c

c
c

c
Onlar ki; bedenleri, ruhları, ahlaki gelişmeleri ve dahası, şahsi güvenlikleri çok
acımasız tehlike içinde. Onlar ki; sokakta yaşayan, sokakta çalıştırılan; simit satan,
kağıt mendil satan, ayakkabı boyayan çocuklar. c

Her sabah işe giderken, sokağa çıkarken karşılaştığımız, tehlike olarak gördüğümüz, kimsesiz
yüzlerce çocuk. Sakarya Caddesi¶nde, Tunalı Hilmi'de, Güvenpark'ta 7.Cadde'de, hemen hemen
kentin her yerinde« Kırmızı ışıkta dururken, sokakta yürürken ısrarla bir şeyler satmaya çalışırlar bize.
Öyle çok ısrar ederler ki arkamızdan, onları görmezlikten gelmek elde değil.

1950'li yıllarda köyden kente göçle geldiler gündeme. O yıllarda "köprüaltı çocukları" diyorduk, şimdi
ise sokak çocukları diyoruz« Peki, kimdir bu sokak çocukları?

24 saat sokakta yaşayan, ailesi ile ilişkisi kopuk olup, geçimini sokaktan sağlayan, zaman zaman suça
bulaşıp, zaman zaman da tiner, bali gibi uçucu maddeler kullanan çocuklardır, bunlar...

Sokakta çalışan çocuklar ise, ailesinin geçimine katkıda bulunmak ya da kendi masraflarını karşılamak
için günün belli bir bölümünü sokakta çalışarak geçiren çocuklardır. Genelde madde bağımlılıkları
yoktur.

Sayıları her geçen gün artıyor

ÿaşbakanlık Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK), Umut Çocukları Vakfı, Ankara
Sokak Çocukları Derneği, Türkiye İstatistik Kurumu ve Ankara ÿüyükşehir ÿelediyesi Sosyal Hizmetler
Daire ÿaşkanlığı¶nın verilerinden derlediğimiz bilgilere göre, bugün Türkiye'de 7000, Ankara'da ise
2282 sokak çocuğu bulunuyor. Çocukların çoğunluğu ergenlik öncesi ya da ergenli çağının ilk
dönemini yaşıyorlar. Ankara'da sokakta çalışan çocukların yüzde 57'si 13-15 yaş aralığında. ÿunların
ancak yüzde 65'i okula gidebiliyor, gerisinin bu şansı yok. Yüzde 76'sı erkek, yüzde 24¶ünü kız
çocuklarının oluşturduğu bu çocukların çoğu yoksulluk, yoksunluk ve şiddetin yoğun olduğu ailelerden
geliyor. Sevgiden ve eğitimden uzak büyüyorlar; büyük bölümünü göç nedeniyle Doğu ve Güneydoğu
Anadolu¶dan gelen ailelerin çocukları oluşturuyor.

Sokak çocukları için yetkili tek kurum Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu. SHÇEK 40 bin
çocuğu barındırıyor. Yetkililer, olanaksızlıklar nedeniyle daha çok sokak çocuğuna sahip
çıkamadıklarını söylüyorlar. SHÇEK yetkililerine göre, bu sorunun çözümü çok yönlü bir işbirliği ve
çalışma gerektiriyor; buna karşın sadece UNİCEF¶ten destek geliyor. UNİCEF, bu çocuklara
eğitimlerini sürdürebilmeleri için sağlanan burs olanaklarının yanı sıra, koruyucu aile bularak yada sivil
toplum örgütlerine destek vererek yatacak yer imkanı da sağlamaya çalışıyor.

Bazıları daha şanslı

ÿu çocukların Ankara ÿüyükşehir ÿelediyesi'nin Sokakta Çalışan Çocukları Koruma Merkezi¶nde

kalıyorlar. 1992'den bu yana faaliyet gösteren merkezde bugüne kadar 6000 çocuk kalmış, şuan ise
620 çocuk yaşıyor, bu merkezde« Okula gidiyorlar, oyun oynuyorlar, bilgisayar kullanıyorlar. Hepsi
halinden memnun. Pek çoğu judo ve karete öğrendiği için yeni yıldan beklentileri de yarışmalarda
derece almak.

Konuştuğumuz sokak çocukları sokakta tehlike'de olduklarını, sokak mafyasının kendilerini tehdit
ettiğini, yardım beklediklerini ve en önemlisi de okula gitmek istediklerini söylüyor.
=ek dileği ders çalışmak«

DENİZ (12): Ankara'nın en işlek caddelerinden birinde mendil satıyor. Dediğine göre ilköğretim 4.
sınıfta okuyor. Soruyoruz niye sokaktasın diye utandırıyor bizi. "Ailemin parası yok, kardeşlerim çok
küçük, çalışıp süt ve ekmek alıyorum eve. Çok param olursa şeker de alıyorum kardeşlerime. Evimiz
uzak. Siteler'den Kızılay¶a yürüyorum. ÿu yüzden yoruluyorum, ders çalışamıyorum´ diyor. Yeni yıldan
ise tek beklentisi derslerini çalışabilmek.

Kar yağsa da«

MEHMET ( 11 ): Urfa'lı. Ayakkabı boyacısı. Okulu bırakmak zorunda kalmış. ÿabasız, annesi ve
kardeşlerine o bakıyor. "ÿiliyorum çocuklar çalışmamalı ama kaderimiz bu abla" diyor. En büyük
sıkıntısı ise ³simitçi amca´nın kulağını çekmesi. Onun yeni yıldan beklentisi ise kar yağması, o zaman
daha çok müşterisi oluyormuş.

³Montum olsa«´

HIDIR (9): Haymanalı. 3 kardeşi var, İlköğretim 2.sınıfta. ÿabası varmış ama eve gelmiyormuş."2 yıldır
boyacılık yapıyorum, derslerimde iyi sayılır ama üşüyoruz, montum olsa keşke" diyor. Yeni yılda tek
isteği bir mont sadece.

Annesi için doktor olacak

HARUN( 10): 4 kardeşler, Yenidoğan'da oturuyorlarmış. Simit satıyor, eskiden çok satıyormuş, şimdi
dükkanlar yüzünden işler kesatmış. "ÿüyüyünce doktor olup annemin öksürüğünü geçireceğim" diyor.
Yeni yıldan sağlık diliyor, kendisi için değil ama, annesi için.

c
c

c
 c

ÿ
cc

 c
cc c  c 
c 
cÿ   c c  c
ÿ  c  c   c

ccc  c   c  cc
 
c
c
c cc
c
c
c
 
ccc

 c   !c cc
 c"#cc$%&c c
c
    c cc c
c'c c  c c
 cc   c
c c
c 
c!c  c    c"#cc&#%c c c(
c
  !c 
cc
 c)&cc  cc
 c  cc

c 
c

cc
*cc
 c c   ccÿ++cc
c c   c
 
!c   c
 c  c  c  c 
c  c c
  cÿ
cccc  , c
 c 
  c  ccc


 c   c
c  
c   c
 c-./0'1c2##3cc
c 
c
 c4#cc c    c
 c  c c  c

c( c

 cc c   !cc
c  c  c c

c
cÿ   c c  cÿ  !c   c

cc  c  c

c cc c cc
   c ccc5
c c
    cc c"#cc c c
c   c  
cc
(  cc
  cc   c c
 c"#cc$%&c  c"#cc
&#%c  c
 cÿc   !c  c  c
 c
c%$c
 c c   c
c(   c   c

c2#c c
c!c
 c  c c c 
cc( 
c!c   c  c

cc c
c)&cc 
c6   c   c23ccc
c  c


c(   c3cc7##!c8
  c"cc"##!c c)2#!c+c3"7!c9  c
c3)#c c    c 
c
c
c c  cÿ  c
   c   c

c
c
 c c  c   c
c  
c
    cc   c c 
c cÿ c!c cc
 c%)c

  c
c cc
!c c
 c
cc)32c3"c
 c

 cc)#4c c 
c%2c  
c c
ccc"#"cÿ c
 c 
cc   cc
 cc
 cc
c&4%c6   c


c  c
c   c c  c c c cc
ÿ   c c  cÿ  c  c c1 !ccccc
  cc
cc   c

  !c
c cc c c
c
c1 !c c  c c  c cc c c
c
c 
c  c ccc  c cc ccc
 c  c

cc c  cc, ccc

c
c