You are on page 1of 53

Klinik Fotoğrafçılığa Cerrahi Bakış

Yrd. Doç. Dr. Faik YAYLAK


DOI: 10.1038/sj.bdj.2010.2
©British Dental Journal 2010; 208: E1
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Cerrahi/Klinik Fotoğrafçılık Nedir?
Bir (cerrahi) tedavi öncesinde, sırasında ve
sonrasında klinik durumun fotoğraflama
teknikleri (dijital dahil) kullanılarak
belgelendirilmesidir…
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Hangi Fotoğraf Teknikleri Kullanılabilir?
Konvansiyonel fotoğraf makineleri??
Film – Makara sistemleri, Banyo – Baskı
işlemleri, Arşivleme problemleri, Maliyet, vs …
Kullanımdan neredeyse kalktılar…
Dijital Fotoğraf makineleri…
Görüntü elde etme süreci hızlı, Dijital arşivleme
daha kolay, Dijital görüntü işleme, Transfer
kolaylığı, Yaygın kullanım, Uygun maliyet, vs …
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Klinik Fotoğrafçılık Hangi Amaçla Kullanılabilir?
İki temel kullanım amacı var…
1- Klinik durumu tedavi öncesinde, sırasında ve
sonrasında medikal amaçlar için
belgelendirmek…
2- Klinik durumu tedavi öncesinde, sırasında ve
sonrasında mediko-legal nedenlerden dolayı
belgelendirmek…
Bu amaçlarla özellikle plastik cerrahi,
dermatoloji ve diş hekimliğinde yaygın olarak
kullanılmaktadır.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Klinik Fotoğrafçılık Hangi Amaçla Kullanılabilir?
Diğer temel kullanım alanları nelerdir…
1- Akademik nedenler (Vaka sunumları, Cerrahi-
Radyoloji-Patoloji ortak toplantıları, vs …)
2- Eğitim amaçlı (Spesifik klinik bulgular, Standart
cerrahi işlemler, Tıp Eğitimi ve Bilişimi dersleri,
vs …
3- Hasta bilgilendirme ve onam
4- Hasta eğitimi
5- Cerrahi tedavinin takibi (Yara iyileşmesi, vs …)
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Klinik Fotoğrafçılığın Yasal ve Etik Boyutu Nedir?
Fotoğrafçılık Temel Öğretisi: Bir fotoğrafçı “lisansı olsun
ya da olmasın” bir kişinin ya da bir topluluğun, kamu
ya da özel bir açık ya da kapalı alanın fotoğraf ya da
video görüntülerini sözlü ya da yazılı izin olmadan
alamaz ve saklayamaz… İstenirse alınan görüntünün
bir örneğini verir…
(Örnek: Çocuklar, Kadınlar, Özürlüler, Hava alanları,
Güvenlik bölgeleri, Hastaneler, Yoğun bakımlar,
Ameliyathaneler, vs ..)
Klinik Fotoğrafçılıkta ise hastadan yazılı onam alınması
yasal zorunluluktur...
Çoğu dergi hastaya ait görüntünün yayınlanması için
ayrıca yazılı izin alınmasını zorunlu kılmaktadır.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Klinik Fotoğrafçılığın Yasal ve Etik Boyutu
Nedir?
“Klinik Fotoğrafçılık” uygulamalarının temel
olarak dayandığı yasalar şunlardır…
1- Malpraktis Yasası (Yazılı onam, Hasta
haklarının korunması, vs …)
2-Fikir ve Sanat Eserleri Telif Yasası
(Fotoğrafçının ve Kurumsal hakların
korunması, vs …)
3-TCK (Kötüye kullanımın engellenmesi, vs …)
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Temel Dijital Fotoğrafçılık Ekipmanları Nelerdir?
Minimum set şunlardan oluşur…
Kamera, lens, flaş, hafıza kartı, retraktörler,
cetveller, dijital görüntü aktarım sistemi ve
dijital görüntü işleme yazılımı.
İlave ekipmanlar da kullanılabilir …
(Endoskopi sistemleri, Laparoskopi sistemleri, Kafa
üstü kamera sistemleri, Ameliyathane kamera
sistemleri, aynalar, yansıtıcılar, kamera
sabitleyiciler, vs ..)
Kullanım hedefleri ve maliyete göre …
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Temel Dijital Fotoğrafçılık Teknik Kavramları
Nelerdir?
Fotoğraf için ışık gereklidir…Renkler ışıkla var…
RGB (KırmızıYeşilMavi) ışığın rengidir…
Gözün gördüğü renklerdir... DFM, Endoskopi ve
Laparosopik Monitörler, vs…
CMYK (CamböceğiMorumsu KırmızıSarı Siyah)
Yansımanın renkleridir… Yazıcılarda kullanılan
mürekkepler…
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
RGB ve CMYK modelleri…
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Temel Dijital Fotoğrafçılık Teknik Kavramları Nelerdir?
Görüntü Dosya Formatı (Image File Format)
RAW (ingilizce. ham, çiğ)… Ham veriyi içerir.
Arşivlemede en sık kullanılan JPEG ve TIFF
JPEG (the Joint Photographic Experts Group)
Gerçek renk değerlerini içerir, Görüntünün Sıkıştırılması (1/4,
1/8 ya da 1/16; FINE, NORMAL, BASIC) sırasında
görüntünün algılanması için gerekli olmayan detaylar atılır.
Sıkıştırma Oranı ile Detay Kayıp Oranı dengelenmelidir…
TIFF (Tagged-Image File Format)
Farklı işletim sistemleri ve uygulamalar arasında detay
Kayıpsız ve Esnek Bir Transfer için uygun olması nedeniyle
tüm çalışmalar için uygundur. (Bazı yayınevleri TIFF uzantılı
görüntü istemektedir.)
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Temel Dijital Fotoğrafçılık Teknik Kavramları Nelerdir?
PİKSEL
Tüm sayısal görüntülerin en küçük parçası olan üçlü
nokta grubuna piksel (Picture elements -Pix-El) denir.
Her piksel sadece (RGB sisteminde) bir renk değeri…

Dijital görüntü eninde ve


boyunda bulunan piksel sayısı ile
tanımlanır. Pikselin kendi en ve
boy değeri yoktur. 2x3 piksel bir
görüntü 2x3 mm ya da metre
ebatlarında basılabilir.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Temel Dijital Fotoğrafçılık Teknik Kavramları
Nelerdir?
ÇÖZÜNÜRLÜK
Belli bir boyuttaki görüntünün eninde ya da
boyunda birbirinden ayırt edilebilen nokta
sayısıdır.
“PPC-Pixel Per Cm ya da PPI-Pixel Per Inch”…
1 inç =25.4 mm…
Resim KALİTESİ ile ilgili değil boyutu ile ilgili…
10x15 cm 100 PPC: toplam 1.5x10 milyon piksel
Neyi belirler: Maksimum baskı ebatları…
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Kameralar için ISO Çözünürlük Test Kartı…
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Baskı Ebatları ile Görüntü kalitesi ilişkisi…
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir?
Beyaz Ayarı (White Balance)
Bir fotoğraftaki renk tonu çekimi yapılan objeden
ya da alandan gelen ışıkla etkileşim içindedir. Bu
nedenle çekimi yapılacak obje ya da alandan
gelen beyaz ışık dalgalarına göre renk
derinliğinin düzenlenmesi gerekir.
Beyaz Ayarı dijital fotoğraf makineleri, video
endoskopi ve video laparoskopi sistemleri
tarafından otomatik olarak yapılır.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir? Beyaz Ayarı öncesi-sonrası
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir?
Diyafram Açıklığı (Aperture) Ayarı
Diyafram lensin (objektif) bir elemanıdır.
Lensten geçerek görüntü sensörüne ulaşacak
ışığın geçişini miktar olarak kontrol eder.
Diyafram Açıklığı Ayarı kullanılarak hem resim
pozlama hem de alan derinliği kontrolü
edilerek fotoğrafın netliği belirlenir.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir? Farklı diyafram açıklığı ayarları
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir?
Obtüratör (Shutter) hızı
Işığın lensten geçerek görüntü sensörüne ne
kadar süreyle ulaşacağını belirler.
Pozlama dışında görüntü sensörüne ışığın
ulaşmasını engeller. Obtüratörün açık kaldı aralık
hem resim pozlamasını hem de resimdeki hareket
biçimini belirler.
Dijital Fotoğraf Makinelerinde bu işlem otomatik
olarak yapılır.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir? Farklı obtüratör (shutter) hızları
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir?
Duyarlılık (ISO) Ayarı
Bir fotoğraf filminin ışığa olan duyarlılığını
belirler.
Düşük duyarlılık ayarları ışığa daha duyarlı
olmayı ifade eder. (Örnek. ISO 50 olan bir
ayarda renkler daha canlı çıkacaktır.
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
Dijital Fotoğrafçılıkta Temel Teknik Kavramlar
Nelerdir? Farklı duyarlılık (ISO) ayarları
Cerrahide Klinik Fotoğrafçılık
HDR(High Dynamic Range)/JPEG XR vs JPEG?
Daha fazla renk ve dinamik sıkıştırma aralığı.
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Kullanılan teknik donanıma bağlı hatalar…


Kamara, lens, flaş, ekartörler ve aydınlatmanın
yanlış seçimi, kullanımı, vs …
Dijital teknolojisi hakkında bilgi yetersizliği…
TIFF yerine JPEG kaydı yapılması, JPEG sıkıştırma
oranları (1/4, 1/8 ya da 1/16; fine, normal, basic)
vs …
Kayıt ortamı…
Fotoğraf objesinin ya da alanının pozisyonu
Sadece uzak çekim ya da sadece makro çekim…
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Simetrinin korunması …
Buradaki hata burun ucu ortalanmamış …
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Ortam aydınlatmasının yanlış kullanımına örnekler…


Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Pozisyon hataları… (Anatomik duruş bozuk).


Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Bazı durumlarda hastadan saçlarını toplaması ya da


takıları çıkartması istenmelidir …
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Doğru görüntü açısı belirlenmelidir…


Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Apertür (Kompenzasyon) Ayarının uygunsuz oluşu…


Örneğin derin bölgede retraktörden yansıyan ışık
varsa ayar 0 değil +1 olmalı
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Kameranın yükseklik seviyesi çekimi yapılacak olan


obje ile aynı olmalı…
Doğru açı, doğru pozisyon…
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Obje ortalanmış ve odaklama ilgi alanında (sol alt


gözkapağı…)
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Odak uzunluğunun seçimi…


Çok uzun olduğunda ilgi alanının detaylandırılması
için çok daha ileri bir düzey kamera gerekebilir…
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Flaşın yetersiz kalması… Karanlık alanlar…


Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Flaşın uygun kullanımı ile gölgelenmeler önlenmiş…


Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Kamera düzleminin (yatay ya da dikey) yanlış seçimi…


Dikey düzlemde alınan görüntü yatay düzleme
getirildiğinde kalite ve detay kaybı…
Acil serviste uygun donanım ile dijital
fotoğrafi kullanımı artmıştır..
Acil serviste klinik fotoğraf için onam
veren hastaların dağılımı
Klinik Fotoğrafçılıkta En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Kullanılan teknik donanıma bağlı hatalar…


Kamara, lens, flaş, ekartörler ve aydınlatmanın
yanlış seçimi, kullanımı, vs …
Dijital teknolojisi hakkında bilgi yetersizliği…
TIFF yerine JPEG kaydı yapılması, vs …
Kayıt ortamı…
Fotoğraf objesinin ya da alanının pozisyonu
Sadece uzak çekim ya da sadece makro çekim…
DOI: 10.1038/sj.bdj.2010.2
©British Dental Journal 2010; 208: E1
En sık kullanım alanları…
Hasta bilgilendirme, Tedavi planı, Laboratuar ile
iletişim, Mediko-legal nedenler, Eğitimi ve İlgi
Kullanışlı olduğu düşünülen alanlar…
Mediko-legal nedenler, Hasta bilgilendirme,
Tedavi planı, İlgi,Laboratuar ile iletişim ve Eğitim
Klinik fotoğraflamayı kullanmama nedenleri…
İhtiyaç duymama, Maliyet, Zaman alması,
Bilgisizlik, Fotoğrafa ilgisizlik, Enfeksiyon kontrolü
Klinik Fotoğraflama ve Video Görüntüleme –
Alınacak Yazılı Hasta Onamının Genel Kapsamı
1-Hiçbir şekilde onay vermeyebilir…
2-Sadece sağlık kayıtlarının bir parçası olarak kullanılmasına
onay verebilir….
3-Sağlık kayıtlarına ek olarak eğitim amacıyla kullanılmasına
onay verebilir…
Bu durumda görüntünün yayılması söz konusu olabilir…
4-Ek olarak bilimsel bir toplantıda ya da basılı bir yayında
kullanılması için onay verebilir…
Çoğu dergi “Yayınlanmasına izin verdiğine dair belge”
istemektedir.
5-Her an onamını geri çekme hakkı tanınmalıdır.
Her koşulda görüntünün kurumsal koruma altına
alınması…

You might also like