SDÜ Yalvaç Teknik Bilimler MYO

Elektronik Teknolojisi

Ders: Tıbbi Cihaz Teknolojisi

Konu: Kan Basıncının Ölçülmesi

Öğretim Görevlisi: V. Gülçin ACAR

Hazırlayan: Yusuf SÜMER / 0925305004

 Kan Basıncı Ölçümü

 Pratikte, kan basıncı ölçümü için bir sfigmomanometre ve

steteskopa ihtiyaç vardır.
 Steteskop olmadan, sadece palpasyonla da kan basıncı ölçülebilir
ama palpasyonla sadece sistolik kan basıncı (büyük tansiyon)
ölçülebilir. Bir sfigmomanometre, manşon, manometre,
manometre ile manşonu birbirine bağlayan hortum ve
pompadan oluşmaktadır. Manşon, elastik olmayan bir kumaş
olup kolu sarmakta ve içinde şişirilebilen lastik bir kese
barındırmaktadır. Manşon, kol etrafına çoğunlukla Velcro
yapıştırıcısı yardımıyla, bazen incelen ucun sarılan manşonun
içine sokulması ve çok ender olarak da çengellerle tesbit
edilmektedir. İncelen manşonlar kolu defalarca saracak
uzunlukta olmalıdır.
 Steteskop Civalı Manometre Aneroit
Manometre
Kan basıncı, pratikte, sfigmomanometre diye isimlendirilen
tansiyon aleti ile ölçülmektedir, en yaygın 2 tip; civalı ve
aneroit manometrelerdir. Genel olarak, civalı
manometrelerin aneroit manometrelere göre bakımı, daha
kolay ve hassasiyeti daha fazladır. Aneroit manometreler
daha pratiktir ve kırılma tehlikesi yoktur. Piyasada klasik
civalı veya aneroit manometrelerden farklı olarak çok
sayıda otomatik ve yarı otomatik sfigmomanometreler
satılmaktadır. Genel olarak, bu cihazların çoğu, standart
civalı manometrelerden daha pahalı olmalarına karşın
onlar kadar hassas değildir. Parmak ucundan kan basıncı
ölçen cihazların daha az hassas olduğu unutulmamalıdır.
 Sağlıklı bir kan basıncı ölçümü yapılabilmesi için
aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir: 

 1. Hasta, kan basıncı ölçümünden yarım saat önce egzersizden

kaçınmalı, birşey yememeli, kafein almamalı ve sigara içmemelidir.
Hasta en az 5 dakika istirahat etmelidir.
     2. Manşonun boyutları uygun olmalıdır. Manşonun içindeki kesenin
boyutu, kolun tamamını veya en az % 80'ini sarmalıdır. Manşonun
içindeki kese kolu tam çevrelemelidir; kese kolu tam çevrelemediği
takdirde, kesenin merkezi, doğrudan brakiyel arter (kol ön yüzü ve
dirseğin 2-3 cm üzerindeki atardamar) üzerinde olmalıdır.
     3. Aritmilerde (Kalp atışının düzensiz olduğu durumlarda), sistolik
ve diyastolik basınçların her birisi için ortalama 3 okuma yapılmalıdır.
Sistolik kan basıncının olduğundan düşük ve diyastolik kan basıncını
ise olduğundan yüksek okumamak için civa çok yavaş indirilmelidir.
 4. Basıncın ölçüldüğü kol, dördüncü interkostal aralığın
(kaburgalar arası aralık) sternum (göğsün önünün ortasındaki
kemik) ile birleştiği yerde yatay olarak aynı düzlemde bulunmalıdır
ve kasılmayı engellemek için dirsek desteklenmelidir.
   5. Koldan tüm giysiler çıkarılmalıdır.

 Koldan tüm giysilerin çıkarılıp dirseğin desteklenmesi

      6. Brakiyel arter (kol ön yüzünde ve dirseğin 2-3 cm yukarısındaki
atardamar) elle hissedilmeli ve manşon süratle nabzın kaybolma
noktasının 30 mm Hg üzerine kadar şişirilmeli ve daha sonra yavaşça
boşaltılmalıdır (Her kalp atımında veya saniyede 2-3 mm Hg hızla). 

Brakiyel arterin hissedilmesi Kalemle işaretlenmiş brakiyel arter

 Avuç, açık ve yumruk
yapılmamış olmalı

 Steteskop, brakiyel arterin

üzerinde, 
manşonun dışarısında

 Ölçme öncesi manometrenin

ibresi, 
SIFIR noktasında olmalı
 7. Steteskop, brakiyel arterin üzerine yerleştirilmelidir. Steteskop,
sıkıca ve dengeli bir biçimde tutulmalı fakat aşırı basınç
uygulanmamalıdır.

 200 mm Hg'ya kadar şişirilmiş manşon  Sesin duyulmaya başladığı nokta, sistolik kan basıncıdır Sesin kaybolduğu nokta, diyastolik kan
basıncıdır (KÜÇÜK TANSİYON) (Ses duyulmuyor)
(BÜYÜK TANSİYON) 

     8. Birinci faz sistolik basınç olarak, seslerin kaybolması (5. faz)

diyastolik basınç olarak kaydedilmelidir. İdeal olarak hem 4. hem de 5.
faz kaydedilmelidir. Okunan kan basıncı değeri, ölçümden hemen
sonra kaydedilmelidir.
 9. Basınçlar, en yakın 2 mm Hg'ya göre kaydedilmelidir. Hem büyük
hem küçük tansiyon kaydedilmelidir. Örneğin; 146 / 88 mm Hg gibi.
   10. İki dakika aralıklarla iki veya daha fazla ölçüm alınmalıdır. İki
ölçüm arasında 5 mm Hg'dan fazla fark varsa ilave ölçümler yapılmalıdır.
 11. İlk ölçümde hipertansiyon tanısı koymaktan kaçınılmalıdır.
Sistolik kan basıncı, gün boyunca 100 mm Hg'ya kadar değişkenlik
gösterebilir. Bu nedenle hipertansiyon tanısı koymadan veya
tedaviye başlamadan önce, değişik zamanlarda en az 2 kez daha
ölçülmelidir. Pratikte tanı veya tedavi ile ilgili kesin yargıya
varmadan önce, kan basıncı, haftalar hatta aylar süren dönemlerde,
tekrar tekrar ölçülmektedir. Ancak ilk ölçülen kan basıncı değeri,
210 / 120 mm Hg'dan fazla ise hipertansiyon kabul edilmelidir.
 12. Pratikte, sağ veya sol koldan kan basıncı ölçülmesi önem taşımaz ancak
kan basıncı ilk muayenede her iki koldan da değerlendirilmelidir. Tekrarlayan
üç ölçümde, eğer sistolik/diyastolik kan basıncında 20 / 10 mm Hg'dan fazla
farklılık olursa, eş zamanlı ölçüm yapılmalıdır.
     13. İlk muayenede, aort koarktasyonunu (ana atar damardaki darlığı)
değerlendirmek amacı ile, bacaklarda da kan basıncı ölçülmelidir. Bu amaçla,
hasta yüzükoyun yatırılmalı, geniş bir kese içeren manşon hastanın
uyluğunun etrafına sarılmalıdır ve popliteal fossadan (dizin arkasındaki
çukur) Korotkoff sesleri dinlenmelidir. Normalde, bacaktaki kan basıncı,
koldakine eşittir. Kollarda kan basıncı, bacaklardan 20 mm Hg daha fazla ise
aort koarktasyonu düşünülmelidir.
     14. Kan basıncı ölçüm kayıtları, sistolik kan basıncı, diyastolik kan basıncı
ve sağdan mı soldan mı olduğunu, hastanın pozisyonunu, varsa aritmi,
heyecan veya hastalık gibi olağan dışı durumları göstermelidir.
 15. Tekrarlayan ölçümlerde, manşon mümkün olduğu kadar
süratle düşürülmeli ve ardışık okumalar arasında, içindeki hava
tamamen boşaltılmalıdır. Ardışık ölçümler arasında en az 15 saniye
olmalıdır.
     16. Ölçüm yapan kişi, manometreye bir metreden daha uzak
olmamalıdır. Ölçüm yapan kişi, rahat ve gevşemiş bir pozisyonda
bulunmalıdır.
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN
TEŞEKKÜR EDERİM