve bunu ortalamal, ya da ift satr aral brakarak sayfann en sana FADE OUT yazmalsnz. Yine buradaki FADE OUT ekrandaki fading geiinden farkl olarak, senaryonuzu bitirmek iin bavuracanz bir gelenektir.. Sahne Balklar: Yer/Mekan /DI : Sahnenin getii mekan gsterir. mekansa, ; d mekansa DI kullanlmaldr. Bunu yer takip eder. Sahne Balklar: Zaman GN/GECE: Sahnenin gece mi gndz m getiini gsterir. Mekandan sonra gelir. Not: AK AM ya da SABAH diye bir kullanm yoktur. Sadece GN veya GECE'yi kullann!!

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

Karakterlerinizi tantmak Bir karakter senaryonuzda ilk kez ortaya ktnda, ismini BYK HARFLE yazmal ve ardndan karakterin yaratt ilk izlenime dair bir tanm vermelisiniz. Ltfen karakterin sadece yan yazmaynz. Yani, bir kiinin 44 ya da... 45 yanda olduunu nasl grebiliriz? Senaryo yazma yeteneinizi kullann ve daha iyi birey bulun. JOHN hassas, orta yal bir adamdr yazmanz ok daha iyidir. Diyaloglarn altndaki oyunculuk talimatlar Diyaloglarn altndaki oyunculuk talimatlarndan mmkn olduunca kann. Duygular ounlukla balamdan net olarak anlalmaldr... Diyaloglarn altna yazarak kolay yolu semeyin. Byle yapmanz daha iyi bir sinema sonucunu dourmayacaktr! Sahnelere numara vermeyin Bu noktada sahneleri numaralandrmayn. Fakat sayfalar numaralandrmay unutmayn. Sahneleri ancak, sadece sizin greceiniz ekim senaryosu sz konusuysa ya da filmi gerekten ekerken numaralandrn. u anda, bunun bir anlam olmaz, zira sahneler hala senaryonun iinde yer deitirebilir. Filmi senaryonun iinden ynetmeyin ok sk yaplan bir hata, kamera hareketlerini senaryoya yerletirmektir. Her ne kadar bunun kanlmaz olduu durumlar olsa da, %99'unda kamera hareketleri orada olmamaldr. Bu, yazarn deil ynetmenin iidir. KESME, GEN PLAN ve A AIDAN YUKARIYA PAN EKM ynetmenlik terimleri arasndadr. ok ok nadir olarak, o ann baka trl anlalamayaca durumlarda kullanmalsnz. Bunlar genellikle sadece ekim senaryosunda kullanlmak zeredir. Bu yzden, bu terimlere baz profesyonel senaryolarda raslayabilirsiniz. Bu senaryolar bir jri tarafndan okunmak zere hazrlanmamtr. Aslnda bunlar, okumay zorlatrr ve okuyucunun dikkatini datr. Senaryonuz bir talimatlar dizisi deil, okunabilir bir metin olarak kolayca akmaldr.

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

Biimsel baz problemler senaryo yazm programlar sayesinde kolayca alabilir. Senaryonuzda kullanabileceiniz doru program iin sradaki sayfalar inceleyin! SENARYO YAZIM PROGRAMLARI HAKKINDA Senaryonuzu doru biimde oluturabilmenizde size yardmc olacak programlar bulunmaktadr. Aada en ok bilinen senaryo yazm programlarndan bazlar ve websitelerinin adresleri bulunmaktadr. Pek ok yazlm yalnzca masast uygulamalardr. Dierleri ise internet uygulamalardr ve bir internet taraycs eliinde alrlar. Bunlar kiisel bir kullanc ad ile alr. Senaryo yazm programlar zaman izelgesi, bte veya baz yardmc kurgusal aralar da kapsamaktadr. NEML: Bu programlarn hepsini gzden geirmedik. Konu hakknda herhangi bir deneyim veya neriniz varsa, ltfen bize iletin. Bana fedor@meccapanza.eu adresinden ulaabilirsiniz. CRETSZ SENARYO YAZIM PROGRAMLARI Page 2 Stage Platform: Windows Page 2 Stage zellikle senaryo ve oyun yazarlar iin tasarlanmtr. Program 30 farkl dilde hizmet vermektedir ve cretsizdir. Ancak kiisel bir kullanc ad ve ifreye ihtiyacnz olacak. Aksi takdirde yazdnz senaryo ''demo'' modunda grnecek ve hep yle kalacaktr. http://www.page2stage.com ScriptBuddy Platform: Internet Uygulamas ScriptBuddy internet tabanldr. Kullanmak iin bir kullanc hesabna ihtiyacnz var. Senaryolarnz sizin hesabnza kaydedilir ve kimse onlar gremez. http://www.scriptbuddy.com ScriptTex ScriptTex senaryolar ve dier yazl malzeme kullanm iin cretsiz bir paket programdr. http://www.aidtopia.com/software/scripttex Sophocles Platform: Windows Senaryo ve dier yazl metinler iin tek bana alan bir word ilemcisidir. Uzun metraj ve televizyonla ilgili senaryolarn yan sra, ekilmekte olan senaryolarn yazmnda da yardmc olan otomatik ve endstri standartlarnda destek salar. Hikayenizin genel yapsn kafanzda canlandrmanza yardmc olacak birok esiz eklentiye de sahiptir. http://download.cnet.com/Sophocles-Screenwriting-Software/3000-2079_4-10030931.html Zhura Platform: Internet Uygulamas Hem film endstrisi hem de dier biimlerde yazlacak senaryolar iin kullanlan web tabanl ve cretsiz senaryo yazm program. Zhura zel veya herkese ak gruplarla senaryonuz zerinde alma imkan tanr. http://www.zhura.com Scripped Platform: Internet Uygulamas Scripped senaryo yazm, senaryo kayd ve senaryo kapsam konusunda hizmet veren bir programdr. Scripped yazarlar arasnda ibirlii hizmeti vermemektedir. http://scripped.com

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

CRETL SENARYO YAZIM PROGRAMLARI ScriptWizard Platform: Windows Yazm, biimlendirme, sayfa aral, sahne numaras, kurgu ve kt alm ile e-posta ve faks yoluyla senaryo gnderimi hizmeti verir. Microsoft Office kullancs renciler ve profesyoneller iin idealdir. http://www.warrenassoc.com/sw_overview.php http://www.warrenassoc.com Final Draft Platform: Windows and Mac Tiyatro oyunlar, diziler ve senaryo yazm iin gelitirilmi bir ilemci. http://www.finaldraft.com Movie Magic Screenwriter Platform: Mac Karakter isimleri, diyalog ve senaryo ile ilgili dier unsurlarn Command Line Completion ile yazm iin tasarlanmtr. http://www.screenplay.com Movie Outline Platform: Windows and Mac Movie Outline yazm srecindeki sorunlar ortadan kaldrmak amacyla tasarlanmtr. Sinemasal yapy, karakter gelitirilmesini ve senaryonuzu adm adm ekillendirmenize yardmc olur. http://www.movieoutline.com Montage Platform: Mac Mac OS X iin retilmitir. Senaryonun yazm ve dzelti aamasnda Macintosh bilgisayarlarda kullanlmak iindir. Final Draft belgelerini ve RTF formatndaki belgeleri dntrebilir. http://www.marinersoftware.com/sitepage.php?page=104 http://www.marinersoftware.com DreamaScript Platform: Windows and Mac ablon ve methodlar uygulamanza yardmc olur. http://www.dreamascript.com

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

KISA FLM SENARYOSU YAZARLARI N GENEL TAVSYELER Ksa film, ksa hikaye demektir lk ve ncelikli olarak ksa bir film yazdnzn farknda olmalsnz. Birka dakika iinde anlatlabilecek bir hikaye yazdnzdan emin olun. Anlatmak istediiniz baz hikayeleri darda tutmak zorunda kalabilirsiniz. Onlar da sonras iin saklayn. Mmknse Basit Tutun Prodksiyon asndan ekimi kolay bir senaryonuz varsa, prodksiyon kalitesi daha yksek olacaktr. nk yapma harcanacak zaman, enerji ve para onu ekmeye almaktansa, daha iyi ekmek iin kullanlabilir. Bu yzden mantkl olun! Maksimum 3-4 ana karakter (hikayede nemli rol stlenenler) kullanmanz neriyoruz. zleyicilerin karakterlerinizi tanmak ve anlamak iin 10 dakikas var, bu nedenle ne kadar az sayda karakter sunarsanz, etki yaratmalar o kadar kolay olacaktr. Bunun zorunlu olmadn hatrlatmalyz. Ayrca en fazla mekan kullanmanz tavsiye ediyoruz, fakat elbette bu konudaki nerimizi gz ard etmekte zgrsnz. Diyaloglar Ekran ncelikle grsel bir ortamdr. Ne olduunu ve neyin nemli olduunu grsel olarak anlatmann yollarn bulun. Diyalog yerine ses ve grntden oluan sahneler, aksiyonun ilerlemesini ve hzl yol almanz salar. Mmkn olan durumlarda, diyalogla anlatmak yerine baka yollarla gsterin. Diyalogda, zellikle gerekmedike, uzun konumalardan uzak durun. Ksa keskin diyaloglar uzun tartmalardan daha ok ie yarar. Her gn duyduumuz sradan cmleler yerine zengin, ilgin konumalar kullanmaya aln. zerinde srarla durduumuz bir dier konu da, senaryonun grsel bir ortam olan filme temel tekil ettiidir. Gsterebildiiniz eyi szle ifade etmeyin. Karakter zgnse zgnm! dedirtmek yerine, bunu sinematografik olarak gsterin. rnein, ona masada bir fincan krdrn. lk Taslak lk taslanzn hata ve yanllara dolu olabileceinin farknda olun! Evet! Bu sadece bir karalamadr. u hikayeyi ortaya karn. Onu mmkn olduunca abuk kada dkn. Telalanmayn, yeterince grsel olmayabilir. Bu durum, almanzn ilk tasla iin sorun oluturmaz. Bunlarn tmn sonradan dzeltebilirsiniz. Senaryonuzu gnderene kadar hala gelitirebilirsiniz. pularmz tekrar okuduktan sonra size yeterince iyi gelmeyen ksmlar hala dzeltebilirsiniz. Yazmak, yeniden yazmaktr! Stil ve Grsel Hikaye anlatm Her cmleyi (ya da bazen her satr) bir hareket olarak dnn. Sadece grsel bilgi paralarn, gerekten grebildiimiz eyleri yazn... Ho, yavan cmlelerin yeri buras deil. Onlar bir romana uyabilir. Siz u anda, bir film projesi yazmaktasnz. Tarznz bulun. Bir senaryonun okumas kolay olmaldr. Okuyann aklnda ayn anda imajlar olumaldr. Keskin ve temiz bir stil en iyi neticeyi verecektir. Bilgi Sras lk grdnz nce yazn. Ekranda grneni kada dkn. Yani, gerekten gremediimiz birey yazmsanz, tekrar dnn. Anlatacaklarnz grsel (ya da iitsel) bir biimde ifade etmeye aln. nandrclk Sinemann dnyasnda, kelimenin tam anlamyla, herey mmkndr. Fakat hikayenize kiileri kattnzda, verdikleri kararlarn inandrc olmasn salayn. Karakterlerinizin allmadk veya beklenmedik birey yapmalarn istiyorsanz, bunu yapacak motivasyonu verin onlara. zleyicilerinizi inandrmak ve onlarn hikayeyi kabullenmelerini salamak iin tm ihtiyacnz olan budur. Ancak, insanlarn hayalgcnn ok geni olduunu da unutmayn! Bundan yararlann... Seyirciler, ancak bir karakter, yapacan hayal etmedikleri birey yaptnda ilgilerini yitirirler. Bir bilim kurgu eseri bile, hikayenin snrlar erevesinde inandrc olmaldr Bu durumda, evet, byle davranrd... gibi. Oyunculuk hakknda bilgisi olan ve yazan herkes kendisine u soruyu
A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

sormaldr: Bir aktr olarak bunu oynamak nasl olurdu?. Bu, oynanabilir ve salam, inandrc bir senaryo yazmanz salar. atma ve Krizler Drama ounlukla atma ve krizler hakkndadr herkesin ayn eyi istemesi ve birbiriyle anlamas deil. Bir sahne, eer karakterler ayn anda zt eyler isterlerse ie yarar. arpc bir senaryo genellikle, duygusal bir yol ayrmnda bulunan bir karakterle balar, ve o noktada verdii karar, hikayeyi srkler. Bu konuda fikirlerinizi ve yazdklarnz gzden geirin. Dolayl Bilgi Daha nce de belirttiimiz gibi, insanlarn ok geni bir hayalgc vardr. Dahas, insanlar sosyal ve psikolojik adan dndnzden daha zekidir. Bu nedenle, filminizi izleyenlerin zihnini her an uyank tutmalsnz. Aksi takdire, kolayca sklabilir ve dikkatlerini yitirebilirler! Bunu yapmann bir yolu, senaryonuzu, bilgilerin izleyiciye nasl ulat asndan deerlendirmektir. Filmden kendilerinin sonu karmalar m gerekiyor, yoksa kararlar onlar adna siz mi veriyorsunuz? Kendilerinin yaptn dnrlerse hikayeye daha ok dahil olurlar ve kalplerine daha kolay seslenirsiniz. FAYDALI PULARI: Hikayenizin bir ksa film iin uygun olduundan emin olun. Filmin ncelikli zellii grsel hikaye anlatm olduuna gre, grsel olarak yazn. zleyicilerin hikayeye aktif ekilde katlmalarn salamak iin bilgiyi dolayl olarak verin. Diyaloglar, grnt ve ses olarak ifade edemeyeceiniz durumlarda, yaratc bir biimde kullann. Karakterinizin davran ve karalarn inandrc kln. Bylelikle izleyiciler kendilerini karakterle zdeletirebilir veya en azndan, byle davranan birinin varolabileceine inanr. Gerekletirilebilir bir senaryo yazn. Kolay ve ksa srede ekilebilir bir senaryo olsun. Tercihen en fazla 3-4 ana karakter kullann. Tercihen en fazla 3 mekan kullann. Kiilerin, mekanlarn ve sahnelerin eitli olmasnn filminizi daha canl klacan unutmayn. Senaryonuzu yeniden yazn ve gelitirmeye devam edin. FAYDALI KONTROL LSTELER Balamadan nce Senaryonuza balamadan nce, kendinize, karakterinizle ilgili bu sorular sormanz yararl olabilir. Hikayeniz kiminle ilgili? Karakterlerinizin nasl bir derdi var? Karakteriniz ne istiyor ve bunu elde etmek iin ne yapacak? Karakterinizin en ok korktuu nedir (onun hayaleti)? Film boyunca izleyicinin merak edecei byk soru nedir?

Yazarken Senaryonuzu yazarken veya bitirdiinizde (bitirdiinizi dndnzde), kendinize bu sorular sormanz yararl olabilir. arpc bir alnz var m? Esas atmay daha n plana karabilir misiniz? Filmin trn ve tonunu batan belirliyor musunuz? Kahraman esiz ve ilgin bir ekilde ortaya koydunuz mu? Hikaye neden balad noktada balyor? Filminiz gerekte ne hakknda?
A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.

NISI MASA European Script Contest for Short Films A Short Scriptwriting Guide

Son tavsiyemiz Ltfen yazmann yeniden yazmak olduunun farkna varn. lk taslak umduunuz kadar iyi olmayacaktr. lk taslak asla iyi olmaz! Harika senaryolar, ayklama, yeniden yazma, yeniden planlama ve ince ayar yapma sayesinde ortaya kar. Yani tavsiyemiz: fazla dnmeyin. Balamak en nemlisidir, zira senaryoyu ancak yazarak oluturabileceksiniz. Dnerek ve tekrar dnerek deil.

A Short Screenwriting Guide - www.nisimasa.com - F.L.