YAPI STATİĞİ II

(Hiperstatik Sistemler)

Yrd. Doç. Dr. Selçuk KAÇIN

Yapı Sistemleri:

•İzostatik (Statikçe Belirli) Sistemler :

Bir sistemin tüm kesit tesirlerini (iç kuvvetlerini) ve mesnet
reaksiyonlarını denge denklemleri yardımıyla hesaplayabiliyorsak
sistem izostatiktir.
Yapı Sistemleri:
İzostatik (Statikçe Belirli) Sistemler :
Yapı Sistemleri:

•Hiperstatik (Statikçe Belirsiz) Sistemler :

Bir sistemin tüm kesit tesirlerini (iç kuvvetlerini) ve mesnet

reaksiyonları denge denklemleri yardımıyla hesaplanamıyorsa
sistem hiperstatiktir.
Yapı Sistemleri:

•Hiperstatik Sistemlerin Çözümü için :

* Denge Denklemleri
* Geometrik uygunluk şartları
* Bünye Denklemleri (Gerilmeler ve
Deformasyonlar arasındaki ilişkiler)
Hiperstatik Sistemlerde Kesit tesiri oluşturan etkiler

* Dış yükler

* Mesnet çökmesi

* Sıcaklık değişimi
Hiperstatik Sistemlerde Çözüm Yöntemleri

Kuvvet Metodu
Deplasman Metodu

Deplasman Metodları
Açı Metodu
Cross (Moment Dağıtma) Metodu
Rijitlik Matrisi Metodu
Hiperstatik Sistemler :

Dolu gövdeli sistemlerin hiperstatiklik derecesi iki gruba ayrılır.

1) Dıştan hiperstatiklik : Yapıda hesaplanamayan mesnet

reaksiyonu sayısına eşittir.

Mesnet reaksiyon sayısı (r) ise

r-3 (dıştan hiperstatiklik derecesi)

 8t 5 t/m
2 t/m

20 t
I I I I

12 m I I 15 m
I

18 m 12 m
15 m 12 m 8m
2) İçten Hiperstatiklik : Yapıda hesaplanamayan iç kuvvet sayısı
ile ilglidir.

Dolu gövdeli sistemlerde

n = 3*m + r - 3j denklemiyle bulunur.

n: Hiperstatiklik derecesi
m: Eleman Sayısı
r : Mesnet reaksiyonları sayısı
j : Düğüm noktası sayısı
 Düğüm noktası sayısı (j): 6
Mesnet reaksiyonu sayısı (r) : 3
Eleman sayısı (m): 6
Hiperstatiklik derecesi
n : 3*m+r-3j
n : 3*6 + 3 – 3*6 = 30 hiperstatik

Sistem dıştan izostatik ancak içten hiperstatiktir. Yani sistemin tüm

mesnet reaksiyonları hesaplanabilir ancak tüm çubuk kuvvetleri
bulunamaz.
 Düğüm noktası sayısı (j) : 9
Mesnet reaksiyonu sayısı (r) : 6
Eleman sayısı (m) : 10
Hiperstatiklik derecesi
n : 3*m+r-3j
n : 3*10 + 6 – 3*9 = 90 hiperstatik

Sistem 90 hiperstatiktir. Mesnet reaksiyonları incelendiğinde

sistemin Dıştan 30 hiperstatik olduğu görülür. Yani sistem
İçten 60 hiperstatiktir
 Mafsal olması durumunda
Eğer mafsal eleman üzerinde ise
hiperstatiklik derecesi 1 azaltılır.

Eğer mafsal düğümde ise

düğümde birleşen eleman
sayısının 1 eksiği kadar
hiperstatiklik derecesi azaltılır.

Düğümde 3 eleman birleşiyor

3-1=2 derece azaltılır.
 KUVVET METODU

Düzlem Hiperstatik sistemlerin sabit yükler,sıcaklık

değişimi ve mesnet çökmesi gibi dış etkilerlerden dolayı oluşan
kesit tesirleri ve yer değiştirmelerini bulmaya yarayan virtuel iş
ilkesine dayalı çözüm yöntemidir.

Kuvvet metodu ile çözüm yapılırken yapılacak ilk iş

izostatik esas sistemin seçilmesidir.

İzostatik esas sistem, hiperstatik sistemde hiperstatiklik

derecesi kadar bilinmeyenin belirlenmesi ile elde edilir. Hiperstatik
sistemde hangi bilinmeyenlerin hesaplanacağı belirlenerek sistem
izostatik hale getirilir.
İzostatik Esas Sistem: Hiperstatik sistem izostatik hale getirilir. Bunu
yaparken ya sisteme mafsal yerleştirilir yada mesnetlerdeki
serbestlikler arttırılır. İzostatik esas sitem seçilirken hangi sistemi daha
kolay çözebileceğimizi düşünüyorsak o sistemi seçebiliriz. Bir
hiperstatik sistemin pek çok izostatik esas sistemi vardır.

Mafsal eklenmesi durumunda mafsalın her iki yanına

bilinmeyen olarak moment yazılır.

Mesnetlenme durumunun değiştirilmesi durumunda ise hangi

yönde serbestlik arttırılırsa o yönde yönde bilinmeyen kuvvet veya
moment yazılır.
 1. Dereceden hiperstatik sistem

İzostatik Esas Sistem

X1

X1 X1

İzostatik esas sistem belirlenirken mesnetlenme durumu izostatik hale getirilir bu arada
serbest bırakılan her mesnet reaksiyonu için bir bilinmeyen yazılır veya sisteme mafsal
yerleştirilerek mafsalın olduğu yerde bilinmeyen olarak moment yazılır.
 İzostatik esas sistem belirlenirken aynı zamanda hesap
edilecek bilinmeyenlerde seçilmiş olmaktadır. Bu yüzden izostatik esas
sistem belirlenirken hesaplarda kolaylık sağlayacak sistemlerin
seçilmesine çalışılır. Yani izostatik esas sistem ve bilinmeyenlerin
birim yüklemeleri için yapılacak hesapların daha kolay yapılabileceği
sistemler izostatik sistem olarak seçilmeye çalışılır.
 Mafsal eklenmesi durumunda mafsalın her iki yanına bilinmeyen
olarak moment yazılır.

X1
X2
X2
X1
 Mesnetlenme durumunun değiştirilmesi durumunda ise hangi
yönde serbestlik arttırılırsa o yönde yönde bilinmeyen kuvvet
veya moment yazılır.

X1

2. Dereceden hiperstatik sistem X2

İzostatik esas sistem

 2. Dereceden hiperstatik sistem için izostatik esas sistemler

X2 X2
X1
X1
Kuvvet Yöntemine göre Hiperstatik sistemdeki etkiler,

İzostatik esas sistemdeki etkiler ile X1, X2,……,Xn bilinmeyen

kuvvetlerin oluşturduğu etkilerin uygun şekilde birleştirilmesiyle
bulunur. X1, X2,……,Xn bilinmeyenlerinin bulunması hiperstatik
sistemdeki etkilerin bulunması için şarttır. Bilinmeyen sayısı
sistemin hiperstatiklik derecesi kadardır.
 Kuvvet Yöntemine göre Hiperstatik sistemdeki etkiler
hesaplanırken, hiperstatiklik derecesi belirlenip izostatik esas
sistem seçildikten sonra sistem uygunluk denklemi yazılır.

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2 + ............. + δ1n X n

δ 2 = δ 2 w + δ 2t + δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2 + ............ + δ 2 n X n
δ 3 = δ 3 w + δ 3t + δ 30 + δ 31 X 1 + δ 32 X 2 + ............. + δ 3n X n
M
δ n = δ nw + δ nt + δ n 0 + δ n1 X 1 + δ n 2 X 2 + ............. + δ nn X n
Uygunluk denklemi hiperstatiklik derecesi kadar yazılır.
Sistem 1 dereceden hiperstatik ise denklem 1 tanedir

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1

Sistem 2. dereceden hiperstatik ise denklem 2 tane olacaktır

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2

δ 2 = δ 2 w + δ 2t + δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
Sistem 3. dereceden hiperstatik ise denklem 3 tane olacaktır

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2 + δ13 X 3

δ 2 = δ 2 w + δ 2t + δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2 + δ 23 X 3
δ 3 = δ 3 w + δ 3t + δ 30 + δ 31 X 1 + δ 32 X 2 + δ 33 X 3
Sistemde sıcaklı değişimi ve mesnet çökmesi yok ise sadece dış
yük etkisi var ise denklem şu hale gelir:

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1

Sistem 2. dereceden hiperstatik ise denklem 2 tane olacaktır

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2

δ 2 = δ 2 w + δ 2t + δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
Sistem 3. dereceden hiperstatik ise denklem 3 tane olacaktır

δ1 = δ1w + δ1t + δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2 + δ13 X 3

δ 2 = δ 2 w + δ 2t + δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2 + δ 23 X 3
δ 3 = δ 3 w + δ 3t + δ 30 + δ 31 X 1 + δ 32 X 2 + δ 33 X 3
 Uygunluk denkleminde görülen deplasman ifadelerinin altındaki
ilk indis yeri, ikinci indis ise sebebi göstermektedir.

δi i yönündeki deplasman

δ iw i yönünde mesnet çökmesinden dolayı oluşan deplasman değeri

δ it i yönünde sıcaklık değişiminden dolayı oluşan deplasman değeri

δi0 i yönünde dış yükten oluşan deplasman değeri

δ i1 i yönünde 1 nolu birim yüklemeden dolayı oluşan deplasman değeri

δi2 i yönünde 2 nolu birim yüklemeden dolayı oluşan deplasman değeri

M
δ in i yönünde n nolu birim yüklemeden dolayı oluşan deplasman değeri.
 P1

P2

X1

X2
2. dereceden hiperstatik İzostatik esas sistem
sistem

Kuvvet metodu ile çözüm yapılırken hiperstatiklik

derecesi belirlenip izostatik esas sistem belirlendikten sonra
uygunluk denklemleri yazılır. Bundan sonra uygunluk
denklemindeki değerleri bulmak sırasıyla yüklemeler yapılır.
 Sistem 2. dereceden hiperstatik ise
denklem 2 tane olacaktır

δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2

X1
δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
X2

P1

P2

δ 21
δ 20 X1 δ11
δ10
 P1
X0 Yüklemesi
İzostatik esas sisteme dış yük
P2 yüklenerek sistemde oluşan M0 N0
T0 değişim diyagramları çizilir.

• X0 Yüklemesi
İzostatik esas sistemde sadece dış yük etkisinde M, N, T
kesit tesirleri diyagramları çizilir.
M0 : İzostatik esas sistemde dış etkilerden dolayı oluşan moment
N0 : İzostatik esas sistemde dış etkilerden dolayı oluşan normal
kuvvet
To : İzostatik esas sistemde dış etkilerden dolayı oluşan kesme
kuvveti.
•Birim Yüklemeler
İzostatik esas sistemde, sırasıyla seçilen her bir
bilinmeyen için birim yüklemeler yapılır.

X1=1 , X2 =1 , X3 =1 ,………., X n =1

Bu durumda her bir birim yükleme için sistem kesit

tesirleri (M, N, T) çizilir. Bu kesit tesirleri hesaplanırken sistemde
dış yük yoktur.
 X1

X1 Yüklemesi
İzostatik esas sistemde sadece 1 nolu bilinmeyen yönünde birim
yükleme yapılması durumu. Bu durumda izostatik esas sistemde
oluşacak
M1 : İzostatik esas sistemde 1 nolu birim yüklemeden etkilerden
dolayı oluşan moment
N1 : İzostatik esas sistemde 1 nolu birim yüklemeden dolayı
oluşan normal kuvvet
T1 : İzostatik esas sistemde 1 nolu birim yüklemeden dolayı
oluşan kesme kuvveti.
 İzostatik esas sistem

X2

X2 Yüklemesi
İzostatik esas sistemde sadece 2 nolu bilinmeyen yönünde birim
yükleme yapılması durumu. Bu durumda izostatik esas sistemde
oluşacak
M2 : İzostatik esas sistemde 2 nolu birim yüklemeden etkilerden
dolayı oluşan moment
N2 : İzostatik esas sistemde 2 nolu birim yüklemeden dolayı
oluşan normal kuvvet
T2 : İzostatik esas sistemde 2 nolu birim yüklemeden dolayı
oluşan kesme kuvveti.
 Uygunluk denklemindeki deplasman ifadelerinin bulunması için
mukavemette görülen virtuel iş teoremi kullanılır. Dolu gövdeli
sistemler için bu ifade şu şekildedir:

ds ds ds
δ ij = ∫ M i M j + ∫ Ni N j + ∫ TiT j
EI EF GF ′
Bu denklemde görülen

EI= Eğilme Rijitliği

EF= Uzama Rijitliği

GF’= Kayma Rijitliği , ifadeleridir.

 Deplasman ifadelerinin simetri özelliği vardır. δ ij = δ ji

Mesela 12 deplasmanı ile 21 deplasmanı birbirine eşittir ve şu

denklemle bulunur:

δ12 = δ 21
ds ds ds
δ12 = ∫ M 1M 2 + ∫ N1 N 2 + ∫ T1T2
EI EF GF ′
Bu deplasmanların bulunması sırasında genellikle N ve T kesme
ifadeleri ihmal edilir. Moment ifadeleri de matematiksel olarak
yazılır ve uzunluk boyunca integral alınır.
 Deplasman ifadeleri hesaplandıktan
sonra aşağıdaki uygunluk denkleminde
yerine konarak denklem takımı çözülür
ve bilinmeyenler olarak seçilen X1 ve X2
X1 reaksiyon kuvvetleri bulunur.

X2

δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2 X1

δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2 X2
 P2

Bundan sonra hesaplanan X

P1 değerleri kullanılarak hiperstatik
sistemde oluşacak kesit tesirleri
bulunabilir. Bunun için hesaplanan
X1 X değerleri dış yükler ile sisteme
etki ettirilir.

X2

Yada süperpozisyon denklemleri yazılarak daha önce çizilen M,N,T

diyagramları kullanılarak hiperstatik sistemin kesit tesirleri hesaplanır.

Sistemde herhangi bir noktadaki kesit tesirlerini hesaplamak için

M=M0+ M1 X1 + M2 X2 + M3 X3 +……..+Mn Xn
T = T0 + T1 X1 + T2 X2 + ………..+Tn Xn
N = N0 + N1 X1 + N2 X2 +………...+NnXn
Süperpozisyon denklemleri kullanılabilir. Bu denklemler yardımıyla
sistemde istenilen noktadaki kesit tesirleri hesaplanabilir.
 20 kN

Hiperstatik sistem (1. dereceden)

2m 2m

20 kN

İzostatik esas sistem

X1
20 kN

X1
İzostatik esas sistem

20 kN
X1
İzostatik esas sistem
 20 kN

C Hiperstatik sistem (1. dereceden)

2m B 2m

A
20 kN

İzostatik esas sistem

X1

1. Dereceden hiperstatik olduğu için uygunluk denklemi

δ1 = δ10 + δ11 X 1
 20 kN

X0 Yüklemesi
2m 2m

20 kN
40 kN.m ΣFy = 0 Ay=20

ΣMA = 0 MA= 20*2 = 40 kN.m

20 kN

40

M0 Diyagramı
2m
 X1 Yüklemesi

4m
X1=1

4 kN.m
ΣFy = 0 Ay=1

1 kN ΣMA = 0 MA= 1*4 = 4 kN.m

X1=1

2m 2m M1 Diyagramı

4 2
 δ1 = δ10 + δ11 X 1
40

M0 Diyagramı
2m

2m 2m M1 Diyagramı

4 2

ds ds
δ10 = ∫ M 1M 0 + ihmal δ11 = ∫ M 1M 1 + ihmal
EI EI
2 4

EI δ10 = ∫ (2 + x).(−20 x)dx EI δ11 = ∫ ( x).( x)dx

0 0

EI δ10 = −133.333 EI δ11 = 64 \ 3 = 21.333

 δ1 = δ10 + δ11 X 1
i=40

2m 2m

2m
k1=2
M0 Diyagramı k2=4
M1 Diyagramı
ds
δ10 = ∫ M 1M 0 + ihmal
EI
1
EI δ10 = L i (k1 + 2k 2 )
6
1
EI δ10 = * 2 * (−40) * (2 + 2 * 4) = −133.333
6
 δ1 = δ10 + δ11 X 1

2m 2m

k1=2
k2=4

M1 Diyagramı

ds
δ11 = ∫ M 1M 1 + ihmal
EI

1 1
EI δ11 = L i k = * 4 * 4 * 4 = 64 / 3 = 21.333
3 3
 δ1 = δ10 + δ11 X 1

δ1 = 0 = −133.333 + 21.333 X 1
X1 =6.25

20 kN 20 kN

2m 2m
X1=6.25
 20 kN

C
A B
X1=6.75

13.75
+ T
- 6.25

15

- M
+
13.5
 i=40

A 2m B 2m C
A C
2m B
2
M0 Diyagramı 4
M1 Diyagramı
MA= M0A+M1A*X1= (-40)+ 4*(6.25) = - 15
MB= M0B+M1B*X1= (0)+ 2*(6.25) = 13.5
MC= M0C+M1C*X1= (0)+ 2*(0) = 0

15

- B C
A
+
13.5
 20 kN

Hiperstatik sistem (1. dereceden)

2m 2m

Aynı sistemi çözmek için izostatik esas sistemi farklı seçelim.

20 kN

X1
İzostatik esas sistem
 20 kN

X1
İzostatik esas sistem

20 kN

10 kN 10 kN

+
M0
20 kN.m
 20 kN

X1
İzostatik esas sistem

1 kN.m

4m

0.25 kN 0.25 kN

1 kN.m
0.5
- M1
 δ1 = δ10 + δ11 X 1
1 kN.m
0.5
+
-
20 kN.m
M0 Diyagramı M1 Diyagramı

ds
δ10 = ∫ M 1M 0 + ihmal
EI
1 1
EI δ10 = L i k + L i (2k1 + k 2 )
3 6
1 1
EI δ10 = * 2 * (20) * (−0.5) + * 2 * (20) * (2 * (−0.5) + (−1)) = −20
3 6
 δ1 = δ10 + δ11 X 1
1 kN.m
0.5
- M1 Diyagramı

ds 1 1
δ11 = ∫ M 1M 1 = L i k = 4.(−1).(−1) = 1.333
EI 3 3
EI δ11 = 1.333
 δ1 = δ10 + δ11 X 1

δ1 = 0 = −20 + 1.333 X 1
X1 =15

20 kN
20 kN
X1=15

2m 2m
 20 kN
X1=15

13.75
+ T
- 6.25

15

- M
+
13.5
 2 t/m
Hiperstatik sistem (2. dereceden)

4m (2I)

3m 3m δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2

(I) (I)
δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2

4m (2I) İzostatik esas sistem

3m 3m
(I) (I)
X2

X1
 2 t/m

4m (2I)

3m 3m
(I) (I)
0 16

(2o)
16 tm 16 (-)

8t

(-)
M0
 4
(-)
4m

3m

(-)
M1
0

X1=1t
4 tm

1t
3 (+) 3
4m

(+)

(+)
3m M2
1 X2=1

0
0
 δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2
16
δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
(2o) 4
16 (-) (-)
(-)

(-)
M1
M0

3 (+) 3
(+)

(+)
M2
 16

(2o) 4
16 (-) (-)
(-)

(-)
M1
M0

ds 1 1
δ10 = ∫ M 1M 0 EI δ10 = * ( L i k ) + L i k
EI 2 4

1 1
EI δ10 = * ( * 4 * (−4) * (−16)) + 3 * −4 * −16
2 4
EIδ10 = 224
 16

(2o)
16 (-) 3 (+) 3

(+)

(+)
(-)

M0 M2

ds 1 1 1
δ 20 = ∫ M 2 M 0 EI δ 20 = *( L i k) + ( L i k)
EI 2 3 2
1 1 1
EI δ 20 = * ( * 4 * −16 * 3) + ( * 3 * −16 * 3)
2 3 2
EIδ 20 = −104
 4 3 (+)
(-) 3

(+)

(+)
(-)
M1 M2

ds 1 1 1
δ12 = δ 21 = ∫ M 1M 2 EI δ12 = * ( L i k ) + ( L i k )
EI 2 2 2
1 1 1
EI δ12 = * ( * 4 * 3 * −4) + ( * 3 * 3 * −4)
2 2 2
EIδ12 = EIδ 21 = −30
 4
(-)

(-)
M1

ds 1 1
δ11 = ∫ M 1M 1 EI δ11 = * ( L i k ) + ( L i k )
EI 2 3
1 1
EI δ11 = * ( * 4 * −4 * −4) + (3 * −4 * −4)
2 3
EIδ11 = 58.667
 3 (+) 3 3 (+) 3

(+)
(+)

(+)
(+)
M2 M2

ds 1 1 1
δ 22 = ∫ M 2 M 2 EI δ 22 = ( L i k ) + * (L i k ) + ( L i k )
EI 3 2 3

1 1 1
EI δ 22 = ( * 3 * 3 * 3) + * ( 4 * 3 * 3) + ( * 3 * 3 * 3)
3 2 3
EIδ 22 = 36
 EIδ10 = 224
EIδ11 = 58.667
δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2
EIδ 20 = −104
δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
EIδ12 = EIδ 21 = −30
EIδ 22 = 36

δ1 = 224 + 58.667 X 1 − 30 X 2 = 0 X 1 = −4.079

δ 2 = −104 − 30 X 1 + 36 X 2 = 0 X 2 = −0.51
 2 t/m
2 t/m

4m (2I)
4m (2I)
3m 3m 3m 3m
(I) (I) X2 (I) (I)
X2=0.51

X1

X1= 4.079
 2 t/m

4m (2I) -
0.51
3m 3m
N

(-)

(-)
(I) (I)
0.51 X2=0.51

3.921 4.079
0.316
X1= 4.079
3.921
3.921 1.21
(+) - - 1.53
1.21
(-) +

(-)

(-)
4.079
T
(-)
(-)

M
0.51 0.51 0.316
 X2
4m
İzostatik esas sistem
3m

2 t/m
X1
X0 Yüklemesi 0
4m
2 t/m 4
4
0
4m
0
3m 3m
4

0
4
 2 t/m

0
4m
4 + +

4 4
0

M0
0
3m
4

0
4
 4m 4m

3m 3m

X1=1 X1=1

0.25 0.25
0
4m
0.25 -1
0

0 I
X1=1
3m M1
0.25
0

0.25
 X2=1 X2=1
0.333
4m 4m
0
0.333
3m
X2=1

0.333 3m

0 0
0 0.333

1 1 0

+
1
+ +
M2
 δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2
δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
-1

+ +
4
I
M1
M0

ds 1 1
δ10 = ∫ M 1M 0 EI δ10 = * ( L i k )
EI 2 3

1 1
EI δ10 = * ( * 4 * 4 * (−1))
2 3
EIδ10 = −2.667
 1 1
+ + +
1
4 + +
M2
M0

ds 1 2
δ 20 = ∫ M 2 M 0 EI δ 20 = *( L i k)
EI 2 3
1 2
EI δ 20 = * ( * 4 * 4 *1)
2 3
EIδ 20 = 5.333
 -1

I
M1

ds 1 1
δ11 = ∫ M 1M 1 EI δ11 = * ( L i k ) + ( L i k )
EI 2 3
1 1
EI δ11 = * ( *1*1* 4) + (1*1* 3)
2 3
EIδ11 = 3.667
 1 1
+
1
+ +
M2

ds 1 1 1
δ 22 = ∫ M 2 M 2 EI δ 22 = ( L i k ) + * (L i k ) + ( L i k )
EI 3 2 3

1 1 1
EI δ 22 = ( * 3 *1*1) + * ( 4 *1*1) + ( * 3 *1*1)
3 2 3
EIδ 22 = 4
 -1 1 1
+
1
+ +
I
M1 M2

ds 1 1 1
δ12 = δ 21 = ∫ M 1M 2 EI δ12 = * ( L i k ) + ( L i k )
EI 2 2 2
1 1 1
EI δ12 = * ( * 4 * −1*1) + ( * 3 * −1* +1)
2 2 2
EIδ12 = EIδ 21 = −2.5
 EIδ10 = −2.667
EIδ11 = 3.667
δ1 = δ10 + δ11 X 1 + δ12 X 2
EIδ 20 = 5.333
δ 2 = δ 20 + δ 21 X 1 + δ 22 X 2
EIδ12 = EIδ 21 = −2.5
EIδ 22 = 4

δ1 = − 2.667 + 3.667 X 1 − 2.5 X 2 = 0 X 1 = 0.316

δ 2 = 5.333 − 2.5 X 1 + 4 X 2 = 0 X 2 = −1.53
 X2= -1.53
4m

3m

X1=0.316 1.846

- - 1.53
1.846
+

(-)
(-) M
0.316
 ÖRNEK
2 N/m
Yandaki hiperstatik sistemin
moment ve kesme kuvveti
değişim grafiklerini çiziniz.
3m 3m

1. Dereceden hiperstatik δ1 = δ10 + δ11 X 1

İzostatik esas sistem

X1

X1
 ÖRNEK

X0 Yüklemesi
2 N/m

3m 3m

3N 3N

+ M0 Moment diyagramı

M0 =2.25
ÖRNEK

X1 Yüklemesi

3m 3m
X1 = 1 N

+ + M1 Moment diyagramı

3 N.m
 ÖRNEK

+ + +

M0 =2.25 3 N.m

M0 Moment diyagramı M1 Moment diyagramı

δ1 = δ10 + δ11 X 1
ds 1 1
δ10 = ∫ M 1M 0 EI δ10 = ( L i k ) = * 3 * 3 * 2.25 = 6.75
EI 3 3
ds
δ11 = ∫ M 1M 1
EI
1 1 1 1
EI δ11 = ( L i k ) + ( L i k ) = * 3 * 3 * 3 + * 3 * 3 * 3 = 18
3 3 3 3
 ÖRNEK

δ1 = δ10 + δ11 X 1 = 0
6.75+18 X1=0 X1= -0.375

2 N/m

3m 3m
X1 = 0.375
 ÖRNEK

2 N/m

3m 3m
X1 = 0.375
2.625 3.75

2.625 0.375 0.375

+ + T
-
3.375

-1.125

-
M
+