PRATİK AutoCAD DERS NOTU

PRATİK AutoCAD DERS NOTU Mete GÜREL 1
1. TANITIM
AutoCAD le çalışırken sadece komutların manasını ezberlemek, bu programı öğrenmek için
yeterli değildir. Mantığını kavramak gerekir.
Bu program için ilk öğrenmemiz gereken şey, onunla iletişim kurmamızı sağlayan Komut
satırını, sürekli gözlemek mecburiyetinde olduğumuzdur.
İsteklerimizi komut satırında AutoCAD e bildiririz. O da isteğimizi yerine getirmek için, adım
adım yapmamız gerekenleri bu satırlardan bize bildirir.
Program, yapacağı her iş için, bütün detayları ile bilgi ister. Bizim vereceğimiz değerler
doğrultusunda isteğimize cevap verir. Örneğin AutoCAD den bir çizgi çizmesini isterseniz.
Çizginin kalınlığı, rengi, uzunluk birimi, cinsi Vb. bütün özelliklerinin bildirilmesini ister.
AutoCAD’e programcılar tarafından, bu tür özellikler hakkında default değerler dediğimiz
bilgiler verilmiştir, biz değiştirmediğimiz sürece bu değerlerle işlem yapmaya devam eder.
Ancak, buna rağmen her komut için detay bilgiler gerekecektir. Çizgi çiz (Line) komutunu
verdiğimizde çizgi özellikleri ile ilgili default değerlerin bilgisayarda mevcut olduğunu
söylemiştik, bu defa çizginin nereden başlayacağını sorar. Biz başlama noktasını belirttikten
sonra, Çizginin bitiş noktasını sorar.
AutoCAD in her sorusuna gerekli bilgi verildikten sonra, ENTER

düğmesine basılır.
Bu AutoCAD in unutulmaması gereken, altın kuralıdır.
Komutlar sadece komut satırından değil aynı zamanda ekran üst menüsün den veya araç
kutularından verilebilir. Ekran üst menüsünde ki her bölüm(File, Edit, View Vb.) alt tercihleri
içerir. Buradan girilerek fare ile seçilmek suretiyle komut aktif hale getirilir. Araç kutusundaki
düğmelerde yine alt menüler içerebilir, üzerindeki küçük ok işareti tıklandığında alt tercihler
gözükür buradan seçilmek sureti ile de komut çalışır. Ancak yeni başlayanlara tavsiyemiz.
Mutlaka komutları komut satırına yazarak aktif hale getirmeleridir. Böylece komutlar hafızada
kalacaktır. İleride ustalaştıktan sonra herhangi biri kullanılabilir.
Yeri gelmişken, sıkça kullanacağımız tabirlerden birkaçını hemen belirtelim;
Tıklamak: Fare ile üzerine gelerek farenin sol tuşuna basmak manasına gelir.
Komuta girmek: Komut satırına, komut yazıldıktan sonra Enter tuşuna basmak
Enterle Geçmek : Enter tuşuna basarak bir sonraki satıra geçmek
Seçmek : Fare ile bir cismin üzerine gelerek farenin sol tuşuna basmak manasına gelir.
Ekran üst menüsü
Araç Kutusu
Komut Satırı
2-ÇİZİM (Draw) KOMUTLARI

2.1. LINE (Çizgi) Komutu
Line komutu AutoCAD çizimlerinde en yaygın kullanılan komutlardan biridir. Bu komuta, komut
satırına “line” yazılıp Enter tuşuna basılmak sureti ile girilebildiği gibi ekran üst menüsünde bulunan
DRAW bölümünden seçilmek sureti ile girilebilir.
Line komutu verildikten sonra komut satırında “ Specify first point :” yazısı belirecektir. Bizden
çizginin başlama noktasının belirlenmesi istenmektedir. Fare ile ekran üzerinde istediğimiz herhangi
bir yere tıklamak sureti ile Çizginin başlama noktası belirlenebildiği gibi, istenilen noktanın
koordinatları verilmek suretiyle(ör: 50,70) de belirlenebilir. Başlangıç noktası belirlendikten sonra
komut satırında “Specify next point :” sorusu belirecektir. Bizden çizginin bitiş noktası istenmektedir.
Bitiş noktası da yukarıda anlatılan usullerle belirtildikten sonra çizgi tamamlanmış olur. Ancak,
çizgiye devam edilmek isteniyorsa yeni bitiş noktaları belirtmek suretiyle istenildiği sayıda çizgi
çizilebilir. Çizimi tamamlayıp komuttan çıkmak için “Enter” tuşuna basılır.(Şekil 1)
Aşağıda verilen örneği inceleyip benzer çizimler yapınız.
Çizim esnasında her satırdan sonra “Enter” tuşuna basılması gerektiğini

unutmayınız.
Şekil 1
Çalışmalara devam edebilmemiz için ekranı temizlememiz gerektiğinde Erase (Sil) komutu
kullanılmalıdır.
2.2 ERASE (Sil) Komutu

Erase komutu şekilleri silmek için kullanılır. Bu komut satıra yazılıp Enter tuşuna basıldığında
ekranda küçük bir kutucuk ve komut satırında “select objects”yazısı belirecektir. Silinecek objelerin
seçimi istenmektedir. Objelerin seçimi için birinci usul, bu kutucuğu fare yardımı ile silmek
istediğimiz parçanın üzerine getirip tıklamaktır. Seçilen parçalar kırık çizgi haline gelecektir. (Şekil 2)
Seçim tamamlandıktan sonra “Enter” tuşuna basıldığında seçilen parçaların silindiği görülecektir.
Şekil 2
Silinecek nesnelerin seçimi için bir diğer usul ise (window) pencere açmak sureti ile yapılandır. Erase
komutu verilip obje seçimi istendiğinde, farenin sol tuşuna basmak sureti ile pencere açılır, fareyi
sürükleyerek silinecek nesne kutunun içine alındıktan sonra, bir kere daha sol tuşa basılarak seçim
tamamlanır. Daha sonra “Enter” tuşuna basılarak silinir. Eğer pencere soldan sağa doğru açılırsa
sadece pencere içerisine tam olarak giren parçalar silinir.(Şekil3a) pencere sağdan sola doğru açılırsa
pencerenin yalnız içerisinde olanlar değil, pencerenin kestiği bütün nesneler silinir. (şekil3b)
Şekil 3a Şekil 3b
2.3 KOORDİNAT SİSTEMLERİ

AutoCAD çizim esnasında iki tür koordinat sitemi kullanır. Bunlardan birincisi programın aksi
söylenmediği taktirde sürekli kullandığı (WCS) koordinat sistemidir. İkincisi ise kullanıcı tarafından
belirlenen (UCS) kullanıcı koordinat sistemidir ki bu ileride üç boyutlu çizim çalışmaları esnasında ela
alınacaktır.
WCS koordinat sisteminde program ekranın sol alt köşesini (0,0) değerlerle ifade Y
edilen orijin olarak kabul eder. Sağa doğru X ekseni pozitif değerler , sola doğru
negatif değerler alır. Y ekseni ise yukarıya doğru pozitif, aşağıya doğru negatif (-,+) (+,+)
değerler alır. X
A4 boyutuna göre limitleri ayarlanmış bir çizim ekranında sol alt köşe (0,0) (-,-) (+,-)
olarak kabul edilirken, sağ üst köşe (297,210) olarak kabul edilir. Bir noktanın
konumu ise üç farklı metotla belirlenebilir.
1- Absolute (Mutlak)
2- Relative (...e göre) veya artımsal
3- Polar (Açısal)
2.3.1 Mutlak Metot
WCS koordinat sisteminde orijin (0,0) olarak ekranın sol alt köşesi kabul edildiği belirtilmişti. Bu
metot kullanılırken, noktanın orijine uzaklığı (x,y) verilerek çizim tamamlanır. Çizilecek olan bir
çizgi ise başlangıç ve bitiş noktalarının koordinatları verilir eğer bir eğriyse eğrinin geçeceği üç
noktanın (başlangıç, bitiş ve geçtiği herhangi bir nokta) belirlenmesi gerekecektir.
Örneği inceleyiniz;
2.3.2 Artımsal Metot (...e göre)
Artımsal metot da en son bulunulan yer

referans kabul edilmektedir. Artımsal
metotta başlangıç noktası Örneğin
A(50,50) doğrudan verilirken ikinci
nokta(B), A noktasına göre belirlenir ve
koordinatlar yazılmadan önce @ işareti
konur. Bir önceki çizimi artımsal
metotla çizecek olursak A(50,50), B
noktası @100,0 C noktası @0,150 D
noktası @150,-50 olarak belirtilecektir.
Çünkü B noktası A noktasına göre
belirlendiği için X uzunluğu 100 birim
artarken Y uzunluğu değişmemiştir. C
noktasında ise B noktasına göre X sabit
kalırken Y 150 birim artmıştır. D
noktasında ise C noktasına göre X 150
birim artarken Y 50 birim azalmış bu
sebeple de (-) olarak belirtilmiştir.
2.3.3 Açısal Metot
Uzunluğu ve açısı bilinen bir çizginin

çizimi bu metot kullanılarak yapılır. Metot
kullanılırken artımsal metotta olduğu gibi
@ işareti kullanılır. Açı girilmeden önce ise
< işareti kullanılır.
Örnek; @50<40 burada belirtilen ilk sayı
(50), çizgi uzunluğu. İkincisi ise (40),
çizginin X ekseni ile yapmış olduğu açıdır.
Unutulmaması gereken husus açılar, saatin
ters istikametinde ölçülür. Eğer saat
yönünde bir ölçüm yapılacaksa (-) işareti
konulmalıdır.
Örnek çizimde görüldüğü gibi çizginin
başlangıç noktası her zaman olduğu gibi
mutlak metotla belirlenmiştir.
Başlangıç noktası: 20,20

Uzunluk Açı
1.çizgi 50 40
2.çizgi 70 90
3.çizgi 100 45
4.çizgi 150 110
Not: Örnek çizimde görülen kesik çizgiler ve açı miktarları yardımcı bilgiler olup çizim esnasında
görülmeyecektir. Örneği inceleyerek farklı uzunluk ve açılarda çizgiler çiziniz.
2.4 ARC (Yay) Komutu

ARC komutu desen çizimlerinde en yaygın kullanılan
komutlardan biridir. Bu komuta, komut satırına
“arc” yazılıp Enter tuşuna basılmak sureti ile
girilebildiği gibi ekran üst menüsünde bulunan
DRAW bölümünden seçilmek sureti ile girilebilir.
Arc mönüsüne girildiğinde yandaki şekilde görüldüğü
gibi11 ayrı seçenek karşımıza gelecektir.
3P ( Üç nokta )
S,C,E ( Başlangıç, Merkez, Bitiş )
S,C,A ( Başlangıç, Merkez, açı )
S,C,L ( Başlangıç, Merkez, Uzunluk )
S,E,A ( Başlangıç, Bitiş, Açı )
S,E,D ( Başlangıç, Bitiş, Yön )
S,E,R ( Başlangıç, Bitiş, Yarıçap )
C,S,E ( Merkez, Başlangıç, Bitiş )
C,S,A ( Merkez, Başlangıç, Açı )
C,S,L ( Merkez, Başlangıç, Uzunluk )
C ( Sürekli )
2.4.1 3 Points yöntemi ile yay çizimi
Eğer bu metot kullanılırken yayın, koordinatları bilinen noktalardan geçmesi isteniyorsa sırayla
koordinatlar yazılmak suretiyle yay çizilir. Çizim esnasında koordinatları belirlenen noktalardan
birincisi yayın başlama noktası, sonuncusu ise bitiş noktası olacaktır.
Bir ikinci metot ise ekranda fare ile üç nokta belirleyerek yay çizimidir. İlk önce başlama noktası
olan P1 ekranda tıklanmak sureti ile belirlenir daha sonra yayın geçeceği ikinci nokta P2
işaretlenir. Artık ekranda yay belirlenmeye başlamıştır. Fare sürüklenerek yaya istenilen şekil
verildikten sonra bitiş noktası P3 işaretlenir.
2.4.2 Start, Center, End yöntemi ile yay çizimi
Yayın sırasıyla başlangıç P1, merkez P2, bitiş P3 noktalarının belirlenmesiyle uygulanan
yöntemdir. Burada başlangıç noktası olarak P1 veya P3 noktasının seçilmesinin, yayın yönünü
nasıl değiştirdiğini uygulayarak görünüz.
2.4.3 Start, Center, Angle yöntemi ile yay çizimi
Bu metot uygulanırken başlangıç ve merkez fare yardımı ile belirlendikten sonra komut satırına
yayın açı değeri yazılır. Ancak üçüncü noktayı yani bitiş noktasını yine fare yardımı ile belirlemek
mümkündür.
2.4.4 Start, Center, Length yöntemi ile yay çizimi
Bu metot uygulanırken başlangıç ve merkezden sonra istenilen, yayın kiriş

uzunluğu( length of chord ) dur. Başlangıç P1 ve merkez P2 fare ile
işaretlendikten sonra, kiriş uzunluğu komut satırına girilmek sureti ile çizim
tamamlanır.
( Kiriş uzunluğunun çap uzunluğunu geçemeyeceği unutulmamalıdır.)
2.4.5 Start, End, Angle yöntemi ile yay çizimi
Bu yöntemde başlangıç ve bitiş noktası belirlendikten sonra komut

satırına açı değeri girilerek çizim tamamlanır burada verilen açı P1
noktasından çıkan bir doğrunun X ekseni ile yaptığı açıdır (açının saat
istikametinin aksi yönünde ölçüldüğü unutulmamalıdır.) Örnekte 90
derece açı yapan bir yay çizilmiştir.
2.4.6 Start, End, Direction yöntemi ile yay çizimi
Yayın başlangıç P1 ve bitiş P2 noktaları belirlendikten sonra yayın

çizileceği yön işaretlenmek suretiyle çizim tamamlanır. (Bir önceki
yöntemle aynı noktalar işaretlenmesi rağmen yayın ne kadar farklı
oluştuğunu deneyerek görünüz.)
2.4.7 Start, End, Radius yöntemi ile yay çizimi

Yayın başlangıç, bitiş noktaları belirlendikten sonra yarıçap değerinin komut satırına girilmesiyle
çizim tamamlanır. Yarı çap uzunluğu fare ile de belirlenebilir.
2.4.8 Center, Start, End yöntemi ile yay çizimi

Yayın merkez, başlama ve bitiş noktalarının belirtilmesi suretiyle yapılan çizim yöntemidir.
2.4.9 Center, Start, Angle yöntemi ile yay çizimi
Burada merkez P1 ve başlangıç noktası P2 belirlendikten sonra

istenilen açı merkezden çıkan doğrunun X ekseni ile yapmış olduğu
açıdır. Açı değeri komut satırına girilerek veya fare ile işaretlenerek
çizim tamamlanır. Örnek de 45 derecelik bir yay çizimi yapıldı.
2.4.10 Center, Start, Length yöntemi ile yay çizimi

Yayın Merkez ve Başlama noktası belirlendikten sonra kiriş uzunluğunun komut satırına
girilmesiyle çizim tamamlanır yine burada kiriş uzunluğunun fare yardımı ile belirlenmesi
mümkündür. Bu yöntem S.C.L yöntemi ile hemen hemen aynıdır.
2.4.11 Continue yöntemi ile yay çizimi

Bu komutla, en son çizilen yayın bitiş noktasını başlama noktası kabul eden sürekli yay çizimi
yapılır.
2.5 CIRCLE (Daire) Komutu

Daire çizmek için kullanılan bu komuta, doğrudan komut
satırına (circle) yazılmak suretiyle girilebildiği gibi, yandaki
resimde görüldüğü şekilde, Draw üst menüsünden girilmek
suretiyle de seçilebilir.
Bu durumda AutoCAD bize altı türlü çizim imkanı
tanıyacaktır.
Merkez, Yarıçap
Merkez, Çap
İki Nokta
Üç nokta
Teğet, Teğet, Yarıçap
Teğet, Teğet, Teğet
Komut uygulamasına komut satırından girildiğinde tercih

belirlemek için altı çizili harfler kullanılır. Burada 1. Tercih
için “R”, 2.tercih “D”, 3.tercih “2”, 4.tercih “3”, 5.tercih “T”
ve 6.tercih için “a” girilmesi gerekir
2.5.1 Center, Radius Metodu ile Daire çizimi
Bu metot kullanılırken önce

Merkez (P1) daha sonra yarıçap
belirlenir. Dairenin merkezi ve
yarıçap uzunluğu fare ile
ekranda istenilen yerlerin
işaretlenmesi suretiyle
yapılabildiği gibi, komut satırına
merkezin koordinatları ve yarı
çap değerinin girilmesi suretiyle
de çizim tamamlanabilir.
Örnek çizimde Merkez
P1(100,100) yarıçap= 80 olarak
uygulandı.
2.5.2 Center, Diameter Metodu ile daire çizimi
Bir önceki metotla aynı şekilde çizilir. Ancak, burada yarıçap yerine çap değeri girilir.
2.5.3 2 Points Metodu ile daire çizimi

Belirtilen iki nokta arasını çap kabul eden bir çizim metodudur. Burada belirlenecek noktalar
yine fare yardımı ile olabildiği gibi, koordinatların komut satırına girilmesiyle de
uygulanabilir.
2.5.4 3 Points Metodu ile daire çizimi

Bilinen üç ayrı noktadan geçmesi istenilen bir daire çiziminde bu metot kullanılır. Noktaların
fare ile belirlenmesi halinde, ilk iki nokta belirlendikten sonra, üçüncü nokta belirleninceye
kadar fare sürüklenir. Ve üçüncü nokta belirlendiğinde çizim tamamlanmış olur.
2.5.5 Tan, Tan, Radius Metodu ile daire çizimi
Mevcut iki şekle teğet, yarı çapı bilinen bir daire

çizmek için uygulanan metottur. Merkezleri
P1(100,100) ve P2(250,100) ve yarı çapları 25 olan
iki daireye teğet bir üçüncü daire çizelim. Bu
dairenin yarı çapı 100 olsun. Bu seçenek
işaretlendikten sonra teğetin geçeceği daireler
sorulduğunda sırayla her iki dairenin üzerine gelerek
tıklanır ve yarıçap (100) komut satırına girilerek
çizim tamamlanır.
Burada unutulmaması gereken şey teğet geçmesi
istenilen nesnelerin seçimi esnasında işaretleme yeri
ve sırası çizilecek dairenin konumunu etkileyecektir.
Farklı alternatifleri deneyiniz.
2.5.6 Tan,Tan, Tan Metodu ile daire çizimi
Bir önceki çizim metoduna benzer ancak burada üçüncü olarak

yarıçap yerine, çizilecek dairenin teğet olarak geçmesi istenilen
üçüncü bir nesne(P3 merkezli daire) işaretlenir.
Bu metotta yine teğet geçmesi istenilen nesnelerin seçimi
esnasında farklı noktalardan seçilmesi farklı sonuçlar meydana
getirecektir. Deneyerek görünüz.
2.6 Rectangle (Dikdörtgen) Komutu

Hızlı bir şekilde dikdörtgen çizmeye yarayan bir komuttur.
Komut satırına girildiğinde veya Draw üst menüsünden
seçildiğinde sırasıyla karşılıklı iki köşenin belirtilmesi istenir. Bu
işlem yine fare yardımı ile yapılabildiği gibi karşılıklı iki köşenin
koordinatlarının verilmesi suretiyle de çizilebilir.
2.7 Polygon (Çokgen) Komutu

3 ile 1024 sayısı arasında kenar sayısına sahip çokgenlerin çizilmesinde kullanılan bir
komuttur. Çokgenin kenar sayısı ve kenar uzunluğu (Edge) belirtilerek çizilebildiği gibi
çokgenin oluşturacağı çemberin merkezi ve yarıçapı belirtilerek de çizilebilir. Merkez
belirlenerek çizim esnasında çokgenin, içten teğet (inscribed) veya dıştan teğet
(circumscribed) olduğu da sorularak buna göre farklı yol takip edilir.
Komuta Draw üst menüsünden girilebildiği gibi komut satırına Polygon yazılarak ta girilir.
2.7.1 Edge (Kenar) belirtilerek çokgen çizimi
Kenar sayısı ve bir kenar uzunluğunun

belirtilmesiyle yapılan çokgen çizim
metodudur. Komut satırına Polygon
yazılıp “Enter” e basıldığında ilk önce
“Enter number of sides” kenar sayısı
istenecektir örnek çizimimizde 6
sayısını girdik, daha sonra çizimin
kenar belirleme yöntemi ile
yapılacağını belirlemek için “e” harfi
girilir. Bizden istenen P1 (100,100) ve
P2(200,100)noktalarının koordinatların
belirtilmesi suretiyle veya ekran
üzerinde fare ile P1 ve P2 noktalarının
işaretlenmesiyle çizim tamamlanmış
olur.
2.7.2 Center (Merkez) belirtilerek çokgen çizimi
Merkez ve yarıçap belirlenerek içten veya dıştan teğet çokgen çizim metodudur. İki şekilde
uygulanır. Şekilde görüldüğü gibi çokgen, merkezi ve yarı çapı bilinen hayali bir daireye içten
veya dıştan teğettir ( daireler çizim esnasında görülmediği için kesik çizgilerle belirtilmiştir.)
2.7.2.1 Inscribed ( İçten teğet) çizim
İçten teğet çokgen çizmek için Komut satırına polygon girildikten sonra “Enter” e
basıldığında kenar sayısı belirtilmesi gereken Enter number of sides <6> : (kenar sayısını
giriniz.) yazısı belirecektir. Kenar sayısı girildikten sonra “enter” ve sonra Specify center of
polygon or [Edge] : (çokgenin merkezini belirleyiniz) yazısı ile P1 noktası fare yardımıyla
veya koordinatların girilmesi suretiyle belirlenir. Merkezin belirlenmesinden sonra içten
teğet (Inscribed) olduğunu belirlemek için “I” yazılarak Enter tuşuna basılır. Daha sonra
dairenin yarıçapını belirleyiniz yazısı ile yarıçap değeri girilerek çizim tamamlanır. (yarıçap
değerinin fare yardımı ile de belirlenebileceği unutulmamalıdır.)
2.7.2.2 Circumsribed ( Dıştan teğet)
Dıştan teğet çokgen çizimi yukarıda anlatılan içten teğet çokgen çizimi ile hemen hemen
aynıdır. Yalnız merkez belirlendikten sonra, dıştan teğet olduğunu belirlemek için
Circumsribed kelimesinin ilk harfi olan “C” girilir.
2.8 POLYLINE (Birleşik çizgi) Komutu
Sürekli ve tek parça halinde çizgi çizmek için kullanılan bir komuttur. LINE komutuna
benzemekle birlikte, bu komutla çizim esnasında düz çizgiden yay çizimine geçmek veya çizgi
kalınlığını değiştirmek mümkündür. Komuta ekran üst menüsünde Draw bölümünden seçilerek
girilebildiği gibi komut satırına kısaca ”PL” yazılarak ta girilebilir. Komuta girilip çizginin
başlama noktasının belirlenmesinden sonra;
Specify next point or [ Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width] :

Bir sonraki noktayı belirleyiniz veya [ Yay/ Kapat/Yarıkalınlık/Uzunluk/Gerial/Kalınlık] :
Tercihleri komut satırında görülecektir. Bir sonraki nokta belirlenmeğe devam edildikçe sürekli
çizgi çizilecektir. Tercihlerden herhangi birini seçmek için, kelimelerin büyük harfle belirtilen
ilk harfini komut satırına girmek yeterli olacaktır.
“A” yazılarak çizime yay olarak devam edilebilir.

“C” yazılıp Kapat komutuna girildiğinde, AutoCAD otomatik olarak son bulunan noktadan
çizginin başlangıç noktasını birleştiren bir çizgi çizer.
“H” harfi yazılıp Yarıkalınlık tercihi yapıldığında, çizgi kalınlığının yarı değeri komut satırına
girilir. Burada verilen ilk değer, çizginin başlama kalınlığını, ikinci değerse bitiş kalınlığını
belirleyecektir. Başlangıç ve bitiş kalınlıklarına farklı değerler verilerek kalınlaşan veya incelen
çizgiler çizmek mümkün olacaktır. Çizgi kalınlığı belirlendikten sonra yukarıda verilen ilk
tercih satırı komut satırında belirecek ve böylece çizgi veya eğri olarak, çizime yeni kalınlık
değeri ile devam edilebilecektir.
“L” yazılıp uzunluk tercihine girildiğinde çizgi uzunluğu sorulacak, ve otomatik olarak verilen
çizgi uzunluğu değeri kadar ve bir önceki çizginin doğrultusunda çizgi çizilecektir. Eğer
çizginin yönü değiştirilmek istenirse fareyi istenilen istikamete sürükledikten sonra çizgi
uzunluğunu vermek gerekir. Böylece sürekli olarak farklı uzunluktaki çizgileri fare ile
belirlenen istikametlerde çizmek mümkün olacaktır.
“U” yazılarak Geri al komutuna girildiğinde son çizilen parça silinecek ve çizime kaldığı yerden
devam edilebilecektir.
“W” yazılarak çizginin başlangıç ve bitiş kalınlığı belirlenebilir. Uygulama hemen hemen yarı
kalınlık tercihi gibidir. Ancak, burada belirtilen çizginin kalınlığıdır.
Not: Polyline komutu ile çizilen bütün çizgilerin ortak hareket edeceği unutulmamalıdır.
Silinmek istendiğinde bir defada çizilen bütün çizim silinecektir. Bu durumdan
kurtulmak ve herhangi bir parçayı silebilmek için “Explode” komutu uygulanır.
2.9 EXPLODE (Dağıt) Komutu
Bir bütün halinde hareket eden (Polyline, Block, Hatch, Dimension vb.) nesneleri parçalarına
ayırarak, her parçaya müstakil olarak işlem yapılabilmesine imkan tanıyan bir komuttur.
Komut satırına Explode yazılarak veya Modify üst menüsünden seçilerek girildiğinde komut
satırında Select Objects (Nesneleri seç) yazısı belirecektir. Dağıtılmak istenilen nesne üzerine
fare ile tıklandığında nesne seçilecek ve Enter a basıldığında nesne parçalarına ayrılacaktır.
Ancak, görüntü değişmeyeceğinden tekrar seçildiğinde her parçanın ayrı ayrı seçildiği
görülecektir. Artık, teker teker her parçanın özelliğini değiştirmek veya silmek mümkün
olacaktır.
2.10 PEDİT (çoklu çizgi yazma) Komutu
Explode komutu ile dağıtılan bir polyline ı, tekrar tek parça haline dönüştürmek veya Line ve
Arc komutları ile çizilmiş nesneleri tek bir Polyline haline getirmek için kullanılan bir
komuttur. Ayrıca bu komutla mevcut bir Polyline ın birtakım özelliklerini de değiştirmek
mümkündür.
Komut satırına pedit yazılmak suretiyle girildiğinde “Select polyline :” (çoklu çizgiyi seç ) yazısı
görülecektir. Eğer seçilen nesne bir çizgi veya yay ise “Object selected is not a polyline”
(Seçilen nesne bir polyline değil) Do you want to turn it into one ? <Y> ( Bir polyline a
dönüştürmek istermisiniz ?) sorusu komut satırında belirecektir. Ve sabit cevap olarak <Y>
Evet cevabı Enter le kabul edilmiş olacaktır. Bu durumda yine komut satırında;
Enter an option [Close/Join/Width/Edit vertex/Fit/Spline/Decurve/Ltype gen/Undo] : tercih
satırı belirecektir.
“j” komutundan sonra teker teker seçilen bütün çizgi ve yay parçaları tek parça polyline a
dönüşecek ve bir bütün halinde hareket edecektir.
Örneği inceleyerek çeşitli alternatifler üzerinde çalışınız.

Pedit komutunun diğer tercihleri hakkında kısa bilgiler edinelim.
Command: Pedit
Select polyline:
Enter an option [Close/Join/Width/Edit vertex/Fit/Spline/Decurve/Ltype gen/Undo]:
“C” Tercihi polyline ı n bitiş noktasından başlangıç noktasına bir çizgi ile kapatacaktır.
“J” Tercihi seçilen bütün çizgi ve yay parçalarını tek parça haline getirecektir. (Ancak bu
tercih kullanılırken çizgi ve yay parçaları “end point” bitiş noktasından çizilmiş olması gerekir
aksi taktirde parçaların birleşmesi mümkün olmaz.)
“W” Tercihi polyline ın yeni kalınlığının belirlenmesinde kullanılır. Komut satırına
girildiğinde yeni kalınlık değeri sorulacaktır. Değer girildiğinde kalınlığının değiştiğini
görülecektir.
“E” Bu tercih polyline ın her parçasının başlangıç noktasında çeşitli işlemler yapabilme
imkanı sunar. Tercihin seçilmesi ile alt tercihlerin yapılması istenecektir.
Enter a vertex editing option
[Next/Previous/Break/Insert/Move/Regen/Straighten/Tangent/Width/eXit] <N>:
Next başlangıç işaretinin bir sonraki noktaya gitmesini sağlar.
Previous başlangıç işaretinin bir önceki noktaya gitmesini sağlar.
Break tercihi yine alt tercihle kullanılır
Enter an option [Next/Previous/Go/eXit] <N>: başlangıç işareti Next veya Previous
seçenekleri ile tespit edilen iki nokta arası Go tercihi ile silinir.
Insert tercihi ile polyline a yeni bir parça ilave edilir. Bunun için önce başlangıç işareti ilave
yapılmak istenilen noktaya getirilir(next ve previous kullanılarak) sonra ilave yapılacak yer
işaretlenerek çizim tamamlanır.
Move tercihi ile başlangıç işareti sabitlenir sonra taşınacak yer işaretlendiğinde sabitlenen
yerin yeni yerine taşındığı görülür.
Regen çizimin yenilenmesini sağlar.
Straighten bu tercihle sabitlenen iki nokta arasındaki parçalar silinerek yerine düz bir çizgi
çizilir.
Tangent seçilen başlangıç noktasına teğet istikametini gösteren bir işaret yerleştirir.
Width başlangıç işaretinin bulunduğu parçanın başlangıç ve bitiş kalınlığını değiştirir.
eXit komuttan çıkmak için kullanılır.
Şimdi pedit komutunun tercihlerini izaha devam edelim.

“F” Bu tercih düz çizgilerle çizilmiş bir polyline ı yaylarla çizilmiş polyline a dönüştürür. Her
parça bir önceki çizimin başlangıç noktalarından geçecektir.
“S” Çizgilerden oluşmuş bir polyline ı spline yani yaylarla çizilmiş bir polyline a dönüştürür
ancak bu defa başlangıç noktalarından geçmeyecektir.(İki başlangıç noktası arası yay a
dönüşür)
“D” Bu tercihle Straighten, Fit ve Spolyline tercihleri ile ilave edilen parçalar çıkarılarak
Polyline eski haline döndürülür.
“L” Parçalar arasında sürekli çizgi tipi oluşturur. Eğer off konumuna getirilirse başlangıç
noktaları bir nokta halinde belirir.
“U” Bu tercihle Pedit komutunun başlangıcına dönülür.
Görüldüğü gibi Pedit komutu alt tercihleri ile oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. Bu sebeple
komut üzerinde biraz daha fazla çalışmakta fayda vardır.
2.11 OSNAP (Nesne yakalama) Komutu; Nesnelerin seçimi esnasında, belirlenmiş bir
noktasından yakalayabilmek için osnap komutu kullanılır. Osnap komutunu aktif hale
getirmek için komut satırının altındaki osnap düğmesine basılarak <Osnap on> konumuna
getirmek, yakalama işlemini iptal etmek içinse <Osnap off> konumuna getirmek gerekir.
Aynı işlemi F3 düğmesi ile de yapabiliriz. Düğmeye her basıldığında snap on veya off
olacaktır.(komut satırından takip edebilirsiniz.) Çizim esnasında peş peşe çizilen doğru ve
eğrilerde veya dairenin merkezini vs. yakalamak istediğimizde snap off durumunda iken seçim
sağlıklı olmayabilir. Oysa snap on yaptığımızda seçim işlemi hatasız olarak yapılacak ve
çizimin devamında problem yaşanması önlenecektir. Bununla beraber karmaşık çizimlerde de
bir önceki çizimin yakalanması esnasında kolaylık sağlanacaktır. Nesnelerin seçimi esnasında
neresinden yakalamasını istiyorsak (bitiş noktası, orta noktası, kesişme noktası, merkez
paralel, dik, teğet ) ekran üst menüsünden işaretlemek suretiyle aktif hale getirebiliriz.
Böylece çizim esnasında seçimini yaptığımız nesnenin üzerine fareyi getirdiğimizde

işaretlediğimiz noktasından yakalayacaktır. Özellikle birleştirme (PEDİT) komutunu
uygulayacağımız peş peşe çizilmiş eğri ve doğrularda çizimin, bir öncekinin bitiş noktasından
(enpoint) başlama şartı arandığı unutulmamalıdır. Aksi taktirde doğruların tek parça haline
getirilmesi mümkün olmayacaktır. İleride anlatacağımız İki boyutlu çizimlerin Üç boyutlu
hale getirilişi esnasında da Alan oluşturulabilmesi için yine çizgilerin enpoint inden
yakalanmış olması şartı aranacaktır.
Seçimin sürekli ve otomatik olarak yapılmasını istiyorsak bu defa osnap düğmesi üzerinde fare
sağ tuşuna basılarak settings tablosu açılmak suretiyle seçimin yapılmasını istediğimiz
yerlerini belirten kutucuklar işaretlenir. Aşağıda bitiş noktası (Endpoint), orta noktası
(Midpoint) ve merkez (Center) işaretlenmiş tablo görülmektedir.
OK düğmesine basılarak tablo kapatıldıktan sonra seçim otomatik olarak yapılacak. Fare ile
üzerine geldiğiniz nesnelerin bitiş, orta ve merkez noktalarını belirten kutucuk görünecektir.
2.12 ELLIPSE (Elips) Komutu

Elips çizme komutu üç farklı metotla uygulanır.
Merkez
Eksen ve Bitiş
Yay
2.12.1 “C” Center tercihi ile elips çizimi

Komut satırına ellipse yazıldığında
elipsin eksen bitiş noktası veya
merkezinin belirlenmesi istenir.
Merkez tercihi yapılacağından C
yazılarak Enter e basıldığında elips
in merkezinin(P1) belirlenmesi
istenir. Merkez noktası
koordinatlarla belirlenebildiği gibi
fare yardımı ile de tayin edilebilir.
Sonra eksenin bitiş noktası (P2)
istenir. Bu noktada yine belirtilen
usullerle tayin edilir. Son olarak
diğer eksenin mesafesi belirlenerek
çizim tamamlanır.
2.12.2 “E” Axis, End tercihi ile elips çizimi
Bu çizim usulü de bir önceki gibidir. Ancak, burada

belirtilen ilk nokta (P1) eksenin bitiş noktasıdır. Sonra
eksenin ikinci bitiş noktası(P2) belirlenir üçüncü
olarak ta küçük eksenin bitiş noktası(P3) belirtilerek
çizim tamamlanır.
Küçük eksenin bitiş noktası yerine Rotation alt
seçeneğinin seçilmesi halinde küçük eksenin, büyük
eksen etrafında döndürülmek istenilen miktar girilir. Girilecek değer (0-89.4) olabilir bu değerin
sıfır olması halinde çizim daire şeklinde olur.
2.12.3 Arc tercihi
Bu tercih eliptik yay çizimini sağlar. Birinci eksenin açısı eliptik yay ın açısını tayin eder.
(Birinci eksenin başlama noktası “0” dır. Açı saat istikametinin tersine ölçülür.) Birinci eksen
aynı zamanda eliptik yay ın büyük ve küçük eksenini tanımlar.
Ellipse komutundan sonra “a” tercihi yapıldığında eliptik yay ın ekseninin bitiş noktası (P1)
işaretlenir. Sonra ikinci bitiş noktası (P2) işaretlenir. Daha sonra küçük eksenin bitiş noktası
işaretlenir(P3). Artık eliptik yay için hazırlıklar tamamdır. Eliptik yayın başlama açısı istenir.
Örnekte olduğu gibi başlama açısı

verilir ( örnekte 140 derece olarak
alındı) Son olarak bitiş açısı verilerek
çizim tamamlanır. ( Örnekte 345 derece
veya –15 derece olarak verildi)
Not : Örnek çizimde görülen noktalı

çizgiler konunun anlaşılmasını
kolaylaştırmak için çizildi. Çizim
esnasında bu çizgiler görülmeyecektir.
(Alt seçenekleri oldukça fazla olan bu

çizim metodunun anlatımını zihinleri
karıştırmamak için daha ileri düzeye
gelindiğinde anlatmak üzere şimdilik
kaydı ile burada tamamlıyorum.)
2.13 DONUT (Halka) Komutu
İç içe çizilmiş iki dairenin aralarının doldurulmasıyla meydana gelen bir çizim türüdür. Küçük
dairenin çapı “iç çap”, büyük dairenin çapı ise “dış çap” olarak adlandırılır.
Komut satırına girildiğinde sırasıyla;
Specify inside diameter of donut <70.0000>: (Donut ın iç çapını belirleyiniz)
Specify outside diameter of donut <150.0000>: (Donut ın dış çapını belirleyiniz.)
Specify center of donut or <exit>: (Donut ın merkezini belirle veya<çık>)
Tercihler belirlendikten sonra çizim tamamlanır. Enter e basıp çıkılmadığı sürece fare nin
işaretlediği yer merkez kabul edilerek sürekli olarak çizime devam edecektir. Eğer çizim
esnasında iççap “0” olarak verilirse içi dolu bir daire çizilecektir. Komuta girilmeden önce, Fill
komutuna girilerek “off” tercihi yapılırsa içi boş çerçeve şeklinde çizim olacaktır. Çizgi türü
değiştirilerek te farklı çizimler elde etmek mümkündür.
Yukarıdaki örnekte Fill Mode Off veya On yaparak, çizgi türünü değiştirerek elde edilmiş
çizimler görülmektedir. Farklı çizimleri deneyerek görünüz.
Donut çizimlerine Trim ve Break komutlarını uygulayarak açık çizimler elde edilebilir. Ancak,
bu komutların uygulanmasından sonra fill mode: off olarak çizilmiş olan şekiller içi dolu hale
gelecektir
2.14 WBLOCK (Blok yaz) Komutu
AutoCAD le çalışmalar esnasında sık kullanılan (motif, kapı, pencere, sütun vb.) çizimleri tekrar
tekrar çizip vakit kaybetmemek için blok yaparak bir dosyaya kaydedip, daha sonra herhangi bir
zamanda, herhangi bir dosya içerisine “Insert” komutu ile getirerek kullanabilirsiniz. Ancak,
getireceğiniz bu blok çizim, tek parça halinde olacak ve üzerinde ilk anda işlem
yapamayacaksınız. Getirilen bu çizim üzerinde değişiklik yapılabilmesi için “Explode” komutu
ile dağıtılması gerekir.
Aşağıda görülen motifi blok halinde kaydedip daha sonraki çizimlerde kullanacağımızı
düşünelim. Komut satırına Wblock yazdığımızda karşımıza “Write Block” tercih kutusu
gelecektir. Bu kutu içerinde yapmamız gereken işlemler görülmektedir. Pick Point düğmesine
tıklandığında bizden çizimimizi çağırdığımızda esas alınacak noktayı soracaktır .(insertion point)
P1 noktasını işaretleyelim (çizim çağrıldığında bu noktadan tutarak getirilecek ve bu noktayı
istediğimiz yere yerleştirerek çizimimizi yeni dosyamızda sabitleyebileceğiz) Select objects
düğmesine tıklandığında blok yapmak istediğimiz çizimin seçilmesi istenecek, seçelim.
Destination kısmında File Name kutucuğunda “new block” yazısını silerek, çizimimize
vereceğimiz blok ismini girelim (Rumi1) . Location : Kutucuğuna dosyamızı kaydedeceğimiz
adresi girelim veya bu kutucuğun yan tarafında üç nokta ile gösterilen kısmı fare ile tıklayarak
dosyamızı buradan seçelim. Önceden hazırlanıp bilgisayarımızın kolay ulaşılabilecek bir kısmına
yeni bir klasör açarak (Ör: Belgelerim içerisinde “Bloklar” klasörü) bundan böyle yapacağımız
bütün blokları bu klasör içerisinde toplayıp kendimize bir arşiv oluşturabiliriz. Blok işlemi
tamamlanmıştır OK düğmesini tıklayarak komuttan çıkabiliriz.
Block komutu da hemen hemen wblock gibidir. Ancak, block komutuyla oluşturulanlar sadece o
dosya içerisinde kullanılabilirler. Bir başka dosya içerisine çağırmak mümkün olmaz.
2.15 INSERT (Yerleştir) Komutu
Bu komut, Block ve Wblock komutları ile blok yapılmış nesneleri bulunduğumuz dosya
içerisinde kullanmak üzere geri çağırmak için kullanılır. Komut, cismin ekrana yerleştirilmesi
esnasında büyütüp- küçültme, enini- boyunu değiştirme ve döndürme imkanı da sağlar.
Komut a girildiğinde ekranımıza insert tercih kutusu gelir. Bu tercih kutusunda Name:
kutucuğuna blok ismi girilir.(Örnekte modül isimli blok kullanılmıştır.) Insertion point
(yerleştirme noktası) Scale (büyüme oranı) ve Rotation (döndürme açısı) bölümlerinde Specify
On-screen (Ekranda belirle) kısmı işaretlendiğinde fare ile tıklanan yere yerleşecek olan cismin
sırasıyla X ve Y yönündeki büyüme oranı ve döndürme açısı sorulacaktır. Bu sorular Enterle
geçilecek olursa blok kayıt edildiği şekilde değişmeden gelecektir. Eğer Ekranda belirle
tercihleri işaretlenmezse gerek insertion point gerekse Scale faktörü ve hatta Rotation açıları
insert tercih kutusu üzerinde belirlenebilir. Aşağı sol köşede bulunan Explode işaretlendiğinde ise
tek parça halinde kayıtlı bulunan blok çizim, dağıtılmış olarak ekrana gelecektir.
2.16 POİNT (Nokta) Komutu
Nokta komutu çizim esnasında istenilen bir yere nokta işareti

koymaya ve bir uzunluğu eşit aralıklarla veya belirli ölçülerle
bölerek işaretlemeye yarar. (Seçilecek nesne bir çizgi, daire
veya yay olabilir.) Bu işaretleme işi nokta işaretleri ile olabildiği
gibi bölme ve ölçme alt seçeneklerinde nokta yerine blok
çizimler kullanılarak ta yapılabilir.
Point komutunu kullanmadan önce nokta sitilini belirlemekte
fayda vardır. Bunun için Format üst menüsünden girilerek
Point Style tercihi seçildiğinde veya Komut satırına DDPTYPE
yazılarak Enter e basıldığında yanda görülen Point Style (Nokta
şekli) tercih kutusu ekranda görülecektir. Burada Nokta boyutu
(Point Size) ve noktanın ekrana göre mi, yoksa gerçek
boyutunda mı görülmesi gerektiği, tercihleri işaretlendikten
sonra kullanmak istediğimiz nokta şekillerinden biri seçilerek,
OK düğmesine basarak çıkılır. Artık çizimlerimizde seçmiş olduğumuz bu nokta tipi
kullanılacaktır.
Ekran üst menüsünün Draw bölümünde Point kısmı üzerine gelindiğinde bu komutun terçihleri
görülecektir.
Tek Nokta
Çoklu nokta
Bölme (AutoCAD nesneleri verilen sayıda eşit parçaya böler)
Ölçülü bölme (Her parçayı verilen uzunlukta böler)
Bu tercihlerden ilkine Single Point girildiğinde noktanın

konacağı yerin belirlenmesi istenir. Fare ile nokta konacak yer
işaretlendiğinde, daha önce belirlenmiş nokta şeklinin
işaretlenen yere konduğu görülecektir. Multiple Point tercihinde ise Enterle çıkılıncaya kadar
işaretlenen her yere bir nokta konur.
Divide Tercihi seçildiğinde ;
Command: _divide
Select object to divide: (Bölünecek nesneyi seç) Fare
ile işaretlenir.
Enter the number of segments or [Block]: Parça
sayısını gir (Bölünmek istenilen parça sayısı girilir)
Eğer burada B yazarak blok tercihi yapılırsa
DIVIDE
Select object to divide: ( Örnekte Çember seçildi)
Enter the number of segments or [Block]: B
Enter name of block to insert: (modül ismindeki blok çağrıldı)
Align block with object? [Yes/No] <Y>
Enter the number of segments: 6
Görüldüğü gibi “B” blok tercihinden sonra bölünme yerlerine

önceden blok olarak kaydedilmiş bir çizim(Ör:modül), nokta
işareti gibi yerleştirilmektedir. Bir çizimin blok yapılırken
belirtilen Insertion point’i burada önem kazanmaktadır çünkü
çizim bu noktasından bölünme yerlerine yerleştirilmektedir. Align block with object sorusuna “Y”
evet ile cevap verilerek blok çizimin, nesneye uygun olarak dönmesi istenmektedir. Bu tercihte
bölünme işlemi parça sayısına göre yapılırken, measure tercihinde parça uzunluğuna göre
bölünür.
Command: _measure
Select object to measure: (P1 ve P2 noktaları arasındaki doğru seçildi)
Specify length of segment or [Block]: Parça uzunluğunu belirle (Ör: 50 olarak verildi)
Bu tercihte dikkat edilmesi gereken husus, seçilen nesne verilen uzunluğa göre eşit parçalara
ayrılamıyorsa, nesnenin seçildiği taraftan bölme işlemi başlayacak ve karşı uçta bir miktar artan
parça kalacaktır.
Nesne P1 noktasından seçilmiş ve bu noktadan itibaren 50

birim bölünmeye başlanmış ancak P2 noktasına gelindiğinde
çizgi sonunda 25 birimlik bir parça kalmıştır.
3 DEĞİŞTİRME (Modify) KOMUTLARI
3.1 COPY (kopyala) Komutu
Ekranda var olan bir nesnenin bir veya birden fazla kopyasını çıkarmak için kullanılan bir
komuttur. Copy komutu girildikten sonra kopyalanacak nesnelerin
seçimi istenir. Seçim fare ile üzerine gelerek yapılabildiği gibi, yine
fare ile pencere açmak suretiyle de seçilebilir. Seçim işlemi
tamamlandıktan sonra, taşımaya esas olacak noktanın (P1)
seçilmesi istenir. Taşımaya esas alınan nokta işaretlendikten sonra
fare hareket ettirildiğinde, kopya şeklin fare ile birlikte hareket ettiği görülecektir. Kopyanın
taşınmasını istediğimiz nokta (P2) işaretlendiğinde çizim tamamlanacaktır.
Çoklu “Multiple” kopyalama işlemi için, kopyalanacak nesne seçimi yapıldıktan sonra “m”
Multiple tercihi yapılmalıdır. “m” yazılıp Enter e basıldıktan sonra taşımaya esas nokta (base
point) işaretlenir. Artık kopya nesne fare ile birlikte hareket edecektir. Birinci seçimde olduğu gibi
kopyanın taşınacağı yerler işaretlenir. Birinci çizimden farklı olarak fare ilk kopyadan sonra,
çizim tamamlanıncaya kadar tıklanan her noktaya (P1, P2, P3...) bir kopya yapacaktır. Yeteri
kadar kopya yapıldıktan sonra Enter e basılarak çizimden çıkılır.
3.2 MIRROR (Ayna) Komutu
Nesnelerin ayna görüntüsünde olduğu gibi bir eksene göre yansıtılmasını sağlayan komuttur.
Mirror komutu girildiğinde yansıtılmak istenen nesnelerin seçilmesi istenir. Fare yardımı ile nesne
seçimi yapıldıktan sonra, yansıma çizgisinin ilk noktası (P1) in seçimi istenir. Sonra ikinci nokta
(P2) seçilir. Son olarak AutoCAD kaynak nesnelerin yansımadan sonra silinip silinmeyeceğini
sorar. Bu soru Enterle geçilirse kaynak nesneler silinmez ve çizim tamamlanmış olur. Bu komutun
uygulanması esnasında P1 ve P2 noktalarının nerede olduğu önemlidir. Bu durumda ortaya
çıkacak olan şekil çok farklı olacaktır. (Farklı alternatifleri deneyerek görünüz.)
Eğer kaynak nesneler arasında yazı varsa, yazı aynada olduğu gibi ters görünecektir.(Ör: Şekil 1
yazısı) Bu durumun düzeltilmesi için yansıma komutu verilmeden önce “Mirrtext” değişkeninin
ayarlanması gerekir. Mirrtext değişkeni normal olarak “1” değerine sahiptir. Komut satırına
mirrtext yazıp Enter e basıldığında yeni değer sorulacaktır “0” yazılıp Enterle komuttan çıkılıp
Mirror komutu uygulanırsa, yazılar (Şekil 2 yazısında olduğu gibi) düz olarak yansıyacaktır.
Not: P1 ve P2 noktaları arasındaki kesik çizgi yardımcı çizgidir çizim esnasında görülmeyecektir.
3.3 OFFSET komutu
Bu komut, belirlenen mesafede paralel doğru ve eğrilerin, tek merkezli dairelerin çiziminde
kullanılır. Mevcut çizim (daire, çokgen, çizgilerden veya yaylardan oluşmuş bir şekil vb olabilir)
muhafaza edilirken belirlenen miktar kadar içe veya dışa doğru kaydırılarak yeniden çizilir.
içeriye ve dışarıya doğru offset yapılmış şekil örnekleri
Offset komutuna girdikten sonra, ikinci satırda Offset mesafesi (ör: 25.1439) girilir. Sonra fare
yardımı ile Offset yapılacak nesne seçilir. Offset yapılacak tarafta fare ile bir nokta (P1)
işaretlendiğinde çizim tamamlanır. Eğer Offset yapmaya devam edilecekse yeni nesne seçilir
devam edilmeyecekse Enter le komuttan çıkılır.
Eğer offset komutuna girdikten sonra “T”

ile Through tercihi seçilecek olursa nesne
seçildikten sonra, nesnenin geçeceği(P1)
nokta işaretlendiğinde çizim tamamlanır.
Yine komuttan çıkmak için son bir defa
Enter e basmak gerekecektir.
3.4 MOVE (Taşı) Komutu
Ekran üzerindeki nesneleri taşımak için kullanılan

bir komuttur. Komuta girildiğinde taşınacak nesne
(veya nesneler) nin seçimi istenir (Enter tuşuna
basılmadığı sürece taşınacak nesnelerin seçimi
devam eder.) Fare ile taşınacak nesne seçildikten
sonra, Nesnenin taşınma noktası (P1) işaretlenir.
Son olarak nesne nereye taşınacaksa o nokta (P2) işaretlenerek çizim tamamlanır.
3.5 ROTATE (Döndür) Komutu
Bir nesnenin belirli bir noktaya göre verilen açı kadar döndürülmesini sağlar. Açı X ekseni
etrafında saat istikametinin tersi yönünde ölçülecektir. Aksi istikamette döndürülmek istenirse
eksi değer vermek yeterli olacaktır.
Komuta girildiğinde döndürülecek nesnelerin seçilmesi istenir. Seçim yapıldıktan sonra
döndürmeye esas alınacak nokta (P1) belirtilir. Döndürme açısı verilerek çizim tamamlanır.
Reference tercihi kullanılmak istenirse döndürme açısı verilmez, “R” ile Reference alt tercihine
geçilir. Bu tercih kullanıldığında döndürülmüş olan açı tespit edildikten sonra yok sayılıp “0”
noktasından itibaren yeni açı uygulanacaktır. (Örnek çizimdeki nesne bir kere daha döndürülmek
istendiğinde referans açısı 40 yeni açı 60 olarak verilirse nesne ilk şekline göre 60 derece döner.
Eğer referans açısı 0, yeni açı 60 olarak verilirse nesne ilk şekle göre değil, mevcut konumdan
itibaren 60 derece, bir başka deyişle ilk şekline göre 40+60 =100 derece dönecektir.)
Şekli dikkatlice inceleyerek farklı alternatifler deneyiniz.
3.6 ARRAY (Dizi) Komutu
Sıra, Saf ve Dizi manasına gelen bu komutla nesnelerin bir tek komutla istenilen sayıda
kopyasının çıkarılarak dairesel veya doğrusal dizilerini oluşturmak mümkündür. Bir dizi
içerisindeki nesnelerin her biri bağımsız olarak yönetilebilir. Eğer diziyi oluşturan nesneler çoklu
olarak seçilirse, AutoCAD kopyalanacak veya dizi yapılacak tek nesne gibi kabul eder. doğrusal
(Rectangular) veya Dairesel (Circular) olmak üzere iki alternatif “Dizi” oluşturma imkanı sunar.
3.6.1 Rectangular array (Doğrusal dizi)
Bu tercih kullanılarak, dikdörtgen bir alan içerisinde yatay ve dikey doğrultuda, nesnelerin dizisini
oluşturmak mümkündür.
25X50 boyutunda bir dikdörtgenin iki satır ve üç sütundan oluşan dizisini oluşturalım. Array
komutu girildiğinde dizi oluşturacak nesnenin seçimi istenir. Çizdiğimiz dikdörtgeni fare yardımı
ile seçtikten sonra sırasıyla satır sayısını 2, sütun sayısını 3 olarak verelim. Bizden satırlar
arasındaki mesafe istendiğinde (The distance between rows) dikdörtgenin boyuna, nesneler
arasında bırakmak istediğimiz mesafeyi ilave ederek bulacağımız rakam (50+5) satırlar arasındaki
mesafe olacaktır. Sütunlar arasındaki mesafe (The distance between columns) ise dikdörtgenin
enine, nesneler arasındaki mesafenin ilavesi ile (25+5) bulacağımız rakam, sütunlar arasındaki
mesafe olacaktır, bu rakamın komut satırına girilmesiyle çizim tamamlanır. Satır veya sütunlar
arasındaki mesafelerin (-) olarak verilmesiyle sıralamanın aksi yönde olacağı unutulmamalıdır.
Command: _array
Select objects: 1 found
Select objects:
Enter the type of array [Rectangular/Polar]
<R>:
Enter the number of rows (---) <1>: 2
Enter the number of columns (|||) <1> 3
Enter the distance between rows or specify unit
cell (---): 55
Specify the distance between columns (|||): 30
İkinci bir uygulama şekli ise satırlar arasındaki mesafe

istendiğinde, dizi oluşturulacak nesne etrafında bir hücre
oluşturmaktır. Bunun için önce fare yardımı ile P1 noktası
işaretlenir, sonra P2 noktası işaretlendiğinde çizim
tamamlanır. Burada hücre oluşturmaya önce hangi köşeden
başlandığı önemlidir. Seçim yönü, dizi yönünü
belirleyecektir. Yandaki örnekte eğer önce P2 noktası,
sonra P1 noktası seçilecek olsaydı dizi sola ve aşağıya
doğru oluşacak, dolayısıyla orijinal çizim sağ üst köşede görünecekti.
Not : AutoCAD Snap değerine bağlı olarak çizimi, X ve Y ekseni

doğrultusunda yapar, normal olarak bu değer “0” dır. Eğer Snap açısı
Snapang komutu ile değiştirilecek olursa,(Snapangel ı değiştirmek
için komut satırına Snapang yazıldıktan sonra yeni açı değeri girilir.)
“Dizi” nin verilen açı değeri kadar dönerek oluştuğu görülecektir.
Yandaki örnekte Snapang: 30 yapılarak yukarıdaki uygulamayı aynı
değerlerle yaptığımızda meydana gelen değişiklik görülmektedir.
3.6.2 Polar array (Dairesel dizi)
Array komutu girilip nesne seçildikten sonra Polar tercihi için “p” yazılarak Enter lenir. Specify
center point of array: (dizinin merkezini belirleyiniz.) P1 noktası işaretlenir. Ve dizide kaç nesne
olacağı sorulduğunda (5) sayı girilir. Bir sonraki soruda ise dizinin kaç derecelik yay üzerine
yerleştirileceği sorulur Enterle geçilirse 360 derecelik bir daire oluşturur. Son olarak ta Diziyi
oluşturan nesnelerin döndürülüp
döndürülmeyeceği sorulur. Eğer
“Y” ile cevaplandırılırsa diziyi
oluşturan nesneler, merkezi esas
alıp dönerek dairesel hareketi
tamamlar (P1 merkezli örnek). Bu
soru “N” ile cevaplandırılırsa
Diziyi oluşturan nesneler
dönmeden daire oluşturur.(P2
merkezli örnek)
Bu çalışma esnasında, dizideki
eleman sayısı ve merkez noktası
nın, farklı yerlerde seçilmesiyle
çizimi nasıl etkilediğini deneyerek
görünüz.
3.7 SCALE
Nesnelerin büyütülüp küçültülmesinde kullanılan bir komuttur. Seçilen nesneleri belirlenen

oranda büyültür veya küçültür. Verilen rakam (Scale factor) “1”den küçükse cisim küçülür.
“1”den büyükse cisim büyür.
Command: _scale
Select objects: ( Nesneleri seç)
Select objects: (Nesne birden fazla ise seçime devam edilir aksi taktirde Enter le geçilir.)
Specify base point: [Nesnenin Scale uygulamasında esas alınacak nokta (Ör: P1)]
Specify scale factor or [Reference]: (Scale oranı)
Örnekte scale sadece

daireye uygulandı, farklı oranların nasıl bir etki yaptığını inceleyerek görünüz.
Reference tercihi kullanmak için son satırda

Specify scale factor or [Reference]: (R yazarak Enter e basınız)
Specify reference length <1>: ( Sabit değer seçilen cismin uzunluğudur. Scale yapılırken buradaki
rakam referans olarak alınır. Eğer Enter le geçilecek olursa )
Specify new length: (Fare ile işaretlenecek herhangi bir nokta cismin yeni uzunluğunu verecektir.)
Not: Buradaki büyüme cismin boyutlarını etkilemektedir. Oysa ZOOM komutundaki büyüme
sadece cismin uzaklaşıp yakınlaşmasıyla alakalıdır cismin boyutları değişmez.
3.8 STRETCH (Gerdir) Komutu
AutoCAD yaylar,eliptik yaylar, çizgiler, çoklu çizgi parçalarını Cross seçme usulü ile seçerek
belirlenen miktar ve yönde gerer bir başka deyişle uzatır.
Germe işlemi yapılacak nesne mutlaka Pencere seçme usulünün “W”, alt tercihi olan Cross la
yapılmalıdır. Bunun için birinci yol fare ile pencere açılırken sağ-alttan sol-yukarıya doğru
seçilmesidir.(Ör: P1 ve P2 noktalarının konumunu değerlendiriniz.) İkinci yol ise Stretch
komutuna girdikten sonra “C” yazarak P1 ve P2 noktalarının belirtilmesidir. Bu durumda
pencerenin yönü önemli değildir.
Germe işlemi uygulanacak olan nesnelerin, P1 ve P2 noktalarından pencere içerisine alınan
kısımları germe işleminden etkilenecek, dışarıda kalan kısımlar ise sabit kalacaktır. Germe
işlemini nereden nereye kadar yapılacağını belirlemek için önce P3 noktası tıklanır sonrada fare
ile cisimler sürüklenerek P4 noktası tıklandığında çizim tamamlanmış olur.
Command: stretch
Select objects to stretch by crossing-window or crossing-polygon...(Seçme işlemi sağdan sola
doğru fare ile yapıldı)
Select objects: Specify opposite corner: 2 found
Select objects: (Seçilen kısımların dışında kalan nesne varsa seçime devam edilir yoksa Enterle
geçilir.)
Specify base point or displacement: (Germe işlemine esas teşkil edecek birinci nokta)P3
Specify second point of displacement:( Germe işleminin yönü ve miktarını belirten nokta) P4
Command:
P3 ve P4 noktaları sadece
fare ile belirlenmez ihtiyaç
duyulursa koordinatlar
belirlenerek de işaretlenebilir
(mutlak, artımsal veya açısal
metotlardan herhangi biri
uygulanabilir.)
Germe işlemi X ve Y
koordinatları doğrultusunda
doğrusal olarak yapılıyorsa
ORTHO modunu ON
konumuna getirmekte fayda
vardır.
3.9 TRIM (Keserek düzeltme) Komutu
AutoCAD le çalışma esnasında birçok defa fazlalıkların kesilmesi ihtiyacı doğar bazen de bu
komut kullanılarak pratik bir şekilde çizimler oluşturulur. Birçok cisim ( arcs, circles, elliptical
arcs, lines, open 2D ve 3D polylines, rays, splines, floating viewports, regions, text, and xlines.)
bir başka cisim yardımı ile kesilebilir.
Command: _trim
Current settings: Projection=UCS Edge=None
Select cutting edges ... (Kesecek cisim seçilir.)
Select objects: 1 found
Select objects: Kesecek cisim birden fazla ise seçim devam eder.
Select object to trim or [Project/Edge/Undo]: (kesilecek cismi
seç) seçim sona erinceye kadar bu cümle karşımıza gelir seçme
işi bittikten sonra Enterle komuttan çıkılır. (Seçilen her parça
kesilecek ve ekrandan silinecektir.)
Yukarıda verilen örnek çizimde P1 ve P2 noktaları arasındaki çizgi kullanılarak, daire, dikdörtgen,
üçgen ve motif in, çizginin alt tarafında kalan nokta ile işaretli kısımlarını keserek düzelteceğimizi
düşünelim. Komuta girildikten sonra ilk olarak kesecek konumda olan cisim seçilir. Örneğimizde
kesme görevini yapacak olan P1P2
çizgisidir. Sonra kesilecek olan cisimleri,
kesilecek tarafını sırayla seçeriz her
seçilen parçanın kesilerek silindiğini
göreceğiz.
Kesme işlemi bir cisimle yapılabildiği gibi
daha karmaşık çizimlerde, çoklu kesen ve
kesilen konumunda cisimler olabilir. Bu
örneğimizde bütün çizgiler birbirine karşı
hem kesen ve hem kesilen konumundadır.
Sağ taraftaki şekli oluşturmak için solda bulunan çizimde hangi çizgiyi seçmemiz gerektiği
konusunda çok dikkatli olmamız gerekecek gibi gözükse de, bunun pratik bir çözümü var. Önce
“kesen cismi seç” tercihi yapılırken çizimin tamamı bir defada seçilirse veya bu tercih Enterle
geçilirse ekrandaki her çizgi kesen konumunda olacaktır. Artık kesmek istediğimiz kısımları
seçebiliriz. (1,2,3,4 numaralı noktalar ve sonra dikdörtgenin dışındaki kısımlar seçilirse çizim
tamamlanmış olur.
3.10 EXTEND ((Uzat) Komutu
Extend komutu, kısa çizgileri (bunlar arcs, elliptical arcs, lines, open 2D and 3D polylines, and
rays olabilir.) belirlenen bir sınıra( bunlar 2D and 3D polylines, arcs, circles, ellipses, floating
viewports, lines, rays, regions, splines, text, and xlines olabilir.) kadar uzatan komuttur. İşlevi
Trim in tam aksi yönde olmakla birlikte, işleyişi çok benzer. Önce uzatılması gereken sınır
belirlenir, sonra uzayacak cisimler teker teker seçilir. Seçilen cisim üzerine her tıklayışta bir
sonraki sınıra kadar uzar . (Burada dikkat edilmesi gereken husus, uzayacak cisim seçilirken hangi
uca yakın seçilirse o taraftan uzar.)
Command: _extend
Current settings: Projection=UCS Edge=None
Select boundary edges ...
Select objects: 1 found Uzanılacak sınırı seç (bu tercih Enterle geçilirse ekrandaki bütün cisimler
sınır kabul edilir, teker teker seçmeye lüzum kalmaz.)
Select object to extend or [Project/Edge/Undo]: Uzatılacak cismi seç (seçim devam ettiği müddet
zarfında bu tercih, komut satırında görülecektir.)
Örnek çizimimizde birinci çizim içerisindeki çizgilerin uzatılacağını düşünelim. Extend komutuna
girdikten sonra “Sınırı seç” tercihini Enterle geçelim, böylece ekrandaki bütün çizgiler sınır kabul
edilecektir. Dikdörtgen içerisindeki açık uçları tıkladığımızda dikdörtgeni sınır kabul ederek
dikdörtgene kadar uzayacaktır. Aynı uca bir kere daha tıklarsak bu defa birinci yay çizgisine bir
daha ki tıklamada da ikinci yay çizgisine kadar uzayacaktır. 2nci, 3ncü, 4ncü şekilleri deneyerek
görünüz.
3.11 BREAK (Kır) Komutu
Bir cismi iki parçaya ayırmak veya seçilen iki nokta arasını silmek için kullanılan bir komuttur.
Komuta girildiğinde krılacak cismin seçimi istenir. Cismi seçerken işaretlediğimiz nokta, aynı
zamanda kırılma işleminin ilk noktası olacaktır. Sonra kırılmak istenen ikinci nokta seçilir.
Command: _break Select object: Kırılacak cismi seçiniz (P1 noktası aynı zamanda kırılmanın ilk
noktasıdır.)
Specify second break point or [First point]: (Kırılmanın ikinci noktası P2)
İkinci noktanın seçilmesiyle iki nokta arası
kırılacak ve silinecektir.
Kırılmanın tek noktada olması ve kırılan
parçanın silinmemesi için ikinci nokta seçimi
istendiğinde F cevabı verilirse, bu durumda
AutoCAD cismin seçimi esnasında tıklanan P1
noktasını seçilmemiş sayacak ve tekrar
kırılmanın birinci noktasını isteyecektir. Bu
durumda birinci kırılma noktası olarak P2 işaretlenir. Kırılmanın tek noktada olmasını istediğimiz
için İkinci noktayı belirleyiniz tercihini yine aynı noktayı işaretleyerek (P2) yaptığımızda çizgi
kırılacak ama kırıldığı gözle görülemeyecektir. Ancak, herhangi bir işlem yapıldığında çizginin iki
parça olduğu görülebilecektir. Örnekte bunu görebilmemiz için birinci parça kırık çizgi haline
getirildi.
Command: _break Select object: Kırılacak nesneyi seç (doğru P1 noktasından seçildi)
Specify second break point or [First point]: F (İlk nokta tercihini yapmak için )
Specify first break point: İlk seçim noktası yok sayılarak tekrar ilk nokta soruluyor (P2 işaretlendi)
Specify second break point: ikinci kırılma noktasını belirleyiniz (kırılmanın tek noktada olmasını
istediğimiz için yine aynı noktayı seçiyoruz P2. Burada aynı noktayı tekrar seçmek yerine,
soruyu @ işareti yazarak cevaplandırırsanız yine aynı neticeyi alırsınız.) ve çizgi tek
noktadan kırılır.
AutoCAD bir daireyi saat istikametinin tersi yönde kırarak bir yaya dönüştürür. Silme işlemi
birinci noktadan(P1), ikinci noktaya(P2) doğru olacaktır. Aşağıdaki örneği inceleyiniz. Birinci
şekilde Önce sağda P1 noktası, ikinci olarak solda P2 noktası işaretlendiğinde saat istikametinin
tersi yönde hareket ederek üst parça silinir. İkinci şekilde ise, Önce Sol taraf P1, sonra sağ taraf P2
işaretlendiğinde yine, Birinci noktadan P1 başlayarak, saatin ters istikametinde silme işlemi
yapılacağından bu defa alt parça silinir.
4 ÜÇ BOYUTLU TASARIM
4.1 Tanıtım
Üçüncü boyut, katıların ifade edilmesi için kullanılan en önemli araçlardan birisidir. İki boyutlu
çizimler X ve Y ekseninin geçtiği bir düzlem içerisinde ifade edilirken üçüncü boyutta Z ekseni
devreye girer. AutoCAD çizimlerinde, İki boyutlu çalışıldığında kullanılan (WCS-World
Coordinate System) Dünya Koordinat Sistemi üç boyutlu çizimlerde yetersiz kalır. Üç boyutlu
çizimler ancak, (UCS- User Coordinate System) Kullanıcı koordinat sistemleri nin kullanımı ile
mümkün olur. Bu sebeple UCS lerin kullanılması çok iyi bilinmedikçe sağlıklı bir şekilde üç
boyutlu çizim yapmak mümkün değildir.
4.2 UCS lerin Kullanımı

Önce UCS kullanılmadığı taktirde neler olacağını gösteren bir örnekle işe başlayalım. Ebatları 100
birim olan bir küp çizerek (Şekil 1a) ön yüzüne bir daire çizmeyi deneyin.(Şekil 1b) küpün ön
yüzüne çizildiği zannedilen dairenin, SW isometrik bakışta gerçekte nerede olduğunu
görülecektir. (Şekil 1c) Çizilen daire gerçekte küpün ön yüzünde olmayıp zahiren öyle
görünmektedir ve küp kendi etrafında döndürüldüğünde küp dönerken daire olduğu yerde
kalacaktır.
a b c
Şekil 1 a) SW isometric görünümde küp

b) WCS de küpün ön yüzüne çizilmiş daire
c) SW isometrik görünümde dairenin yeri
Yukarıda WCS de yapılan üçboyutlu çizimin yanlış bir netice verdiği görüldü. Şimdi, UCS lerin
kullanılması ile doğru çizimin nasıl yapıldığını anlatılacaktır.
Küpün hangi yüzeyinde çalışılmak isteniyorsa o yüzeyde UCS oluşturulur. Şekil 2 de ki küpün
P1, P2, P3 köşelerinden geçen düzlem üzerinde çalışılacağı düşülürse önce bu noktalardan geçen
koordinat sistemini oluşturmak gerekecektir. Kullanıcı Koordinat Sistemini oluşturmak için
Komut satırına UCS yazıldığında;
Origin/Zaxis/3point/OBject/View/X/Y/Z/Prev/Restore/Save/Del/?/<World>:
Seçenekleri görülecektir hangi şık tercih edilecekse o şıkkı gösteren büyük harf girildiğinde komut
alt seçeneği işaretlenmiş olacaktır. Burada üç noktadan geçmesi istenilen bir UCS oluşturmak
istendiğine göre komut satırına 3 yazıldığında UCS nin Origin i istenecektir orijin olarak P1
noktası, ikinci olarak X ekseni istendiğinde P2 noktası, Y ekseni istendiğinde ise P3 noktası
işaretlendiğinde P1, P2, P3 noktalarından geçen UCS oluşacaktır. Artık bu tarif edilen düzlem
üzerinde çalışılabilir. Eğer düzlem üzerinde plan boyutunda çalışılmak isteniyorsa, View
seçeneğinin alt seçeneği olan 3D Viewpoint den girerek Plan view da CurrentUCS işaretlenirse
aktif koordinat sisteminin plan görünüşüne geçilmiş olur. Artık, burada çizilecek olan daire,
yüzeyde sabit olarak kalacak (Şekil 2). Küp hangi tarafa döndürülürse döndürülsün daire de
beraberinde dönecektir. İlerde tekrar bu düzlemin kullanılacağı düşünülüyorsa Komut satırına
UCS yazıldığında görünen yukarıdaki seçenekler arasından Save seçeneği tercih edildiğinde UCS
nin ismi istenecektir UCS ye bir isim verildiğinde kaydedilmiş olur aynı seçenekler zincirinde
Restore seçeneğinde ise daha önce kaydedilmiş bir UCS nin adı komut satırına yazıldığında, adı
yazılan UCS nin aktif hale gelmesini sağlar.
Şekil 2 P1, P2, P3 noktalarına göre oluşturulmuş UCS üzerine çizilmiş daire
UCS için uygulama
Uygulamada 3 noktadan geçen UCS oluşturmak için seçenekler zincirine 3 yazılarak cevap
verildiği, orijin, X ve Y noktalarının ise endp of seçeneğiyle fare ile işaretlendiği görülmektedir.
UCS oluştuktan sonrada Plan view da Current UCS ye geçilmiştir.
Seçenekler zincirinde farklı seçeneklere göre UCS ler hazırlayıp, bu UCS lerde Plan view ‘a
geçip, çizimler yaparak tecrübenizi artırınız.
4.3 Elevation Komutunun Kullanımı
Üç boyutlu çizimlerin temel komutlarından biriside Elevation komutudur, bu komutun yerinde

kullanılmaması veya geçici olarak kullanıldıktan sonra, normal konuma dönülmemesi, çizimlerin
içinden çıkılmaz bir hal almasına sebep olabilir.
Elevation esas itibariyle XY düzleminin Z değeridir. Daha basit tanımla elamanın yerden
yüksekliğidir. Ancak bu yükseklik değeri WCS veya UCS ye göre olabilir. Örnek bir çalışma
konuyu daha anlaşılır hale getirecektir.(Şekil 3)
Örnek; Ayak uzunluğu 75cm , Tabla kalınlığı 20cm olan bir masanın üzerinde 40cm
yüksekliğinde bir kutu bulunsun.
Masa ayağı çizilirken WCS ye göre Elev =0 dır. Birinci yol olarak WCS ye göre çizime devam
edilebilir. Masa tablası ayaklar üzerine çizileceğine göre yerden yüksekliği yani Elev=75
yapılarak tabla çizilir. Tablanın kalınlığı 20 cm olsun. Şimdi tabla üzerine bir kutu çizmek için
Elev =95 olmalıdır çünkü ayaklar üzerine tabla eklemekle kutunun yerden yüksekliği 75+ 20
olmuştur. Kutunun da üzerine herhangi bir şey çizilecek olsaydı Elevation ı 95+40= 135 olacaktı.
Ve böyle devam edecektir. Birinci yol bu olmakla birlikte çizim yükseldikçe uzun hesaplamaları
gerektirecektir. İkinci yol UCS leri kullanmayı alışkanlık haline getirenler için çok daha kolaydır.
Elevation sürekli sıfırda kalır ancak çizim yapılacak her yükseklik için yeni UCS ler hazırlanır.
Örnek çizimde, Masa tablasını çizmek için çizilen ayakların üst kısmındaki köşelerden üç tanesi
seçilerek hazırlanan UCS ile artık çizim düzlemi buraya taşınmış olur. İkinci merhalede Masa
tablasının üst köşeleri seçilerek hazırlanan UCS düzlemine çizilecek her şey masanın üst
seviyesinde olacaktır. Bu UCS “masa” adı altında kaydedilecek olursa, bundan sonra masa
üzerine veya üst seviyesine çizim yapmak istendiğinde “Masa UCS” sini aktif yapmak yeterli olur
ve Elevation için uzun hesaplamalara gerek kalmaz.
Şekil 3 Elemanların WCS ye göre elevation ları
Bu komut katıların şekillendirilmelerinde oldukça etkilidir. Özellikle, Çıkarma, birleştirme ve

arakesit alma komutları kullanılırken farklı değerlerde çok farklı şekiller elde etmek mümkündür.
Katıların şekillendirilmesinde Elevation komutunun kullanılmasına birkaç uygulama yapmak

faydalı olacaktır. Çok katlı bir binada balkonların olduğu kesitin kabaca çizimini görelim. Box
komutu ile Elevation=0 olan bir kare çizerek 2200 cm yükseklik verilsin, bu karenin sağ ve sol
köşelerine Elevation ları 300 artırılarak
Elevation sıralaması ; 1800

1500
1200
900
600
300
yükseklikleri 300 cm olan kareler çizilsin. (Şekil 4a) Çizilen şekilleri toplu olarak çoklu çoğaltma
ile sağ tarafa iki kopyasını çıkararak, birleştirme (Union) (Şekil 4b), çıkarma (Subtract) (Şekil4c)
sonuçlarını beraber görüleceği iki uygulama yapınız. Şekle ön cepheden ( Front) bakıldığında
(Şekil 5a), İsometrik bakıldığında(Şekil 5b) deki görünüm ortaya çıkacaktır.
a b c
Şekil 4 Balkon oluşturmak için çizim örneği

a) Farklı Elevation la çizilmiş karelerin üst görünümü
b) İlk çizimdeki balkon parçalarının Union komutuyla birleştirilmiş halinin üst görünümü
c) Subtract komutu uygulanmış görünümü
a b
Şekil 5 a) Örnek çizimin önden görümü

b)Aynı çizimin isometrik görünümü
4.4 Katılarla Çalışmak
AutoCAD bünyesinde, ilkel katı modeller bulundurur, R13 le gelen bu özellikten faydalanarak,
sunulan katıların şekillerini, keserek ara kesitlerini alarak, çıkarıp ekleyerek değiştirmek ve yeni
modeller üretmek mümkündür. Bu katılarla yapılan çizimler gerçek manada mükemmel çizimler
olmamakla birlikte, eserlerini render yaparak slide şovlarla sunmak isteyenler gibi işin göze hitap
eden cephesiyle ilgilenenleri için idealdir. Bu durumlarda katılarla çalışarak çok hızlı sonuçlar
almak mümkündür.
Katıların birleştirilmesi, çıkarılması (Union, Subtract) : Katıları birbiriyle birleştirip, çıkararak

çok güzel alternatif şekiller üretmek mümkündür. Konu aşağıda uygulamalarla izah edilmiştir.
40X40 cm ebadında et kalınlığı 5cm olan basit bir fayans kalıbı çizilmek istensin. İlk yapılacak iş
Elev=0 iken Box komutu ile 10 cm yüksekliğinde dikdörtgenler prizması çizmektir. Sonra
tabandaki et kalınlığını vermek üzere Elev =5 kenar et kalınlığını vermek üzere bir önceki şeklin
içine 35x35 cm olan ikinci bir dikdörtgenler prizması çizilir. (bu ikincisinin yüksekliğini
diğerinden fazla tutmak pratik olarak faydalıdır.) (Şekil 6a) Çizilen bu şekillerden ikincisi,
birincisinden Subtract komutu ile çıkarılır. (Şekil 6b) ortaya çıkan şeklin arka plandaki çizgileri
Hide komutuyla gizlenirse Şekil 6c deki görüntü ortaya çıkar.
a b c
Şekil 6 Katılarla yapılmış basit bir fayans kalıbı

a) Kalıbı oluşturacak kutular
b) Dış kutudan iç kutuyu çıkararak yapılmış kalıp
c) Hide komutuyla elde edilmiş nihai görüntü.
Yine aynı metotla 50X50 cm ebabında et kalınlığı 10 cm, yarı çapı 15cm olan basit bir çanak
kalıbı çizilmek istensin. Önce Box komutu ile 50x50 cm ebadında yüksekliği 20 cm olan bir kutu
çizilir. Bu katı içerisine taban et kalınlığını oluşturmak üzere Elev=10 yapılarak Sphere komutu
ile bir adet 15cm yarı çapında küre çizilir. (Şekil 7a) Çizilen bu küre, Subtract komutuyla kutudan
çıkarıldığında istenilen şekil elde edilir.(Şekil 7b) Hide edilerek sonuca ulaşılır.(Şekil 7c)
a b c
Şekil 7 Katılarla basit çanak kalıbı çizmek.
Şimdi de basit bir vazo modeli çizilmek istensin bir küre ve bir silindirle basitçe yapmak
mümkündür. Önce 50,50,0 koordinatlarını merkez olarak alıp 60 cm yüksekliğinde bir silindir
çizilir. Sonra verilen koordinatlarda Z=20 yaparak kürenin merkezini belirlenir. Sphere komutuyla
Merkez koordinatları(50,50,20) olan yarı çapı 20 cm olan küre çizilir.(Şekil 8a) küre ve silindir
Union komutuyla birleştirilir, çizim tamamlanmıştır.(Şekil 8b) Ortaya çıkan şekle isometrik
bakışla bakılıp hide edildiğinde Şekil 8c deki görüntü elde edilir.
a b c
Şekil8 Katılarla çizilmiş basit bir vazo modeli
a) Katı olarak çizilmiş silindir ve küre
b) Union komutuyla birleştirilmiş küre ve silindir
c) Çizimin isometrik bakışta hide edilmiş hali
Katıların kesilmesi : AutoCAD le birlikte ilkel bir gurup katının sunulduğu söylenmişti. Bu
katılar Slice komutuyla çeşitli pozisyonlarda kesilerek gerekli şekiller elde edilebilir. Slice komutu
komut satırına yazıldığına;
Önce kesme işleminin neye göre yapılacağı sorulur. Bu alternatifler Şekil 9 da son şıktan
başlanarak uygulandı. Daha iyi anlaşılabilmesi için şekil üzerindeki nokta isimleri kesme
düzlemine yazıldı.
3 points: Bu seçenek tercih edildiğinde kesilecek katı seçildikten sonra kesme düzleminin
geçeceği P1, P2, P3 gibi üç nokta istenir. Üç nokta verildiğinde kesme işlemi tamamlanmış olur.
Hangi parçanın muhafaza edilmek istendiği sorulduğunda iyice ustalaşıncaya kadar her ikisi şıkkı
işaretlendikten sonra, istenmeyen parçanın silinmesinde fayda var.
ZX : Tercih edildiğinde WCS ye göre tespit edilen P5(150,110) bir noktadan geçen, X
doğrultusunda, Z ye doğru yükselen bir düzlem, kesme düzlemi olacaktır.
YZ : Tercih edildiğinde, tespit edilen P4(175,75) noktadan geçen, Y doğrultusunda, Z ye doğru
yükselen bir düzlem, kesme düzlemi olacaktır.
XY : Tercih edildiğinde kesme düzlemi WCS ye paralel olacağından düzlemin geçeceği noktanın
WCS düzleminde olmayıp Z değeri kadar yüksekte olduğu düşünülmelidir. Verilecek nokta P6
(150,150,10) şeklinde bütün boyutlarıyla belirtildiğinde kesme düzlemi, verilen bu noktadan
geçen WCS düzlemine paralel bir şekilde ortaya çıkacaktır.
Şekil 9 Slice komutunun son dört tercihi uygulanmış katı
Şeklin çok karışık olmaması için diğer tercihler şekil10 da izah edildi
View : Bu şık tercih edildiğinde seçilen noktadan geçen bakış açımıza dik bir kesme düzlemi
ortaya çıkacaktır. Şekil 10 deki çizimde P7 noktasından geçen üçgen şeklinde görüntüye sahip bir
kesit ortaya çıktı.
Z axis : Tercih edildiğinde WCS üzerinde tespit edilecek (P8) bir nokta ve bu nokta ile arasında Z
ekseninin oluşacağı ikinci bir nokta (P9) işaretlendiğinde bu iki nokta arasında Z ekseni ve ilk
noktadan geçen bu eksene dik kesme düzlemi oluşacaktır.
Object : Seçilen nesne nin bulunduğu düzlem kesme düzlemi olacaktır. Örnek çizimde P10
noktasından geçen, WCS ye paralel dikdörtgen seçildiğinde, dikdörtgenin içinde bulunduğu, WCS
ye paralel kesme düzlemi oluşur.
Şekil10 Slice komutunun uygulandığı çizim
Slice Komutu için uygulama (3points, ZX, YZ için)
Hangi tarafın muhafaza edileceği sorusuna sürekli Both sides (b) ile cevap verilmesinin sebebi
ustalaşıncaya kadar bir yanlışlığa meydan vermemek içindir.
İki katının ara kesitinden yeni katılar oluşturmak : AutoCAD le sunulan katıların dışında
farklı şekiller elde etmek için uygun metotlardan biriside ara kesit almaktır. Bu işlemi iki farklı
komutla yapmak mümkündür. Interfere ve Intersection her ikisinde de işlem aynıdır ancak,
ınterfere komutu uygulandığında ara kesiti alınan katılar muhafaza edilirken, intersection
komutunda ara kesit almak için kullanılan katılar silinir geriye sadece ara kesit kalır.
Interfere komutunu uygulamak için aynı yükseklikte bir dikdörtgenler prizması ve bir silindir
çizilip (Şekil 11a), komut uygulandığı anda hiçbir değişiklik olmamış gibidir. Ancak, arakesiti
alınacak katılar kenara çekildiğinde arakesitin oluştuğu görülür (Şekil 11b) Ve neticede kullanılan
katılar aynen muhafaza edilmiştir.(Şekil 11c) Aynı şekle intersection komutu uygulanmış olsaydı
(Şekil 11b) deki katı meydana çıkacak ama bu arada (Şekil 11c) deki katılar silinmiş olacaktı.
a b c
Şekil 11 Katılarda ara kesit alma

a) Ara kesiti alınacak katılar
b) Elde edilen ara kesit
c) İnterfere komutu uygulaması sonucu muhafaza edilen katılar
Interfere komutu için uygulama
Dikkat edilecek olursa komut uygulaması sırasında önce katı çifti soruluyor, sonra İnterference
katısı oluşturup oluşturulmayacağı soruluyor. İşleme devam etmek için (Y) ile cevap verilir. Eğer
(N) ile cevap verilirse komut iptal olur. Arakesiti görmek için katılar, Move komutu ile bir kenara
çekilir.
Birde kesit almada kullanılan section komutu vardır ki bunu arakesit alma komutlarıyla
karıştırmamak gerekir. Section komutu slice komutu gibi kullanılır ancak neticede kesit alınacak
katı fiilen kesilmez fakat kesme düzlemi boyunca iki boyutlu bir nesne meydana gelir. Bir bina bir
seramik kalıbı gibi nesnelerin sadece kesit görünümü elde edilmek istendiğinde uygulanır. Şekil
12 te merhaleler anlatılmıştır. Birinci merhalede vazo modeli dikdörtgenler prizması içerisine
çizilir.(Şekil 12a) Çıkarıldığında dış kalıp elde edilmiş olur. (Şekil 12b) Bu kalıp ın kesiti
görülmek istendiğine Section komutu uygulanır kesiti alınacak kısım işaretlenir. Ve kesit meydana
çıkar. (Şekil 12c)
a b c
Şekil 12 Section komutunun uygulama safhaları

a) Kalıp elde etmek için çizilmiş katılar
b) Elde edilen kalıp üzerinde kesitin alınacağı düzlemi tespit eden üç nokta
c) Elde edilen iki boyutlu kesit
Section komutu için uygulama
Uygulamada, obje seçilip kesiti alınacak düzlem yukarıdaki usullerden biriyle belirlenip, Enter a
basıldığında kesit meydana gelir. Burada üç noktaya göre kesit alınmıştır.
4.5 Alan (Region) ların Katı Oluşturmada Kullanımı
Katı oluşturmak yukarıda sayılanlarla sınırlı değildir Region ve Boundary komutları ile dört tarafı
çevrili alanlar meydana getirip bunlara yükseklik vererek katı nesneler gibi hareket etmesi
sağlanabilir. Bu komutlar, kullanıcıyı AutoCAD in sunmuş olduğu sınırlı sayıdaki katı modele
bağımlı olmaktan kurtarıyor. Line, Polyline, Arc, Spline gibi çizgi çeşitleri ve bu çizgilerin
oluşturduğu çokgenler Region a dönüştürülebiliyor. Bu işlemlerin yapılmasında kullanılan
komutlardan Region ın tatbik edilmesi sırasında bütün çizgilerin birbirini uç noktadan yakalaması
şarttır.(sayfa 15 e bakınız) Aksi taktirde, çizgiler kesişiyor halde bitse bile komut başarısız olur.
Boundary komutunda ise bu şart kalkar, farklı sorulara doğru cevaplar verilerek bu tür kesişen
doğrular polyline haline veya regiona dönüştürülür.
Şekil 13 te Çizgilerle yeni bir katının nasıl oluşturulduğu anlatıldı. Önce çizilmek istenen katının
şekli, yay ve diğer gerekli çizgilerle iki boyutlu olarak çizilir. (Şekil 13a) Çizilen bu şekil, endp of
kuralı uygulanmışsa Region komutuyla, kesişen doğrular varsa Boundary komutuyla alan haline
dönüştürülür. Alanı çevreleyen polyline, Extrude komutuyla kenarlarda istenilen yükseklik
miktarı ve eğimi verecek açı değeri girilerek katı haline getirilir .(Şekil 13b) Uygulamada önce
lale iki boyutlu olarak çizildi. Hem region hem de boundary komutunun uygulamasını göstermek
için, çiçek kısmını meydana getiren yaylar, osnap aktif hale getirilip endp of kuralı uygulanarak
çizilecek her parçanın bir önceki parçanın bitiş noktasından başlaması sağlanarak çizildikten
sonra, Region komutu uygulanarak alan haline getirildi. Sap ve yaprak kısmı ise kesişen
çizgilerden oluşturularak Boundary komutu uygulanarak alana dönüştürüldü. Boundary
uygulamasında önce polyline mı yoksa region mı yapılmak istendiği sorulduğunda region olarak
cevap verildi, sonra Pick Points seçeneği ile bölge haline getirilmek istenen alanlar (yaprak ve sap
kısmı) işaretlendi. Daha sonra uygulamada her üç alanı çevreleyen polyline Extrude komutunda
10 cm yükseklik ve 20 derecelik açı verilerek katı lale meydana getirildi. Meydana getirilen şekil
Render yapıldı ve Şekil 13c deki görüntü elde edildi.
Not: Render komutunun anlatımı henüz erken olduğu için ileri safhalarda bu komut tekrar ele
alınarak detayları anlatılacaktır.
a b c
Şekil 13 Çizgilerden katı elde etme merhaleleri

a) Yaylardan oluşmuş katı yapılacak şekil
b) Alan haline getirilmiş ve Extrude komutuyla yükseltilmiş çizim
c) Katı haline gelmiş çalışmanın render lanmış hali.
Görüldüğü gibi bu komutun öğrenilmesiyle AutoCAD katılarının sınırlı sayıdaki şekillerine

bağımlılıktan kurtularak her türlü şekle rahatlıkla katı özellikler kazındırmak mümkündür.
Region, Boundary ve Extrude komutları için uygulama
Region komutunda alan oluşturacak yaylar fare yardımıyla teker teker seçilir. Boundary
komutunda eğer bölge içerisinde boşluklar oluşacaksa, bunların tespiti de yine aynı komutun alt
seçeneklerinde Make new boundary set düğmesi ile içeride oluşacak adacıkları oluşturacak
çizgiler işaretlenir. Extrude komutunda yükseklik verildikten sonra yükselme açısı sorulur, burada
Artı değerler kalınlığın azalmasını, eksi değerler ise kalınlığın artmasını sağlar, eğer sıfır
değerinde ise dik olarak yükselir.(Şekil 14)
a b c
Şekil 14
a)-20, b) 0, c) +20 açıları ile extrude edilmiş çizimler
4.6 Yüzey oluşturma komutları : Üç boyutlu çizimlerin özellikle görsel efektlerin verilmesinde
en büyük yardımcıların dan birisi yüzey oluşturma komutlarıdır.

PRATİK AutoCAD DERS NOTU

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PRATİK AutoCAD DERS NOTU

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PRATİK AutoCAD DERS NOTU Mete GÜREL 1

AutoCAD in her sorusuna gerekli bilgi verildikten sonra, ENTER

Ekran üst menüsü

2-ÇİZİM (Draw) KOMUTLARI

Aşağıda verilen örneği inceleyip benzer çizimler yapınız.

Çizim esnasında her satırdan sonra “Enter” tuşuna basılması gerektiğini

2.2 ERASE (Sil) Komutu

2.3 KOORDİNAT SİSTEMLERİ

2.3.1 Mutlak Metot

2.3.2 Artımsal Metot (...e göre)

Artımsal metot da en son bulunulan yer

2.3.3 Açısal Metot

Uzunluğu ve açısı bilinen bir çizginin

Başlangıç noktası: 20,20

2.4 ARC (Yay) Komutu

2.4.1 3 Points yöntemi ile yay çizimi

2.4.2 Start, Center, End yöntemi ile yay çizimi

2.4.3 Start, Center, Angle yöntemi ile yay çizimi

2.4.4 Start, Center, Length yöntemi ile yay çizimi

Bu metot uygulanırken başlangıç ve merkezden sonra istenilen, yayın kiriş

2.4.5 Start, End, Angle yöntemi ile yay çizimi

Bu yöntemde başlangıç ve bitiş noktası belirlendikten sonra komut

2.4.6 Start, End, Direction yöntemi ile yay çizimi

Yayın başlangıç P1 ve bitiş P2 noktaları belirlendikten sonra yayın

2.4.7 Start, End, Radius yöntemi ile yay çizimi

2.4.8 Center, Start, End yöntemi ile yay çizimi

2.4.9 Center, Start, Angle yöntemi ile yay çizimi

Burada merkez P1 ve başlangıç noktası P2 belirlendikten sonra

2.4.10 Center, Start, Length yöntemi ile yay çizimi

2.4.11 Continue yöntemi ile yay çizimi

2.5 CIRCLE (Daire) Komutu

Komut uygulamasına komut satırından girildiğinde tercih

2.5.1 Center, Radius Metodu ile Daire çizimi

Bu metot kullanılırken önce

2.5.2 Center, Diameter Metodu ile daire çizimi

2.5.3 2 Points Metodu ile daire çizimi

2.5.4 3 Points Metodu ile daire çizimi

2.5.5 Tan, Tan, Radius Metodu ile daire çizimi

Mevcut iki şekle teğet, yarı çapı bilinen bir daire

2.5.6 Tan,Tan, Tan Metodu ile daire çizimi

Bir önceki çizim metoduna benzer ancak burada üçüncü olarak

2.6 Rectangle (Dikdörtgen) Komutu

2.7 Polygon (Çokgen) Komutu

2.7.1 Edge (Kenar) belirtilerek çokgen çizimi

Kenar sayısı ve bir kenar uzunluğunun

2.7.2 Center (Merkez) belirtilerek çokgen çizimi

2.7.2.1 Inscribed ( İçten teğet) çizim

2.7.2.2 Circumsribed ( Dıştan teğet)

2.8 POLYLINE (Birleşik çizgi) Komutu

Specify next point or [ Arc/Close/Halfwidth/Length/Undo/Width] :

“A” yazılarak çizime yay olarak devam edilebilir.

2.9 EXPLODE (Dağıt) Komutu

2.10 PEDİT (çoklu çizgi yazma) Komutu

Örneği inceleyerek çeşitli alternatifler üzerinde çalışınız.

Pedit komutunun diğer tercihleri hakkında kısa bilgiler edinelim.

Şimdi pedit komutunun tercihlerini izaha devam edelim.

Böylece çizim esnasında seçimini yaptığımız nesnenin üzerine fareyi getirdiğimizde

2.12 ELLIPSE (Elips) Komutu

2.12.1 “C” Center tercihi ile elips çizimi

2.12.2 “E” Axis, End tercihi ile elips çizimi

Bu çizim usulü de bir önceki gibidir. Ancak, burada

2.12.3 Arc tercihi

Örnekte olduğu gibi başlama açısı

Not : Örnek çizimde görülen noktalı