AKI TRAFOSUNUN DOYMA EĞRİSİNİN ÇIKARILMASI

Şekil – 4’de örnek olarak alınan çift sekonderli akım trafosunun bir
sekonderine, varyak ile sıfırdan başlamak üzere gerilim uygulanır. Primer ve
diğer sekonder açık durumdadır. Ampermetre ve voltmetreden okunan akım
ve gerilim değerleri belli aralıklarla tespit edilip yazılır. Güvenli bir değer elde
etmek için 1 A’e kadar çıkmak genellikle yeterlidir. Elde edilen değerler ile
milimetrik kağıda grafik çizilir, (Şekil – 9).

Akımın ilk değerleri için gerilimin artışları oldukça lineerdir. Akımın % 50

artışına karşı, gerilim artışının % 10’a düştüğü noktaya (diz noktası, Kn)
karşı düşen akım değeri, doyma değeridir.

Örnek: 200/5 – 5 A; 30 + 30 VA; 1 + 3 sınıfı; n<5, n>10 olarak verilen bir

akım trafosunun testi sonunda, ölçü devresi için diz noktası, 200 mA’e
karşılık 11 volt; koruma devresi için 400 mA’e karşılık 65 volt olarak
bulunmuştur.

Ölçü devresi için doyma değerinin bulunması:

Nominal yükünde sekonder direnç;
I2nom . R = Nnom ; R = 30/25 = 1,2 Ω
Akım trafosunun sekonder iç direnci, R = 0,2 Ω ölçülmüştür.
Toplam direnç, R = 1, 2 + 0, 2 = 1,4 Ω dur.
Doyma anında sekonderden geçecek gerçek akım;
Idoyma = 11/1,4 = 7,9 A’dir.

Idoyma 7,9
Bunu nominal akımına oranlarsak, n = --------------- = ---------- = 1,6 < 5 dir.
Inom 5

Koruma devresi için doyma noktası:

Ri = 0,1 Ω bulunmuştur. Toplam direnç,
R = 1,2 + 0,1 = 1,3 Ω; Idoyma = 65/1,3 = 50 A; doyma;

Idoyma 50
N = ------------- = ---------- = 10 ≥ 10 bulunmuş olur.
Inom 5

Bu test ile hem uçları işaretlenmiş akım trafolarının ölçü ve koruma

devreleri bulunmuş hem de etiket değerleri kontrol edilmiş olur.