Ýç Savaþ Eþiðindeki Kuzey Kafkasya

Dr. Ali Asker (*)

Ýstikrar Sona Erdi

Bugün diplomatlar, istihbaratçýlar ve analizciler “acaba Kuzey Kafkas-
ya'da neler oluyor?” sorusunu sormaktadýrlar. Son olaylar radikal Ýslam-
cýlarýn ve ayrýlýkçýlarýn aktifleþmesi mi? Tüm bunlar Rusya'nýn Abhazya ve
Güney Osetya politikalarýna ABD'nin “oluþturduðu” bir tepki mi? Bundan
sonra hangi geliþmeler yaþanabilir? Terör olaylarýnýn sayýsý, profesyonelce
hazýrlanmalarý, devlet kurumlarýnýn bu olaylarý önleyememesi, bölgede
kesintisiz bir kriz durumunun baþladýðýný ortaya koymaktadýr.1
Çeçen savaþlarý sonrasý Moskova yönetimi Kuzey Kafkasya'da ara sýra
ufak çatýþmalarýn meydana geldiðini, gerilla sayýsýnda önemli azalma oldu-
ðunu ifade ediyordu. RF Baþsavcýlýðý soruþturma komisyonu baþkaný Alek-
sandr Bastrýkin, 2009 Mayýs'ýnda Kuzey Kafkasya bölgesindeki gerilla sayý-
sýný 1500 olarak açýklamýþtýr. Fakat ardýndan mensup olduðu kurum resmi a-
çýklama yaparak bu rakamýn “yanlýþ” olduðunu söylemiþtir.2 RF Ýçiþleri Ba-
kanlýðý Kuzey Kafkasya'da 500-600 gerillanýn bulunduðu bilgisini verirken,
Çeçenistan Cumhurbaþkaný Ramzan Kadýrov ise “savaþýn” artýk geride
kaldýðýný, Çeçenistan'da sadece 60-70 kadar “þeytan” bulunduðunu ve 2008
kýþýnýn onlar için son kýþ olduðunu açýklamýþtýr.3 Kuzey Kafkasya'da gerilla,
(*)
21. Yüz Yýl Türkiye Enstitüsü Rusya-Avrasya Araþtýrmalarý Bölümü Baþkaný
1 Ðàñèì Ìóñàáåêîâ, ×òî ïðîèñõîäèò íà ñåâåðíîì êàâêàçå?
http://regionplus.az/ru/articles/view/558
2 ÑÊÏ ñîîáùèë î ïîëóòîðà òûñÿ÷àõ áîåâèêîâ íà Êàâêàçå ïî îøèáêå,

http://lenta.ru/news/2009/05/20/annul/, 20.05.2009.
3 Íèêîëàé Ðîãîæêèí: íà Ñåâåðíîì Êàâêàçå îñòàëîñü äî 500 áîåâèêîâ,

http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/134105, 26.03.2008.

[43]
 Dr. Ali Asker

terör ve çete mensuplarýnýn sayýsýna iliþkin saðlýklý bir istatistik bulunma-

maktadýr. Rus Ordusu Çeçenistan'da yaklaþýk 700 kiþilik bir silahlý gücün bu-
lunduðunu tahmin etmektedir. Fakat bu rakam inandýrýcý deðildir. 2009 ya-
zýndan itibaren bölgede þiddet týrmanmaktadýr. Washington merkezli
Center for Strategic and International Studies'in yaptýðý araþtýrmalara göre
2009'da bölgede öldürülenlerin sayýsý 463'tür. 2008 yýlý ayný döneminde bu
rakam 150 kiþi olmuþtu. Saldýrý olaylarýna iliþkin istatistik veriler de analojik
olarak 452 ve 265 olmuþtu.4 Daðýstan, Çeçenistan ve Ýnguþ Cumhuriyeti'nde
ardý ardýna meydana gelen þiddet olaylarý, konunun sayýsal olmaktan ziyade
niteliksel açýdan incelenmesini gerekli kýlmaktadýr.
2009'da bölgede yaþanan terör, saldýrý ve þiddet olaylarýnýn kronolojisi
gerek içerik, gerekse sayý itibariyle oldukça fazla olduðundan Kuzey Kafkas-
ya'da yaþananlar yeni bir iç savaþýn habercisi olabilir. Saldýrýlarýn adresi çok
deðiþik kiþi ve kurumlar olup, hedeflerin arasýnda federe cumhurbaþkaný,
yargýç, bürokrat, milletvekili, sivil toplum örgütleri, güvenlik güçleri men-
suplarý ve sivil halkýn her kesiminden insanlar vardýr.
Kuzey Kafkasya'da Terörün Kronolojisi
Bölgede yaþanan olaylar, özetlenemeyecek kadar fazladýr. Saldýrýlardan
bazýlarýna örnek vermek gerekirse:
-15 Mayýs 2009'da Çeçenistan'da Ýçiþleri Bakanlýðýnýn 500 metre mesa-
fesinde yapýlan bir intihar saldýrýsý sonucunda iki polis ölmüþ, üçü yaralan-
mýþtýr. 3 Haziran 2009'da bir gün içinde sadece Çeçenistan'da üç saldýrý ger-
çekleþmiþ, iki asker öldürülmüþ ve beþi yaralanmýþtýr.5
-5 Haziran 2009'da Daðýstan Ýçiþleri Bakaný Adilgerey Magomedtahi-
rov öldürülmüþtür. Ayný kiþiye 2007 ve 2006 yýlýnda da suikast düzenlenmiþ
ve bakanýn beraberindeki bazý emniyet görevlileri hayatýný kaybetmiþti.6
-10 Haziran 2009'da Ýnguþ Cumhuriyeti Nazran þehrinde kimliði belirs-
iz kiþiler otomatik silahlarla Yüksek Mahkeme Baþkan yardýmcýsý Aza
Gazgireeva'nýn arabasýný taramýþlar, Gazgireeva hastaneye kaldýrýlmasýna
raðmen kurtarýlamamýþtýr.7 Gazgireeva, Þamil Basayev'in 2004 yýlýnda ger-
4 Ýëëåí Áàððè (Ellen Barry), ×å÷íÿ è åå ñîñåäè ñòðàäàþò îò ðåöèäèâà (“The New York
Times”, ÑØÀ), 29 àâãóñòà 2009, http://www.inosmi.ru/translation/252092.html
5 Saldýrýlarla ilgili bilgiler Rusya basýnýnda ve ilgili kurumlarýn resmi açýklamalarýndan alýnmýþtýr.
6 Óáèò ãëàâà ÌÂÄ Äàãåñòàíà, http://rian.ru/incidents/20090605/173363367.html,

05.06.2009.
7 Çàìïðåä Âåðõîâíîãî ñóäà Èíãóøåòèè è åùå òðè ÷åëîâåêà ðàíåíû â Íàçðàíè,

http://rian.ru/incidents/20090610/173914291.html, 10.06.2009.

[44] 21. YÜZYIL Ekim 2009

 Ýç Savaþ Eþiðindeki Kuzey Kafkasya

çekleþtirdiði baskýnla ilgili davayý yürütecek üç hâkimden biri olup, ayrýca

uyuþturucu ticaretiyle ilgili bir beraat kararýný da temyizen bozmuþtu.
-1 Temmuz 2009'da Daðýstan'ýn Derbent þehrinde emniyet müdürlüðü-
ne kimliði belirsiz kiþilerin yaptýklarý saldýrýsý sonucunda iki polis öldürül-
müþ ve 14 polis yaralanmýþtýr. 4 Haziran 2009'da ayrýlýkçý silahlý güçlere karþý
operasyon düzenleyen Ýnguþ ve Çeçen polisleri pusuya düþürülmüþ ve çatýþ-
ma sonucunda dokuz polis öldürülmüþ ve on polis yaralanmýþtýr.
-7 Temmuz 2009'da Nazran'da Ýnguþ Cumhuriyeti Ýçiþleri Bakanlýðý
Ekspertiz Daire Baþkaný Albay Magomed Gadaborþev arabasýna açýlan ateþ
sonucu aðýr yaralanmýþ ve üç gün sonra hastanede hayatýný kaybetmiþtir.
-13 Haziran 2009'da Ýnguþ Cumhuriyeti eski Baþbakan yardýmcýsý ve
Güvenlik Konseyi Sekreteri Baþir Auþev'in arabasý taranmýþtýr. Hastaneye
kaldýrýlan Auþev, yolda hayatýný kaybetmiþtir.8
-15 Temmuz 2009'da “Memorial” insan haklarý savunma merkezi
Grozný bürosu çalýþaný Natalya Estemirova kaçýrýlarak öldürülmüþ, ayný
gün cesedi komþu Ýnguþ Cumhuriyeti sýnýrlarý içinde bir ormanda bulun-
muþtur.9
8 Â Íàçðàíè óáèò áûâøèé âèöå-ïðåìüåð Èíãóøåòèè Áàøèð Àóøåâ,
http://www.rian.ru/incidents/20090613/174281319.html, 13.06.2009.
9 Ëþñÿ Ìîâñåñÿí, Ñìåëûé ÷åëîâåê. Ïîõèùåíà è óáèòà ÷å÷åíñêàÿ ïðàâîçàùèòíèöà

Íàòàëüÿ Ýñòåìèðîâà, http://www.lenta.ru/articles/2009/07/16/estemirova/, 16.07.2009.

21. YÜZYIL Ekim 2009 [45]

 Dr. Ali Asker

-11 Aðustos 2009'da yine Grozný'da bir sivil toplum örgütü lideri Zare-
ma Sadullayeva ve kocasý Alik Cebrailov kaçýrýlarak ateþli silahlarla öldürül-
müþtür.10
-12 Aðustos 2009'da Ýnguþ Cumhuriyeti Ýnþaat Bakaný Ruslan Amer-
hanov makamýnda silahla vurularak öldürülmüþtür.11
-21 Aðustos 2009 tarihinde Grozný'da dört kiþi bisikletle intihar saldýrýsý
düzenlemiþtir. Saldýrý sonucunda dört polis hayatýný kaybetmiþtir. 25 Aðus-
tos 2009 tarihinde Çeçenistan'ýn Þali ilçesi Mesker Yurt köyünde emniyet
güçlerine karþý düzenlenen silahlý saldýrý sonucunda ise dört polis hayatýný
kaybederken, bir polis de yaralanmýþtýr.
-11 Eylül 2009'da Daðýstan Savcýlýðý Ýnfaz Kurumlarý Denetim Þu-
besi Baþkaný Maksut Maksudov açýlan ateþ sonucunda arabasýnda öldü-
rülmüþtür.12
-20 Eylül 2009'da Ýnguþetya'da teröre karþý mücadele merkezinin üç po-
lisi öldürülmüþtür.13 Sadece Eylül ayýnýn baþýndan itibaren terör saldýrýlarý
sonucunda dört polis öldürülmüþ, onlarca polis ise yaralanmýþtýr.14
-20 Eylül 2009'da Karaçay-Çerkez ve Stavrapol Müslümanlarý Din Ýþleri
Ýdaresi Baþkan Yardýmcýsý ve Ýslam Enstitüsü Rektörü Ýsmail Bostanov öl-
dürülmüþtür. Ýsmail Bostanov bölgede Vahhabiliðe karþý çýkan en önemli
din adamlarýndandý.15
Yapýlan terör saldýrýlarýndan ikisi çok fazla ses getirmiþtir. Bunlardan bi-
rincisi Ýnguþ Cumhurbaþkaný Yunus Bek Yevkurov'a karþý düzenlenen sui-
kast, diðeriyse Nazran'da bir polis karakoluna düzenlenen saldýrýdýr. 22
Haziran 2009'da Nazran yakýnlarýndaki Nasýr-Kortovsk bölgesinden geçti-

10 Ïîõèùåííûå â ×å÷íå ïðàâîçàùèòíèêè óáèòû, http://www.kavkaz-

uzel.ru/articles/157744, 11.08.2009.
11 Ïîãèá ïðè èñïîëíåíèè, Ìèíèñòð ñòðîèòåëüñòâà Èíãóøåòèè óáèò â ñâîåì êàáèíåòå,

http://www.lenta.ru/articles/2009/08/12/amerkhanov/,
12 Çàìïðîêóðîðà Ìàõà÷êàëû çàñòðåëèëè íà ïîðîãå äîìà .

http://news.rin.ru/news_text/213738/. 11.09.2009.
13 Â Èíãóøåòèè îáñòðåëÿíû ìèëèöèîíåðû, åñòü ïîãèáøèå,

http://www.utro.ru/articles/2009/09/20/839609.shtml
14 Â Èíãóøåòèè óáèòû äâà ñïåöèàëèñòà ïî áîðüáå ñ ýêñòðåìèçìîì,

http://www.lenta.ru/news/2009/09/20/assault/, 20.09.2009.
15 Óáèò ðåêòîð Èñëàìñêîãî èíñòèòóòà

20 ñåíòÿáðÿ, 14:59, http://www.utro.ru/articles/2009/09/20/839587.shtml

[46] 21. YÜZYIL Ekim 2009

 Ýç Savaþ Eþiðindeki Kuzey Kafkasya

Rusya Devlet Baþkaný Dmitri Medvedev(solda) ile

Ýnguþya Devlet Baþkaný Yunus-Bek Yevkurov(saðda)

ði sýrada Yevkurov'a karþý, içerisine patlayýcý madde yerleþtirilen bir baþka

araçla intihar saldýrýsý gerçekleþtirilmiþti. Yevkurov saldýrýda aðýr yaralanmýþ-
tý. Bir polis memuru hayatýný kaybederken, Yevkurov ile kardeþi ve sürücüsü
olan Ramzan Yevkurov hastaneye kaldýrýlmýþ, sürücüsü hastanede ölmüþ-
tür. Âcil olarak ameliyata alýnan Yevkurov, ameliyattan sonra özel uçakla
Moskova'ya gönderilmiþ, 10 Aðustos'ta da hastaneden taburcu edilmiþtir.16
17 Aðustos 2009'da Nazran polis karakoluna düzenlenen intihar saldýrýsý
sonucunda ise 25 kiþi ölmüþ, yaklaþýk 260 kiþi yaralanmýþtýr.17
Þiddetin Kaynaðý Ve Nedenleri
J.Hopkins Üniversitesine baðlý Merkezi Asya-Kafkasya Enstitüsü Baþ-
kaný Svante Cornell, 10 yýl önce Kuzey Kafkasya'daki durumu deðerlendi-
rirken bölgenin “Afganizasyon” süreci yaþadýðýnýn altýný çizmiþtir.
16 newsru.com, Íîâîñòè Ðîññèè // Ïîíåäåëüíèê, 22 èþíÿ 2009 ã.,
http://palm.newsru.com/russia/22jun2009/evkurov.html#1
17 ×èñëî ðàíåíûõ ïðè âçðûâå â Íàçðàíè ïðåâûøàåò 260 ÷åëîâåê,

http://top.rbc.ru/incidents/20/08/2009/323338.shtml

21. YÜZYIL Ekim 2009 [47]

 Dr. Ali Asker

Cornell'e göre bölge sorunlarý, 1990'lý yýllarda Afganistan'dakine benzer is-

tikrarsýz bir sürecin oluþmasýna neden olmuþtur. Bu süreç, bünyesinde ra-
dikal Ýslâm'ý, iþsizliði ve bölgesel yönetimin güçsüzlüðünü barýndýrmak-
tadýr.18
Bütün bu geliþmeler Moskova'da büyük sýkýntý doðurmaktadýr. RF
Devlet Baþkaný Dmitri Medvedev, 19 Aðustos 2009'da Stavrapol'de yaptýðý
toplantýda bu sýkýntýlarý bizzat dile getirdi. Federal güvenlik, içiþleri ve
emniyet birimlerinin mensuplarý ve bölge yöneticilerinin bir arada olduðu
geniþ toplantýnýn ana maddesi Kuzey Kafkasya'daki terör olaylarýydý. Top-
lantýya katýlan konuþmacýlarýn ekseriyeti Kuzey Kafkasya'daki geliþmeler
konusunda dýþ baðlantýlar üzerine vurgu yaparken, Medvedev dýþ etkenlerin
bulunduðunu, fakat ana nedenlerin ülke içindeki nedenler olduðunu söyle-
miþtir. Medvedev iç nedenler arasýnda iþsizlik,
On sene önce bölgedeki fakirlik, yolsuzluk ve yerel çýkar gruplarýný sýra-
þiddetin ana nedeni sa- lamýþtýr. On sene önce bölgedeki þiddetin ana
dece “Ýslamî radikalizm” nedeni sadece “Ýslamî radikalizm” olarak gö-
rülürken, bugün terörü besleyen nedenlerdeki
olarak görülürken, bu- artýþ vurgulanmaktadýr. Bu da bir anlamda böl-
gün terörü besleyen ne- gede þiddet olaylarýnýn devam edeceðinin iþare-
denlerdeki artýþ vurgu- tidir. Nitekim þiddeti besleyen eðitimsizlik, iþ-
lanmaktadýr. sizlik, yoksulluk gibi nedenlerin kýsa sürede or-
tadan kaldýrýlmasý söz konusu deðildir.
Mücadele Yöntemlerinin Baþarýsýzlýðý
- Merkez-Yerel Yönetim Çeliþkisi
Moskova yönetimi Kuzey Kafkasya'da duruma hâkim olabilmek, böl-
gede istikrarý saðlamak için ne yapacaktýr? Önceki dönemlerde olduðu gibi
bir askeri güç kullanýlacaðý, þiddet ve baský yöntemlerine baþvurulacaðý ka-
çýnýlmazdýr. Stavropol toplantýsýnda Medvedev, güvenlik güçlerine "terö-
ristleri tereddütsüz ortadan kaldýrýn" diyerek aksi takdirde baþarýlý olunama-
yacaðýnýn altýný çizmiþtir. Fakat askeri yöntemlerle Kafkasya'da kalýcý bir
barýþ inþa etmek mümkün deðildir. 1990'larda Çeçen savaþçýlarýn eylem ve
hareketleri zorla da olsa Moskova'nýn geniþ çaplý askeri hareketleriyle bastý-
rýlabilmiþti. Ayrýlýkçý güçlerin geniþ çaplý saldýrýlarý zamanla yerini daha kü-
çük eylemlere terk ettikten sonra Rusya da bölgede farklý yöntem geliþtirme-

18“Àôãàíèçàöèÿ” ðîññèéñêîãî Ñåâåðíîãî Êàâêàçà (“Reuters”, Âåëèêîáðèòàíèÿ) Ìàéêë

Ñòîòò (Michael Stott), 18 àâãóñòà 2009, http://www.inosmi.ru/translation/251710.html

[48] 21. YÜZYIL Ekim 2009

 Ýç Savaþ Eþiðindeki Kuzey Kafkasya

Dmitry Medvedev ve Ramzan Kadirov

ye baþladý. Rusya bazen kendisine baðýmlý kalmak isteyen yerel yöneticileri

iþbaþýna getirirken, bazen, “merkez” kadrolar içinden Kafkas kökenli yöne-
ticileri göreve atamýþtýr. Moskova’nýn iþbaþýna getirerek geniþ yetkilerle do-
nattýðý bölgesel yönetimlerin baþýndakiler keyfi uygulamalarýyla kamuo-
yunda olumsuz imaj oluþturmuþ, dolayýsýyla Moskova'ya karþý nefretin art-
masýna neden olmuþtur.
Bölge yönetimlerinin baþýndaki kiþiler âdeta “bölgesel kral” konumuna
gelmeye baþlamýþtýr. Bunun en somut örneði Çeçenistan'da yaþanmaktadýr.
Ýnsan haklarý savunucularýnýn açýklama ve raporlarýnda en fazla üzerinde
durulan sorunlardan biri de “Ramzan Kadirov” sorunudur. Raporlarda ve
açýklamalarda Kadýrov'un eleþtirilere “tahammül edemediði” ve çok sayýda
insanýn ölümüne neden olduðu yer almaktadýr. Kadýrov'un düþmanlarýnýn
öldürülmeleri sadece Çeçenistan ile sýnýrlý kalmayýp Moskova'ya, Dubai’ye
Viyana'ya kadar taþmýþtýr. 24 Eylül 2008'de Ruslan Yamadaev Moskova'da,
13 Ocak 2009'da Umar Ýsrailov ise Viyana'da öldürülmüþ, 28 Mart 2009'da
Sulim Yamadaev’a karþý Dubai'de suikast düzenlenmiþtir. Söz konusu kiþiler

21. YÜZYIL Ekim 2009 [49]

 Dr. Ali Asker

Çeçen Cumhurbaþkaný’na karþý olan kiþilerdi.19

Bu olaylarda Kadirov'un isminin geçmesi Moskova'yý da rahatsýz et-
mektedir. Ýnsan haklarý örgütleri ve gazeteciler Natalya Estemirova'nýn öl-
dürülmesinde de Kadirov'u suçlamýþlardý. Moskova þimdilik Kadirov'u en
üst düzeyde savunmaktadýr. Medvedev, basýn mensuplarýndan Kadirov'la
ilgili olarak “kötü çocuk” imajý çizmemelerini istemiþtir.20 Her ne kadar bu
durumun dýþa vurulmamasýna çalýþýlsa da, olaylar Moskova'yý da rahatsýz
etmektedir.
- Ekonomik Kalkýnma, Rüþvet ve Yolsuzluk Sorunu
Olayýn ekonomik boyutuna deðinmek gere-
Olayýn ekonomik boyu- kirse, resmi istatistiklere göre Kafkasya'da kiþi
tuna deðinmek gerekirse, baþýna düþen ortalama gelir Rusya ortalamasýn-
resmi istatistiklere göre dan iki defa düþüktür. Ülkedeki iþsizlerin üçte
Kafkasya'da kiþi baþýna biri ise bu bölgede bulunmaktadýr. Ayrýca Kaf-
kasya'nýn bazý bölgelerinde(Stavrapol, Osetya
düþen ortalama gelir gibi) mülteci sayýsý Rusya'daki genel göstergenin
Rusya ortalamasýndan iki iki katýdýr. Bölgede iþsizliðin yaný sýra rüþvet,
defa düþüktür. yolsuzluk ve kara para aklama büyük boyutlara
ulaþmýþtýr. Moskova'nýn onayý ve desteði olma-
dan yolsuzluk ve rüþvet olaylarýnýn üzerine gidilmesi ise neredeyse imkânsýz
olarak gözükmektedir. Çünkü bu olaylar bir þekilde Moskova'daki çevrelerle
baðlantýlýdýr. 12 Aðustos 2009'da Ruslan Amerhanov'un öldürülmesi, yol-
suzluðu ve mafyanýn bölge ekonomisi üzerinde çok etkin olduðunu doðru-
lamýþtýr. Nitekim Amerhanov, göreve geldiði ilk günden yolsuzluklarýn üze-
rine kararla gitmiþ, Ýnguþetya Ýnþaat Bakanlýðý'na baðlý tüm birimlerin mali
denetimlerini yapmaya kalkýþmýþtýr.
Rusya'nýn güvenlik güçleri Kafkasya'daki istikrarsýzlýðýn nedenini dini
ayrýmcýlýkta görmekteler. Gürcistan ve Azerbaycan bu güçlerin kullandýðý
transit ülkeler olarak tanýmlanmaktadýr. Bu ithamlar o kadar yoðun dile geti-
rilmekte ki, Rusya'nýn Bakü büyükelçisi Daðýstan ve Ýnguþ Cumhuriye-
ti'ndeki terör saldýrýlarýyla ilgili olarak Moskova'nýn Azerbaycan'a karþý her
hangi bir itirazýnýn olmadýðýný açýklamýþtýr.21 Bu geliþmelerde sürekli dýþ bað-
19 Ìóæà ïðàâîçàùèòíèöû â ×å÷íå, âîçìîæíî, óáèëè çà ó÷àñòèå â îòðÿäå Áàñàåâà,
http://www.kavkaz-uzel.ru/articles/157855.
20 Ìåäâåäåâ ïðèçâàë ÑÌÈ çàáûòü î "ïëîõîì ìàëü÷èêå Êàäûðîâå",

http://www.lenta.ru/news/2009/09/15/badboy/, 16.07.2009.
21 Ðàñèì Ìóñàáåêîâ, ×òî ïðîèñõîäèò íà ñåâåðíîì êàâêàçå? Ñèòóàöèÿ íà þãå Ðîññèè

[50] 21. YÜZYIL Ekim 2009

 Ýç Savaþ Eþiðindeki Kuzey Kafkasya

lantý unsuru aramadaki hedef, güvenlik güçlerinin ve yetkililerin kendi so-

rumluluklarýný hafifletmektir. Oysa olaylara fiili iþtirak bakýmýndan olayýn
dýþ baðlantý boyutu önceki dönemlerden daha zayýftýr.
Bugün Kafkasya'daki þiddet, terör ve saldýrý olaylarý önceki dönemin
olaylarýndan çok farklýdýr. Bir zamanlar daha çok “Ýslamî terör” olarak ta-
nýmlanabilen eylemler ve ayrýlýkçý hareket bugün yeknesaklýðýný tamamen
kaybetmiþtir. Olaylarýn nedenleri ekonomik çýkarlar, çete, mafya, güç topla-
ma, egemen olma gibi çok geniþ yelpazeye yayýlmýþtýr. Bu gerçekliði Mosko-
va yönetimi de itiraf etmektedir.
- Çözümsüzlük Devam Edecek
Bugün Moskova'da bölgeye yönelik alýna-
Bir zamanlar daha çok
bilecek önlemler deðiþik çevrelerce tartýþýlmak- “Ýslamî terör” olarak ta-
tadýr. Alýnan önlemler henüz etkisini gösterme- nýmlanabilen eylemler ve
mektedir. Ýnguþ Cumhuriyeti Ýçiþleri Bakaný ayrýlýkçý hareket bugün
Ruslan Meyriyev Rusya Devlet Baþkaný Dmitri
Medvedev tarafýndan görevinden alýnmýþtýr.
yeknesaklýðýný tamamen
Ayrýca, RF Ýçiþleri Bakaný Raþid Nurgaliyev'i de kaybetmiþtir. Olaylarýn
bölgede istikrarýn saðlanmasý için bir önlemler nedenleri ekonomik
paketi hazýrlamakla görevlendirmiþtir. Yeni dü- çýkarlar, çete, mafya, güç
zenlemeye göre RF Ýçiþleri Bakan Yardýmcýsý toplama, egemen olma
Korgeneral Arkadiy Yedelev, tüm kurum ve ku-
ruluþlarýn ilgili çalýþmalarýný koordine edecektir. gibi çok geniþ yelpazeye
Hastaneden taburcu olduktan sonra makamýna yayýlmýþtýr.
dönen Yevkurov'un ilk icraatý ise bazý yüksek
yetkilileri görevden almak olmuþtur. Ayrýca federal hükümete müracaatta
bulunarak istihdam edilmek üzere ikibin personel alýnmasý talebinde de bu-
lunmuþtur. Putin de 24 Aðustos 2004'de Çeçenistan'a bir günlük çalýþma
ziyareti gerçekleþtirmiþtir. Ziyaretle ilgili yapýlan hükümet açýklamasýnda,
Putin'in Çeçenistan Cumhurbaþkaný Ramzan Kadirov'la bir araya geldiði ve
bölgedeki sosyoekonomik durum, iþsizlik problemi ve yatýrým projeleriyle
ilgili görüþ alýþveriþinde bulunduklarý ifade edilmiþtir.
Tüm bunlar bugüne dek bölgede alýnan önlemler ve takip edilen yön-
temlerin aynýsýdýr. Bu önlem ve yöntemler ise bölgede kalýcý bir barýþ ve is-
tikrar inþa edememiþtir. Moskova'nýn bugün bölgedeki gerginliði ortadan
kaldýrmaða yönelik sistemli ve saðlýklý bir çözüm paketi bulunmamaktadýr.
Bu da, bölgede bundan sonra da istikrarsýzlýðýn devam edeceðini göster-
mektedir. Kafkasya'daki durum Abhazya ve Osetya'yý da etkisi altýna almak-

21. YÜZYIL Ekim 2009 [51]

 Dr. Ali Asker

tadýr. Fakat Rusya tarafýndan tanýndýktan sonra bölgeler de Kafkasya'daki

duruma “entegre” olmaktadýr. Bölge halkýnýn elinde ise çok sayýda silah bu-
lunmaktadýr. Bugün bu silahlar çeteler arasýnda “sorunlarýn çözümünde”
sýk sýk kullanýlmaktadýr. Putin'in Abhazya ziyareti sýrasýnda Suhumi'de ve
Gagra'da patlamalar meydana gelmiþtir.22 Bir zamanlar Osetinler tarafýn-
dan Gürcistan’daki etnik çatýþmalarda kullanýlan binlerce silah bugün
Abhazya ve Güney Osetya'dan Kafkasya'ya “kaymaktadýr”.23 Görece is-
tikrarlý olan Kabarda-Balkar, Karaçay-Çerkez ve Kuzey Osetya'da da ileri
aþamada sýcak geliþmelerin meydana gelebileceði, þiddet, çatýþma ve terör
olaylarýnýn Daðýstan, Çeçenistan ve Ýnguþ Cumhuriyeti sýnýrlarý dýþýna
yayýlacaðý da söylenebilir.

22Â Ãàãðå è Ñóõóìè ïðîèçîøëè âçðûâû 12.08.2009 20.42,

http://www.svobodanews.ru/content/news/1798410.html
23Ðàñèì Ìóñàáåêîâ, ×òî ïðîèñõîäèò íà ñåâåðíîì êàâêàçå? Ñèòóàöèÿ íà þãå
Ðîññèè ïðîÿâëÿåò òåíäåíöèþ ê äàëüíåéøåìó óõóäøåíèþ,
http://regionplus.az/ru/articles/view/558

[52] 21. YÜZYIL Ekim 2009