You are on page 1of 150

ONKOLOJİDE

KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM


A-TEMEL TANI YÖNTEMLERİ
KANSER TANIMI:
Normal yapısı değişmiş hücrelerin kontrolsüz bir
şekilde çevre dokulardan daha hızlı çoğalmasıyla
ortaya çıkan bir hastalıktır.
-doku/organda yapısal ve fonksiyonel bozukluk
Selim (benign ) tümörler –> Ur (Şişlik)
Habis (malign) tümörler –> Kanser

Malign: a) Çevre dokulara invazyon


b) Uzak organlara metastaz

09.12.21 1
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM

Kanserin tedavisinde ERKEN TANI önemlidir.


• Hastanın öyküsü
• Fizik muayene
• İlk değerlendirme
• İleri tetkik >>>Laboratuar :
• -Görüntüleme yöntemleri
-Endoskopiler
-Sitoloji
-Biyopsi
-Histopatoloji

09.12.21 2
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
KANSERDE ERKEN TANI
1- Uzun süre kapanmayan yaralar
2- Uzun (20 gün/1 ay) süren öksürük veya ses kısıklığı
3- Siğil veya benlerin hızlı büyümesi, değişiklik
göstermesi
4-Devamlı hazımsızlık veya yutma zorluğu
5- Meme veya diğer organlarda hissedilen şişlikler
6- Beklenmeyen kanamalar
7- Dışkılama alışkanlığında değişme
( 8- Nedeni açıklanamayan ateş ve zayıflama )

09.12.21 3
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• ERKEN TANI YÖNTEMLERİ

• Erken tanı için kitle taraması yapılır


• Erken tanı yöntemleri için saha çalışmaları yapılır
• Etken ajanı belirlemek için Kohort çalışması yapılır
• Erken tanıya ulaşmak için risk grupları taranır
• Kitleler basın-yayın yoluyla bilgilendirilir
• Kendi kendini muayene medya aracılığı ile öğretilir
• Okul konferansları ile yeni nesil eğitilir
• Sigorta kuruluşları riskli kişileri peryodik muayeneye tabi tutarlar
• Zararlı çevresel faktörler elimine edilir
• Kimyasal ajanlara maruziyet önlenir

09.12.21 4
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• GÖRÜNTÜLEM YÖNTEMLERİ
• Direkt grafiler • Ultrasonografiler
• Tomografiler • Dopler sonografi
• Kontrastlı grafiler
• Ekokardiyografi
• Bronkografi
• Bilgisayarlı tomografiler • Kateterli kontrastlı
(BT) grafiler
• Magnetik rezonans • Termografiler
görüntüleme(MR) • PET(Pozitron emisyon
• Sintigrafiler • Tomografisi)

09.12.21 5
KANSERLİ HASTAYA
YAKLAŞIM

• ENDOSKOPİLER
• Üst GİS endoskopisi
• Rektoskopi
• Kolonoskopi
• Rektosigmoidoskopi
• ERCP
• Bronkoskopi
• Artroskopi
• Sistoskopi
• Laparoskopi
• Torakoskopi

09.12.21 6
KANSERLİ HASTAYA
YAKLAŞIM

EVRELEME
0 In situ kanser İnvazyon yok, metastaz yok
1 Sınırlı lokal kanserErken lokal invazyon var, met yok
2 İleri lokal kanser Sınırlı lokal invazyon var, LN+, met yok
3 İlerlemiş kanser Geniş lokal invazyon var, LN+, met yok
4 Sistemik kanser Geniş lokal invazyon var, LN +, met var

09.12.21 7
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
TÜMÖR SINIFLANDIRMASI
1) Epitelyal tümörler (KANSER)
2) Mezenkimal tümörler (SARKOM)
3) Hemopoietik malignensiler (LÖSEMİ,
LENFOMA)
4) Germinal tümörler (TERATOM ve
DİĞERLERİ)
5) Sınıflandırılamayan
>200 malign tümör tanımlandı
09.12.21 8
KANSERLİ HASTAYA
YAKLAŞIM

• TNM SİSTEMİ
• T: Primer tümör TX, T0, T1-4
• N: Bölgesel lenf nodu Nx, N0, N1-3
• M: Uzak metastaz Mx, M0, M1
• pTNM > cTNM
• rTNM

09.12.21 9
KANSERLİ HASTAYA
YAKLAŞIM

• GRADE’LEME
• G1: İyi farklılaşmış tümör
• G2: Orta farklılaşmış tümör
• G3: Az farklılaşmış tümör (Kötü diferansiye)
• G4: Farklılaşmamış tümör (Anaplastik)

09.12.21 10
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• BİYOLOJİK BELİRLEYİCİLER
(TÜMÖR MARKIRLARI)
• Tedavi sonuçlarını değerlendirmede
• Nüksleri saptamada
• Prognozu belirlemede
• Hastalığın yaygınlığını belirlemede kullanılır.
>>>Kesinlikle tanı amacıyla kullanılmaz !
>>>Kesinlikle tarama testi olarak kullanılmaz!
>Hastalığın takibinde önemlidir<

09.12.21 11
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• BAZI TÜMÖR BELİRLEYİCİLERİ
• CEA: Kolorektal ca, mide ca, NSCLC
• Alfa-Fetoprotein: HCC, testis non-seminomatöz tm
• Beta-HCG: Koriyokarsinom, testis embriyojenik tm
• NSE: Küçük hücreli akciğer ca, nöroendokrin tm
• CA 125: Over ca.
• CA 15-3: Meme ca.
• CA 19-9: GİS- tümörleri.
• CA 50: Pankreas tümörleri
• CA 72-4: GİS- tümörleri.
• Alkalen fosfataz: Kemik metastazları, karaciğer h.
• PSA: Prostat karsinomu.
• Calsitonin: Tiroid medüller ca.

09.12.21 12
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
B-TEDAVİ PRENSİPLERİ

Kanser tanı ve tedavisi multidisipliner (ekip) çalışma gerektirir.


 Cerrahi branşlar tanı için biyopsi yapar.
 Cerrahi branşlar tedavi amacıyla operasyon yaparlar.
 Cerrahi branşlar palyasyon amacıyla operatif yaklaşırlar.
 Tanı amacıyla gastroenterologlar, göğüs hastalıkları uzmanı,
kardiyologlar devreye girerler.
 Tedavi amacıyla medikal onkologlar ve radyasyon onkologları
hastalarla sıkı işbirliği içinde olurlar.
 Hasta takipleri çoğunlukla medikal onkolojide yapılır.

09.12.21 13
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• HASTANIN PERFORMANS STATÜSÜ
• ECOG-Kriterleri: (Kornofsky skalası1000).
0 Normal aktivite.
1 Semptomlu fakat ayakta, hafif iş yapar.
2 Vaktinin %50 yatakta / oturarak geçer,
yardım gerekir.
3 Vaktinin %50 yatakta / oturarak geçer,
tıbbi destek gerekir.
4 Yatağa bağımlı, tıbbi tedavi ile yaşar, pre
ex.

09.12.21 14
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• TEDAVİ CEVABININ DEĞERLENDİRİLMESİ______
• Tam cevap (CR): Bulgular yok olmuş, met.
yok, laboratuvar: N
• Kısmi cevap (PR): Bulgular %50 gerilemiş,
yeni bulgu yok.
• Sabit hastalık (SD):PR dışında kalan
küçülme veya minimal büyüme ( %25)
• İlerleyici hastalık (PD): bilinen lezyonlar 
%25 büyür veya yeni lezyonlar ortaya çıkar.

09.12.21 15
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
TEDAVİ TİPLERİ
1) CerrahiTedavi 4) Radyoizotoplar
• Küratif
• Palyatif
• Tanısal
• Primer
2) Radyoterapi 5) Hormonal tedavi
• Neoadjuvant
• Adjuvant 6) Brakiterapi
• palyatif
3) Kemoterapi 7) Biyolojik ajanlar
• Primer
• Adjuvant
• Neoadjuvant - DESTEK TEDAVİSİ
• palyatif

09.12.21 16
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• BAZI TEDAVİ ŞEKİLLERİ
• Önleyici cerrahi
• Araştırıcı (eksploratif) cerrahi
• Redüktif cerrahi
• Reoperasyon
• Second look
• Kozmetik cerrahi
• Alternatif radyoterapi
• Tüm vucut ışınlaması
• Tutulmuş alan ışınlaması
• Mantl tipi ışınlama
• Ters Y tipi ışınlama

09.12.21 17
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• KANSER TEDAVİSİ
• Tedavi öncesi plan yapılmalıdır
• Tedavi multidisipliner yaklaşımla planlanmalı ve sürdürülmelidir
• Kesin histopatolojik tanı olmasına özen gösterilmelidir
• Tedavinin küratif mi, yoksa palyatif mi olması gerektiğine karar
verilmelidir
• Genel durumu düşük hastalara sadece destek tedavisi
verilmelidir
• Önceki tedavi protokollerinden yaralanmalıdır
• Önceden kazanılmış tecrübelerden istifade edilmelidir
• Hasta takipleri iyi yapılmalıdır
• Tedavilerin yararı ve yan etkileri mutlaka değerlendirilmelidir

09.12.21 18
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• KANSER HASTASININ TAKİBİ
• Hastalar belli aralıklarla kontrole çağrılmalıdır.
• Hastayı deneyimli bir ekibin takip etmesi şarttır.
• Hastaların sosyal sorunlarına eğilmek gerekir.
• Hastanın psikolojik sorunları çözülmelidir.
• Tedavinim yan etkileri anlatılmalıdır.
• Tedavi sonuçları ve yan etkileri kaydedilmelidir.
• Tedavisi başarısız olanlarda yeni rejimlere geçilmelidir.
• Tedavi sonuçları değerlendirilmeli ve istatistiksel analizler
yapılmalıdır.
• Hasta tecrübeleri yeni hastalara uyarlanmalıdır.
• Dünya onkoloji literatürü ve yenilikler izlenmelidir.
• Hizmet içi eğitime önem verilmelidir.

09.12.21 19
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
KLİNİK ÇALIŞMA
FAZ I: İlacın maksimal tolere edilen dozunun
saptanması (farmakokinetiği)
FAZ II: İlacın antitümör etkinliği ve yan etkileri
FAZ III: Yeni ilacın klasik (standart) tedavilerle
karşılaştırılması
FAZ IV: İlacın primer tedavilere entegrasyonu
ve uzun dönem yan etkiler

09.12.21 20
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• BAZI KLİNİK ÇALIŞMALAR
• Retrospektif çalışma: Geriye dönük olarak
vakaların bilimsel değerlendirilmesi
• Prospektif randomize çalışma: İleriye yönelik
olarak hastaların rast gele seçilerek
incelenmesi
• Vaka takdimi: İlginç ve nadir görülen
vakaların sunulması, tıbbi kamuoyunun
bilgilendirilmesi

09.12.21 21
ONKOLOJİDE
KANSERLİ HASTAYA YAKLAŞIM
• KANSERDEN KORUNMA
• Biricil korunma: Kansere neden olan maddenin
bertarafı >Örnek : Akciğer ca.Sigara
• İkincil korunma: Kanserin erken teşhisi
>Örnek: Meme ca’ nın evre I ve II’ de teşhisi ile
küratif tedavi edilir, evre IV’ de prognoz kötüdür,
palyatif tedavi edilebilir
• Üçüncül korunma: Tümörün en etkili yöntemle
tedavisi >Örnek:- Over ca.Debulking cerrahisi
- M. Melanom 3-5 cm emniyet
sınırını gözeten cerrahi rezeksiyon
- Meme
ca.-Aksilla LN diseksiyonu

09.12.21 22
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
A) AKUT NEFES DARLIĞI (Adult Respiratory
Distress Syndrom=ARDS)
• -Nonspesifik pulmoner reaksiyon
-Çok faktörlü bir proçes
-Larinks ca.
SEPSİS
Pnömosistis carinii
Plevral sıvı
Bronş spazmı
Kemik metastazları
Kalp tamponadı
Yaygın asit
Diafragma elavasyonu
Akciğer elevasyonu

09.12.21 23
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
B) TÜMÖR LİZİS SENDROMU (TLS)
Kemoterapiye hassas büyük tümörlerde (Bulky disease)
görülür.
-Burkitt lenfoma
-ALL
-KML-Blastik kriz
-KLL
-Lenfomalar
-SCLC
-Diğer tümörler
KT, IFN, Tamoksifen, Steroid, intratekal Metotreksat

09.12.21 24
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
TLS - KLİNİK
• HiPERÜRİSEMİ
• HİPERKALEMİ
• HİPERFOSFATEMİ
• HİPOKALSEMİ
-Ürat nefropatisi
-Ölümcül aritmiler
-Tetani , aritmi
Genel durumu bozuk
Şuur bulanık
Dehidrate

09.12.21 25
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
TLS - TEDAVİ

• Hidratasyon, min. 2400 cc mayi/24 saat


• Allopurinol, 150-300 mg/gün oral, proflaksi
300-900 mg /gün oral, tedavide
• %5 Dextroz, insülin infüzyonu
• Kalsiyum glukonat i.v., acil-aritmi
• Böbrek fonksiyonlarının takibi, normal
tutulması
• (LDH> 1500U/L)

09.12.21 26
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
C)NÖTROPENİK ATEŞ
En sık görülen KT yan etkisi
-Kemik iliğinin baskılanması
Nötropeni>İnfeksiyonlar
İnfeksiyon odağı araştırılır
Kültürler alınır
-Emprik antibiyotikler kullanılır
Sefalosporin+Aminoglikozid
>5 gün ateş sürerse
-kinolon grubu ajan eklenir
>7 gün ateş sürerse
-Antifungal ajan eklenir
Üreyen etkene, antibiyograma uygun antibiyotik verilir.

09.12.21 27
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
NÖTROPENİK ATEŞ –KLİNİK
ATEŞ:
>38.5°C ise kan kültürü
Atipik seyredebilir (Ateş dahi olmayabilir)
İnflamasyon bulguları görülmeyebilir
Ateş dahi olmayabilir
İnfeksiyonlar dökümante edilir
GENEL TEDBİRLER:
-Hasta izolasyonu
-Pişmiş gıda alımı
-Soyulabilen meyve
-Hijyenik şartlar gözetilir
-Oda dezenfekte edilir
-Ziyaretçi yasaklanır

09.12.21 28
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
D) HİPERKALSEMİ
• En sık görülen endokrin acil sorundur
%80 kemik metastazı
%20 paraneoplastik sendrom
-Multipl myelom
-Meme c a
-Akciğer ca
-Renal cell ca
-Sarkomlar
-Diğerleri

09.12.21 29
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
HİPERKALSEMİ –KLİNİK
-Poliüri
-Polidipsi
-Bulantı
-Kabızlık
-Kilo kaybı
-Yorgunluk
-Adale zayıflığı
-Hiporefleksi
-Psişik bozukluklar
-Koma
-Böbrek yetmezliği

09.12.21 30
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
HİPERKALSEMİ KLİNİK – EKG

-Bradikardi
-T genişlemesi
-VES, SVES
-PR uzaması
-QT kısalması
LABORATUVAR:
*Serum Ca>12 mg/dl

09.12.21 31
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
E) VENA KAVA SÜPERİOR SENDROMU
(VCSS)

%75 Akciğer ca
%15 Lenfoma
%10 Extragonadal testis tümörleri
nadiren diğer nedenler
selim oluşumlar da neden olabilir
-Akciğer grafisi p.a.
-Toraks BT
-Histolojik tanı

09.12.21 32
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
VCSS-KLİNİK

-Yüz ödemi
-Siyanoz
-Boyun ödemi
-Kol ödemi
-Boyun venlerinde staz
-Nefes darlığı, öksürük
-Baş ağrısı,baş dönmesi
-Şuur bulanıklığı
-Koma

09.12.21 33
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
VCSS-KLİNİK

 Acil önlem
ANTİÖDEM TEDAVİSİ
-Deksametazon
8 mg i.v. Puşe, başlangıç 3x4 mg i.v./i.m., idame
-H  Blokörleri, antiasit
-Loop diüretikleri
 Acil radyoterapi (RT)
 Primer hastalığın tedavisi
-Tromboz tedavisi

09.12.21 34
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
F) HİPERVİSKOZİTE
*Paraprotein (gamopati) ile kan yoğunluğunun
değişmesi,
*Hücresel elemanların artışı ile kan akışkanlığının
değişmesi,
-M. Myelom
-Waldenström hastalığı
-Polisitemia Vera
-diğer nedenler
IgG, IgA, IgM
İnkomplet ağır zincirler
Hafif zincirler

09.12.21 35
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
HİPERVİSKOZİTE –KLİNİK

• Kan viskositesi normalin 3 katına çıkarsa semptomlar başlar.


• Görme bozukluğu
• Kanamalar
• Kramplar
• Nefes darlığı
• Başağrısı
• Şuur bulanıklığı, koma
• Kalp yetmezliği
• Böbrek yetmezliği
TEDAVİ:
Plazmaferez
Esas hastalığın tedavisi

09.12.21 36
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
G) BEYIN METASTAZI
KİBAS BULGULARI: A. Tanı: -Primer beyin tm
-SCLC
-NSCLC
-Meme ca.
-M.Melanom
-Renal cell ca.
-NHL
-Sarkomlar
-Diğer
ANTİÖDEM TEDAVİSİ: Acil palyatif ışınlama
Primer hastalığın tedavisi
Tek lezyonun çıkarılması

09.12.21 37
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
H) SPİNAL KORD BASISI
- KOMPRESYON KIRIĞI

-Vertebra metastazları
Akciğer ca.
Meme ca.
Prostat ca.
M. Myelom
Renal cell ca.
Sarkomlar
Lenfoma ve lösemiler
Diğerleri

09.12.21 38
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
KLİNİK
-Felçler
-Ağrı
-İdrar inkontinansı
-Dışkı inkontinansı
TEDAVİ
Antiödem tedavisi
Radyoterapi
Laminektomi + RT
Stabilizasyon
Esas hastalığın tedavisi

09.12.21 39
ONKOLOJİDE ACİL SORUNLAR
I) DİĞER ACİL SORUNLAR

-Patolojik kırıklar -Kanama diyatezi


-Kemik ağrısı - Tromboembolik proçes
-GİS-Obstrüksiyonu -Fil bacak
-GİS-Kanaması -Uygunsuz ADH sendromu
- GİS-Mukozit -Asit, plevral mayi
-Hiperglisemi -Kalp tamponadı
-Hipoglisemi -Paraneoplastik sendromlar
-Tıkanma sarılığı

09.12.21 40
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
Tümör tedavisinin 3 temel unsurundan birisi
 Bazı tümörler için primer tedavi
 Çoğu erişkin tümörleri için:
-Adjuvan tedavi
-Neoadjuvan tedavi
-Palyatif tedavi
-Konkomitan tedavi
-Simültane (eş zamanlı) tedavi
Çoğunlukla sekuensiyel (ardışık) tedavi olarak uygulanır

09.12.21 41
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
A - KÜRATİF ETKİ
İyileşme> %80:
Koriyokarsinom
Burkitt lenfoma, afrika tipi
Çocukların testis tümörleri
Çocukların hodgkin hastalığı
Çocukların kemik sarkomları

İyileşme>%50:
Çocukluk çağı ALL
Çocukluk çağı yumuşak doku sarkomları
Hodgkin hastalığı
Non-hodgkin lenfoma, high grade
Testis tümörleri

09.12.21 42
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
B) PALYATİF ETKİ
İyileşme<%30:
Erişkin tip ALL
Over ca.
Küçük hücreli akciğer ca.
Osteosarkom
Yumuşak doku sarkomu
iyileşme beklenmez,
geçici cevap alınır,
semptom kontrolü:
 Çoğu erişkin tümörleri bu özelliktedir

09.12.21 43
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
KT’YE DİRENÇ GÖSTEREN TÜMÖRLER

-Pankreas ca.
-Safra kesesi ca.
-Hepatoselüler ca.
-Renal hücreli ca.
-Malign mezotelyoma

09.12.21 44
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
SPONTAN REGRESYON GÖSTEREN
TÜMÖRLER

-Malign melanom
-Renal hücreli karsinom
-Histiositozis X
-Koriyokarsinom
-Bazı lenfomalar

09.12.21 45
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
PREMEDİKASYON

Hidratasyon
Antiemetik uygulama
-Deksametazon 8 mg ve  i.v.
-Metoklopramid veya
-Seratonin reseptör antagonistleri
(ondonsetron, granisetron gibi)
-H 2 reseptör blokörleri
-Antihistaminikler

09.12.21 46
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
KT UYGULAMA ŞEKİLLERİ
oral
i.v: puşe, kısa infuzyon, uzun inf.
i.m.
s.c.
i.tekal
i.plevral
i.peritoneal
i.vezikal
rejiyonel arterden
intratümöral
topikal

09.12.21 47
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
KEMOTERAPİ UYGULANIŞI

Medikal onkoloji uzmanı order eder


Deneyimli hemşireler uygular
KT, kapalı kabinlerde hazırlanır
Yan etkiler izlenir ve önlem alınır
Ortaya çıkan yan etkiler işlenir
Uzun yan etkiler takip edilir
Hastanın beslenmesi sağlanır
Semptomlar kontrol altında tutulur

09.12.21 48
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
SİTOSTATİK AJANLARIN ETKİ
MEKANİZMALARI-I
a-SİKLUS SPESİFİK ÜRÜNLER:
Nitrozüre grubu ajanlar (CCNU,BCNU)
Mekloretamin
-G0-fazı etkilenmez
-G1,S, G2 ve M fazı etkilenir
b- SİKLUS NONSPESİFİK ÜRÜNLER:
Alkilleyici ajanlar
Antrasiklin grubu ajanlar
Aktinomisin D
-aktif bölünen hücreler etkilenir
-G0-fazında istirahat eden hücreler etkilenir

09.12.21 49
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
SİTOSTATİK AJANLARIN ETKİ
MEKANİZMALARI-II
c- FAZ SPESİFİK ÜRÜNLER
 Her bir faz ayrı ayrı etkilenir
1) S fazına spesifik ajanlar:
Antimetabolitler
2) G2 fazına spesifik ajanlar:
Antibiyotikler
3) M fazına spesifik ajanlar:
Vinka alkaloidleri
Taksoidler
Podofilin deriveleri
Topoizomeraz inhibitörleri

09.12.21 50
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
SİTOSTATİ AJANLARIN SINIFLAMASI
A-ALKİLLEYİCİLER
Busulfan Prokarbazin
Carmustin Sisplatin
Klorombusil Karboplatin
Siklofosfamid
İfosfamid
Lomustin
Melfelan
Thiotepa
Dakarbazin
Streptozosin

09.12.21 51
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
B-ANTİBİYOTİKLER
Bleomisin
Daktinomisin
Mitramisin
Mitomisin C
Adriamisin
Epirubisin
Daunorubisin
Mitoksantron
(Antrasiklinler)

09.12.21 52
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
C-ANTİMETABOLİTLER

Sitozin Arabinozid (Ara- C)


5 Fluorourasil
6 Merkaptopürin
Metotreksat
6 Thioguanin
Hidroksiürea
Gemsitabin

09.12.21 53
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
D-BİTKİ ALKALOİDLERİ
1) Vinka alkaloidleri: 3)Taksoidler:
Vinkristin Dosetaksel
(Taksotere)
Vinblastin Paklitaksel (Taxol)
2) Podofilin deriveleri 4) Diğerleri:
Etoposid (Vepesid, VP 16) Vindesin
Tenoposid (VM 26) Vinorelbin
İrinotekan
Topotekan
(Topoizomeraz inhibitörleri)

09.12.21 54
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
E-ENZİMLER

L-Asparaginaz

F-DİĞERLERİ
Sisplatin
Karboplatin
Prokarbazin

09.12.21 55
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
KEMOTERAPİ ÖNCESİ HAZIRLIK

-Hastanın ruhsal hazırlığı


-Tedavi öncesi premedikasyon
-Tedavi ortamının hazırlanması
-Ekibin hazır olması

09.12.21 56
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
TEDAVİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN HUSUSLAR-I

Beyaz küre > 4000/mm³


Trombosit > 100 000/mm³
Karaciğer fonksiyon testi: N
Böbrek fonksiyon testi: N
Ateş: N
İnfeksiyon: Bulunmamalı
Cerrahi sorunlar olmamalı
Radyoterapi sorunu olmamalı

09.12.21 57
KEMOTERAPİ PRENSİPLERİ
TEDAVİ ÖNCESİ DİKKAT EDİLMESİ
GEREKEN HUSUSLAR-II

Bir evvelki tedavinin üzerinden


>10 (15) gün geçmeli
-Tek ajan nadiren kullanılır (5 FU)
-Kombine KT protokolleri tercih edilir
-KT, hormonal tedavi ile kombine edilebilir
-KT, radyoterapi ile kombine edilebilir
-Genellikle bu tedaviler ardışık olarak uygulanır
-KT protokolleri bazı durumlarda alterne olarak verilir

09.12.21 58
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
Hiçbir tedavi risksiz ve yan etkisiz değildir!
KT’ nin yan etkisi yüksektir !!!_________________
-Uzman doktor indikasdyonu kor.
-Uzman doktor order eder.
-Uzmanı tarafından tarifesi verilir.
-Yan etkiler hasta ve yakınına izah edilir
-Yan etkiler gözlenir ve dökümante edilir.
-Komplikasyonlara karşı tedbir alınır.
-Ortaya çıkan sorunlar giderilir

09.12.21 59
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
a) Genel yan etkiler
b) Organlara olan yan etkiler
c) İkincil malignensi riski (mutasyon)
d) Teratotoksisite
e) İnfertilite
f) Ekstravazasyon
g) Ağrı
h) Kanama
i) Tromboz
k) Anjina pektorisin agreve olması
k) Diğer yan etkiler

09.12.21 60
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KONTRENDİKASYONLAR

Gebelik
Emzirme
Nötropenik ateş
Ağır enfeksiyon
Sepsis
Ağır trombositopeni
Ağır anemi
Ağır organ yetmezlikleri
( Gebeliğin 2., 3. Trimestirinde kullanılabilir)

09.12.21 61
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
GENEL YAN ETKİLER
Bulantı ve kusma
Sisplatin
Deticene (DTIC) ve Aktinomisin D
Nitrozürea grubu
Siklofosfamid ve İfosfamid
Adriamisin
Taksoidler
Metotreksad
Ara-C
Prokarbazin
Etoposid
Bleomisin
5 FU

09.12.21 62
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
BULANTI VE KUSMA
KT öncesi premedikasyon gerekir
-Hidratasyon
-Dexametazon 8 mg i.v.
-Antiemetik
Metoklopramid
Ondansetron ve benzerleri
-Antihistaminik
-H2 blokörleri
Yan etki nedeniyle tedavi sonlanması olabilir.
Beslenme sorunu ortaya çıkabilir.

09.12.21 63
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
İŞTAH KAYBI
Tümör kaşeksisi (TNF)
KT yan etkisi
RT yan etkisi
Tümöral obstrüksiyon
Cerrahi sorunlar
Karaciğer metastazı
Beyin metastazı
İkter, üremi
Hiperkalsemi
Şiddetli ağrılar

09.12.21 64
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
HASTANIN BESLENMESİ
Antiemetik verilmesi
Ağrının kesilmesi
İştah açıcı gıdalar
Sulu gıda alımı
Vitamin preparatları
Nazogastrik sonda
Gastroenterestomi
Parenteral beslenme
İz elementler
Progestin verilmesi
Primer hastalığın tedavisi

09.12.21 65
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
MUKOZİT

-5 FU
-Metotreksat
-Sisplatin
-Bleomisin
-Ara-C

09.12.21 66
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
HEMORAJİK SİSTİT

-Siklofosfamid
-İfosfamid
Mesna verilmesi
Bol mayi
Mesane tahliyesi

09.12.21 67
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
AKCİĞER FİBROZİSİ

Bleomisin
Busulfan
Nitrozürea
Klorambusil
Deticene
Melfelan

09.12.21 68
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
OTOTOKSİSİTE

Sisplatin
Karboplatin

09.12.21 69
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
HİPERPİGMENTASYON

Bleomisin
Busulfan
Sisplatin
5FU

09.12.21 70
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
AŞIRI DUYARLILIK

Taksoidler
-Paklitaksel (Taxol)
-Dosetaksel (Taxotere)

09.12.21 71
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
ANAFLAKSİ

L- Asparaginaz % 5-40
Bleomisin % 2-10
Etoposid % 1-3
Sisplatin % 5-20
Karboplatin % 5-10
Adriamisin % 1-2
Daunorubisin (hızlı inf.)
Metotreksat < %1

09.12.21 72
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
PERİFERİK NÖROPATİ

VİNKA ALKALOİDLERİ
-Vinkristin
-Vinblastin
TAKSOİDLER
-Paklitaksel
-Dosetaksel
SİSPLATİN
KARBOPLATİN

09.12.21 73
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KARDİYOMYOPATİ

ANTRASİKLİN GRUBU
-Adriamisin (Doksorubisin)
-Epirubisin
-Mitoksantron
-Daunorubisin
-İdarubisin
5 FU
-Anginal ağrıyı provoke eder
-Koroner arter spazmı yapar

09.12.21 74
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
VEZİKAN ETKİLİ SİTOSTATİKLER
Adriamisin
Daunorubisin
İdarubisin
Aktinomisin D
Nitrojen mustard
Mitomisin C
Vinkristin
Vinblastin
Vindesin
Vinorelbin

09.12.21 75
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
BÖBREK TOKSİSİTESİ

Sisplatin
Metotreksat (Yüksek doz)
İfosfamid
Mitramisin
Streptozotosin
Amfoterisin B (Antifungal)

09.12.21 76
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
SANTRAL SİNİR SİSTEMİ

İfosfamid

09.12.21 77
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KEMİK İLİĞİ BASKILAMASI YAPMAYAN
AJANLAR

L-Asparaginaz
Bleomisin
Vinkristin

09.12.21 78
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KARACİĞER FONKSİYON BOZUKLUĞU
YAPAN AJANLAR

5 FU (Bil.>5 mg/dl verilmez)


Metotreksat (Bil.>3 mg/dl - %75)
Mitoksantron (Bil.>3 mg/dl - %75)
Adriamisin vb (Bil.>1.5mg - %50)
Adriamisin (Bil.>3mg/dl - verilmez!)
Vinka-Alkaloidleri (Bil.>1.5mg/dl - %50)
Vinka-Alkaloidleri (Bil.>3mg/dl – Verilmez)

09.12.21 79
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KT’ Yİ SINIRLAYAN HALLER
Beyaz küre: >= 4000/mm³- %100
3500-4000/mm³- %75
3000-3500/mm³-%50
<3000/mm³-%0
Trombosit: >100000/mm³-%100
75000-100000/mm³-%75
50000-75000 /mm³-%50
<50000/mm³-%0
Ağır infeksiyon
Ağır organ fonksiyon bozukluğu

09.12.21 80
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
BÖBREK YETMEZLİĞİ
Kreatinin klirensi (ml/dk) Doz %
>60 100
15-60 50-75
<10 25-75
<60 KONRTENDİKASYONLARI
-Sisplatin
-Streptozosin
-Yüksek doz metotreksat
Aminoglikozit grubu antibiyotikler
Parasetamol dışı NS-analjezikler

09.12.21 81
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KT TOKSİSİTESİ (I)

WHO’ ya göre 0,1,2,3 ve 4. Derece


-Hematolojik
-GİS
-Renal
-Pulmoner
-Kardiyak
-Deri ve -Saç dökülmesi
-Oto toksisite
-Ateş ve -İnfeksiyon
-Ağrı
-Laboratuvar parametreleri

09.12.21 82
KEMOTERAPİNİN YAN ETKİLERİ
KT TOKSİSİTESİ (II)
Hemoglobin Beyaz küre
0: >11 g/dl >4000/mm³
I: 9,5-10,9 3000-3900
II: 8,0-9,4 2000-2900
III: 6,5-7,9 1000-1900
IV: <6,5 g/dl <1000
Trombosit Mukozit
0: >100000 Normal
I: 75-99 bin Kızarmış-ağrı
II: 50-74 bin Hiperemi/katı gıda yer-ağrı 
III: 25-49 bin Ülser/sulu gıda yer-ağrı  
IV: <25 bin Oral alamaz-ağrı   

09.12.21 83
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
Hormonların tümör ve metastazları tarafından ektopik olarak
sentezlenmesi ve endokrin yolla bunların neden olduğu klinik tablo
KRİTERLERİ:
1. Kanda hormon seviyesinin yükselmesi, sirkadiyen ritmin
bozulması
2. Tümör dokusunda yüksek konsantrasyonda hormon tespiti
3. Tümör giriş ve çıkışından alınan örneklerde hormon seviyeleri
arasında anlamlı fark bulunması
4. Tümörün cerrahi yolla çıkarılması veya diğer yöntemlerle
tedavisinden sonra endokrinolojik semptomların ortadan kalkması
5. Tümör ekstresinin hayvan deneylerinde hormonal aktivite
göstermesi

09.12.21 84
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK SENDROM ETKEN HORMONLAR

Cushing sendromu ACTH, CRH, POMC


Uygunsuz ADH sendromu ADH
Osteoartropati Vazoaktif maddeler
Jinekomasti, galaktore, puberte prekoks Prolaktin, LH, h-CG
Hipertroidi TSH
Hiperkalsemi Parathormon, kolekalsiferol, TGF-alfa, TGF-beta, PG E2,
IL-1
Hipoglisemi İnsülin, insülin benzeri büyüme faktörleri (IF-1, IF-2)
_____________________
Bir tümör birden fazla hormon üretebilir ve klinik tablo karışabilir.
Ektopik üretilen hormonların yapıları farklı olabileceğinden klinik tablo
tamamlanmamış olabilir, belirti ve bulgular silik olabilir.
Tümör tanısı konmadan, tümörün kendisi belirti vermeden
paraneoplastik sendrom ortaya çıkabilir.

09.12.21 85
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK CUSHİNG SENDROMU I

Ektopik üretilen -ACTH (Adrenokortikotropik hormon)


-POMC (Proopiomelanocortin)
-CRF (Kortikotropik releasing faktör)
-MSH (Melanosit stimüle edici hormon)
-Big-ACTH (Bir prohormon)
bu hormonlar klinik tablonun nedenini oluşturur.
-Aydede yüzü
-Gövde yağlanması ve -Ense kalınlığı
-Diabetes mellitus ve -Hipertansiyon
-Osteoporoz
-Stria rubra ve -Hirsutizm
Vakaların %50’ de semptom bulunmaz

09.12.21 86
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK CUSHİNG SENDROMU II-TANI

Cushingoid yapı
Glukoz toleransı bozuk
Kan şekeri yüksek
Ödem var
Hipertansiyon
Hiperpigmentasyon
Adale zayıflığı
AYIRICI TANI
-Deksametazon supresyon testi negatif
-Günlük sirkadiyen ritmin olmaması

09.12.21 87
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK CUSHİNG SENDROMU III

Ektopik hormon üreten tümörler


-Akciğer ca.(Özellikle küçük hücreli akciğer kanseri
(%22)
-Timoma
-Pankreas ca.
-Troid ca.
-Sürrenal kökenli tümörler
>>>ölçülen ACTH düzeyi ile semptomlar paralellik
göstermeyebilir.

09.12.21 88
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
HİPERTROFİK OSTEOARTROPATİ

-Kronik iltihabi akciğer ve karaciğer hastalıkları


-Akciğer tümörleri
-Plevral mezotelyoma
>>>Vazoaktif doku hormanları<<<
erken dönemde dahi çıkabilir.
>tümör rezeke edilirse reversibldır.
Çomak parmak
Ağrılı eklem ödemleri
Yumuşak doku ödemleri
Kemik ağrıları
Tedaviye dirençli periferik ödem

09.12.21 89
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
UYGUNSUZ ADH SENDROMU I

Aşırı ADH üretilmesine bağlı su tutulması


(SU İNTOKSİKASYONU)
Hipervolemi
-Akciğer kanseri
-Pankreas kanseri
-M. Melanom
-Beyin tümörleri
Baş ağrısı- baş dönmesi
Bulantı-kusma
Oryantasyon bozukluğu
Epileptik nöbetler, koma

09.12.21 90
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
UYGUNSUZ ADH SENDROMU II

Serum:
-Hiponatremi
-Hipokloremi
-Hipoosmolarite (<270 mosmol/l)
-Aldosteron sekresyonu azalır
-ADH seviyesi yüksek
Hipervolemi
İdrar:
-Hipernatriüri
-Hiperosmolarite (>700 mosmol/l)
Sodyum filtrasyonu artar
 Böbrek ve adrenal fonksiyonlar: N
>Tümörün metastatik döneminde çıkar
 Prognoz kötü

09.12.21 91
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
UYGUNSUZ ADH SENDROMU III

Ayırıcı Tanı: -Tbc


-Santral sinir sistemi basısı
-Akut intermittan porfiria
TEDAVİ:___________________________________________
-Tümör rezeksiyonu
-Kemoterapi/Radyoterapi
-Su kısıtlaması (ağır susuzluk hissi)
-Lithium tuzu verilmesi
-Demeclocyclin verilmesi
NOT: Vinkristin,
Siklofosfamid,
Morfin ile Clofibrat,
Sülfonilüre grubu ilaçlar ve
Barbiturat bu sendroma yol açabilir.

09.12.21 92
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK HİPERKALSEMİ I

TÜMÖRLER

* Multipl myelom
* Akciğer ca.
* Böbrek tm.
* Over ca.
* Pankreas ca.
* Diğer kemik metastazı yapan tümörler

09.12.21 93
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK HİPERKALSEMİ II

KLİNİK:
-Poliüri
-Polidipsi
-Dehidratasyon
-Kusma
-İleus
 EKG: QT kısalması
-Adinami, hiporefleksi
-Hafıza kaybı, koma

09.12.21 94
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK HİPERKALSEMİ III
AYIRICI TANI

-Primer/tersiyer hiperparatroidizm
-Hipertroidi
-Sarkoidoz
-Vitamin D intoksikasyonu
-Süt-alkali sendromu
-Addison hastalığı
-Tümörün kemik metastazları
-Multipl myelom

09.12.21 95
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
PARANEOPLASTİK HİPERKALSEMİ IV
NEDEN VE TEDAVİ

Ektopik üretilen:
* Parathormon
* Parathormon benzeri maddeler
* TGF-alfa, TGF-beta
* PGE2
* Kolekalsiferol
* IL-1 (Osteoklastik aktiviteyi artırır)
TEDAVİ:
Tümör rezeksiyonu
Medikal tedavi

09.12.21 96
AKCİĞER KANSERİNDE GÖRÜLEN
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
Sistemik:
-Anoreksi, kaşeksi
-Dermatomyozit, polimyozit
-Çomak parmak
-Hipertrofik pulmoner osteoartropati
Dermatolojik:
-Akantozis nigrikans
-Diffüz hiperpigmentasyon
-Eritema multiforme
-Prirutus, ürtiker

09.12.21 97
AKCİĞER KANSERİNDE GÖRÜLEN
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
Renal:
-Glomerulonefrit
-Nefrotik sendrom
Hematolojik:
-Anemi ve -Polisitemi
-Eozinofili
-Lökoeritroblastik kan tablosu
-Trombositopenik purpura
-Koagülopati ve -Tromboemboli

09.12.21 98
AKCİĞER KANSERİNDE GÖRÜLEN
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR

Nörolojik:
-Lambert-Eaton sendromu
-Periferik nöropati
-Visseral nöropati
-Serebral ensefalopati
-Görme kaybı
-Nekrozitan myelopati
-Polinöropati

09.12.21 99
AKCİĞER KANSERİNDE GÖRÜLEN
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR
Endokrinolojik:

-Cushing sendromu
-Jinekomasti
-Galaktore
-Hipertansiyon
-Akromegali
-Hipertroidi
-Karsinoid sendrom

09.12.21 100
AKCİĞER KANSERİNDE GÖRÜLEN
PARANEOPLASTİK SENDROMLAR

(devam)
-Hiperkalsemi
-Hiponatremi
-Hiperglisemi
-Hipoglisemi
-Hipofosfatemi
-Hipoürisemi
-Uygunsuz ADH sendromu

09.12.21 101
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ

A- ONKOLOJİK AĞRI

B- GENEL DESTEK TEDAVİSİ

09.12.21 102
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK
AĞRI
• Ağrı önemli bir semptomdur.
• Ağrı, hastanın yaşam kalitesini bozar.
• Ağrı, başka sorunlara yol açan bir
faktördür: -iştah kaybı,
• -beslenme sorunu ve kilo kaybı,
• -uyku bozukluğu,
• -kendi şahsi işini yapamama ve başkasına
bağımlı olma,
09.12.21 103
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• -bulantının artması,
• -hastanın kendini iyi hissetmemesi,
• -hastanın düzelemeyeceğini düşünmesi,
• -intihar düşünce ve girişimleri gibi.
• * Ağrı, metastatik olmayan dönemde %15,
metastatik evrede %33,
• terminal dönemde %60-90 oranında görülür.
• * Kanser hastalarının %50-80’inde hastalığın her
hangi bir döneminde kronik ağrı vardır.

09.12.21 104
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI

• Ağrı hastayı etkileyen ve yaşam kalitesini kısıtlayan


bir komplikasyondur.
• Ağrı nedeniyle analjezik kullanımı had safhaya çıkar.
• Hastaların %25’i ağrısı hafifletilemeden kaybedilir.
• Tümörlü hasta ağrı ile yaşamamalıdır.
• Ağrı mümkün olan en kısa sürede ortadan
kaldırılmalıdır.
• Bunun için öncelikle ağrının nedeni araştırılmalıdır.

09.12.21 105
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• AĞRININ ÖZELLİKLERİ :
• -Ağrının yeri ve muhtemel nedeni (karın, barsak
obstrüksiyonu gibi),
• -Ağrının süresi (kısa süreli, bir-iki saat süren,
devamlı, gün boyu, gece, günlerce süren gibi),
• -Ağrı ile birlikte bulunan diğer semptomlar
(bulantı, kusma, daire, ateş, çarpıntı, terleme,
iştahsızlık, uykusuzluk gibi),
• -Ağrıyı artıran faktörler (hareket, duruş, ısı, yemek
yeme gibi),

09.12.21 106
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• AĞRININ ÖZELLİKLERİ – 2:
• -Ağrının zamanlaması (gece, gündüz, yemekten
sonra, aç karna, sırt üstü yatınca),
• -Ağrının karakteri (yanıcı, kesici, vurucu, künt,
delici, kuşak tarzı, uyutmayan, kola veya sırta
yayılan ağrı gibi),
• -Ağrının non-steroid analjeziklere cevap verip
vermemesi gibi özellikleri belirlenmelidir.

09.12.21 107
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• AĞRI OLUŞUMU :
• Ağrının nasıl ortaya çıktığı sorusunu sormak, başarılı bir
tedavi yapabilmek için şarttır.
• Ağrı, belirli rezeptörlerin (örnek: Nozizeptör) irritasyonu
sonucu ortaya çıkar.
• Ağrının %75’i nozizeptör etkileşimi ile olur.
• Nozizeptörler, çoğunlukla kemik ve yumuşak dokuda
bulunur.
• Sinir tutulumu, basısı veya irritasyonu ağrıya neden olur.
• Sinir kökü, plexus veya periferik sinirler etkilenmiş
olabilir.

09.12.21 108
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI

• Bununla ilgili fiziksel bulgular vardır.


• Aferent sinir tutulumu ağrı nedeni olabilir.
• Aferent sinirlerin ağrısı tipik olarak vücut periferine projekte edilerek
algılanır (Dermatomlar).

• Deaferensiyasyon ağrısında, aferent sinirlerin merkezi sinir sitemine


ilettiği ağrı baskılayıcı faktörlerin ortadan kalkması (belirli sinir
iletimleri zaafa uğrar) ile ortaya çıkar.
• Herpes zoster ağrısı, deaferensiyasyon ağrısına tipik bir örnektir.
• Herpes zoster, hipostezi bölgesinde acı veren bir ağrıya yol açar.

• Parankimatöz organ ve içi boş organ tutulumları da ağrıya yol açar.

09.12.21 109
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TÜMÖR AĞRI NEDENLERİ :
• >%80 tümöre bağlı,
• %15-20 tedaviye bağlı,
• %10 tümör ve tedavisinden bağımsız.

09.12.21 110
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• AĞRI TİPLERİ :
• a)Akut ağrı:
• Akut ağrıda çoğunlukla objektif fiziksel değişikler vardır
ve otonom sinir sistemi aktive olur.
• Bu durumda hastanın şikayet ettiği subjektif semptomlara
karşı tedavi eden hekim hastada objektif bulular
saptayabilir.
• Hekimin objektive edebildiği bulgular:
• -karın ağrısında rebaund ve karın duvarı hassasiyeti
pozitifliği,
• -kemik ağrısında perküzyon pozitifliği,

09.12.21 111
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• -nabız sayısının artması,
• -kan basıncının artması,
• -ter boşanması,
• -kot metastazında derin nefes almada ağrı,
• -ağrı olan bölgede saptanan şişlik gibi.
• Akut ağrıda, sebep olan mekanizma bilinir ve bu
patolojik durum ortadan kaldırılınca (operasyon,
radyoterapi gibi) ağrı iyileşir.
• Nedene yönelik tedavi seçilecek yöntemdir ve
başarı getirir.

09.12.21 112
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• b)Kronik ağrı:
• Kanser hastalarının %10 kadarında görülür.
• Kronik ağrı haftalar ve aylardır var olan bir patolojik durumdur.
• Acı çekilmesi, ağrının dinmemesi karakteristiktir.
• Otonom sinir sistemi bu duruma adapte olmuştur ve bulgu vermez.
• Subjektif semptomları objektive eden fiziksel bulgular yoktur.
• Kronik ağrı psikoljik ve sosyal değişikliklere yol açmıştır.
• Hayat tarzı değişmiştir.
• Kronik ağrıda nedene yönelik tedavi yetersiz kalır.
• Değişik tedavi denemelerinin başarısızlığı anamnezde tipiktir.
• Kronik ağrıyı başarı ile tedavi edebilmek için onun yol açtığı
psikolojik ve sosyal etkileri de ortadan kaldırmak gerekir.

09.12.21 113
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• AĞRININ SINIFLAMASI :
• 1-Nozizeptiv ağrı:
• (Kemik ağrısı, yumuşak doku ağrısı),
• 2-Nöropatik ağrı:
• (Sinir basısı, sinir zedelenmesine bağlı ağrı),
• 3-Visseral ağrı:
• (İçi boş organların gerilimi, tıkanması, mukoza ve duvar
tutulumuna bağlı ağrı),
• 4-Deaferensiyasyon ağrısı:
• (Tümörün sinir infiltrasyonu ile ortaya çıkar).

09.12.21 114
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• AĞRININ TÜRÜ :
• Ağrının türü mümkünse belirlenmeye çalışılmalıdır.
• NOZİZEPTİF AĞRI
• Kemik, yumuşak doku ağrıları nozizeptif ağrı türündendir.
• Lokalizasyonu iyi, fakat künt ve delici tarzda bir ağrıdır.
• VİSSERAL AĞRI
• İç organların ağrısı bu türden bir ağrıdır.
• Derinde hissedilen, basınçla birlikte olan bir ağrıdır.
• Dermatomla seyri mümkündür.

09.12.21 115
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• KOLİKLER
• İçi boş organların ağrısıdır.
• Kolik tarzında ağrı, kramplarla seyreder.
• NÖROPATİK AĞRI
• Tümörün sinir invazyonunda veya basısında
görülür.
• Kalıcı özellikte ve vurucu karakterinde bir ağrıdır.
• Beraberinde parastezi, disastezi olabilir.
• Yanıcı özellikte ve sıcak basması ile birlikte
olabilir.

09.12.21 116
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• PSİKOSOMATİK AĞRI
• Tüm vücut ağrısı şeklinde ifade edilir.
• Ağrı yer değiştirir ve lokalize edilemez.
• Ağlatıcı ve “yok edici” olarak vasıflandırılan bir ağrıdır.
• SEMPATİK AĞRI
• Isıyı yanlış algılayan bir ağrıdır.
• Yanıcı tarzda, sıcak basması ile birlikte olabilen bir
ağrıdır.
• Ağrı vücut hareketlerinden bağımsızdır.
• Son dönemlerde ciltte trofik bozukluklar ortaya çıkabilir.

09.12.21 117
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TANI :
• Ağrı durumunda aşağıdaki parametreler dikkate alınır:
• İntensite: Vizüel analog skala ile değerlendirilir.
• Lokalizasyon: Ağrı yeri, segmenti ve yayılım şeması.
• Kalite özelliği: Yanıcı, batıcı, delici, künt, kolik tarzı gibi.
Gelişim: Süresi, ritmi, frekuensi kaydedilir.
• İlgili sistemler: Kemik, yumuşak doku, deri, karın, baş,
gövde, sırt gibi.
• Etiyoloji: Harekete bağımlı ortaya çıkışı, ısı ile artışı,
istirahatte azalması, yürüme ile geçmesi, öne eğilince
hafiflemesi gibi.

09.12.21 118
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• ÖZEL AĞRI TİPLERİ (2):
• 1-Kemik ağrısı:
• Ağrı patofizyolojisi:
• Nozizeptöre tümörün veya metastazın basısı  Nozizeptiv
ağrı
• İnflamasyon, prostaglandin E, bradikinin, madde P, potasyum,
pH değerleri ile ortaya konabilir.
• Ağrı karakteristiği:
• İyi lokalize edilir.
• Kalitesi, batıcı ve delici özelliktedir.
• Palpasyon ve perküzyon ile ağrı artar ve lokalize edilir.
• Ağrı hareketle ve zorlayınca artar, istirahatte azalır.

09.12.21 119
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• ÖZEL TANI
• Laboratuar: İnflamasyon bulguları, alkalen fosfataz artışı, kalsiyum artışı gibi.
• Görüntüleme yöntemleri: Direkt grafi, kemik sintigrafisi, BT.
• Özel tedavi: lokal tedavi ameliyat, radyoterapidir.
• WHO’ya göre medikal tedavi:
  non-steroidal antiflogistikler etkilidir :
• -diklofenak: Voltaren® 50-100 mg oral 8 saat ara ile (maksimal 200 mg),
• -ibuprofen: Profen fort® 200-800 mg 4-12 saat ara ileoral (maksimal 1600 mg),
• -metamizol: Novalgin® 500-1000 mg 4-6 saat ara ile oral (maksimal 5 gr),
• -parasetamol: Parol® 500-1000 mg 4-6 saat ara ile oral (maksimal 5 gr),
• -asetilsalisilik asit (ASS): Aspirin® 500-1000 mg 4-6 saat ara ile oral (mak. 5 gr),
  Adjuvan steroidal tedavi:
• -dekzametazon: Dekort® (tümör ödemi çözülür).
  Bifosfonatlar:
• -pamidronat: Aredia®, ve diğerleri

09.12.21 120
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• 2-Yumuşak doku ağrısı:
• Ağrı patofizyolojisi:
• Nozizeptöre tümörün veya metastazın basısı  Nozizeptiv ağrı
• İnflamasyon, prostaglandin E, bradikinin, madde P, potasyum, pH değerleri ile ortaya konabilir.
• Ağrı karakteristiği:
• Kalitesi, batıcı ve delici özelliktedir.
• Çoğunlukla lokal inflamasyon bulguları vardır.
• Bası ile ağrı ortaya çıkar ve iyi lokalize olur.
• Kızarma, şişlik vardır.
• Özel tanı:
• Laboratuar: İnflamasyon bulguları vardır.
• Görüntüleme yöntemleri: BT ve özellikle MR tümörü gösterir ve lokalize eder.
• MR ile komşu doku ve organ ilişkileri iyi saptanır.
• Özel tedavi: Lokal cerrahi ve radyoterapidir.
• WHO’ya göre medikal tedavi yapılır.
• Fiziksel tedavi denenebilir.
• Kas gevşeticiler yararlı olur.

09.12.21 121
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• 3-Nöropatik ağrı:
• Ağrı patofizyolojisi: Aferenslerde ağrı özel kodlanır. Ağrı eşiği spinal iletide
düşer.
• Ağrı karakteristiği: Kalitesi, yanıcı, vurucu, batıcı ve spontan bir ağrıdır.
• Hiperalgezi ve allodiin ile birliktedir. Harekete bağlı değildir.
• Nörolojik defisitlerle birlikte olabilir.
• Özel tanı:
• Özel bir laboratuar bulgusu yoktur.
• BT ve MR’da sinir ve plexus basısı/invazyonu gösterilir.
• Özel tedavi: Lokal radyoterapidir.
• Erken invazyonda ganglioner opiat anestezisi yararlıdır.
• Sistemik tedavi: Başarılı değildir.
• Adjuvan: Karbamazepin: Tegrotol®,
• Amitriptilin: Laroxyl®, Saroten®,
• Dekzametazon: Dekort®.

09.12.21 122
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• 4-Visseral ağrı:
• Ağrı patofizyolojisi:
• Mekanik veya kimyasal nozizeptörlerin etkilenmesi ile ağrı ortaya çıkar.
• Aferent sinirler ve sempatik sinirler birlikte etkilenir.
• Spinal konvergenz olup dermatomlardaki somatik aferenzlerin etkilenmesi.
• Ağrı karakteristiği:
• Künt bir ağrıdır.
• Kötü lokalize edilir.
• Hareketle ağrı azalır.
• İçi boş organa bağlı ağrıda kramp-kolik tarzında ağrı olur.
• Vücut periferine Head Dermatom zonları çerçevesinde projeksiyon vardır.

09.12.21 123
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Özel tanı:
• Basının klinik bulguları,
• Bozulmuş peristaltizm, organ obstrüksiyonu, subileus, ileus,
• Laboratuar: İnflamasyon bulguları olabilir.
• Görüntüleme yöntemleri: USG, BT ve MR’da tümör invazyonu bulguları görülür.
• Özel tedavi:
• İleusta cerrahi palyatif girişim yapılır.
• Ganglium blokaji (Pankreas kanserinde ganglion zöliakum bloke edilir).
• Sistemik tedavi WHO’ya göre yapılır.
• Adjuvan:
• Amitriptilin: Saroten®,
• Kolik ağrılarda metamizol: Novalgin®,
• Butyl-scopolamin: Buscopan® 10 mg her 6-8 saate bir oral verilir.

09.12.21 124
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TEDAVİ :
• Ağrı tedavi prensipleri aşağıya çıkarılmıştır:
• *Ağrı çıkmasını beklemeden belirlenmiş saatlerde
ilacın alınması önemlidir.
• *Kişiye özel doz belirlenmesi şarttır.
• *Hasta hiç ağrı hissetmeyecek şekilde yeterli doz
verilmelidir.
• *Mümkünse oral ilaç uygulaması tercih edilir .
• *Yan etkiye karşı profilaksi kaçınılmazdır (bulantı
ve kabızlık profilaksisi gibi).

09.12.21 125
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• *Belli dönemlerde ağrı şiddeti ve karakteri tekrar
belirlenir.
• *Tedavi etkinliği belli aralıklarla gözden geçirilir.
• *Lüzumu halinde parenteral uygulama (yutma
zorluğu, bulantı ve kusma hali, ishal gibi)
• *Ayrıca transdermal, subkütan, epidural,
intratekal, intraventriküler, çöliak ganglion
blokajı, tutulan sinirin uyuşturulması,
intralezyoner uygulamalar yapılabilir.

09.12.21 126
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• WHO’ya göre basamak tedavisi :
• Basamak I: Non-steroidal anti-
inflamatuarlar (anti-flogistikler) +
Adjuvanlar
• Basamak II: Hafif opiodlar + Adjuvanlar
• Basamak III: Kuvvetli opiodlar +
Adjuvanlar
• Basamak IV: İnvaziv yöntemler
09.12.21 127
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Basamak I: Non-steroidal anti-inflamatuarlar:
• Etki: Prostaglandin sentez inhibisyonu,
• Spinal ve periferik analjezi,
• Kısmen antiflogistik, kısmen spasmolitik (metamizol
ve butyl-scopolamin gibi) etkilidir.
• Hepatik ve renal elimine olur.
• Yan etki: Ülserojen, trombosit agregasyon inhibitörü (ASS
gibi), ateş düşürücü (infeksiyonu maskeleyebilir),
hepatotoksik (parasetamol), nefrotoksik (diklofenak,
ibuprofen) sitopenik olabilirler.
• Mide korunur (H2-blokürleri ile)-özellikle adjuvan steroid
verilirse ülser riski çok yüksektir

09.12.21 128
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TABLO 1: WHO ‘ NUN BASAMAK TEDAVİSİ
• Analjezikler Doz (mg) Doz aralığı (saat) Azami doz (mg)
• Birinci basamak
• Parasetamol 500-1000 4-6 6000
• Diklofenak 25-50 4-8 200-300
• Diklofenak retard 100 8-12 200-300
• Ibuprofen 300-400 4-8 2400
• Metamizol 500-1000 4-6 6000
• Asetilsalisilik asit 2000 4-6 6000

09.12.21 129
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• İkinci basamak

• Parasetamol + Kodein 1-2 tablet 4-6 12 tablet


• Diklofenak + Kodein fosfat 1-2 tablet 6-8 5 tablet
• Dihidrokodein retard 60-120 8-12 240
• Tramadol 50-100 2-4 600
• Tramadol retard 100 8-12 600
• Dekstropropoksifen 150 8-12 600
• Tilidin + Nalokson 50-100 2-4 400

09.12.21 130
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Üçüncü basamak
• Buprenorfin 1-3 tablet 6-8 20 tablet
• Morfin sulfat retard 10-200 8-12 yok
• MST 30 (başlangıç) 8-12 2000

• Dördüncü basamak
• Basamak 3 ‘ün sürekli verilmesi (Örnek: infüzyon
pompası ile, transdermal uygulama ile)
• Not: Bu analjeziklere her basamakta periferik veya santral
etkili adjuvan (nöroleptik gibi) tedaviler eklenebilir.

09.12.21 131
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Basamak II: Hafif opioidler:
• Etki: Morfin rezeptörü üzerinden etkilidirler.
• µ-agonistleri olarak etkili olur.
• Etki derecesi: Morfin=1, dihidrokodin=0.3,
dekstropropoksifen=0.07’dir.
• Hepatik metabolize olur.
• Yan etki:
• Doza bağlı:Kabızlık, bulantı-kusma, ürtiker, miozis, kan
basıncında düşme, bradikardi, idrar retensiyonu, sedasyon,
tremor, halüsinasyon, solunum depresyonu.

09.12.21 132
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TABLO 2: HAFİF OPİOİD TEDAVİSİ
• ETKEN MADDE- İLAÇ DOZ- ETKİ SÜRESİ
–UYGULAMA- MAKSİMAL DOZ
• Kodein 30-130 mg 4 saat oral 240 mg
Dihidrokodin 60-120 mg 8 saat oral 360 mg
Dekstropropoksifen 150-300 mg 8-12 saat 600 mg
PentazocinFortral25-50 mg4-6 saat oral
• Tilidin +Naloxon 50-100 mg4-6 saat 400 mg
Tramadol 50-100 mg 8 saat oral 600 mg

09.12.21 133
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Basamak III: Kuvvetli opioidler:
• Etki: Morfin rezeptörü üzerinden etkilidirler.
• µ-agonistleri olarak etkili olur.
• Etki derecesi: Morfin=1, buprenorfin=20, fentanil=100’dür.
• Hepatik metabolize olur.
• Yan etki:
• Doza bağlı:Kabızlık, bulantı-kusma, ürtiker, miozis, kan basıncında
düşme, bradikardi, idrar retensiyonu, sedasyon, tremor, halüsinasyon,
solunum depresyonu.
• Antidot: Doz aşımı ve solunum depresyonunda kullanılır.
• Naloxon 0.4 mg iv, 3-5 dakika ara ile tekrarlanır (solunum uzun süre
stabil hale gelene kadar).

09.12.21 134
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TABLO3: KUVVETLİ OPİOİDLER
• ETKEN MADDEİLAÇ DOZ ETKİ
SÜRESİUYGULAMAMAKSİMAL DOZ /Gün
• Morfin sulfat retardMST,Vendal >10 mg8-12 saat oral
-Sınır yok
• Buprenorfin Temgesic >0.2 mg4-8 saat oral 3.5 mg
• Morfin hidroklorür MSI, Morfin hidroklorid 2 mg/saat 4
saat iv,im -Ağrı kesilene kadar
• Petidin Dolantin, Aldolan 5-150 mg 8-12 saat i.m. -Ağrı
kesilene kadar
• Fentanil Durogesic 20-100 mg 72 saat transdermal 600 mg
Levometadon L-Polamidon 2.5-5 mg 6-8 saat

09.12.21 135
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TABLO 4: ADJUVAN ANALJEZİK TEDAVİ
• ETKEN MADDE- İLAÇ -DOZ -İNDİKASYON
• Amitriptilin Saroten25-75 mg/gün Nöropatik ağrı
• Karbamazepin Tegretol600-1200 mg/gün Nöropatik ağrı
• Dekzametazon Dekort3-6 x 4-8 mg/gün KİBAS, sinir
basısı, kemik metastazı
• Pamidronat Aredia 30-90 mg iv/3-4 hafta kemik metastazı
  Adjuvan tedavi olarak psikofarmaka kullanılabilir ve
bir çok hastada gereklidir.

09.12.21 136
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
Sedatif etkili nöroleptikler:
• Oxazepam: Adrumbran®,
• Prometazin: Atosil®,
• Levomepromazin: Neurocil®,
• Antidepressiv etkili psikofarmaka:
• Amitritilin: Laroxyl®, Saroten®,
• Klomipramin: Anafranil®,
• Imipramin: Tofranil®.

09.12.21 137
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Basamak IV: İnvaziv yöntemler:
• 1-Operasyon,
• 2-Anestetik yöntemler.

• Cerrahi yöntemler:
• Ameliyat ile sinir basısı ortadan kaldırılabilir.
• Genel cerrahlar obstrüksiyonu bertaraf ederek ağrı nedenini ortadan
kaldırır.
• Ortopedik yöntemlerle kemik kırıkları stabilize edilir.
• Beyin cerrahları vertebra çökmesini ortadan kaldırıp hastayı mobilize
edebilir.
• Kordotomi, uygun indikasyonda %90 başarılı bir yöntemdir.

09.12.21 138
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• Anestetik yöntemler:
• Sempatik blokaj,
• Çöliak blokajı,
• Epidural kateter yolu ile analjezik ve morfin
uygulaması,
• Kateter ile plexus blokajı,
• Ventriküle kateter yerleştirerek santral ağrı
kontrolü.
09.12.21 139
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• ADJUVAN TEDAVİ:
• Reaktif depresyonun birlikte olduğu ağrı:
• -Antidepressif tedavi: Tofranil 1 x 25 mg tbl , gerektiğinde 3 x 25 mg
veya 1 x 75 mg,
• Ludiomil 3 x 25 mg tbl
• Halloperidol (Haldol) 3 x 0.5 mg veya 3 x 1 mg,
• Laroxil 1 x 10 mg tbl, gerektiğinde 3 x 10 mg
veya 1 x 25 mg,
• Diğer antidepresanlar (Psikiatrinin önerisi
doğrultusunda).
• -Sinir basısının neden olduğu ağrı: Medikal antiödem tedavisi
(Dekzametazon 4 x 0.75 mg tbl, veya 4 x 4 mg ampül i.v. )

09.12.21 140
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• -Beyin ödemine bağlı baş ağrısı: Medikal antiödem
tedavisi ve kraniyal radyoterapi.
• -Kemik ağrısı: Non-steroid analjezikler, bifosfanatlar,
radyoterapi ve ortopedik girişimler.
• -Aralıklı sokucu tarzda ağrı: Antiepileptikler (Örnek:
Tegretol 2 x 200 mg, gereğinde 4 x 200 mg).
• -Spastik, kramp tarzı ağrı: Adale gevşetici tbl veya ampul
verilmesi (Örnek: Baklofen 3 x 5 mg veya
• 3 x 25 mg tbl).
• -Visseral ağrı: Spazm çözücü ajanlar (Doladamon P
tbl/ampul veya Buscopan tbl gibi).
• -Tek taraflı ekstremite ağrısı: Kordotomi.

09.12.21 141
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• DİĞER TEDAVİ YÖNTEMLERİ :
• a)Beyin cerrahisi: Radikotomi, rizotomi, açık kordotomi
(anterolateral ve spinotalamik), perkütan kordotomi,
komissorotomi ve beyin ventriküllerine analjezik
uygulaması için kateter yerleştirilmesi gibi,
• b)Sempatik blokaj (Girişimsel Radyoloji),
• c)Pleksus çöliakusun blokajı,
• d)Sinir blokajları,
• e)Evde analjezik uygulamasının organize edilmesi,
• f)Psikolojik tedavi (hasta ve yakınlarının).

09.12.21 142
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - ONKOLOJİK AĞRI
• TEDAVİ BAŞARISIZLIĞI :
• -Yetersiz doz,
• -İkinci basamakta opoidlerin gereğinden yüksek dozda
verilmesi,
• -İki kuvvetli opoidin kombinasyonu
• (Örnek: Morfin ile parsiyel morfin antagonisti bir ajanın
• kombine edilmesi,
• -Ağrı analizinin yetersiz yapılması sonucu uygunsuz ağrı
tedavisi girişimi.

09.12.21 143
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ – GENEL DESTEK TEDAVİSİ
• BESLENME:
• * Parenteral,
• * Nazogastrik sonda,
• * Gastrostomi,
• * Enterostomi,
• * Total parenteral besleme (TPN)

09.12.21 144
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - GENEL DESTEK TEDAVİSİ
• KAN TRANSFÜZYONU
• * Tam kan,
• * Eritrosit süspansiyonu,
• * Trombosit süspansiyonu,
• * Demir replasmanı,
• * Eritropoetin tedavisi.

09.12.21 145
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - GENEL DESTEK TEDAVİSİ
• PSİKOLOJİK SORUNLAR:
• * Uyku bozukluğu,
• * Anksiyete,
• * Depresyon,
• * Deliriyum,
• * İntihar düşüncesi.

09.12.21 146
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - GENEL DESTEK TEDAVİSİ
• MUKOZİT:
• * Profilaksi,
• * Tedavi.
• Ağız ve Diş bakımı
• Gargara
• Lokal anastetikler
 RT ve KT

09.12.21 147
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - GENEL DESTEK TEDAVİSİ
• DİARE:
 Kemoterapi
 Radyoterapi
• Diet
• Parenteral besleme
• Loperamid
• Antibiyotik

09.12.21 148
KANSER HASTASINDA DESTEK
TEDAVİSİ - GENEL DESTEK TEDAVİSİ
• OBSTRÜKSİYON:
• * Cerrahi tedavi
• * Dekompresyon (NG-sondası)
• * Rektal lavman

09.12.21 149
SCOTTISH INTERCOLLEGIATE
GUIDELINES NETWORK (SIGN)
tarafından yapılan bilimsel kanıtların kalite sınıflaması (quality of
evidence)
DÜZEY BİLİMSEL KANIT TİPİ____________
Ia Randomize kontrollü çalışmaların meta-analizi
Ib En az bir randomize kontrollü çalışma
II a En az bir iyi dizayn edilmiş randomize olmayan kontrollü çalışma
II b En az bir eksperimental çalışma
III İyi dizayn edilmiş deneysel olmayan deskriptif çalışma
( mukayese çalışmaları, korelasyon çalışmaları, kohort, vaka takdimleri)
IV ( I-III düzeyinde bilimsel kanıt yoksa) uzman komite raporları, saygın
otörlerin deneyimlerine dayalı görüşleri

09.12.21 150

You might also like