You are on page 1of 173

nlauy l÷¿

tl

rd;%sh mqrd fodaxldr foñka ;snQ ueIska ;=jlal= iy rhs*,a


fjä y~ l%u l%ufhka uelS hkakg úh' w;ßka m;r Wka
ysá .uka fldfya fyda fjä fol ;=kla m;a;= jqjo rd;%sfha
fuka tl È.gu th isÿ fkdùh' wE;ska wefik jdykhl y~
iy Wia yçka flfrk wK §ul y~la o hdka;ñka weiqKs'
mßirh jid,ñka fuf;la rc l< w÷r m,jd yßñka ysñÈßfha
wreK¿j, iyka t<sh flfuka oi; me;sfrkakg úh' l,mqj;a
uqyqo;a kÕk fyda y~ wmg ±kqfKa wm fjkqfjka .efhk
fidal .S;hla fuks'
;ekska ;ek ìu je;sreKq fyda jegqKq tll= ;Kfld<
w;ßka hka;ñka Èiafõ' ysñÈßfhka u ;u f.dÿre fidhd hk
lmqgka iy Wl=iaika ta ta ;ekaj, je;sr fyda jeà isá whg
by<ska wyfia ljhlg msheUQfha yuqodjg iy fmd,sishg
T;a;= imhkakg fuks' fldgq mjqf¾ wE;g jkakg ud iuÕ
;Kfld< w;r je;sr isá .Kk fod<yla fyda myf<djla fyda
jkakg we;' ud fuka u wfkla wh o ;u Ôú;j,g we;s wdYdj
w;ayeßhd fia je;sr isáfha B<Õ fudfydf;a wmg isÿjkafka
l=ulao lshd fkd±k isá neúks' mdkaor hdufha jßka jr weiqKq
fjä y~ iy wfmau fidhqrkaf.a ur <f;daks wmf.a ukia ;=<
fnd| jQ fYdalS is;=jula we| ;snqKs'
1
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fmrÈ. wyiska ysre keÕ ths' jgmsgdj meyeÈ,sj fmfkkag


mgkaf.k ;sfí' fldgq mjqf¾ bÈßmi f.aÜgqj me;af;ka mjqrg
f.dvjeÿKq yuqod iy fmd,sia ks,OdÍka fldgq mjqr mÍlaId
lrñka bÈßhg tk nj Tjqka y~ kÕd lrk l;d ny iy
wK§ï wmg lshd mEfõh' ;j;a jeä fõ,djla wmg fufia mjqr
u; je;sr isáh fkdyel' fuf;la ish¨ n,dfmdfrd;a;= iqkaù
je;sr isá uf.a i.hska w;r kej; fkdikaiqka njla we;s úh'
kej;;a Ôú; wdYdj wm lrd meñK we;' ;j;a fudfyd;lska
wm yo mid lrk Bhï nrejlska je,elS ish Èú .,jd .ekSfï
wdYdjla wm ld ;=<;a fudfyd;lg cks; ù we;'
wfhla fjä ld uefrkjdg jvd ishÈú kid .ekSu
fhfylehs mji;s' wm <Õ b;sßj ;snqfKa tlu tl w;a
fndaïnhla muKs' th o msmsrúh fkdyels tlls' tflla fï
fndaïnh mqmqrejd f.k ishÈú kid .ekSug wid¾:l jEhula
orhs' we;eï wfhla ish oE;skau f., ñßld .ekSug ;;k;s'
;jflla ;dmamfhka msg;g mekSug j,slhs' Ôú;fha wjidk
ñks;a;= .Kk <Õ úrduhl isák uu o Tjqka fuka u wirK
ù isáfhñ' uf.a oEig l÷¿ bkqfõ ug ud .ek u we;s jQ wd;au
wkqlïmdj ksid úh yelsh' uf.a ifydaor i.hka .Kkdjla
u ud oEia bÈßmsg fjä je§ jefgkq .; jQ /fhys uu ÿgqfjñ'
±ka wm uqyqK § isákafka b;d wiSre fudfyd;lgh' tljr
hula isÿfjkjd fuka fkdj l,a urñka ta ìysiqKq fudfyd;
wm lrd <Õdfjñka mj;shs' jeä ld,hla fkdf.diau wmf.a
Ôú; ysßu,a ;=reKq úfha§u fl,jr jk fudfyd; ;;amrfhka
;;amrh <xjk yeá wms n,d isákafkuq'
fuu fldgq mjqfrka msg;g neish fkdyelsh' fldgq mjqrg
wE;ska msáh jid fï jk úg jglr f.k isák yuqod iy
fmd,sia fjä myrg wm ,lajkq we;' wfkl fuh ;kd we;s
whqre ksid fuhska msg;g hEu fyda fuhg we;=¨ùu f,fyis
ke;' ;dmamh whsfkka jfÜgu uyd Èh w.,ls' Èh w.,g
tmsáka wE;g úys§ .sh msÜgkshhs' wfkla me;af;ka l,mqjhs'
fldgq mjqr Wv uqr lfmd¨ iy fjä ;eîug lfmd¨ ;kd we;'
tys uq÷k iuyr ;ekaj, m<, hdr oyhlg myf<djlg;a jvd
jeäh' we;=¨ùug we;s m%Odk fodrgqj jeiQ úg thg we;=¨úh

2
nlauy l÷¿

yels fjk;a uÕla fkdue;' tod ,kafoaiSka ,dxlslhkaf.a


m% y drhka g uq y q K §ug ;ekQ fuh wo hdmkh m% f oa Y fha
m%OdkSkaf.a iy fmd,sia ks,OdÍkaf.a ks, ksjdij,ska bÈßmi
fldgi o msgqmi fldgi hdmkh ysrf.h o jk whqßka ieÿï
f.k we;'
wm ±ka je;sr isákafka fldgq mjqfrys ysr f.or msgq mi jQ
fldgq mjqr u;hs' iïmQ¾Kfhka fldgqj ;kd we;s ìï m%udKh
wlalr úis myla muK úh yel' ysrf.h msgqmi fldgq mjqfrys
úYd, fldKl ;K w;r ieÕj isák wmg wm yoj;aj,u .sä
.sä y~ wefia' wmg hdr ishhla muK ÿßka yuqod iy fmd,sia
lKavdhula mjqr mÍlaId lrñka tkq wmg fmfkkakg úh'
rd;%sfha wmf.a w;a fndaïnj,ska ìhm;aj isák Tjqka ;=jlal=
iy ueIska ;=jlal= oi;g wfudardf.k mÍlaIdfjka bÈßhg
tkafka fldhs fudfyd;l jqjo ;K m÷re w;r ieÕj isák
i;=rd jkid ±ófï wruqK we;sjh' wm ksrdhqO nj okafka wm
muKls' yÈisfha fi,jqK ;K m÷rla fj; fjä ier fol
;=kla msg lrkq fmkqK wmg B<Õ fudfydf;a wmg w;ajk
brKu .ek lSug ;j;a wgqjd wjYH fkdùh' wms ish¨ fokd
u u<jqka fuka .;ska is;ska ìu je;sr isáfhuq' lKavdhfï
isá wK§fï j.lSu ±rE ;eke;a;d jQ uf.a wirK nj ms<sn|
mejiSug ugu Wmud fkdue;' isf;a we;s ms<sirKla ke;s
wkd: nj uf.a .f;a iúh oyiajrla is| oud ;snqKs' ;j;a
fudfyd;lska uf.a yoj; mid lrf.k ke;skï fud, lE,s
t<shg úis lrk fjä WKavhla ud ì,s.kakd nj meyeÈ,sh'
wka who fï udkisl ;;a;ajh ;=< isá nj ud fukau ksy~j
je;sr isák Tjqka ish,a,kaf.a iajNdjh ug lshdmEfõh' wmg
yqiau .ekSug ;rïj;a iúhla fkdue;s ;rïh'
ud wi,skau je;sÍ isá l=vd uy;a;hd¦ ueo.u fyñka uf.a
lkg fl¢Íh'
zzifydaorhd fïl Thdf.a wjia:dj' Thd bÈßhg .syska
lKavdhu;a tlal hg;a fjk nj lshkak' wms fï úÈygu
ysáfhd;a ;j jeäfj,d fkd.syska wms Tlafldgu fu;ku
fjä ;sh, odkjd' iuyr úg biairyg .syska hg;a fjkjd
lSju fjä ;shk tlla kE' tfyu ke;akï Thdg fjä ;sh,d

3
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

Bg miafi wmsg fjä ;sh, ouhs' Thd lKavdhfï kdhlhd' ta


ksid Thd wf;hs wfkla whf. Ôú; ;sfhkafk' ffO¾hu;a
fjkak' wksla wh fjkqfjka bÈßhg hd hq;= fïl Thdf.a
wjia:dj'ZZ
fï jpk uf.a lkg jefg;au fuf;la fkd;snqK wuq;=
mKla ud fj; <Õdjkq ,eîh' kej; Ôj;aùfï wdYdj ud
;=< k,shkakg úh' ta iuÕu urKfha ìh fodaxldr §u o
wefikakg úh' uu fiñka ysi Tijd ne¨fjñ' yoj; .efyk
muKg u YÍrh o .efyhs' yuqod iy fmd,sia ks,OdÍyq ;=jlal=
wfudardf.k wm isá foig msgqmi yrjd f.k fldgqfõ
fldKla mÍlaId lr;s' urìh" Ôú; wdYdj" j.lSu hk fï
ish,a, ud ;=< w~fnr .ihs' keÕS isá ieKska m<uq fjä myrg
ud f.dÿreùu ksh;h' uf.a ys; fo.sähdfjka fmdrlhs' ;j;a
fudfyd;la" ;j;a ;;amrhla" ;j;a ksfïIhla jeämqr Ôj;a
ùfï wdYdj ud ;=< y~d jefghs' ;j;a is;Sug ld,hla ug
ke;' Tjqka mjqf¾ fldKla mÍlaId lrkafka wm isá ;ekg hdr
úis myla muK jQ ÿrlsks' uf.a is; ;=< yeÕSïj,g bv ke;s
udkisl jHdl+,;djhla we;s úh' fudfyd;lska is;sú,sj,ska
f;dr uu tlajru isá ;ekska keÕS isg wm isá fldgq mjqr Wv
jfÜg we;s wä myl muK flá mjqr u;ska my<g¦ tkï fldgq
mjqf¾ yuqod iy fmd,sia ks,OdÍka isá m%foaYhg mekafkñ'
yuqod iy fmd,sia ks,OdÍka ;du;a ud fkdÿgqfõ Tjqka ta
fl<jfrys we;s wyquq¨ .eku wjOdkh fhdud isá neúks' ud
we| isáfha l,siu muKls' rd;%sfha mej;s igfka§ uf.a lñih
iy im;a;= fldfya fyda .,jd ;snqKs' uu fudfyd;la t;eku
.,a .eiS isá nj ug u;lh' ug ks,OdÍka fyd¢ka fmfka'
ug msgqmd isá Tjqyq ud fkdÿgqfjdah' yoj;la fyda ukila ug
fkd;snqK ;rïh' ta fudfydf;a ud ;=< ;snQ yeÕSï bka miq
lsis Èfkl uf.a ukig <Õd lr.; fkdyels jQfha tod ta
fudfydf;a uf.a uki Y=kH jQ ;;a;ajhl mej;s ksid úh yel'
lg wer wm hg;a jk nj lSj;a jpkj, y~la msg fkdúKs'
wä ;=k y;rla bÈßhg .sh ud yels fjr fhdod zzfjä ;shkak
tmd' wms hg;a fjkjd'''æZZ hk jpk uqúka msg lf<ñ' th ta
whqßka lshjqKd±hs ug iel iys;h' hdka;ñka ud uqúka y~la

4
nlauy l÷¿

msg jQ nj kï iy;slh' uf.a y~ lk jefl;au iajhxl%Sh


fndakslalka álla fuka ish¨u ks,OdÍka ;=jlal= wfudardf.k
ud foig yerefKa tlu ksfïIhl tlu ;d,hlgh'
zzfyda,aÜ'''æ kej;shka fyda,aÜ'''æZZ
tlajru y~j,a oyh myf<djla msgúK' uu .,a .eiqKdla
fuka k;r ùñ' ud foig ueIska ;=jlal= yd ;=jlal= úiaila
úismyla muK uEkS ;sìK' ta udrdka;sl fudydf;a oKysia mK
ke;sj ud fkdjegqfKa fï jk úg urKh fyda Ôú;h fyda
fjk;a f,dj we;s lsisjla .ek yeÕSula ke;s ysia ukila ud
i;= jQ ksid úh yel'
zzwms hg;a fjkjd''' fjä;shkak tmd'ZZ fojk jr jpk
.,md .ekSug uu iu;a ùñ'
zzljqo hflda wms lshkafk'''@ZZ tflla weiSh'
zzud;a tlal bkak lKavdhu'''ZZ
zztkak lshdmsh Wkag;a''' Tlafldu jfrõ t<shg'''æZZ
Tjqkf a .a wK lsÍu iuÕ wka wh o mqxÑ ;dmamh Wäka
ìug mek msgqmiska isg .;ay' uEkQ ;=jlal= tfiauh' Tjqkaf.
ka jeä fokl= o wm fukau .efykq fmfkkakg ;snqKs' urK
ìh wm ldg;a fmdÿ O¾u;djhls' ;du;a yuqod fyda fmd,sia
ks,OdÍka fi,jqfKaj;a ke;' Tjqyq udkd.;a wúj,ska hq;=ju
wK ÿkafkdah'
zz.f,damsh Tlafldu we֕'''ZZ
uu we| isá l,siu .,jd ±uqfjñ'
zz.,jmsh f;df.a ,xlÜ tl'''ZZ uu tho .,jd ±uqfjñ'
ug msgqmiska isák wka whf.a brKuo th úh' msgqmiska isák
uf.a i.hka ug fkdfmfka'
zz±ka jfrõ tld miafika tld biairyg'''ZZ
wm .,jd ±uQ frÈj,ska uE;a jQ miq tys isá fmd,sia iy
yuqod Nghka bÈßhg tkakg úh' wmf.a we÷ïj,g mjd Tjqka
ìhla ±lajQjd fuks' uq,skau oE;a Tijd f.k bÈßhg .sh ud
fj; <x jQ fmd,sia ierhka flfkla rhsm,h udkdf.ku"
zz.f,damsh f;df. Trf,daiqj'''ZZ hehs wK ÿkafkah'
uf.a Trf,daiqj .,jd Tyq w;g ÿka úg lsis l;djlska
f;drj Tyq th ;u ldls l,sifï idlal=jg oud .;af;ah' ta

5
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

iuÕu Tyq rhs*,a tfla ngfhka w,a,d tys l¢ka uf.a ysfia
me;a;lg myrla .eiSh' fyK myrla jeÿKd jeks yeÕSula
iuÕ lerlS úis ù .sh uu f.du ;eïnla fuka ìu m;s; ùñ'
fmr Èk /h ;=< wyrla fkdue;slu;a" uykaish;a" hg;a ùu
;=< we;s jQ udkisl wirKNdjh;a uf.a wefÕa ;snQ iúh is|
ì| oud ;snqKs' ìu m;s; jQ uf.a wefÕa yeu ;ekgu fmd¨
iy ;=jlal= ñfgka lrk myr §ï m;s; jkakg úh' fï jk
úg uf.a ñ;=rkag o ta brKugu uqyqK fokakg isÿ ù ;sfnk
nj .=á neg w;f¾ tydg fuydg fmrf,k ug fmkqKs'
ysfika .,d .sh WKq f,h uf.a Wrysia iy mmq fmfoi WKqiqï
lf<ah' tl È.g jÈk myrj,a .ek yeÕSula ke;s ;rïh' .;
f,hska keyeù ;sîu yereKq úg jÈk myrj,aj,ska w;s úfYaI
fõokdjla we;s jQjd±hs ug u;l ke;'
myr§ï w;r;=r u fkdfhla m%Yakhka o wikq ,eîh'
zz.u fldfyao@''' ld tlalo wdfj@''' lõo kdhlhd'''@ZZ fujeks
m%Yak lsÍï fuka u l=Kq yremfhka neK w~.eiSïj, o
fl,jrla fkdùh' Tjqka weiQ m%Yakj,g wm ta fudfydf;a
lgg wdjla lSjdla fuka u Tjqka o tajd .ek Wkkaÿjla ±lajQ
njla fmfkkakg fkd;snqKs' ud Tjqkag lSfõ ud .d,af,a isg
meñKs njhs' ud <Õskau isá whl= iuÕ meñKs nj mejiqfjñ'
kuq;a wm lsõ ish,a, ta wjia:djg muKla iSud úh'
úkdä úiaila muK isÿ jQ myr§ïj,ska miq wm ish¨
fokdu Èia jQfha tla;rd úlD;shlg yiqjQjka msßila fuks'
f,hska keyejqK uqyqKq" ;ek ;ek bÈuqKq" lemqKq ;=jd,j,ska
hq;= jQ wmj my<g f.k hdu i|yd fmda,sug isgjkq ,eîh'
zzyd ±ka huõ fmda,sug''' tld miafi tld' fõisf. mq;d,"
úma,j lrkakæ f;dfm wïug yq'''ZZ tys isá uy; Wm fmd,sia
mÍlaIljrhd nkskk a g úh' wmg bÈßfhka iy msgmq iska ;=jlal=
udkd.;a Nghkah' wuq ks¾jia;%fhka f,a ;ejreK isrerej,ska
hq;= wm oE;a Tijd f.k hk .uk w,xldrhg ;sfnkakg we;'
±ka fmd,sia ks,OdÍka ;=< we;af;a wdvïnrhls' i;=rd hg;a lr
f.k tk Tjqkaf.a uqyqKq m%S;sfhka msÍ we;' ysr f.or iSudj
miq lr f.k fldgq mjqr Èf.a fldgqfõ bÈßmig <xfj;au
fldia;dm,ajrfhla mejiSh(

6
nlauy l÷¿

zzi¾" my< tia' mS' uy;a;h,f. fkdak, fyu bkakj'


uqkaj fy¿fjka f.kshkjo'''@ZZ
zzwd''' Tõuhs' we|.ksõ tl tld fudkd yß'''ZZ
wm .,jd ±uQ frÈ f.k tkq ,eîh' yeu flkl=gu
fudkjd fyda we| .ekSug fokq ,eîh' tll=g lñihla" ;j
tll=g ,xlÜ tlla" ;j whl=g breK l,siula" fï wd§
jYfhka fnod fok ,§' ug ,enqK ,xlÜ tl uu we| .;af;ñ'
yefudau ;ukag ,enqK hula bK jgd T;d .kq ,enQy'
zzyaï''' ±ka huõ'''ZZ
kej; .=á uqrhla wm u; lvd ye,sK' yeu wfhlau jdf.a
f,hska keyeù isáhy' fï jk úg fõ,dj Wfoa wg muK ù
;sfnkakg we;' fldgq mjqfrka my<g neiSug we;s mä fm<la
Èf.a my<g f.fkk úg tys msáh mqrd úYd, msßila /iaj
isáhy' ta ysrf.or ks,OdÍkaf.a" fmd,sia ks,OdÍkaf.a iy
fldgqfjys mÈxÑ fjk;a ks,OdÍkaf.a ìßhka yd orejkah' Tjqyq
wm ±laug fmdÈ .eiS Wkay' Tjqyq lsis Èfkl fkdÿgq i;=ka
lKavdhula ÿgqjdla fuka wm foi l=;=y,fhka iy mqÿufhka
oEia o,ajd isá;s'
wm jglr .;a fmd,sia ks,OdÍkaf.a Ys,am ±laùfï wdYdj
ksù .sfha kej;;a negka fmd¨" ;=jlal= n|j,a wdÈfhka .=á neg
jreidjla wm u; m;s; l<dhska miqjh' n,d isák ks,OdÍkaf.a
ìßhkag ;u ;ukaf.a Wcdrej fmkaùug o th wjia:djla lr
.ekqKs' uf.a YÍrfha ;ju;a fõokd okjk bkaøshhka we;s
nj ug jegyqfKa ysia uq÷kg jeÿK negka fmd¨ myfrks' ud
wi,ska isá ueo.uf.a ysi u; jeÿK negka myfrka úoao f,a
uf.a uqyK q f;ud ±óh' nndksif a .a ll=f,a oKg my< fldgig
jeÿK ;=jlal= ñá myr w,a,l muK ;=jd,hla we;s l< w;r
bka f,a úÈkakg úh' th foi neÆ Wm fmd,sia mÍlaIljrhd
úhre yskdjla kÕñka zzuQ kï ßh,a fldßhkaldrfhla'''ZZ hehs
mejiSh'
wjg isáhjqka thg iskdiqKs' kuq;a ud fukau ;o
ld,j¾K yula we;s nndksia fldßhkaldrhl=g iulrkq
,enqfõ" fldßhkaldrhska l¿ ñksiqkah lshd fï fmd,sia
ks,Odßhd is;d isá ksid j;a±hs uu fkdoksñ' wm jgd isá Wm

7
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fmd,sia wêldßjrhd ;u f;acjka; Worh fmrg oud iskdjla


kÕd wK§u weröh'
zzuqkag fyd| mdvula W.kajkak ´k''' wks;a Wkag;a
bf.k .kak''' Tlafldu fm<g ysgmshõ'''ZZ
;j;a .=á neg uqrhla iuÕ wmj fm<g isgjkq ,eîh'
wm fma<shg isgjQ miq wmg bÈßfhka hdr myf<djla úiaila
muK ÿßka yuqod fin¨ka lKavdhula fm< .iajkq ,eîh' bka
m<uq fm< ìu ok weKf.k wm foig ;u ;=jlal= udkdf.k
n,d isá;s'
;j;a kï wmg hula lsj hq;= ke;' fï wmf.a Ôúf;a
wjidk fudfyd;o@ hdka;ï jhi úiaila jk úg wjidkh
<Õd ù we;' iq¿ fudfyd;lska ish,a, ksu j hk fihls' Wm
fmd,sia wêldßjrhd m<uq wK§u lrkq ,eîh' B<Õ wKska
wfma Ôú; wjika jkq we;' wjg n,d isák lsisfjla jpkhl=ÿ
fkdmji;s' ta id ckldhla ueo we;af;a uy;a ksy~;djhls'
fjklla ;nd fuf;la wmg myr ÿka" lEflda .iñka isá
fmd,sia iy yuqod Ng msßi mjd ksy~h' wêldßjrhdf.a wjidk
úOdkh ,efnk ;=re yuqod Ng msßi n,d isà'
wms yuqod Nghskaf.a ;=jlal= foi n,d isáfhuq' uu
Ôú;h wjika lsÍu i|yd urKhg uqyqK § isáñ' ta;a th
l=ulao@ ug yeÕSula ke;' ukig fõokd fyda ixld fyda ìh
we;=¨ fkdúKs' ud ys;k whqßka uf.a fidhqre le,go th
tfiau jkakg we;' wm mehl muK ld,hla ;=< uqyqK §
isá ;;a;ajh wkqj fuh;a wmg w¨;a hula fkdùh' urK ìh
yuqfõ .efykakg yoj;la ud ;=< fkdjQjd fiah' uf.a ysiska
.,d hk f,a lk <Õska lïuq, Èf.a .,d f.dia mmqj u;g
jegqfKa ishqï WKqiqula mmqj u; we;s lrñks' fï .;jk
;;amr .Kk fld;rï È.= jkakg weoao@
mßirh ;=< mj;sk woaN+; ksy~ nj tljr ì¢ñka
Ômaßhla fldgqfõ m%Odk fodßka fõ.fhka we;=¨ ù wm isá
foig meñKqKs' thska meñKs ;eke;a;d ßfhka ìug mekafka
'Stop' lshd bx.%Sisfhka wK foñkah' Tyq bx.%Sisfhkau zzfjä
;shkak tmd" Tlafldu l+vj q ,g oukak'ZZ hhs fojkqj wK lrkq
,eîh' Wm fmd,sia wêldßjrhd iy Wm fmd,sia mÍlaIljre

8
nlauy l÷¿

Tyqqg wdpdr lrkq ,enqfõ tljrh' isyska isrerla we;s ukd


fmkqulska hq;a Tyq" iqkaor,sx.ï kï fmd,sia wêldßjrhd úh'
wmg fjä ;eîug wK ÿka Wm fmd,sia wêldßjrhd isxy,fhls'
Wm fmd,sia mÍlaIlhdg wmg fjä ;eîug ;on, Wjukdjla
;sìK' Tyq zzjefâ lEjd'ZZ hehs lshkq ,eîh'
isÿùu Wm fmd,sia wêldßjrhdf.a uqyqK krla lrkq
,eîh' kuq;a Tjqkg ;u Wiia ks,Odßhdf.a wKg by<ska
hd fkdyel' fmd,sia fldia;dm,ajreka iy idckajreka wmg
myr foñka kej; fmd,Sish foig wmj olalkakg úh' m%Odk
fldgq mjqf¾ fodfrka t<shg tk úg Èh w.,g msáka we;s
mqxÑ ;dmamhg;a Èh w.,g;a w;r ìï lfvys wm fidhqrka
fofofkla fjä je§ ìu je;sr isáhy'
zzn,mshõ f;df.a Wka jeá,d bkak yeá" n,af,d jf.a'ZZ
tl fmd,sialdrfhla ug rhsm,a ñfgka ;j;a myrla foñka
Tjqka fmkajkq ,eîh' Tjqkaf.ka tll= weismsh .ikq ÿgq ug
Tyq ñh f.dia ke;s nj yeÕsK' ta wm iuÕ isá chka; nj
uu y÷kd .;af;ñ'
zzn,dmsh <xfj,d wr bkafk nvje,a weÈ,d' fmakj fkao
ùrhf. nvje,a l+ô lk yeá' mr n,af,d ùrfhd fjkak
yokj'''ZZ miqmig jeÿK md myfrka uu jeà isá fidhqrd
fj;g úisù .sfhñ' leyegq .eiqK fï fmd,sia Nghd ud
miqmiu tñka È.ska È.gu ug myr§u lf<ah'
f,a ú,la ueo Wvqne,s w;g jeà isá Tyqf.a nvje,a wä
y;rla myla ;rï ÿrg we§ ;sìK' ueiafida yd l+öyq ta jgd
frdlaj isáhy' oEig l÷¿ msreKq ud ta foi ne¨fõ y~d
jefgk yoj;sks' je;sr isá Tyq ;du;a yqiau .kakd nj Tyqf.a
mmq fmfofia p,kfhka ug fmkS .sfhah' uf.a fõokd iy.;
ne,au ÿgq leyegq fmd,sialdrhd ug kej; myrla foñka
lshjkakg úh'
zzf;da okakjo uQ nvje,a weÈ,d b|f.k lshmqj' wms uQg
.yk fldg uQ lshkj zck;d úuqla;s fmruqKg chfõjd'''
ifydaorhsks" Th wdhqO ck;d i;=rka foig yrjkak'''Z lsh,'
mK weo weo b|f.k;a uQ lsõfj úfÊùr ifydaorhg chfõjd"
cúfmg chfõjd lsh,''' fudav yq;a;sf. mq;d,''' wïug'''ZZ

9
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

Tyq kej;;a ug myr fol ;=klau tl msg fokq ,eîh'


ta;a Tyq lsõ jokaj,ska ug wuq;= iúhla .;g ,nd ÿks' ta jeà
isáfha iqukr;ak ifydaorhdhs'
wka wh iuÕ uu bÈßhg weÿfKñ' fojk mjqr tkï
l=vd ;dmamh miqlr;au wr leyegq fmd,sia Nghd udj mdr
whskg ;,a¨ lr mdr whsfka ;dmamhg my< .y uq, jeà isá
fidhqrl= fmkaùh' Tyq folg keó .=,s ù jeà isá w;r Tyq
ÿgq .ukau ta ksu,a jika; fidhqrd nj uu ye¢k .;af;ñ'
ud is;kafka Tyq ta jk úg;a ñh f.dia isáhd lshdhs' ta ols;au
uf.a mmqj fydaia .d ±ù .sfha ksu,a jika; ud l,l isg okakd
whl= ùu;a" Tyq ud iuÕ fld<U isg tlg meñKs whf.ka
tll= ùu;a ksidh' kuq;a ta fudfydf;a ta .ek is;kakg ;rï
ug wjldYhla fkdùh' uf.a B<Õ fudfyd; l=ula±hs uu
fkdo;af;ñ' ;j ál fõ,djlska wmj urd oudúo lshd fï
jk úg wms fkd±k isáfhuq'
fmd,Sish;a fldgq mjqr;a w;r jQ mdr Èf.a wmj fma<shg
f.k hñka ;snqKs' bKg lvla muKla ye| ;=jd, iy f,hska
keyeù .sh uqj láka hq;= wms oE;a Tijd f.k N+;hska /,la
fuka fldr .iñka weoafoñka fm<g .uka lf<uq' yÈisfha u
wmg msgqmiska yuqod iy fmd,sia Nghskaf.a l,n,fhka lrk
lE flda .eiSula iy wK§ï lrk njla weisK'
zzwkak tflla ÿjkjd" tahs k;r fjhka'''ZZ
zzk;r fjhka" ke;akï fjä ;shkjd'''ZZ
fï iuÕ u wmj f.khñka isá fmd,sia lKavdhu o
thska l,n,hg m;aúh' yßhg wmg b.sf,kakg yelsjd hhs
is;=jdla fuka zzjdäfjhõ" b|.kshõ'ZZ lshd wK fokakg;a
kej; .=á uqrhla fokakg;a úh' wKg wkqj wms ;dr mdf¾
je;srefKuq' .=á neg w;ru wmg fjä myrj,a 30la fyda 40la
muK m;a;=fjkjd weisK' ;j;a fidhqrl=f.a wjidkh <Õd
jkakg we;s nj wmg jegysK' fï iuÕ isoaêh ne,Sug .sh
;ä Wm fmd,sia mÍlaIlhd wdmiq meñKsfhah'
zztflla fuÉpr fj,d Èh w.f, md,u hg yex.s,d b|,d
mek, ÿj,' l,mqjg mek,' zfjä ;shmshõ''' fjä ;shmshõZ
lsh, lE.y lE.y ¨ Èõfj' fjä ;sínd'''ZZ

10
nlauy l÷¿

Tyqf.a uqyqfKa ta iuÕu u;=j wdfõ uy;a ;Dma;slr


yskdjls' wm hg;a jQ ;eka isg fï olajdu wm iuÕu wd" wmg
yels yeu úgu myr ÿka fuu Wm fmd,sia mÍlaIljrhd mqÿu
f,a msmdidjlska fm¨k wfhla úh' uf.a u;lfha yeáhg
Tyqf.a ku w,yfldakah' wmg fjä ;eîug ta'tia'mS' úiska
kshu l< fudfydf;a uy;a .scqlulska wm foi n,d isá fudyq"
tia'mS' iqkaor,sx.ï uy;d wmg fjä ;eîu k;r lsÍug wK
ÿkaúg zzjefâ lEjd'ZZhs lS ;eke;a;dh' mdr ueo È.d lrjd isá
wm foi neÆ Tyq"
zzuqkaf.a weg lvkak ´k' mr yq''' idcka lvkj uqf.
ll=,'''ZZ Tyq ud fmkaùh' ;j;a ud ;=< nh hk yeÕSu fkd;snK
q
;rïh' myrj,a je§uo wuq;= fohla fkdùh'
zzb|.ka''' Èlalrmsh ll=,'ZZ tflla ug rhsm, ñáka
wekafkah' fï w;r wka whf.ka o fo;=ka fokl=gu fujeks
brKula ysñ úh' fõokd ms<sn| ish¨ yeÕSïj,ska ñ§ isáh;a
wuq wuqfõ ll=, lvd oukakg iQodkï fjoa§ ta foi n,d
isáh yelafla fudk ñksidgo@ uf.a yojf;a iaMkaok fõ.h
W;aikak úh' ug l< yels hula ke;' Tjqkf.a leue;a;g bv
§ n,d isáh hq;=h' tll= uf.a jï ll=f,a j<¨lr <Õska md.d
.;a w;r wfkld rhsm,a ñfgka oE; nod uf.a oKysig .eiSh'
úYd, fõokdjla ±k jQ tu myr jÈkúg ug ;j;a ta fõokdj
ms<sn| yeÕSula fkdue;s úh' ll=, ysßjeà f.dia ;sìK'
zzlvm,a, uqf.a w;l=;a'''ZZ
wK ,eîu;a iuÕ u uf.a ol=Kq w;g fmd¨ myrj,a
.Kkla jeÈK' ;j;a fmd¨ myrj,a .Kkdjla uf.a weÕ
mqrd jeÈK' fõokdj ksidu ug ish¨ u;lhka wu;lj f.dia
;sìK' ;=jd," iSÍï iy msmsÍïj,ska .yK uf.a YÍrfha ;j;a
f,aj,ska fkdfmÕ=K ;ekla ke;s ;rï úh'
zzyaï''' keÕsgmshõ fõisf.a mq;d,d''' úma,j''' f;df.a
wïu,f. nvj,a Wv lrmshõ''' wïug'''ZZ
wudrefjka keÕsg .kakg nerej ;;kk ug ;j;a myrla
jeÈK' ud <Õu isá fidhqrl= jyd ug Woõ ÿks' keÕsg isg.;a
ug uf.a jï ll=, ke;sjd fia yeÕsK' wähla ;nd bÈßhg
hkak .;a W;aidyfha§ jefgkakg .sfhka" fmr lS fidhqrd

11
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

kej; ug w; ÿks' wähla ;nd wähla .kakd úg ll=, Èf.a


fíreK f,aj,ska ieÿk msh igyka ;dr mdr Èf.a i,l=Kq
;eîh' fmd,Sish f;la wekqï neKqï .=á myrj,a ueo fufia
f.khkq ,eîh'
zz.,jmshõ f;df.a we÷ï'''ZZ
kej;;a wK ,eìK' .e,ùug ;rï we÷ula wm i;=
fkdùh' hdka;ï bK yryg ojgd .;a lñi m¨jla - l,siï
m¨jla - l,siï ll=,la jeks hula muKs ye| isáfha' tajdo
.,jd ±uqKq wm fmd,sia l+vqj,g .d,a lrkq ,eîh' fï jk
úg tys ;snQ fmd,sia l+vq ;=klau mqrjd ;sìK' ud ±uQ l+vqfjys
ud;a iuÕ ;j;a úis y;r fofkla jQy' tll=f.a b, weg leã
we;' ;j tll=f.a ll=," w; jYfhka fï whf.ka jeä fokd
levqK ì÷k w;a mdj,ska hq;= wh jQy' wä oyhla fyda fod<yla
È. wä wgla muK m<, fuu l+vqfjys we|la f,ig isfuka;s
neïula ne| we;' úis y;r fokl=g ;nd yh fokl=g fyda
yefrkakgj;a bvla ke;s fï l+vqj ;=< tl fmdÈhg .=,sù wms
isáfhuq' isrueÈß ìu wm YÍrj,ska .,d .sh f,hska f;;a ù
;sìK' uqyqÿ iq<Õska ì;a;s u; ne£ we;s ¨Kq mg,h f,aj,ska
iy wfma oyÈfhka f;;aj Èh ù my<g rErd f.dia f,a iuÕ
ñY% ù Èhdre uvla jeks Èhrhla iE§ we;' ;=jd,j, fõokdj
;e¨ïj, bÈuqï ish,a, l=áh ;=< we;s fï jdIamSh WKqiqu ksid
;ejqula ,enqjd jeksh' flfia jQj;a ;=jd,j,g ¨Kq jÈk úg
we;s jk fõokdj bjid isákakg wmg isÿ úh'
fï w;r l,mqjg mek mSkQ ;eke;a;d w,ajdf.k tkq
,eîh'
zztahs n,dmshõ l,mq ùrhj wms f.kdj'''ZZ
Tjqka Tyq wm oud isá l+vqj bÈßmi ;nd f.k myr
fokakg úh' l+vqfõ fodr fmd¨ w;ßka hdka;ug ug Tyqj
fmfka' ta wka lsisjl= fkdj l=vd l, isgu ud okakd" tlg
mdi,a .sh" ud iuÕ hdmkhg meñKs flfy,a we,af,a ùrisxyhs'
Tyqg .ykakg .ykakg Tyq iskdiqKs' b;d lvjiïj jevqKq
isrerla ysñ ùrisxyg Tjqka B¾IHd l< nj Tyqg .yk .uka
Tjqka l< m%ldYj,ska lsheúKs'
;j;a jeä fõ,djla fkdf.diau uf.a ñ;=rl= jQ rxð;a
isßfiak wm isá isr l+vqjg oukq ,eîh' ud iuÕ .fuka wd
12
nlauy l÷¿

whf.ka fofokl=u ±kg ud iuÕ isáhs' kuq;a mshqufiak


lkakka.r iy O¾uisß f*dkafialdg isÿjQfha l=ula±hs ug
m%Yakhls' mshqufiak wm iuÕ ysrf.or ;dmamh u; wjidkh
olajdu isá nj ug fyd|gu úYajdih' Tyq uq¿ rd;%sh mqrdu
ud iuÕ tlaj tlg igka lrkq ,eîh' kuq;a wm hg;a jk
fudfyd; olajdu wm iuÕ isá Tyq wm iuÕ f.kú;a fkdisá
nj ug fmkqKs'
l+vq ;=<g oud isá wmg l=i.skak" f;fyÜgqj" ;=jd,
fõokdj" fï ish,a, hgm;a lrñka kefÕk msmdih bjish
fkdyels úh' fï msmdih bjish fkdyelsu ;ek whl= t<sfha
wmg /lj,a oud isák fmd,sia fldia;dm,ajrhl=f.ka îug
j;=r b,a,kq ,eîh'
zzj;=r''' j;=r fkfï f;dmsg fokafk''' fõisf. mq;d,
îmshõ yqÊc' wïug ''' mr fõisf. mq;a;='''ZZ
j;=r b,aÆ fidhqrd ;j;a l;djla fkdue;sju ksy~
úh'
oyj,a fod<yg muK l+vqj, fodrj,a újr úh' nrd|h
È.g wmj fm<g isgjkq ,eîh' fujr m%Yak lsÍu tla;rd
úêu;a wdldrhlska werôK' myr§ïj,ska wvqjla ke;' .=á
neg ueo wik m%Yakj,g wms ms<s;=re ÿkafkuq'
ud w÷kk chka; kue;s whl= ud iuÕ meñKs nj;a cúfm
mka;s y;rlg iyNd.s ù we;s nj;a fmdaiagr .eiSï" mqj;am;a
úlsKSï iy m;%sld fnodyeÍï jeks jevj,g iyNd.s ù we;s
nj;a rd;%sfha fmd,Sisfhka fjä ;enQ úg m,d f.dia ieÕjqK
nj;a uu Tjqkag mejiqfjñ' miq Èk Wfoa fmd,Sisfhka f.k
wd nj o mejiqfjñ'
flfia jqj;a zzuy;a;hdZZ kue;af;l= .ek yeu úgu Tjqyq
m%Yak l<y' wmf.a ifydaorjre tlsfkld weu;Sfï§ uy;a;hd
hhs weu;Sug mqreÿj isá ksid rd;%sfha tlsfkld weu;Sfï§
zzuy;a;hdZZ hkak ks;r Ndú;d lr ;snqKs' fmd,Sish is;=fõ
kdhlhdg uy;a;hd lshd weu;+ njhs' ta ksid zzuy;a;hdZZ ljqo
lshd Tjqka m%Yak lrkakg úh' fï w;r wm lKavdhfï isá
b;d lvjiï whl= jQ ieïika isßmd, ^Tyq wä yhla muK
Wi jQ w;r Yla;su;a isrerla we;s wfhla úh& fj; fmd,sia

13
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ks,OdÍkaf.a wjOdkh fhduq úh' kdhlhd Wi uy; whl=


hehs is;Su fmd,Sisfha udkisl uÜguhs' ieïikaf.a fn,a,g
yïmáhla ±uQ Tjqka th lrljkakg úh' th tlg weUfr;au
Tyqf.a f., ysrjkakg úh' yqiau .; fkdyels ;;a;ajhlg
m;ajQ Tyqf.ka Tyqg fndaïn ÿka ;eke;a;d fmkajk f,i n,
l<y' lr lshd .; yels lsisjla fkdue;s jQ Tyq ud foig
weÕs,a, È.= lf<a yqiau ysrùfuka .e,ùughs'
tll=f.a .e,ùu wfkldf.a wNd.Hh Wod lrkq ,nhs'
fuys§ ieïika jOfhka fífr;au wNd.Hh ud fj; <Õd úh'
wf;drla ke;s .=á neg ud fj; m;s; jkakg úh' ;=jlal=
n|j,ska iy negka fmd¨j,ska ;j;a ;=jd, .Kkdjlau uf.a
YÍrfha we;s lrkq ,eîh'
fufia .=á neg ,eîu muKla fkdj Tjqkaf.a m%Yakj,go
ms<s;=re Èh hq;= úh' ±ka m%Yakh ù we;af;a fndaïn ÿka ;eke;a;d
ud kï kdhlhd ljqo@ zuy;a;hdZ ljqo@ hkakhs' .=á jreid
ueo W;a;r ÿkak;a tajd tllg tlla mriamr úh'
yeu wjdikdjlau ;=< .e,ùul=;a Wodùu idudkH f,dal
iajNdjhhs' ug fï fudfydf;a jdikdj f.fkñka fmd,Sisfha
;snQ wk;=re yÕjk k,d kdofjkakg úh' wmg myr foñkau
kej;;a wm l+ v q j ,g .d,a flreKs ' fmd,S i s f ha fmd,s i a
ks,OdÍka iy tys wdrlaIdjg isá yuqod Nghska tyd fuyd
ÿjñka l,n,fhka wdrlaIl úêúOdk fhdokq wmg fmksK'
;dmamj,g" l=¿kqj,g iy fjk;a wdjrKhkg uqjd fjñka
Tjqyq ;u wdhqO udkdf.k iQodkï fj;s' fuúgu kej;;a Wm
fmd,sia wêldÍjrhd ;u f;acjka; fmkqu wdrEvfhka ujd
.ksñka wm oud isá fmd,sia l+vq bÈßmsg fmkS isáfhah' l|
fl,ska lr Worh bÈßhg ±uQ Tyq wm wu;kakg úh'
zzWU,f.a hd¨fjda tkjd WU,d wrka hkag' oÕ,kag tmd'
neßfj,dj;a WU,f.a hd¨fjda fufyg wdfjd;a wms biair
fj,du fjä ;shkafka WU,g'''ZZ
ueIska ;=jlal= w;ska .;a fmd,sia Nghl= ne.ska l+vq bÈßmi
isg jQ Tyq Tjqkag wK ÿks'
zzmsáka fjä ;shkak .;a; .ukau biair fj,du uqka álg
fjä ;sh,d odkj,d'ZZ

14
nlauy l÷¿

zzTõ i¾'ZZ
wmg hula jgyd .kakg wmyiqh' wm .,jd .ekSug
tkafka ljqo@ wm w;r tlsfkld l=gq l=gq .dkakg úh'
zzlgj,a jymshõ' fudkjo f;dms l;d lrkafk'ZZ
msg; isgf.k wm foig ueIska ;=jlal=jla udkdf.k
isák fmd,sia Nghd fudrÿks' Tyqf.a oE;a fjõ,hs' oEf;a
fjõ,Sug ueIska ;=jlal=j m;a;= fkdùu wfma jdikdjls' l+vqj
;=< jid oud we;s wm .ek l=ug ìh jkako@
meh Nd.hla muK fufia .; úKs' tljr fmd,Sish ;=<
kej; l,n, iajrEmhls'
zzwkak wkak''' tkjd'''ZZ
w;kska fu;kska lshkq wmg wefia' fmd,Sish ;=< we;af;a
±ä ksy~ njls' ;=IakSïN+; jQ wms n,d isáfhuq' kuq;a wfma
oiqka m:hg yiqjkafka fodr <Õ isák fmd,sia Nghd muKs'
Tyqf.a fjõ,Su fo.=K ù we;' wE;ska Ôma ßhl y~ weisK'
th <x <xj weiS kej; flfuka wE;g hkq weisK' wm ;=<
fudfyd;lg we;s jQ n,dfmdfrd;a;= fyñka iSrefõ wE;ska
wE;g we§ f.disks'
fmd,Sish ;=< kej; lgy~j,a wjÈj we;' tyd fuyd hk
fijKe,s ±lsh yels úh' fodrlv isá fmd,sia Nghdf.a fjõ,Su
wvqj ;sìK' fmd,Sish ;=< ;;a;ajh kej; h:d ;;a;ajhg m;a
jqjo Tjqka ;=< we;s jQ ìh iyuq,skau myj fkd.shd jekak'
kej; wmg .=á neg §ula we;s fkdùh' uq¿ ojiu l+vq ;=< jid
isáfhuq' iji wmg f;dafi iy mdka f.kú;a l+vq ;=<g fokq
,eîh' kuq;a msmdidfõ ±älu ksidu mdka fyda f;dafi lEuo
wmg wmyiq úh' îug hula fokq fkd,eîh' b;d wmyiqfjka
iuyre hula uqj ;=<g rejd .kq ,enQy' mqxÑ fmd,sia l+vqj
;=< tlg .=,sù isá ñksia fmdÈhla jQ wms fl¢ß,s" iqiquka iy
fõokdjka ueo /h myka lf<uq'
miqÈk mykaùu wmg ìh f.k fok fohls' miqÈk wmg
isÿjkafka l=ula±hs wms fkdo;af;uq' rfÜ wks;a m%foaYj,
isÿj we;af;a fudkjd±hs wms fkdoksuq' ud jev l< m%foaYfha
;;a;ajh l=ulaùo@ /h t<sjk ;=reu uf.a uki fujeks
fkdfhla is;=ú,s w;r w;rux ù ;sìK' w;ßka m;r flá

15
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

kskaola <Õd jQjd úh yel'


miqÈk" tkï wfm%a,a y;a jk Èk Wfoa wdydrh i|yd f;a
iy f;dafi fokq ,eîh' mrK lsß áka ln,aj,g ÿka f;a lyg
wmg wuq¾;h fuka úh' f;a ìõ wms f;dafi fol ;=ko .s,
±uqfjuq' Wfoa 9'30 g muK kej; l+vqj, fodrj,a újr úh'
kej; wm mrK mqreÿ úÈyg tl fm<g isgjkq ,eîh'
;ä Wm fmd,sia mÍlaIljrhd we;=¨ fmd,sia ks,OdÍyq
.Kkdjla wfmka m%Yak lrñka myr§u werUQy' fou< fmd,sia
ks,OdÍyq b;d w,xldr f,i isxy, jpk WÉpdrKh lrñka
wmg myr ÿkay'
wm w;r isáhjqkaf.ka jeä fofkla úYajúoHd, YsIHfhda
jQ w;r wka wh Wiiafm< isiqyq jQy' úYajúoHd, YsIHfhda jQ
iajdóka jykafia,d .Kkdjla wm w;r jQy' fuu yduqÿrejrekag
myr fok w;r fou< ks,OdÍka lsõ jdlH LKav miq lf,l
o wm w;r ckm%shj mej;sK'
zzyduqÿrej'''ZZ zzIdIfka ldj'''ZZ fuh b;d w,xldr f,i
Tjqyq mejiQy'
fï w;r ;j;a fmd,sia ks,Odßfhla zzkQ.;a fmd,sia n,a,d
W.;dg úk lrhs'ZZ lshñka úYajúoHd, YsIHhskg a myr fokakg
úh' fuu igka mdGh úYajúoHd, isiqka fmd,Sishg úreoaOj
ks;r fhdod .;a igka mdGhla úh'
w;awvx.=jg m;aùfï isgu ud yUd tk tla leyegq
fmd,sialdrfhla ud .ek we;s wkqlïmdfjka ug myr fohs'
zzhflda f;dg wr fofu,a¨ .ykj ug n,ka bkak nE'ZZ
lshñka Tyq ug myr fohs' cd;sjdofhka ysi mqrjd f.k isá
Tyq th wmg muKla wefikakg mejiSh' kuq;a Tyq ug myr
§fï § lsis wkqlïmdjla fkd±laùh'
fï w;r tla Wm fmd,sia mÍlaIljrhl= m%isoaêfhau
zzhflda f;dms isxy, fld,af,da fkao@ .ymshõfld fou¨kag'
tfykï wms;a ifmdaÜfk' f;dms fu;k wmsg .ykak tkafk'
fofu,a¨kag rc iem' f;dmsg fyd| mdvula W.kakkak ´k'''ZZ
hehs lshñka myr ÿka whqre ug u;lh'
È. lsksiaila w;ska .;a ;ä Wm fmd,sia mÍlaIljrhd
jhiska fkdfïrE .egjr úfha miq jQ mdi,a isiqka w;r meyem;a

16
nlauy l÷¿

isrere we;shjqkag <xù Tjqkaf.a l,jdj, lsksis ;=äka yu me,S


hk fia bß w¢kakg úh' l,jdj, yu me,S f,a je.sfrk foi
uy;a ;Dma;sfhka n,ñka Tyq"
zzf;dfma ll=,a olskfldg ug''' ysf;kjdZZ hehs mjiñka
;ukaf.a úlD;s ;;a;ajh t<smsgu úoyd mEfõh'
fï w;r mshu q fiak lkakka.r w;awvx.=jg f.k fmd,sih s
fj; f.k tkq ,eîh' Tyq tÈk wm hg;a jk úg wm iuÕ
;K w;r je;sÍ isá w;r f;fyÜgqj ksid fudfyd;la kskao
f.dia we;' weyeÍ n,k úg fmd,sia Nghska wmg myr fok
whqre ÿgq Tyq t<shg kEú;a tfiau je;sr f.k isg we;' kuq;a
Tyqf.a wjdikdjg yuqod Nghska fofokl= Tyqg wdikakfhau
fldgq mjqr wdrlaIdjg oud ;sfí' ojilau je;sr f.k isá Tyq
wka;sug l=i.skak iy msmdidj bjish fkdyels ;ek t<shg
meñK we;' yuqod Ngfhda Tyq w;awvx.=jg f.k fmd,Sish
fj; f.k wdfjdah'
wfm%a,a y;ajeks Èk o fufia m%Yak lsÍï iy .=á neg §ï
;=<skau f.úK' hdmkh m%foaYfha yeu ;eklu isá isxy,
;reKhska w;awvx.=jg f.k fmd,Sish fj; f.k tkq ,eîh'
jer§ fyda hdmkhg wd isxy, ;reKhska yeu flkl= .eku
fmd,sisfha iel fhduq úh'
wfm%a,a wg fjks Èk Wfoa jrefjys uf.ka lgW;a;r
,shd .ekSu werôKs' ta iuÕ kej;;a myr §uo werôKs' wm
lsõ yeu fohlau ,shd.;a;d ñi" Tjqkag wm l< lS foa .ek
lsisu yeÕSula fyda ±kqula fkdùh' Tjqka .eiQ myrla je§ uf.a
ll=f,a iq,Õs,a, me,S f,a .,kakg jQfha ;j;a uf.a YÍrh ;=<
f,a we;s nj mila lrñks'
oyj,a wm ish,a,kau fmd,Sish bÈßmi we;s fmd,sisfhau
f.dvkeÕs,a,l jQ udr .i wi, jQ ldurhlg f.k f.dia
ã'tï'´'g fmkajkq ,eîh' w;mh leã ;snQ whg nekafâÊ
ouk ,§' ;=jd,j,g fí;a ±uQ w;r iuyrekag tkak;a ,nd
fok ,È'
bka miqj yjia jrefõ wmf.a PdhdrEm .ekSu wdrïN
úh' yeu whl=u whs'wd¾'iS' wl=re ;=k iys;j Wvqlh PdhdrEm
.;lrkq ,eîh' Èjhsfka ku .sh wmrdOlrejkaf.a ,ehsia;=jg
fufia wm we;=<;a lrk ,§' ffjoH ks,OdÍka fmd,Sish ;=<
17
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

isák ksid tÈk ijia hduh .=á negj,ska f;drj .; lsÍug


wmg mq¿jka úh'
flfia jqjo fï jk úg fj¨ï má oud ma,diagr .id isá
fyhska wms tla;rd iykodhS ;;a;ajhl isáfhuq' uf.a ysi u;
jQ me¨ï .Kkdjlgu me,eia;r w,jd ;sìK' uqyqK È.g .,d
.sh f,a ñ§ ;sîu ksid ud úlD;s fmkqula we;sj isákakg we;'
uf.a jï oKysi mÍlaId l< ffjoHjrhd oKysi <Õ weghla
mqmqrd we;s neúka thg me,eia;r fj¨ï oukq ,eîh'
tÈk iji 3g muK meñKs iqkaor,sx.ï uy;d wmj n,d"
wmg fjksje,a.eg ;ïnd fok f,i fmd,sia ks,OdÍkag wK
fokq ,eîh' Tyqf.a ;o yskaÿ Nla;sh ksid Tyq ;=< fmd,sia
ks,Odßhl= ;=< fkdue;s wkaofï ukqIH .;s.=K /£ mej;sK'
th wmf.a jdikdjla úh' yekaoEfõ wmg fjksje,a.eg ;eïnQ
j;=r îug ,eìK'
fï w;r wm w;ru fkdfhla liq l=iq werôK' fndfyda
fokl=f.a To ì£ f.dia ;sìK' ,dnd, isiqjka jQ jeä fokl=
;=< tl Èklska úma,jh ch .ekSfï isyskh ì| jeàu;a iuÕ
u ;u is;a ;=< f.dvkeÕS ;snQ Èßho foord f.dia we;s nj
fmfkkakg ;sìK' f.oßka fok lEu fõf,ka hemqk Tjqkg
tljr ;u isysk f,dj ì| jeà iqkqúiqKq ù f.dia we;s ieá
mila jkakg we;' Ôú;h .ek wúksYaÑ;j fmd,sia l+vqjl
.d,aù isák Tjqka ;=< ;u jHdmdrh .ek fuka u ;u kdhlhska
.eko ielhla cks; ùu wreuhla fkdfõ'
zzug ielhs úfÊùr iS'whs'ta' ldrfhlao lsh,d'''ZZ tll=
fld÷rk úg wksflla w,.= ;nhs'
zzf;areula ke;sj wms ueß, hhs' uu ys;kafk;a fïl
iS'whs'ta' ldrhskaf. jevla lsh,hs'ZZ
l+vqj, isák whf.ka jeä fokl= ,dnd, jhfia jQjd
muKla fkdj foaYmd,k jHdmdrhg tlaù udihlg follg
jvd .;ù fkdue;' iuyre jHdmdrhg tlaù we;af;a fmnrjdß
úisy; yhsâ mdla /<sh keröfuka miqjh' b;ska foaYmd,k
w;a±lSïj,ska f;dr fudjqkf a .a ueisú,s wf|dakd b;d idOdrKh'
wjia:dfõ yeáhg Tjqka ;=< Èßh jefvk whqßka l;d lsÍu
uf.a hq;=lu fia ug yeÕsK'

18
nlauy l÷¿

zztfyu ys;kak tmd ifydaorjreks" wms fu;k mrdo Wkdg


;j;a rg mqrd wks;a wh igka lrkjd we;s' wksl f,dalfhaa
lsisu úma,jhla tlmdßka ch wrf.k kE' wms Èú msÿj;a thska
wksla wh bf.k .kakjd' ta w;a±lSïj,ska mdvï .;a;= wh
wkd.;fha§ úma,jh ch .kSú' wms ÿla fjkak ´k kE'ZZ
zzf,dalh'''@ fudk f,dalhlao ifydaorhd" wms tkfldg
wrl fokjd" fïl fokjd" wkqrdOmqfrka 250la tkjd lsõjd'
fkaú tflka lKavdhula tkjd" wdhqO ,efnkjd lsõj' Th
úÈhg fndre lsh, wmsj urfKg tõjd' fmakakeoao" fj,d
;sfhk yßh'''@ZZ
tflla ;ryska uf.a lshukg yria lemSh'
zzkE ifydaorhd hï hï ÿ¾j,lï jHdmdrfhka isÿfj,d
;shk tl yß' ta ksid wmsg fï ;;a;ajhg uQK fokak isÿjqK;a
yeu ;eklu ;;a;ajh fï úÈhu fjkafk keye' wms fudk
hï ;;a;ajhla ;=< Wk;a fldñhqksiaÜjd§ka úÈyg wfma wd;au
Yla;sh ke;slr .kak fyd| keye'ZZ
zzyya''' tal wmQre wd;au Yla;sh'''ZZ
tflla ;ryska lshdf.k hhs' fï w;r ud wi, isá wfhla
ug weÕs,af,ka wek ksYaYío jk f,i ryiska mejiSh' Tyq
fidaur;akhs'
zzifydaorh lg mshdf.k bkak' fu;k ;;a;ajh wkqj
tal ifydaorhf.a weÕg .=Khs'''ZZ
;sfhk ;;a;ajh wkqj ksYaYío ùu weÕg .=K nj ugo
jegyqK's ;du;a wm isákafka b;d wjodkï ;;a;j a hlh' fmd,sia
ks,OdÍkag leu;s hula l< yels ;;a;ajhlh' foaYmd,k
jYfhka fukau Ôú;fhka ,o w;a±lSïj,ska wvq fï ,dnd,
isiqjka ±ka uQK § isák ;;a;ajh wkqj fujeks ;;a;ajhlg
m;aùu idOdrKh' iqiqï fl¢ß,s iy fõokd ueo tÈk /ho
myka úh' wfma, % a kj jeks Èk Wfoa f;dafi iuÕ f;a lygj,ska
oji werôKs'
oyj,a oyhg muK wmj t<shg f.k fm<g isgjkq ,eîh'
iqmqreÿ .=á neg kej;;a wm jid .kq ,eîh' uf.a mqÿuhg
fuka wr leyegq fmd,sia fldia;dm,ajrhd ud <Õg ú;a ug
myr fokakg úh'

19
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzwfka" f;daj olsk fldg ug yß ÿlhs' fï fofu,a¨


f;dg .ykfldg ug n,ka bkak nE'''ZZ
Tyq fï Èk ;=k ;siafiau ud yUd tñka ug myr ÿkafka
ud .ek we;s wkqlïmdj .ek lshñks' flfia jqjo bka jir
.Kkdjla .;ù;a Tyqf.a rej wog;a uf.a ukfia we£ ;sfí'
kej; l+vqj,g .d,alrkq ,enQ wm tÈk iji t<shg .kq
,eîh' yuqod jdyk fmd,sia ia:dkfha ñÿ,g f.kú;a ;sìK'
ñÿf,a fm<g isgqjd myr fok fmd,sialdrfhda wmg wk;=re
yeÕùug mgka .;ay'
zz±ka b;ska f;dms Tlafldu bjrhs' ;j állska f;dmsj
ñkS msÜgkshg f.kshkj' Ôú;j,g ;shk wdidj w;ayer
.kshõ'ZZ
wmg fï lshukaj,ska iy wjg we;s mßirh ;=<ska w¨;a
hula isÿjkakg tk nj jegysK' yuqod Nghska ishhla muK
isá w;r yuqod Ôma iy hqo gexlso f.kú;a ;sìK' tl w;lska
urKh fyd| hhs ug is;sK' fl,jrla ke;s .=á neg bka miq
ksujkq we;'
zzyaï''' ke.mshõ Ômaj,g'''ZZ wK ,eìK'
yuqod Ngfhda fofma<shlg fm< .eiS isáhy' wm Tjqka
w;ßka f.dia Ôma ßhj,g f.dvúh hq;=h' yuqod Nghska w;ßka
hk wmg yeu Nghl=f.au mdfya rhsm,a ñfgka fyda ngfhka
myrla jeÈKs' Ôma ßhlg oyhla fyda myf<djla jkfia myr lE
wh mgjkq ,enqfõ bka miqjh' wm isá Ôma ßfha isáh jqkaf.ka
;=ka y;r fokl=gu weúÈh fkdyels uÜgug ;=jd, isÿù ;sìKs'
uf.a ll=f,a nekafâch ;snqK;a ug weúo .;yels úh'
wm oud isáfha Ômaj, msgqmi wiqka hgh' wms ìu .=,s ù
isáfhuq' T¨j tiùu ;ykï úh' Ôma ßfha wiqkau; jdä ù
isá fin¨ Tjqkaf.a im;a;= wm ysia u; ;nd f.k isáhy'
Ôma ßh wefo;au fi,fjkq ñi fldys hkjdo lshd wmg jgyd
.; fkdyels úh' ysi tijQ úg rhsm,a ñfgka myrla T¨jg
j§' n¨ l=lalka /,la fuka tlg .=,s ù ìu È.dù isák wms
wmf.a B<Õ brKu l=ulafõfodahs l=;=y,fhka n,d isáfhuq'
jeä ÿrla fkdf.diska Ôma ßh k;r l< nj wmg jegysK'
yuqod fin¨ ìug nei.;a w;r"

20
nlauy l÷¿

zzneyemshõ fõisf. mq;d,''' yaï'''ZZ hehs wmg wK ÿkay'


ysi Tijd neÆ ug wm fidfydka msáhl fkdj ysrf.
or bÈßmi isák nj jegysK' Ôma ßhj,ska ìug ng wmj
fmruqfKau yuqod Nghskaf.a ;=jlal= l|kaj,ska myr foñka
ysr f.or f.aÜgqfjka we;=,g f.k hkq ,eìK' Èk .Kklg
Wv § wfma%,a miajeks Èk rd;%S wm úiska myr fokq ,enQ ysr
f.h ;=<g fï whqßka wmj fmd,sia iy yuqod .=á neg ueo
we;=¨ lrkq ,eîh'

21
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fol

m%Odk f.aÜgqfjka we;=¨ jQ ;eku jï mi we;s ld¾hd,hg


wmj we;=¨ lrkq ,eîh' wmg fïi w;r ìu ys| .ekSug
ie,eiaùh' Èk .Kklg miqj bvlv iys;j ìu fyda ys|
.ekSug bv myiqj wmg ,enqfKa ysrf.or§h' is;a fia ksoyfia
yqiau .ekSug wmg bv ,eìK' wksla w;ska yuqod iy fmd,sia
ks,OdÍka ysrf.h ;=<g fkdtauo wmg uy;a iykhla úh'
kuq;a ysrf.or isák tys ks,OdÍka wmg l=uk wdldrhlska
i,ldúo@
ysrf.or uq,doEkSkaf.ka fo;=ka fokl= w; ;=jlal= ;snqK
w;r wka wh w; jQfha ßhkla muK È. negka fmd,a,la
muKls' fndfyda ks,OdÍkaf.a uqj iskyjlska ieriS ;sìK'
Tjqka w;ßka jeä fokd fou< wh jQy' ;=jlal=jla w;e;sj
meñKs tla jhil uq,doEksfhla wmg nkskakg úh'
zzlõo f;dfma uy;a;h''' ´l ug fndaïn .ykak lsõjd'
f;dms ;shkak fyd| kE' tod ? ug ;snqKd f;dms Tlafldu
urkak' uu ta jqKdg kslx ysáhd'ZZ
Tyq lshdf.k hkafka ùrhl= fuks' tod ? ;ksju wm
ish¨ fokd ueßh yelsj ;snQ nj Tyq mji;au wms ys;a háka
iskdiqfkuq' ysrf.or uqrg isá fmd,sia ks,OdÍka mjd mek ÈjQ
22
nlauy l÷¿

w;r Tjqyq fldfya fyda ieÕj .;ay' Tyq ;udf.a ùrlu .ek
lshhs' kuq;a Tyqf.a nekSï iy lshùï ydkslr fyda wmg ìh
úh hq;= fyda foaj,a fkdùh' Tyq kslïu lshjk .dâ flfkla
muKs'
fï w;r wm wi, jdä ù fyda ysgf.k ke;skï fïihla
u; ys|f.k nkaOkd.dr ks,OdÍka fkdfhla m%Yak wikakg
úh' yÈisfhau fÊ,¾ flfkla ldurhg we;=¨ úh'
zzlõo n¾á lshkafk''' lõo fu;kska n¾á lshkafk'ZZ
Tyq y~ kÕd weiSh' uf.a mmqj fydaia .d ±ù .sfhah' fuf;la
±kqKq ieye,a¨j fldys .shd±hs lsj fkdyel' ug ySkaodäh
±óh' l=ula lrkako@
zzn¾á lshkafk uu'ZZ uu nfhka ;e;kqfjñ'
zzwd''' ;uqfio'''@ZZ
zz;uqfif. ku ug tod ? y;awg j;djlau weyqKd' ;uqfi
fkao fu;k kdhlhd@ZZ
uu lsisjla fkdlshd n,d isáfhñ' Tyqf.a l;dj ;=<
;on, y;=re njla fkdfmkqKs'
zztod ? yefudau jf. ;uqfif.ka weyqjd n¾á uy;a;h
f.ähla .ykako@ n¾á uy;a;hd wfma f.ä bjrhs''' n¾á wrl
lrkako@ fïl lrkako@ ;uqfif. ku lsh lshd yefudau
m%Yak weyqjd''' uu wyf.k Tlafldu'''ZZ
uu lsisjla fkdlshd ksy~ nj /laflñ' jeä l;djg hdu
weÕg .=K ke;' Tyq ;j fkdfhla foa lshjdf.k hhs' tÈk
/fha wm l< foa Tyq n,d isg we;s nj ug jegyqKs'
fï w;r wmf.a kï .ï ,shd .ekSu werôK' tlsfkldf.a
kï .ï" ,s m s k hka wdÈh ,s h d.;a w;r yeu wfhl= g u
fkdïurhla " fnf,la ms Õ dkla " fcda . = j la iy frÜgq j la
^lekajia froaola& ne.ska ,eìK'
uf.a ku ,shd .ekSu flfrk w;r tla ks,Odßfhla ud
iuÕ lshjd f.k hkakg úh'
zz;uqfi,d rg yeu ;eku jdf.a n,h w,a,,d' m<d;a
.Kkl u igka' ;uqfi,j wrka hkak lÜáh taú' wmsg lror
lrkak tmd' wms ;uqfi,g úreoaO keye'ZZ
b;d wirK ;;a;ajhl isák uf.ka Tyq msysg m;hs' fï
w;r ;j;a fou< ks,Odßfhla ud wi,g meñKsfhah'
23
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzWU tod ? wfma ne/laflg wdj ;ud''' uu WUj ±lald' WU


udj ±lafl kE' uu we| hg ;ud''' ysáh' uu fldñksIaldrhd'
lshqnd fldßhd uu leu;s' uu WU,g IfmdaÜ''' WU,f. lÜáh
wdju udj urkak tmd lshmka'''ZZ
zzwfma wh i¾j urkafka kE''' ta whg Wjukdjla kE
i¾j urkak'ZZ
zzta Wkdg weú;a fndaïn úis lrdú' wms uefrhs'''ZZ
zzkE''' kE''' i¾,g mq¿jka wms bkak ;ekg tkak' ta wh
wms bkak ;ekg fndaïn .ykafk kE'''ZZ
fufia Tjqka tlsfkld wm iuÕ l=¨m. njla fmkaùh'
Tjqka tfia wmg ie,l=fha rg ;=< ;snQ wúksYaÑ; ;;a;ajh
ksid úh yel' fudkhï ;;a;ajhla ksid fyda tod Tjqkaf.a ta
yeisÍu wmg uy;a iykhla Wodlrkq ,eîh'
ku" ,smskh wdÈh ,shd .ekqfkka miqj ugo msÕdkla"
fcda.=jla iy frÜgqjla ne.ska ,enqKs' uf.a fkdïurh 576
úh' we¢ß jeàug wdikak jQfjka wmj ysrf.or ;=<g f.k
hkq ,eîh'
ysr f.org m%Odk fodrg jï miska ld¾hd, ;snQ w;r"
m%Odk fodrg bÈßfhka hdr úiaila muK ÿßka ysrf.or
ysrlrejka isák fmfoi fjka l< hlv .%S,a fodr úh'
fodrg hdr 10la muK tmsáka î1 iy î2 hkqfjka kï l<
ysrf.or zjdÜgqZ kñka ye¢kajQ ysr ldur fma<s msysgd ;snqKs'
fuhska î2 jdÜgqjg wmj f.k hkq ,eîh' fuu î1 iy î2
jdÜgq tlu È. f.dvkeÕs,a,ls' ueo úYd, Yd,djla we;s fï
f.dvkeÕs,af,a Yd,dj fomiska tl fma,shg ysr ldur ;kd
;snqKs' f.dvkeÕs,af,a yß ueÈka ;kd w;s ,E,s fodrlska î1
iy î2 jdÜgq fjka lr ;snqKs'
wmj f.k .sh î2 jdÜgqfõ úYd, hlv l+re fodrla úh'
tu fodf¾ tl fldKlska ;j;a mqxÑ fodrla ;kd we;' tajd
újr l< miq tla whl= ne.ska we;=¨ úh' fï fodrj,a folu
oïje,a oud bì h;=re oud jid we;' ysrf.or uq,doEkshl=
/lj,g fhdod we;' m%Odk fodrg ol=Kq miska isfuka;sfhka
ne¢ j;=r gexlshls' th hdrhlg u|la Wia jQ w;r ta yd iudk
yß y;/ia tlls' Yd,djg we;=¨ l< ú.i u wm yefudau uq,ska

24
nlauy l÷¿

u lrkq ,enqfha ta gexlsh <Õ ;snQ áka tllg j;=r f.k nv


lg mqrd ¨Kq ñY% rihla we;s ta j;=r îuhs' ta fudfydf;a th
wmg m%Yakhla fkdjQfha Èk .Kklg miqj nv lg mqrd Èh
îug ,enqK m<uq wjia:dj jQ neúks' ta fudfydf;a wmg th
f,dj we;s fyd|u mdkh fia ±ksK'
uf.a bKjgd ud ojgd f.k ysáfha lñihls' ud i;=
ish¨ we÷ï ta úh' ieÕjQ hula weoafoda lshd ud w; m; .d
neÆ ks,Odßhd udjo ldurhlg ±óh' ta ldurfha ud iuÕu
;j;a ;sfofkla jQy'
ldurh m<,ska wä 6la muK jQ w;r È.ska wä 10la muK
úh' ,Sj,ska ;ekQ fodr ueo w,a,l muK ys,ls' fodfrys
háka tla fldKl wÕ,a y;rla muK È. lfmd,a,ls' fodrg
tl me;a;lska ì;a;sh ;=<ska wÕ,a yhla muK jQ yß y;/ia
lfmd,a,la o úh'
fodr ueo we;s w,a , la muK jQ ys f ,ka ys r lrejka
isákjd±hs ne,Sug yels jQ w;r hg lfmd,a, lEu msÕdk §u
i|yd m%fhdackhg .eksK' ì;a;sfha jQ lfmd,a, ;=<ska f;a fyda
j;=r fcda.=j we;=,g fokq ,eîh'
wfkla fl<jf¾ tkï msg ì;a;f s hao wÕ,a yhl lfmd,a,la
;kd ;snqKs' th ueÈka l+rla oud ;sìK' tfukau ì;a;sfha msg
me;a;g cfka,hla iúlr ;snqKs' th iúlr ;snqfKa wfma
ysiaj,g by<sks' jy,hg wdikakj ;kd ;snQ th b;d iúu;a
hlv l+re w;=ßka n<,l=gj;a ßx.d .sh fkdyels ;rïh' tu
cfka,h wä folla muK m<, jQ w;r wä tlyudrla muK
Wia jQ tlls' fï ldurh ;=< y;r fofkl=g m%udKj;a bvla
fkd;snqK;a fmd,sia l+vqj ;=< isá wkaoug wkqj fuh wmg
úYd, iykhla úh' wfkla w;ska ;ksj isákjdg jvd wm
fo;=ka fokl= tlg isàu;a wmg tla;rd udkisl iykhla
we;s lrkq ,eîh'
frÜgq t,d.;a wms tajd u; je;srefKuq' ud iuÕ tlaj
ldurfha isáfha ñ;=re flfy,a we,af,a ùrisxy" fidaur;ak
iy jõkshdfõ mshr;ak hk ;sfokdhs' wms wmg Wod ù we;s
;;a;ajh .ek idlÉPd lf<uq'
jeä fõ,d fufia wmg l;d lrñka isákakg fkd,enqKs'
yÈisfhau ldurj, fodrj,g fmd,a,lska .idf.k hkq ,eîh'
25
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ta ysrlrejkag lEu f.k wd nj ±kqï §ughs' fodrg fmd¨


myr jÈ;au wm l< hq;af;a fodf¾ we;s lfmd,af,ka msÕka
t<shg ;,a¨ lsÍuhs'
lEu f.k wd ysrlrefjda wmg msÕka t<shg ouk f,i
mejiQy' wfma msÕka mqrjd n;a" mßmamq" uia iy ;j;a jExckhla
fnod ;sìK' idudkHfhka ysrlrejl=g ,efnk m%udKhg jvd
wmg n;a fnod ;sìK' ta lEu fnok ysrlrejka Tjqkaf.a wdorh
wmg ±lajQ whqrehs'
,enqK lEuj, lsishï rihla ;snqKdo lshd uu fkdoksñ'
rila neÆ njla o ug u;l ke;' tl È.gu lEu lE wms
msÕdkg w; fidaod .;af;uq' w;a fia¥ msÕdk lfmd,af,ka
t<shg ;,a¨ lf<uq' wka wh o ta ms<sfj;u wkq.ukh lrkakg
we;'
lEfuka miq frÜgqj, we,jqK wms kej;;a l;djg
jegqfKuq' rfÜ wka m%foaYj, ;;a;ja h" wmg ó<Õg uQKmdkakg
jk foaj,a" úfÊùr ifydaorhdf.a ;;a;j a h" wmf.a .ï m<d;a ch
f.k weoao" wm ksoyia lr .ekSug wks;a fidhqrka tkq weoao"
fïjd wfma l;dj, f;aud úh' jeä fõ,d fkdf.disku a kej;;a
fmd¨ myrla jeÈK' fujr rd;%S jev ndr .kakd uq,doEkshd
meñK ;snqKs' Tyq ldurfhka ldurhg ysrelrejkaf.a .Kka
,shd .kS' Tyqg wm fkdïurh lshúh hq;=h' Tyq tajd ms<sfj,ska
,shd .kS'
ug uf.a fkdïurh u;l ke;' uf.a frÜgqj hg ug
fkdïurh ,shd ÿka fld< lene,a, we;' jyd th w;g .;a uu
579 hs lSfjñ' fï whqßka uf.a ku fjkqjg fkdïurhlska ud
fn!;Siau lrkq ,eîh' ysr f.org kï iy jpk jevla ke;'
fkdïurh tys jeo.;au y÷kd .ekSfï ,dxPkhhs'
jev uqr udre ù jeäfõ,d fkdf.diau kej;;a fodrg
.ikq ,eîh' fujr fodf¾ ysf,ka tnqKq ysrlrefjla zzf;a
fcda.a.=j fokak ifydaorhd'''ZZhehs b;d ñ;=re yçka mejiSh'
f;aj, lsishï rihla wmg fkd±kqfKa ta jk úg rd;%S wyßka
wfma nvj,a msÍ ;snQ ksidu fkdj we;a; jYfhkau ta f;a kSri
neúks' f;a W.=re fol ;=kla ìõ wms fcda.= me;a;lska ;nd
kej; frÜgqj, È.d jQfhuq' kej; l;djg jegqK wmg jeä

26
nlauy l÷¿

fj,d fkdf.diskau kskao hkakg we;' Èk fol ;=kl ksÈ


ke;slu;a f;fyÜgq jQ YÍrj,g l=i msfrkakg wyr jeàu;a
je;sr .ekSug bvla ,eîu;a ksid wm iqj kskaolg jefgkakg
we;'
mdkaor hdufha zzäya''' äya''' äya'''ZZ hk y~lska uu wjÈ
jqfKñ' ud je;srf.ku ta y~g lka fhduq lf<a isyskhla
olSo hk ielh ÿrelr .kakghs' wksla who weyeÍ ;snqKs' wms
fyñka l;d lrñka ta y~g lka fhduq lf<uq'
zzfndaïn .ykj fkao wefykafka'''@ZZ
zzug;a ysf;kafk ta jf.a''' wfma ifydaorjre weú;a jf.a'''ZZ
ishïq i;=gla is; fj,df.k we;' wm frÜgq u; ys|f.k
n,d isáfha fldhs fudfyd;l wfma ifydaorjre wm isák Èidjg
meñfKaúo lshdhs' ál fj,djlska ta y~ k;r úKs' kej;;a
wefikakg úh' tu y~ tlu ;d,hlg wefik fyhska ta .ek wm
;=< ishïq jQ ielhla we;súKs' kej;;a ta y~ k;r úKs' wm ;=<
we;s jQ n,dfmdfrd;a;j
= iqiï
q njg fmr<sK's iqka jQ n,dfmdfrd;a;=
;=re¨ lr .;a wms kej;;a frÜgq u; je;sr .;af;uq'
miqj Èkm;du mdkaor y;rg muK fï y~ wmg wikakg
,eìK' ta l=iaisfha Wfoa wdydrhg fmd,a iïfnda, fldgk
jxf.ähg fuda,a.i jÈk y~ nj miqj wms ±k .;af;uq' fuh
±k.;a wms wmgu iskdiqfKuq'
WoEiksku a fyK .ikakdla fuka fodrg negka fmd,af,ka
.idf.k hk yçka ;s.eiaiS ke.sg .;a wms Wfoa jev ndr
.ekSug meñKs ks,Odßhdg ku lSfjuq' ku fjkqjg fkdïur
lshk f,i Tyq mejiQfhka kej;;a uu ug wu;lj ;snQ
fkdïurh ksÈur.df;au fidhdf.k lSfjñ' Tjqyq ldurfhka
ldurhg .Kka lrñka .uka l<y' w¨;a ojila Wod ù we;'
fuh wmg w¨;au w¨;a w;a±lSï <Õdlrkq we;' miq.sh /h
wms ljqre;a mdfya Ôú;fha m%:u jrg ysrf.orl .; lf<uq'
tfuka u wo ysr f.or WoEiklg wms uQK foñka isáfhuq'
ys r f.orl Èk pßhdfõ yeka o Ejla w;a ± l we;s wms
WoEik .ek fkd±k isáfhuq' fï w¨;a oji wmg ysrf.orl
Èkh .;jk whqre lshd fokq we;' th fld;rï mqÿu iy
n,dfmdfrd;a;= fkdjQ foaj,ska msÍ we;ao lshd wms fkdo;af;uq'
l=;=y,h muKla wjÈj we;' wms n,d isáfhuq'
27
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

jev ndr.;a ks,Odßhd ldurfhka ldurh újr lr


ldurfha isá whg jeisl, s s hdug;a uQKlg fidaod .ekSug;a iq¿
ld,hla ,ndÿks' ldur tlska tl wer jefia' ud isá ldurfha
jdrh meñKs miq tys fodr újr úKs' wmg blauka lr jeisls,s
hdug wK ,eìK' j;=r gexlsh wi, ;snQ fnf,lalhlg j;=r
.;a ud j;=r gexlsh <Õskau we;s lfmd,a,la jeks fodrlska
msg;g fkÍug ;kd ;snQ l=vd l=áhla jeks fldgilg .sfhñ'
tu l=vd l=áfha wä 2 1$2la muK Wi ;dmamhlska fjka l<
jeisls,s 2la úh' fuydhska ì;a;sh whsfka ;ekQ ldkqj uq;%d lsÍu
i|yd úh' fïjd nd,aÈ jeisls,s úh' msg;ska fï jeisls,sj,g
nd,aÈ ;eìh yelsh' b;d wmsßisÿ ;;a;ajhl ;snQ th ug jeisls,s
hdfï Wjukdj mjd wu;l lr ±óug iu;a ÿ¾.kaOhlg o
Wreulï lSfõh'
jeisls<sfha ìu uq;%dj,ska ne÷k Èh fifj, lymdgg
yqre ldrula yd tlg ne£ ;snqKs' fuu wvla ÿUqre ly meye
ldrug u;= msáka hdka;ug iqÿ meye ;j;a ;Ügqjla ne£ ;snqKs'
fïjdhska yeuQ kyh lvdf.k hk ÿ¾.kaOh bjid isáh
fkdyels jQ ud j, u; jdä ù isáfha b;d iq¿ fudfyd;ls'
.sh ldßh yßhg fkdlrf.ku uu keÕsg wdfjñ' yenEj kï
uu yßhlg ys| .ekSug fkdyels ksid wvla keóf.k isg
bka bj;a jQfhñ' ta uf.a oKysig oud ;snQ ma,diagrh ksidhs'
ug jeisls<sfha jdä ùug kï tl ll=,la È. yer w;lska ñá
;dmamhg jdre ù my;a ù isáh hq;= úh' YÍrfha fõokdj;a" ug
ys| .ekSug ;snQ wmyiq ;;a;ajh;a" ÿ¾.kaOh;a uf.a jeisls<s
hdfï Wjukdj ke;s lr ±óh' gexlsh <Õ ys|f.k uu uQK
lg fidaod .;af;ñ' wmj ldurhg oud jeiQ ks,Odßhd B<Õ
ldurh újr lf<a h'
ldurfhka ldurh t<shg f.k uqj foùug bv yeÍug
iEfyk ld,hla .; ù ;snqKs' th wjika jkakg;a m%:u ysáfha
w¨;a f;dr;=rla fldhs fudfyd;l ,efíúo hk l=;=y,h
msß is;aj,ska hq;=jh' wmf.a .ï m%foaYj, ;;a;ajh l=ula
ù weoao@ Tjqka n,h we,a¨jdo@ tfia kï ;du;a Tjqka fï
m%foaYhg fkdmeñfKkafka ukao@ flfia jqj;a wm ;=< ;du
n,dfmdfrd;a;= msÍ mj;S' wms wvqu ;rñka rfgka nd.hlj;a
n,h w,a,dúh hkak wmf.a u;h úh'
28
nlauy l÷¿

tÈk oyj, nkaOkd.dr ks,OdÍyq lsysm fofkla meñK


wfma kï .ï wdÈh .ek kej; úuid igyka lr .;ay' Tjqyq
wm i;= foaj,a iy ysr f.oßka ,enqK oE .ek úia;r igyka
lr .kq ,enQy' Tjqka ysrf.or .nvd Ndr ks,OdÍka úh'
wmg ldur w;r l;d nylg bvla fkdue;' ldurfhka
ldurhg woyia yqjudre lr .ekSfï uÕla wmg fkd;sìKs' wm
ljqre;a l=;=y,fhka msÍ n,d isáfha rg ;=< isÿjk fohska ì|la
±k .ekSughs' kuq;a msáka f;dr;=re wm fj; <Õd fkdùh'
tfia tll= hï f;dr;=rla ,nd .;a;;a wka whg th mejiSu
wiSre úh'
nkaOkd.dr ks,OdÍka wmf.a f;dr;=re igyka lr wjidk
jQ úg nkaOkd.dr ffjoHjrhd wm mÍlaId lsÍug meñKsfhah'
wä myl=;a wÕ,a y;rla muK Wi Wmeia hqj,la me,¢ Tyqf.a
uqyqfKa lsisod lreKdjka; njla igyka ù fkd;snqKs' Tyqf.a
l,al%shdj wmg Tyq flfrys we;s l< yeÕSu jQfha Tyq jvd;a
iqÿiq i;aj ffjoHjrhl= i|ydh hkakhs'
iqmqreÿ f,i ldurfhka ldurhg fodr újr fldg wm
ffjoHjrhd yuqjg muqKqjkq ,eîh' ffjoHjrhd ldur fma<s
folg w;r ueo id,dj jeks fldgfia ueo mqxÑ fïihla ;nd
ta wìhi ys|f.k isá w;r Tyq wi,ska iqÿ zcïm¾Z ^ysr we÷u&
ye|.;a ysrlrefjda fofofkla ysgf.k isáhy' fnfy;a fnda;,a
wdÈh ±uQ fmÜá .Kkdjla o úh' ysrlrejka fofok wm foi
ne¨fõ iskd msß ys;j;a uqyqKqj,sks' ffjoHjrhd uf.a kug;a
m%:ufhka fkdïurh úuiSh'
zz579 hs'ZZ
zzku''' n¾á rxð;a'ZZ
zzf.ä lShla .eyqjo'''@ZZ
Tyqf.a B<Õ m%Yk a fhka uu mqÿu jQfhñ' Tyqf.a ldßh fjkqjg
Tyq fmd,Sif s ha ldßh w;g f.k ;snK q 's zf.äZ hkq fndaïn
ye¢kaùug ta Èkj, wm fh¥ kuhs' ud lsi; s a fkdlshd Tyq foi
n,d isáfhñ' Tyq uf.a wudre fyda wikSm .ek m%Yk a fkdlrhs'
zzf.ä .ykak wudre keye fkao@ZZ
ud lsis;a fkdlshd n,d isá w;r Tyq ud mÍlaId fyda m%Yak
fkdlr uf.a f,fâ .ek ks.ukh lr ;snQ nj ta;a;= .sfha
Tyq ysrlrejka foig yeÍ l< úOdkfhks'
29
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzweiams%ka fidaäfid,a'ZZ
f.kú;a ;snQ fmÜáj, ;snQ fnda;,hl jQ lymdg Èhrhla
mqxÑ ùÿrejlg j;al< ysrlrejl= iqÿmdg fm;s folla iuÕ
ug ÿka w;r uu fm;s fol uqj ;=< r|jdf.k wr Èhrh;a
iuÕ tl W.=rg .s, ±uqfjñ' mqÿuhg fuka ug fuka u wka
;sfokdg o kshu lr ;snqfKa ug ,enqK fnfy;a nj Tjqyq
miqj ug mejiQy'
jeä fõ,djla fkdf.dia oyj,a wdydrh o f.k tkq
,eìK' msg; we;s jQ fkdikaiqka .;sh iy fydÈj, iqj|
±fkkakg úh' fodrg .yk úgu wms msÕka t<shg ±uqfjuq'
lEu fnok ysrlrejkaf.a wdor ie,ls,s wmg fkdu|j ,efnk
nj msÕkaj,ska fmksK' n;a msrjQ msÕkaj,g fydÈ hyñka oud
;snQ w;r ud¨ lE,s fol ne.ska fnod ;snqKs'
ysrlrejka wmg lEu fok w;ru fodr lfmd,af,ka hula
lSugo wu;l fkdlf<ah'
zzThd,f.a lÜáh rg yeu ;eku igka ' '' jeäl,a
fkd.syskau fufyg;a ths'''ZZ
zzúfÊùr ifydaorhd fyd¢ka bkakjd'''ZZ
fï wd§ fkdfhla foa Tjqyq wmg mejiQy' th Tjqkaf.a
ys;j;alu wmg ±laùug Tjqka fhdod .;a wfkla l%uh úh'
wmg jeo.;au jQfha o thhs'
yjia jrej jeä ye, fyd,auklska f;drj .; ù .sh
w;r rd;%S wdydrh yekaoEfõ my jk úg f.k tkq ,eîh'
rd;%S wdydrfhka miqj wmj kej;;a jeisls<s hdug t<shg .kq
,eîh' ldurfhka ldurhg fufia .kq ,enQ wms ysr f.or Èk
p¾hdjg yqre ùug iQodkï fjñka isáfhuq' yekaoEfõ .Kka
lsÍfuka miq f;a tl ,enqK w;r fojk rd;%sh werUqfjuq' B<Õ
Èkh fmr Èk fuka u .; ù .sh w;r nkaOkd.dr wêldßjrhd
iy m%Odk fÊ,¾ ;ek meñK ldurfhka ldurhg tìlï lr
n,d .sfhdah'
wfm%a,a 12 jk Èk tkï ysrf.or meñK .;jk y;rjk
Èk ;j;a w¨;a w;a±lSulg uqyqK fokakg wmg isÿ úh' ysr
f.or ndn¾ mdáh wmf.a /jq,a iy fldKav lemSug meñKshy'
ndn¾ mdáhg /jq,a lmk fuj,ï iys;j ysrlrejka ;sfokl=
meñK isá w;r ta iuÕ ysr f.or .dâ flfkla o ^idcka&
30
nlauy l÷¿

meñK isáfhah' nxl= mqgq ;=kla <Õ Tjqyq ysgf.k isáhy'


Tjqkaf.ka tll= ;,t<¨ Wi wfhls' fldKavh fldgg lmd
lrg iqÿ hlv ud,hla oud f.k isá Tyq ;=< meyeÈ,s lmá
iskdjla ks;r olskakg ,eìKs'
wfkld ;o l¿ meye;s whl= jQ w;r ñá uy; ;reK
tflla úh' uqyqK yryd ;snQ lemqï ,l=Kla ksid Tyq olsk
úg tla;rd Nhxldr njla Èia jQj;a Tyq b;d wysxil f,i
wm foi n,d iskdiqKs' ;=kajekakd uy¨ l=ÿ .eiqKq fldkaola
we;s whl= jQ w;r Wvq /jq, lrljd isá fudyqf.a fláhg
lmd ;snQ fldKavh tlg tlla iqÿ ù ;snqKs' fudjqka w;ßka
ud ys|.;af;a fojekshg lsjQ ;eke;a;d <Õhs'
uf.a ysi mqrd ;snQ ;=jd,j,g fnfy;a ±óu i|yd ;ekska
;ek fldKavh lmd me,eia;r w,jd ;snQ fyhska fldKavh
lemSug hula b;sß ù fkd;snqKs' b;d lreKdfjka ud weu;+
Tyq fldKavh lemsh hq;=o ke;skï /jq, muK±hs uf.ka
úuiSh' ta iuÕ u Tyq kej;"
zzThdf.a T¨fõ yeu ;eku ;=jd,j,g me,eia;r w,j,
yskao fldKafv fkdlmd /jq, ú;rla lmk tl fyd|hs'''ZZ
hehs fhdackd lf<ah'
zzyaï'''ZZ
uu wkqu; lf<ñ' ug nxl= mqgqfjys ys| .ekSug ie,eiaiQ
Tyq nqreiqjlska uQfKa inka ;ejÍh' Èk .Kkdjlska fkdlemQ
uf.a /jq, oYu .Kkdjla jeã ;sìK' iajNdjfhkau .Klï
/jq,lg ysñlï lsjQ uf.a /jq, lemSu f.or§ jqj o ug wmyiq
fohls' fyd| uqj we;s ±,s msyshlg fyda íf,aâ ;,hlg ñi
tajd lemSu myiq ke;'
uq,skau inka ;ejrE lïuq, È.g Tyq ±,s msysfhka my<g
wÈkakg úh' ug;a fkd±kSu uf.a oEiska l÷¿ fíßKs' ug
±kqfKa /jq, lefmkjdg jvd b.s,S hk fihls' Tyq ud foi
n,d iskdiqfKah'
zzßfokjo@ lrkak fohla kE ifydaorh''' ysrf.or yeá
;uhs'''ZZ
fufia lsõ Tyq wi, ì;a;sfha weKhl t,ajd ;snQ yï
máhl tla;rd ;d,hlg ±,smsysh wuÈkakg úh' fufia
úkdä folla muK uqjy; ;enQ Tyq kej; uf.a /jq, lemSu
31
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

weröh' ±,s msysh uqjy;a jQ njla ug kï fkdf;areKs' /jq,


lemS wjidk jk;=reu uf.a oEiska l÷¿ fíreKq nj kï
ug u;lh' .f;ys ysß.vq msmS ;sìK' /jq, lmd wjidk ùu
ug uy;a iqjhla <Õd lf<ah' yßhg hqoaOhlska ch.;a;dla
fuks' ta;a B<Õg Tyq iSklaldrka .,la f.k uf.a uqyqK mqrd
we;s,a,Sh' th we;s,af,;au yßhg uQK mqrd fldÉÑ W,kjd
jeks yeÕSula ug we;s úh' fõokdfjka weUfrk ud foi neÆ
Tyq iskdjlska uqj iridf.k"
zz±ú,a,hs fkao@ ta jqKdg ±,s msyf
s ha úI hkak fïl fyd|hs'
ke;akï uQfKa ìì,s tkav mq¿jka'''ZZ hehs mejiqfõh'
fuh ug wu;l fkdjk f,i isf;a iksgqyka úh' tÈk
oyj, tkï fldKav /jq, lemSfuka miqj fÊ,¾jre fo;=ka
fofkla iy nkaOkd.dr kshdulfhda .Kkdjla o wdhqO we;sj
meñK Yd,dj ;=< l,n,ldÍ iajNdjhla we;s lrñka fodrj,a
újr lrkakg jQy' Tjqyq tljr ldur 5 ne.ska újr l<y'
fuf;la wmj t<shg .kq ,enqfõ tl ldurh ne.ska újr
lrñks' kuq;a wo ldur myla tljr újr lr wm úis fokl=
tljr t<shg .kq ,eîh'
fÊ,¾jre bK ne¢ máfhys msiaf;da, t,a,d f.k isá
w;r .dâ w; ;=jlal= fyda negka fmd¨ úh' wmg fma<shg isák
f,i wK ÿka Tjqyq Yd,dfõ m%Odk hlv fodr újr lr wmg
tld miq mi tld t<shg hk f,i wK ÿkay' wm bÈßfhka
iy miqmiska nkaOkd.dr ks,OdÍyq .uka .;ay'
ñÿ,g meñKs ú.iu ud y;r w; ne¨fõ wm k;r ù isák
ke;fyd;a ysrlr isák fï ia:dkh .ek Ñ;%hla ukig kÕd
.ekSfï ßisfhks' wmj /.;a ks,OdÍka fldgq mjqr me;a;g
wmj f.k hkakg úh' wm isá f.dvkeÕs,a, fldgq mjqßka
hdr ;=kaishhla muK ÿßka msysgd ;snqKs'
wm ish¨ fokdu isáfha hka;ï fy¿j jid .;a lvu,a,la
bKjg ojgdf.k fyda iïmQ¾Kfhkau fy¿fjks' ll=,l"
w;l" ysfiys fyda fjk;a ;ekl we,jQ me,eia;r fj¨ï we;sj
fldr .iñka hk wm foi neÆjl=g wmdfhka f.dv.;a;jqka
isyslrjkakg we;' iuyr wh .uka lf<a wka whf.a wdOdrh
we;sjh' ug bÈßfhka .uka l< pkaøfialrf.a b, weghla
leã ;snQ ksid mmqj yryd me,eia;r oud ;sìKs'
32
nlauy l÷¿

wm bÈßfhka we;s fldgq mjqr Wv wä úiafika úiaig


muK yuqod Ngfhda fm<g ysgf.k isá;s' Tjqyq Wrj, t,a,d
.;a rhsm,aj,ska fyda w;e;s ueIska ;=jlal=j,ska ikakoaO ù
isáhy' Tjqka wm foi n,d isáfha ´kEu fudfyd;l l%shd;aul
jkakg iQodkïj fuks' wm ysrlr isá f.dvkeÕs,a,g;a fldgq
mjqrg;a w;r we;s úYd, bvlv ;=< tla fldKlg fjkakg
jeisls<s fma<shla ;kd ;snqKs' tu bvlv ueog fjkakg úYd,
fnda.ils' th wä 20l muK jghla we;s úYd, tlls' tys
l|jgd ìu isg wä 25la muK Wig hk;=re lgqlïì T;d
;sìKs'
fnda.ig tla milska merKs f,dkavß mdáh i|yd mdúÉÑ
l< l=vd Yd,djla jeks f.dvkeÕs,a,ls' th nd.hla ì;a;s ne|
hlv ±,a .id b;sßh wdjrKh l< tlla úh'
fnda.ig wksla miska jQfha <s|ls' tjeks <s|la ud ÿgq m<uq
j;dj th úh' wä y;,syla muK .eUqre fï <s| jgd wä
;=kyudrla muK Wi ;dmamhla ne| ;sìK' bka msg;ska wä
tl yudrla fyda folla ÿßka ;j;a neïuls' th wfklg jvd
ñá úh' th ueÈka yryg mqxÑ neñ ne| tys gexls .Kkdjlau
jk whqßka ilia lr ;snqKs' Bg miq ;j;a tjeksu ÿrlska ;j;a
neïuls' th Bg jvd ñá úh' fufia ;j neñ folla ne| ;sìK'
wjidk neïu wä 1 1$2lg jvd Wi fkdùh' fï wdldrhg
<s| jgd úYd, gexls m%udKhla ilid ;snqKs' <sx neïfï isg
l%uj;aj my;a ù hk neñj,ska ilia jQ <s| ul=¿ ±,a fia wyig
Èiajkakg we;' fuu <s| jgd we;s wjidk neïu weiqf¾ wä
2 1$2la muK Wi wä 2 x 2 m<, we;s lKqfjka neñ ne|
;snqfKa frÈ .eiSu msKsihs' fuu <sx l%uh hdmkfha fou<
ckhdf.a l%uhla o ke;skï ´,kaoldrhskf a .a l%uhlao lshd uu
fkdoksñ' <s| tlalu we;s gexls j;=ßka mqrjd ;snqKs' .f;ys
fld;rï me,eia;r ;snqK;a Èk .Kkla ;siafia oyÈfhka iy
f,hska fmÕS .| .iñka ;snQ ud isrer ug u wm%ikak njla
f.kÿka fyhska ta fia§fï Wjukdj ug úh' <s| jgd gexlsh
wi,ska isg .ekSug wmg wK ,eìKs' <sx neïu Wv áx ^fiarejl
muK& úismyla muK ;nd ;sìK' uf.a oKysi iy ol=Kq w;
je,ñg f;ñh fkdyels kuq;a ug weÕ fia§ug Wjukd úh'

33
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zz±ka uu fï k,dj msïnu Tlafldu kdkak mgka .kak


´k' bka miafi inka .dkak' kej; msïnu wdfh kdkak'
wdhs;a msïnu wjika lrkak ´k' f;areKdo yefudagu'ZZ tl
ks,Odßfhla mejiSh'
Tyq fufia lSjo wm w;r isá jeä fofkla fl,ska
ysg .ekSugj;a neß ;;a;ajhl miqjQy' ;=jd, fj¨ï f;ñh
fkdyels h ' kuq ; a ys r f.or iïm% o dhg yq r e ù is á fuu
ks,OdÍkag thska tyd is;Sfï lsisu yelshdjla fkdue;'
fndfyda foaj,g yqre mqreÿ l< ñksiaiq ;u mqreÿ l%u úêj,ska
msg hula lsÍug fyda is;Sug fkdyels¦ ke;skï w¨;a hulg
uqyqK §ug ìh jQfjda fj;s' iajNdjfhkau ÈhqKq ukila ysñ
jqj;a ñksid o yS,E jQ i;l= muKla nj fujeks ;;a;ajhka
;=<§ fyd¢ka meyeÈ,s fõ'
uu uf.a jï ll=, Tijd msámiai neïu u; ;ndf.k
ol=Kq w; Tijd w,a,df.k jï w;g áx tlla f.k iQodkï
jqfKñ' wm w;r isá yeu wfhlau fufia ;u YÍrj, ;;a;ajh
ilid f.k iQodkï jQy' yeu whl=gu flfia fyda weÕm;
fidaod .ekSfï Wjukdj ;snqKs'
we;a; jYfhkau ug jvd nrm;, ;=jd, ;snQ wh fndfyda
fofkls' Tjqka flfia kï ;u weÕ m; fidaod.;a;d ±hs uu
fkdoksñ' wmg tu fudfydf;a ;j;a wh .ek fiùug whs;shla
fkd;snqKs' tlsfkld yd l;d lsÍug ;ykïj mej;sKs' k,dj
we;sj isá ks,Odßhd zzyß±ZZhs weiSh'
Tyq w; jQ k,dj ye~ùu;a iuÕu wms áxj,ska j;=r f.k
YÍr u; y,d .;af;uq' ysi mqrd we;s ;=jd, iy me,eia;r
ksid ysig j;=r jlalr .; yels ;;a;ja hla ug fkd;snKq 's úkdä
.Kklg miq fofjks k,d ye~ùug wkqj wms kEu k;r lf<uq'
wefÕa inka .df.k kej; k,d y~g wkqj k;r lf<uq'
kej;;a fma<shg isg .;a miq uu wjg ne¨fjñ' wmg jï
miska fldgq mjqr Wv tl È.g isgf.k isák yuqod fin¨kaf.a
rE igyka wyia ;, miqìfï .,a ms<us fuka w,xldr f,i Èia úh'
tld miqmi tld fldr .iñka kej;;a wms ldurj,g .Egqfjuq'
kEfuka miqj wm yeu flkl=gu úYd, ikSmhla ±kqKs'
f,a oyäh iy ¥ú,s fia§ .sh ksid tÈk rd;%sfha iqj kskaola
<ÕdjqKs'
34
nlauy l÷¿

;=k

zziqn w¨;a wjqreoaola fõjd'ZZ


fiñka l< fodrg ;Ügq lsÍulska wjÈ jqK wmg fodr ueo
we;s l=yrfhka wmQre WÉpdrKhla mjikq ,eîh' rd;%S kskafoka
wjÈ jqK wmg tod w¨;a wjqreÿ Èkh nj isyslrkq ,enQfha rd;%S
fiajfha fh§ isá nkaOkd.dr ks,Odßhd úisks'
zzuu okakjd Isxy, ñksyd fyd|g wjqreÿ lkjd ;ud'''
uu ld,hla isáhd fõhkaf.dv" tfy Tlafldu fyd|g wjqreÿ
lkjd''' uu okakjd'ZZ
Tyq lshdf.k .sfhah' Tyq ldurfhka ldurhg fufia iqn
me;Sh' Wfoa wdydrfhka miqj fodfrys ysf,ka bj; n,ñka isá
wfmka tflla wm fj; mqÿufhka yeÍ lSfõ fuhhs'
zztahs''' wo wmg flala fokjd jf.a' w¨;a wjqreoaog ysrf.
or;a flala fokjd'ZZ
wms ;sfokd o ú.i keÕsg fodf¾ lfmd,af,ka tî
ne¨fjuq' wm isá f.dvkeÕs,af,a m%Odk fodr <Õ isrlrefjla
fnf,la ;eáhla u; rjqug Wig wvqla l< frdai meye;s len,s
^fmd,a fgdmsj, fmkqu we;s& ;eáhla w;e;sj isáfhah'
th ols;au meKs ri lEug wdYdjla Wmks' tfukau
wm ish¨ fokdu n,dfmdfrd;a;=j,ska hq;=j n,d isáfhuq'
35
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ldurfhka ldurhg fïjd fnoñka meñKs Tjqka wm ldurhg


o fodf¾ lfmd,af,ka lE,s 4la oukq ,eîh' frdai mdg ;=ka
yq,ia yevhg lmd ;snQ tajd wms w;g .;af;uq' ta iuÕ u"
zzifydaorh fcda.=jla fokak f;,aj,g'''ZZ hs weiqKs'
f.keú;a ;snqfKa flala fkdj inka nj wmg jegyqfKa
tajd w;g .;a miqjhs' wmg iskd kj;d .; fkdyels úh'
kuq;a ysrf.org w¨;a wjqreÿ ke;sjd hhs lsj fkdyel'
tÈk Èjd fNdackh fyd|g f;,a iy ñßia oud msi ;snQ w;r
jeämqr iSks iïfnda,hla o wdydr fõ,g tla lr ;snqKs'
wjqreÿ Èkh Wod jQjd fiau f.ù .sfhah' wms n,d isáfhuq'
wmg wjqreÿ <Õdùug kï wmf.a ifydaorhska fírd .ekSug
meñKsh hq;= úh' Tjqka rfgka Nd.hlj;a n,h w,a,df.k
weoao@ rfgka Nd.hla w,a,d .;a;d kï úhÜkdufha fuka
È.a.eyqK .ß,a,d hqoaOhla we;súh yel' wms ldurh ;=<g ù
fïjd .ek fyñysg idlÉPd lf<uq'
fï w;r Èkla yekaoEfjys f;a /f.k wd ysrlrejkaf.ka
wfhla .dâ,dg fydfrka wmg w¨;a mKsúvhla lK ;eîh'
zzifydaorhkaj odkak ¥m;la yokj' wms wo tfy jevg
.shd' ¥m; iqoao lrkak'ZZ
fuh wmg w¨;au wdrxÑhls' th wfma l=;=y,h fo.=K
f;.=K lf<ah' wmg idlÉPd lsÍug fyd|u ud;Dldjls' b;sß
Èkj, idlÉPdjg th wmg fyd|gu m%udKj;ah'
fï wdrxÑh we;a;la o@ we;a; kï fuh l=uk ¥m;lao@ fï
wdrxÑh wefi;au wm w;ßka jvd;au i;=gq jQfha ùrisxyhs'
zz¥m;g odk tl kï kshu jefâ' ´l jfÜ iuyr úg
lïì .y, we;s' yuqodfjkq;a ;ek ;ek rlskjd we;s' uu kï
fldfydu yß ´flka mek, mSkkjd'''ZZ
zzta;a ljqo okafka f.dvìulg tkak fldÉpr ÿr mSkkak
fjhso lsh,'''ZZ mshr;ak mejiSh'
zzfldÉpr ÿr Wk;a uu kï mSkkjd' iuyr úg fudkj
yß fldghla yß fudlla yß fydhd.kak neßfjk tlla kE'''ZZ
zzta;a uu ys;kafk wmsj ±ïfud;a ´l jfÜg fyd|
uqrldj,a odú' iuyrúg fkaú tflka yß yuqodfjka yß uqrg
oudú'''ZZ tia' ã' mejiSh'

36
nlauy l÷¿

zzfïfl bkakjg jvd fudk úÈfhka Wk;a ¥m;lg odk


tl fyd|hs' t;fldg fudk l%uhlska yß mek.kak mq¿jka
fjhs'''ZZ
fujeks ixjdohka wmf.a B<Õ Èk .Kkdj ;=<u Èk
pßhdfõ fldgila njg m;aúh' ;j;a ysrlrejl= fj;ska o
fï mKsúvhu wm fj; ,eìK' wmj ¥m;lg f.k hk nj
iy;slh' fï ;;a;ajh .ek is;Sfï § wm wd ks.ukh jQfha rg
;=< W.% igka mj;sk fyhska ¥m;lg f.k hk njhs' fuu
is;sú,a,u wmg i;=g <Õd lrkq ,eîh'
fï w;r fï Èkhkaysu ;j;a w¨;a f;dr;=rla wm fj;
<Õd úh' th f.k wdfha wkqrdOmqrfha isg wm iuÕ meñK
isá .,a.uqj fidhqrdhs' Tyqf.a ñ;=frla tjlg nkaOkd.dr
fÊ,¾jrfhla f,i hdmkh nkaOkd.drfha jev lf<ah' Tyq
ryiska .,a.uqj iuÕ fï úia;r mjid ;sìK' .,a.uqjg ,enqK
f;dr;=re Tjqka wka whg ldurfhka ldurhg m;=rejd yeßfha
jeisls<s hdug t<shg .;a úghs' wm ldurfha fodf¾ ysf,ka
uqj ;enQ fidhqrl= wmg ta f;dr;=re ÿkafkah'
zzifydaorh rfgka foflka mx.=jlau wfma ifydaorjre
w;¨' wkqrdOmqrh" ol=K" lE.,a," fmdf<dkakrej" l=reKE.,
fï yeu ;eku wfma wh w;¨' rg yeu ;eku rcfha yuqod
iy wfma ifydaorjre w;r igka¨' ;du lõre ch .kSo lsh,
lshkak neߨ'ZZ
fï f;dr;=re wmg uy;a i;=gla <Õdlr §ug fya;= úh'
kuq;a wmg ;snQ tlu lK.dgqj fuu igfka ;jÿrg;a wmg
fldgialrejka ùug fkdyelsùuhs'
Èfkka Èkh .; ù hhs' nkaOkd.dr ffjoHjrhd wm
ne,Sug ú;a Tyqf.a fldalg;a ff;,h jk weiam%Ska" fidaäfida,a
fyda i,am ldnfkaÜ hk fnfy;aj,ska ix.%y lrhs' wmg
;snqfKa l=uk levqula o ì÷ula o weïula o Tyqg lï ke;'
Tyqf.a fldalg;a ff;,h wmg ,enqKs'
wfma fidhqrka wm uqojd .ekSug wo fyda fyg taúh
hk n,dfmdfrd;a;= ojiska oji wfmka wE;aj hhs' blauka
úi÷ula fkd,efnk nj wmg áflka ál mila jkakg úh'
n,dfmdfrd;a;= wE;g mdfjoa§ Èk .Kk jeäjkakg úh'

37
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

uf.a u;lfha yeáhg ta wfm%a,a 23 jeksodhs' Wfoa wdydrh


iqmqreÿ f,i wmg ,enqKs' wms fjkod fuka u ldurh ;=<g ù
l;djg jeà isáfhuq'
msg;ska l,n,fhka tyd fuyd hk y~la iy yuqod
Nghskaf.a nQÜia im;a;=j, hlv wä ;dr fmdf<dfõ jÈk y~
wmg weisK' msg; w¨;a hula isÿjk nj wmg bjlska fuka
jegysK' wms f,dalh foi ne,Sug wmg we;s tlu wjldYh jQ
fodf¾ ueo we;s w,a,l muK isÿr jgd frdla jQfjuq'
fodfrys isÿr ;=<k
s a neÆ ug wm ysrlr isá f.dvkeÕs,f a ,ys
m%Odk fodr wi, yuqod Nghska iy nkaOkd.dr ks,OdÍka /£
isákq fmkqKs' yuqod ks,OdÍka fofofkla iuÕ fÊ,¾jre
.Kkdjla o yuqod Ngfhda úismyla muK iy .dâ,d .Kkla
o Yd,djg we;=¨ jQy' tlÈ.g u ldurj, fodrj,a újr l<y'
wmg Yd,dj ueo fma<shg ysg .kakg wK ,eìK' wm i;=
we÷ï yer fjk lsisjla .ekSu wmg ;ykï úh' wm i;=
we÷ï hkq bKjgd ojgd .;a frÈ lene,a,la muKs' ud bK
jgd ojgdf.k isáfha lñihl m¨jls' thska uf.a fy¿j
jeiqKdo keoao ug kskõjla ke;' ta .ek ;elSfuka we;s m,la
o ke;' wmg is;Sug fjk;a jeo.;a fndfyda foa we;' Yd,dj
ueo fma<shg ysg.;a wmg fomiska yuqod iy .dâ,d wdhqO
w;e;sj n,d isá;s' bka wk;=rej .dâ,d wm yeu flkl=f.
au w;aj,g hlv j<,a, ne.ska ±uQy' th w;g ouk udxpqjl
yevhg ;eÆ kuq;a tl w;lg muKla ±ñh yels tlls' tys
fl<jr jeiQ miq ;U i;hlg álla f,dl= isÿrla msg; we;'
fï isÿr w;ßka oïje,la hjkq ,efí' fï oïje,g tlajrlg
úiaila muK wE¢h yel' oïjef,a fofl<jrg udxpqjla fyda
bì h;=rla oukq ,nhs' yrla /<la tlg wEª l, fuka tlg
wE÷K úg lsisjl=g ksoyfia tyd fuyd úh fkdyel'
fuu wE£u ug isys .ekajf Q ha bx.%i
S s Ñ;%mgj, jy¨ka f.k
.sh wdldrhhs' wm lKavdhï .Kkdj fufia oïje,aj,g wE|k
,È' jy,a hq.fha ñksiqka olald f.k hdug Ndú;d lrk ,o
l%u úis jeks ishjfia wka;su fldgfia o ;du;a ñksid úiska
Ndú;d lrkq ,nhs'
yuqod Nghskaf.a zzúfYaIZZ wdrlaIdj ueo wmj Yd,dfjka
t<shg .kq ,eìK' l=ula i|yd t<shg .kakjd±hs wmg
38
nlauy l÷¿

fkdlSj;a fï kï wr lsõ ¥m;g f.k hdug úh yels nj wm


is;a ;=< cks; úh' ysr f.or m%Odk fodr wi,§ wmj kej;;a
k;r lrjkq ,eîh'
t;k§ ysrf.or idckajrfhla kï ,hsia;=jla lshjkakg
úh' th lshjQ Tyq b;d úys¿ rejla ujd mEfõ Tyq úiska
ujd.;a ne?reï ú,dih ksihs' Tyq isxy, WÉpdrKfha §
wuq;a;la ±kùh' ta Tyq ,xis ks,Odßhl= jQ ksidh' Tyq ldls
fldg l,siula yd w;a fldg ldls lñihla we| isá w;r lema
f;dmamsh ysi me<| f.k" fldkao ks;ru fl,ska ;nd .ekSug
W;aidy ±Íh' Tyqf.a uqyqfKa iskyjl ,l=Klaj;a u;= fkdùh'
fomig fkrd .sh yl= mdvd iy fomig lrlejQ È.= Wvq /jq,a
ksid Tyqf.a uqyqK ug wxl=Üfgl= isys .ekaùh' Tyq ;u ku
lshk úg wm bkakjd lSu jrols' Tyq ku lshjhs' túg wms
wfma yxjvqj jQ fkdïurh lsj hq;=h' kuq;a wmg fuh ;du yqre
ke;' Tyq ku lshk úgu tflla zzbkakjdZZhs mejiSh'
zzhflda WU,g uu mgka .kak fldgu lSj ku lshk
fldg fkdïurh lshkak lsh,d'''ZZ
Tyq ;ryska lshdf.k hhs'
zzisßmd, wfí.=Kj¾Ok'ZZ
zzmkaish y;,sia kjhhs'ZZ
zzkdkdhlaldr'''ZZ
fufia Tyq kï lshjdf.k hhs' ;j;a tll=g jerÈKs'
zzbkakjd'ZZ
zzfudlo WUg ú;rla uu wuq;f= jka lshkak ´ko@ fõisf.
mq;d' f;dg uu ±ka folla §,d lshkako'''@ZZ
lshñka .dâ Tyqf.a weÕg lvd mekafkah' lrlshd .; yels
fohla fkdue;s jQ ta fidhqrd ìu n,df.k nhdÿ iskdjla md
;u fkdïurh mejiSh' o;a ú,siaiñka f.drjk leyegq n,a,l=
fuka Tyq ;j ;j fudkjdfoda ññKSh' ta iuÕu Tyq uf.a ku
lshùh' isoaêh ksid ìrdka; ù ta foi fk; is; fhdudf.k
isá ug uf.a ku lshjk úg W;a;r §ug wu;l úh' fmd;
fj;ska ysi Tijñka wm fj; ;shqKq ne,aula fy,ñka Tyq
fujr uf.a ku y~kÕd lshùh' tjr hdka;ï isys t,jd.;a
uu uf.a fkdïurh lSfjñ' ud foi fudfyd;la rjd n,d isá

39
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

Tyq lsis;a fkdlshdu B<Õ ku lshùh' ku lshjd wjidkfha


m%Odk fodrg me;a;lska we;s mqxÑ fodr újr lr wmj .Kka
lrñka t<shg .kq ,eîh' fodr <Õ ysgf.k isá .dâ wmj
.Kka lf<a yßhg fmd,a .Kka lrk f,i tlhs''' folhs'''
;=kdhs''' lshñka uy;a y~ kÕñks' t<shg wd uu mqÿu jQfhñ'
tys yuqod g%la r: .Kkdjls' Ôma ßh .Kkdjls' yuqod Nghska
ishhlg jeäh t<sfha isáhy'
úYd, g%la r:j,g wmj k.a.jkq ,eîh' ud iuÕ tlg
wE|d isá wh tl g%la r:hlg kxjkq ,eîh' tu ßhg yuqod
Ngfhda .Kkdjla iy nkaOkd.dr kshdulfhda .Kkdjla o
keÕ=Ky' g%lar:fha msgqmi nd.hg jeiQ tlla ùu uf.a ys;g
i;=g f.k ÿkafkah' wm f.k hkafka fldyso lshd túg
n,d.; yels úh'
fufia tlska tl g%la r:j,g wm lKavdhu ne.ska
f.dvlrjd .kq ,enQ miq .uk wdrïN flßK' uq,ska u hqO
gexlshla .uka weröh' bkamiq Ôma g%la tl fm<g .uka weröh'
yeu úgu g%la r:hla" bka miq Ôma ßhla ne.ska fomi .uka
.;s' wm hk uÕ fomi ckhd wm foi mqÿufhka fuka n,d
isáhy' ta tod hdmkhg jqjo fufia yuqod ßh fm<md,shla
idudkH fohla fkdjQ ksidh'
hdmkh k.rh yryd .sh r: fm< flfuka k.rfhka
wE;ajk nj uÕ fomiska ug wjfndaO úKs' ;,a.ia hdhj,a
ueÈka .uka lrkakg ùuq' ñßia j.d" t<j¿ iy ÿïfld<
j.djka uÕ fomi ;ekska ;ek ±lsh yels úh' ÿmam;a mqxÑ
me,am;a iy l=vd lvuKaäo b|ysg miq úKs'
wk;=rej fomi l,mqj,ska yd uqvqìïj,ska iukaú;
fmfoila ueÈka .uka werôKs' fufia .sh wm jdyk fm<
kej; ireidr f.dvìï fmfoila yryd .uka lrkakg mgka
.;s'
;j;a jeä ÿrla fkdf.diau wms lïìj,ska wdrlaId l< N+ñ
Nd.hlg <Õd ùuq' ta yuqod l|jqrla nj ug jegysK' f.aÜgqfõ
uqrldjf,a isá Nghskaf.a we÷ï wkqj th kdjql l|jqrla nj
uu mila lr .;af;ñ' kdúl yuqod l|jqr we;=,g we§ .sh
jdyk k;r lrkq ,eîh' yuqod ne/lal wi, k;r lr ;snQ

40
nlauy l÷¿

jdykj,ska wmj ìug niaijkq ,eîh' kdjql Nghska wm foi


n,d isáfha mqÿu i;=ka foi n,d isákakdla fuks'
;ekska ;ek ms<sfj,lska f;drj f.dvkÕd ;snQ Yd,dj,a
jeks f.dvkeÕs,s .Kkdjla wi, N+ñh jid me;sr ;snqKs'
tajdhska Yd,d jeks tajd kdúl Nghka i|yd ;kd we;s ne/
lal nj ug mila úh' w;ßka m;r kdúl ks,OdÍkaf.a ksjdi
o fmfkkakg ;snqKs' tajd fyd| ;;a;ajhl ;snQ f.j,a nj ug
fmksK' uq¿ l|jqr mqrdu we;s úfYaIh jQfha fndfyda foaj,a
iqÿmdáka mska;dre lr ;sîuhs'
uqyqog uqyqK,d uqyqo ;=<g fkrd .sh wdldrfhka ceá
.Kkdjla ;kd ;snqKs' tu ceá wi, fndaÜgq k;r lr ;snqKs'
tajdhska iuyrla úYd, m%udKfha fg%da,¾ fndaÜgq úh' tajd zzërZZ
zzùrZZ wd§ f,iska kïlr ;snqKs'
wm isá ;ekg kqÿrej l=¿kla jeks tll úYd, yq<x
fm;a;la iúlr ;snqKs' th r;= iy iqÿ mdáka hq;= jQ w;r
ug th merKs yq<x fuda,la isys .ekaùh' t;k u ;snQ úYd,
mqjrejl zzY%S ,xld kdjql yuqodj" t<dr l|jqr" lfrhs k.¾ZZ
hhs ,shd ;snqKs'
ug fï ish,a, n,d .ekSug iq¿ fudfyd;l ld,hla
,enqfKa wm ish¨ fokdu g%la r:j,ska ìug neiaiùug .;a
úkdä .Kk ;=<§h' wm ish¨ fokdu ìug ng miq kej;;a
wm fma<shg isgjkq ,eîh' tlg wEª oïje,aj, lKavdhï
.Kkdjlg isá wmg bÈßhg .uka lsÍug wK B<Õ fudfydf;a
,eìK' tys ;snQ tl ceáhl fl<jrg wms .uka lf<uq' tys
fl<jr fndaÜgq .Kkdjla wm i|yd iQodkï ù ;snqKs' tajd
kdúl yuqod fndaÜgq úh fkdyels nj neÆ ne,aug ug meyeÈ,s
úh' t;rï w¨;a mdgla fkd;snqK tu fndaÜgq meoùug isáfha
irï we|.;a whj¨kah'
tl lKavdhula fndaÜgqjlg f.dvjk ;=re ceáh u;
ysgf.k isák fudfydf;a uu wjg rEmh ukig ßx.jd
.ekSu i|yd m%fhdackhg .;af;ñ' wE;ska ¥m;a foll i,l=Kq
b;d meyeÈ,sj fmfkkakg ;snQ w;r tll f.j,a wdÈh mjd
meyeÈ,sj ±lsh yels úh' th lhsÜia ¥m; nj uu miqj ±k
.;af;ñ' uqyqfoa tyd fuyd hk fndaÜgqj, iuyrl fikÕ

41
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

msÍ isákq fmfkkakg ;snqKs' tajd u.Ska ¥m;aj,g f.k hk


tajd úh hq;=h' Bg wu;rj l=vd Tre fndaÜgq wdÈh wjg uQfoa
olakg ;snqKs' ta uiqka w,a,k tajd úh hq;=h'
fï w;r wm lKavdhu" ta ud iuÕ tl oïje,l wE|d isá
lKavdhu" fndaÜgqjg f.dvlrùu werôK' ta jk úg fndaÜgqfõ
o iu;=,s; nj /l .ekSu wmyiqj ;sìKs' meoafok fndaÜgqj
;=< udo wka wh fukau fomig meoa§ hka;ï fkdjefgkakg
fldfyao w;la .id .;af;ñ'
meoa§u;a iuÕu ug foúhka isysúh' ta wfklla ksid
fkdj" tod fjä WKa v fhkq ; a fíreK mKflka o fï
fudavhskaf.a jefvka lsisu ldrKhla ke;sj Èfha .s,S hdúh
hk ìh fya;= lrf.kh' ,xldj uQo ueo msysá ¥m;la jqj;a
ud lsis Èkl ñka fmr fndaÜgqjlg lsisu fya;=jla ksid f.dv
ù fkd;snqKs' th uf.a Ôú;fha m<uq fndaÜgq .uk úh' th
iïmQ¾Kfhkau w¨;a w;a±lSuls'
fndaÜgqj b;d ;Èka fomig jefkkakg jQfhka wm muKla
fkdj oïje,a .id fkdisáh;a .dâ,d iy yuqod Nghska o ìh
jQ nj Tjqkaf.a l,n, ùu lshd mEfõh'
zzhflda WU, Tlafldu tl me;a;lg fj,d ysg.kak tmd'
fome;a;g fjh,a,d' iunr fjkak'''ZZ tflla fnßyka ÿks'
ta;a Tyqg wu;l ù ;snqfKa wm ndka .id isá njh' flfia
jqjo tydg fuydg úis ù hk w;r;=r uu uf.a Ôú;h Èfha
.s,S wjika ùfï fÄojdplh .ek isysk ueõfjñ' ug msysksh
yelsh' ta;a hoñka ne¢ ud flfia kï msyk
s kako@ tfuka u ¥m;a
jeishka jk ,dxlslhkaf.ka 80]lgu msyskSu b;d wd.ka;=l
fohla nj uu ±k isáfhñ'
Èfha jegqK ,dxlslhl=;a Bhï nrejl=;a w;r we;s tlu
fjki ,dxlslhd lE .id Èh hg hdu;a Bhï nrej ksy~ju
Èh hg hdu;a w;r fjki muKs' tydg fuydg ;,a¨ ù .sh
wm wjidkfha úisÍ isáfha fndaÜgqj ;=< iunr;djrh /f|k
wdldrhg hhs flfuka ksi, jk fndaÜgqj lshd mEfõh'
hka;ï wjidkfha fndaÜgqj .uk weröh' fndaÜgqj
fomiska úYd, Èhje,a folla fomig úys§ hk whqre uu n,d
isáfhñ' wmg msgqmiska wfma wh kxjd .;a ;j;a fndaÜgqjla

42
nlauy l÷¿

meñKs w;r kdúl fndaÜgq folla Bg msgqmiska meñKqKs' wmg


bÈßfhka o kdúl fndaÜgqjla .uka lrkq ,eîh'
b;d ;Èka ke;;a fndaÜgq u|la meoafoñka .uka lf<ah'
uf.a mqÿuhg fuka oïje,aj,ska wE|d isá wmj uqr lsÍug .uka
l< kdjql Nghskaf.a ;=jlal=" ueIska ;=jlal= wm fj;g t,a,
ù ;snqKs' yßhg oïje,a lvdf.k wmg mek hd yels hhs Tjqka
is;kakdla fuks'
jeä fõ,d fkdf.dia u wmg wE;ska uqyqo ueo we;s ,kafoais
n,fldgqjl w¿ meye;s mjqf¾ Pdhdj Èiajkakg úh' uqyqo ueo
fhdaOhl= fuka Wvg keÕS we;s n,fldgqj wE;g b;d w,xldr
o¾Ykhls' wE;ska th olsk úg u th o hdmkh n,fldgqfõ
u wdlD;shg f.dvkeÕ+ tlla nj ug yeÕ=Ks' kuq;a hdmkh
n,fldgqj f.dvìfuys f.dvkÕd ;snQ w;r fuh uqyqo ueo
f.dvkÕd ;snK q 's th jfÜg f.dvìula ke;' uqyÿq r< fl,sku a
fldgq mjqrg j§' ;j;a <xfj;au th hdmkh fldgqjg jvd
m%udKfhka l=vd nj fmfkkakg úh'
Wig fhdaOhl= fuka keÕ=K fldgqj ueÈka ;j;a l=¨kla
Wig idod ;snqKs' tksid th uqyqo ueo wE;g kejla iy l=U.
il fmkqu we;s lf<ah' fuu l=¿k keõj,g iy fndaÜgqj,g
ix{d fok myka lKqjla nj uu miqj ±k.;af;ñ'
wms ish¨ fokdu l=;=y,h msß oEiska ¥m; foi n,d
isáfhuq' álska ál <Õd jk úg fuh wm .s, .ekSug n,d
isá N+;hl= fia Èiaúh' ¥m;lg f.k hk nj weiSfuka wm
;=< ±,aù ;snQ n,dfmdfrd;a;= fuu fldgq mjqre ¥m; olsk úg
tlska tl iq<fÕa mdù hkakg we;af;a wm yoj;a ;=<ska keÕ=K
fõokdj leálr f.k msg l< iqiqï iuÕ uqiqfjñks' uejQ
isyskhkag jvd yd;amiskau lgql i;Hhlg wm uqyqK foñka
isák nj wmg yefÕkakg úh'
jv jvd;a <xfj;a u wmg ienE ;;a;ajh mila jkakg
mgka .;af;ah' fldgq mjqre Wv wdhqO w; we;sj n,d isák
kdúl Nghskaf.a rEm wm is;a ;=< i;=gla we;s lrkq fkd,eîh'
fuh hdmkh ysr f.h msysgd ;snQ hdmkh fldgqjg;a jvd
wdrlaIs; ;ekla nj wms f;areï .;af;uq'
fldgq mjq f rys tla fldgil l= y rhla fuka fodr
lfmd,a,la ;kd ;snqKs' Wäka w¾O f.da,dldr yevhg tkï
43
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wdrelal=jl yevhg ;kd ;snQ th my<ska w,xldr hlv fodrla


f,i ;kd ;snqKs' wä oyhl muK m<, thg fl,skau uqyqo
ueog fkrd .sh ceáhla ;kd ;snqKs' fndaÜgq iy keõ wdÈh
k;r lsÍug ;kd ;snQ tu ceáhg wm .uka l< fndaÜgqj o
fiakaÿ úh'
ceáhg f.dv jQ wm foi fldgq mjqrg Wäka n,d isák
kdjql Nghska meyeÈ,sj fmksK' l=yrhla jeks fodr ;=<ska
wmj we;=,g .kq ,eîh' wmg .uk wdrïNfhau tlsfkld
iuÕ l;dlsÍu ;ykï lr ;snqKs' ta ksid wm ys;a ;=< k,shk
;=IakSïN+;h .ek tlsfkld iuÕ woyia yqjudre lr.ekSuo
wmyiqh' b|ysg b;d ryiska wms tlsfkldg uquqKd .;af;uq'
ìï f.hla jeks ta fldgq mjqr ;=< tla;rd isis,ila we;s
nj thg we;=¨ jQ ú.i u ug mila úh' we;=,ajk ;eku ol=Kq
mig l=vd mäfm<la Wvg úys§ f.dia we;s nj fmfkkakg
;snqKs' ta úYd, hlv fodrg msámisks' tu mäfm< u;o ueIska
;=jlal= w;ska .;a kdjql Ngfhda ysgf.k isáhy'
we;=,g j¾. wä úismyla muK ldurhl jeks bv
m%udKfhys l=vd fïihla ;nd th <Õska nkaOkd.dr ks,OdÍyq
ysgf.k isáhy' wm ish¨ fokdu thg we;=,a l< miq tys
;onohla we;súh' wmg tydhska hlv .rdÈ fodrla ;=<ska úYd,
ysia bvlvl Pdhdj ud fidhqrka w;ßka ug fmkqKs'

44
nlauy l÷¿

y;r

zzgrdx''' gx''' gx''' g%rdx gx ggg'''g'''ZZ


hlv oïje,la hlv .rdÈhla ueÈka bj;g weo ouk y~
weiqKs' ta iuÕu wr hlv .rdÈ fodf¾ tla m¨jla újr úh'
tl fmdÈhg .=,s ù isá wm fi,fjkakg úh'
zztldhs''' foldhs''' ;=kdhs'''ZZ
;d,hlg y~ kÕd .Kka lsÍu werôK' l=vd l, wfma
fmd,a f.k hdug wd lr;a;lrejkaf.a fmd,a .ekSu ug isyshg
keÕ=Ks' .=,shg fmdÈ .eiS isá wm tld fokakd fldgqj ueo
we;s ñÿ,la jeks bv m%udKhg we;=,a lrkq ,eîh' tl me;a;la
wv i|lg iudk;ajhl=;a wksla fl<jrg t;rï tl yevhla
ke;sj;a ;snQ tu bvlv j¾. hdr yeglg wvq jeä ;rï úh'
th ueo jï mig fjkakg lmd ±uQ fnda.il hdr ;=kla fyda
y;rla Wi l| muKla b;sßj ;sìK' fnda .fia úYd, l|ka
ìu È.g oud ;snqKs' wä oyhl muK jg m%udKhl úYd, fnda
.ila jQ th ¥m;g ;snQ tlu .i úh' wjdikdjlg ±ka th o
lmd oud ;sfí'
fuu ia:dkh j,a ìysù ;sî Èk .Kklg Wv§ tla;rd
muKlg Y=oaO mú;% lr we;s nj tu ñÿf,a ;ek ;ek ;du;a
yßhg úh,S ke;s Wo¨ .d oud ;snQ ;K m÷re lshd mEfõh'
45
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fuu bvlv jfÜg wä 25la muK Wvg biaiS we;s fldgq


mjqr ;=<g yErE ìxf.j,a jeks l=vd .=yd lfmd¨ wgla fyda
kuhla fmfkkakg ;snqKs' tu .=yd lfmd¨ w¾Oljdldr tkï
wdrelal= yevhg ;ekQ tajd jQ w;r yeu lfmd,a,lau hdr tl
yudrla muK m<," hdr tlyudrla muK Wia o úh' ta iEu
tllg u hlv .rdÈ fodrj,a iúlr ;snqKs' tu fodrj,aj,ska
we;=<; ;o wkaOldrhla jQ fyhska tajd ;=< we;af;a fudkjd±hs
msg; isá flkl=g y÷kd.; fkdyel'
wmf.a B<Õ brKu l=ulao lshd hdka;ï wmg is;d .; yels
jqj;a th ienE f,iu l=uk whqre fõ±hs wm ;=< l=;=y,hla
fukau ;=IakSïN+; njlao úh' yeu tfllau l;djlska f;drj
wjg mßirh foi ;u úuiqï weia fhduq lr isáhy'
yÈisfha u fnda l|la wi<ska u;= jQ yslaóhka fofofkla
tld miq mi tld yUd f.dia fjk;a fldghla wiaig ßx.d
fkdfmkS .shy' hdka;ñka yeuQ úh<s iq<Õg md¨ .|la uqiq ù
;snqfKa ìïf.j,a ;=<ska yeuQ md¨ .| ksidu úh yel'
uu ysi yrjd Wv ne¨fjñ' ks,amdg wyi j,djkaf.
ka f;dr úh' Wl=iaika fo;=ka fokl= by< wyfia ljdldrj
mshdUñka isákq fmksK' ñka miqjg wmg b|ysg fyda wei
.efikq we;af;a uqka muK±hs ug is;sK'
jeäfõ,d .; fkdùh' wmg iqmqreÿ wdldrfha msÕka"
fldamma iy ;,afld< meÿr ne.ska ,eìK' ysrf.or ysrlrejkg
fok frÜgqj ^lekajia froao& fjkqjg wmg ;,afld< meÿr
ne.ska ,eîu ysrf.or tia'mS' uy;d jk ;x.rdcdf.a b;sß
lsÍfï jev ms<sfjf,a fldgila jkakg we;' flfia jqjo uu
ug ,enqK ;,afld< meÿr lsys,s .id .;af;ñ'
B<Õ fudfydf;a wmj lfmd¨j,ska ìï f.j,a ;=<g
ßx.ùu wrUkq ,eîh' tl ìï f.hlg 20 la 25la ne.ska ìï
f.j,a .Kkdjlg wmj lKavdhï f,i we;=,a lrjkq ,eìKs'
uu o uf.a ;,afld< meÿr lsys,s .kakdf.k tllg we;=¨
jqfKñ' th fkdïur fI,a tl kï úh'
fuys fodr lfmd,a, hdrhlg jvd m<,a fkdjQ w;r wä
4 1$2la muK Wi úh' fï fodr lfmd,a, ;kd ;snQ ì;a;sfha
ke;fyd;a fï fldgfia neïfï >klu hdrhlg álla jeä

46
nlauy l÷¿

úh' fodr lfmd,af,a msáka hlv .rdÈ fodrla oud ;snQ w;r th
we;=,;ska o tjeks u .rdÈ fodrla iúlr ;snqKs' wmj we;=,g
±uQ nkaOkd.dr kshdulhd fï fodrj,a folg bínka oud
jid oukq ,eîh' fuhska we;=¨ùug fyda msgùug fuu fodr
lfmd,af,a we;=¨ fldK fodr;a" msg fldK fodr;a jYfhka
fodrj,a folla miq l< hq;=h' jeiQ fodrj,a fol w;r we;s
hdrhl muK ysia bvlv fï ìï f.h ;=<g jd;dY%h f.k
tk tlu ud¾.h úh'
fuu lfmd,af,ka we;=¨ jk ´kEu flkl= ysi my;a lr
folg keó we;=¨ úh hq;=h' folg keó th ;=<g ßx.d .;a
ug tljr lsis;a fkdfmkqKs' ta ;=< ;snQ ±ä w÷r thg fya;=
úh' w÷f¾u wä ;=k y;rla fmrg ;enQ ud tll=f.a wefÕa
yemqKs' ta ug m%:u we;=¨ jQ fidhqrl= úh' Tyq o ud fukau
w÷rg oEi yqrelr .ekSug ;;kñka isáhd úh hq;=h' uu ;j
wä ;=k y;rla bÈßhg .sfhñ' mqÿuhg fuka ìï f.hs jy,
uf.a ysfiys jeÈK' uf.a Wi wä 5hs wÕ,a 4g wvqh' ìï f.h
l%udkql+,j my;aj f.dia fl,jr wä 4lg jvd Wia fkdùh'
tl ;ek k;r jQ uu w÷rg oEi yqre jk ;=re tfiau isáfhñ'
w÷rg oEi yqrej;au wka wh Pdhdjka fuka fmfkkakg úh'
ìïf.h ;=< we;s ¨Kq ñY% md¨ .| idudkH Ôú;fha §
kï ug bis,sh fkdyels tlls' th fmky¨ ys,a lrk ;shqKq
njla we;s jd;dY%hls' w÷r" jd;fha we;s wmq," l¾lI nj uf.a
YÍrh mjd f;daka;= l<d jekak' kuq;a hqo isrlrejka jk wm
fï ish,a, bis,sh hq;=h' ud w; ;du;a wr ;,afld< meÿr úh'
fï jk úg;a iuyre ;u meÿre ìu oud f.k tajd u; jdä
f.k yudrh' ud ysgf.k isák úgu"
zztkak''' ifydaorh''' fu;kska jdäfjkak''' flda fokak
meÿr t,kak'''ZZ
tflla tfia lshñkau ud w; jQ meÿr f.k Tyqf.a meÿr
wi,ska ìu t,Sh' Tyq fï lror fõokd ueo m%ikak iskd uqjlska
isáfhah' tfukau Tyq ud weu;=fõ;a ud iuÕ iskdiqfka;a b;d
f,ka.;= iajNdjhlsks' ud Tyq ñka fmr ±l ;snqfKa ke;' tfia
ke;skï iuyr úg hdmkfha § ±l we;;a Tyqj uf.a uki
;=< u;l igyklg tlalr f.k fkd;snqKs'

47
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ud muK u Wiska hq;= ug jvd b;d meyem;a ;,t<¨


whl= jQ Tyq" me;a;lg fn¥ fldKavhla" isyska Wvq /jq,la yd
zihsâ nkaiaZ ;nd lmd ;snQ /jq,la we;s wfhla úh' ug jvd
fïrE jhia we;af;ls' w;aj, mÉp fldgd ;snQ w;r hgg w¢k
l¿ fldg l,siula ye| isáfhah' yqrenqyqá m%ikak whl= jQ
Tyq .ek ud ;=< m%ikak yeÕSula we;s úh'
Tyq wi,ska meÿr u; ys| .;a ud foi Tyq n,d isáfha
iskd uqyqKsks' uf.a jï ll=f,a oKysi ;du;a keñh fkdyels
f,i me,eia;r oud ;snQ fyhska uu ll=, È. yer meÿr u;
wmyiqfjka jdä.;sñ' wf;a ;=jd, fyd| ù fkd;snqK ksid th
o tla;rd wmyiqjla we;s lf<ah' iskd uqyqKska ud foi u n,d
isá Tyq l;dj werUqfõ uf.a wikSmh .ek úuiñks'
zzifydaorhf.a ll=, wudreo@ fudlo oKysiafika ll=,
levqjo@ZZ
zzkE''' kE''' ll=, lvkak ;ud yeÿfj' ta jqKdg ll=f,
weghla mqmqr, ú;rhs' ã'tï'´' lsõj ojia 40la ú;r hkjd
lsh,d fyd| fjkak'''ZZ
zzwf;a ;=jd, fyd|fõ.k tkjd fkao'''@ZZ
zzTõ álla fyd|hs' fldfyduo ifydaorhg jeäh ;=jd,
jqfKa keoao@ZZ
zzkE''' kE''' ug;a .eyqj''' fï msg mqrdu ;=jd,''' ta;a ifydaorhskg
a
jdf.a ug ;=jd, lf<a kE''' uu Wkag fndaf, neiaij q '''ZZ
Tyq oEia f,dl= lr iskdfiñka ug Tyqf.a msg mqrd we;s
msmsreï ;=jd, fmkaùh' fmd¨ myrj,ska isÿ ù ;snQ tajd fï
jk úg fyd|fjñka ;sìK'
zzifydaorhf. ku fudllao lsh, lsõfj kEfk'''ZZ
zzuf.a ku isßfiak' yenehs ncd¾ tfla yefudau lshkafk
znd,aÈ isrdZ lsh,'ZZ hehs lshñka Tyq iskdiqKs' zzuyr.u
gjqfï ´k flfklaf.ka weyqjkï gla .d, lshhs' isßfiak
whsh,f. f.j,a fldfyo lsh,' lõre Wk;a f.orgu f.k;a
wer,dú' ncd¾ tfla b;ska tfyka fufyka ;ekla ;shdf.k
;ud bkafk'ZZ
Tyq lshdf.k .sfha Wrysia o kgjñks' ál fõ,djla
ksy~j n,d isá Tyq kej; l;dj werUqfõ wfm%a,a 5 fjks Èk
/h .ek u;lhg kÕñks'
48
nlauy l÷¿

zzifydaorhg u;lo udj''' tod ? ifydaorh fldgq neïu


Wv b|f.k l;d lf<a ud;a tlal ;uhs' uu ;uhs ld¾ tl
t,jdf.k wdfõ' fndaïn bjrhs" fndaïn f.akak lsh, lsõfj
ug ;uhs'ZZ
Tyqf.a u;la lsÍu uf.a u;lh wfm%a,a miajk Èk /fha"
ta isÿùu foig weof.k .sfhah' rd;%sfha fmd,Sish iy yuqodj
iuÕ igka lrñka isá wfma fndaïn bjr ù ;snqKs' fldgq mjqr
Èf.a tyd fuyd hñka fndaïn úis lrk whg ta .ek Wmfoia
foñka ud isáfha lr lshd .kakg fohla fkdue;sjh' l,mqj
we;s me;af;ka ysrf.h foig ;dmamh Èf.a hñka isá uf.a
ku lshñka" msg;ska lsisjl= fnßyka fokq weiqK uu ta foig
tî ne¨fjñ'
fldgq mjqr wi, mdfrys ld¾ tlla k;r lr ;snQ w;r
ñksia Pdhdjka folla ta wi, Èiaúh'
zzifydaorhd fmd,Sih s g .yk whg fndaïn ´k' ifydaorjre
<Õ jeämqr keoao'''@ZZ
zzkE''' kE''' wms <Õ;a fndaïn bjrhs' fldfydu yß wmsg
fndaïn álla f.akak' wmsg ;j jeä fõ,djla w,a,, bkak
nE'''ZZ uu lSfjñ'
ud tfia lsh;a u r:hg f.dvjQ Tjqka fmd,Sish foig r:h
mojkakg úh' uu ;dmamhg Wäka ta foi n,d isáfhñ' B<Õ
fudfydf;a l=ula isÿúh yelso@ fmd,Sish <Õ fï jk úg;a
yuqod iy fmd,sia Ôma iy lKavdhï msÍ isáhy' tu Ôma iy
g%la fldgqjg uqyqK,d ,hsÜ oudf.k isá;s' fudyq úhrefjka
fuka fõ.fhka ;u ßh ta foig mojk whqre ud n,d isáfha
mqÿuhg m;afjñks'
zzfyda,aÜ''' kej;shka'''ZZ
wKlsÍï tlu y~g keÕsK' isxyf,ka iy bx.%Sisfhka
l< tu wK§ï .ek Tyqf.a ;elSula ke;' r:h fõ.fhka
fmd,sia r:h foig meoùh' ldrfha fõ.h jeä lrkq ,eìKs'
Ôma ßh folla ysñysg bÈßhg tkakg úh' ud n,d isáfha ;j;a
fidhqrka fofokl=f.a wjidkh ug uf.a oEiskau olskakg
isÿjkjdh hk ìh o fmr±ß lrf.kh' r:h foig fjä ier
msgjkakg úh' ldrh mdr mqrd khl= fuka wefokakg úh' ud

49
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

is;=fõ fjä je§ iunr;djh bjr jQ th ;j fudfyd;lska


fmr,S hkq we; lshdh' fmd,Sishg fuydhska we;s jgrjqu
<Õska mdr folg fnfoa' tlla fmd,Sish bÈßmiska o wfkl
fmd,Sish miqmiska o jeà we;' mdrj,a folu úys§ we;af;a
k.rh foighs' yßhgu jgrjqu <Õ Ôma r: fol mdr wjysr
lrñka k;r úKs' fjä ier ueo khl= fuka fõ.fhka bÈßhg
we§ .sh r:h jgrjqug Wäka ±uQ nj ug is;d.; yels jQfha
yÈisfha u r:h Wv úis ù ìu jefgkq ud ÿgq neúks' ;j;a
fudfyd;lska fmd,Sish msgqmi jQ mdr Èf.a r:fha r;=mdg ,hsÜ
t<s wE;g we§ hkq fmkS .sfhah' ta isÿùu fudfyd;lska uf.a
is; mqrd wrla .;s' ud ;=< fuf;la ;snQ m%ikak yeÕSug;a jvd
f,ka.;= njla ta iuÕu Tyq flf¾ ,sh,d wdfõh'
zzwd''' ta fï ifydaorhdo@ ug u;lhs' tod ? ta isÿùu ug
ljodj;a wu;l fjkafk kE' udr msïula fka mekafk'''ZZ
zzfudkjd lrkako@ fjk lrkak fohla ;snqfKa kE'
tlaflda Ôj;a fjkak ke;akï uefrkak folska tlla ys;df.k
;ud ta ±ñ,a, ±ïfu''ZZ
ud Tyqf.a l;dj wid isáfha ta mqÿu iy.; isÿùu is; ;=<
ujd .ksñks' uf.a oEi fï jk úg ìï f.h ;=< w÷rg yqre ù
;sìK' uu wjg isidrd ne¨fjñ' yeu ;eku ì| b|f.k" È.d
ù fyda ;eka ;ekaj, frdla ù wm fidhqrka l;djg jeà we;'
fï uq,ajrg fufia tlaù l;d lsÍug wmg ,efnk wjia:dj
úh'
wm isá ìïf.h È.ska wä úiaila muKo m<,ska wä
myf<djla muKo jkakg we;' fodr <Õska wä 5la muK Wi
jQj;a flfuka my;a ù f.dia ;sìK' fodrg wdikakfha tl
me;a;l uq,a,g fjkak ,E,s fmÜáhla ;nd ;snqKs' th Wäka
ueo rjqï ys,la" m%udKfhka w,a,lg jvd álla f,dl=jg
idod ;sìK' th l=ula±hs ug uq,ska u fkdjegyqK;a ta wmg
jeisls<s hdug we;s myiqlu nj miqj ug mila úh' ta wmf.a
llal=iaish úh'
uq;%d lsÍfï ;o Wjukdjlska isá uu ta wi,g f.dia thg
tî ne¨fjñ' f;a fmÜáhl m%udKfha ,E,s fmÜáh ;=< úYd,
nd,aÈhla ;nd we;s nj ug fmkqKs' uu b;d wmyiqfjka uf.a
nßka ñÿfKñ' ;j;a whl= n,d isák úg uq;%d lsÍfï wmyiqjla
50
nlauy l÷¿

ug ljo;a ;snqKs' kuq;a ud thg yqre úh hq;=h' ;snQ ;;a;ajh


;=< wmyiqfjka jqjo uu uf.a Wjukdj bgq lr .;af;ñ'
wm isá ìïf.h ;=< .Kkska wms oy wg fofkla jQfhuq'
Tjqkaf.ka jeä fokl= ;on, f,i ;=jd, jQ whhs' iuyrekaf.a
w;la mhla fyda b, weghla leã fyda mqmqrd f.dia ;snQ fyhska
nekafâÊ .id ;sìK' yefudau b|f.k fyda È.dù tlsfkld
iuÕ l;dfõ fh§ isáhy'
uu kej;;a zzisrdZZ wi,ska ys| .;af;ñ' fï w;r ;j;a
fldKl isá mshqufiak ud ±l wi,g ú;a ys|.;af;ah' Tyqf.a
YÍrh mqrdu ;=jd, ;sìK' weila <Õ msmsÍ wei jefik ;rug
bÈuqula ;sìK' wms ;sfokdu l;djg jegqfKuq' ljo;a jeä
l;d ke;s mshqufiak jeämqr lf<a wm lrk l;djg lka§uh'
isrd l;dfjys reisfhls' Tyq wm fofokdgu iEfykak l;d
lf<ah' Tyq fkdfhla úia;r lrf.k hhs' Tyq .ek" Tyqf.a
fmr Èkj, nkaOkd.dr w;a±lSï wdÈh o ta w;r úh'
jeäfõ,d fkdf.diska u ldurfha isá yeu flkl=f.
au wjOdkh ud fj;g fhduqj ;sìK' ta fï jk úg ud tod
lKavdhu fufyhjQ mqoa.,hd nj Tjqka ±k .ekSu ksihs' Tjqka
uf.ka fkdfhla m%Yak wikakg úh' kuq;a we;a; jYfhkau
ud ±k isáfha o Tjqka okakd f;dr;=re muKs'
kuq;a ñksidf.a iyc ,laIKhla jk" ;ud fkdokakd
foh ;udg jvd by< hhs iïu; whl= okakjd hhs is;Su fï
ifydaorjrekg o fmdÿ úh' ixúOdkfha tla;rd j.lSula ±rE
whl= fukau tod hdmkfha myr §fï kdhl;ajh .;a mqoa.,hd
f,i Tjqka ud foi ne¨fõ o ta whqßks' kuq;a wm ish¨ fokdu
fldgq ù isáfha tlu Èkl tlu wdldrhl ysrùulg nj Tjqka
o okS' tkuq;a ud hula okakjd we;ehs Tjqyq is;+y' rfÜ isÿjk
foa .ek Tjqyq uf.ka m%Yak lr;s' kuq;a ud okakd wuq;= hula
fkdùh'
fï w;r Èjd wdydrh i|yd wmj t<shg .kq ,eîh' tld
miqmi tld fmda,sfï f.dia lEu .;af;uq' m%Odk hlv .%S,a
fodr jïmiska glrka .eiQ uvqjla jeks hd, nd ilia l< tlla
úh' tys hdmkfhka meñKs ysrlrejka úiska lEu ;ndf.k
wmg fnod fokq ,eîh' wms lEu msÕdk iy j;=r fcda.=j f.k

51
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

kej; ìïf.j,a ;=<g .sfhuq' tl ìï f.hlg lEu § wfkl


t<shg .eksK' ìïf.j,a follg jvd tljr fkdweÍug Tjqyq
j. n,d .;ay' ìï f.h ;=< we;s ;;a;ajh wdydr .ekSug
wmyiqjla jqj;a wm thg yqre úh hq;=j ;snqKs'
wmg ìïf.j,a ;=<g ù ri ú£ug isÿj ;snqfKa o wm
hdmkh ysrf.or § .;a;d jeks wdydruh' fjkilg ;snqfKa
ìï f.hs ìu we;s f;;a nj iy jd;fha we;s bis,sh fkdyels
>k;ajh iys; ÿ.| muKs' wm lEu lk w;r tll= Tlaldrh
lrkakg úh'
wm ys;=fõ lEfuys hï wmq, fohla ksid Tyq Tlaldrh
l< njhs' tflla fofofkla tljr u m%Yak keÕ+y'
zzfudlo''' fudlo''' ifydaorh'''@ZZ
zzfudlo'''æ j;=r î, ne¨jo@''' î, n,kak'''ZZ
ta Tyqf.a ms<s;=rhs' Tyqf.a Tlaldrhg fya;=j lEu fkdj
j;=rhs' wms ish¨ fokdu mdfya tljr u wm j;=r fcda.= uqjg
.;af;uq' uu uqj ;=<g j;=r W.=rla .;af;ñ' lgg .;a j;=r
.s,sïfoda wyl ouïfoda lshd fkd±k uu ,; jqfKñ' wka who
ta ;;a;ajhg m;aj isáhy'
uqyqo wi, ;ekQ <s|lska .;a lsjq,a rifhka hq;= ¨Kq ñY%
tu j;=r ñksiqka îug .kakla fkdùh' tajd f.dùka t<j¨
md;a;sj,g ±óug iy i;=ka kEùug m%fhdackhg .kS' ta
j;=rj, we;s wm%ikak nj nv oÕ,k iq¨ úh' kuq;a wmg
msmdih ksjd .ekSug kï tajdfha rig yqre ùug kshu ù we;s
nj ug meyeÈ,s úh'
lEu lE wms ljqre;a j;=r fkdî w;a fidaod .;af;uq'
fuys § wms ;j;a fudavlula lf<uq' hlv fodrj,a fol w;r
we;s bvlv u; msÕka f.dv.eiQ wms llal=iais nd,aÈhg w;a
fiaÿfjuq' jeäfõ,d fkdf.diau th W;=rkq we;'
oyj,a jkakg" jkakg msmdih bjish fkdyels ;rug
±fkkakg jQfhka uf.a fcda.=fõ b;sß ù ;snQ j;=r ál uu b;d
wmqf,ka jqjo .s, ±uqfjñ' wmj Wfoa ldurhg ^ìïf.hg& ouk
úg th ;=< tla;rd isis,la ;sìK' kuq;a ±ka th ta fjkqjg
.skshï ù we;s fihls' oywg fokl=f.a YÍrj,ska msgjk
WKqiqï r;a jqK jd;h" ta uÈjdg oyÈh iy ¨Kq ñY% f;;

52
nlauy l÷¿

jdhqfjka o ldur msÍ mej;sK' ìï f.h ;=<g taug we;s fodr


ke;skï lfmd,a, tlu jd;dY% ud¾.h jQ fyhska th ;=<g
jd;h .uka lsÍula fkdùh' fya;= folla thg n,md ;snqKs'
lfmd,a, hdrhl muK >k ì;a;sh ;=< ùu;a wfkla w;ska
;j;a yq<x msgúh yels lsisu isÿrla fuu ìxf.h ;=< fkdùu;a
ta fya;+ka folhs'
wmg bis,sh fkdyels f,i oyäh ouhs' l< yels tlu
foh fkdfi,a ù isàug W;aidy lsÍuhs' ud fukau wfkla wh
o isáfha fy¿fjks' wm i;= jQfha bK jgd ojgd .ekSug ;snQ
hï frÈ lvla muKs' iuyrekg ;snqfKa ,xlÜ tlla" cx.shla
jeks we÷uls' kuq;a wm ish¨ fokd u mdfya wm i;= jQ fuu
frÈlv mdõÑÑ lf<a we| .ekSug fkdj oyäh fmÕùughs'
wksla w;ska wmg we÷ula we|f.k isáh fkdyels ;rfï
WIaK;ajhla ìxf.h ;=< mej;=Ks'
wksla lreK jQfha wm yeu fokl=gu fï jk úg" hdmkh
nkaOkd.drh ;=<§u" YÍrj, mqxÑ oyäh ìì,s oud ;sîuhs'
oyäh ouk úg fïjdhska u;= jk fõokdj tljr weÕ mqrdjg
b¢lgq ;=vq wkskjdla jeks úh' wm W;aidy ±refõ yels muK
fkdfi,aù ld,h .; lsÍug hs'
fï wmyiqldÍ ojfia wjidkh flfuka <x ù we;s nj
iji 4 1$2 muK wfma ? lEu /f.k meñK isá ysrlrejka
ksid wmg mila úh' kuq;a fï tla wmyiqldÍ Èkhl wjidkh
jkjd fuka u ;j;a wmyiqldÍ ld,hl wdrïNh nj ug
isyshg keÕsK' rd;%S fNdackh o Èjd l, fukau úh' msÕdkg
n;a iy fydÈ;a fcda.=jg j;=r;a .;a wms kej; ìï f.a ;=<g
.d,a jQfhuq'
wm lEu lEfõo j;=r îfõo l=i.skak iy msmdih ksjd
.ekSu l< hq;=u jQ neúka ñi tajdhska rila ú¢h yels ksid
fkdfõ' lEu ld jeä fj,djla fkdf.dia u .dâ,d rxpqjlau
ú;a fodrj,a újr lrkakg mgka .;s' ta rd;%S jevuqr udre ùug
fõ,djhs' wmj t<shg f.k kej; .Kka lr rd;%S uqr fiajdjg
jev ndr fok ,È' .Kka lr wyjr ùu;a iuÕu ysrlrejka
f;a nd,aÈ Tijdf.k wm isá ìïf.j,a bÈßhg meñKqKs'
fyd| fj,djg fï f;a tl ^kslïu mdg j;=r ñi lyg
rila ke;& idod ;snqfKa ¨Kq ñY% j;=ßka fkdj îug .kakd
53
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

c,fhks' wmg ta ksid tu f;a fcda.=j wuq¾;hla úh' hdka;ï


Èh msmdifhka ñ§ug ¨Kq j;=r lg .E wms fï f;a tl
iïmQ¾Kfhkau îfjuq' fï wfma Èk pßhdfõ wjidkhhs' fyg
Woh jev ndr.kakd .dâ,d wmj t<shg .kakd ;=re wfma Èkh
wjikah' l<hq;= yd l< yels tlu foh yels;rï ksfid,aukaj
ld,h .; lsÍuhs' kuq;a Èkh mqrd b;d iq¿ j;=r m%udKhlska
ld,h .; l< uu f;a fcda.=j WKq WKqfõu îfjñ' th fyd|
j;=ßka idod ;snQ ksid tfia îj;a th fl<jr lr;au ug ;j;a
m%Yakhlg uqyqK fokakg fõ hhs uu fkdis;=fjñ'
jeäfõ,d .; fkdùh' uf.a byska lkska oyäh fífrkakg
jqKs' oyÈh msgùu;a iuÕu YÍrh mqrd we;s jQ mqmqre .ik
fõokdj ug bjish fkdyels ;rï úh' isÿ jQ wlr;eính
f;areï .kakd úg ud mud ù jeäh' ug isÿjQfha l=ïn,d ud¨
lE n<,d isyslr .ekSughs' fõokdj ordf.k fkdfi,a ù
ys|f.k isáfhñ' flfuka oyäh ksù fõokdj wvq fjkakg
mgka .;af;ah'
ìïf.hg we;s lfmd,af,ka ta ;=<g m;s; jk Èjd t<sh
flfuka mdKavq mdgg yefrkakg jQfha Èjd ld,h wjika
jk ,l=Kq bka lshd mEfõh' t<sfhys u,dksl t<sh we;=,;
;o l¿jrla we;s lrjkq ,eîh' ìïf.h ;=< w÷r lÜá lemsh
yels ;rug <Õd jk úg ysrldrfhla ,ka;Ereula f.kú;a
fodrläka ;eîh' thska tla;rd t<shla ìïf.h ;=<g jeáKs'
kuq;a ta ,ka;Erefï lKjekaÿï t<sh wmg hdka;ug llal=iais
fmÜáh n,d .ekSug WmldÍ úh' kuq;a fï jk úg;a w÷f¾u
tll= fofokl= fmÜáfha wylg uq;%d lsÍu ksid nd,aÈfhka
msg; ta wjg f;;aj ;sìK'
ì;a;fs ha whsfka fldKl hka;ï we,ù f;rla ke;s is;ú
s ,s
iuqodhl meg¨K ud fldhs fudfydf;a kskaog jegqKd ±hs
uu fkdo;af;ñ' flfia jqjo ueÈhï /fhys ud weyerefKa
yqiau .ekSug we;s wmyiqj ksihs' ìïf.h ;=< jd;h .skshï
ù f;;a njlska hq;= úh' we;=,; jd;h w;ska we,a,sh yels
muK >khhs ug is;sK'
hka;ï l| fl,ska lr ál fõ,djla ys|f.k yqiau .;aúg
tla;rd myiqjla ±ksK' uq;%d lsÍfï Wjukdj ±äj keÕ=K

54
nlauy l÷¿

fyhska w÷f¾u llal=iais fmÜáh fj; .sh uu thg uq;%d


lf<ñ' kuq;a fï jk úg nd,aÈh msÍ W;=rd fodar .,d ;sìK'
uf.a uq;%d o tu fodarhg ;j;a tl;= ùuls'
fï w;r ud fukau weyer.;a ;j;a fo;=ka fofklau
lrlshd .;yels fohla fkdue;sj n,d isáhy' we;=,; jd;h
fï whqßka mj;soa§ ksod.ekSu fï f,dj ukqIHhl=g kï
wmyiqh' uu uf.a tlu frÈ läka mjka .ikakg jqj;a jd;fha
we;s >kSNjkh iy WKqiqu ksid th kslï ksIaM, l%shdjla
nj fmksK'
fï w;r" wm w;r isá tll=g fyd| woyila my< úh'
meÿrla wm fofokl= w,a,d fodrka t<shg jd;h hk úÈyg
wms mjka .eiqfjuq' ke;skï fodfrka t<shg ta .skshï jd;h
;,a¨ lr ±óu werUqfjuq' jeäfõ,d fkdf.diau we;=,;
jd;fha ieye,a¨ njla we;s úh' fofokd ne.ska udrefjka
udrejg fufia ál fõ,djla lsÍfuka wmg kej; ksod .;
yels jd;dY%hla ìïf.h ;=< we;s jqKs'
WoEik hlv fodrg jeÿK fmd¨ myr ksid ;s.eiaiqK
uu kskafoka msìÿfKñ' lsisÿ mKla ke;s u,dksl njla
ud YÍrh mqrd me;sr ;sìK' keÕsg isàug yelshdjla ke;s
;rfï wm%dKsl;ajhla ud ;=< úh' ìïf.h ;=< jd;h kej;;a
>kSNjkh ù we;' tu jd;dY%h wm YÍrhkg fï ;;a;ajh Wod
lr ;snqKs' ì;a;sj, ne£ ;snQ ¨Kq ;Ügqj Èhù je.sr f,a uq;%d
iuÕ uqiqj ieÿK jd;hg wm YÍrj,ska msgjk oyäh .| tla
ù ;sìK' tu .| ug fyda fjk;a lsisjl=g lsisÈkl jpkfhka
úia;r l< fkdyels wcQjla we;s .|ls'
wudrefjka oK .id fl,ska ù ys| .;a ud fodr foi n,d
isáfha .dâ th újr lrk ;=reh' ud fukau wka who fl¢ß.
dñka tyd fuyd weUfrñka tld fokakd fl,ska j ys|.;ay'
fndfyda fofkla keÕsg isàug mKla ke;slu ksidu Tfya
È. we§f.k isá;s' wm isá ìïf.hs fodrg myr ÿka .dâ yeu
ìï f.hlgu tfia lrñka jghla f.dia tl fl<jrl isg
ìï f.j,aj, fodrj,a újr lsÍu werô nj ñÿ, yryd .dgk
ñksia mr~e,a jeks rEm lshd mEfõh'
hlv fmd¨ w;ßka wmyiqfjka .dgk Tjqkj a ug fmkqfKa
ñys;f,a wirKhska f,isks' tflla fldr .ihs' ;fjflla
55
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ll=,la woaoñka hhs' Tjqkaf.a YÍr iqÿue,s mdgla .id we;'


bKjgd ±já frÈ lvu,a,la we;=j fyda ke;=j ish¨u me;=ï
iqkaù .sh yeÕSï we;s Tjqka ienE f,iskau fmkqfKa ysÕk
msßila f,isks' Tjqkaj blauka lrùug .dâ,d wK lrkq ,nhs'
blauka jk f,i lE.ihs'
Tjqka ish,a,kau ñÿ, yryd .sfha j;=r ;nd ;snQ ìxf.h
foighs' tysu llal=iais fmÜá .Kkdjla o ;nd ;snqKs' Tjqka
hk tk foi ud n,d isáfha fYdalh uqiq yeÕSulsks' th Tjqka
.ek fukau ud .eko we;s jQ wd;au wkqlïmdj fmr±ß jQ
tlls'
jeäfõ,d fkdf.diau wm isá ìï f.hs jdrh o <Õd
úh' fodr újr lsÍug meñKs .dâ isáfha kyh lg jefik
fia f,akaiqjla ne|f.kh' ysfiys jQ f;dmamsh;a kdi lg
f,akaiqfjka jid ne| ;snQ ksid;a Tyqf.a uqyqfKa oEia yereK
úg wka fldgia wdjrKh ù ;snqKs' Tyq yßhg uxfld,a,hlg
fjia udrel< tll= fuks' ta Tyq wmj uxfld,a, lEug tk
ksid fyda wmg úys¿jla iemhSug tfia l<d fkdj ìï f.hska
msgjk yqud,fha ier .| bjish fkdyelslu ksidh' tmuKla
fkdj Tyq fodrg oud we;s bínd .e,ùug tl j;djla o bka
miq bj;aj f.dia wdmiq meñK oïje, .,jd fodr yeÍug
;j j;djlao wdldrfhka foj;djlau fodr újr lrk ,§'
tmuKgu ier yqud,hla ìïf.j,a ;=<ska msg jQ nj thska
wmg meyeÈ,s jqKs'
tld miqmi tld ìïf.hs lfmd,af,ka t<shg weÿfkuq'
wm ish¨ fokdf.a .Eàu bjish fkdyels .dâ,d fudr fokakg
úh'
zzblauka lrm,a,dæ blauka lrm,a,d'ZZ
zzjeäh j;= r .ka f k kE' tla f lkl= g j;= r fcda . =
folhs'''ZZ
zzfudlo hflda f;dg lsõj foa f;arefKa keoao@ j;=r
fcda.= folhs'ZZ
zzfudlo WU ;du we;=f,a' WU wf;a .ykjo'''@ZZ
fï wdldrfhka fl<jrla ke;s lE.eiSïh' l=Kqyrem
lSïh' kuq;a wmg blaukska hd fkdyels jQfha ;=jd, ;snQ neúks'

56
nlauy l÷¿

wksla w;ska llal=iais fmÜá m%udKh 8 la fyda 9la úh' wm


ish,a,kagu j;=r gexls folla mqrjd ;snqKs' ta tl gexlshla
j¾. hdrhl m%udKfha úh' j;=r fcda.= jg lrf.k uqyqK
fidaod .; hq;=h' llal=iais hdu wmg ;snQ úYd,u m%Yakh úh'
tu ìxf.h ;=< ;snQ mqxÑ bvlfvys llali= ia s fmÜá ál tl <Õ
;nd ;snKq 's wm tajd Wvg keÕ wmg llali= ia s hdug Wjukdjla
;snqKd fyda ke;;a wm ±ka th lr.; hq;=h' u<noaOh fyda
fõ¨ula we;s whl= mud jQjd kï l=Kqyrem je,a" iuyr úg
.=á nego ,eîu idudkH fohls' tl <Õ tlsfkldf.a uQKq
n,d f.k llal=iais hdug ñka fmr Ôú;fha mqreÿ fkd;snqK
wmg tu w;a±lSuo ú|jkakg isÿúh'
fï whqßka ldur wgu tllg miq tl ne.ska újr fjhs'
tld miq mi tld hñka wms fodjd msßisÿ ù meñKsfhuq' ;j;a
jeä fõ,djla fkdf.diau kej;;a fodr újr úh' ta Wfoa
wdydrfõ, /.;a ysrlrejka meñKs fyhsks' Tjqka mqxÑ uvqj
jeks ;ek ;u fmd,a iïfnda, nd,aÈh iy mdka ±uQ Ndck
;ndf.k isá;s' f;a Ndckhla o Wka wi, úh' t<shg .;a
wms iqmqreÿ f,i msÕdk iy fldamam f.k fmda,sfï .sfhuq'
iïfnda, iuÕ mdka msÕdkg;a" fcda.=jg f;a tll=;a .;a wmg
f;a tl ;=<g u iSks o ,efí' tajd /.;a wms kej; ìï f.j,a
;=<g ßx.d .;af;uq'
fldgq mjqr Wv uqrldjf,a fh§ isák ks,a meye ks, we÷ï
,d .;a kdúl Nghka wm foi n,d isákafka .scq ,sysKshka
f,isks' Tjqka flfia jqj o wms kï wmg b.s,a,Sug mshdm;a
ke;s nj fyd¢ka okafkuq' ke;skï <s|la ;=< ysr ù isákjqka
jeks wmg fuhska mek hdug úÈyla ke;s nj is;d .ekSu
wmyiq ke;'
kej;;a ìï f.j,a ;=<g l+vq jqKq wms tlsfkld yd
l;d lrñka ndysr f,dalfha fudkjd isÿfjñka we;a±hs is;ska
wkqudk lsÍug W;aidy .;af;uq' wmg lsÍug fohla ke;' wm
i;= iSñ; f;dr;=rej,ska wmg w¨;a rEmldhka ujd .ekSu o
wmyiqh' wm i;= tlu Yla;sh jQfha ixúOdkh .ek wm ;=<
;snQ wp, úYajdihhs' tfukau uu ud iuÕ isá ish .Kka
fidhqrka .ek ±k isáfhñ' Tjqka i;= fkdfi,afjk täh
.eko ug úYajdihla ;sìK' Èjhsfka tla;rd m%udKhl fyda
57
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wm fidhqrka ch.%yKh lr we;s nj uf.a úYajdih úh'


ud okakd foaj,a iy uf.a úYajdihka .ek uu wka wh
iuÕ l;d lf<ñ' Tjqka w;ßka jeä fokl= úYajúoHd,
YsIHhka fyda Wiiafm< isiqka úh' Tjqka cúfm YsIH wxYhg
iïnkaO jQ w;r ixúOdkhg b;d ,dnd, wh jQy' ud bka woyia
lf<a Tjqka ixúOdkhg iïnkaO ù jeä l,la ke;s njhs'
Èjd wdydrh fukau ? lEu fõ,o fmr Èk fukau ,enqKs'
th /.;a wms iqmqreÿ f,i ìïf.h ;=<g .d,ajQfhuq' ? lEu
§fuka miqj rd;%S uqr lKavdhu ;u jev uqrh ndr.ekSug
meñK" wmj t<shg f.k kej; we;=,g .Kka lr oukq ,eîh'
Èjd l, jid ;snqfKa ìïf.hs ì;a;sfha msáka we;s hlv .rdÈ
fodr muKs' kuq;a rd;%sfha we;=,; fodr o jid ±óh'
rd;%S jev uqrh ndr.;a kshdulhd fodr <Õ isgf.k
wmf.a fkdïur igyka lr .ekSu weröh' kuq;a jeä fõ,djla
fkdf.diau th b;d wmyiq nj Tyq f;areï .;a nj fmksK'
ìïf.hs ñksia yqud,h bÈßfha Tyq miqnei .sfhah' kdih" lg
jefik fia f,akaiqjla ne| isáh;a Tyq jßkajr wE;g f.dia
yqiu
a f.k kej; ú;a ta fkdïur ál ,shd .ekSu lf<ah' kuq;a
miqld,fha § Tjqka lrkq ,enQfha ;u w; we;s igyka fld<h
ldurh ;=<g § wm ,õjd fkdïur ál igyka lrjd .ekSuhs'
wm fkdïur ál ,shd fok;=re Tjqyq wE;g ù isá;s'
yji myudr jk úg .Kka lr wjidk l< .dâ,d
ñÿf,ka bj;aj thg we;=¨ ùug we;s .rdÈ fodfrka t<sfha
ldurhla jeks ;eklg hkq ,eîh' tys we;s fïih wi, Tjqka
i|yd mqgq ;nd ;sìK'
ñÿ, tlu md¨ msáhla jeksh' uqyqfoka yuk iq<Õ oyj,g
jvd ierh' ñÿf,a we;s úh<s fndam;a yd ;K mr~e,a iq<fÕa
wdêm;Hhg k;=j tl fl<jrl isg wfkla fl<jrg;a" wfkla
fl<jr isg fï fl<jrg;a .id f.k hhs' tajdg jQ tlu
ndOlh jQfha fnda .fia ;ek ;ek lmd oud ;snQ l|ka muKs'
Bg wu;rj hdr ;=kla muK Wig we;s fnda .fia l| md¨
msáh ueo fl,ska isg f.k isà' mqÿuhg fuka th jgd o lgq
lïì T;d ;snqfKa ljqreka fyda thg k.Sú hk ìh ksid úh
hq;=h' ,laìu yeu ysrf.hlu we;s .ia jgd fufia lgqlïì
t;Su isß;ls' ta;a ta úYd, .iaj,g isrlrejka keÕ Wmjdij,
58
nlauy l÷¿

fhfo;shs hk ìh ksidh' kuq;a fï fldghg;a ta isß;g wkqj


lgqlïì t;+fha l=ula ksido@ ug woj;a is;d.; fkdyelsh'
ta ug lsis Èkl nkaOkd.dr wêldÍ fyda tjekakl=f.a uki
uf.a ukiska ujd.; fkdyels ksidh' Tjqkag we;af;a Tjqkag
muKlau jegfyk ;¾ldkaú; is;sú,s iuqodhls' Tjqkaf.a
hdka;%sl lrk is;sú,s l%uh idudkH mqrjeishkg jgyd .ekSu
wmyiqh' fndfyda úg tajd ta ;rugu uq.aO tajd jk neúks'
ie|E w÷r me;sfr;au ñÿf,a wdêm;Hh ish;g .ekSug fnda
l|ka w;ßka yslaóhka t<shg wefokakg úh' uf.a Ôú;hgu
t;rï f,dl= yslaóhka ud ±l we;af;a fï yeukayS,a ¥mf;a§u
muKs' Tjqyq tlsfkld fmdrlñka mdka len,s wd§ wdydr
nqÈ;s' Tjqkaf.a ixLHdj jeäfj;au l,n,ldÍ f,i Tjqkaf.a
fmdrlEuo jeä úh' áflka ál ;;a;ajh ne?reï úh' tld
fokakd wm fodrlvg o msúfi;s' Tjqyq ìïf.h ;=<g ßx.Sug
udk n,kakg jkay' ta wm <Õska yuk f,a .| Tjqkag ±kSu;a"
wm rd;%S wdydrj,ska b;sß l< wdydr iqj| Tjqkg ±kSu;a ksid
úh yelsh'
wms udrefjka udrejg fodrlv <Õ ys|f.k Tjqka m<jd
yeßfhuq' wm tfia udrefjka udrejg fodrlv <Õ ys|.ekSu
lf<a msg;ska we;s msßisÿ jd;h wmg ,nd.; yels tlu l%uh
th jQ fyhsks' yslaóhka m<jd yßñka tfia rd;%sh uqrlsÍug
wmg isÿj we;' rd;%sh meñK we;;a ug kskao <xù fkd;snqKs'
iuyr wh f.drj;s' ta whqßka ug kskao <x fkdfõ' kskaog
m%:u fndfyda fõ,djla l,amkd lsÍu uf.a mqreoaols' tfia isá
ud fldhs hï fudfyd;l kskaog jegqKd ±hs uu fkdoksñ'
rd;%sfha ueÈhu uyd fnßyka §ulska ;s.eiaiqK uu wjÈ
jQfjñ' ta fnßyka §u l=ula±hs jgyd .kakg bvla fkd,enqKs'
ldurh ;=< tlu .d,f.daÜáhla we;s úh' ta iuÕ u tll=
uf.a ll=, mE.=fhka uu ll=, nodf.k fnßyka ÿkafkñ'
ìïf.h ;=< we;s ±ä w÷r ksid isÿjkafka l=ula±hs lsisjl=g
yßhg jegySula fkd;snqKs' fï w;r ñksia fmdrh ueÈka
hdka;ï tfyka fufyka ßx.d .;a yslaófhla fodrlv ;nd ;snQ
,ka;Erefï o yefmñka fodfrka t<shg mek Èùh' fõokdfjka
ll=, nodf.k isá ug fukau wka whg;a iskd my<jQfhah'

59
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

isÿj ;snqfKa rd;%S ìïf.h ;=<g ßx.d.;a yslaóhl= wm


w;r isá tll=f.a fj,d fkd;snQ úh,s ;=jd,hla lEug f.dia
;=jd,h mEÍfuka weye wereK Tyq ll=, w;.dk úg w;g
yslaóhd wiqùu;a túg W! ymdlEu;ah' kskafoka wjÈjqK Tyq
w;g yiqjQfha l=ulao w; yemqfõ fudfllao is;Sug fkdyelsj
ìh ù lE.eiSh' Tyq w; .id ou;au úisù .sh óhd ;j tll=f.a
mmqj u; jeà we;' Tyq Wv mks;au óhd ;j tll=f.a weÕg
mek Èùh' fï l,n,h isÿjQfha ta whqßks' jeä fokl= fya;=jla
fkdue;sj wka wh oÕ,k úg oÕ,d fyda wka whf.a ±Õ,Sfuka
;u mEreK ;=jd, ksid fnßyka § we;' flfia jqjo ueÈhï
/h ta isoaêh wmg iskd <Õd lrùh'
fodrg jeÿKq fmd¨ myr ;j;a Èklg uq, mqrd we;s nj
yÕjñka wmj wjÈ lrkq ,eîh' fmr Èk fukau fodrj,aj,g
.idf.k hdu;a tajd újr lsÍu;a isÿúh' .dâ,df.a iermreI
jpkj, ;;a;ajh tkak tkaku jeä fjhs' wfma%,a uq, wm
w;awvx.=jg m;a jk Èkj, Tjqka wm fj; lreKdjla md
;snf
q Ka rfÜ foaYmd,k ;;a;j a h .ek Tjqka ;=< mjd ;snQ ielh
ksidfjks' Tjqka is;kakg we;af;a iuyr úg ifydaorejre
rfÜ n,h w,a,dúh lshdhs' rg ;=< m%foaYfhka m%foaYhg
l,n, ikais|jk úg l%ufhka .dâ,df.a iy fÊ,¾,df.a
ienE iajrEmh t<solskakg úh' uf.a u;lhg wkqj j,a,smqrï
kï ks,Odßhd muKla wdrïNfha isg wjidkh olajdu wm
fj; wdorfhka iy lreKdfjka l%shdlrkq ,eîh' Tyq ud ÿgq
´kEu Èkl"
zzn¾á uy;a;hd f.ähla .ykako@ZZhs wid ug úys¿
lf<ah'
Tyq .ek wm ldf.a;a is;a ;=< m%ikak yeÕSula we;sj
;snqKs' uf.a u;lfhys ta lreKdjka; uqyqK ud fuh ,shk
bka jir úismylg miq o /£ mj;S'
tÈk oyj, wmf.a iqj fi; we;s lsÍug nkaOkd.dr
ffjoHjrhd meñKqKs' ffjoH jD;a;shg mjd wmydihla jQ
Tyq fuys meñK jqjo wmf.ka úuiqfõ wm .eiQ f.ä ^fndaïn&
m%udKh .ekhs' iqmqreÿ whqßka Tyqf.a fldalg;a ff;,h jk
weiam%Ska" fidaäfida,a fyda i,am ldnfkaÜ hk fnfy;a wm
ldg;a kshu lrkq ,eîh' fï jk úg wm YÍr mqrd kefÕñka
60
nlauy l÷¿

;snQ l=Iaghg fíì l%Sï kï iqÿ meye;s l%Sï j¾.hla Tyq Bg


wu;rj wmg ,nd ÿks'
Èk .Kkdjla miqj .sfha w¨;a hula we;s fkdlrñks'
fjkilg hula we;s fkdjqK;a wmf.a YÍrj, l=Iag ±óu
jeäfjñka ;sìK' óhkaf.a lrorh iskd Wmojk fohla jqj;a
wñysß isÿùï ks;r we;s lrjkq ,eîh'
Èk ;=klg fyda y;rlg miqj yÈisfha u Èkl yekaoEfjys
ysrlrejka msßila yeukayS,a ¥m;g f.k tkq ,eî h' Tjqka
f.kú;a ;snqfKa fld<U isg z.cndZ kefjks' ta f.k wd .Kk
200 la muK jQ w;r Tjqyq ish,af,da u wfm%, a a le/,a,g iïnkaO
hhs hk ielh u; w;a wvx.=jg .;a wh jQy'
m%Odk fodßka ñÿ,g we;=¨ jk Tjqka foi wms .rdÈ
fodrj, t,a,S n,d isáfhuq' m%Odk .rdÈ fodßka ñÿ,g we;=¨
jk Tjqkag ìï f.j, .rdÈj, t,a,S n,d isák wmj fmfka'
Tjqka wm ±l úiaufhka ìrka;Ügq ù wm foi n,k wdldrh
wmg fmksK' miqj Tjqkaf.au nia wmf.a rEmh ÿgq yeá úia;r
lf<ah'
zzifydaorjrekaj ±lal .uka u wmsg woy.kak neßj
.shd''' fuÉpr l,a wms úYajdi fkdl< msidpfhda l=ïNdKavfhda
we;a ; gu bka k jd ls h ,d wms g ms < s . ka k jq K d''' yßhg
ifyda o rjreka j wmg fmkq f Ka ys Õ k /,la " ke;a k ï
i;a;=j;af;a i;a;= j¾.hla .d,a lr,d bkakjd jf.a'''ZZ
kdúl yuqodfõ wdrlaIdj hgf;a je,slv nkaOkd.drfha
ks,OdÍka úiska f.kú;a isá Tjqka ish¨ fokd u hdmkh
nkaOkd.dr ks,OdÍka fj; ndr fokq ,eîh' Tjqka ish¨ fokdu
ñÿf,a fm< .iaijd mÍlaId lsÍu werôK' je,slv nkaOkd.
drfha isg meñKs Tjqyq iEu flfklau mdfya l,siï lñi
fyda irï lñi ye| isáhy' Tjqkaf.a YÍrj, wmf.a ;rï
;=jd, fkd;snqK w;r Tjqka fmkqñka ñksiqka úh' mÍlaId
l< ks,OdÍka" whl= w; .sksl+rla ke;skï íf,aâ ;,hla ;sî
fidhd .kq ,enQ w;r tajd w; ;snQ ;eke;a;dg fkdjer§u .=á
negj,ska ix.%y o lrkq ,eîh'
mÍla I K wjidkfha f.k wd is r lrejka j wm is á
ldurj,g ßx.ùu werôK' wm fuf;la isáfha o b;d u|

61
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

bvlv m%udKhl isrfjñks' ;j;a 200la muK w¨;ska wm


w;rg tlaùu wmg ;snQ ish¨ bvlv meyer .kq ,eîula úh'
ìï f.j,a ;=< tlu ñksia fmdÈhla ks¾udKh úh' yßhg
ieuka l+Íka weiqrejd fuka úh' rd;%sh .; l< hq;= jQfha
w; mh È. yeÍug bv ke;sjh' uu oKysia <Õska kjd .;a
foll=f,ka hq;=j ksod.;af;ñ' ll=,a È. yeß úg wfkldf.a
ysi u; ll=,a m;s; fõ' wms isá ìï f.h ;=< fma<s ;=kla
iE§ ksod isáfhuq'
tl we,hlg yeÍ isá tldg wfkla we,hg yeÍug
bvla fkdue;s úh' llal=iais nd,aÈ W;=rd fodar .,kak úh'
ñksia m%Yajdih iy oyÈfha f;;ukfhka ì;a;sj, ¨Kq ;Ügq
fifuka Èhù .,d yef,kakg jQfha yßhg wfma ÿl ±l ìï
f.j, ì;a;s l÷¿ i,d y~d jefgkakdla fuks' uq¿ ìï f.h
mqrdu ¨Kq;a uq;%d;a ñY% Ñß uvla iE§ ;sìK' wähla ;enQ úg
weÕs,slre w;ßka mkqjka jeks Ñß uv u;=úh' ìu w;=rd ;snQ
;,afld< meÿre mid lrf.k Wvg u;= j ;snQ ta Ñß uv wfma
;=jd, iy yug ld jeÈK' ;=jd, ±ú,a,;a weÕ mqrd we;s jqK
leis,a,;a tlu fõokdjla wm fj; <Õd lrjkq ,eîh' b;d
wmyiq ;;a;ajhla ;=< tÈk /h fufia myka úh'
miqÈk nkaOkd.dr flduidßia o is,ajd uy;d wmj
ne,Sug meñKsfhah' Tyq wm isá ìïf.j,a ;=<g tî ne¨fõ
kdihg f,akaiqjla ;ndf.kh' Tyqf.a iyhg nkaOkd.
dr wêldÍ ;x.rdcd uy;d iy m%Odk fÊ,¾ ;ek o meñK
isáhy' flduidßiajrhd wm isá ìï f.j,aj,g fudfyd;la
ne¨ï fy¨fõ o wmyiqfjka kdihg ;u f,akaiqj ;o lrf.k
fyhska wm is;=fõ Tyqf.a yeÕSug wkqj fuu ia:dkh nkaOkd.
drhlg kqiqÿiq nj mjidúh hkqhs' kuq;a wmf.a mqÿuhg fuka
th tfia fkdùh' flduidßia;=ud tu wudkqIsl ìï f.j,a
isrlrejkaf.a jdiia:dkj,g iqÿiq hhs wkqu; lrkq ,eîh'
fufia ,xfoaiSkaf.a fjä fí;a iy tjeks foa ;ekam;a lsÍug
wjqreÿ ish .Kklg by; iE¥ ìï f.j,a wo úisjeks ishjfia
w. Nd.fha ukqIH jdihg iqÿiq nj Y%S ,xld rch úiska wkqu;
lr kS;s.; lrkq ,eîh'
ñksia whs;Ska ms<sn|j i,lk rdcH l%uhla ,dxlslhka

62
nlauy l÷¿

i;=j ;snqfKa ljodo@ tjeks rdcHhla we;sjkafka ljodo@ ud


;=< wog;a jo fok m%Yakh thhs'
flduidßia uy;d ta rdclSh ;SrKh §" miqj mqÿu t<jk
whqßka wm ish¨ fokdu tljr t<shg .kq ,en wmg ñÿf,a
ys| .ekSug i,iajkq ,eîh' wmg by<ska ;dmam Wv kdjql
Ngfhda tÈk wm fj;g ;u ueIska ;=jlal= wfudardf.k isáhy'
fÊ,¾jre .Kkdjla iy .dâ,d 15 la muK fokd we;=,g
meñK isáhy' Tjqka w; negka fmd¨ jQ w;r fÊ,¾jre ;u
n|máfha msiaf;da,h ne.ska t,ajd f.k Wkay'
wm is h ,a , ka u ìu jdä lrjQ miq j nka O kd.dr
wêldÍjrhd we;=¨ úh' Tyq meñK uvqjla jeks mshiai hg
;snQ mqgqjl ys|.;a w;r fÊ,¾jre Tyqf.a fomiska ysgf.k
isáfhdah' yßhg rdc iNdj le|jQ l,l fuks' .e;a;ka jQ wms
ìu ys|f.k isáfhuq' nkaOkd.dr wêldÍjrhd ;u foaYkh
isxyf,ka lrkq ,eîh'
zzWU,d fufy bkafk ysrldrfhda úÈyg' WU, t<sfha §
lrmqjhska wmg jevla kE' bf.k .;a;=jd fufyg j,x.= kE'
WU,g b,a,Sï b,a,kak nE' wms fok foaj,a WU,d .kak ´k'
b,a,Sï b,a,kak" whs;sjdislï l;d lrkak fu;k jD;a;Sh
iñ;shla fkfï' WU,d ysrldrfhda' wms hgf;a bkak ´k'
jeäh l;d lrk whg wms o~qjï lrkjd' yefudau fyd¢ka
bkak ´kE'
WU,d ksid rfÜ yqÕla fofkla uefrkjd' WU,g fufy
fyd|g lkak fokjd' jeä foaj,aj,g tkak tmd' miafia wmsg
krl ñksiaiq lshkak tmd' ysrldrhkag whs;sjdislï kE'''ZZ
fï whq ß ka Tyq f .a foa Y kh wmg l< ;¾ckd;a u l
wjjdohla úh' kuq;a tu nkaOkd.dr wêldÍ uy;d fkd±k
isá fohla kï wm isrlrejka fkdj iellrejka njh' wfkla
lreK kï ,xldfõ kS;sh wkqj iellrejkag muKla fkdj
ysrlrejkag o ;ud i;= whs;sjdislï .Kkdjla we;s njh' Tyq
;u l;dj mqrdu kej; kej; u;la lf<a"
zzWU,d ysrldrfhdaZZ iy zzWU,g whs;sjdislï b,a,kak
fu;k jD;a;Sh iñ;shla fkfï'''ZZ hkakhs'
Tyq ;u foaYkh lsÍfï§ isxy, NdIdj WÉpdrKfha§

63
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

jpkj, Yío lsÍfï kqyqre .;shla ;snqKo fujeks foaYkhlg


Tyq fyd¢ka yqre ù isá nj meyeÈ,s úh'
nkaOkd.dr wêldßjrhdf.a l;djg weyqïlka fok
w;r u uu jgmsg úuiqï weiska ne¨fjñ' ta fld<U isg
z.cndZ kefjka f.k wd wh w;r ud y÷kk whl= isà ±hs
±k.ekSughs' uf.a mqÿuhg fuka Tjqka w;r bvï ixj¾Ok
fomd¾;fïka;=fõ Okmd, ifydaorhd iy ó.uqfõ m%dfoaYSh
f,alï f,i jev l< úu,fiak ifydaorhd isáhy' Tjqka o
ud ye¢k.;a kuq;a wmg l;d lsÍug ;rï wjia:djla túg
fkd;snqKs' ug Tjqka uqK.eiS l;d lsÍugo ;o Wjukdjla úh'
nkaOkd.dr wêldßjrhd È.gu ;u yE,a, lshdf.k .sh w;r
th wjika fj;au m%Odk fÊ,¾ ;ek Tyqf.au jreKdjla .sßh
mqmamñka lrkq ,eîh' tys wvx.= jQfha Tyq ´kEu pKaähl= ó
megjl= lrk whl= nj;a .Kkaldrhskg a Tyq ìh ke;s nj;a wd§
Tyqf.a mqridruls' we;af;kau th ug ykaÈhl .Kkaldrhl=
tl w;lska iru Tijdf.k wvla fjßu;ska lrk neK w~
.eiSula isyshg kexùh'
Tyqf.a l;dj yudrùfuka miq wm mqÿuhg m;a lrñka
Tjqyq wmj fldgia lrkakg mgka .;ay' tkï kï ,ehsi; a j
= lg
wkqj wm w;r isá ,dnd," tkï jhi 16g wvq whj me;a;lg
.;a w;r" ;on, f,i wikSm ù isá wh fjka lrkq ,eîh' fï
jk úg wm w;r isá iuyrekag mefmd, iy lïuq,a.dh iE§
;sìK' ta wh fjka lrkq ,eîh' fufia fjka l< m%udKh 4la
fyda 5la fyda úh yelsh' fï wh msg;g f.k wka ish,a,kau
kej; ìïf.j,a ;=<g oud jid oukq ,eîh' ta jk úg wikSm
ù isàu fukau ,dnd, jhfia miqùu Tjqkg wdYs¾jdohla jQ nj
uf.a yeÕSuhs' ta kñka zyeuka yS,aZ kï jQ ta ¥m;a ysrf.h ienE
wre;ska u wm th kï l< whqßka zyeu,a fy,aZ tkï ñysmsg
wmdhla u jQ fyhska bka ñ§ug Tjqkg yels jQ fyhsks'
wksla w;g ìï f.j,a ;=< uiqka weiqrE f,i tlg .=,s
lr mqrjd isá wh w;ßka ál fokl= fyda bj;g .ekSu ksid
tajd ;=< tla;rd m%udKhl bv myiqjla ie,isK'
;j;a Èk .Kkla hk úg kej; w¨;au ;;a;ajhla Wod
úh' fuf;la llal=iais fia§u i|yd hdmkh ysr f.oßka

64
nlauy l÷¿

ysrlrejka meñKqk w;r th k;r lr Èkla wm w;ßka y;r


fokl= t<shg f.k Tjqkg tajd lrk f,i wKlr ;snqKs'
Tjqka llal=iais nd,aÈ lr ;ndf.k msg;g f.k hdu l< hq;=
úh' msÍ b;sfrñka ;snQ nd,aÈ lrg .;a úg bfya isg my<g
u< uq;% jelaflÍu idudkH fohls' wm fidhqfrda u< uq;%j,ska
keyefjñka tajd lr ;ndf.k .shy' hdmkfhka meñfKk
ysrlrejka fuu nd,aÈ msg;g f.k .sfha fmÜáhla jeks w;a
lr;a;hla u; ;ndf.khs' kuq;a wm fidhqrkag tajd lr
;ndf.k hdug isÿúh' fufia werUqK th Èkm;d udrefjka
udrejg y;r fokl=g lsÍug mejßK'
w;a w vx.= j g .ekS f ï§ l< myr§ïj,s k a ,;a ;= j d,
fyd|fjñka ;sìK' uf.a nekafâch .,jd ±uQ w;r levqï
ì÷ï fõokdj o myj f.dia ;snqKs'
kuq;a tl w;lska tfia jqj;a wksla w;ska wmg fkdfhla
l=Iag frda. fndajkakg mgka .;s' tfukau bksl=Kka fndaùu
o idudkH fohls' weÕj,a mqrd ìì,s oud tajd meijd biau
.,d hhs' bksl=Kka ksid leiSu jeä úh' wefÕa oud we;s ìì,s
mefmd,a weg fuka u;= j Èhr .,hs' bls,s leiSu" ryiÕj,a
bÈóu" leiSu iy fldaIhkays yu iïmQ¾Kfhkau .e,ùu ksid
ll=,a <xlr weú§u mjd fndfyda fokl=g wmyiq úh'
WoEik ìïf.j,ska t<shg we§ llal=iais lrd hk wm
yßhg nQ; rEm fuka ÈiajQjdg iel ke;' iqÿue,s isrere
fy¨fjka weúÈk w;r ll=,a m<,a lr .uka lrkakg
W;aidyfha fhfok fndfyda fokl=f.a iajrEmh b;du;a
wm%ikak fmkqula we;s l<d úh yelsh'
rd;%sfha yqiau .ekSfï wmyiq nj tkak tkaku jeä jqfKa
ìïf.j,aj, jd;dY%fhys we;s jdhqj ksidhs' ,sxf.akaøhka bÈó
;on, f,i WK .;a wh frday, lrd f.k hdug o isÿúh'
uf.a jdikdjg weÕ mqrd ìì,s oud leiSu we;s jqj;a bls,s
leiSu iy ,sxf.akaøh bÈóu ug we;s fkdùh' b;ska uf.a
;;a;ajh i;=gqodhl úh'
wmg iqmqreÿ wfma wdorKSh nkaOkd.dr ffjoHjrhd Èk
follg jrla wm ne,Sug meñKSu wu;l fkdlf<ah' weiam%Ska"
fidaäfida,a iy i,am ldnfkaÜj,g wu;rj ;j;a fnfy;la
Tyqf.a ,ehsia;=jg ±ka we;=<;ah' fíì l%Sï kï" iqÿ meye;s l%Sï
65
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

j¾.hla jQ th lidkdj,g wefÕa .Eu i|yd kshu flßK'


we;a; jYfhkau fuu l%Sï .Ejdhska miq msßisÿ ;ekl ysáhd
kï l=IaG fyd|ùug bv we;' kuq;a tu l%Sï wefÕa .,ajk wms
kej; wr ìïf.j,aj, ¨Kq Èh" uq;% iy oyÈh ñY%Kfha kej;
je;sr .;af;uq' bÈka fudk hï fnfy;lskaj;a iqj fkdjk
f,i wfma yu l=Kqùu iajNdúlh'
rd;%sfha uy;a fõokdfjka Èú f.jk wms miq Èkg myka
ùu .ek iel iys;j Ôú; f.jQfhuq' rd;%sfha bls .id w~k
fidhqrl= fyda yqiau .; fkdyelsj oÕ,k whl=g mjka .eiSu
;j;a whl= úiska lrk ,È' Tjqka iekiSug fudkjd fyda
wiajeiqï lSfjuq'
óg wu;rj ìï f.hg ßx.k yslaóhkaf.ka fíÍug
fjr ±ßh hq;= jQfhuq' ;=jd,j, l=Kq .|g m%sh lrk yslaóhka
ìïf.j,a ;=<g ßx.Sug uy;a fjrla ±Íh' ke;fyd;a Tjqka
ìï f.j,g ßx.Sfuka j,lajd .ekSug wms uy;a fjrla
±refjuq' flfia jqjo ks;sm;d flfia fyda ìïf.j,a ;=<g
ßx.d .kakd yslaóhl= ;=jd,hla lEfuka we;sjk fõokdfjka
oÕ,k fidhqrl=f.a fõokd iy.; lE .eiSu iy kskafoa miq
ù l,n,j oÕ,k wka whf.a le<öu o wfma rd;%S Èkp¾hdjg
tl;=j ;snqKs'
fï w;r wmj iskd .kajk isÿùï o úr,j isÿ úh' wm
w;r isá ieïika isßmd, b;d úYd, YÍrhlg ysñlï lsõ
wfhls' úfÊùrf.a wdrlaIlhd f,i o lghq;= lr ;snQ Tyqj
wm weu;+fha .,sj¾ kñks' ta Tyq ksod .kakd úg fomh m<,a
lr Wvqne,s w;g ksod .kakd ksidh' Èkla rd;%sfha ieïika
ur y~ fokakg úh' wms ;e;s f.k isoaêh .ek úmrï lroa§
isÿù ;snQ foh ±k.;af;uq' m<,aj ;snQ foll=,a w;ßka ßx.d
.sh yslaóhl= Tyqf.a wKavfldaIj, jQ ;=jd, yemSfuka we;s jQ
fõokdfjka tljru yslaóhdj fol,jg ysrlr .;a Tyq W!j
bj;g .ekSug ±Õ,Sfuka we;s jQ l,n.Eksh ksid ta isoaêh
we;s úh' wms fyda|fgdau iskdiqfkuq'
fuhg wu;rj wmg ;snQ ;j;a úYd, lrorhla kï
lerfmd;= lrorhhs' rd;%shg ìïf.j,a lerfmd;= úudkhls'
Wka ;=jd, lEug fyda tajdfha ierj lEug W;aidy lrk úg
wmg tajdhska .e,ùug b;d wmyiq úh'
66
nlauy l÷¿

wfma YÍr iqÿue,sj mdKavq mdgg yeÍ ;sìK' Èkm;d Wfoag


.Kka lr t<shg .ekSu;a kej; .Kka lr wdmiq ±óu;a
yekaoEjg o tfia lsÍu;a Èk p¾hdjhs' mmqfõ ysrùu iy yqiau
.ekSfï wmyiqj wdÈhg weiam%Ska iy fidaäfida,a u msysg úh'
biamsß;d,hlg f.k hdug kï widudkH f,i f,v ù
;sìh hq;=h' th wNHka;r fõokdjla ùu m%udKj;a fkdùh'
th ndysßka fmfkk fohlau úh hq;=h' mqreI ,sxf.akaøsh bÈóu
idudkH fohla f,i .Kka .eksK' th widudkH f,i bÈó
t,af,kakg .;a whl= frday, fj; f.khkq ,eîh'
Èkla WoEik 3 fI,a tl újr l< .dâ,d fofokd
ish,a,kau t<shg f.k .Kskq ,eîh' tll= wvq jQ fyhska
l,n, jQ Tjqka lE .iñka b;=re tldg t<shg tk f,i mreI
jpkfhka nkskag úh' ta;a ke;s ;ek kdi lg ne|.;a Wka
fofokd úÿ,s mkaoï /f.k ìïf.h ;=<g ßx.kq ,eìK' úÿ,s
mkaoï ke;sj oyj, jqjo ìïf.h ;=< w÷reh' t;=<g ßx.+
Tjqkag ;du;a tll= ksok nj fmksK' flaka;s .;a .dâ yrem
lshñka Tyqg myrla Èks' Tyqf.a mh .,l jeÿKd fuka úh'
ìh jQ Tyq ll=, w,a,df.k t<shg mekafkah' kej; fofokdu
we;=,a ù neÆ úg Tjqkg isoaêh meyeÈ,s úh' wm w;r isá
fidhqrl= rd;%sfha § ñh f.dia oro~q ù isáfhah' Tyq fld<U
isg .cnd kefjka f.k wd wfhls' jhi 18l muK whl= jQ
Tyq uyr.u we/õj, mdf¾ <udfyajd kï fidhqrd nj wka
whf.ka uu ±k.;af;ñ'
;=kafjks ìïf.hs isá wh fnod fjk;a ldurj,g oukq
,eîh' oyj, meñKs isrlrejka msßila Tyqf.a ñksh /f.k hkq
,eîh' wvqu ;rñka Tyqg wjika f.!rj ±laùugj;a wjia:djla
wmg fkdÿkafkah'
tÈk wm yefudau w;r uy;a fõokdldÍ yeÕSula we;sj
;sìK' tfukau ìhla iy ;ryjla o úh' wfma brKu .ek
o wmg hï bÕshla fuka u ielhla o we;s jkakg we;' wms
<udfyajdf.a urKh .ek l;d lf<uq' fndfyda fofkla
l;djlska f;drj n,d .;a w; n,df.k isáhy'
<udfyajdf.a urKh .ek mÍlaIKhla meje;ajQjdo@ tu
fidhqrdf.a ñksh je<Æfha fldyso@ wvqu ;rñka Tyqf.a urKh
.ek foudmshkag ±kajj Q do@ urK mÍlaIKhla meje;ajj
Q d kï ta
67
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

mÍlaIKh meje;ajQfha fldys§o@ lõo@ fïjd wog;a ud fyda ta


jk úg ta ¥m;a ysrf.or isá lsisjl= fyda fkdokS' <udfyajdf.a
urKh wm ;=< we;s l< idxldj iy lïmkh myj hdug ;j;a
Èk .Kkdjla u .;j hkakg we;'
Èkla oyj, ìïf.j,aj,ska t<shg ú;a isg .ekSug wK
,eìK' fldgqmjqre ;dmamh Wv fyd|g we| me<| wõ lKakdä
me<|.;a uy;ajre" nkaOkd.dr ks,OdÍyq .Kkdjla iy fkaú
wKfokafkda iuÕ wm foi n,d isáhy' Tjqka wm w;r isáh
wh foi n,d iuyr whj fmkajd me;a;lg jk f,i mejiSh'
wka whj ldurj,g oukq ,eìK' Okmd," isßmd, whshd iy
ud o we;=¨j .Kkdjlau me;a;lg f.k isáhy' bkamiqj wmj
t<sfha m%Odk fodr <Õ ;sfnk ldurhg f.khkq ,eìK'
zzWU iS¥fõ 63 fokdg wyqjqKd fkao@ZZ
zzkE'''ZZ uu W;a;r ÿksñ'
zzfndre lshkak tmd' hflda'''
zzkE''' i¾ uu wyqjqfKa kE'''ZZ
uu iaÓrju mejiqfjñ'
uf.ka m%Yak l< Tyqf.a u;lh b;d ;shqKq nj ug
jegysK' ta Wmd,s fikúr;akhs' iSÿfõ § w;a wvx.=jg .;a
63 fokdg ud wh;a fkdùh' kuq;a Tjqka ksoyia lr .ekSug
kS;s{hka we,a,Sug m;%sld fn§u wdÈh wm lrkq ,eîh' ta
wjia:dfõ § Tyqf.a u;lhg ud we;=¨j ;sìK' ta;a ud lS f,i
ud ta 63 fokd iu. w;a wvx.=jg m;aj fkd;snqKs'
Okmd," isßmd, whshd we;=¨ .Kkdjla /.;a Tjqka wm
ál fokl= kej; ìï f.j,a ;=<g oukq ,eîh' iS'whs'ã' tflka
f.k fkdhdu ksid ug yeÕ=fKa ud fíreK njhs' Èk folla
.; fkdúK' .dâ flfkla ú;a uf.a ku lshd y~ fokakg
úh' ud iuÕ ;j;a y;r fokl=f.a kï lshúKs' hdmkh ysr
f.org iy fmd,Sishg myr §u .ek m%Yak lsÍu i|yd wmj
hdmkhg f.khkq ,eîh'
hdmkh ysr f.or zî1Z ysrldurhg udj oukq ,eîh' tys
chka;" .uf.a iy ;j;a whl= úh' Tjqka ta jk úg;a hdmkfha
ysr f.or isá whhs' Wfoag ryia fmd,Sishg f.k f.dia m%Yak
lr yjig kej; ysr ldurj,g f.kú;a ouk nj Tjqka ud

68
nlauy l÷¿

iuÕ mejiSh' Tjqkaf.a f;dr;=rej,g wkqj ;;a;ajh t;rï


u myiq ke;s nj jegysK'
yekaoE jk úg tÈk m%Yak lsÍu i|yd f.k f.dia isá
wh kej; f.k tkq ,eîh' iuyre ìu wäh ;eìh fkdyels
;;a;j a hl miqúh' zzf,.a fn,aZZ ^há m;=,j
a ,g negka fmd¨j,ska
myr §u& ksid nrjd ll=,a fuka bÈuqK m;=,a we;s wh oE;
ìu .iñka miai woaojñka .shy' isßmd, whshdg fyd|g myr
§ ;snQ w;r Tyq kdfyka láka f,a ouñka isáfhah'
chka;" .uf.a iy isßmd, whshd tla ù ug Wmfoia
fokakg jQy'
zzifydaorh ±kau u lg W;a;rhla yod .kak' Wka
ifydaorhj f.aklka n,ka bkafka'''ZZ isßmd, whshd mejiSh'
zzug wdfh fudkjo yokak ;sfhkafka' uu lshmq lg
W;a;f¾ ;ud wdhs;a lshkak ;sfhkafk'''ZZ
ud ta jk;=re mjid ;snfq Ka uu cúfm mka;s 4lg iïnkaO
ù we;s w;r uy;a;hd kue;s whl= iuÕ hdmkhg wd njhs' rd;%S
fjä yqjudrejg ueÈjqK udj miqÈk fmd,Sisfhka w;awvx.=jg
.;a njhs'
zzifydaorhd ys;k foaj,a lshkak yïn fjkafka kE' Wka
±ka yqÕla foaj,a okakjd' Wka n,d f.k bkafka ifydaorhj
fyg f.aklï'''ZZ isßmd, whshd kej;;a mejiSh'
zzifydaorhdg lrkak ;shk fyd| u foa álla ms<swrka
jeä yßhla jy.kak tlhs' ±kg Wka okak foaj,a ±kau fufy
bkak whf.ka wy.kak''' t;fldg ifydaorhg iEfyk lg
W;a;rhla yod.; yels''' wksl ifydaorh fldgila ms<s.;a;
u ;j yqÕ fofkl=g fífrkak mq¿jks'''ZZ
ud ys;df.k isá ;rï ;;a;ajh f,fyis ke;s nj ug
Tjqkaf.a l;dfjka jegysK' ud ;=< we;af;kau ìhla yg
.eksK' rd;%sh mqrd ud l,amkd lf<a ug fyg uQK §ug isÿjk
;;a;ajh .ekhs' ud fkd±k isáfha ud .ek Tjqka okafka
fudkjdo hkak .ekhs' hdmkh myr §u .ek Tjqka úia;r
okakd nj fkdryils' tfukau thg iïnkaO ish,a,kau w;a
wvx.=jg f.k isá;s' kuq;a ud mßiaiï úh hq;af;a ud jev l<
m%foaYh .ekhs' tajdfha wh .ek úia;rh lSu ta wh w;awvx.=jg

69
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

.ekSug fya;=jkq we;' Tjqkaf.ka fldmuK fokl= ms<sn|


fy<sorõ ù ;sfío hkak" fï jk uu ±k fkdisáfhñ'
miqÈk Wfoa 8'00g muK wm lKavdhula t<shg .;a w;r
Ôma ßh .Kkdjlgu wmj kxjkq ,eîh' hdmkh fldgqj ;=<
u msysá fjk;a ksjilg wmj f.k hkq ,eìK' tu ksji
bÈßmi wm meñKs Ôma ßh k;r l< w;r wmg tu ksjig
hdug ie,eiaùh' Ômaßfhka nisoa§ uf.a yojf;a iaMkaokh uf.a
lkaj,g wefykakg úh'
th merKs úYd, f.hla úh' úYd, biaf;damamqjla iy
we;=¨ ldur .Kkdjlskau hq;= jQjls' fofokd ne.ska tlg
udxpq oud isá fyhska wms fma<shg .uka lf<uq'
túg uf.a mqÿuh wjqiaiñka f.hs biaf;damamqfõ isá ryia
mÍlaIl msßi y~ kÕd iskdfiñka uf.a ku lshñka yhsfhka
l;d lrkakg jQy'
zzwd''' n¾á rxð;a''' fldfyduo@ ;uqfi tklï ;ud wms
fï n,d bkafk'''Zz
zzwd''' n¾á rxð;a fldfyduo@ZZ wd§ fkdfhla foaj,a Tjqka
y~ kÕd mjikakg úh' ta lshuka w;r ud .ek f;dr;=re
o wvx.= úh' th ryia fmd,Sisfha tla;rd Wml%uhla nj uu
miqld,Skj uf.a w;a±lSï wkqj jgyd .;af;ñ' kuq;a tÈk
we;a; jYfhka u uu mqÿuhg m;aj" ìrdka;j isáfhñ' Tjqka
fufia lrkafka tk ;eke;a;d ms<sn| Tjqka ish,a, ±kf.k
isák nj Tyqg yeÕùughs'
ud jg lrf.k yl yl .d iskdfiñka tod tfia l;d
l< msßi w;r isá wh jQfha fc.kdoka" Wmd,s fikúr;ak"
meálsß fldard," rdud wd§ bkaiafmlag¾jrekah' fï ish,a,kag
kdhl;ajh foñka Tjqka fufyh jQfha tjlg rfÜ w,a,ia
flduidßia Oqrh ±rE bhka úl%ukdhlh'
.sh wh w;ßka uq,k s a u udj jglr.;a Tjqyq uf.a udxpq
.,jd f.h ;=< ;snQ úYd, Yd,djla jeks ysia ldurhlg f.k
.shy' wfkla fidhqrkajo ldurhg f.kajd ì;a;s whsfka
ìu jdäùug ie,eiaùh' Tjqyq udj ldurh ueog f.k jglr
.;ay'
zzn,d.kshõ''' f;dms Tlafldgu fjkafk fï ál ;uhs
we;a; fkdlSfjd;a''' n,d.kshõ''' fyd|g'''ZZ

70
nlauy l÷¿

zz.f,damsh we֕'''ZZ
melsf,ñka uu ye|f.k isá lñi lvu,a, .e,jQfhñ'
zz.f,damka hflda Tlafldu' blauka lrmka'''ZZ
uf.a lk yryd mdrla jeÿKs' uu ug;a fkd±fkk
laIKhlska iru .,jd ;snqKs'
ta iuÕu uf.a uQK" nv" ysi" mmqj" msg" miai" ryiÕ wd§
fulS fkdlS yeu wx.hlgu oäìä .d w;ska mhska yh fokl=
lrk myr§ïj,g uqyK q fokakg isÿ úh' yh fokl=f.a myrj,a
ueo uf.a mmq fmfoi WKq f,hska f;;a jk nj ug ±kqKs'
ta kdifhka .,d .sh f,a oyrdjhs' fï ish,a, ueo uu yels
yeu whqßkau W;aidyfha fhÿfKa uf.a ,sxf.akaøhkag jÈk
myrj,aj,ska fíÍug" ke;fyd;a tajd md myrj,ska wdrlaId
lr.ekSughs' uu .=áur.df;a tfia oÕ,oa§ ud fkdis;du
fc.kdoka .eiQ myrla j,ld Æfjñ' ^fï jk úg ud YÍr
wdrlaIl igka l%uhla mqyqKq ù ;snQ fyhska fkd±kSu myr
je,elSu ;Èka lr ;snQ nj jegfyk úg th m%udo ù yudrh&
zzk;r lrkak''' k;r lrkak''' uQ ug .eyqjd'''ZZ
fc.kdokaf.a wK wkqj myr §u k;r úh' bkamiq
;;a;ajh krl w;g fmr,ñka Tjqka uf.a oE; msámig lr
udxpq ±óh' ±ka ug ;j;a kï wdrlaIdjla fkdue;' ug .yk
yeá n,d isák iuyr fidhqrka oEfika fífrk l÷¿ msi oukq
uu ÿgqfjñ'
fofjks jgh mgka .;af;a T¨jg ;=ka me;a;lska tl
úg jeÿKq myrj,a ;=kl lïmkfhka ysi uqÿKska ;re msg
lrñks' yeu w;skau jÈk myrj,a ksid ud ìu m;s; fkdùh'
tll= uf.a folk jid ÿka myßka uf.a lka wä mqmqrd .sfhka
YÍrfha iunr nj iïmQ¾Kfhka u uf.ka ke;sj .sfhah' ta;a
ìu fkdjeàug yeu w;lskau jÈk myrj,a WmldÍ ù ;sìK'
uf.a YÍrfha ;j;a Yla;shla kï b;sß ù fkd;snqKs' jeä
fõ,djla fkdf.dia u oK keó ud ìu m;s; úh' md myrj,a
.Kkdjlska miq tll= fliaj,ska ud fl,ska lr kej; myr
fokakg úh' uf.a ,sxf.akaøsh moaO;shg jeÿKq myrlska th
ysß jeà .sh w;r ÿka md myrlska úis ù .sh uu ì;a;sfha ysi
je§ ì;a;sh È.g rErd jegqfKñ' ì;a;sfha ysi jeÿK ;ekska
ysi mqmqrd úisjqK f,a ì;a;sh È.g rErd ye,sk' ta iuÕ ug
la,dka;h yeÿfKka bka miq isÿùï uu fkdo;af;ñ'
71
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

kej; ud m%lD;s ;;a;ajhg tk úg ì;a;sh whsfkau


jegqK ;ek u isáfhñ' ì;a;sh whsk È.g bkaojd isá whf.
ka fldgila t<shg f.k f.dia isáhy'
zz±lal fkao@''' we;a; lshmshõ ke;akï f;dmsg fjkafk;a
Th ál ;ud'''ZZ
zzyaï''' ke.sgmsh'''ZZ
tll= uf.a oEf;a udxpq .e,jQfha ug oEf;a jdrej fkdue;sj
ke.sg isáh fkdyels jQ fyhsks'
ug iru we| .ekSug ÿka Tjqka udj ldurhlg f.k hkq
,eîh' tys fïih wi, ìu ys|.;a ud fj; meñKs fc.kdoka
uf.ka m%Yak lsÍu weröh' bhka úl%ukdhl fuka u Wmd,s
fikúr;ak o fc.kdokaf.a iyhg meñKqky' fyd|gu myr
§ wvmK lr isá ug ;j;a ysg f.k isàfï Yla;shla fkdùh'
ysfika .,d hk f,h oyÈh ñY%j msg È.g .,d .sfhah' uf.a
iajrEmh iy ud isá ;;a;ajh bhka úl%ukdhl uy;dg wuq;=
mKla ,nd ÿka fihls'
zzwfvda WU,f. flreï ud;a tlal nE' WUg uu fokafk
folhs'''ZZ
bhka úl%ukdhl" fmdrg mksk l=l=,l= lgq úysodf.k
fmdrg tkjd fuka oE;a ñg fud,jd mqïndf.k l=ÿ .eiS
fndlaixs lrejl=f.a ú,dih ujd .ekSug W;aidy orñka mejiSh'
kuq;a Tyqf.a leyegq mqxÑ YÍr l+vj
q ks;e;ska u fndlaixs lrejl=
fjkqjg fmdr l=l=,l= isys .ekaùh' fjk ´kEu fudfyd;l
ug ta ±l=u y~ kÕd iskdiSug lreKla jkq fkdwkqudkh'
kuq;a tyd fuyd mekak úl%ukdhl wekak myrj,a fol ;=kla
uf.a mmqjg;a Wrhkag;a jeÿK kuq;a ug ta myrj,a ±kqKd o
j;a iel iys;h'
zzwfvda lshmka WU,f. flreug''' ;ïfmdag ud;a tlal
yemams,d n,kak lsh,d' fuod mdr mq¿jkakï uu W.kajkjd
W!g;a'''ZZ
Tyq ;j;a jyis nia lshjkakg úh' ug tajdhska lula ke;'
Tyq ug;a jvd nekafka ;ïfmdagh' Tyqg ;ïfmda iuÕ Widúh
bÈßfha yemafmkakg Wjukd nj ta l;dfjka yeÕsK'
uf.a lg W;a;rh .ekSu mejÍ ;snqfKa fc.kdokagh'

72
nlauy l÷¿

m%Yak weiSu w;ßka m;r flßK' Tyqf.a lgue; fovùï ;=<ska


o uu hï hï f;dr;=re ,nd .;af;ñ'
zzf;dfma ñ,agka uy;a;hd''' wr o;a fnd,a,Ejd''' hflda
okakjo wms W!g lrmq foa''' W!j wms lvj; fmd,Sish biairyd
n,af,la jf.a uerejd hflda'''ZZ
jrla Tyq lvj; ñ,agka .ek lshjdf.k hkakg úh' Tyq
tajd lSfõ iqrx.kd l;djla lshk fmdä orejl= fuka i;=áks'
zz.dkaê''' uy f,dl= fjälaldrhd''' okakjo wms W!j urmq
yeá''' mKmsáka yu .eyqjd fnd,''' uyd f,dl= ùrfhda mKmsáka
mqÉp,d uerefõ'''ZZ
fï f;dr;=re ug fõokdldÍ tajd úh' tkuq;a tajdhska
hï hï foaj,a ug is;d .ekSug myiqjla we;slrkq ,eîh'
uf.a lgW;a;rh msh;s,l jeks whf.a lgW;a;rj,g wkqj
isÿlsÍug ug isÿúh' ñ,agka ñh .sh nj ±k.;a uu ud ±rE
j.lSïj,ska fldgila ñ,agka fj;;a" fldgila úu,a jika;
u;;a megjQfhñ' kuq;a tu j.lSï ta fofokd yd iuj ug o
Ndr .ekSug isÿúh' ta ksidu hdmkhg fndaïn f.k tau" ysr
f.org myr§ kd. úydrfha § fndaïnj,g lema iúlsÍu" ysr
f.org myr §u wdÈfha j.lSu ud ndr .;a w;r uf.a iydhlhd
f,i úu,a jika;f.a ku lSfjñ'
ud¾;= 31 jeks Èk hdmkhg tau iy fldgqj ms<ns | f;dr;=re
/ialsÍu wdÈh ud lrkq ,enqfha ñ,agkaf.a kdhl;ajh hgf;a
nj mejiQfhñ' we;a; jYfhkau tajdg ñ,agka ifydaorhdf.a
lsisÿ iïnkaOhla fkdùh'
yria m%Yak wik w;r o jßka jr ug .=á lEug isÿ jQ
w;r iuyr úgl fjk;a fidhqrl= ud bÈßfha lS hula ms<s.
ekSug o ug isÿúKs'
tÈk yekaoEfõ wmj kej; ysrf.org f.k f.dia oukq
,eîh' yekaoEfõ WKq f;a j;=ßka uf.a wefÕa bÈuqK ;eka
;eùu wka fidhqrka úiska lrkq ,eîh' ;j;a Èk ;=k y;rl§
uf.a lg W;a;rh f.k yudr úh' uf.a mqÿuhlg fuka Tjqka
.fï§ ud jev l< foaj,a wdÈh .ek jeä ie,ls,a,lska m%Yak
lrkq fkd,eîh' ixúOdkh ;=< ud ±rE j.lSï .ek t<sorõ
lr .ekSug ;rï .eUqre ±kqula Tjqka i;= fkdùh'

73
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

.ï m%foaYfha ud isá mfya lKavdhfï idudðlhska f,i


ug ;j;a kï y;rla lSug isÿúKs' uu ta y;r fokdf.ka
flkl= f,i .dkaê fiakdr;ak kï l< w;r wksla kï fol
wo jk úg u;l ke;' flfia jqjo jeä wmyiqjlska f;drj .ï
m%foaYh .ek lreKq fkdlshd isàug ug yelsúh' Tjqka .u .ek
uf.ka jeä m%Yak fkdweiqfõ hdmkhg myr§u iïnkaOfhka
ug úreoaOj wjYH ;rï idOl ;snQ fyhska úh yelsh'
lgW;a;r .ekSfuka miq kej;;a yeukayS,a nkaOkd.
drh fj; wm f.k hkq ,eîh' flfia jqjo l,la hk;=reu
fld<U m%foaYj, lghq;= iïnkaOfhka kej; m%Yak lsÍug
ud ryia fmd,Sishg f.k hdúh hk ìh ud ;=< ksrka;rfhka
u mej;sK'

74
nlauy l÷¿

my

uq,au ,smsh f.j,aj,g ,sùfï wjia:dj fï Èkj,§ u wmg


i,iajd fokq ,eîh' ysr f.oßka ;u mjq,aj, wh fj; ,sùug
fok ,smsh yeu ysrlrejl=f.au whs;sjdisluls' wvqu ;rñka
uilg ,sms folla ,sùug wjia:dj wmg ,ndÈh hq;=h' kuq;a
wmg wmf.a m%:u ,smsh ,sùfï wjia:dj ,enqfKa w;awvx.=jg
m;aù udi .Kkla .; jQjdhska miqjh' fuu ,smsh nkaOkd.dr
ks,OdÍka úiska lshjd wkjYH f;dr;=re lmd yer f.j,aj,g
hjkq ,nhs' flfia jqjo wm Ôj;=ka w;r isák nj /.;a
mKsúvhla fuu ,smsh úiska wfma mjq,aj,g okajkq ,eîh'
wm jeä fokl=f.a foudmshka fï jk úg wmg isÿù we;af;a
l=ulao fkd±k ìfhka miq jkakg we;'
,smsh ,shkakg .;a uu tys ,súh hq;= fudkjdo fkd±k
l,amkd lf<ñ' f.j,aj, ;;a;ajh" ifydaorhska foudmshka
wd§kag isÿjQfha l=ulao@ fujeks oyila m%Yk
a ud ;=< ;snQ fyhska
uu hdmkh nkaOkd.drfha isr.;j isák nj muKla ,shd
th nkaOkd.dr ks,OdÍka w;g m;a lf<ñ'
,smsh ,shkakg §u ;=<ska uf.a uki f.or ifydaor
ifydaoßhka fj; weÈk' Tjqkag isÿjQfha l=ulao hkak ±k
.ekSfï uy;a l=;=y,hla ud ;=< mej;sK' ta jdf.au wm
m%foaYfha isÿ jQ isoaëka ms<sn|j ±k .ekSfï wdYdjla ud ;=<
ksn|ju mej;sK'
75
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wm ,shk ,sms uÕska wmg lsj yels jQfha o wm fuys r|jd


isák nj muKs' jeä úia;r ,Sjd kï ta ,sms ;eme,a fkdl<
w;r iel lghq;= ,sms ryia fmd,Sish fj; o fhduq lrkakg
we;'
wm iuÕ fï jk úg yeuka yS,a ìï f.j,a ;=< isr lr
isá ixLHdj 250la muK úh' fuhska uq,au fldgi wm iy
tlaj wfm%a,a 5 jeks Èk hdmkh ysr f.org iy fmd,Sishg;a
t,s*kaÜ mdia uqrfmd,g;a myr §ug fld<ôka meñKs wh jQy'
fudjqka w;ßka jeä fokd úYajúoHd, YsIHhka jQ w;r fldgila
w'fmd'i' Wiia fm< isiqyq jQy' fuhska jeä fofkla cúfm yd
b;d uE; iïnkaO jQ wh jQy'
tmuKla fkdj f,dalfha meje;s úma,jjd§ jHdmdrhka
.ek fyda úma,j .ek b;d wvq ±kqulska fyì fï ish¨ fokd
tl /hlska fmd,Sisj,g myr § rfÜ n,h w;g f.k miq Èk
iudcjd§ iudchla f.dvkeÕSfï isyk s f,dj ;=< w;rux jQfjda
jQy' wms fo;=ka fofkla cúfm yd iïnkaO ùug fmr;a hï
hï fmd; m; lshjd ;snqKo" ck;d úuqla;s fmruqK ;=< jev
lroa§ wfkl=;a foaYmd,k lKavdhïj, m%Yk a j,g ms<;
s r
= e §ug
fkdfhla fmd; m; lshjd ;snqKo" tajdfha we;s jdlH LKav
lgmdvñka ±k f.k isáh o tajdfha ienE yrh jgydf.k
fkdisáfhuq' wm lshjd ;snQ foaj,a wmj udkisl jYfhka
úYd, weo jeàulska .,jd .ekSug bjy,a jqjo jeä fokl=f.a
;;a;ajh tfia fkdùh' ;u tl /hl úma,ùh isyskh mqiaila
ùu;a" ienE ;;a;ajh b;d lgql ùu;a ksid fndfyda fofkla
udkisl jYfhka w.dOhlg weo jeà isáhy' mka;s mylg iSud
jQ ±kqulg thg jvd §¾> ;;a;ajhla mj;ajd .ekSug fkdyels
ùu idudkH fohls'
wks;a w;ska Tjqyq fndfyda fok ;u mjq,aj, foudmsh
ifydaor ifydaoßhkaf.a wdor ie,ls,s ueo Ôj;a j mqreÿj
isg wo wdorKSh foudmshka ifydaor ifydaoßhkag ù we;af;a
l=ulao lshdj;a fkdokakd b;d ÿlaÅ; udkisl uÜgulg weo
jeà isáhy'
wm iuÕ isák wfkla fldgi kï z.cndZ kefjka fld<U
isg f.k wd msßihs' fï msßfia jeä fofkla wfm%a,a mia jeks
Èk yd Bg wdikak Èkhkays § fld<U iy wjg fmfoiaj,ska
76
nlauy l÷¿

w;a wvx.=jg .;a wh jQy' fuu fldgiska b;d iq¿;rh


cúfmg ;nd fjk lsisu foaYmd,khlg iïnkaO mqoa.,hka
fkdùh' jeä fokl= we¢ß kS;sh lvlsÍu u; w;a wvx.=jg
f.k ;snqKs' wfhla we¢ß kS;sh ueo ;u fmïj;sh neye
±lSug hEu ksid;a" wfhla we¢ß kS;sh ueo lismamq îug hdu;a"
iuyre iQÿ fmd<lska wd§ jYfhkq;a fulS fkdlS lreKq u;
w;a wvx.=jg .kq ,enQ wh jQy' flfia jqjo fuu fldgi w;r
o úúO m%fNaohka úh'
fï lKavdhfï úYd, fldgila fld<U lsre,mk iy ta
wjáka w;awvx.=jg .;a wh jQ w;r b;sßfhka úYd, fldgila
ó.uqj" lgdk wd§ fmfoiaj,ska w;awvx.=jg .;a wh jQy'
Tjqkag foaYmd,khla fkd;snQ w;r fmdÿ wruqKla o fkdùh'
wjdikdjka; f,i ler,slrejka f,i ysr.;j isák Tjqka o
foaYmd,k ysrlrejka ú¢k jo nkaOkj,g ,laj isáhy' kuq;a
fudjqka w;r .egqï úh' ta k.rh iy .u wd§ jYfhks' iuyr
wjia:dj, tu .egqï b;d ydiHckl iajrEmhlao bis,Sh'
mqrdK ,xfoais n,fldgqjla jQ yeukayS,a ¥mf;a fjä fí;a
.nvd lsÍug ;kd ;snQ ìïf.j,a ;=< wjqreÿ ish .Kklg miq
wm ysrlrkq ,enqfõ nkaOkd.dr wêldÍka iy flduidßiajreka
wd§ka wm o mqmqrk øjH >khg kï l< ksid úh yelsh' ojiska
oji fuu ìï f.j,a ;=< ;;a;ajh bis,sh fkdyels uÜgulg
m;afjñka ;sìK' ta ;=< iEfok úI jdhqj we;=,; isák wmg
flfia fj;;a msáka tys fodrj,a weÍug tk .dâ,dg úkdä
2lgj;a bjiSug wmyiq úh' wm fjä fnfy;a fkdjQj;a jeäl,a
fkdhdu msmsÍug bvlv ta ;=< f.dvkefÕñka ;snqKs'
fï ;;a;ajfha m%;sM,hla f,i wms l%u l%ufhka wm w;r
woyia yqjudre lr .ekSu werUqfjuq' uqyqK fia§ug t<shg
.;a úg ldurhlska ldurhlg udreùfï jev ms<sfj,la wms
ilid .;af;uq' tkï uQK fidaod tk whl= ;udg ysñ ldurh
fjkqjg wfkla ldurhlg hduhs' ta ldurfha whl= wka
ldurhlg udre ùuhs'
fufia woyia idlÉPd lr .ekSfuka miqj B<Õ j;djg
nkaOkd.dr wêldÍjrhdf.a meñKSul § wm w;ßka lsysm
fofkla bÈßm;a ù wm isák ;;a;j a fha fjkila b,a,d isáfhuq'

77
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fuu b,a,ï S jQfha ±kg wm isák ldurh ;=< ;nd we;s llali= i
a s
nd,aÈ bj;a lr kdk j;=r gexls wi, jQ llal=iaish úêu;a
lsÍuhs'
±kg kdk gexls wi, we;s wfkla ìïf.hs ;nd we;s
llal=iais nd,aÈ wjg msÍ we;s j<¨ lr olajd .sf,k uq;%d"
nei hk wdldrfha jev ms<sfj,la iE§u" îug ¨Kq ñY% c,h
fjkqjg fyd| c,h" jHdhdu i|yd t<shg .kakd ld,h jeä
lsÍu wd§ foa fuu b,a,Sï úh' t<shg .kakd ld,h jeä l<
w;r llal=iais nd,aÈ isá ìïf.j,a ;=<ska bj;a lrkq ,eîh'
kuq;a th úYd, fjkialula fkdùh'
cúfm ;=< l,la jev l< tu ixúOdkfha Èia;%sla uÜgfï
j.lSï ±rE whl= f,iska ,nd ;snQ ±kqu iy w;a±lSï o b;d w,am
jQj;a Ôú;fhka ud ,o fkdfhla w;a±lSï ksid iy iycfhkau
ug Wreuj ;snQ iuyr .;s ,laIKhka ksid;a tu ysrf.or ;snQ
;;a;ajhg tfrysj hula l< hq;=h hk yeÕSu iy ta ms<sn|
j.lSulao we; hk udkisl uÜgula ud ;=< ,sh,d ;sìK'
f,dal úma,ùh jHdmdrhkaf.a w;a±lSï ms<sn| fkdfhla
fmd; m; ud lshjd ;snQ w;r tajdfha u;lhka wkqj hï hï
foa ú.%y lr .ekSug uu ;e;a ±refjñ' úma,j wid¾:l ùu"
h<s ch.ekSu" h<s h<s;a wid¾:l ùu wd§ fkdfhla cd;Hka;r
w;a±lSï ug Yla;sh f.k §ug bjy,a úh'
wm jeà isák ;;a;ajfhka f.dvtaug kï wm ish¨ fokd
tlaj whs;Ska .ek l;d l< hq;= nj uf.a yeÕSu úh' kuq;a wm
w;ru ;snQ jd;djrKh t;rï fyd| tlla fkdùh' wm w;r
jeä úYajdihla f.dvkeÕS fkd;snqKs' ryia fmd,Sish bÈßfha
§ wm w;r isá iuyrekaf.a l%shdoduh;a" hdmkh myr §fï§
isÿ jQ hï hï foa;a ksid wm w;r isá kdhlhska .ek úYajdih
fjkqjg ielhla f.dvkeÕS ;sìK'
flfia jqjo uq,skau f;dard .;a whj¨ka .Kkdjla
iuÕ l;d lsÍug uu is;d .;af;ñ' ta wkqj uq,skau isßmd,
wfí.=Kj¾Ok fidhqrd iuÕ fï .ek l;d lf<ñ' we;af;kau
m<mqreÿ lïlre fidhqrl= jQ Tyqg jD;a;Sh iñ;s jev wdÈfhka
fkdfhla w;a±lSï ;sìK' jeäysá fidhqrl= jQ Tyqg wm weu;+fha
zisßmd, whshdZ hk kñks'

78
nlauy l÷¿

Tyq uf.a woyi wkqu; l<d muKla fkdj th ±kg we;s


wksjd¾h Wjukdjla nj;a" l%uj;aj wm wka wh w;rg fï
u;h f.k hd hq;= nj;a mejiSh'
fï wkqj uq,skau wm fofokd u oud isá 4 fI,a tfla
ìïf.h ;=< isá wh iuÕ fï .ek l;dj werUqfjuq' wka;sug
tÈk yekaoEfõ mqxÑ foaYkhla mj;ajd ish,a,ka iuÕ ta .ek
idlÉPd lf<uq'
isßmd, whshd iy ud úiska lrk ,o mqxÑ foaYkj, wvx.=
jQfha úma,jh fuhska wjika ke;s nj;a f,dalfha úma,jjd§
jHdmdrhka óg jvd wNd.H iïmkak ;;a;ajhkag uqyqK §
we;s nj;a wm tlu wruqKla we;s fldgila jqj;a idudkH
ysrlrejl=g we;s whs;Ska mjd wo wfmka Wÿrd f.k md,lhska
wmj hgm;a lrf.k isák nj;a thg wm tfrys úh hq;= nj;a
wm ish,a,ka tlu yçka ysáfhd;a md,lhskag wmj u¾okh
lsÍu t;rï myiq lreKla fkdjk nj;a wdÈhhs'
flfia jqj;a ±kg l%shd;aul fjñka ;sfnk llal=iais
nd,aÈ we§ug tfrys jkakg yeu flfklau tlÕ jQy' ish,a,ka
w;r llal=iais nd,aÈ lr u; ;ndf.k hdug isÿj ;sîu .ek
n,j;a úfrdaOhla f.dvkeÕS ;sìK' msÍ W;=rk u< uQ;% weÕ
È.g fmrñka f.k hdhq;= ùu thg fya;=jhs' ;o uQÿ iq<Õg
tfia yef,k u< uQ;% kdi lg mjd f;ukq ,eîh'
ta uÈjdg ;j;a wmyiqjla jQfha wm fïjd f.k f.dia
l,mqjg ±ñh hq;= ùuhs' kdúl Ngfhda ;u ueIska ;=jlal=
udkdf.k wmj f.k hkq ,n;s' kdúl Nghka fndaÜgqjlg
keÕS wm foig ;=jlal= udkd .kq ,n;s' fndaÜgqfõ t,aÆ
f;mamu u; wm wiQÑ nd,aÈ iuÕ isáh hq;=h' l,mqfõ ál
ÿrla .sh miqj wm fï nd,aÈ l,mqjg ysia l< hq;=h' uqyqÿ r<g
f;mamu fome;a; meoafohs' wm YÍr iunr;djh ke;sùfuka
fyda f;mamu meoa§fuka l,mqjg jegqfKd;a kdúl Nghska
wmg fjä ;nkq ,nhs' ta wm mekhdug ;e;a lsÍfï fpdaokdj
o ,nñks' fuu Nhdkl ;;a;ajh .ek wm isáfha n,j;a
úfrdaOhlsks' th wmf.a Ôú; iuÕ lrk fi,a,ula jeks
úh' ìïf.h ;=< isá yeu flkl=u wmf.a tu woyi wkqu;
lrkq ,eîh'
B<Õg ;snQ m%Yakh jQfha wfkl=;a ìïf.j,a wg iuÕ o

79
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wfma woyia yqjudre lr.ekSuhs' fï jk úg lEu .ekSug t<shg


.ekSfï§;a uqyqK fia§ug .ekSfï§;a tljr fI,a foll wh
t<shg .kq ,eìK' ta tl fI,a tlla lEu .kakd úg wfkla
fI,a tfla wh t<shg ú;a fmda,sug .uka l<y' lEu f.k
tk whl= iuÕ msÕka yqjudre lr.;a uu fjk fI,a tllg
ßx.d .;af;ñ' isßmd, whshd o tfia lrkq ,eî h' fufia Èk
folla we;=,; yeu ìï f.hla ;=<u wmf.a u;h idlÉPdjg
Ndckh lf<uq'
wm fjk ldurj,g udre jQ nj ±k fkd.ekSug wmf.a
fkdïur È.g u wm isá ìïf.j,gu ,shkq ,eîh' yeu
Èklu Wfoa iy yekaoEfõ wfma fkdïur ,sùu lrkq ,eîh'
ta wkqj ks,OdÍkag wm isák ìïf.h ±k .; yelsh' ta ksid
wm udre jqjo fkdïur ,sùu wka wh úiska È.g u lr f.k
hkq ,eìKs'
idlÉPd lsÍug .sh úg ug tla;rd ÿrl jdishla ;snqKs'
fuys isák cúfm YsIH wxYfha wh jeä fokl=g ud .ek fmr
ye¢kaùula fkd;snqK kuq;a" hdmkh ysrf.org myr §fï§
ud kdhl;ajh ÿka wdldrh fndfyda fokl= ±k isàu;a" ryia
fmd,Sish bÈßfha .=á neg bjiñka tla;rd m%udKhlg fyda
Wiq,df.k isàu;a ksid fndfyda fokl=f.a úYajdih ud .ek
f.dvkeÕS ;sìK' fuh ta Èkj, idlÉPdj, § wm bÈßm;a
l< u;h m%pdrh lr .ekSug myiqjla úh' wmf.a woyig
yeu flkl=f.au tlÕ;ajh ,eìK' hï úÈylska nkaOkd.drh
iuÕ idlÉPdjlg le|jkq ,enqj fyd;a yeu ìxf.hlskau
tla whl= ne.ska ksfhdað;hska f,i f;aßh hq;= nj o wms l;d
lr.;af;uq' B<Õ Èk wms ish,a, weröug ;SrKh lr idlÉPd
yudr lf<uq'
B<Õ Èkfha llal=iais nd,aÈ f.k hdu mejÍ ;snqfKa wxl
6 fI,a tlgh' tÈk uu ta fI,a tlg udre ù isáfhñ' we;sjk
;;a;ajh .ek wm lsisjl=g is;d.; fkdyelsh' ug th uf.a
Ôú;hg ;j;a w¨;au w;a±lSula tl;= lrkq we;'
yfha ìïf.hg meñKs .dâjre wm w;ßka fofokl=
t<s h g .;a y ' Tjq k a ;uka wikS m nj mejiQ f hka fjk
fofokl=g t<shg tk f,i wK ,eìKs' l;sld lr.;a mßÈ

80
nlauy l÷¿

uu;a O¾ufiak;a ^Tyq ÿïßh fomd¾;fïka;=fõ wdrlaIl


ks,Odßfhls& t<shg .sfhuq'
;;a;ajh myiq ke;' mgka .;a foh wjika l< hq;=h'
yeu fI,a tllu isák wh l=;=y,fhka wm foi n,d isá;s'
fudkhï fohlg fyda kdhl;ajh §ug ;SrKh l<d kï thg
uQK§ug iQodkï úh hq;=h' ±ka uf.a wjia:djhs' mmqfõ .eiau
we;=j uu uqj újr lf<ñ'
zzwmsg llal=iais nd,aÈ wÈkak neye''' tfyu wÈkj kï
wmsg tajg wjYH myiqlï ´k'''ZZ
zzfudlla o WU lshkjd'''ZZ
w; negka fmd,a, Wrelalr .;a .dâ ud fj; lvd mkskag
ierfi;au O¾ufiak o th u lshdf.k hkakg úh' túg u
fI,aj,ska o fkdfhla f>daId we;sjQfhka .dâ fmrg ;enQ mh
wdmiaig .kq ,eîh'
fï iuÕu nkaOkd.dr ks,OdÍyq .Kkdjla u f.aÜgqfjka
we;=,g meñKshy' tys isá fÊ,¾jrhd kej; wmg ;rjgq
lrñka llal=iais nd,aÈ we§ug n, lf<ah' kuq;a O¾ufiak;a
uu;a ;rfha wmf.a u;h lshd mEfjuq' fjk l< yels lsis;a
ke;s jQ Tjqka wm fofokdj o kej; fI,aj,g oukq ,eîh'
jeä fõ,djla fkdhjdu hdmkfhka ;j;a nkaOkd.
dr ks,OdÍka .Kkdjla meñKqKs' nkaOkd.dr wêldÍjrhd
fukau m%Odk fÊ,¾ ;ek o meñK isáhy' wm ish,a,kau
ñÿ,g .;a Tjqyq wmg foaYkhla l<y' tys§ wms wmf.a b,a,Sï
bÈßm;a lf<uq'
ldurj, we;s ;onoh wvq jkfia isrlrejka m%udKh
wvq lsÍu" fuf;la wmg ,efnk Èh fcda.= yh fjkqjg wmg
kEu i|yd ;j Èh m%udKhla jeä lsÍu" jeisls,s iqoao lsÍu
wm úiska l< hq;= kï wjYH myiqlï wmg ie,iSu" fyd|
lEu fõ,la" îug ¨Kq ñY% j;=r fjkqjg fyd| j;=r" wikSm
fidhqrkag fnfy;a ,nd§u wdÈh fï b,a,ï S w;r úh' nkaOkd.
dr wêldßjrhd wmf.a b,a,Sïj,g weyqïlka §u mjd ;rfha u
m%;slafIam lrk ,§'
wm ysrlrejka nj;a" wm ksid ,laI .Kka l=i.skafka
miqjk nj;a" oyia .Kka ñh f.dia we;s nj;a fuh ysrf.

81
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

hla ñi b,a,Sï b,a,Sug jD;a;Sh iñ;Ska fuys ke;s nj;a wdÈh


Tyqf.a l;dfjys wvx.= oE úh'
wmf.a b,a,Sï fok;=re lEu fkd.kafkuqh hkak wms yeu
flfklau wjidkfha lshd isáfhuq' oyj, wdydr f.kú;a
ñÿ, ueo ;nd wmj t<shg f.k lEu §u werUQ kuq;a wm w;r
jQ iefjdu lEu .ekSu m%;slafIam l<y'
tl lKavdhulg ;nd wmj m%Yak lsÍfuka m%fhdackhla
ke;s nj nkaOkd.dr ks,OdÍka ;u w;a±lSfukau ±k isákakg
we;' Tjqka wm ish¨ fokd ìïf.j,a ;=<g oud jik ,§'
bkamiq wm w;ßka oy fokd muK kdúl Nghska iy nkaOkd.
dr ks,OdÍka w;g f.k fjk fjku tlsfkldf.ka m%Yak
weiSu werôKs'
m%Yak weiSula fukau ;¾ckd;aul foaYkhlao" tfukau
hdmamqfjka lrk /jàï o tys§ lrkq ,eîh' lEu fkdf.k
isàu fyd|gu .=á lEug fya;=jla jk nj;a" o~qjï ,eìh
yels jrola nj;a wd§ fkdfhla oE wvx.= tu idlÉPd jgh
wjidkfha ;;a;ajh wi;=gqodhl úh'
wm Èk fol ;=kla ;=< ixúOdkh lrk ,o" tfukau
udkisl jYfhka ÿ¾j, ;;a;j a hl isá - <Õu Èkl ksoyi .ek
isysk uejQ ^fndfyda fokl= ;=< <Õu tk nKavdrkdhl iure
Èk ksoyi ,eîu ms<sn| isyskhla úh& fuu msßfika fldgila
lEu .ekSug tlÕ úh' flfia jqj;a ;j;a 147 fofkla lEu
.ekSfuka je<lS isáhy' kuq;a wm w;ßka fldgila lEu .ekSu
nkaOkd.dr ks,OdÍkag uy;a ch.%yKhla w;alr ÿks'
ijia jk úg ;;a;ajh ;j;a krl w;g yeßK' B<Õ
jgfha§ wikSm ksid lEu fkdlE yels nj mejiQ wh o me;a;lg
lrkq ,eîh' flfia fyda wjidkfha lEu .ekSu m%;slafIam l<
whf.ka b;sß jQfha lsyms fokl= muKs' wka;u
s g;a wmf.a b,a,ïS
fok;=re lEu fkd.ksuq hk u;h m%ldY lrñka lEu .ekSu
m%;slafIam l< wh jQfha isßmd, wfí.=Kj¾Ok" mshqufiak
lkakka.r" isßfiak w,aúia fkdfyd;a nd,aÈ isrd" kdrdfyakma g s
pkaof¾" O¾ufiak wfíisß iy uuhs'
fuys§ uf.a isyshg tk ;j;a lreKls' ta wfm%a,a le/,a,
iuÕ rgmqrd w;awvx.=jg .kq ,enQ úis oyilg wêl ;reK
;reKshka isrlrejka f,i md,kh lsÍu i|yd tjlg isá
82
nlauy l÷¿

nkaOkd.dr kshdulhska m%udKj;a fkdjQfhka ish .Kkska


.dâjre iy fÊ,¾jre w¨;ska n|jd .kq ,eîuhs'
wfm%a,a le/,a,g m%:u foaYmd,k mx;s meje;ajQ whf.ka
;sfofklau nkaOkd.dr kshduljre f,i m;aùï ,en hdmkhg
meñK isáhy' ta tjlg Èjq,msáh md¾,sfïka;= uka;%S ,laIauka
chfldä uy;df.a Wmldrh we;sjhs' tjlg Tyq rdcH wdrlaIl
Wm weu;slu ±Íh' Tjqka ;sfokd w;ßka fofofkla uq,a wjÈfha
ud iuÕ l;d lsÍug ;nd iskdiSugj;a wlue;s jQy' kuq;a tla
wfhla ,o yeu úgu ug rfÜ f;dr;=re mejiSh'
m%Yak lsÍfuka wk;=rej b;=re jQ wm y;afokdu hdmkhg
f.khdug ;SrKh lr wmg wh;a frÜgqj" msÕka" fldamam wdÈh
.kakd f,i mejiSh' ta w;ru kej; nkaOkd.dr wêldÍjrhd
iy m%Odk fÊ,¾ kej;;a l,amkd lr n,k f,i ug mejiSh'
Tjqyq ud hdmkh ysr f.org myr §fï § kdhl;ajh ±rE nj
±k isáhy' ta ksid ug lSfõ wka whg;a mjid lEu f.k
k;rjk f,ihs' ud wjika jrg o m%;slafIam l< úg ug o
frÜgqj iy msÕka f.k tk f,i wK ,eìK' uu frÜgqj
.kak hk úg ud foaYmd,k mx;s lr ;snQ .dâjrhd¦ fydr.
iauq,af,a ir;a ud iuÕ ìïf.h ;=<g meñKqfKa Tyq w;
we;s úÿ,s mkaofuka nvq .ekSug Woõ jk fihla wÕjñks'
we;=,g meñKs Tyq ug ryiska mejiqfõ wmj f.k f.dia
kdúl l|jqf¾§ myr §ug ie,eiaula we;s ksid ±ka fuu
jevh wid¾:l neúka wka wh iuÕ lEu .kakd f,ihs' Tyq
tod ;udf.a /lshdj muKla fkdj ;u Ôú;h mjd wjodkug
;nñka tfia Wmldr lsÍug iQodkï ùu ug uf.a Ôú;fha lsis
Èkl wu;l fkdjkq we;'
kuq;a ud fukau wfkla yh fokd o wms .;a ;SrKj,
;Èka isáfhuq' wm y;a fokdu t<shg .;a nkaOkd.dr ks,OdÍka
t<sfha § wmg myr fokq ,eîh' mshqufiakg WK .ekS isá w;r
isßmd, whshd isáfha o wikSmfhks' Tjqkg tu .=ánegj,g
Tfrd;a;= §fï Yla;shla fkd;sìK' flfia jqjo ta myr§ï
t;rïu ÿrÈ. fkd.sh w;r kdjql Nghskaf.a wdrlaIdj ueo
wm y;a fokdu hdmkh nkaOkd.drh fj; f.k .shy'
wmj /f.k .sh nkaOkd.dr ks,OdÍkaf.a m%Odkshd jQfha

83
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zwfudakaZ kue;s fÊ,¾ jrfhls' Tyq wmj f.k .sh w;r ug


fufia mejiSh'
zzn¾á ;uqfi,g wmQrejg isxyfhda jdf.a bkak ;snqKd'
ta;a ;uqfig fï n¨ isxyfhda tlal ljodj;a isxyfhda fjkak
,efnkafka kE'ZZ
ta ;reK nkaOkd.dr ks,Odßhd ;udg f,dalh jegfyk
whqßka lsõ ta l;dj o ug lsis Èkl wu;l fkdjk whqßka
uf.a ys; ;=< ;ekam;a úh'
hdmkh nkaOkd.drh fj; /f.k .sh wmg miq Èk
llal=iais mdáh iuÕ î1 - î2 hk fldgiaj, llal=iais fidaok
f,i wK ,eìK' wm th m%;slafIam lf<ka ysrf.or kS;shg
wkqj h lshñka wmj 2'2'1 kue;s o~qjug hg;a lr ta i|yd
fjka lr we;s ldurj,g od jidoukq ,eîh' tu isrueÈß
úfYaI je/È l< isrlrejkag o~qjï f,i jid ;eîug we;s
ueÈß fõ'
kuq;a wm ;du;a miq jQfha r|jd .ekSfï iellrejka
jYfhka ñi o~qjï ,enQ isrlrejka f,i fkdjk fyhska
wfmka jev .ekSug whs;shla nkaOkd.dr wêldßjrhdg
fkd;sìK' tfukau wmg tu úfYaI o~qju kshu lsÍu o
ta wkqj kS;s úfrdaë tlls' kuq;a ta jk úg wm ±k isáfha
fudkjdo@ wmg ;snQ whs;sjdislï fudkjd±hs fï lsis;a wms
fkd±k isáfhuq'
i;s foll o~q j ï ld,h wjidkfha nka O kd.dr
wêldßjrhd meñK wm jev lsÍug tlÕ ±hs wfmka wikq
,eîh' wmf.a ke;d¾: ms<s;=r ;j;a i;s follg wmf.a o~qju
Èlalrkq ,eîug fya;= úh' yeuka yS,aj, isÿùfuka fï jk
úg wm ;=< ;snqfKa uy;a l,lsÍuls' ta ksid u fufia fjka
lr jid ;eîu fyd| hhs ysf;k ;rug wm ;=< udkisl
uÜgula o f.dvkeÕS ;sìK' wfkla w;ska fï o~qjï ldurj,
;;a;ajh wm jid isá yeuka yS,a ¥mf;a ;;a;ajhg jvd b;d
hym;a úh'
B<Õ i;s fol wjidkfha o wfma ms<s;=r tlu fohla
ùfuka S.P. g lrlshd .; yels fohla fkdùh' Tyqg l< yels
tlu foh jQfha wmj ysrf.h ;=<u úfYaI fmfoil msysgd ;snQ
zfilaßf.%aIkaZ fldgig udre lsÍuh' ta urKSh o~qjug kshu
84
nlauy l÷¿

jQ isrlrejka jid ±óug ;snQ ldur ;=khs' wmj f.k f.dia


l=á ;=klg oukq ,eîh'
ysrf.h ;=< úYd, neïulska fjka l< fldgil úfYaI
ysrlrefjda oud isáhy' tys isá ku.sh isrlrejka jQfha Ök
isrd" msÉÑÉp O¾fï" wjÍhka jeks whhs' tu úfYaI fldgi
fl<jr ;j;a neïulska fjkal< b;d úYd, bvlvl jQ
fI,a ;=kla zfilaßf.%aIkaZ fI,a f,iska ye¢kaúKs' úfYaI
ysrlrejkg b;d úYd, bv m%udKhla fjkalr ;snf q Ka Tjqkf
a .a
jHdhdu l%Svd wdÈh i|ydhs' kuq;a wmj oji mqrd fI,a ;=<g
oud jikq ,eîh' Èklg meh Nd.hla jHdhdu i|yd muKla
t<shg .kq ,eîh'
kuq;a fuu urKSh o~qjug kshu l< ysrlrejka i|yd jQ
ldurj, ;;a;ajh krla fkdùh' wksla w;ska úfYaI wxYfha
r|jd isá ku .sh wmrdOldrhskaf.a wjOdkh wm fj; fhduq
úh' ysrf.or .dâjre fuu úfYaI ysrlrejka iuÕ ñ;=re j l,a
f.jQy' tfia ke;skï Tjqkaf.a leue;a; wkqj jev l<y'
fndfyda fõ,djg úfYaI ysrlrejka mqxÑ ;dmamfhka
mekú;a fyda .dâ,d uÕska fodr újr lrf.k ú;a wm iuÕ
l;djg jeáK' fuu ysrlrejka wmj ÿgqfõ ùrhska f,isks'
ta fmd,Sis iy yuqodjkg myr §ug tä;r jQ wm .ek Tjqkag
Tjqkaf.a ukig jegfyk m%udKh wkqj fmfkk wdldrh
úh hq;=h'
Tjqka .dâjre uÕska wm isá ldurj, fodrj,a újr lr
wmj t<shg f.k wmg ksoyfia Tjqka iuÕ l;d lr .ekSug
bv i,iajd .;ay' úfYaI lEuj¾. wm i|yd ilia l<y' Tjqka
mqxÑ ,smaj, l=iaisfhka .kakd ish¨ foaj,ska b;d rij;a lEu
msisk ,È' fuu úfYaI ysrlrejkg ,xldfõ ´kEu ysrf.
hl úfYaI ie,ls,s we;s nj miq l, uu ±k .;af;ñ' Tjqka
ysrf.h ;=< isáh;a Tjqkaf.a ish¨u Wjukdjka mdfya tajd
;=< bgq úKs' .dâjre fukau wjfYaI isrlrejka o Tjqkg
ie,l+fha uy;a .reirejlsks' b;ska tod ta úfYaI isrlrejkaf.a
wjOdkhg ,lajQ wm y;a fokdg we;a; jYfhkau uy;a myiqlï
ryis.;j ,eìK' kuq;a fï ie,ls,s wm fj; ,enqfKa fuu
isrlrejka úma,jhla .ek is;k ksidj;a ta .ek meye§ula
we;s ksidj;a fkdj Tjqkaf.a mru i;=rd jQ fmd,Sisj,g wm
85
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

myr ÿka ksidfjks'


ld,h .; ù h;au yeuka yS,a ¥mf;a ysrlr isák wm
fidhqrka .ek ;snQ l,lsÍu wm flfrka myj hkakg úh' wms
ta .ek l;d lf<uq' ta tod Tjqka wm iuÕ tlaj fkdisáfha
blaukska ksoyiaj hdfï isyskh uq,alr f.k nj wmg
meyeÈ,sh' nKavdrkdhl ixj;air Èkh miqj .sh;a ta ksoyi
<Õd ù fkd;sìK' blauka flá l%u uÕska ksoyi .ek isysk
uejQ Tjqka ;=<ska ta isysk .s,sfy;au mshú ;;a;ajhg uQK§ug
;;a;ajhka n,lr isákq we;'
flfia jqjo o~qjï ldurj, fjkalr ;nd udi follg
jeä ld,hla .;j ;snqKs' Èkla yÈisfhau meñKs fÊ,¾
flfkla iy .dâ flfkla jydu wmf.a l<ukd tl;= lr
.kakd f,i wmg ±kqï ÿkay' wmf.a l<ukd hkq ksok frÜgqj"
msÕdk iy fldamamhhs' wmj jydu î1 isr ueÈßh fj; f.khk
,È' wmf.a mqÿuhg fuka mkyla muK jQ fidhqrka /iaj wm
tk;=re n,d isáhy' wm we;=¨ fj;au wmg w;afmd,ika §
ms<s.kq ,eìK' wmg lsj fkdyels i;=gla ±ksK'
miqj ±k.;a mßÈ th isÿù ;snqfKa fï whqßks' ud uq,ska
i|yka l< nd, jhfia wh iy ;=jd, ,o wh ;du;a isáfha fuu
î1 ueÈßj,hs' î2 ueÈßj, úfÊùr iy z.g isrdZ hk kñka wm
ye¢kajQ fmdru~q,a, uOH uyd úoHd,fhka w;awvx.=jg .;a
m<uq iellre jQ isßfiak .=rejrhdhs' wmg o~qjï § ;sîu .ek
l=vd wh w;r l;sld ù we;' thska igkaldó jQ wh fï ms<sn|j
;SrKhlg meñK" Tjqka ne,Sug Èk .Kkdjlg j;djla
nkaOkd.dr wêldÍjrhd tk úg Tyqj jg lrf.k msg;ska
fodf¾ h;=r Wÿrdf.k wmj f.k tk f,i Woaf>daIKh
lr we;' S.P.g fjk l< yels fohla fkdjQ ksid wmj jydu
f.k tkq ,eîh' fï ;;a;ajh ms<sn|j ks,OdÍka w;r uy;a
wukdmhla f.dvkeÕS ;snqK;a Tjqyq th msg;g fkdfmkaùug
j.n,d .;ay'
Èk .Kkdjlau wm ,o ch .ek ljqre;a l;d l<y' Woï
wekQy' kej; fidhqrka w;rg wd wmg uy;a m%S;shls' Tjqkaf.
ka fndfyda f;dr;=re ±k.ekSug o yelsúh' fï jk úg wmj
î1 ysr ueÈßj,g oud jikq ,enqfha oj,a lEfuka miq meh 2la
iy /fha § muKls'
86
nlauy l÷¿

yh

isr.; ùfuka udi ;=klg muK miqj uf.a m<uq zúisÜZ tl


ke;fyd;a whl= ud ne,Sug meñKSu isÿ úh' tjlg uu yeuka
yS,a nkaOkd.drfha isáfhñ' ta ld,fha § m%:u ,smsh wfma
f.j,aj,g ,Sjdg miqj wmj ne,Sug f.j,aj, wh tau werôK'
tfia meñKs wh fmrÈk nkaOkd.drhg ±kqï ÿka miq fojk
Èk hdmkhg f.kú;a f.j,aj,ska meñKs whg wm j ne,Sug
ie,eiaùfï l%uhla ysr f.or wkq.ukh lrkq ,eîh'
f.j,aj, ;snQ wd¾Ól iy iudc myiqlï wkqj foudmshka
isr ù isá wm ne,Sug tau blauka ùu fyda mudùu isÿúh' fï
wjêfha § ud is;=fõ ud ne,Sug taug lsisjl= ke;sfõh lshdhs'
thg fya;= .Kkdjla úh' m%foaYfha isá cúfm kdhlhd
jYfhka ud ta Èia;%slalh mqrdu m%isoaO kula ±Íu;a uf.a
ifydaorhska o ixúOdkfha idudðl;ajh ±eÍu;a m%Odk fya;=
úh' fï ksid u wm mjqf,a whg fkdfhla w;jr isÿ jk nj
uu wkqudk lf<ñ'
wksla w;ska uf.a mshdf.a úreoaO;ajh uOHfha jqj o wm
ksji tu Èia;%slalfha jev l< mQ¾K ld,Skhkaf.a fjfyi
ks j d.ekS f ï uOHia : dkhla njg o m;a j ;s ì K' wd¾Ól
wfyakshla fkd;snqK uOHu mdka;sl ksjila jQ wm ksjig tk
87
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

mQ¾K ld,Skhkag lEu iy úfõlh ,eìK' uf.a mshd wmf.a


foaYmd,khg tlÕ fkdjqKo meñfKk ;reK ;reKshkg
lEu îu wdÈh § ix.%y lrkq ,eîh'
70 jir w. Nd.fha § ud" mshd iuÕ we;s lr .;a nyskania
ùulska miqj f.or hdu k;r lr oud ;snqKs' tjlg uf.a
fnd<| foaYmd,k ±kqug wkqj ud uf.a mshd Okm;s iQrdlkakl=
f,i kï lsÍu ksid we;s jQ .egqu thg fya;= úh' uu tod
tfia b;d fnd<| f,i mka;s ú.%yhl fh§ uOHu mka;slhl=
tfukau m%;s.dñhl= fkdj b;d m%.;sYS,S woyia ±rE whl=
jQ uf.a mshd iuÕ .egqfKñ' kuq;a 70g m%:u Tyq hQ'weka'mS'
ys;jf;la úh' ta mka;s ú.%yhlska fkdj wm rg ;=< mlaI
l%uh tjlg fn§ ;snQ mgq iSudjka ;=<h'
Tyq lsis Èkl hQ'weka'mS' .e;a;l=j;a tu mlaIh miqmi
f.dia Woõ b,a,k ;;a;ajhlj;a fkdisáh w;r ;ud i;=
wdodhñka wm mjq, kv;a;= lsÍu lrk ,È' tjlg wm ish¨
fokdu mdfya wOHdmkh yudr fkdlr isá ;;a;ajhla ;=<
/lshd m;d mlaI miqmi hdula o wjYH fkdùh'
kuq;a cúfm fnd<| kHdhhkaf.ka ysi mqrjdf.k fyg
wksoaod úma,jh ch.%yKh lsÍfï Wkaudohlska ysi mqrjdf.k
isá uu" mshd iuÕ WrKj Tyqg iQrdlkakl= hhs lshñka f.ka
msgj wdfjñ'
kuq;a fï isoaêfhka miqj o wm mQ¾K ld,Sk fidhqre
fidhqßhka muKla fkdj mQ¾Kld,Sj jevl< ix>hd jykafia,d
mjd wm ksjfiys fmr mßÈu kjd;eka .kq ,enQy'
tl w;lska mshd iuÕ we;s jQ .egqu;a wks;a w;ska
le/,af,a ;Èka igka mej;=K wm .ï fmfofia wmg úh
yels lror wdÈh;a wkqj ud ne,Sug taug whl= fj;shs uu
fkdis;=fjñ'
kuq;a yÈisfha u Èkla ud ne,Sug whl= meñK we;s nj
±kajQfhka udj hdmkh ysrf.org f.k tkq ,eîh' hdmkh
ysrf.or wuq;a;ka ne,Sug we;s ldurhg f.k .sh ug tys
nxl=jl ys| .ekSug ie,eiaùh' ál fõ,djlska .dâ flkl=
iuÕ ;d;a;d meñKqfkah' Tyq ±lSfuka ud ;=< lsis Èkl ud
fkd,o fõokdjla we;súh'

88
nlauy l÷¿

mqIaáu;a isrerlg ysñlï lsjQ" lsisjl=g ysi fkdkuk


f;acjka; .;shlska ld,h .; l< Tyqf.a isrer we§ f.dia
;sìK' ;d;a;df.a lD;s%u o;a fofm< ke;s ùu Tyqf.a fmkqu
;j;a uy¨ lrùh' we;af;ka u fï ál Èkg Tyq uy¨ jQjd
fuks' ;d;a;d fïifha wfkla mi nxl=fõ jdä .;s'
uf.a oEig fukau ;d;a;df.a oEig o l÷¿ keÕsK'
ál fõ,djla wms fofokd l;djlska f;drj tlsfkld foi
n,d isáfhuq' oEfia l÷¿ msi ouñka uu wka;sug uqj újr
lf<ñ'
zz;d;a;d" wïu,dg fldfyduo@ZZ
zzwïu,d lrorhla ke;sj bkakjd'''ZZ
wm w;r kej; ksy~ njls' fujr ;d;a;d th ì| ±óh'
zzWUg lrorhla keoao'''@ZZ
zzkE''' kE''' ug uql=;a wudrejla keye'''ZZ
uf.a YÍrfha fkdfhla whqßka isÿ j ;snQ ;=jd, fï jk
úg fyd|g u iqj ù ;sìK'
zzkeÕsgmka''' flda n,kak w; mh'''ZZ
;d;a;d uf.a lshuk úYajdi fkdl<dla fuks' uu keÕsg
Tyqg oE; fukau ll=,a o Tijñka fmkaùñ' Tyqf.a uqyqfKa
i;=gq fmkqula we;súh' ;d;a;d tod ug w; mh fmkajkakg
lSfõ wehs o hkak uu wog;a fkdoksñ' iuyr úg me;sr ;snQ
lgl;dj,g wkqj ud wín.d;hl= ù weoao hk ielh ;d;a;df.a
is; ;=< ;sfnkakg we;'
zzwd''' fukak'''ZZ
;d;a;d f.kú;a ;snQ hula ud fj; §ug W;aidy lr;au
bÈßhg mekak .dâ th w;g .;s' Tyq th fïih fl<jr jQ
wiqfka isg wm foi n,d isá fÊ,¾ ;ek fj; f.k hk ,È'
tajd újr lr n,d tyd fuyd weo neÆ Tjqka tajd f.kú;a ug
fokq ,eîh'
zzweÕg wudre keoao'''@ZZ
zzkE''' ;d;af;a''' uq,ska álla wudrelï ;snqKd' ta;a ±ka
fyd|hs'ZZ
zzf.g .sks ;sínd''' Wfò hd¨fjda ryia fmd,sish;a tlal
f.or wdjd'''ZZ

89
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

;d;a;d läkalv k;r lrñka isÿùï .ek lshdf.k


.sfhah'
zziuyr hd¨fjda kï'''ZZ ;d;a;d lshkakg wd foa fkdlshd
.s, .;af;ah'
miqj ud ±k.;a mßÈ iqks,a r;akisß is,ajd we;=¨ hï hï
wh ryia fmd,Sish iuÕ wm ksjig meñK we;' ;d;a;d uqo,a
iy lEu ÿka nj mjd iuyreka mjid ;snqKs'
zzf,dl= whs h hs " mq x Ñ whs h hs " .xf.dvú,''' wdkka o
úoHd,xldfr''' ±ka kï ta whg lrorhla kE''' wïu;a .syska
n,,d wdjd'ZZ
tls k a tl f;dr;= r e uf.a ±k.ekS u ms K s i ;d;a ; d
lshdf.k .sfhah' ug lSug lsis;a ke;' uu uqksj; rlsñka
widf.k isáfhñ'
zzpQá whshd fldfyo'''@ZZ
zzpQá whshd bkakjd'''ZZ ta wefi;au uf.a ys;g uy;a
iykhla ±ksK' ud ;=< fuf;la ;snQ ìh uf.a mjqf,a flkl=
ñh f.dia weoao hkak .ekhs' úfYaIfhkau ta wjÈh jk úg
cúfm YsIH jHdmdrfha mQ¾K ld,Skhl= f,i jev lrñka isá
pQá whshdg hï wk;=rla ù weoao hk ìh ud ;=< ksrka;rfhka
;snqKs' Tyq bkakd njg jvd hula fkdlSfuka ug jegyqfKa
Tyq ieÕ ù isák njhs' ysrf.j, fyda ieÕ ù Tjqka Ôj;=ka
w;r isák nj weiSu ug uy;a iykhla f.k ÿks'
zzf.g my< uvqjla yodf.khs wms bkafka'''ZZ
fï whqßka mjqf,a ish¨ f;dr;=re ;d;a;d ud fj; bÈßm;a
lrk ,§' fï f;dr;=re mjik w;r úáka úg wm w;r lsisu
l;djlska f;dr j ld,hla o .;úKs' ud ;=< fukau ;d;a;d
;=<;a i;=gla we;sj ;sìK' wm tlsfkld ±lSu;a f.or .ek
f;dr;=re;a ug i;=gla f.k wd w;r wm tlsfkld ±lSu;a ud
wín.d;hl= fkdù isàu;a ;d;a;df.a i;=gg fya;=jkakg we;'
wka;sug wmg ;snQ ld, iSudj wyjr nj .dâ mejiQfhka wms
tlsfkldf.ka iuq.;af;uq' ;d;a;d f.keú;a ;snQ ri leú,s iy
is.rÜ wdÈh o ;=re¨ lr.;a uu oyila is;sú,s w;r lsñfoñka
isr ldurh fj; .sfhñ'
tÈk /h ud .; lf<a hdmkh nka O kd.drfha B
ldurhlhs' uf.a is;sú,s ug;a fkd±kSu f.or" .u" tfukau
90
nlauy l÷¿

w;S; isÿùï lrd we§ hkakg úh' ud uq,ska u cúfm .ek weiQ
whqre ug isysúh'
tod uu ñkqjkaf.dv isg i;s wka;hg f.or tkakg ú;a
flfy,awe,a, kq..y uq, ykaÈfha§ nifhka neiafiñ' kq..y
uq, ykaÈfha isg fo,aj.=r yßhg ye;emaula mhska hd hq;=h'
fld<ôka lsf,daóg¾ 40la ÿßka ;snqK o" fld<U Èia;%slalhg
wh;a jqjo" ;du;a wm .ï m<d;g nihla fkd;snK q 's ta me;a;gu
úÿ,s n,h fyda fg,sf*daka iúlr fkd;snqKs' ta ksid u fï
fmfoi yoao msáir isß bis,Sh' fmd,aj;= fj,ahdhj,a m%foaYh
w,xldr l<;a kùlrKh fï .ï biõjg ;ju;a tìlï lr
fkd;snqKs'
flfy,awe,a, nifhka ng ud .u foig we;s mdr Èf.a
hdug ierfi;au t;eku we;s l=Uqf¾ kshrla ilia lrñka isá
O¾uisß fmdkafiald ud weu;Sh'
zzupx''' uu WU yïnfjkak ysáfha'''ZZ
Tyq kshr ieliSu k;r lr mdrg meñKsfhah'
zzta fudflda nx'''ZZ
zzwfma fmdä jevms<sfj,la ;sfhkjd''' fmdä úma,j
jevms<sfj,la''' tal .ek l;d lrkak'ZZ
ug isky my<úh'
zzfudllaæ úma,j jev ms<sfj,la' fï úldr ke;=j ysgmka'
WfUhs uf.hs úma,j'''ZZ uu Tyqf.a lshukg úys¿ lf<ñ'
fï jk úg uu .ïmy tia' ã' nKavdrkdhlf.a wkq.y % fhka
mdi,aj, meje;aùug wdrïN lr ;snQ jHdmdrfha jevj,g
yjq , a fjñka is á fhñ' tys § idlÉPd .Kkdjlg o ud
iyNd.s ù ;snqKs' fuys§ lshk ,o fndfyda foaj,a ug ta ;rï
fkdjegyqK;a iudk;ajh we;s iudc l%uhla wjYH nj ug
yeÕS ;sìK' fï wjÈfha .ïmy" fõhkaf.dv" ñkqjkaf.dv" Wvq.
ïm, wd§ m%foaYj, tia' ã',df.a ;reK jHdmdrh ;Èka jHdma;
fjñka mej;sK' Tjqka úiska fnod yßk ,o fmd;a msxpj,a
muKla fkdj uf.a mka;sfha bf.k .;a isiqjl=f.ka ,nd.;a
f,kskaf.a fmd;a o uu lshjQfhñ' ug lsisjla fkdjegyqK;a
fï jk úg;a uu f,kskaf.a zzjdudxYsl fldñhqksiaÜ jdoh
<ore j,smamqjlsZZ hk fmd; mjd lshjd ;snqfKñ' fï fmd;aj,

91
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wvx.=j uu lsisfia;au jgyd f.k fkdisáfhñ' kuq;a ud


is;=fõ ud fyd|g iudcjdoh .ek okakjdh lshdhs' kuq;a fuu
;reK jHdmdrh we;af;ka u b;d ieye,a¨ tlla úh' ud ñ;=re
O¾uisßf.a lshukg uu úys¿ lr;au Tyq Bg úreoaO fjñka"
zzuu WUg úys¨ lrkjd fkfï''' fyg WU fudkjo
lrkafka@ZZ
zzfudkjd lrkako@''' uu fï biafldaf,a b|,d tkafka'''
wehs''' fyg fudkjd lrkako@ZZ
zzfyg yekaoEjg wfma idlÉPdjla ;sfhkjd' WU tkjo@
ZZ
zzfldfyo ;sfhkafk@ZZ
fujr Tyqf.a l;dj úys¨jla fkdjk nj jgyd .;a uu
weiqfjñ'
zznv,a.u fiak,df.a f.or'''ZZ
zzyß uu tkakï'''ZZ
tod O¾uisßf.a werhqug wkqj miq Èk uu nv,a.u
fiakdr;ak lkakka.rf.a f.org .sfhñ' fiak uf.a ñ;=frls'
uf.a ñ;=rkaf.ka jeä fofkla tod tys /iaj isá wh w;r jQy'
fiak" úkaika" ir;a" ùf¾" O¾fï" fidafï" mshqfï" ;s,la wd§
fndfyda fofkla /ia j isáhy'
Bg wu;r j wm y÷kk ;j;a whl= iuÕ msh;s,l iy
ñ,agka meñK isáhy' óg m%:u idlÉPdjla lr ;snQ nj Tjqka
w;r jQ l;d nyska ug jegysK' wka wh iuÕ idlÉPd lr ;snQ
fyhska msh;s,l ;ksj u ud iuÕ mehla muK idlÉPd lrkq
,eîh' tys§ uf.a m%Yakh jQfha fou< ckhd .ek Tjqka lshQ
lreKq .ekhs' ta ksid u uf.a m%Yakj,g ñ,agka W;a;r ÿks'
tfukau wmf.a idlÉPdj wjidkfha § ñ,agka úiska meñK
isá ish,a,kagu zzbkaÈhka jHdma;jdohZZ hk mka;sh meje;aùh'
we;af;kau l< hq;=j ;snqfKa" zzwd¾Ól w¾nqohZZ mka;sh jqj;a
Ök msf,a wdNdih ksid ud keÕ+ m%Yak ksid u Tjqka bkaÈhka
jHdma;jdoh mka;sh tod wmg bÈßm;a lrk ,È' ñ,agka olaI
lÓlhl= jQjd muKla fkdj cd;sjdofhka ñfoñka th ú.%y
lr lSug o iu;a úh' Tyqf.a meh foll muK foaYkhg miq
j wms lõre;a thg tlÕ ù isáfhuq'

92
nlauy l÷¿

fufia we;s jqK cúfm iïnkaOh uf.a Ôú;h ;=< úYd,


fjkila we;s lsÍug iu;a úh' mdi, uf.a wjOdkfhka
wE;a úh' tu jir wjidk úNd.hg ms<s;=re iemhqj;a ta .ek
uf.a lsisu Wkkaÿjla fkdùh' uu yels whqßka mdif,a;a ud
okakd wh w;r;a idlÉPd mj;ajñka mka;s ixúOdkh lsÍu
werUqfjñ' msh;s,l fuu mka;s meje;aùh' msh;s,l l;d
lrk mka;sj,g weyqïlka §u ;=<ska u jeä Èkla fkdf.dia
ugo ta mka;sj, mjik oE wmyiqjlska f;drj bÈßm;a lsÍfï
yelshdj ,eìK'
jeäl,a fkdf.dia uf.a mQ¾Kld,Sk foaYmd,k Èúh
werôK' uq,skau msh;s,l iuÕ mka;s ixúOdkh l<;a miqj
fldia.u" j." ;=ïfudaor wd§ m%foaYj, jev lghq;= lf<ñ'
1970 uq,a Nd.fha§ úfÊùr iuÕ .eg isrd w;a wvx.=jg .ekSu;a
iuÕ wm .ek o hï hï úuiSï we;s jQfhka tjlg foaYmd,k
jev lrñka isá fndfyda fokl=g ia:dk udreùï lrkakg
isÿ úh'
wm .ek t<sorjq ùu;a iuÕ m%:u fmdaiag¾ jgh we,ùu;a
m;%sld fn§u;a" t<smsg jev lsÍfï l%u;a wdrïN ùfuka jev
ffY,sfha tla;rd fjkila o wm we;s lr .kq ,eîh'
fï jk úg fld<U W;=r Èia;%slalh mqrd jev l< wh
jQfha ñ,agka" úu,fialr" fI,agka isßmd," Okmd," jkisxy"
fiak hkd§kq;ah' msh;s,l iy mshisß Tjqkf.a YsIH jHdmdrh
f.dvkeÕSug ueÈ jQy'
ysi .sks .;a;jqka fuka jevj, fh§ isá wms iuyr Èkj,
meh fol ;=klg jvd ksod .ekSugj;a ld,h fkd.;af;uq'
Èjq,msáh fmfoi yeu ;eklu mdfya wms wmf.a mka ;s
meje;aùuq' flfy,awe,a," nv,a.u" f.dä.uqj" uvïme,a,"
lgdk" fldÉÑlfâ" ur|.yuq," ¥k.y" fldgfoKshdj wd§
jYfhka .ula .ula .dfka yeu ;ekl u tl È.g mka;s
meje;aùu wms lrf.k .sfhuq' iuyr Èkl .ï myl fyda yhl
mka;s lsÍug ug isÿúh' ud l< iuyr foaYkj,g ug l=vd
l< b.ekajQ .=rejre mjd iyNd.s jQ wjia:d ;snqKs' l=vd l,
inflda,fhka fm¨k ud jeäl,a fkdf.diau olaI foaYlhl=
njg m;aj ;snqKs'

93
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ñkq j ka f .dv" .ïmy wjg fmfoia j , úma , jjd§


fldñhqksiaÜ ix.ufha iy iqñ;a foõkqjrf.a lKavdhï nyq,j
isá fyhska ug udlaiajd§ fmd; m; lshùug isÿ úh' ck;d
úuqla;s fmruqKg ;u ldv¾jre kHdhslj ÈhqKq lsÍug jev
ms<sfj,la fkd;sìK' wvq ;rñka Tjqkaj fmd; m; lshùug
j;a Wkkaÿ fkdlrk ,È'
kuq;a ud jev l< fmfoiaj, wfkl=;a lKavdhï úiska l<
m%Yak lsÍï ksid u uu ud´fia;=xf.a lD;Ska fukau f,kskaf.a
m; fmd;o lshjQfhñ' tajdfha mdGhka lgmdvï lf<ñ' ta
uf.a úreoaO u;OdÍka iuÕ ;¾l lsÍu msKsih' Tjqka iuÕ
;¾l l< fndfyda wjia:dj, uu uf.a u;h ikd: lf<ñ'
miqj ud l,amkd lr n,k úg ug jegyqfKa ud fukau tu
lKavdhïj, who uqyql=rd .sh ±kqulska f;drj Tfya ;¾l lr
we;s njh' kuq;a miq lf,l fyda bka m%fhdackhla .ekSug tu
wjêfha ud Tjqka iuÕ yemamSugj;a fmd; m; lshjd lgmdvï
lr ;sîu fyd| fohls'
uq,ska ÿjñka l< jev l%uj;aj úYd, jev fldgila
njg m;aùu;a iuÕu wmg jev fnod f.k w¨;a whg j.lSï
mjrñka w¨;a uqyqKqjrlg jev lr f.k hkakg isÿúh' ug
uq¿ Èia;%slalh mqrd hñka ixúOdk jev lrf.k hdug isÿ úh'
wdhqO iy uqo,a wmf.a nrm;, m%Yakhla úh'
wm ixúOdkh wmf.a ±kqu ÈhqKq lsÍu .ek Wkkaÿ
fkdjqK kuq;a ud iuÕ jev l< ifydaorhd jQ ñ,agka ks;r
fmd; m; foñka lshùfï we;s jeo.;alu ug myod ÿks' uu
ug ,enqK bv wkqj fmd; m; lshjQfhñ' tfy;a ysi .sks
.;a;jqka fuka ÿjñka jev l< wmg wOHhk lghq;= i|yd
;snqfKa b;d iSñ; ld,hls'
wm î1 ldurj, ieye,a¨fjka i;shla muK l,a .;
lrkakg we;' fï jk úg yeuka yS,aj,ska zúisÜZ i|yd
hdmkhg f.k wd fldgila o tys isáhy'
Èkla Wofha hqo yuqodj wdhqO we;sj wm r|jd isá î1 ueÈß
fj; meñKsfhah' .dâ,d iy fÊ,¾jre .Kkdjla o ta iuÕ
jQy' wm ish¨ fokdgu Yd,dj ueo fma<s follg isàug wK
,eìK' yuqodj Tjqkg iqmqreÿ wdldrfhka ;u wdhqO udkdf.k

94
nlauy l÷¿

n,d isáhs' m%Odk fÊ,¾ ;ek iuÕ S.P. ;x.rdcd o meñKsfhah'


wm w;rg wd fÊ,¾,d wm w;ßka fldgila f;dard bj;a lrk
,È' wm iuÕ isá ;syla muK fokdg udxpq oud yuqod g%laj,g
kxjk ,§' fuys § isÿjQ jeo.;au foh jQfha wm j î1g f.k
taug n, l< nd, jhfia isá whf.ka tu n,mEu lsÍug uq,a
jQ ish¨ fokdj u o wm iuÕ yeuka yS,aj,g f.k hduhs' udi
follg jeä l,la ^mksIaukaÜ& o~qjï i|yd jid oud isá wms
y;a fokd o tu lKavdhug wh;a ùuq' yeukayS,a fj; kej;
hdug wm ;=< leue;a;la fkdjqfKa tys we;s wmyiq;djhka
ksidu fkdj tys § wm fidhqrkaf.ka ,o w;a±lSïj, wm%ikak
u;lhka fYaIj is;a ;=< ;snQ fyhsks' flfia jqjo ;j;a 30la
muK wm iuÕ .uka l< w;r yuqod g%la tl ;=< § fujr
kï wmf.a whs;Ska .ek yeukayS,a ¥mf;a§ l;d l< hq;= hehs
wm w;r l;d nyla we;s úh'
flfia jqj;a wmj yeuka yS,a ¥mf;ka f.k wdjdg miqj
tys hï hï m%;sixialrKhka lr ;snqKs' jeisls,s ldurj, neñ
ne| ;dmamh fldgila lvd oud cfk,a iúlr msgqmiska fldgq
mjqr úo ys,a idod fl,skau u, uq;% uqyqog .,d nisk whqßka
o ilia lr ;snqKs'
fufia lsÍug m%:u ta ldurh ;=,g we;=,a jQjl=f.a weia
ks,xldr ù .sfha th ;=< iE§ ;snQ úI jdhqj ksidhs' th tfia
ù ;snqfKa wÕ,a y;rla muK jk u, uQ;% j;=r yeu úgu
th ;=< m,a fjñka mej;=K fyhsks' tajd nei hdug l%uhla
fkd;sìK' fï u, uq;% m,a ù we;s jQ jdhqj b;d ier tlla
jQfhka thg we;=,a jQ ú.i weia ±ùu iuÕ fkdfmkS hdula
we;s úh' ta jdf.a u ta ;=< ±ä w÷rla o ;sìK'
kuq;a neñ lvd cfk,a oud fmÜá fjkqjg neñ ne|
jeisls<s yod th l%uj;a lr ;snqKs' we;af;kau lshkjd kï
th ukqIHhskag hd yels ;ekla njg m;alr ;snqKs' tfukau
Wohg;a yjig;a mehla muK ñÿf,a ilauka lsÍu i|yd t<shg
.kq ,eîh' tfukau fmr fuka fkdj ±ka ish¨u ìï f.j,a
tljr újr lr wmj ñÿ,g .ekSu wrUd ;snqKs' weiamS%ka"
fidaäfida,a iy fíì l%Sï ta ;;a;ajfhau mej;sK' b|ysg úgñka
fm;s ,sùula o werö ;sìK' îug .kakd c,h ±ka ,efí'

95
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

;;a;ajfha tla;rd muK fjkila we;slr ;snqKs' ta yd


iudkj wka fjkialï wm fidhqrka ;=< o fjñka mej;sK'
blaukska ksoyia j hd yelsh hk isyskh ±ka Tjqka fj; ke;'
nKavdrkdhl Èkh miqj f.dia we;' wm fnd<| úma,jlrejka
lshd ud úiska l< ye¢kaùu jerÈ ke;s nj uf.a yeÕSuhs' rdcH
n,h meyer .ekSug W;aidyhl fh§ th wid¾:l jQ miq isr.;
j isák wm fndfyda fokl= ;=< udi .Kklska wmg ksoyi
,efíú hk n,dfmdfrd;a;=j ;sîu thg fya;=jhs' kuq;a ;uka
isá ta isysk f,dalfhka ñfokakg Tjqkg isÿj ;sìK' t<shg
hk;=re we;=,; Ôú;hg w;HjYH hï hï foa ,nd .ekSug
ysr f.or ;=< wmf.a whs;Ska Èkd.; hq;=h hk u;h Tjqkg
jgyd .; yels ;;a;ajhlg Tjqyq m;afjñka isáhy' wmj f.k
wd Èkg miq Èku wms idlÉPd werUqfjuq' fujr wmg idlÉPd
lsÍug Wjukd ksoyi ;sìK' tfukau ys;j = dg jvd wmg m%;p
s dr
,eìK' Èk folla hk úg wmg wjYH ixúOdkd;aul jev
ms<sfj,la f.dvkÕd .; yels j ;snqKs'
fuys § wmg myiq jQ ;j;a lreKla úh' fï jk úg
ueo fld<ôka ch;s,l" .f,kaì÷k jej nndksia iy .ïmy
fidaur;ak hk whf.a kdhl;ajfhka ck;d úuqla;s fmruqK
kej; f.dvkeÕSug jev wrUd ;sìK' hdmkhg úisÜj,g
f.dia úfÊùr iuÕ l< idlÉPdj wkqj b;d iq¿fjka fuu jev
Tjqka wrUd ;snqKs' flfia jqj;a fï ;;a;ajhka ms<sn|j miqjg
hula lSug uu woyia lrñ' thg fya;j = hdmkfha isá fidhqrka
w;ßka chka;" wurfiak" .uf.a" lms, iy fld;,dj, hk
wh fï jk úg úfÊùr iuÕ idlÉPd lr tlÕ;djhlg
fkdwd yels ;;a;ajhl isàuhs' tfukau uu;a isßmd, whshd;a
wm ixúOdkh wksjd¾hfhkau iajhx úfõpkhla l< hq;h = hk
u;fha isáfhuq' flfia jqj;a fï ;=ka wdldrh ta ta ;;a;ajhka
;=< ixj¾Okh ù ;snQ w;r foaYmd,kfhka iïmQ¾Kfhka u
bj;a jQ iq¿;rhla o úh'
kuq;a fï lsisÿ ;;a;ajhla wm woyia l< whs;Ska Èkd
.ekSug ndOdjla fkdùh' yeu flfklau wmf.a u;h yd
tlÕ;djhl isáhy' wmf.a ;SrKh jQfha yji t<shg .;a úg
kej; we;=,g fkdf.dia ñÿf,a b|f.k wmf.a b,a,Sï lshd
mEughs' fujr wmf.a b,a,Sïj, ;snqfKa tlaflda yeuka yS,a
96
nlauy l÷¿

ysr f.or jid oud wmj hdmkhg f.k hdu" tfia ke;skï
msg;ska fodrj,a jid oud wmg <s|la jeks fuys isàug bv
yeÍu" ìï f.j,g oud jeiSu k;r lsÍu wdÈhhs'
fjkod f,i iji lEug m%:u mehla muK ilauka lsÍu
i|yd wm j t<shg .kq ,eîh' idudkH úÈhg ta mefhka miq
kej; ìïf.j,a jid kej; lEu §ug wm tlsfkld t<shg
.kS' kuq;a tÈk wm l;sld lr .;a mßÈ ilaukska miq ñÿf,a
ys| .;af;uq' wm we;=,g hdu m%;slafIam lr;au .dâ,d l,n,
jQy' Tjqka fÊ,¾ flkl= iuÕ negkafmd¨ f.k we;=,g wdfõ
Tjqkf.a iqmqreÿ negka pdÊ lsÍugh' kuq;a wm tl yçka l<
f>daIdjg ìh jQ .dâ,d wm ys;kakg;a m%:u m%Odk fodßka
t<shg mek bì h;=re oud .;ay'
wmf.a f>daIdj;a iuÕu fldgq mjqr Wv yeu w;lskau
wdhqO wfudard .;a kdúl Nghska fm<g isg.kq ,eîh' wm
ñÿf,a tl fmdÈhlg ys|f.k" tk ;;a;ajhlg uQK §ug n,d
isáfhuq' m<uq j;dfõ fuka fkdj fujr wm tl fmdÈhlg
isàu o wmg jdishla úh' wms we;=,g fkdhkjd kï wmg lEu
fkdfok nj fldgq mjqr u;g meñKs fÊ,¾jrhd mejiSh' Tyqg
f>daId lsÍïj,ska ms<s;=re ,eìK' fÊ,¾f.a fudav l;dj iuÕ
wm w;r isá fldgila ;ryska lE.iñka ìïf.j,g oud ;snQ
hlv fodrj,a w,a,d wUrjd .,jd oukakg úh' meh Nd.hla
hk úg ish¨ u ìïf.j, hlv fodrj,a .,jd wUrjd ñÿ,
ueog oud fyda iïmQ¾Kfhka wUrjd oud ;sìK'
we;=,; lE flda .eiSï" fodrj,a lvd ±óï iuÕ we;sjqK
.d, f.daÜáh mjqr jfÜ uqrldjf,a fh§ isá kdúl Nghka
w;r l,n, ùula o we;slrkq ,eîh' Tjqyq yeu w;lska u jg
ù ueIska ;=jlal= wm fj; udkdf.k isáhy' jeäfõ,d fkdf.
diau lfrhsk.¾ t<dr l|jqf¾ wK fok ks,Odßhd fldgq mjqr
Wäka fmkS isákq ,eîh' Tyq l;d lrñka wmg l,n, fkdlrk
f,i;a l,n, l<fyd;a wdrlaIl fya;+ka u; Tjqkg ;=jlal=
mdúÉÑ lsÍug isÿjk nj;a mejiSh'
fï jk úg fhdodf.k ;snQ mßÈ ñÿf,ys ish,a,kau b|.kq
,enQ w;r wms wmf.a b,a,Sï y~ kÕd lshkq ,eîuq' tfukau wms
b,a,Sïj,g ms<s;=re fok ;=re lEu j¾ckhl fhfok nj;a"

97
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

ìï f.j,a ;=<g fkdhk nj;a ;rfha lshd isáfhuq'


kdúl wK fokakd wmg ;¾ck .¾ck fkdlrk ,o
w;r wdrlaIdjg ydksjk lsis;a fkdlrk f,i wmg wk;=re
yeÕùh' lsishïu ;SrKhla Tyqg .; fkdyels w;r by<ska
;SrK tk;=re wm isáh hq;= njo mejiSh' we;=,; fudkjd
l<;a ;dmam È.g keÕSu" m%Odk fodrg ydks meñKùu wdÈh
Tjqkg wmg fjä ;eîug ldrKh jk njo Tyq wjOdrKh
lrk ,§' Tyqf.a l;dfjka miqj wm fldñáh ^ta jk úg
wm idodf.k ;snQ& /iaù idlÉPd lr B<Õg l< hq;= foh
.ek l;sld lr .;af;uq' yeu úgu wka fidhqrkaf.a o woyia
úuiñka ixhuhlska jev lsÍfï jeo.;alu .ek yefudagu
meyeÈ,s lf<uq'
nkaOkd.dr wêldÍjrhd iy m%Odk fÊ,¾ we;=¨ ks,OdÍka
msßila wk;=rej meñKqK w;r Tyq ^wêldÍjrhd& fkdfhla
;¾ck wm fj; lrkakg jQfhka Tyqg o lEflda .eiSïj,ska
ms<s;=re fokq ,eìKs' fuys§ meyeÈ,s ms<sfj;la wms is;d fyda
fkdis;d wkq.ukh lr ;snqfKuq' tkï nkaOkd.dr ks,OdÍka
l;d lrk úg Tjqkg ndOd meñKùu iy kdúl ks,OdÍka
l;d lrk úg tfia fkdlsÍuh' fuh kdúl ks,OdÍkaf.a
i;=gg fya;= úh'
nkaOkd.dr wêldÍjrhdf.a l;dj kj;d oud Tyqg hkakg
isÿúh' fï jk úg tys .nvd ldurh f,i mdúÉÑ l< ldurh
lvd tys ;snQ oE wm fidhqrka w;am;a lr f.k ;snqKs'
ì;a;s mqrd úYd, igka mdG ,shd ;snQ w;r tajdhska lshjqfKa
ysrf.or ;=< we;s ;;a;ajhg tfrysj yd wfma ÿlaÅ; nj
.ekh' nkaOkd.dr wêldÍjrhdf.a mUhl= idod t,ajd ;sìK'
z<udfyajdZf.a ku nkaOkd.dr ;dmamh mqrd úYd, wl=ßka ,shd
;sìK'
wm úiska f.dvkÕd f.k ;snQ lñgqjg fidaur;ak"
nndksia" ch;s,l" isßmd, whshd" r;akmd," Wmd,s fidauisß"
uu iy ;j;a fo;=ka fokl= wh;a jQ w;r fldñáh ks;ru /
iafjñka B<Õ ;;a;ajhkag uQK§u .ek jev ie,iqï lf<ah'
wfma fidhqrka t<sfha ìu t,d.;a frÜgq u; ys|f.k
isxÿ lshñka l;d lrñka ld,h .; lrkakg úh' fuu
isxÿj,ska jeä yßhla wm úiskau ta jk úg;a ,shd ;snQ tajd
98
nlauy l÷¿

fyda foaYfm%aó .S; úh' fï .S;j,ska iuyrla miqld,Sk ck;d


úuqla;s fmruqfKa úuqla;s .S m%ix.fha o .dhkh úh' fuu
úuqla;s .S m%ix.fha m%Odk ixúOdhlhd jQ kkaok udrisxy
ifydaorhdj miqld,Sk c'ú'fmruqfKa ,dnd, ;reKhska úiska
urd oukq ,eîh'
.S; .ehSu wmg tlu lKavdhula f,i tlg ne£ug
úYd, iúhla ,nd ÿkakd fukau kdúl Ngfhda o tu .S;j,g
idjOdkj weyqïlka ÿkay' wm isá wúksYaÑ; ;;a;ajh ;=<
ish¨u fidhqrkaf.a udkisl ;;a;j a hka ;snf
q Ka b;d ief,kiq¨
;;a;ajhlh' ta ksidu fuu .S;j,ska wm ;=< we;s l< iúh
wmg tod b;d jeo.;a fohla úh'
ráka fjka ù uQo ueo msysá .,al=,la jeks mqxÑ ¥m;a
n,fldgq j l ìïf.j,a ;= < jid oud is á k 250la muK
foaYmd,k isrlrejka .ek rfgys lsisjl= fkdokakd ;rïh'
tfia ±k.;a;o ta jk úg úis oyilg;a jvd jeä msßila rg
mqrd ysr l|jqrej, .d,a lr isák ;;a;ajhla ;=< wm .ek
is;Sula mjd fkdflfrkq we;' ta ksid wm lrk wr.,h
iSudjka fkdblauúh hq;= w;r tla;rd ixhuhlska th l<
hq;= nj wdÈh .ek wms idlÉPdjg n÷ka lf<uq'
rfÜ fjk ;ekaj, mj;sk isrf.j,aj, kï we;=,; jk
Yíoh msg;g wefia' wvqu ;rñka túg m;a;r jd¾;dldrhl=j;a
ta .ek ,shkq we;' kuq;a wmf.a y~ kslïu uQÿ yq<Õg
uqiqjkjdg jvd hula fõo hkak wmg wvudkh'
msg;ska wmg fok lEu m%;slafIam lrñka lEu j¾ckhlg
t<UqK;a wvqu ;rñka Èk .Kklaj;a igk w,a,df.k
hdug wmg Wjukd úh' wm ish¨ fokdu mdfya isáfha YÍr
fi!LHfhka t;rï ikSmodhl ;;a;ajhla ;=< fkdùh' kuq;a
wm ish¨ fokdu mdfya jhi 16g;a 30g;a w;r ùuq' tll=
fokakl= muKla Bg jeä úh' tfia ;reK jhfia isàu wmg
YdÍßlj Tfrd;a;= §fï Yla;sh ,nd § ;sìK' wms .nvdfjka
.;a ish¨ u wdydr iy fï jk úg wmg fidhd.; yels yeu
wdydrhlau tla fldg Èklg yefudagu iaj,amhla jYfhka
fn§hk whqßka lEu fnod ÿkafkuq' tfy;a wm msg;g yeÕjQfha
lEu fkd.kakd njh' wmf.a b,a,Sï fok;=re lEu j¾ckh
lrk njhs'
99
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

uq,skau wmg lEu fkdfok njg ;¾ckh l< nkaOkd.dr


ks,OdÍka bkamiq Tjqkf.a ms<sfj; fjkia lr ;snqKs' ±ka wm
lEu m%;slafIam lrk úg Tjqyq wfmka lEu lk f,i b,a,d
isákakg jQy' wm lshd isáfha b,a,Sï fok;=re lEu fkd.
kafkuq hkakhs'
wms wfma b,a,Sïj,g úi÷ï fok;=re lEu fkd.kafkuq'
fuu ;SrKh .ek;a wm fidhqrkaf.a uki Yla;su;a lsÍug;a
wd§ fkdfhla lreKq f.dkqlr m<uq Èk yekaoEfõ rx.u
úu,jxi úiska l;d l< hq;= nj wms ;SrKh lf<uq' yekaoEfõ
ish,a,kau ñÿf,a ys|f.k isá w;r fnda fldgh wi, ysg
.;a rx.u l;dj meje;aùh' fmnrjdß 27 fjks Èk yhsâ mdla
/,sfha ux., kñka l;d lf<a Tyqhs' Tyq b;d p;=r lÓlhl=
jQ w;r" yeÕSïnr lÓlhl= o úh' tod Tyqf.a l;dj b;d is;a
weo.kakdiq¨ yeÕSïnr tlla úh' tfukau tu l;dj wmg;a
jvd wruqKq lr ;snqfKa by<ska wmsg ;=jlal= wfudard f.k
isák kdúl Nghska fj;gh' rd;%sfha ñÿf,a .; lsÍu wmg b;d
iykodhS fohla úh' lKavdhï jYfhka l;d lrñka wúksYÑ a ;
;;a;ajh ;=< jqjo we;s ta ksoyfia M, N=la;s úkafouq'
tfuka u rd;% s h mq r d udrefjka udrejg t<s j k ;= r e
lKavdhï jYfhka weyerf.k isàug o wms ;SrKh lr
;snqfKuq' ta wm ksod isák úg nkaOkd.dr ks,OdÍka we;=¨
ù wmg myr foaúh hk ielhla wm ;=< ;snQ fyhsks' rd;s%h
myka úh' iqmqreÿ f,i Wfoa wdydr f.k wd isrlrejka wdydr
m%Odk fodr wi, ;nd n,d isáhy' wmf.a úfrdaOh mEu ksid
tajd we;=,gj;a .kq fkd,eîh' fodr <Õ lEu ;enQ ysrlrefjda
bj;aj .shy' Tjqkaf.a uqyqKqj, iskdj wmg ieÕjqK iqnme;=ï
úh'
oyj, nkaOkd.dr wêldÍjrhd ;u ks,OdÍka iuÕ meñK
idlÉPdjlg t<öug ;e;a ±rE kuq;a wms iqmqreÿ f>daIdfjka
Tyq iuÕ idlÉPdjla ke;s nj mejiqfjuq' wmf.a b,a,Sïj,g
ms<s;=re Èh yels by< ks,Odßhl= tk;=re wm idlÉPd
fkdlrk nj o mejiqfjuq'
fï wjÈh yeu w;lskau ,xld b;sydifha fuka u ,xld
nkaOkd.dr b;sydifha o kj msgqjla fmr,d ;sìK' wfm%a,a

100
nlauy l÷¿

le/,a, ksid w;a wvx.=jg .ekqK oyia .Kka ;reK ;reKshka


r|jd ;nd .ekSug ysrf.j,a m%udKj;a fkdùh' ish fokl=
i|yd f.dvkeÕ+ ysrf.hl oyila ysr lsÍug isÿ úh' ,xldfõ
úYajúoHd, folla jfÜg lïì .id yuqod uqr fhdod ysrf.j,a
njg m;a lrkq ,eîh' uOH uyd úoHd, .Kkdjlg o fï
brKu u ysñ úh'
fuh tla;rd wdldrhl b;sydiSh iroula yd iudkh'
YsIHhd yd ler,slrejd w;r b;d <Õ in|;djhla we;s nj
wOHdmk wdh;k ysrf.j,a njg fmrf<k blaukska jHx.
d¾:hlska lSjd jekak' miqld,Sk ,xldfõ YsIHhl= ùu u
urKhg fya;=jla ;rug th ÿrÈ. .sh nj wms okafkuq'
nkaOkd.dr b;sydihg fï w¨;a w;a±lSu tod jgyd
.ekSug wmyiq fohla úh' nkaOkd.dr ks,OdÍka yqre j
;snqfKa;a fkdfhla wmrdO i|yd jrolrejka ù meñKs ;ks
;ks fyda mqxÑ lKavdhï jeks isrlrejka yd lghq;= lsÍughs'
tfukau fndfyda úg iudcfha my<u ia:rj,ska tk mqo. a ,hskg
a
uQK §ughs' tksidu nkaOkd.drfha rchk NdIdjka jQfha
l=Kqyremh iy negka fmd,a,hs'
kuq;a wfma%,a ler,slrefjda oyia .Kkla tlu wruqKla
i|yd igka jeo isr .; jQ wh jQy' tfukau fndfyda fofkla
Wiia wOHdmkh fyda iEfyk wOHdmkhla ,o my< uOHu
mka;sl fyda uOHu mka;shg wh;a jQy' Èjhsk mqrd mej;s
ysrf.j,aj, bvla lvla ke;sj mqrjd jid oud isá ;reKfhda
;ukg we;s mSvkhg tfrysj ysrf.j,aj, ler,s .ikakg
mgka .;ay' nkaOkd.drj, mej;s l=Ky q rem iy negka NdIdjg
tfrysj tu keÕsàug uQK §ug nkaOkd.dr ks,OdÍkag fjk;a
w;a±lSula fyda ±kqula fkdùh' Tjqkaf.a wNsudkhg wNsfhda.
l< tu keÕsàï wlue;af;ka fyda bjiSug wjidkfha Tjqkg
isÿúh'
wm yeukayS,a ¥m;a nkaOkd.drfha fuu wr.,h Èh;a l<
ld,fhau je,slv nkaOkd.drfha o" fnda.ïnr" .xf.dvú, wd§
fkdfhla ysrf.j, o fï yd iudk keÕsàï we;s ù ;sìK'
wmg fuka fkdj wka ysrf.j,g tajd msysgd ;snQ N+ñfha jdish
w;aúh' wfkla w;ska wm iuÕ isáfha 250la fyda Bg álla jeä

101
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

m%udKhls' wka ysrf.j,aj, oyia .Kkska isáhy' Tjqka lrk


wr.,h msg; isák ckhdg o ±l.; yels úh'
tfy;a uQo ueo mqxÑ ¥m;l ysr lr we;s wmg isÿjk
foh olskafka nkaOkd.dr ks,OdÍka iy kdúl yuqod Nghska
muKs' fuh wmg b;du wjdis iy.; ;;a;ajhla ksid b;d
l,amkdldÍj wm lrk foa l< hq;= nj o wms f;areï f.k
isáfhuq' wm w;r isá iuyre we;sj ;snQ ;;a;ajh ;=< Woafõ.
ldÍ wdfõ.hka ksid fkdfhla l=m;s ldÍ yeisÍïj,g hdugo nr
ù isáhy' tll= lrk jrÈka ish .Kklf.a Ôú; ì,s .ekSug
bv we;' fï ;;a;ajh .ek wms fldñáh ;=< idlÉPdjg ,la
lf<uq' wdfõ.hkag bv fkd§ ixhuhlska jev lrk f,i wms
fidhqrkg Wmfoia ÿkafkuq'
Wmjdih werô m<uq Èk wms l%uj;a j wm i;= wdydr
fldgia fnod ÿkafkuq' tfy;a fï nj nkaOkd.dr ks,OdÍkag
fyda kdúl Nghskag ±k .ekSug fkdyels wdldrfhka wms th
isÿ lf<uq' ñÿ, ueo lemQ fnda .fia l| jgd zfgkaÜZ tlla
iE§u o werôK' wm i;= frÜgq tlg wuqKd fgkaÜ froao ilia
lr .;af;uq' fï whqßka t<suyfka oyj, ;o wõfjka iy
rd;%sfha mskafkka wdrlaId ùug yels ;;a;ajhla o f.dvkÕd
.ekqKs'
wmyiq;djh" ìh" wvudkh" fo.sähdj" tfy;a ±ä wêIaGdk
iy.; nj wm ljqreka ;=<;a ;snqKs' wm jeählau ld,h .;
lf<a È. we§ ksixi,jhs' fkdfhl=;a foa .ek wms l;d lf<uq'
;=kajeks Èkfha § fo;=ka fokl=g u l,ka;h ieÿKs'
y;rjeks Èk oyj, kdúl yuqodfõ m%Odkshd jQ" tfia
ke;skï tjlg kdúl yuqodm;slu ±rE neis,a .=Kfialr uy;d
lfrhsk.¾ t<dr l|jqf¾ m%Odk wKfok ks,Odßhd iuÕ
wm yd idlÉPd lsÍu i|yd meñKshy' Tjqka fldgq mjqr Wv
fmkS isá w;r kdjql yuqod wK fok ks,Odßhd úiska wmg
.=Kfialr uy;dj y÷kajd §u lrk ,È'
wmg m%Yak keÕSug jeä bvla fkd;nñka u Tyq l;d
lrf.k .sh w;r ±kg mj;sk whqßka jfÜg uqr fhdod we;=,;
wmj ìïf.j, fkdjeiSug Tyq ks¾foaY lrk nj mejiSh'
l,n, fkdlr ld,h .; lrk f,i o ±kqï ÿka Tyqf.a flá

102
nlauy l÷¿

foaYkh wmf.a b,a,Su imqrd ;sîu wms WKqiqï f,i ms<s.kq


,enqfjuq'
tmuKla fkdj .=Kfialr uy;d ueIska ;=jlal= w;ska
.;a ;j;a kdúl Nghska y;r fokl= iuÕ ysrf.hs m%Odk
fodr werf.k we;=,g meñKqKs' by<ska ;=jlal= ish .Kkla
wm fj;g t,a, ù ;snqKs' .=Kfialr uy;d fl,ska u f.dia
tia'mS' uy;df.a mUhd .,jd ±uQ w;r kdúl Nghska igka
mdGj,ska fldgila uld oukq ,eîh' Tjqka we;=,; isáh§u
isrlrejka úiska lEu we;=,g f.k tkq ,eîh' ñysmsg wmdhla
j ;snQ yeuka yS,a ¥mf;a ìxf.j, ysrf.h fï whqßka tla;rd
iykodhS fmr<shlg uqyqK ÿks'

103
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

y;

mS v kfhka fmf,k ñks i df.a uki ks r ka ; rfhka tu


mSvkfhka ñfok wdldrhla .ek is;ñka fjfyi fjhs' mSvkh
fld;rï ÿrg jeäfõo ta ;rïu ÿrg bka ñ§fï ud¾.hka
fiùug o mSä;hd fm<fUhs' tfukau mSvkh wvqjk úg ta
i|yd we;s Wkkaÿj wvqjkjd muKla fkdj fuf;la ;uka
;=< ;snQ m%Odk m%;súfrdaOh wjfYaI fohla i|yd fhduq ùuo
iajNdjhls'
;ukag isÿjk mSvkhg tfrys jk fndfyda ñksiaiq thg
tfrysj keÕS isák w;r tu mSvkfhka ;uka ñÿKdg miq
;ud isá ;;a;ajh fukau ;uka tfrys jQfha l=ulg o hkak
mjd wu;l lr ou;s' fndfyda úg isÿjkafka tl mSvkhlg
tfrysj wr., lrk wh thska ñ§ ;u whs;Ska Èkd.;a miqj
;uka úiska u ;j;a fldgila mSvdjg m;a lsÍuhs'
tlg tlaù tlu b,lalhla i|yd wr., l<jqka miqj
;uka w;r we;s m%;súfrdaOhka W;aikak lrf.k y;=re
wdldrhlska l%shd;aul ùu wrUhs' ck;d iqnisoaêh i|yd
wd;aud¾:h yer ±uQ ;reK fldgia mrd¾:h i|yd igka jeo
wjidkfha ;u i;=rd iy ñ;=rd y÷kd .ekSug fkdyels ;rï
uq.aO wka;hlg weo jegqKs' wdorh iy iyÔjkh bj;a jQ uki
104
nlauy l÷¿

;=< ffjrh iy lDDr;ajh rchkakg úh' ta i|yd o¾Ykfha


È<s÷ nj fldf;la ÿrg fya;= jkakg we;ao@
±ka wm isák ysr f.h zyeuka yS,a ¥m;a ysrf.hZ we;=,;
md,kh wm w;gu m;aj ;sìK' ish¨ ld¾hhka wmsu lr.kq
,eîuq' msg;ska wmg lEu f.kú;a ÿka w;r fnfy;a wdÈh
fmr fiau ,eìK' we;=,; iqoaO mú;% lsÍu wdÈh wms w;r
jev fnod .ekSug wkqj ilia lr .;af;uq' t<suyfka yeisÍu"
msßisÿlu wdÈh ksid fuf;la ;snQ yfï frda. l%ufhka fyd|
w;g yefrkakg úh' YdÍßl jHdhdu lsÍu ;=<ska kej; YÍr
fi!LHh o ksis w;g fmrf,ñka ;snqKs'
±ka Èkm;du mdfya hdmkhg wfmka tflla fofofkla
h;s' t;s' ta fouõmshka Tjqka ne,Sug tk neúks' ta hk tk
wh ;=<ska úfÊùr iuÕ ksrka;r in|;djhla zyeuka yS,a
fldñáhgZ ;snqKs' ysrf.or fmr<sfhka miq yeuka yS,a ¥mf;a
ish¨ ;SrKhka .kq ,enqfõ fuu fldñáh úisks' fldñáfha
idudðlhska ish,a,kau mdfya úfÊùrf.a ni ta whqßkau
ms<s.;a;d muKla fkdj woyk uÜgul o isá w;r tla;rd
m%udKhlg fyda úfõpkd;aulj n,k tlu mqoa.,hd jQfha
ud muKs' isßmd, whshd fï jk úg fldñáfha lsis jevlg
iïnkaO fkdlr .;a w;r fldñáh ;=<g udj f.k ;snqfKa
isrlrejka w;r ug ;snQ ckm%sh;ajh ksid úh yelsh'
ud óg m%:u lS mßÈ wm m<uq j¾ckfhka o~qjï ,nd
hdmkfha isá ld,h ;=< fuu fldñáh f.dv kefÕñka ;sîu;a"
Tjqka kej; mka;s my ta wdldrfhkau yeuka yS,a ysrf.h
;=< iq¿fjka lrñka ;sîu;a j¾Okh ù ;snqKs' isßmd, whshd
iy ud uq,skau f.dvkeÕ+ mq¿,a fldñáfha isáh;a ta w;ru
wNHka;rfha úfÊùrf.a Wmfoia u; ie¥ fldñáh ;=<g .kq
,enqfõ ud muKs' kuq;a tu fldñáh ;=< ud ;ndf.k isáfha
w;sf¾l ;;a;ajhl nj tu fldñáh l%shd;aul jQ whqßka ug
meyeÈ,s úh'
thg fya;= ;snqKs' hdmkfha § uu;a isßmd, whshd;a wm
l< jerÈ fndfyda fia idlÉPd lf<uq' f,dalfha fkdfhla
úma,jjd§ jHdmdrhkays iy úma,jjd§kaf.a w;a±lSï ms<sn|j
wms l;d lf<uq' wm fofokdu isáfha tlu ia:djrhlh'

105
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

tkï wm mlaIh ;=< úYd, m%udKhla jerÈ we;s nj;a" iajhx


úfõpkhlska jerÈ yodf.k kej; l%shd;aul úh hq;= nj;ah'
hdmkfha isák ld,fha§ fï .ek wms fofokd fndfyda
j;djla úfÊùr iuÕ idlÉPd lf<uq' tfy;a lsis Èkl wmg
tlÕ;djhlg taug fkdyels jQ w;r úfÊùr ;=< ;snQ wêldÍ
iajNdjh wm ;=< Tyq flfrys wm%ikak njla o f.dvkÕd
;snqKs'
tfuka u B<Õ ldrKh jQfha wm o~qjï ldurj, jid
isá wjÈfha chka;" .uf.a" lms," fld;,dj, jeks wh
tlaj úfÊùr iuÕ È.ska È.gu lr ;snQ idlÉPdjkah' Tjqka
úfÊùrf.ka wmf.a kHdh .ek m%Yak lr ;snqKs' Tjqkaf.a b;d
ir, m%Yakj,g mjd úfÊùrf.a ms<s;=re m%udKj;a fkdjQjd
muKla fkdj Tjqkag tfrys u;hla o úfÊùr iellrejka
w;r hjd ;sìKs'
Tjqka keÕ+ m%Yak jQfha wd¾Ól w¾nqoh mka;sfha § wm
b;sydih ú.%y lrk wdldrh udlaiajd§ úfrdaë fkao@ bkaÈhka
jHdma;jdoh cd;sjd§ wdldrhl ú.%yhla fkao@ mlaIhlska f;dr
ixúOdkhla jQ cúfm úma,jhlg wr we£u udlaia f,kskj a dohg
tlÕ kE fkao@ hkdÈhhs' flfia jqj;a hdmkfha § uu;a
isßmd, whshd;a fï wh iuÕ È.g u foaYmd,kh idlÉPd
lf<uq' Tjqkaf.a u;j,g wm fofokd tlÕ jQ w;r mlaIh
;=< flfrk iajhx úfõpkhlska th yod .; hq;= nj uf.a;a
isßmd, whshdf.a;a u;h úh'
chka;" .uf.a iy fld;,dj, hk wh w;ßka ud .uf.
aj wfm%a,a 5 jeksodg m%:u ye¢k isá w;r wks;a ;=kafokd ug
uqK.eiqfKa wfm%a,a mia jeksodhs' tÈk rd;%S igfka § chka;
;u wka;su fndaïnh fmd,Sishg iy yuqodjg .eiQ whqre;a"
tfukau Tyq fjä je§ jefgk whqre;a uu uf.a weiaj,skau
ÿgqfjñ' chka; .ek ta ksidufoda ud ;=< ;o úYajdihla iy
meye§ula ;sìK' lms,g;a tÈk rd;%S fjä jeÈK' fï jk úg;a
wka wh Tjqka foi ielfhka ne,Sug mqreÿ ù isáh;a uu;a
isßmd, whshd;a Tjqka iuÕ È.g u idlÉPd lf<uq'
flfia jqjo yeuka yS,a ¥mf;a fldñáh ;=< isák ug
fldñáfhka wk;=re weÕùh' ud chka;" .uf.a jeks Èhdre jQ

106
nlauy l÷¿

wh iuÕ jydu in|lï w;ayeßh hq;= nj;a tia' ã' nndksia


iy ch;s,l fofok mejiQy' fufia ud by;ska úia;r l<
wNHka;r u;fNao ±ka ndysrj u;=fjñka fldñáh ;u
wdêm;Hh yeuka yS,a ¥m; u; m;=rjkakg mgka f.kh' ug
l< wjjdoj,g ud ms<s;=re ÿka kuq;a tajdg weyqïlka fok
;;a;ajhl tod Tjqyq fkdisáhy' uu chka; iy .uf.a wd§ka
mjik lreKqj, ienE nj iy wm mlaIh iajhx úfõpkh
l< hq;= nj Tjqkag ;¾ldkaú;j fmkajd ÿkafkñ' kuq;a
uf.a woyia ;d¾lslj bj;a lrkjd fjkqjg tajdg weyqïlka
fkdfok ms<sfj;la Tjqyq wkq.ukh l<y' tmuKla fkdj
jeä Èkla fkdf.diau fldñá /iaùïj,g ud le|ùu k;r
lrk ,§'
fï w;r ysrf.or ;=< mlaI f.dvkeÕsh fkdyels njg
uu Tjqka iuÕ idlÉPd iy ;¾l lf<ñ' tfy;a úfÊùrf.a
Wmfoia wkqj uOHu lñgq" Èia;%sla lñgq wdÈh mjd Tjqka yeuka
yS,a ysrf.h ;=< f.dvkeÕSu weröh'
fuys § u;la l< hq;= ;j;a lreKla we;' th" úfÊùr
ud flfrys ieuodg u m%Yakhla f,i ysf;a ;ndf.k isá nj
ug miqj jegysK' tkï ud hdmkfha § úfÊùr iuÕ wfma%,a
miajeksod myr§u .ek idlÉPd l< wjia:djhs' thg uu;a
isßmd, whshd;a iyNd.S ùuq'
wm wfm%a,a miajeksod myr fok úg úfÊùr isrlr
;snqfKa î1 ldurj,hs' bka 16 jeks ldurfha Tyq r|jd isg
we;' wm fldgqjg myr § fldgq mjqr Èf.a ú;a î1 ldurhg
by<ska ;dmamh Wv isg zzúfÊùr ifydaorhdZZ hehs lE .id Tyq
weu;=fjuq' ueo.u" mshqufiak jeks wh ud iuÕ tod tys isáhy'
kuq;a úfÊùr ;ud tys isák njg lsisu ±kqï §ula ;nd zyaïZ
lSulaj;a lf<a ke;' uu úfÊùrf.ka ta .ek úuiqfjñ'
zzifydaorhd tod ? l;d fkdlf<a wehs'''@ ifydaorhd
ysáfha fldfyao'''@ZZ
zzn¾á ifyda o rhd" j.lS ï od,d wehs fufyu wdfõ'
W;=re fld<U fkao ifydaorhdf.a j.lSï fldgi ;sfhkafka'
ifydaorhd yßu jerÈhs'''ZZ
Tyqf.ka hkafk fldfyo m%Yakhg u,af, fmd,a ms<s;=r
,enQ uu úiañ; jQfhñ'
107
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzwehs ifydaorhd ug foaYmd,k n,uKav,fhka ÿkakq


;SrKh wkqjhs uu fufy wdfõ'ZZ
zzj.lSï w;yer, hk tl yß fohla fkfï'''ZZ
tfukau ;j;a foaYkhla o ÿka Tyq ta foaYkh w;rg
uf.a m%Yakhg ms<s;=rla" ienEjgu lshkjd kï zihsâ tflkaZ
fokq ,eîh'
zztod ? uu ys;=fõ mdial= W;aifõg fjä m;a;= lrkjd
lsh,d'''ZZ
uf.a by fud< r;aù .sfha th weiSfuks' wfm%a,a le/,af,a
kdhl frdayK úfÊùr tjlg;a wm myr fok nj ±k isg;a
wm .eiQ fndaïn yuqodj" fmd,Sish ;enQ fjä mdial= W;aijhl
r;s[[ a d f,i is;d.;a w;r wm Tyqf.a ku lshd l< lE.eiSug
o fya ìysß úh'
kuq;a wm isá mjqrg óg¾ 200la muK ÿßka isá isrlrefjda
wmf.a myr §ug f>daId lrñka m%S;sfhka lE .eiQy' .dâ,d
tl .ia,nq .fya fofokd ne.ska keÕ lvd jeà ll=,a lvd
.;ay' fï ish,a, w;r wmf.a kdhlhd mdial= ikao¾Ykfha
isysk ueo je;sr isáfhah' fuu idlÉPdj iy ud weiQ m%Yakh
úfÊùr ud foi jmr weiska ne,Sug fya;=jla lr .;a nj tod
uu fkdis;=fjñ' tfukau wm tod ysr f.org myr § fldgq
mjqre u; isg úfÊùr isá ;ekg hdr 50la ÿßka isg Tyq weu;+
fjf,a Tyq wmg ms<s;=rla fkdÿkafka wehs hk m%Yakhg Tyq
ug fyda lsisjl=g lsisÈkl ms<s;=re fkdÿkafkah'
yeuka yS,a ysrf.or ;=< ;;a;ajhka w¨;a wdldrhlg
j¾Okh ùu werö ;sìK' fuf;la foaYmd,khg neK neK
isá fyda ta ms<sn| Wkkaÿjla fkd±lajQ wh w¨;a m%jK;djh
;=< mka;sj,g iyNd.s ùu" idlÉPdj,g iyNd.s ùu werUQy'
hdmkhg myr§fï § uÕ yer isá fndfyda kdhlfhda"
ryia fmd,Sish bÈßfha kshd¨ jQ wh wd§yQ iÕjdf.k isá ;u
T¨ kej; foaYmd,k idlÉPd ;=<ska Tijkakg jQy' ysrf.h
;=< f.dvkefÕk mlaIhg fiajh lrñka ;u mõ uqyqÿ yq<Õg
uqiq lr yeßhy'
fï ;;a;ajh ÿgq uf.a uki ;j ;j;a úfõpkd;aulj
fï jev olskakg mgka .;a w;r chka;" .uf.a jeks whf.a
woyia tajd Yla;su;a lsÍug iu;a úh' rd;%S ld,hg wms ñÿf,a
108
nlauy l÷¿

uq,a,l ;ekQ mqxÑ ,smlska f;a yodf.k îfjuq' t;kg jg


jk wms fkdfhla foa .ek l;d lf<uq' chka;" .uf.a" lms,"
fld;,dj," isßmd, whshd" nd,aÈ isrd iy uu tfia /iaùuq'
fI,agka iy wef,laiekav¾ o iuyr wjia:dj, wmg tla
jQy'
chka;" .uf.a" isßmd, whshd yd uu ks;ru foaYmd,kuh
jYfhka È.ska È.gu l;d l< kuq;a wka wh iuÕ l;d lsÍfï
§ wms fndfyda úg fjk;a f;audjka .ek l;d lf<uq' chka;g"
;drld ms<sn| iEfyk ±kqula úh' Tyq wmg ;drld mka;Ska
.ek lshd ÿkafkah' isßmd, whshd Ök pdßld .ek" fldñhqki s Ü
a
mlaIh .ek wmg úia;r lf<ah'
wfma rd;%S ld,hka fufia ;ek ;ek ie¥ mqxÑ ,smaj,
mdka frdaia lrñka f;a r;a lrñka .; jk w;r foaYmd,kuh
jYfhka Èfkka Èk WKqiqï jd;djrKhla o ysr f.h ;=<
f.dvkefÕñka yd kÕñka mej;sK'
wm yeuodu tla/ia jQ zuq,a,Z jeä l,a fkdf.diau zÖk
uq,a,Z hk wkaj¾: kdufhka y÷kajkq ,eîh' thg fya;=j
jQfha wm wfkl=ka zÖk ,hskaZldrhska jYfhka y÷kd .ekSu;a
wm yeuodu tlajk ia:dkh ta ksid ta kñka ye¢kaùu;ah'
fuhg ldrK folls' Ök úma,jfha w;a±lSï ud´f.a o¾Ykh
u; fkdisàu ksid thska bf.k fkd.;a fyhska wm mrdo jQ
nj mejiSu;a" ta wjÈfha Ökfhka ,xld wdKavqjg wdOdr §u
ksjerÈh hk u;fha wm isàu;a fï fya;= úh'
flfia jqj;a wm iuÕ l;d lrk fidhqrkaf.a m%udKh
uq,skau wvq jkakg úh' yÈisfhau wef,laia" fI,agka jeks
wh rd;%Sj, flfrk wmf.a i;=gq idóÑj,ska wE;a jQy' wmg
fkd±kSu wm j fldka lsÍu wrUd ;snqKs'
uyr.u isßfiak w,aúia fkdfyd;a nd,aÈ isrdg o Tjqka wm
yd Nckh ;ykï lr ;snqK;a Tyq Tjqkg ms<s;=re § ;snqKs'
zzwehs ta@ fldfyduo tod ? fldgqjg .yk fjf,a ?
t<sfjklï igka lrmq n¾á,d" chka;,d wo fødayS fjkafk'
tod igka fkdlr mek,d .sh wh wo ùrfhd fjkafk@ ug
f;afrk úÈyghs uu jev lrkafka' ;uqfi,g ´k úÈhg
fkfõ'ZZ
ysrf.h ;=< f.dvkeÕ+ kj ck;d úuql; a s fmruqKg úYd,
109
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

je/oaola isÿ ù ;snqKs' úfÊùr we;=¨ yeuka yS,a kdhlfhda


yeuka yS,a ysr f.or fmr<sh úma,jhlg iulr .;ay'
úma,jhla lsÍfuka Tjqka tys n,h w,a,d ;snqKs' ta Tjqkaf.a
ú.%yhhs' úma,jhlska miq isÿjk wdldrhg úma,jfha iq¿
Okm;s kdhlfhda úma,jh mdjd fo;s' úma,jh yer h;s' ta
WodyrKj,g Tjqyq uf.a ku o mdúÉÑ l<y' b;ska Tjqkf.a
ú.%yh wkqj l%uj;aj iudcjd§ rchla f.dvkeÕSu wdrïN
l< hq;=h' b;ska iudcjd§ l%uh f.dvkeÕSfï§ ks¾Ok mka;s
wd{dodhl;ajh" mka;s ffjrh" mka;s i;=rd" ks¾Ok mka;s
yuqodj wd§ Tjqkf
a .a uki ;=< f.dvkeÕS we;s ufkda iudcjdoh
f.dvkeÕSu werôKs' iudcjdoh f.dvkeÕSfï§ mka;s i;=rdg
fukau úma,jfha fødaySkg wkqlïmd úrys;j myr Èh hq;= nj"
Tjqka iyuq,ska úkdY l< hq;= nj cd;Hka;r w;a±lSu ùu
Tjqyq f.da, nd,hkag b.ekajQy'
±ka ysrf.h ;=< yuqodjla o f.dvkÕdf.k we;' thg
kdhl;ajh §ug kdrdfyakamsg pkaof¾" NoaÈh jeks wh jQy'
tkak tkaku ;;a;ajh wmf.a wdrlaIdjg wys;lr whqßka
j¾Okh jkakg úh'
fï ld,h jk úg cúfm tmd jQ wm fuka úma,jh .ek
l;d fkdlrk" ck;d úuqla;s fmruqK yeuka yS,a ¥m; ;=<
lrk kskaÈ; l%shdjka fy<d olsk ;j;a y;a wg fokl= o fuys
úh' Tjqka yd lsisu foaYmd,khlg iïnkaO ke;s wh o tla
j isáhy' Tjqka foaYmd,khla fkdl< w;r lf<a is.rÜ îu
jeks foaj,ah' Tjqyq cúfm úfõpkh l<y'
thg fya;=j fï fndfyda fokl= isr .;j isáfha cúfm
foaYmd,kfhys ksr; j isàfï fya;=fjks' iuyre f.a fodr
fukau ;u fidhqre fidhqßhka mjd wysñ j isáhy' kuq;a fï
wh lrk úfõpkhkag weyqïlka §ug fyda tajd f;areï .ekSug
;rï ixhuhla fyda Wjukdjla yeuka yS,a ¥fõ kdhlhskag
fkdùh' Tjqka iEu úfõpkhla u ±lafla tlu weilsks' zzta
iEu úfõpkhlau i;=re myr §ulsZZ hk wre;sks'
Èkla oyj, ìï f.hla ;=< ksod isá whl=g jglr myr
§u ;=<ska zks¾Ok mka;sZ yuqodj ;u ld¾hhka weröh' Tyq lE
.ioa§ wmg n,d isákakg isÿ úh' th isÿ jQfha 8 ìïf.h ;=<h'
ál fõ,djlska .=á lE mqoa.,hd kyfhka láka f,a fmrdf.k
110
nlauy l÷¿

lE .iñka ñÿ,g mek ñÿ, yryd ÿj f.dia m%Odk hlv fodf¾


t,a,S lE .ikakg úh' Tyqf.a yçka tys wd .dâjre Tyqj fodr
yer t<shg f.k ta ;sßikqkaf.ka fírd .;ay'
uf.a u;lh wkqj Tyqf.a ku niakdhlhs' uyshx.
kh m%foaYfha cúfm l%shdldßlhl= jQ Tyq bvï ixj¾Ok
fomd¾;fïka;=fõ lïlrefjls' Tyq ;u w;a ndyqfõ fyda
l,jfha oEle;a ; iy ñáh ,dxPkh fldgd f.k is á
lïlrefjls' yeuka yS,a ¥mf;a flfrk úldr bjish fkdyels
jQ" w;a±lSïj,ska hq;= lïlrejl= jQ Tyq" Tjqkaj m%isoaêfha
úfõpkh lsÍfï M, úmdlh Tyqg ,eìKs' Tyq f,a fmrdf.k
ÿj f.dia hlv fodf¾ t,af,k úg zúma,jjd§ yuqodjZ iy
fndfyda zúma,jjd§yqZ w;afmd,ika § T,ajrika keÕ+y' ta foi
n,d isá uf.a nv oÕ,kakg úh' ud ;=< we;s jQ ms<sl=, ug
udju tmd lrjk ;rug YÍrh ;=<g ls|d neiafiah' ;udf.a
uq¿ is;skau ,dxlSh úma,jh fjkqfjka bÈßm;a jQ ñksil= fï
fudav /, iod úma,jfha i;=rl= njg m;a lr ks,OdÍkaf.a
msysg me;Sug m,jd yßk ,È' thska fkdkej;=K Tjqyq wmg
wefykakg"
zzTkak ±lalo mka;s i;=rdf.a iajNdjh' Tjqka mka;s
i;=rdf.a msysg m;df.k hk yeá'''ZZhehs Woï wekQy' tfy;a
Tyqj tfia úma,jjd§ f.däka wfkla mig mkakd ±uQ fuu
Bkshd úma,jjd§ka th ljod fyda jgyd.kakd úg mud jQjd
jeäúh yelsh'
;;a;ajhka tkak tkaku ìhlre fjñka ;sìK' wm l;d
lf<a wm w;ru muKs' uOHia: wh wm iuÕ l;d lsÍug
ìh jQy' ish .Kkla Tjqkaf.a zúma,j WkaudohgZ f.dÿrej
isáhy' wm jgd T;a;=lrefjda lerfl;s' wm l;d lrk ;ekg
tk tflla fofofkla wm wi,ska isg f.k fyda b|f.k
wmg weyqïlka fo;s' fï iudcjd§ rcfha ryia T;a;= fiajfha
whhs' kuq;a fuu T;a;= fiajd ;u ldßh lf<a b;d ,eÊcd
ke;s wdldrhlska t<smsguh' Tjqyq Tjqkaf.a iudcjd§ rdcHh
.ek Woï wekQy' hï fyhlska hdmkfhka wmg wdydr f.k
tau k;r l<d kï iudcjd§ rdcHh yduf;a ñh wefok nj
fuys ks¾ud;Djrekg lsisÈkl kslïj;a isyshg wdjd ±hs uu
fkdoksñ'
111
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

cúfm fjkqfjka wjqreÿ .Kkla jev lr uf.a wOHdmkh"


foudmsh" ifydaorhska wu;l lr f.dvkeÕ+ mlaIh wo .uka
lrk ud¾.h .ek ud ;=< ;snqfKa n,j;a ys;a fõokdjls'
isßmd, whshd o isáfha ud fukau n,j;a ys;a fõokdjlsks'
wmf.a tlu n,dfmdfrd;a;=j jQ" tlu iïm; jQ mlaIh ug wo
woyd .ekSug fkdyels f,i wmg u myr fohs' th wo b;d
úldÍ iajrEmhl .ukla wrUd we;' l=ula lrkako@
l;d lf<d;a .=á neg jrÈkafka ke;' Wkau;a;lhskaf.a
N+ñhla jeks yeuka yS,a ¥m; ;=< wkq.dñlhska ish .Kkla
iy foaYmd,kfhka bj;a jQ y;a wg fokl=;a Bg wu;rj wm
lKavdhu;a úh' wm kï jYfhkau jQfha lms," fld;,dj,"
,d,a" fidauisß" uu" isßmd, whshd iy isßfiak w,aúia h'
we;af;kau isrdg foaYmd,khla fkdùh' Tyq bjlska fuka
wm ksjerÈ nj jgydf.k ;snqKs' ta ksidu Tyq fkdie,S tlaj
isáfhah'
Èkla ijil fidaur;ak ^tia'ã'& iy ch;s,l ud fj;
meñK ta Èkj, cúfm ;=< wm wmg wduka;%Kh l< whqßka
uy;a;hd hhs ud wu;ñka ug l;d l<y'
zzn¾á uy;a;hd wmsg Th;a tlal álla l;d lrkak
´ke'''ZZ
zzfudkjd .eko'''@ZZ uf.a ms<s;=r b;d r¿ jQfha ud fï jk
úg Tjqka iuÕ b;d l<lsÍulska isá fyhsks'
zz±ka ;sfhk ;;a;ajh fyd| uÈ' ifydaorhdg folska tlla
;SrKh lrkak fjkjd'''ZZ
wms ;sfokd tla fldKlg f.dia l;dj werUqfjuq' t;kg
;j;a whg tau iyuq,ska u ;ykï úh' tjlg cúfm by<u
uKav,fha kdhlhska ;sfokl= jQ tia' ã'" nndksia iy ch;s,l
iuÕ uu idlÉPdjg iyNd.s ùñ' ch;s,l ud iuÕ wfm%a,a 05
fjksodg m%:u fld<U Èia;%slalfha jev l< wfhls' Tyq ueo
fld<U Èia;%slalfha f,alïjrhdhs' nndksia .f,ka ì÷kjej
m%foaYfhka meñKs wfhls' tia'ã' úYajúoHd, isiqjl= jQ w;r
.ïmy wfhls' Tjqka ±kg zyeuka yS,a iudcjd§ ckrcfhaZ
by<u uKav,fha j.lSï ±rE ;sfokdhs' wjidk ;SrKhlg
t<öug Tjqka ud iuÕ idlÉPdjlg meñK we;'

112
nlauy l÷¿

zzn¾á uy;a;hd wmsg ±k.kak ´k ±ka Thd fudllao


lrkak hkafka lsh,d' mlaIfødaySka tlal tl;=fj,d Ök
u;hg iyh fokjdo@ tfyu ke;skï cúfm ;jÿrg;a lghq;=
lrkjdo@ fudlo wms fï m%Yakh Wk;a wykafka uy;a;hd
ld,hla ;siafia b;d lemùulska mlaIh f.dvkÕkak jev
lr,d ;sfhk ksid" wksl igkaj,§ jf.au C.I.D. tfla§ fl,ska
ysá flfkla ksid'''ZZ
zzuu cúfmka wiafj,d kE' wksl mlaIfha je/È úfõpkh
lrkak ug whs;shla ;sfhkjd' tfyu je/È yod fkdf.k
fldfyduo wms bÈßhg hkafk'''@ZZ
zzta .ek wms okakjd''' kuq;a ±ka ;SrKhla lrkak ´k
fudkj o lrkafka lsh,d' fødaySka iuÕ ;jÿrg;a bkakjdo@
ke;akï'''@ZZ
zzldgo Thd, Th fødaySka lshkafka' chka; ud;a tlal
tlg weú;a tlg igka l<d' uf.a weia bÈßmsg fjä jeÈ,d
jegqKd' .uf.a .ïmy ud;a tlal jev l<d' fld;,dj,
ud;a tlal fndaïn wrf.k hdmkhg wdjd' lms,g tod ?
fjä jeÿKd' b;ska ta ifydaorjre mlaIfha je/È úfõpkh
lsÍu jerÈ o@ wms lshkjd fkao mlaIh we;=f,a uOH.;
m%cd;ka;%jdoh ;shkjd lsh,d''' b;ska je/È úfõpkh lrk
wh fødaySka fjkafka fldfyduo'''@ZZ
uu È.gu lshdf.k hkakg ùñ' tfy;a Tjqka ug ndOd
lrñka"
zzjeäh wmsg tajd .ek l;d lrkak ´fk keye' fufy
bkak ifydaorjre yßhg l,lsß,d bkafk' myr §ula Wk;a
fkdfjkak neß nE'''ZZ
fuh wefi;au uf.a flaka;sh byjyd .sfhah' tfia kï
B<Õ myr§u ±kgu;a iQodkï fjñka mj;skq we;'
zzuu ud;a tlal bkak ifydaorhskaf.ka fjkafjkafka kE'
Th wo ùr l%shd lrk ùrfhda jdf.a uuj;a ud;a tlal bkak
whj;a tod igfkaÈ yex.=fKa kE' ryia fmd,Sish bÈßfha je|
jeá,d mdjd ÿkafk;a kE' tod fl,ska ysáh jdf.au ;uhs uu
wo;a fl,ska bkafk' ta uf.a yoj;g tlÕjhs' yenehs Th
uy;a;r = e ysf;a ;shd.kak ´k b;sydih yeuodu tlu wdldrhg
fkfuhs .uka lrkafka lshk tl' wo fu;k cúfm n, weKsh
113
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fj,d ;sfhkafk tod wfm%a,a 05 fjksod fndalal= hg yex.sÉp


Wka' tod igka lr,d fjä ld,d jegqK Wka ;ud wo fødaySka
fj,d ;sfhkafka'
zz;j;a tlla u;l ;shd.kak uy;a;=re" Thd,f.a Th
ks¾Ok mka;s yuqodfõ fmruqKq fin¿ tod wfma .ïj,g .syska
uu mka;s lrmq ud;a tlal tlg jev lrmq ifydaorjre uerej
wh" f.dä.uqfj rKisxyj' ,d,a fikúr;akj" flfy,awe,af,
.dkaêj" wkakdis fldgqfõ igfka È uerej nj ta f.d,a,u
lsõjd' Th iuyre tod m;frdka oyia .Kkla fjä ;sínd
lsh,d ud tlal lsõjd' ta wh fjä ;sífí l=reïn j¨j,g
fkfjhs fkao@ ta whf.a láka u lshkjd uf.a ;d;a;df. f.a
jeg,Sug taf.d,a, .shd" wfma f.a .sks ;sínd lsh,d' b;ska Th
uy;a;=rekaf.a fmruqKq n, weKsh wfm%a,a 05 fjksod ysáfha
wmsg úreoaO me;af;a' tod ta f.d,a, wmsg fjä ;sínd' uf.a
ifydaorhskaj uerejd' tfyu kï wo ta f.d,a, ug .yk tl
b;d idudkHhhs fkao@ wu;l lrkak tmd ir;a,d" is,aj,d"
m;frdï oyia .Kka fjä ;shdmq flfy,a we,af, wkakdis
fldgqfõ igfka§ ;ud rKisxyhs ,d¨hs uerefKa' b;ska ta
wh wo ug .ykafka ke;akï uu jerÈ úh hq;=hs' uu uf.a
ifydaorhka tlal tlg bkakjd' ta ksid Th uy;a;=reg leu;s
;SrKhla .kak mq¿jka'''ZZ
zztfyu kï wmsg lrkak fohla kE' uy;a;hdg iajhx
úfõpkhla lr,d cúfm tlal jev lrkak ;du bv ;sfhkjd'
tfyu ke;akï wmsg fjk ;SrKhla .kak fjkjd'''ZZ
zztal Th uy;a;=ref.a leue;a;''' yenehs uu ;du cúfm
idudðlfhla'''ZZ
zzta .ek uy;a;hdg blauka ;SrKhla .kak fjkjd'''ZZ
ta whqßka wfma idlÉPdj fl<jr úh' we;=,; ;;a;ajh
WKqiqïh' cúfm yuqodj hlv fmd¨" lgq W,a lr;s' msys jeks
foaj,a ilia lr;s' fï ;;a;ajfhka fíÍug m%:u uu fuys isá
fndfyda wh iuÕ YdÍßl jHdhdu" lrdá jeks foaj,a m%.=K
lf<ñ' kuq;a ±ka l%u l%ufhka wm iuÕ fi,a,ï lrk fyda
lrdá jeks foaj,aj, fhfok wh wfmka bj;a fjñka isá;s'
Tjqkfa .ka fndfyda fokl= wm iuÕ fi,a,ï fkdlf<a mlaIfha
;SrKh fya;= fldg f.khs'
114
nlauy l÷¿

ysrf.h ;=< yuqodfõ m%OdkSka jQfha kdrdfyakamsg pkaof¾


iy NoaÈhhs' pkaof¾ we¢ß kS;sh lv lsÍu fya;=fldg f.k
w;a wvx.=jg .kq ,en .cnd kefjka f.k wd wfhls' uq,a
hq.fha ud iuÕ b;d ys;j;aj isá pkaof¾ fuu /,a, iuÕ
.idf.k hkq ,eîh' foaYmd,k ±kqula fkd;snqKd jqjo Tyq
tä;r wfhla úh'
±ka ±ka ;;a;ajfha we;s ne?reïlu wm ñ;=rkag o
tlg tlaùfï wmyiqjla we;s lrhs' fldhs fudfyd;l wmj
jglr myr foaú ±hs fkdoksuq' wm wjg lerflk iuyre"
úfYaIfhkau NoaÈh jeks wh wmg wekqï mo lsh;s'
zzuqka hjkak ´k ;ek okakjd' fødaySkag iudjla kE'''ZZ
zzÖk úma,jldrfhda''' wïuf.a froafo úma,jldrfhda'''
m,hõflda Öfkg'''ZZ
ud wi,ska hk NoaÈh jrla fl,skau fufia mejiSh'
zzfudkjd lrkako wjqreÿ .dkla jev lrmq tflla
yskaod' wksl igka lrmq tfllafk' ke;akï okakjd lrk
jefâ'''ZZ
fï whqßka ld,h .; fjhs' yeuka yS,a iudcjd§ rdcHfha
W;a;Í;r uKav,h ud iuÕ l;d l< Èkfhau yji tflla
ud fj; meñK ud iuÕ l;d lsÍug Tjqkag wjYH nj mejiSh'
ug Wjukd jQj;a ke;;a ud th l< hq;= úh'
ñÿ, ueo NoaÈh iy ;j;a wh fo;=ka fokl= ys|f.k isá
w;r ug o Tjqka bÈßmsg ys| .ekSug ie,eiaùh' th wêlrKhla
nj ug jeäfõ,d fkdf.diau mila úh' W;a;Í;r uKav,h
tys fkdùh' jfÜg ish .Kkla msreKs' úys¨ ;y¿ lrñka ud
foi n,d isáhy' uOHia: wh wE;ska isg n,d isáhy'
NoaÈh ug tfrysj fpdaokd m;%h lshùu weröh'
zzn¾á rxð;a mlaIfha l,la jev l< kuq;a wo fødaySka
iuÕ tlaj we;s'''ZZ
fufia mgka .;a Tyq fpdaokd lshjdf.k hk ,È' th
fpdaokd tlska tl lshùfï l%uhla fkdùh' Tjqkaf.a ±kqfï
w¾:fhka th ck;d wêlrKhls' mlaIfha fødayshl=j ck;d
wêlrKhg bÈßm;a lsÍfï l%uh ±ka Tjqka wkq.ukh lr
we;'

115
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fpdaokd leálr .;a úg tys wvx.= jQfha ud mlaIfødaySka


iuÕ tlaù l,a,s jdohla f.dvkÕd we;s nj;a" Ök úma,jjdÈhl=
ù we;s nj;a" mlaIhg wmydi lr we;s nj;a muKls' Bg
wu;rj tu l;dj ;=< flrefKa ug fyda wka fidhqrkg l<
.erySïh'
tfy;a fuu ck;d wêlrKh bÈßmsg ug ksoyig lreKq
lSug wjia:djla fkdùh' tfia ksoyig lreKq úuiSulao
fkdflßKs' fpdaokd" wmydi bÈßm;a lr wjidkfha kvq
;Skaÿj ÿks'
zzfï wkqj n¾á rxð;a" cúfm idudðl;ajfhka fkrmd
yßk nj wms m%ldY lruq'''ZZ
tu ;Skaÿj thska fkdkej;S" tys jvd úys¿ldÍ" *eisiaÜjd§
fldgi m%ldY jQfha tf,isks'
fuhska miqj ud iuÕ l|jqf¾ lsisjl=g l;d lsÍu ;ykï
lrk ,§' uf.a ñ;=rka y;a fokdgu wm tlsfkld w;r l;d
lsÍu ;ykï lrk ,o w;r ldur 7lg wmj udre lrk nj o
m%ldY lrk ,§' ud iuÕ l;d l< ´kEu whl=g o~qjï ,efnk
nj o m%ldY úh' tfukau wm fuf;la tlajQ" Tjqka zÖk uq,a,Z
kñka ye¢kajQ ;ek wmg tlaùu ;ykï lrk ,§'
fuu o~qjï m%ldYk kvq ;Skaÿj zzkvq;a yduqÿrejkaf.a
nvq;a yduqÿrejkaf.aZZ wdldrfhka isÿúh' tal md¾Yaúl kvq
weiSu" tal md¾Yaúl lreKq lSu iy tal md¾Yaúl ;SrK .ekSu
ck;d wêlrKh f,i ye¢kafjkafka kï" Tjqka f.dvkÕd
we;s zyeuka yS,a iudcjdohZ iudcjdoh kï fuhg tfrysj
igka l< hq;= nj ug tod meyeÈ,s úh'
;Skaÿfjka miqj wm tlsfkld fjk fjk fI,aj,g
udre lrk ,È' fï whqßka uu;a ud fidhqrkq;a ysrf.or ;=<
ysrlrejka njg m;aùuq' wm lr ;snQ je/oao ,dxlSh úma,jh
ksjerÈj l< hq;= fldhs wdldrfhkao hkak .ek wmf.a u;
bÈßm;a lsÍuhs'
±ka w¨;au ;;a;ajhla Wod ù we;' lsisjl=g l;d lsÍu
;ykï lr we;' wfm%a,a 5 jeks Èk hdmkh nkaOkd.drhg myr
§fï l%shdj,shg kdhl;ajh ÿka mqoa.,hd f,i fï jk úg
nkaOkd.dr wêldÍka iy ryia fmd,Sish ud .ek ±k isáh;a
nkaOkd.drhg myr ÿka ug wka ysrlrejka iuÕ l;d lsÍu
116
nlauy l÷¿

Tjqka ;ykï lr fkd;snqKs' Okm;s rdcH l%uh úiska udj


isr.; l<d ñi uf.a lg ne| fkd±óh'
kuq;a tu Okm;s isrf.h ;=<u ,o weis,, a ukia f,dalj,
ukia rdcHhka njg fmr<d .;a fï Bkshd úma,jjd§ka" fï
Bkshd iudcjd§ka isrf.h ;=< isrlrejl= njg m;a l< ug
uf.au ys;j;l= iuÕ mjd l;d lsÍu ;ykï lrk ,È' uf.a
udkisl uÜgu uf.a uq¿ weÕ mqmqrd hdug ;;kk l,l fuka
widudkH f,i mSvdjlg m;aj ;sìK'
flfia jqjo iudcjd§ rdcHfha ck;d wêlrKh uÕska
jerÈlre l< m<uq mqoa.,hd jQ ug fojk Èk o~qjfï ;ru
mila úh' isßmd, whshd mlaIh iy fuys l%shdldß;ajh .ek
iïmQ¾Kfhka l<lsÍ isáfhah'
Tyq ud iuÕ l;d lrkq ÿgq cúfm prmqreIhka jydu
Tjqkfa .a zks¾Ok mka;s yuqodjZ wm fj; fufyhjk ,È' isßmd,
whshd iy ud fj; meñKs Tjqka ug lsisu ;¾ckhla fkdl<
w;r isßmd, whshdg fyd|gu .yk nj mjiñka ;¾ckh fldg
neK jeÈKs' wm fuka fo.=Khla jhia .; whl= fukau cúfm
f.dvkeÕSfï wdrïNlhl= jQ l;r.u isßmd, whshdf.a uQK
ú,sfhka" fõokdfjka iy wm%ikak ms<sl=,lska msÍ hk whqre
uu fõokdldÍ oEiska n,d isáfhñ' Tyq ksy~j ìu n,df.k
uf.ka bj;a úh' Tyqf.a keUqre lr.;a uqyf q Ka l÷¿ .,d hk
whqre ud yereK úg wka whl= ÿgqjd±hs ug iel iys;h' ysi
my;a lrf.k Tyq 4 ldurh ;=<g ßx.d .;s' wkqudkhla ke;sju
Tyqf.a l÷¿j,ska frÜgqj f;fukakg we;'
.¾clhs k a " ;¾clhs k a bka fkdkej;S ;j;a m% i s o a O
m%ldYkhla lrk ,È' tkï ud yd l;d lrk ´kEu flkl=g
myr fok nj;a l;d lrk fohlg W;a;r ÿka whl=g jqj o
myr fok nj;a Tjqka mejiSh' uu o uy;a wiSre;djlg m;aj
isáfhñ' ud l;d lf<d;a ug fkdj wfkldg o~qjï ,efnhs'
;;a;ajhg wkqj l< hq;=j we;af;a uqksj; /lSuhs'
fï wdldrfhka ld,h .; fj;au cúfm yuqodj ;ek
;ek fmdl=re .eiS iskdiSï" y~ keÕSï l<y' Tjqka mlaIh ;=<
fødaySka iqoaO lsÍug wr w¢k nj fmfkkakg ;snqKs' iudcjd§
rdcHh fødaySkaf.ka fírd .ekSug iQodkï fj;s'

117
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

mj;sk ;;a;ajh ;=< isrd ud fj; meñKsfha Tyqg iqmqreÿ


f,ihs' fl,ska u ud fj; meñKs Tyq" tk fmdg fyd| ke;s
nj;a yekaoEfõ .=áuqrhlg uQK§ug isÿjk nj;a mejiSh' th
wkqu; lrñka u ud lSfõ tk ;;a;ajhlg uqyqK §ug isÿjk
njhs'
zzn¾á uy;a;hd uu lgq y;lau yo,hs ;sfhkafk'''
urdf.k uefruq'ZZ
Tyqf.a joka ug woyd.; fkdyels ;rïh' ysrf.j,a ;=<
f.daß yqre whl= jQ Tyq tk fmr ksñ;s wkqj thg ksy~j
iQodkïj we;' foaYmd,k ±kqula ke;;a yenE fidhqrl= f,i
ud iuÕ tlg isá isrd ta wjodkï fudfydf;a;a fkdie,S isá
whqre ug uf.a Ôú;h ;shk ;=re wu;l fkdfõ' Tyqf.a joka
ug uy;a Yla;shla ,nd ÿks'
fï wjêfha ud isáfha fjä lE fldáhl= fuka lelEfrk
fõokdjlsks' tfukau ud ;=< jQ wNsudkh ^wo uu th fudav
wNsudkhla f,i olsñ& ksid ug fï lekys¨ka bÈßfha ok
keóug ys;la fkdÿks' urdf.k ueÍu uf.ao wjidk ;SrKhhs'
kuq;a wm ;=< j¾Okh fjñka ;snQ fï udkisl uÜgu Tjqka
fkd±k isáh;a wm o kslïu hg;a fkdjk nj wmf.a b;sydih
.ek okakd Tjqka ;=< iel my< lr ;sfnkakg we;'
uu isrd yryd wka fidhqrkg mKsúv hejqfjñ' myr§ula
we;sjk úg wmf.a fI,a tl bÈßmsg mdka fnok uvqjg tk
f,i;a" lsisjl=g fI,a ;=<g fkdhk f,i ±kqï fok f,i;a
mejiqfjñ' isrdg ;¾ckh lsÍug lsisjl= bÈßm;a fkdùh'
tfukau mKsúv f.khdu Tyq b;d ryis.;j lrk ,È'
yekaoEfõ lEfuka miqj yeu ;eku mqxÑ lKavdhï .eiS
isá w;r l|jqr ;=< tla;rd wiajdNdúl ksy~ njla fukau
zks¾Ok mka;s yuqodjZ ,eis .ukska tyd fuyd hdu;a iuyre
fmd¨ jeks foaj,a w;aj, we;s j isàu;a w¨;a hula isÿ ùug
wr w¢k ,l=Kq my< lf<ah' l=Kdgqjlg fmr ksy~ nj fuka
fï ;;a;ajh wmg wk;=re weÕùh'
uu ug iqmqreÿ isfuka;s neïu u; tkï mdka fnok ;ek
we;s neïu u; ys|f.k isáfhñ' ug tyd fldKg fjkag ,d,a
fidauisß ys| f.k isáh;a wm w;r l;d nyla fkdùh' 4 fI,a
tflka msg jQ lKavdhula ñÿ, yryd f.dia 8 fI,a tlg we;=,a
118
nlauy l÷¿

úh' tys whl=g myr fok nj ur,f;daksj,ska meyeÈ,s úh' lE


.eiSfï l,n, y~g fldgq mjqf¾ isá kdúl yuqodj iQodkï
úh' Tjqyq ;u ;=jlal= wfudard f.k n,d isá;s'
isrd iy fld;,dj, meñK ud wi,ska ys| .;s' isrd ;u
w; iÕjd f.k wd lgqjla ud w;g ÿks' iru ;o lr ye|.;a
ud lgqj bfka .id f.k iru leimg .id .;af;ñ' uu keÕsg
uvqfõ lkqjg w;la .idf.k isÿjkakg hk foh foi n,d
isáfhñ' ;du;a fI,a 8 tl ;=< ,f;daks fo;s'
wm iuÕ isá wh tld fokakd wm isá ;ekg tkakg we;'
tfukau wm iuÕ foaYmd,k in|;d ke;s" foaYmd,kfhka
bj;a jQ lSm fokl= o wm isá ;ekg wdfõ wdrlaIdj m;d úh
yelsh' uu kej;;a yefudagu ìï f.j,a ;=<g fkdhk f,i;a
t<sfha wmg .yk úg wm o myrÈh hq;= nj;a wvqu ;rñka
fo;=ka fokl=j;a urdf.k ueßh hq;= nj;a mejiqfjñ' tfukau
f.daßhg kdúl yuqodj fjä ;enqjfyd;a wmg jvd Wkaf.a
uefrk .Kk jeä nj;a uu u;la lf<ñ'
±ä ffjrh uqiq ms<sl=,a iy.; tfukau uy;a wNsudk
udkisl uÜgul o isá uf.a uki l%shd;aul jQ whqrehs ta'
uu tod l%shd;aul jQ whqßka u wo;a l%shd lrdúo hkak ug wo
iel iys;h'
m%ydrl lKavdhu 8 fI,a tflka msg ù 7 jekakg lvd
jeÈK' ta iuÕu th ;=<ska o ur,f;daks wefikakg úh' yf;a
fI,a tflka t<shg mekak wfhla ÿjf.k ú;a ud msgqmig úh'
ta wuriQßhhs' Tyq <Õ§ Èkl fjk;a ysr f.orl isg o~qjï
udrejlg f.k wd kqjr l=¨.ïuk wfhls'
±ka m%ydrh isÿjkafka 7 fI,a tl ;=<hs' B<Õg Tjqka wm
fj; tkq we;' wm isáfha fI,a tl bÈßmsghs' uu uvqfõ lKqjg
w; .idf.k n,d isáfhñ' ug msgm q iska isrd" fld;,dj, we;=¨
y;a wg fofklau jQy' u;lfha whqßka uyr.u u,úiQßh;a
wmg tlaù isáhy' kuq;a uu kslugj;a msgqmi fkdne¨fjñ'
l|jqf¾ úúO ;ekaj, lKavdhï jYfhka wm foig weia
fhdud .;a wh isá;s' fldgila ixfõ.fhka n,d isá;s' uu
kej;;a l;d lr Wmfoia ÿksñ' we;=,g hkak tmd' t<sfha
.y.kak' fkdjer§u wm y;a fokdu ñh hkq we;' ta;a wmg
yels jeäu m%udKhla wr.k hd hq;=hs' tod ta uf.a tlu me;=u
119
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

úh' t<sfha .y.kakd úg by<ska fjä ;eîfukq;a Tjqka úYd,


.Kkla ñh hkq we;' ñh hdug uf.a uki idOdrKSlrKh
lr .;af;ñ'
7 fI,a tflka t<shg wd lKavdhu 40la muK jQ w;r Tjqyq
th bÈßmsg frdla jQy' Tjqyq tljru wm fj;g .uka fkdl<y'
uu Tjqka foi n,d .;a oEiska hq;=j isáfhñ' ta oEfia ffjrh
fldf;la ;sfnkakg weoao uu fkdoksñ' Tjqka lKavdhu w;
fmd¨" hlv fmd¨" idod .;a msys" lgq wdÈh úh' kdrdfyakamsg
pkaof¾ fmruqfKka hq;=j lKavdhu fyñka wm fj;g .uka
lrkakg úh' Ôú;h fl<jr ùug ;j;a we;af;a fudfyd;la
nj uu ±k isáfhñ' kuq;a th fl<jr lr .kakd wdldrh
.ek uu meyeÈ,s ;SrKhlg ú;a isáfhñ' Tjqyq b;d fiñka
wm fj;g t;s' uu ysgf.k n,d isáfhñ' isrd ud <Õskau jQ
w;r fld;,dj, ta iuÕ u úh' wmg msiqmiska lKavdhuls'
wms n,d isáfhuq'
wmg hdr folla muK ÿßka Tjqyq uqyqKg uqyqK,d
isg.;ay' uq¿ l|jqru tlu ksy~ njl .s,S mej;sK' lsisfjla
zyaïZ y~la fkdkÕd n,d isá;s' wm isák whqßka wmg .eiQ
úg wm o .yk nj yefudagu meyeÈ,sh' pkaof¾ uf.a uQKg
uQK,d isg .;s' Tyqf.a wf;a W,a l< lgqjls' Tyq ñks;a;=
folla muK uf.a oEi foi n,d isáfhah' uu fkdief,k
oEiskau Tyq foi n,d isáfhñ' ncd¾ tfla f.daß lr yqre whl=
jQ pkaof¾g bfjka fuka jegfykakg we;af;a wmg .eiSu
Tyqf.a o wjidkh njh'

fudkhï u fya;=jla ksid fyda Tjqka wmg myr fkdÿks'


pkaof¾ uf.a uQKska oEia bj;g fkdf.k u zzfyd|hs n,d
.ïuqZZhs mjid hkakg ierfi;au wka who Tyqj wkq.ukh
l<d muKs' wm fmdÈlk foi n,d isá kdúl Nghska is;=fõ
f.daßhla mgka .kakd njhs' Tjqka by<ska fjä ;eîu weröh'
wmf.a ysiaj,g by<ska mjqf¾ jeÿK fjä WKavj,ska ;dmamfha
m;=re .e,ù lKavdhu u; m;s; úh' ud w,a,df.k isá
lKqjg fjä myrla jeÈK' ùr fin¨ ysia Æ Æ w; ÿjkakg
jQy' ;;amr .Kkl § ks¾Ok mka;s yuqodj ìï f.j,a ;=<

120
nlauy l÷¿

ieÕù .;ay' uf.a uki l%shd l< whqr wkqj fjä ;eîu .ek
ie,lsh yels ;;a;ajhl uu fkdisáfhñ' isrd uf.a w;lska
weof.k 6 jk ìïf.h ;=<g mekafkah' ure úlf,ka fuka
isá ug fjä y~ fyda ug by<ska jeÿK WKav .ek fyda lsisu
yeÕSula we;s fkdù ;snqKs'
kdúl yuqodj úiska l< ta fjä ;eîu we;=,; ;;a;ajh
tla;rd muKlg iukh lsÍug iu;a úh' iuyr úg fuu
ùrhka ;=< ùr;ajh wNsnjd mrdK ìh kej; biau;= jkakg
we;' fuu ùr l%shdj, fh§ isá fndfydauhla w;S;fha igka
uÕ yer ryia fmd,Sih s bÈßfha y~d jeàï l< whhs' wjodkula
ke;s ;ek ùrhska jk fudjqyq wjodku bÈßfha kSp fj;s'
wmg myr §ug wd fuu ck;d úuqla;s zuer yuqodjZ tod myr
fkdÿkafka wm o fmr<d myr fok nj ±k isá ksidh' wvqu
;rñka ud wi,g lsÜgq jQfhaj;a kdrfyakamsg pkaof¾ muKs'
ta Tyq ìh iel ke;s .Kkaldrhl= ksid úh yelsh' wka
iEu ùr fin,l= u isáfha Tyqg msgqmisks' kuq;a .yk úg
,f;daks ÿka ;ks mqoa.,hskag fuu ùrfhda;a ;u úl=ï mdñka
myr ÿkay' Tjqka tfia lf<a wuq ïf,aÉPhka fuka iskdfiñka
i;=gq fjñks'
tod fï isÿùï w;r uf.a uki ;=< ryia fmd,Sisfha
uy;ajre wmg jo ÿka yeá isyshg keÕsK' ud ksrej;a lr
oE; msgqmig lr udxpq ±uQ Tjqka iskdfiñka lE flda .iñka
ud jg lrf.k myr ÿks' iudc l%uhla fjkia lsÍfï
W;a;Í;r ld¾hh i|yd lemù isákjd hhs lshd.kakd fuu
úma,jjd§yq udkj ohdfjka ;u i;=rd jglr myr foñka
udkisl úkaokhla ,n;s' ryia fmd,Sisfha uy;ajreka iy fuu
úma,jjd§ uy;ajreka w;r fjkila ;sfí±hs ug is;sK'
miqÈk ;;a;ajh fyd| w;g yeÍ ;sìK' NSIKh rchk
,laIK wvq ù we;' kdúl yuqodfõ fjä ;eîu fndfyda
ùrhskaf.a mdo uy fmdf<djg f.fkkakg we;' uu Wfoa uqyqK
fia§ug j;=r mhsmamh wi,g .sfhñ' ta wjia:dfõ t;kg wd
chka; uqyqK fidaoñka Tjqkaf.a f;dr;=re ud yd mejiSh' uu
o;a uÈk njla wÕjñkau Tyqg ms<s;=re ÿksñ' fï wdldrfha
woyia yqjudre lr.ekSfï l%uhla wmg ñka bÈßhg mj;ajd

121
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

.ekSug isÿ úh'


kdúl yuqodfõ fjä ;eîfuka miqj zks¾Ok mka;s
yuqodjZ iy zks¾Ok mka;s mlaIhZ Tjqkaf.a ukia úldr
ziudcjd§Z rdcHh ;=< tla;rd yslaóulg¦ yenEjgu lshkjd
kï ìhlg m;ajQjd ñi Tjqkaf.a .;s ,laIKj, fjkila
we;s fkdlr .;ay' ug myr§ug fyda wm iuÕ tlaj isák
lKavdhug myr§ug fyda Tjqka m%isoaO /,a,la fia fkdtk
nj ug meyeÈ,sh' kuq;a rd;%sfha ìïf.hla ;=< ksod.;a;d kï
ksÈ frÜgqfõ§u lgq myrlska uf.a Ôú;h fï úldr iudcjd§
rdcHh ;=< kSp f,i wjika jk nj uu ±k isáfhñ' l< yels
tlu fohls' yels muK rd;%S ksod .ekSu kj;d ±óu iy oyj,§
ksod .ekSuh' lK.dgqfjka jqj;a ug fuys§ lsj hq;=j we;af;a
fl,skau ke;s jqj;a jl%j fyda uu kdúl yuqodfõ wdrlaIdj
uf.a ksod .ekSug m%fhdackhg .;a njhs' tkï todhska miqj
yeukayS,a ¥mf;a isák ;dla ld,hg ud ksod .;af;a kdúl
yuqod uqr fmd<j,a follg fl,skau udj fmfkk ;eklhs'
kdúl yuqod Nghkg fmfkk whqßka ksod isák ug lgqjlska
wekSug ;rï fuu zks¾Ok mka;s ùrhskaZ lsis Èkl bÈßm;a
fkdjk nj uu ±k isáfhñ'
kuq;a fï w;ru yeuka yS,a ¥m; ;=< isá uOHia:
lKavdhula wmg .eiSug úfrdaOh m%ldY lr ;snqKs' Tjqka
jeä fokl= hdmkh myr§fï § wm iuÕ igka l< whhs'
,hk,a" fidafï" ueo.u jeks whf.ka hq;= jQ fuu lKavdhu
úYajúoHd, isiqka fldgils' Tjqkaf.a úfõpk ks¾oh f,i
ksfYaO úh' Tjqka hdmkhg hk wh yd tlaj úfÊùr iuÕ
fl,skau iïnkaOh mj;ajd w;' kuq;a úfÊùrf.a ms<s;=r ù
we;af;a"
zzifydaorhd" wms .ykjg úreoaOhs' ta;a" fødaySkag" uv
.ykakkag fkd.y fudlo lrkafka'''ZZ hkakhs'
zzñksid mßirhg wkqj yev .eiSug mqreÿ fjk i;ajfhlsZZ
hk lshuk ikd: lrñka wms o ta w¨;a mßirhg mqreÿ jQfhuq'
t<suyfka ksod.;a uu lsisu fj,djl wjodkï ;;a;ajhla we;s
;ekl jeä fj,djla fkd/÷fKñ' yeu fudfyd;lu fldkao
yryd fuu kSp úma,jjd§kaf.a lgq myrla jÈkq we; hk

122
nlauy l÷¿

l,amkdj fmr±ß lrf.k lghq;= lf<ñ' ks;ru ì;a;shlg


fya;;a = ù isàug wu;l fkdlf<ñ' YdÍßl jHdhdu lrdá wdÈh
fyd¢ka m%.=K lf<ñ' yeuka yS,a iudcjd§ rdcHfhka flfia
fyda mKmsáka t<shg hdug" tys Ôj;a ùug we;s wdrlaIl l%u
uu ug isf;k wdldrfhka ilia lr .;af;ñ'
lsisjl= iuÕ l;d lsÍug fkdyelsùu ug udkislj uy;a
mSvdjla f.k ÿkafkah' ud fndfyda úg iskdiqkd o lshdj;a
ug iel iys;h' ud isáfha ud ;=<u lelEfrk ;ryla fmdÈ
ne|f.kh' uf.a ys; ñ;=rka iuÕ ug l;d lsÍu ;ykïh'
fudkhï ;;a;ajhla ;=<j;a nkaOkd.dr ks,OdÍkaf.a msysg
fkdm;k njg uu iaÓr wÈgklska isáfhñ' ud ;=< ;snQ
foaYmd,k ±kqu b;d mq¿,a fkdjqK;a ta ±kqu fukau ud ;=<
jQ wNsudkh;a uf.a uki ì| fkdjeà mj;ajd .ekSug fya;=
jkakg we;' uu ksrka;rj l,amkd f,dj ;=< Ôj;a jQfhñ'
iuyr wjia:dj,§ ud ;ksfhka l;d l<d úh yelsh'
ziudcjd§ rdcHhZ ;=< ysrlrejl= jQ ug Okm;s ysrf.h
;=< ;snQ ksoyij;a fkd;sìK' l;d lsÍfï ksoyi o uf.ka
meyerf.k we;' tfy;a fï fudavhskag uf.a uki isr l<
fkdyelsh' hï hï m%Yak we;s lrñka th jßka jr jHdl+,
l< yel' kuq;a th lsis Èkl isrlr ;eîug kï Tjqka iu;a
fkdjkq we;' th;a l< yels fohlaj ;snqKd kï Tjqka ta ál
o lrkjd fkdwkqudkh' flfia jqjo uf.a u;lh ksrka;rj
w;S; w;a±lSï f.k thska tlska tl úuid n,kakg úh'

123
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wg

1969 w. Nd.fha § uq,skau tjlg wm lrñka isá jevlghq;=


hï wdldrhl t<sorõjlg m;aj ;sìK' wmf.a foaYmd,k
jev ffY,sh jQfha b;d ryis.;j ;reK fldgia w;r mka;s
meje;aùuhs' fndfyda úg fuu mka;s md¨ ksjil" uvqjl fyda
fokslvl" lu;l" fmd,a bvul jeks ;ekl meje;ajQfhuq'
fuu mka;sj,g iyNd.s lr .kq ,enqfõ isiqka" .=rejre"
,smslrejka jeks tla;rd wOHdmkhla ,o nd,jhfia ;reK
fldgiah' jeä fokl= /lshd úrys; ;reK fldgiah' wms .ï
m,df;a È.ska È.gu mka;s meje;aùuq' wm;a fkd±kSu wmg
zle,E l,a,shZ hk ku mgne| ;sìK' ta foaYmd,khla .ek
fkdokakd .ïuqka wmj uq,skau ye¢kajQ whqrehs'
fï w;r ;j;a isÿùula ksid ;;a;ajh ne?reï úh'
¥k.y fmfofia wm ixúOdkh l< wOHdmk l|jqrlg wm
n,dfmdfrd;a;= jQ 80 la fokd fjkqjg úYd, m%udKhla
meñKSu;a" tld fokakd oji mqrd tkq fjkqjg tljr 20-30 la
niaj,ska ú;a .ug neiSu;a ksid .fï wdkafoda,khla we;s úh'
úYajúoHd, isiqka iólaIKhlg meñKs nj wÕjd tÈk /fha
u l=rK olajd mhska f.dia miq Èk tu lKavdhu úiqrejd yer
bka 35 fokl= /f.k wfòmqiaig f.dia tys jkisxyf.a f.or
l|jqr meje;ajQfhuq ^miqld,Sk cúfm foaYmd,k n,uKav,
124
nlauy l÷¿

idudðlhl= f,i lghq;= l< Tyq 89 § úfÊùr iuÕ urd oukq


,en we;'&
flfia jqjo fufia uq,a hq.fha we;s jQ tla isÿùula ksid
uu f.or hEu k;r lr ±uqfjñ' Èkla ur|.yuq, ykaÈfha
nvq úl=Kk fjf<kaÈhla jQ frdi,ska wdÉÑ"
zzwE''' uqo,d,s" uqo,d,sf.a mqf;l=;a wr le,E l,a,sfha
bkakjd fkao'''@ZZ lshd wid we;' fuhska ,eÊcdjg m;a ;d;a;d
f.or § ud iuÕ l< nyskania ùfuka uu f.oßka msg jQfhñ'
uu f.or hdu k;r lr ±uqfjñ' fï foudmshka iuÕ wmf.a
m%Yak úi|d .;a fnd<| wdldrhhs'
flfia jqjo fï wjêfha uq,skau mqj;am;aj, wm .ek hï
hï foa ,sùu werôKs' zlcq lsß l,a,shZ" zj,smamq l,a,shZ hk
,>q lsÍïj,ska uq,skau fï ldßh werUqfõ fld<U m<df;a ks,
mqj;am;la jQ zwe;a;Z m;%hhs' zfÉ .=fõrd l,a,h
s Z kñka wfkl=;a
mqj;am;a wm ye¢kaùu werôKs' ta wkqj wmg zfÉ .=fõrd
l,a,shZ hk ku iaÓrj u mgne¢Ks' tfy;a wm wmju y÷kajd
.;af;a udlaia" f,kskajd§" ud´ Ñka;kOdÍ fldñhqksiaÜjd§ka
f,isks'
fï ld,fha § fmdru~q,af,a § isßj¾Ok w;a wvx.=jg
.;a miq jeä Èkla hkakg m%:u wyïnhlska úfÊùrj w;a
wvx.=jg .kq ,eîh' ta yïnkaf;dg fyakl§h' fï iuÕ
wmf.a f.j,aj,g o ryia fmd,Sish meñK ;snqKs' kuq;a wm
fndfyda fofkla ta jk úg;a f.j,aj, fkdisáhy' fï iuÕ
i;s .Kkla mka;s meje;aùu wms k;r lf<uq'
wms wfma jevj,g w¨;a l%uhla tlalrñka kj msïulska
jev lghq;= werUqfjuq' uq,skau wms wmj y÷kajd .ekSug
kula Ndú;hg .;af;uq' zck;d úuqla;s fmruqKZ ta kuhs'
ienEjgu fmruqKla fkdjqK wms fmruqKla f,i wmj y÷kajd
.;af;uq'
fuu y÷kajd §u wm lf<ao tla;rd ;%dihla rg ;=< we;s
jk whqßks' wms tl /hl§ Èjhsfka fou< l;d lrk fmfoia
yer iEu fmfoilu mdfya fmdaiag¾ we,jQfhuq' fuu fmdaiag¾
we,ùu lf<a b;d ál fokl=f.a iyNd.s;ajfhks' ryis.;j
fmdaiag¾ we| tl /hl wms fofokd ne.ska ie;mqï .Kka
nhsisl,a mÈñka rd;%S ld,fha fmdaiag¾ we,jQfhuq'

125
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzwêrdcHjdohg úkdYhæ ck;djg úuqla;sh'ZZ


zzfoaYfm%aó úfÊùr jyd ksoyia lrkqæZZ
fuu fmdaiag¾j,g my<ska cúfm hk ku ,shd ;snqKs'
tljr Èjhs k mq r d l< fuu fmda i a g ¾ we,ùu ,xldjg
w¨;a fohla úh' w;ska we¢ fmdaiag¾ foaYmd,kuh jYfhka
m%fhdackhg .ekSu o w¨;a fohla úh yelsh' flfia jqjo rfÜ
;reK fldgia ;=< uy;a wdYajdohla" l=;=y,hla fuu fmdaiag¾
;=<ska we;slrkq ,eîh' fndfyda lvms,aj, flfrk l;d nyg
wm weyqïlka ÿkafka wdYajdofhks' Tjqyq wm tu fmdaiag¾ we,jQ
nj ±k fkdisáhy'
zzTkak n,mka uu ? yqÊc lrkak t<shg wdjd' uu
±lald Ôma tlla tkjd' uu ys;=fõ fmd,sia Ôma tlla lsh,d'
uu fmdâvla flfy,a m÷rg uqjd jqKd' okafk keoao Wkag
wdfha uu yqÊc lrkak t<shg wdjd lsõju ms<s.kShe' Ôma tl
lfâ .dju keje;a;=jd' wïu o fnd, neiafia ke;E y;a wg
fofklau ;=jlal= wrka hlv im;a;= od,d' fo;=ka fofkla
jfÜg u fmdaiag¾ wef,õjd' iqreia .d,d .shd'''ZZ
ta flfy,a we,af,a lvms,l isÿ jQ l;djla uf.a lkg
weiqK whqrehs' m;a;rj, úia;r jk zfÉ .=fõrdZ hkak ñksiqka
ukfia ujdf.k ;sfnk m%udKhkag wkqj Tjqkaf.a úia;r
lsÍï o wvq jeä úh' ck;dj ks;ru ;ukaf.au jQ idys;Hhla
tÈfkod Ôjk rih i|yd fhdod.kS' fndfyda isoaëka fukau
foaj,a .eko Tõyq ksrka;rfhka fujeks ks¾udKhka lr;s' ta
;=<ska wdiajdohla ,n;s'
fï wjêfha § wOHdmk l|jqre ixúOdkh lsÍï o jeä
jeäfhka lrkakg isÿ úh' fïjd ixúOdkh lsÍu ug;a
úu,fialr iy fI,agkag;a fndfyda úg mejßK' tu l|jqre
.ïmy" cd-we," ó.uqj" óß.u jeks fmfoiaj, l< w;r
fïjdfha foaYk meje;ajQfha msh;s,l" ñ,agka" Okmd, jeks
whhs' b|ysg l|jqrla wid¾:l úh' tfia wid¾:l jQ l|jqrla
jegÆ fmd,Sish iS¥fõ § 63 fokl= w;awvx.=jg .;af;ah' tÈk
l|jqf¾ isá whg hï hï Wmfoia ÿka uu;a msh;s,l;a miqÈk
mdkaor wdmiq tkakg iji 7'30g muK msg;a jQfhuq' wmg ;j;a
idlÉPdjla fh§ ;sìK' l|jqr Ndrj mshisß tys úh' rd;%sfha

126
nlauy l÷¿

Tjqka w;awvx.=jg .;a nj /.;a mKsúvh wm fj; fjk;a


fidhqrl= úiska f.k tk ,§' tu w;awvx.=jg .ekSu úYd,
wdkafoda,khla rg ;=< we;s lrkq ,eîh'
yïnkaf;dg § w;awvx.=jg .;a úfÊùr tys§ Widúhg
bÈßm;a l< w;r thg ;ïfmdaf.a iyfhka rdckdh.ï uy;d
Tyq fjkqfjka bÈßm;a úh' Tyqg tfrysj ;snQ fpdaokdj,ska
ksoyia l< o yÈis kS;sh hgf;a ;jÿrg;a úfÊùrj r|jd ;nd
.kq ,eîh'
cúfm Èjhsk mqrdu ;reK fldgia w;r iS>%fhka me;sr
hkakg úh' Wiiafm< mka;sj, isiqyq" úYajúoHd, isiqyq
iy ;reK fldgia ixúOdkh fj; we§ wdy' wms ? oyj,a
ke;sj mka;s meje;ajQfhuq' W;=re fld<U Èia;%slalfha isg
y,dj; olajd wm jev l< w;r ñ,agka" jkisxy" fI,agka"
úu,fialr" fiakr;ak" ir;a" úfÊmd," y,dj; lu,a iy uu
fï Èia;%slalfha jev lf<uq' ;j;a mQ¾K ld,Skhska .Kkdjlau
jev l<;a uQ,sl j.lSï ±refõ wm lKavdhuhs' ixúOdkh
mq¿,aj;a u wmf.a Èia;%slalh folg lvk ,È' W;=re fld<U
iy y,dj; hkqfjks' W;=re fld<U fldÉÑlfâ olajd o
t;kska tydg y,dj; f,i o kï lrk ,È' Èia;%slalh folv
ùu;a iuÕ y,dj; f,alï f,i jkisxy;a Wm f,alï f,i
fI,agkq;a j.lSï ±rE w;r ñ,agka fidhqrd W;=re fld<U
Èia;%sla f,alï úh'
msh;s,l" Whkaf.dv" Okmd," à'ã' is,ajd" fmdä w;=,"
mshisß wd§ka o wm iuÕ tlaj jev l<y' kuq;a Tjqkf.a j.lSï
fjk fjk wxYhkays úh' 70 Pkaofhka miq kj wdldrhlska
jev lrf.k hk úg wmg ke;s Yla;shla yeu úgu t<shg
ujd mEfjuq' fuh u wmf.a úkdYhg fya;=jla fõ hhs wms
lsisÈkl fkdis;=fjuq'
úfÊùrj ksoyia lrkq ,eîfuka m%ios Oa fõÈldfõ p;=r f,i
l;d mj;ajñka wmf.a jev ms<f s jf,a kj keïu wdrïN lf<ah'
zzb;sydih úiska uf.a ks¾fodaIS nj Tmamq lrkq we;'ZZ hk
Ñr m%isoaO" msfo,a liaf;%da neáiagdf.a wêlrKh bÈßfha l<
l;dfjka .;a fldgia Wmqgd olajñka úfÊùr b;d wdl¾IKSh

127
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

WKqiqï l;d meje;aùh' kuq;a Tyq l< ta Wmqgd .ekSï lsis


Èkl liaf;%daf.a l;dfjka Wmqgd .;a nj fkdmejiSh'
flfia jqjo ñ,agka jD;a;Sh wxYfha jevg hdu ksid
Èia;%slalfha f,alïjrhd i;= jev ud lrmsg megúKs' uu
Èia;%slalh mq r d hñka ta j d ixúOdkh lf<ñ' wmg ks o d
.ekSugj;a ld,hla fkdùh'
70 uq,§ wmf.a ixúOdkfha m<uq mqmqrd hEu we;s úh'
th zO¾ufialr l,a,shZ f,iska kï lrk ,È' O¾ufialr
úoHd,xldr úYajúoHd,fha 60 .Kkaj, isá ckm%sh YsIH
kdhlfhls' Tyqf.a ckm%shNdjh .ek we;s jQ ielh iy Tyqf.a
hï hï ÿ¾j,lï ksid o W;aikak ù .sh .egqu Tjqka fjka j
hdu olajd ÿr .sfhah' th ugo tla;rd muKlska n,mEfõ ud
iuÕ tlaj jev l< fuß,a" tfukau ud iuÕ tlg l|jqrej,
isg tlaj fkdfhla ixúOdk jev l< frðfkda,aâ l=f¾" fmdä
l=f¾ wd§ka fï iuÕ fjkaj hduhs'
Èkla uu úfoHdaohg hk úg l=f¾,dg fyd|gu .=á neg
§ ;sìKs' frday,ska ;=jd,j,g fnfy;a oudf.k meñKs l=f¾,d
ug úYajúoHd, N+ñfha§ uqK .eisK' uu iqmqreÿ f,i l=f¾,d
iuÕ l;d lf<ñ' Tjqkg wm fidhqrka myr ÿka nj Tjqka
±kqï ÿka úg ug uy;a ,eÊcdjla we;súh' tod fmdä l=f¾ ud
wu;d lsõ l;dj ug wo;a u;lh'
zzn,kak ifydaorhd" Th ifydaorjrekaf.a ifydaorjre
u;jd§ wr.,h lrk yeá'''ZZ
tu myr§ug uQ,sl ù ;snqfKa NoaÈh jeks whhs' ug
,eÊcdjla we;sjqKd fukau ud;a iuÕ tlg l,la jev l<
Tjqkg l< foh .ek ;ryjla o tod we;súKs' kuq;a cúfm
u;jdoh ilia ù ;snQ wdldrh th úh' tys wksjd¾h j¾Okh
wo uu N=la;s ú¢ñ' th fyg fld;rï ÿr hdo@
ta wjêfha wm ixúOdkh úiska ixúOdkh l<" /iaùïj,
mqj;am;a m;%l
s d fn§u iy úlsKu S wfkla whg ;ykï úh' wmf.a
/iaùïj,g mqj;am;a fyda m;%l
s d /f.k wd wfkl=;a jdudxYsl mlaI
fyda lKavdhïj,g .=á neg § tu mqj;am;a Wÿrd .kq ,eîh'
úfÊùrf.a uq,au l,t<s neiau jQ yhsâ mdla /,sfhys
wdrlaIl jev ixúOdkh lf<a ud we;=¨ fidhqrka .Kkdjls'
j;djla wmf.a fidhqrka fjk;a ixúOdkhlska f.k wd mqj;am;a

128
nlauy l÷¿

Wÿrd.kq ,eîh' tmuKlska fkdkej;=Kq Tjqka th ñ, § .;a


whl=f.ka tu mqj;am; Wÿrd .ekSug hdu ksid l,n,hla we;s
úh' th ixis|ùug .sh uf.ka wr mqoa.,hd m%Yakhla weiSh'
tod ug tys yrh jgyd .ekSug Wjukdjla fkd;sfnkakg
we;' kuq;a Tyqf.a m%Yakh ud f.d¿ lrkq ,eîh'
zzuu i,a,s §,d .;a;= m;a;f¾ uf.ka Wÿrd.kak Thf.d,a,kag
;shk whs;h s fudllao@ n,y;aldrfhka o Thd,df. woyia wks;a
ñksii a k
q f
a .a T¨jg mgjkak yokafk'''@ZZ
wfkla fidhqrkag bj;aj hk f,i mejiQ uu W;a;rhla
fkd§ t;kska bj;a jqfKñ' kuq;a tod Tyq weiQ m%Yakh uf.a
yoj; fldKl ls|d nei ;snqKs' wo uu th f;areï .ksñka
isáñ' wm ixúOdkh tod wm isáhdg;a jvd my;a wka;jd§
wdldrhlska wo tu je/oaou ;ju;a lrñka isà' tu .uk
bÈß Èkl fudk;rï úYd, úkdYhla wm ish¨ fokd u;
muKla fkdj ,xldfõ ck;dj u; o mgjdú±hs ug is;d .;
fkdyelsh'
ish¨u jdudxYslhka iy m%.;sY, S k
S "a fydreka" jxpdldrhsk"a
fndreldrhska f,i wmf.a ukia ;=<g leù ;sìK' tlu ksjerÈ
ks¾Ok mka;s úma,jjd§ka kï wmuh' tmuKla fkdj th
wmf.au nQo,hls' bÈka ienE úma,jfha Wreulaldrhka jk
wmg wm leu;s hula lsÍug whs;shla we;' tfukau th b;du
idOdrK jQ l%uhhs' fydrekg" jxpdldrhskag .eiSu jerÈo@ fï
wm tod is;k ,o whqrehs'
wm úiska u we;slr .;a iajhx fudaykhlg m;aj isáfhuq'
b;d ,dnd, ;reK wh jQ wmg tu woyia ixúOdkh ;=<ska cks;
lrjkq ,eîh' wms mSä; ck;djf.a úma,jh i|yd wem lem
ù isák wh fjuq' bÈka ck;djf.a .e,jqïlrefjda jkafkuq'
wm wfma wOHdmkh" /lshd" uOHu mka;sl Ôjk mqreÿ w;yer
lem ù isáfha ck;dj fjkqfjks' ck;djg fyg wksoaod i¾j
iïmQ¾K iudcjd§ Ôjk l%uhla ,ndfok wms wo Tjqkf.a
l=l=,a fldgqjlska l=l=,l= fofokl= urdf.k lEjdg jrola
ke;' fudlo wm fï ish,a, lrkqfha Tjqka fjkqfjks'
úma,jh hkq l=ula±hs wmg lsisu jegySula ;sî fkdue;'
iudc l%uhla fjkia lsÍu hkq fld;rï Ndr¥r ld¾hhla o

129
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

hkak .ek wm lsis Èkl yßhlg idlÉPd lr fkd;snqKs'


iudcjdoh f.dvkeÕSu Bg;a jvd fld;rï Ndr¥r ld¾hhla o@
wm lsisjl=g ta .ek yeÕSulaj;a fkd;sìK' wm ish¨u Wmdh
Wml%u ieliS ;snqfKa n,h we,a,Su" bka miq b;d ál Èklska
ish¨ hi biqßka msreKq iudc l%uhla f.dvkeÕSu hkak u;hs'
b;ska ud fuys§ wm hkqfjka woyia lrkafka m%Odk f,alï
úfÊùrf.a isg my<u fldñáhl idudðlhl= olajd ish¨u
idudðl;ajhhs'
70 ue;sjrKfha iu.s fmruqKq ch.%yKh;a iuÕ j¾Okh
ù hk wmf.a jev iuÕu wdhqO ye§ug mqyqKqj §u wdÈh
o iS>%fhka lrf.k hkq ,enqfjuq' fndaïnhla mqmqrd fmdä
w;=,g ;u w;a weÕs,s wysñ úh' ;ek ;ek fndaïn mqmqrd hñka
fidhqrka ;=jd, úh' fmd,Sish wdhqO iuÕ fidhqre fidhqßhka
w;awvx.=jg .ekSu weröh' w¨;ska n,hg wd rchg wm u¾okh
fkdlr neß wdldrhg ;;a;ajhka j¾Okh úh'
fï w;ru wm mlaIh ;=< wNHka;r .egqï o W.%jkakg
úh' f,dl= w;=," à'ã" lre" ik;a wd§ka .ek o iel we;s ù
;sfnk nj mlaIh we;=,; idlÉPdjg keÕsK' úfÊùr iy
hfidaudf.a iïnkaOh .ek ;j;a m%Yakhls' ndysr m%Yak we;s
fudfydf;a W;aikak jQ wNHka;r m%Yak wmg uy;a ysirohla
úh' we;af;kau wms fuu lKavdhï folgu wh;a fkdùuq'
ud Èia;%slalfha f,alïjrhdf.a jev lghq;= l< kuq;a ks,
jYfhka f,alïjrhd f,i kïlr fkd;snqKs' yÈisfhau Èkla
ñ,agka iy jkisxy ;j;a fidhqrl= iuÕ ú;a ug Tyqj y÷kajd
§ Tyq Èia;%slalfha f,alï f,i mlaIfha by<ska kï lr we;s
ksid Tyqg Èia;%slalfha jev lghq;= ndrfok f,i ±kqï ÿks'
uu m%Yakhla ke;sj Tyq j Èia;%sla fldñáhg y÷kajd ÿkafkñ'
f.dä.uqfõ mej;s mQ¾K ld,Skhkaf.a /iaùfï § l;d lrk
Tyqg Èia;%slal jev ;nd mQ¾K ld,Skhl= f,ij;a jev lr
mqreoaola ke;s nj wmg meyeÈ,s úh' ;ud i;s follg Wv §
mQ¾K ld,Skhl= f,i wd whl= nj Tyqu mejiSh' bÈka Tyqj
Èia;ls% a f,alïjrhl= f,i m;alr tùu ;udgu m%Yk a hla nj Tyq
mejiSh' wfkla w;ska Èia;%slalhl ;nd fmd,sia fldÜGdYhl
jev ms<n s |j;a Tyqg jegySula ke;s nj mejiSh' tfukau Bg i;s

130
nlauy l÷¿

follg Wv§ .ïmy ne¨ïuyr mej;s wOHdmk l|jqf¾ § ud


l< uQ,l s idlÉPdjg Tyqo iyNd.s jQ nj mejiSh' fuu ;;a;j a h
wm yefudagu uy;a m%fya,sldjla we;s l< w;r fI,agka iy
;j;a wh jydu th by<g ±kqï fokq ,eîh' Tyqj bj;alr.;a
ixúOdkh wvq ;rñka ta .ek iajhx úfõpkd;aulj woyia
±laùulaj;a wm fj; fkdlrk ,§'
kej;;a Èia;%slalfha jev ud lr u;u megúKs' wdhqO
/ialsÍu" uqo,a tl;= lsÍu" fldÜGdY w;r fnod yeÍï iy
ixúOdk idlÉPd wdÈh ud l< hq;= úh'
fï w;r ug ;j;a Wmfoila by<ska ,eìK' by<ska
hkafkka ud woyia lrkafka msh;s,l" ,hk,a" Whkaf.dv"
Okmd, jeks whhs' wka fndfyda fidhqrka ud y÷kd isáh;a
ixúOdkuh jYfhka in|lï mej;s f ha fï wh iuÕhs '
úfYaIfhkau Whkaf.dv" msh;s,l jeks wh iuÕhs'
uyskao úfÊfialr fï jk úg cúfm m%isoaO lÓlhkaf.
ka flfkla úh' Tyq ckm%sh YsIH kdhlfhls' úfoHdaoh
úYajúoHd,fha isiq kdhlhdj isá Tyq olaI lÓlfhls' fudyq
.ek úfÊùr,dg mqxÑ ielhla my< ù ;sìK' ud l< hq;= jQfha
úYaúúoHd, isiqka w;ßka wm Èia;%slalh ;=< jev lrñka isá
mQ¾K ld,Skhka iy uyskoa w;r iïnkaOlïys iSudjla we;sjk
whqßka jev lsÍuhs' kuq;a we;af;kau wm Èia;%slalfha tfia jev
l< whg ks;r úYajúoHd,hg hdug bvla fkd;snqfKa Tjqkg
byg;a Wäka megù ;snQ fyhsks'
;;a;ja h W.% úh' fk¨kafoKsfha fndaïn msmÍ
s u" fmardfoKsh
úYajúoHd,fha isÿjQ msmsÍu wdÈh;a" wmf.a jev ffY,sh ksidu
we;slr f.k ;snQ ;;a;ajhka ksid;a wm fidhqre fidhqßhka
w;a wvx.=jg .ekSu jeä jkakg úh' fndfyda fokl=g f.j,g
hdug fkdyels ;;a;ajhla Wodù ;sìK' we;af;kau rdcH
u¾okfha fldgilg wms uQK foñka isáfhuq'
fï w;r 71 fmnrjdß 28 yhsâmdla /,sh weu;+ úfÊùr
Tyqf.a m%isoaO wNsfhda.h wvx.= foaYkh lf<ah'
zzwfmka wykjd wms ljog o úma,jh lrkafka lsh,d'
wms wykj ljog o wmsj uyd mßudKfhka u¾okh lrkafka
lsh,d' wkak todg úma,jh isÿ fjkq we;'ZZ

131
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zz.cndjla wjqfrdacdla fõjd'''ZZ


zz.re ue;sKshks" ñkS l÷ u; f,a ú,a u; rgla md,kh
l< fkdyel'ZZ
fufia Woaodufhka lshQ ta joka wmg fld;rï wys;lr
f,i n,mdkq weoao hkak ug tod fkdjegysKs'
fuÈk fï /iaùu wjia:dfõu Okmd, ud iuÕ me;a;lg
ù l;d lf<ah' Èia;%slalh ;=< ud jevg Èùu ksid Èjq,msáh"
ñkqjkaf.dv jevj, jeàula we;s ksid mlaIfha by< uKav,h
wm Èia;%slalhg kej; Èia;%sla f,alïjrhl= m;alr tjk
njh' fujr fmr j;dfõ fuka fkdj w;a±lSï we;s m,mqreÿ
fidhqrl= tjk nj Tyq mejiqfõ lg fldKlg iskdjla o
kÕd .ksñks'
Bg Èk .Kklg miqj fld<U Èia;%slalfha ish¨u mQ¾K
ld,Skhska Tiauka fidhqrdf.a f.org le|jkq ,eîh' wm tlish
.Kkla tys úh' úfÊùr wm wu;ñka isá w;r fmd,Sish tys
meñKqKs' kuq;a fmd,Sish we;=,g wd úg Tjqka mqÿu jkakg
we;' Tjqka y;a wg fokl= Ôma ßhlska meñK ;snqKs' wm ish
.Kkla ÿgq Tjqyq jydu wdmiq yeÍ .sfhdah' wms ta w;r tld
fokakd f,i msgù .sfhuq' flfia jqjo kej; Wka tk úg
ish,a,ka msgj f.dia yudrh'
bka Èk .Kklg miqj pQlS fm%aur;akj wm Èia;%slalfha
f,alï f,i m;alr tjk ,§' ta ud¾;= ueo Nd.fha§h' uu
Tyqg ish¨ iïnkaOlï ndr ÿksñ' Tyq wkqrdOmqr whl= jQ w;r
ixúOdkfha l,la jev lr mqreoao ;snQ ifydaorfhls'
fï Èkj, u úfÊùrj wïmdf¾§ w;awvx.=jg .;a w;r
yÈis kS;sh m%ldYhg m;alrk ,È' úfÊùr iuÕ w;awvx.=jg
.;a ,d,a fidauisß iy ksYaYxl ksoyia lr tjkq ,eîh' tÈk
Tjqka meñfKk úg úfoHdaoh ix>drdufha uu;a msh;s,l;a
,hshd iy Whkaf.dv;a isáfhuq' yels blaukska myr §ug
lghq;= ilia lrk f,i;a úfÊùr ksoyia lr .ekSu i|yd
500l msßila tjk f,i;a tu fidhqrka w; úfÊùr lshd tjd
;snqKs'
wms Èia;%slalh mqrd fndaïn iE§u" vhskuhsÜ wdÈh fnod
yeÍu" myr §ug fkdfhla foa hqyqiq¿j lrñka isáfhuq'
yÈisfhau úu,fialr w;awvx.=jg m;ajQ njg mKsúvhla ,eìK'

132
nlauy l÷¿

th ug uy;a wmyiq;djla f.k ÿks' fï jk úg újD; jfrka;=


ksl=;a fldg ;snQ ksid ud isáfha fldhs fudfydf;a jqjo w;a
wvx.=jg m;aúh yels ;;a;ajhlh' b;d fyd¢ka ye| me<|f.k
hk ud .ek fmd,Sish iel my< fkdlf<ah'
wmf.a Èia;%slalh i|yd wjYH fndaïnj,ska jeä yßhla
wm ilia lf<a flfy,awe,a," nv,a.u" f.dä.uqj" l=v.ïuk"
uvïme,a, wd§ ;ekaj,h' fmd,Sish ud .ek fiú,af,ka isáh
kuq;a uu t<smsg yeu;eklu .sfhñ'
ud¾;= 27 jeks Èk Whkaf.dv iuÕ lgqkdhl we;=,;
.=jkayuqodfõ wfma iïnkaOlï ;snQ fidhqrka uqK .eiSug
fhdodf.k ;snqKs' yÈisfhau Whkaf.dv ug mKsúvhla tjñka
Tyq uqK .eiSug pQlS tjk f,i;a ug fld<U f.dia msh;s,l
uqK .efik f,i;a ±kaùh'
uu fld<U f.dia msh;s,l uqK .eiqfKñ' Tyq lSfõ ud
jydu úYajdijka; fidhqrka y;r fokl= iuÕ hdmkhg hd
hq;= nj;a" ysrf.or" fmd,Sish wdÈfha msysàu .ek n,d tajdg
myr§u ms<sn| ie,iqula ilia l< hq;= nj;ah'
wdmiq nv,a.u .sh uu ud iuÕ hdmkh n,d hEug
O¾uisß" f*dkafiald" ùrisxy" mshqufiak lkakka.r iy
fyauj¾Okj f;dard .;af;ñ' B<Õ Èkl" tkï ud¾;= 30 fyda 31
wms hdmkh n,d fldaÉÑfhka .uka lf<uq' fudkhï fya;=jla
ksid fyda fyauj¾Okg wms iuÕ hdug bvla fkd,enqKs' Wfoa
fldaÉÑfha keÕ=K wms yji 2 jk úg hdmkhg meñKsfhuq'
th uf.a Ôú;fha uq,au hdmk .uk úh' kd. úydrhg .sh wm
tys ldurhla l=,shg .;af;a ixpdrlhska f,isks'
uq,a Èkfha wms fldgqj wjg fukau k.rfhao ießierefjuq'
ud fukau wka whf.a o m<uq hdmk .uk th úh' wmg kqyqre
mßirhla jQ th wmg fjk;a f,dalhla úh' Tjqka l;d lrk
ni wmg fkdf;af¾' wms yeu ;eku weúoafouq' wms wfma ie,iqu
ilia lf<uq'
miqÈk mdkaoßkau fldgqjg .sh wms tys we;=,; úuiqï
weiska n,d .;af;uq' ysr f.org iy ;dmamhg w;r we;s
msÜgksh yryd f.dia ixpdrlhskag fldgq mjqrg keÕSug we;s
mä fm< Èf.a Wvg keÕ fldgq mjqr fukau msáka we;s wdrlaIl

133
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

;;a;ajhka wdÈh o ±l n,d .;af;uq' ysr f.or bÈßmsg we;s


fmd,sia uqrfmd< miq l< wms fyñka weúof.k t<shg wdfjuq'
t<sfha fmd,sisfhys msysàu wdÈh .ek;a fyd¢ka n,d .;af;uq'
bka wk;=rej wm .;a ;SrKh jQfha"
1' fmd,Sisfha ish .Kkla isák neúkq;a tys Èjd rd;%S
úYd, uqrldj,a fhdod we;s fyhskq;a úfÊùr mejiQ
f,iu 500la hdmkhg hd hq;=hs'
2' myr§ulg iQodkï ùug udihlj;a ;rï ld,hla
wjYH nj'
3' myr§ulg wjYH" wvqu ;rñka ;=jlal= 200la iy
fndaïn hdmkhg f.k wdhq;= nj'
4' ysrf.h we;=,; rEm igykla ilia l< hq;= nj' tys
uq¿ mjqfrysu yd ysrf.h ;=<;a tfukau úfÊùr r|jd
isá ;ek wdÈh;a we;=,;a úh hq;= nj;ah'
fïjd l%shdjg keÕSug kï uf.a fhdackdj jQfha wm
ixúOdkfha isák fodia;rjre fofokl=g jydu l%shd;aul
jk mßÈ hdmkh fmfoig udrejla .ekSu" Tjqkaf.a ks, nvq
iuÕ ;=jlal= iy fndaïn hdmkhg f.khdu iy myrfok
Èkg i;shlg fmr isg mqxÑ lKavdhï jYfhka wm fidhqrka
hdmkhg heùu hkdÈhhs'
ud iuÕ .sh fidhqrkaf.ka fofokl= álÜ ke;sj f.dia
hdmkfha§ wiqù" Widúfhka o~qjï ,nd isr.; úh hq;=h' Tjqka
úfÊùr iuÕ iïnkaOhla we;slr .ekSug fukau ysrf.or
we;=,; meyeÈ,s ie,eiaula ilia lr .ekSug ;e;a l< hq;=h'
fï i|yd ud iuÕ .sh uf.a ñ;=rka jQ mshfiak" O¾uisß yd
úfÊisxy tlÕ jQy' ñ;=rka iuÕ tlaù ie,eiau .ek hï hï
foa l;sld lr bkamiqj uu wfm%, a a 2 jeksod wdmiq fld<U wdfjñ'
tfukau hdmkfha § msh;s,l" tia'ã' nKavdrkdhl" Tiaukaf.a
uj iy isßmd, wfí.=Kj¾Ok hk who ug uqK .eisK'
uu fld<U ú;a fl,s k a u úfoHda o h úYa j úoHd,fha
ix>drduh fj; .sfhñ' ta jk úg fyd|gu ? ù ;sìK' jydu
f.dia msh;s,lj uqK .efik f,i NoaÈh w; ug mKsúvhla
;nd ;snqKs' úfoHdaoh úYajúoHd,h wi, ksjilg ta wkqj .sh
ug msh;s,l uqK .eiqK w;r wfm%a,a 5 jeks Èk myr §ug

134
nlauy l÷¿

Tjqka f.k ;snQ ;SrKh .ek ug ±kqï fok ,§' th weiQ ud


wkaÿka l=kaÿka ù .sfha ud ilia l< ie,iqug wvqu ;rñka
udihlj;a ld,hla wjYH neúks' we;af;kau th weiQ ug
tla;rd flaka;shla o we;súh' hdmkhg myr§ug ie,iqulska
f;drj hEu ishÈú kid .ekSula jk nj tod jqjo ug fyd|gu
meyeÈ,s ù ;sìK' msh;s,l isáfha uef,aßhd WKska fmf<ñks'
miqÈk Wofha ix>drdufha § uqK .efikakg l;d lr.;a wms
fjka jqfKuq'
wfm%a,a 3 jeks Èk Wofha ix>drdufha ldurhl msh;s,l"
Whkaf.dv" ieïika" isßmd, iy ;j;a lsysm fofkla /iaù
isáhy' fldgú, foajisß;a isáhd hkak uf.a yeÕSuhs'
wm hdmkhg myr Èh hq;= wdldrh .ek Tjqyq meyeÈ,s
lrkakg jQy' isiqka foiShla hdmkhg hk nj;a tu myr§ïj,
kdhl;ajh ±Íug uxcq" ;s,lisß" ;siai .dñKS" Wmd,s fidauisß
jeks wh tk nj;a ud l< hq;af;a Tjqka iuÕ isàu muKla
nj;a yÈis ;;a;ajhla ;=< Tjqkg WmldÍùu nj;a mejiqKs'
wkqrdOmqrfhka 250l lKavdhula kkaok udrisxyf.a
kdhl;ajfhka hdmkhg tk nj;a mejiqK's myr§ug ie,iqula
ke;' wmg wdOdrhg kdúl yuqodfõ wfma fidhqrka tkq we;'
Tjqka wmg ;=jlal= ,ndfokq we;' ienEjg lshkjd kï fuh
b;d w,xldr úys¿jla fuks' lsisÈkl ;=jlal=jla w;g f.k
ke;s fndfyda fokl= w;g rhsm,hla ÿkakd kï Tyqg l< yels
fjkafka th lr ;ndf.k Èùu fyda th fmd,a,la f,i w;g
f.k oE; nod myr§u ñi fjä ;eîu fkdfõ' ud isá wêl
fjfyilr ;;a;ajh;a" ie,iqula ke;s myr§u wid¾:l tlla
jk njg ta jk úg hdmkhg f.dia meñK isá ud ±k isàu;a
ud ;=< flaka;shla o we;s lrkq ,eîh'
fï w;r Whkaf.dv fyda msh;s,l úiska ug msiaf;da,hla
fokq ,eîh' th Point 32 j¾.fha tlls' ta i|yd Tjqka ÿka
m;frdï Point 22 tajd úh' uf.a flaka;sh mqmqrd ye,sK'
zzwms mqxÑ Wkaf.a fi,a,ulg o ,Eia;s fjkafka' fï
úÈyg fldfyduo hqoao lrkafka'''@ fudllao wms fï lrkak
yokafka'''@ZZ
uu fla k a ; s f hka ls h jdf.k .s f hñ' Whka f .dv;a
msh;s,l;a ud iukh lsÍug l;d l<y'

135
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzuu mlaIfha fuÉpr ld,hla jev l< ksid mlaIfha


;SrKhg tlÕfj,d hdmkhg hkjd' yenehs ug fyd|gu
úYajdihs ud;a tlal hk 200;a ud;a kslrefKa uefrk nj'''ZZ
ud tfia lSfõ nkaOkd.drhg myr§ug 200la tk nj
mejiQ fyhsks' msh;s,l iqmqreÿ ñ;%YS,S iskdfjka uf.a lrg
w; ;nd ug l;d lrñka we;s ù we;s iqúfYaIS ;;a;ajh ;=<
fufia yÈis ;SrK .ekSug isÿjk nj;a ii, fkdù iel we;s
fkdlr f.k hk f,i;a mejiSh' hdmkfha § kdúl yuqodj
wmg wdhqO imhk nj Tyq kej; ug iaÓrju mejiSh' uu ta
.ek bka tydg ;¾l fkdlf<ñ' kuq;a hdmkfha § wmg ch
.; yelso hk m%Yakh ud iuÕ úh'
flfia jqjo B<Õg ud l< hq;= jQfha jydu W;=re fld<U
Èia;%slalhg f.dia tys fidhqrka uqK .eiS myr§ug f.k ;snQ
;SrKh fukau pQlS iuÕ iyfhda.fhka lghq;= lrk f,io
±kqï §uh' uu nv,a.u" f.dä.uqj" uvïme,a," ó.uqj" lgdk
wd§ fmfoiaj,g f.dia Èia;l s% l
a ffha mQ¾K ld,Skhka ish¨
fokdu mdfya uqK .eiqfKñ' myr§ug f.k ;snQ ;SrKh fndfyda
fokl= ms<. s ;af;a m%;
S f
s hks' ta wm ish¨ fokd isá ;;a;j
a hhs'
;=kfa jks Èk /fha uvïme,af,a § uu;a fI,agka isßmd,;a
;;a;j a h .ek l;d lf<uq' wm <Õ ;snQ wdhqO m%udKh m%udKj;a
ke;s nj wms fofokdu ±k isáfhuq' ljo;a úys¿jg nr fI,agka
fï wjia:dfõ;a ;u iqmr q eÿ wdldrfhkau ieye,a¨ f,i l;d
lf<ah' kuq;a wm fofokdu isáfha wm Èia;%slal fol ;=<
myr§ïj,ska fldgilg jvd l< fkdyels fõh hk ielh ;=<hs'
ó.uqfõ úu,fiak w;a wvx.=fõ isàu ;j;a úYd,u m%Yk a hla
úh' uq¿ rd;%h s u idlÉPd i|yd l,a.; l< uu miqÈk tkï
wfm%,
a a 4 jeks Èk oyj, kej; ix>drduhg meñKsfhñ'
rd;%sfha ksÈ ke;sj isá ksid;a Èk .Kklau .ufkau
ksid;a ud isáfha wêl fjfyfiks' ix>drdufha ldurhg jQ
uu ksod .;af;ñ' meh follaj;a ksod .ekSug fkdyels úh'
NoaÈh ú;a ldurfha fodrg .id ud keÕsgjkq ,eîh' ksÈur.
df;a isá ug NoaÈh úiska Wmd,sj y÷kajd ÿks'
Wmd,s fida u is ß hdmkhg fnda ï n f.khdug is á k
;eke;a;d nj;a fï jk;=re fndaïnj,g lema iúlr ke;s

136
nlauy l÷¿

nj;a Tjqka mejiSh' túg fõ,dj iji 4'00g muK we;' ug


we;af;kau l=Kqyrem u;la úh' th wefi;au uf.a ysig
fmd¨myrla jeÿKd jeks úh' uf.a flaka;sh ksidu uu"
zzb;ska''' wehs ug lshkafka' wdhqO wxYfha j.lSï ork
whg ta .ek lshkak' wksl fndaïn f.kshk tl Thd,f.a
jevlafka''' ug fudlo lrkak lshkafk'''@ZZ
uu uf.a wm%ikak;djh Tjqka fj; oud .eiqfjñ' NoaÈh
ug isÿj we;s ;;a;ajh meyeÈ,s lrkakg ;;khs' flfia
jqjo ug kslïu ksod.; fkdyel' hdmkh ysrf.org iy
fmd,Sishg myr§ug wo rd;%S wms msg;a úh hq;= fjuq' fyg
rd;%sfha myr Èh hq;=h' rglska rglg hk .ukla jeks fuhg
wjYH fndaïn álj;a idod bjr ke;' tmuKla fkdj wmf.a
wdorKSh kdhlhd fírd .ekSug hk wm ta i|yd wjYH wdhqO
álj;a iQodkï lrf.k fkdue;' bÈka wms flfia kï rgl
n,h w,a,uqo@
oäìä .d weÕm; fidaod.;a uu kej; jev werUqfjñ'
tfia lsÍu úkd ug wka úl,amhla fkdùh' wms ix>drdufha
bÈßmsg Yd,dj fj; wdfjuq' wdhqO wxYfha wdkkao tys§ wmg
uqK.eisK' uu isá ;;a;ajh wkqj fl,skau we;s ;;a;ajh .ek
wdkkaog fpdaokd lf<ñ' Tyq ueisú,s iajrEmfhka"
zzTõ''' yeufoagu wms ;ud jerÈldrfhda''' ljqre lrkfoag;a
wms'''ZZ
flfia jqjo wm w;r we;s jQ fonia yqjudrej Tyqg fyda ug
lsisu Wmldrhla fkdlrk kslïu flaka;sh wjqiaid .ekSula
muKlau úh' ta w;r fï isÿùug wdkkaog l< yels fohla
ke;s nj tys isá wh meyeÈ,s lrk ,È' Bg Tyqg fl,skau
fpdaokd lsÍu jerÈ úh yelsh' kuq;a ta ;snQ ;;a;ajhhs'
uu ±kg lema iú fkdl< fndaïn we;af;a fldys±hs tys
isá whf.ka wid ±k.;af;ñ' úYajúoHd, isiqjl= ud iuÕ
meñKqK w;r wms gelaishlska r;a;kmsáfha f.orlg f.dia
tu fndaïn fmÜá ;=k /f.k uyr.u we/õj, mdf¾ äfmdaj
wi, ;snQ l¨ rxð;af.a ksjig f.k .sfhuq' tajd tys oud kej;
meñfKk úg l¿jr jefgñka ;sìK' fndaïn ndrj isá Wmd,s
rd;%s ÿïßfhka hdmkhg hd hq;=j we;' ±ka l< yels lsisjla
ke;' miq Èk mdkaor fldaÉÑfhka fndaïn f.k hdmkhg

137
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

hEug isÿj we;' rd;%sfha fndaïnj,g lema iú l< hq;=h' Wmd,s


iuÕ hdmkhg rd;%S ÿïßfhka hdug meñK isá msßi w;ßka
fndaïn iE§u .ek okakd isiqjkaf.ka fldgila uu k;r lr
.;af;ñ' úoHd,xldr úYajúoHd,fha YsIH kdhlhd jQ úu,a
jika;" ueo.u" wfYdal fld;,dj," uokdhl fï w;r jQy'
ud iuÕ ;j;a oy fokl= k;r úh'
uu Tjqka gelaisj, kxjdf.k uyr.u ksjig f.k
.sfhñ' tys isá ;reKshka fofokl=f.ao iyh we;sj fndaïnj,g
lema iú lsÍu werUqKs' Tjqkag jev mejrE uu ueo.u;a iuÕ
gelaishl keÕS msgfldgqjg f.dia fÊïia fndkaâ j¾.fha nE.a
11la ñ,§ .;af;ñ' miqÈk WoEik fldaÉÑfhka hdmkh n,d
hdug álÜ m;a o ñ,§ .;a wms kej; uyr.ug meñKsfhuq'
±ka ish,a, isÿjkafka msh;s,l;a Whkaf.dv;a ug lsõ
whqßka fkdfõ' ug ;snqfKa hdmkhg f.dia myr§fï § Tjqka
iuÕ tlaj isg úfÊùr ksoyia lr .;a;dg miq úfÊùrg
wdrlaIdj foñka wkqrdOmqrh olajd ú;a bka miq fld<U
ke;fyd;a fld<U" W;=r Èia;s%lalhg kej; hduhs' uxcq"
Wmd,s" ;s,lisß" ;siai .dñKS wd§ka ish¨ igka iy fufyhùï
lrkq we;' uxcq" ;s,lisß" ;siai .dñKS iy Wmd,s i;shlg
jvd hdmkfha .; lr ish¨ ie,eiauj,a ilia lrf.k we;'
we;af;kau Tjqka y;r fokdu ug;a m%:u hdmkhg f.dia
liagï mshodi" ndialr fukau kdúl yuqodfõ ;s,lr;ak
wd§ka uqK.eiS fjku ie,iqulao lr ;snqKs'
kuq;a ±ka Wmd,sf.a j.lSu uf.a lrmsg megù yudrh' ;j
bÈßhg l=ula fõo@ kuq;a ±ka jeä foaj,a is;Sug wjia:djla
fkdfõ' l<hq;= ldßh lsÍu" tk whqßka thg uQK§u wereKq
úg l< yels fohla ke;=jd muKla fkdj l< hq;= fohhs' th
uf.a j.lSu fkdfõ lshd weÕ fírd .ekSug fuh wjia:dj
fkdfõ' fyg oyia .Kkla ;reKhka ;u Ôú;h fkd;ld
igklg niS'
uyr.u ksjfia isg miqÈk mdkaor jk;=re wms fndaïnj,g
lema iú lf<uq' tu kQ,a lmd .sks l+re ne| lema iú l<
hq;= úh' kshu úÈyg kï tajdg iod ksu l< lema ;sìh
hq;=h' kuq;a ta jk úg tajd fkd;snQ fyhska fufia w¨;au
l%uhlg wms tu lema idod .;af;uq' mdkaor y;r jk úg wm

138
nlauy l÷¿

iEfyk m%udKhla lema idodf.k ;snqKs' fndaïn 20-25;a w;r


m%udKhla tl nE.hlg weiqrefjuq' nE.a tfld<fya fndaïn
250la muK úh'
mdkaor fldaÉÑhg hdug gelaisj, keÕ=K wms nE.a
f.khdfï§ tajd nr ke;s ieye,a¨ tajd f,i f.khdug
W;aidy ±refjuq' ta lsisjl=g ielhla my< fkdjk whqßka
f.khdughs' wmyiqjlska f;drj fldaÉÑhg keÕ.;a wms
úfkdao .ukla hk isiqka msßila f,i rÕ ±laùuq' wm ish¨
fokdu fyd¢ka ye| me<| isá w;r iskaÿ lshñka iskdfiñka
.uka lf<uq' wkqrdOmqrfha§ iy uyj§ ÿïßhg keÕ=K
fmd,Sish úuiqï weiska jgmsg n,ñka fidaÈis l< kuq;a Tjqkg
wm .ek iel is;la my, fkdùh' wfm%a,a 5 jeks Èk iji 2g
muK wms hdmkhg <Õd ùuq'
uu lKavdhu iuÕ kd. úydrhg .sfhñ' ùrisxy mshfiak
iy O¾uisß úiska ta jk úg;a fjka lrf.k ;snQ ldurj,g
we;=¨ jQ wms wmf.a ld¾hfhka fldgila ksu lr ;snqfKuq'
B<Õg ud l< hq;= jev rdYshls' fndaïn f.k tafï j.lSu
±rE Wmd,sj uq,skau fidhd.; hq;=h' hdmkhg myr §fï j.lSu
±rE uxcq" ;s,lisß iy .dñKs fidhd.; hq;=h' wksla w;ska
fndaïnj,g lema iúlr wjika l< hq;=h' gelaishlg keÕ=K
uu ;j;a whl= iuÕ liagï mshodif.a ld¾hd,hg .sfhñ'
Tyqf.a ks, ksjig" wm f.k .sh fndaïnj,ska fldgila iy
tajdg lema iú lsÍug fldgila tjk f,i Tyq mejiSh' ;s,lisß
iy ;siai .dñKS uqK.eiSug mqia;ld,h wi, we;s u,a Whkg
hk f,io Tyq ug mejiSh' kd. úydrhg .sh uu tys ldurj,
;snQ fndaïnj,ska fldgila jev ksujk f,ig o" fldgila
/f.k mshodif.a ksjig hk f,ig o fidhqrka fhojQfhñ'
u,a Whkg .sh ug ;s,lisß,d uqK .eiqKs' Tyq ug w¨;a
wdrxÑhla o f.k ÿks' je,a,jdh fmd,Sishg Wfoa mdkaor myr
§ we;s nj;a Èjhsfka Èia;%slal mylg we¢ß kS;sh oud we;s
nj;a Tyq mejiSh' kuq;a fhdod.;a mßÈ lghq;= l< hq;=h hk
;SrKfha wms isáfhuq' niaj,ska fld<U isg meñKSug kshñ;j
isá wh ;du;a meñK ke;s njo Tjqka ug mejiSh' yekaoEfõ
8-9;a w;r liagï mshodif.a ksjfia§ uqK .eiSug fhdod.;a wms

139
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

fjkajqfKuq' uu kej; kd. úydrh fj; .sfhñ' wm ldurj,


fndaïn yoñka isák úg kd. úydrhg yuqodfjka meñKqKs'
wmf.a ldur mqrd fndaïn úisr ;snqKs' l< yels fohla
ke;' fndaïnj,g Wäka meÿre t,d.;a wms meÿre u; È. we§
isáfhuq' ldurfhka ldurhg wd yuqodj ysia ldur ;=< meÿre
u; ìu È.dù isák wm .ek iel my< fkdl<y' neßùulska
j;a wm je;sr isák fndaïnhl lema tlla jer§ fyda m;a;=
jQjd kï ;j;a fndaïn .Kkla msmsÍu;a iuÕ wfma wjidkh o
th ùug ;sìKs' kuq;a yuqodj meñK ;snqfKa ielhlg fkdj
yÈis ;;a;ajh ksid idudkH ks, ixpdrhlgh' m%Yakhla we;s
fkdúKs'
yji isßmd, wfí.=Kj¾Ok iy kkaok udrisxy ú;a
kd. úydrfha§ udj uqK.eiqKy' Tjqka fld<U isg niaj,ska
meñKs whhs' Tjqka iuÕ meñKs wfkla wh hdmkh isxy, uyd
úoHd,fhys isák nj ±kaùh' ieïika isßmd, o ta iuÕ isák
nj lshejqKs' msh;s,lf.a uef,aßhdj W;aikak ùu ksid Tyq
fkdmeñKs nj o Tjqka ug mejiSh' ±kg fh§ we;s ;;a;ajh
.ek álla l;d l< Tjqyq rd;%S 8-9;a w;r liagï mshodif.a
f.or§ uqK .efik wruqKska fjkaj .shy' wmg ±kqï § we;s
whqßka uxcq;a" ;s,lisß;a" Wmd,s iy ;siai .dñKs;a ;=jlal=
wdÈh /f.k tys tkq we;s nj o uu Tjqkg ±kqï ÿksñ'
uu bka miqj fl,skau liagï mshodi uqK .eiSug .sfhñ'
Tyqf.a ksjfia fndaïn yok wh tajd fyd¢ka lrñka isáhy'
uu mshodi;a iuÕ fmd,Sish iy fldgqj wjg;a" k.rfha;a
weúoafoñ' ta jk úg w÷r y;r w;ska my;a fjñka ;sìK'
hdmkh fldgqj bÈßmi úYd, msáfhys mdial= ixo¾Ykhlg
ñksiaiq /iafjñka isáhy' th tl w;lska ielhlska f;drj
wmg ksoyfia tyd fuyd hdug myiqjla o we;s lf<ah'
rd;%S 8g muK wms liagï mshodif.a ksjig .sfhuq'
isßmd, whshd" udrisxy yd ieïika isßmd, o tys meñKshy'
kuq;a wmf.a mqÿuhg fuka uxcq" ;s,lisß" Wmd,s fyda ;siai
tys fkdisáhy' fldhs fudfyd;l fyda Tjqka tkq we;ehs hk
n,dfmdfrd;a;= fmr±ß lrf.k wms fndaïn fnod .;af;uq'
<Õ ;snQ fndaïnj,ska Nd.hla Tjqkg ÿka w;r ? 11'30g tljr

140
nlauy l÷¿

fmd,Sih s g;a" ysrf.org;a myr §ug wms wÈgka lr .;su'q uf.;a


ieïikaf.a;a udrisxyf.a;a w;a Trf,daiqj, fj,dj yßhgu
tl fudfyd;lg ;nd .;af;uq' udrisxy" ieïika yd isßmd,
whshdf.a kdhl;ajfhka fmd,Sishg myr§ug;a" uxcqf.a iy
;s,lisßf.a kdhl;ajfhka ud we;=¨ ysrf.org myr §ug;a
;SrKh lf<uq' kuq;a rd;%S 10'30 jk úg;a uxcq fyda wka wh
fkdmeñKshy' wm iuÕ kd. úydrfha iy liagï mshodif.a
ksjfia isá yeugu rd;%S 11g fldgqj wi, fldaú, wdikakfha§
uqK.efik f,i Wmfoia ÿkafkñ'
wm fldgqj wi,g tk úg;a mdial= ixo¾Ykh meje;afjñka
;sìK' jáka msáka tld fokakd ú;a fldaú, wi, wm isá ;ekg
tlajkakg jQy' úu,a" jika;" ueo.u" chka;" wurfiak"
,hk,a fkdfyd;a .gd wd§ka isá ksid wka isiqjkag tys tau
myiq úh' Tjqyq tlsfkld y÷k;s' Tjqkaf.ka b;d ál fokl=
yereKq úg wka wh ud ljqo lshdj;a fkdoks;s' thg fya;=j
fï ish,a,kau YsIH wxYfha wh ùuhs' mshqufiak lkakka.r"
O¾ufiak f*dkafiald iy ùrisxy o tys jQy'
tys /iajQ isijq ka Tjqkf
a .a kdhlhska .ek úuikakg jQy'
zzuxcq uy;a;hd flda'''@ ;s,lisß flda'''@ZZ
Tjqka tk ,l=Kla fyda fkdue;' ug ;snQ m%Yakh Tjqka
f.k tkjd hehs mejiQ ;=jlal= flda hkakhs' wm w; we;af;a
ÖkÉpÜáj,ska ie¥ fndaïn álla muKs'
ug lshd ;snQ úÈhg wkqrdOmqrfhka ;j;a 250la tkq we;'
m,d,s l|jqf¾ isák yuqodfõ wfma whf.a iyh fukau kdúl
yuqodfõ wm fidhqrkaf.a iyh o ,efnkq we;' rd;%S 11 miqjQ miq
mdial= ixo¾Ykh wjika úh' kuq;a lKavdhï .eiqK ñksiaiq
;ek ;ek ieß ierEy'
uxcq" ;s,lisß fyda Wmd,s tk ,l=Kla fyda ke;' Tjqka
.ek n,dfmdfrd;a;= flfuka ud flfrka .s,sfykakg úh'
fld<U isg u isÿùï isÿfjñka wd wdldrh foi n,k úg
fuh .ek mqÿu úh hq;= ke;' kuq;a ysrf.org myr§ug hk
wh w; ;=jlal=jla ;nd msiaf;da,hlaj;a ke;'
;j;a we;a f ;a úkdä 10l muK ld,hls ' ud jydu
;SrKhlg wd hq;=h' úkdä oyhlska udrisxy" ieïika we;=¨

141
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

msßi fmd,sishg myr fokq we;' ug mjid ;snqfKa ysrf.org


myr§u i|yd 200la tk njh' ±ka fuys isákafka 30la ke;akï
35l lKavdhuls' wfkla úYd,u m%Yk a h ;s,lisß f.akjdh lshQ
lUhla" fmdrjla iy hlv bkakla ;nd ;s,lisß;a ke;sùuhs'
zzifydaorjreks" Tn,dg o fyd¢ka fmfkk whqßka wm
lKavdhfï kdhl;ajh Ndr fidhqrka fuys meñK fkdue;'
wo rd;%S 11'38g ,xldj mqrdu wmf.a fidhqre fidhqßhka fmd,Sis
iy yuqodj,g myr fokq w;' ;j jeäfõ,d fkdf.diau wmf.a
wfkla fidhqrka lKavdhu fmd,Sishg myr foaú" wmg we;af;a
b;d úYd, j.lSula' ta wfma kdhlhd ksoyia lr .ekSuhs' wfma
kdhlfhda weú;a ke;s jqK;a ;shk ;;a;ajh wkqj wms ysrf.
org myr Èh hq;= nj uf.a yeÕSuhs' ta jqK;a úfYaIfhkau
Th ifydaorjrekaf.a kdhlfhda ke;sj myr fokjo keoao
hkak Th ifydaorjre ;SrKh lrkak ´kE' uf.a fm!oa.,sl
yeÕSu wm myr Èh hq;= njhs' fï ifydaorjrekaf. ;SrKhg
uu tlÕ fjkjd'''ZZ
yeu flkl=f.au u;h jQfha flfia fyda myr § kdhlhd
fírd.ekSu l< hq;= njhs' wm f.kú;a ;snQ fndaïn uu isá
wh w;r fnod ÿkafkñ' chka;" úu,a" jika;" ,hk,a iy
;j;a whl= m%Odk fodr wdrlaId lsÍug fh¥ wms Tjqkg fndaïn
jeä m%udKhla § fldgqj jfgka f.dia l,mqj me;af;ka ú;a
mqxÑ fodfrka we;=¨ ù fmd,sia uqrfmd,g lvd je§ug ;SrKh
lf<uq' chka;" ,hk,a" úu,a wd§ka uq,skau m%Odk fodr wi,g
f.dia ieÕj .;ay'
ud iuÕ .sh lKavdhug fldgqj jgd f.dia l,mqj wi,ska
we;s fodrgqj <Õg tkakg ud is;=jdg jvd úkdä 3la muK
wm mud úh' wm t;ekg <Õdjk úgu fmd,Sishg myr fok
lKavdhu fmd,Sishg myr §u weröh' fmd,Sish msysgd ;snqfKa
fldgqfjka óg¾ 500la muK ÿßks' t<sfha fjä y~ iy fndaïn
y~ weiQ fldgqfõ ysrf.h uqr lrñka isá fmd,sia ks,OdÍyq
m%Odk fodr fj;g meñKqKy' wm mqxÑ fodfrka we;=¨ jk
úg fldgqj jgd ;kd ;snQ Èh w., <Õ§ wm fof.d,a,kaj
uqK.eiqKs' md,u Wv isg Tjqka wmg fjä ;enQ w;r wm úis
l< fndaïn Èh w.,g jeà msmsfrk úg úisÍ .sh Èh oyrd ÿgq

142
nlauy l÷¿

fmd,sia Ngfhda yeÍ wdmiq ÿjkakg jQy' fmd,sia fjä ;eîu


ksid ud iuÕ .sh wh o oi;g úisreKs'
uu;a mshqufiak iy ueo.u we;=¨ lKavdhula fmd,sia
ks,OdÍka miqmi t,jdf.k fldgqj ;=<g .sfhuq' wm b|ysg
fndaïn .eiQ w;r fmd,sia Ngfhda fjä ;nñka meiq neiaiy'
jeä fõ,d fkdf.diau rhs*,a lr;nd .;a fmd,sia Ngfhda
msßila msáh yryd ÿj f.dia fldysfoda ieÕj .;ay' ud y~kÕd
lsjQ m%ldYh tfia Tjqka ieÕj .ekSug fya;= jkakg we;'
zzwms wdfõ úfÊùr ifydaorhdj ksoyia lrf.k hkak'
wms t<sfha fmd,Sishg .y,d bjrhs' wo ,xldfõ n,h wfma
w;g .kakjd' fjä ;eîu k;r lr,d wmg hg;a fjh,a,d'
neßfj,dj;a wfma tlaflfkl=g fjä jeÿfKd;a WU,d Tlafldu
urkjd'''' fmakjd fkao WU,df.a Woõjg tkak flfkla keye'''
fjä ;eì,a, k;r lr,d wmsg hg;a fjh,a,d'''ZZ
fufia fo;=ka j;djla u uu y~ kÕd lSfjñ' tfy fufy
w÷f¾ ÿj .sh Tjqka fjä ;eîu k;r lr ieÕjqKs' bka miq"
miqÈk jk ;=re Tjqka tlo fjä,a,laj;a ;nkq fkd,eîh'
wmg ßis fia tyd fuyd hd yels úh'
fmd,sia uqrfmdf,a Tjqkaf.a fldaÜ f;dmams oud mek f.dia
;snqKo wdhqO oud f.dia fkd;snqKs' ysrf.or m%Odk fodr jid
we;' .dâ,df.a ;djld,sl ne/lal ;=<g .sh ug Tjqka tys
isákq fkdfmKsK' iuyre we|ka hg isá nj Tjqyq ug miqj
mejiQy'
ysrf.org we;=,a jkafka flfiao@ fuh wmf.a B<Õ m%Yk a h
úh' ysrf.h ;=< we;s ;;a;j a h wms fkdo;af;uq' wm is;d isáfha
we;=,; o fmd,sia lKavdhula uqrg we;s njls' wfma kdhlhskf a .a
iy ixúOdhlhskaf.a olaIlu ksid hdmkh ysrf.or isg
ksoyiaj .sh ,d,a fidauisß hdmkh olajd meñK isáh kuq;a wm
iuÕ ysrf.or myr§ug Tyqj tjd ke;' ;s,lisßg ia;=;sjka;
jkakg Tyq fmdfrdkaÿ jQ lUh" fmdrj iy hlvbkak ;nd
Tyqj;a wmg olskakg fkd,eìK' l=ula lruqo@
uf.a u;lh yß kï ueo.u w;ayod ne,Sula lrkq ,eîh'
fndaïnhla m;a;= l< Tyq th m%Odk fodr wi,g ±óh' uy
yçka mqmqrd .sh;a ,E,s fodf¾ m;=rla muKj;a .e,jqfKa ke;'
fndaïnj, Yla;sh .ek uu óg by; y÷kdf.k isáfhñ'
143
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wms uq,skau fmd,sialdrhska miqmi t,jdf.k ÿjf.k


wdfjuq' ueo.u;a" uu;a" mshqufiak;a bÈßfhkau fmd,sialdrhska
yUd .sfhuq' wm tfia .sfha .iaj,g uqjdfjñka ÿjñks' wmf.a
fidhqrka fldgila wmg jvd hdr 40la muK msgqmiska t;s'
.ilg uqjd ù isá fmd,sialdrhl= bÈßhg mek fjä ;nkakg
udk;au ueo.u ug wk;=re wÕjd lE.eiSh' ud msámiaig mekak
w;r wE;ska wd whl= úis l< fndaïnhla wm ;sfokd w;r jeà
msmqreKs' ud is;=fõ ud;a ueo.u;a" mshqufiak;a l=vqfõ lshdhs'
kuq;a ueo.uf.a ll=,l iSÍula yereK úg wm lsisjl=g lsis;a
isÿ fkdùh' ta fndaïn we;a;gu Yla;su;a tajd jQjd kï wm
;sfokdu wo Ôj;=ka w;r ke;'
fodr lvd.; fkdyels ;ek wmg l< yels ;j;a fohla
fkdùh' mshqufiak .ia,nq .ila Èf.a nv.d ne/lalfha jy,g
f.dvúh' Tyq wkq.ukh l< wmf.ka fndfyda fofkla ta
whqßka jy,hg nv.d jy,h Èf.a f.dia fldgq mjqr u;g
keÕ .;ay' fldgq mjqr yryd mqxÑ ;dmamhla ne| ùÿre lgq oud
;sìK' kuq;a lsis wmyiqjlska f;drj wms ta ùÿre lgq ;dmamh
;rKh lf<uq'
;dmamh Èf.a ysrf.h we;s fmfoig .sh wm î1 iy î2
ldur we;s fmfoig ú;a úfÊùr ifydaorhdf.a ku lshñka
uy yçka l;d lf<uq' wmf.a y~g wE; ysr l+vqj, isá
ysrlrefjda fodrj,aj,g .iñka y~ keÕ+y' .dâ,d l¿jf¾
tfy fufy ÿjkq fmksK' úfÊùrf.ka muKla lsisu ms<s;=rla
wmg fkd,eìK'
;;a;ajh wmg wjdisodhlh' ud iuÕ isá wka wh;a iuÕ
fldgq mjqr Èf.a fldgqj bÈßmig meñKsfhñ' fldgqmjqr uq÷fka
isg neÆ úg t<so,ajd fldgqj foig fhduq lr ;sìK' ish .Kkl
fin, uq¿ wm jg lrñka isák nj fmfkkakg úh'
fmd,Sishg myr ÿka wh .ek fydavqjdjla ke;' fmd,Sishg
myr§u úkdä .Kkla we;=,; wid¾:l ù we;' yuqodj;a
fmd,Sish;a bÈßhg tkúg chka;" .gd" úu,a" jika; wd§ka
fndaïn oud .i;s' fiaj kQ, m;a;= fjñka fndaïnh Tjqka foig
tkq fmfkk úg fin¨ mek ÿj;s' fndaïnh mqmqrd .sh miq
kej; t;s' Tjqyq tl È.g u fjä ;n;s'
fldgq mjqf¾ uq÷fka isák wms yeu w;lskau tk wh
.ek my< isák whg ±kqï ÿkafkuq' Tjqyq fndaïn úis lrñka
144
nlauy l÷¿

bÈßhg tk wh j<laj;s' wmg lsÍug lsis;a ke;' wm <Õ


;=jlal= ;snqfKa kï wmg fyd| b,lalhka ;sfí' fï w;r
fmd,Sish foiska l,mqj whsk Èf.a fõ.fhka we§ wd ßhla wm
isá fldgq mjqrg l,mqj me;af;ka k;r lr wm wu;kakg
úh' Tjqka uf.a ku lshd ud weu;+ fyhska mjqr Èf.a Tjqka
isá me;a;g .sh uu my< isá Tjqka iuÕ l;d lf<ñ' Tjqka
fmd,Sishg myr ÿka lKavdhfï mKsúvlrejkah' Tjqkg
fndaïn iy wdhqO wjYH nj mejiSh' tys isáfha isßfiak w,aúia
iy weÜ,ia nKavdrh'
uu fldgq mjqr u; isg Tjqkag wm isák ;;a;ajh meyeÈ,s
lf<ñ' wm w; we;af;a b;d iSñ; fndaïn .Kkla fyhska
wmg wm i;= fndaïn Èh fkdyels nj;a" fldgqj ±kg wm i;=
fyhska ;j meh .Kkla wm w,a,d isàug ;e;a ork nj;a
yels blaukska wmg fndaïn yd ;=jlal= msáka wjYH nj;a" uu
Tjqkg meyeÈ,s lf<ñ' ;;a;ajh f;areï .;a Tjqyq r:h wdmiq
yrjd fmd,Sish foig Odjkh lrkakg jQy' fmd,Sish <Õ Ôma"
g%la .Kkdjla mdrj, wm isák foig uqyqK,d ;sfí' Tjqka
foig tk r:h fj;g wú wfudardf.k wd yuqodj iy fmd,Sih s
k;r lrk f,i isxy,fhka" bx.%Sisfhka fukau fouf<ka o
wK fokq ,eîh'
r:fha fõ.h jeä úh' khl= fuka mdr mqrd we§ .sh
r:h tljru r:jdykj,ska ysr lr ;snQ jg rjqfï fldkal%SÜ
neïug Wäka oud Ôma ßh follg w;ßka ßx.jkq ,eîh' ta
isÿùu fld;rï fõ.fhka isÿùo h;a yuqod iy fmd,sia Nghska
fome;a;g mek Èú .,jd .;a;d úkd Tjqkg fjä ;eîu mjd
wu;l úh' fõ.fhka we§ .sh r:h l,mqj whsfka mdr Èf.a
wmg fkdfmkS .sfhah' Ñ;%mghl ;%dickl isoaêhla n÷ th
ug woyd .ekSug neß ;rïh'
wm ±ka l< hq;=j we;af;a kdúl yuqodfjka tkjdh lsjQ
fldgi tk;=re fldgqj w,a,df.k isàu nj uf.a jegySu úh'
wmg ±kg l< yels jev folls' tlla kï fyñysg l,mqj whsk
Èf.a uÕyer bj;aj hduhs' wfkl flfia fyda wm fidhqrka
tk;=re kdúl yuqod iy wkqrdOmqrfhka tkjd hehs mejiQ
250 tk;=re fldgqj w,a,df.k isàug W;aidy lsÍuhs' wmf.a

145
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

wiydh kdhlhd" mlaIfha ks¾ud;Djrhd ysrf.orh' wm .sfhd;a


we;súh yels ;;a;ajh l=ulao@ tfia kï wm flfia fyda Tyqf.a
wdrlaIdj ;ld fuys isáh hq;=h hkak uf.a ;SrKh úh'
l%ufhka fldgqjg wE;ska yuqod j<,a,la f.dv keÕ=Ks'
wm foig fjä ;eîu ksula ke;sj flÍf.k .sfhah' Ômaj,"
g%laj, ,hsÜ muKla fkdj z*a,EIa ,hsÜZ mjd ±ka jfÜg
iúlr wm fj;g t,a,lr we;' n,fldgqfõ ;dmamh ilia
ù ;snqfKa msáka fjä ;eîïj,ska wdrlaId fjñka bj; ne,sh
yels whqßks'
mdkaor my< isá whg fndaïn §ug hk úg wm w;ßka
tll=g fjä jeÈK' Tyq fld<U úYajúoHd,fha YsIHhl= jQ
l=reKE., iqukr;akhs' fjä jeÿK Tyqf.a nvje,a we§ .sfhah'
,hk,a fndaïn nE.h /f.k ;dmamh whsk Èf.a ÿj .sh
w;r uu;a ;j;a whl=;a wdmiq ÿjf.dia ;dmamhg f.dv jqfKuq'
kej;;a wm ;dmamh uq÷fka isg fndaïn .eish hq;= fõ,dj"
fldhs me;a;go wdÈh idlÉPd lrñka msáka tk yuqod .eïu
k;r lf<uq'
chka;" úu,a" jika;" ,hk,a" mrdl%u wd§ka my< isg
fndaïn .ikq ,eîh' ta w;r ;j;a wh úh' fufia ;j;a mehla"
meh tl yudrla .; jkakg we;' chka; iy ,hk,a fndaïn
bjr nj ±kaùh' ,hk,a wm isá foig taug ÿjf.k tk úg
Tyqg È.gu ueIska ;=jlal=j,ska fjä ;nkq ,enQj;a mqÿuhlg
fuka tlo fjä WKavhlaj;a Tyqg je§ fkd;snqKs'
chka; ;du;a ;u uqrfmdf,ah' Tyq wjidk fndaïnh
oud .eiSh' th wE;g úis ù .sh;a fiajdkQ, ksúK' Tyq wm
isá foig taug ÿjkakg úh' fï w;r wfkla me;af;ka <Õd
jQ yuqod fldgila ñá ;dmamh Èf.a ÿjk Tyqg fjä ;eîh'
uu Tyq ÿjk foi n,d isáfhñ' fjä myrla lE Tyq zzwdya'''
wïfudaZZ lSh'
ñá ;dmamfhka my<g Tyq weo jefgkq n,d isá uf.a yo
fydaia .d m;a;= úh' Tyq bka miq yaï y~la fyda fkdkeÕSh' ud
is;=fõ Tyq ueÍ jegqKdh lshdh' ±ka ;;a;ajh wjodkïh' mqxÑ
;dmamh wi, uqr l< fldgig fjä je§ wjidkh' ke;skï
Tjqka w; ;j;a fjä fndaïn ke;' mdkaor 5g muK Ôma ßhla
y;r w;g fjä ;nñka fõ.fhka we§ ú;a fldgqjg we;=¨

146
nlauy l÷¿

úh' wms fldgq mjqr u; ysrù isáfhuq' mekhdug ud¾.hla


±ka wmg ke;' mek hd hq;=h hk is;sú,s wm w;rg wdj;a ±ka
thg m%udo jeäh'
wms l%ul%ufhka fldgq mjqr Èf.a ysrf.or we;s fmfoig
.sfhuq' ud iuÕ isá lKavdhu myf<djla fyda oyihla jkakg
we;' ueo.u" mshqufiak" fcda;smd," rxð;a" pkaøfialr" nndksia"
.=Kmd," uokdhl" ,hk,a wd§yq ta w;r jQy'
ld,h f.ù hhs' my<ska wefik fjäy~ wmg wfma
brKu .ek mKsjqvh lshd mdhs' b|ysg wm fidhqrl= lrk
lE.eiSula o fjä y~la o wefia' th wm ;=< urKfha fodaxldrh
we;slrjhs' wms uq,skau ysrf.or l=iaish iy .nvd ldurj,
jy,h u; je;sr isáfhuq' kuq;a wm ;=< we;s fkdikaiqka
nj wmg jeäfj,d tfia isàug bv fkdfohs' my< ueIska
;=jlal=jl fjä y~ wmg lshdmdk mKsjqvh wm ;=< uy;a
wiykhla we;s lrkq ,nhs'
fuh wmf.a Ôú;fha wjidk Èkho@ urKh wmg fu;rï
<xjQ Èkhla wm lsif s jla óg fmr w;a±l fkd;snKq 's b;d ,dnd,
;reK úfhau wmg Ôú;fhka iuq.ekSug isÿù we;' ;j;a mehla
fyda follska wms wfmkau iuq.; hq;=j we;af;uq'
lmqfgda rxpq .efiñka tl tl ;ekaj, wyfia lE.iñka
lerfl;s' ta w;rg Wl=iaika o tla ù we;' wm isák ;ekg
o by<ska lmqfgda tld fokakd lerfl;s' wm <Õ isá whf.a
udkisl ;;a;ajhka tkak tkaku jHdl+, jkakg úh' urKh
<xù we;s nj ±k .ekSu urKhg uqyqK §ug jvd wmyiqh'
yÈisfha fjä jeÿKd kï wm ñhhkq we;' ta;a urKh wmg
<xfjñka isà' th bjish fkdyelsh'
wmg tlg .=,s ù tl fmdÈhg ñh hdug we;akï fhfyls'
th jqjo ishqï iekiSuls' ñka fmr uf.a Ôú;fha lsisu
Èkl uu fï yeÕSïj,g" fï ;;a;ajhkag uqyqK § fkd;snqKs'
wka fidhqrkaf.a ;;a;ajh o th u úh' wm wirK ù isá
m%udKh lshd ksu l< fkdyel' wm i;=j wdhqO ;snqfKa kï
igka jeo ñh hd yelsh' kuq;a ±ka wmg isÿj we;af;a kslïu
ysia oE;ska lsisjla lr lshd .ekSug yelshdjla ke;shjqka fuka
ñh hdughs'

147
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

kjh

yeuka yS,a ¥m;a ysrf.h wfmau md,khlg k;=j we;s ojfia


uf.a udkisl ;;a;ajh fld;rï jHdl+,o@ wjysrhlska f;drj
wmg wmf.au jev lrf.k hdug bv ,nd.;a wm wo m;aù
we;s ;;a;ajh'''@
±kg nkaOkd.dr ks,OdÍka msg;ska flkl= f.k wd úg
m%Odk fodßka we;=,g oukq ,nhs' hul= wikSm jQ úg fyda
zúisÜZ j,g f.khdug isÿjQ úg fodr yer ta ta wh t<shg
.kq ,nhs' tfia t<shg .kakg isák whf.a kï fodr <Õ isg
lshjhs' wmg wdydr Èkm;d hdmkh nkaOkd.drfhka f.k tkq
,nhs' rd;%S wdydrh iuÕu Wfoa wdydrhg mdka iy iïfnda,
f.k t;s'
hdmkhg f.k hk wh î1 iy î2 ldurj, ;u zúisÜZ
wjidk jk;=re .;lrkq ,n;s' î2 ys isá úfÊùr iuÕ
ksrka;r iïnkaOh" yeuka yS,a iudcjd§kag ta ksid fkdlvjd
lrf.k hd yelsh' Èkm;d úfÊùrf.a Wmfoia yeuka yS,a
¥m;g ,efí'
ysrf.h ;=< wmg lrkakg fohla ke;' tys fmd;am;a
fkdue;' tyd fuyd weú§ug we;af;a mqxÑ ñÿ,ls' ld,h .;
lsÍug wmg l%u idod .; hq;= úh' yeuka yS,a ¥m; ysr f.hlaj
;sìh§" ud thska woyia lrkafka th ziudcjd§ rdcHhlaZ
148
nlauy l÷¿

f,i cúfm kï lrkakg m%:u wms tlaj isxÿ lSfjuq' isxÿ


,sõfjuq' kdgH yod rÕ ±laùuq' uuo tajdfha fldgialrejl= ùñ'
kuq;a ±ka wmg tajdg iyNd.s úh fkdyel' zfødaySkagZ tajdg
whs;shla ke;'
wfk;a w;ska kdgHh jeks foaj,a .ek ±ka ta ;=< Wkkaÿjla
fkdue;' ta fjkqjg oji mqrdu foaYmd,k mka;s mj;ajkq ,nhs'
ysrf.or jqjo mej;s wjHdc nj wNsnjd ujd.;a jHdc ne?reï
njla" uyd j.lSïj,ska ysi msrjqK njla" fndfyda fokl= ;=<
olskakg ;snqKs' úys¨ ;y¨ lsÍï iskdiSu Tjqka i;= fkdùh'
ke;skï Tjqka ;=<ska .s,syS hkakg úh' iuyr kHdfhka nr
jQ wh .uka lf<a o b;d nrg wä ;nñka uy;a ne?reï njla
wdrEV lrf.kh' we;af;kau ±ka fuh ;=< rÕmdk kdgHh
b;d úYd, tlls' tys pß; úúOh' kuq;a fuu pß; fudllafoda
ñßÕ=jla ujd mEug fjr ork nj wmg fmkqKs' kdgHh b;d
fyd¢ka rÕ olajk wh by< uKav,j,g m;afj;s' fyd¢ka
lgmdvï l< yels wh ;u fldgia fyd¢ka rÕmd;s' mka;s 5
mqkreÉpdrKh lr f.k h;s' fN!;sljdoh" udlaiajdoh jeks
mka;s Tjqkaf.a ys;¨ wkqj ú.%y lrf.k ;snqKs' udlaiajd§
úNd. mj;ajñka fyd|u udlaiajdÈhd f;darñka mj;ajk ;r.
;snqKs' fïjd tÈfkod Ôú;h njg m;aúh'
ud" fï lshk foh úys¨ f,i fyda idmrdë wmydihka
f,i fkd.kak' kuq;a jgyd.; hq;= jeo.;au foh tod cúfm
idudðlhka fï udkisl fudaykfhka u;aù isáhd muKla
fkdj bka bj;aj isá wmg ksrka;rj urKfha ìh o <Õd l<
njhs' fuu iudcjd§ rdcHfha W;a;Í;r n,h ysñ jQfha cúfm
fj;ghs' tys ud ±k isá foaYmd,k n, uKav,j,g wu;rj
uOHu lñgq wdÈh o úh'
yÈisfhau W;a;Í;r uKav,h w¨;a wd{djla ksl; = a lrk
,È' f.j,aj,ska ne,Sug tk wh f.ak foaj,a iudcjd§ rdcHfha
.nvdjg ndrÈh hq;= njhs' ta wkqj tajd iudcjd§ l%uhg fnod
fokq ,eìK' kuq;a we;af;kau tajd l%h
s d;aul jQ wdldrh ms<ns |j
ienE ;;= uu fkdoksñ' flfia jqj;a fødayk S a jk wmj ne,Sug
tk wh f.fkk foaj,a o wms Tjqkg NdrÈh hq;= jQfhuq'
Tjqkaf.a lD;S%u fn§u weröug m%:u jqjo tys lsisfjla
lsis Èkl ;ukg ,enqKq fohla ;ksju nqla;s úkafoa ke;'
149
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

,enqK fohla yels whqßka fnod yodf.k lE w;r f.j,aj,ska


ne,Sug fkdtk whg yefudau ;udg ,enqKq zúisÜZ tflka f.k
wd foaj,ska fldgila ,nd ÿkay' kuq;a ±ka th kS;shls' fuu
kS;sh ±uQ Èk isg uu zúisÜZ tl ,enqK flkd ug fl,skau
ÿka fohla yereK úg ysrf.oßka ug fok lEuj,ska muKla
Ôj;aùu uf.a isß; lr .;af;ñ' ta ;rugu ug Tjqkaf.a fuu
zkdv.ï iudcjdohZ wm%ikak ù ;snqKs'
we;=,; isá foaYmd,kh fkdlrk whg lrk wvkaf;aÜgï
tkak tkaku jeä úh' Tjqkaj tl tl fI,aj,g udre lr
yßkq ,eîh' is./Ü îu jrols' ÿï ìõ whl=g myr fokq ,eîh'
yÈisfhau Èkl ;;a;j a h Nhxldr w;g yeßK' kej;;a zm%;h
s kaZ
iqoao lsÍulg ,Eia;s úh' tll= nkaOkd.dr ks,OdÍkag fla,ï
lSjdh hk wdikak fpdaokdj u; jevh werôK' myr§ï
oreKq úh' fI,a ;=< myr§u msgg wefikjd ñi fkdfmfka'
myr lEfjl= f,a fmrdf.k m%Odk fodrgqj fj; ÿjhs'
tys t,a,S fudr fokq ,nhs' iudcjdohg muKla fkdj uq¿
m%.;sYS,S;ajhgu idm lrñka ks,OdÍkaf.a msysg m;hs' .=á lE
wh y;r mia fokl=u ÿj f.dia t,a,S fudr ÿkay'
jgmsgdfõ we;af;a Nhxldr njls' uu jer§ulskaj;a
ìïf.h ;=<g fkdhd isàug j.n,d .;af;ñ' ud fidhqrka
o ta ms<sfj, wkq.ukh l<y' .=á lE wh ks,OdÍkaf.a msysg
me;Su fuu zks¾Ok mdka;slhkagZ uy;a i;=gg fya;=jls' Tjqyq
m%S;sfhka iskdfiñka Woï wekQy'
zzfødaySkag lrkak ´fk ´l ;uhs''' ±lal fkao m%;s.dóka
rdcHfha msysg m;k yeá'''ZZ
zzb;=re álg;a fïlu flrejd kï wmsg fïl iqoao
lr.kak ;snqKd'ZZ
zzfødaySka" mdjd fokakka" uv .ik yefudagu fjkafk
´l ;uhs'ZZ
zz±lalo ÿjk yeá''' w~ w~d lkak,õ lrmq yeá'''ZZ
wm wi, lerflk fldgia wm foi n,ñka mji;s' yßhg
ykaÈj, .Kkaldrhska jyis nia fodvk f,isks' Tjqkaf.a nia
wefik ud ;=< keÕs fldamh ug lshd ksul< fkdyels ;rïh'
ug .=á lE ta wirKhska .ek ÿlla we;s úh'

150
nlauy l÷¿

rdcHhg tfrysj igka jeo" mqxÑ ¥m;l ;u foudmshka


ifydaor ifydaoßhkaf.ka fjka lr isá Tjqkg Tjqka iuÕ
tlu l%shdoduhlg iyNd.s jQ - tlu wruqK ;snQ - Tjqkaf.
au i.hskaf.ka ,efnk fï ie,lSu fld;rï kskaod iy.;o@
Tjq k a g fmd,S i s j ,s k a yuq o dj,s k a o .= á neg ,eìK' ryia
fmd,Sisfhka jo fõokd ,eìK' wka;sug ;u i.hkaf.ka o .=á
neg wmydi ,eìK' bÈka fï ;;a;ajh ;=< fï ñksiqka ;j;a
ukqIH .=Kfhka hq;= fõ kï th mqÿuhls' Tjqkag wo wka;
wirKqka f,i ysrf.or ks,OdÍkaf.a fomd <Õu jefgkakg
isÿ lr we;'
mx;s fm%auh ksid udkj ys;iqj msKsi igka jeÿK
mrd¾:fhka msÍ .sh yoj;aj,ska hq;= hehs lshd.;a wms" wfma
i.hskag ffjrfhka iy oafõYfhka msß yoj;aj,ska hq;=j mSvd
lruq' wdorh fjkqjg wms ffjrh wdfoaY lr we;af;uq' wdorh
fjkqjg wm yoj;a ffjrfhka msÍ we;' wjidk ú.%yfha§
wm;a wr uq,ska msgq ±lal mi ñ;=rkaf.au ;;a;ajhg jeà we;s
njla yefÕa'
Èjhsfka wfkl=;a ysrf.j,aj, whs;sjdislï .ek l;d
lrk" ks,OdÍkag lSlre fkdjk wh o~qjï udre f,i yeuka
yS,a nkaOkd.drhg f.k tau werôK' tfia f.k tk m%udKh
wkqj yeuka yS,a ¥mf;kao fldgia hdmkhg f.k hkq ,eîh'
fï ld,h jk úg nkaOkd.dr ks,OdÍyq wmf.a .egqu fyd¢ka
±k isáhy' .=á ld t<shg mek .sh whf.ka Tjqyq we;=,;
f;dr;=re ±k .ks;s'
o~qjï ,nd tk wh zyeuka yS,a iudcjd§ rdcHhgZ f.k
wd úg cúfm W;a;Í;r uKav,h fl,skau Tjqka iuÕ l;d
lrkq fkd,nhs' uq,ska Tjqkg ksoyfia yeisÍug bv yß;s' ryia
T;a;= fiajdj fukau" mqyqKq mÍlaIl ldv¾jre Tjqka iuÕ
l;d lr;s' Tjqyq idudkH f;dr;=re l;d lrk wdldrfhka
l;d lr;s' fo;=ka fofkla jáka f.dia wid isá;s' bka miqj
Tyq .ek fyd¢ka f;dr;=re ±k.;a miq Tyq W;a;Í;r uKav,h
bÈßmsgg muqKqjhs' tu idlÉPdj ñ;%YS,S tlla úh yel' th
r|d mj;skafka wksla mqoa.,hd ork u; wkqjh' lmáhl= kï
;efka yeáhg wefKa .id .kS'

151
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

Èkla fï whqßka fiakmqr l|jqf¾ isg ;=ka y;r fokl=


yeuka yS,aj,g f.k tkq ,eîh' ta wh w;r zmrfma ;s,laZ kï
rUqlla k m%dfoaYh
S kdhlhd o úh' w¨;ska wh wd úg Tjqka iuÕ
wi,ska ys| Tjqkaf.a l;d nyg weyqïlka ÿkafka Tjqkaf.ka
fkdfhla f;dr;=re tk neúks'
yekaoEfõ lEu .;a ;s,la ñÿf,a .,la u; jdä úh' Tyq
iuÕ zmÍlaIlfhlaZo isáfhah' ud Tjqkg tydhska fnda fldgh
u; ys| .;af;a Tjqkaf.a l;djg weyqïlka fok ßisfhks'
mÍlaIlhd f;dr;=re wjqiaid,hs' ;s,la È.la yryla ke;sj 71
wfma jev úfõpkh lrñka lshjdf.k hhs'
zzifydaorh wms mrfm lkafoka 285la tlal miqnyskak
werUqjd' ye;emau 20la hk fldg 140hs ysáfha' uÕÈ uereKd'
wyqjqKd' .ïj, ñksiaiq wmsg fjä ;sínd' wms ú,am;a;=j,g
tkfldg 16 fokhs ysáfha' jeäfofkla uereKd' tl Èkl
wr.,hla lshkafka ySkhla' ck;d mokula ke;sj ck;djf.
ka úfhdajqKq úma,ùh frduekaálajd§ka jqK wmsg w;a±lSfukau
bf.k .kak ,enqKd' yenehs wmsg tajd Ôú;j,ska jkaÈ
f.jkak jqKd'ZZ
zzwms ú,am;a;=j,g myq nyskak .shd' uQ, l|jqre jerÈhs
lsjqjd' wms tajd .ek uq,ska wjfndaOhla ,nd.;af; keye'
we;sfjk ;;a;ajh .ek yß ;lafiarejla lr.;af;a keye' wms
kslugj;a wmsg jr§ lsh,d ys;=fj keye' wms fldÉpr fudav
úÈhg o jev lr,d ;sfhkafk''' fï jerÈ yod fkd.;af;d;a"
wfma jerÈ yßhg wOHhkh lr,d ksjerÈ lr fkd.;af;d;a
wmsg wdhs;a jrÈkjd''' wms wfma jerÈ ksjerÈ lr.kak ´k'''ZZ
Tyq lE.,af,a isg l=reKE., yryd miqneiai wdldrh
je,s iys; ñÿf,a is;shula we| meyeÈ,s lrkakg úh' Tyq
Tyqf.a woyia wjxlju mejiSh' mÍlaIlhka fukau weyqïlka
fok who wmyiq j lg m;a ú Ks ' Tyq lrk úfõpkj,g
Tjqkag kslugj;a §ug ms<s;=rla ke;' Tjqyq lg werf.k n,d
isákakg jQy'
ug ;s,la .ek ÿlla we;súh' B<Õ fudfydf;a Tyqg .=á
neg jefok nj ug meyeÈ,sh' mÍlaIlhka Tyqf.ka bj;a úh'
;s,la w; fia§ug mhsmamh <Õg .sh úg uu t;kg .sfhñ' w;
fidaokakg j;=r .kak uu fyñka Tyqg wk;=re weÕùñ'
152
nlauy l÷¿

zzifydaorhd ;ek n,,d l;d lrkak' mßiaiñka'''ZZ uu


l;dj wjika lrkakg;a m%:u Tyq"
zzwehs uu yx.kafk fudlgo@'' uu lshkafka we;a;'
wms ,nmq w;a±lSï" wmsg jerÈ yod.kak kï fïjd .ek l;d
lrkak ´k'''ZZ
uu lsis;a fkdlshd bj;a jQfhñ' Tyq jeäl,a fkdf.diau
jerÈ yod.kakd nj ug meyeÈ,sh' i;s folla hkakg m%:u
fI,a tlla ;=<§ ;s,lag fyd|gu myr fokq ,eîh' bkamiq j
ksy~ jQ Tyq ;udf.a jevla n,df.k isàug mqreÿ úh'
fï jk úg cúfm jerÈ ksjerÈ lr.ekSu hkq jerÈ .ek
l;dlrk wh ksjerÈ lsÍu njg m;aj ;sìK' tfia ke;s kï
Tjqka ksy~ lrùu njg m;aj ;sìK' je/oao tfiau ;sìh§
mqoa.,hd ksy~ fjhs' ke;fyd;a ksy~ lrjhs' fndfyda fokl=
jerÈ ±lal;a l;d fkdl< w;r" l;d l< wd;au Yla;shla we;s
tld .=áneg ix.%y § mlaIfhka fkrmd oukq ,nhs' kuq;a fï
úfõpkhg bv fkd§u u" fjk;a u;j,g bv fkd§u u" u;
.egqulg bv fkd§u u cúfm ;=< l,a,s leã hdug fya;=
jkakg úh' l;d lrk whg myr § ksy~ lsÍu udlaiajd§
ms<sfj;la fkdj th *eisiaÜjd§ ms<sfj;hs' *eisiaÜjd§ka ;u
u;h yereKq úg ;j;a u;hlg bv fkdfokq ,nhs' fjk;a
u; ±rE wh urd ouhs' fjk;a u;hla ±Íu ielhg ;=vq fohs'
ta *eisiaÜjd§ l%uh fjhs'
kuq;a udlaiajd§kag tfia l< fkdyel' udlaiajdoh ;=<
m%cd;ka;%jd§ ksoyi we;' úúO u; bÈßm;a ùu ixj¾Okhg
w;HdjYH fohla f,i th i,lhs' u; .Kkdjl .eàu
w¨;au u;hla ìysùug fya;= N+; jk nj tys yrhhs' kuq;a
cúfm fukau yeuka yS,a iudcjd§ka o wkq.ukh lf<a ñka
uq,a ms<sfj;hs' úfÊùr Tjqkg ta i|yd uÕ fmkajkq ,eîh'
Tjqka jpkhg muKla u; .eàu .ek l;d l<y' kuq;a Tjqka
iuÕ .efgk ´kEu u;hlg Tjqkaf.a ms<s;=re ,enqfKa W,a
lgqj,ska iy hlv fmd¨j,sks' u; iuÕ .egqfKa W,a lgq iy
hlv fmd¨h'
fï ld,fhau ;j;a isÿùula we;súh' ta fld.a., l|jqf¾
isg o~qjï udrejla i|yd lKavdhula f.k tkq ,eîh'

153
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

mqÿuhlg fuka uf.a f,dl= whshd ir;a o ta iuÕ úh' Tjqyq


cúfm ;ohska f,i ta m%foaYfha yxjvq .eiqK wh jQy' iqmqreÿ
wdldrfhkau ziudcjd§ yuqodjZ w¨;ska wd whg wm iuÕ
l;dj ;ykï nj mejiSh' kuq;a f,dl= whshdg th jgyd.;
fkdyels úh' Tyq" ta fudlo wiñka ud iuÕ f;dr;=re l;d
lsÍug meñKsfhah' fldfykafoda wd tll= whshdg kej; ;yku
u;la lr Èks'
zzuu wjqreoaolg;a miafi u,a,sj yïn Wfka' ug u,a,s
tlal l;d lrkak neß wehs'''@ZZ
whshdf.a m%Yakh Tjqkg m%Yakhla u;= lrkq ,eîh' tlla
Tjqka ish,a,ka cúfm wh ùuhs' wfkl whshd iy u,a,s w;r
l;d lsÍu ;ykï lsÍug iqÿiq ;¾lhla ta jk úg Tjqka i;=
fkdùu úh yel'
wms f.or .ek" ifydaor ifydaoßhka" hd¿ ys;ñ;=rka"
.fï wr., isÿùï" ñ;=rkaf.a urK wd§ fkdfhla f;dr;=re
l;d lf<uq' bka miqj ud whshdg lsjqfõ ud iuÕ w;HjYH
Wjukdjl§ yer l;d lsÍu wkjYH njhs' ta wka lsisjla ksid
fyda fkdj fï uD. /, fya;=jla ke;sj whshdg myr fokq
we;ehs hk ìh ud ;=< ;snQ fyhsks' udi ;=k y;rla we;=,;
whshd ksoyia ù .sh w;r Tyq;a ud;a jpkhla l;d lf<a b;d
l,d;=rlsks' cúfm Woafhda.su;a idudðlhl= f,i yeuka yS,a
¥m;g meñKs Tyq bka msgj .sfha ta .ek wka;hg l,lsÍ nj
uf.a úYajdihhs'
ks;ru yeuka yS,a ¥m;g f.k tk whf.a m%udKh
jeäjkakg úh' fï wkqj ud ñ;=rkaf.ka jeä fokl= fï jk
úg hdmkhg f.k f.dia ;sìKs' ysrf.org myr§fï kdhlhd
f,i nkaOkd.dr ks,OdÍka ud y÷kdf.k ;sîu ug yeuka yS,a
¥fjka udre ù hdug ;snQ bvlv mud lrkq ,eîh' wm w;r isá
fndfyda fokl= ta jk úg hdmkhg f.kf.dia yudrh'
Èkla wkqrdOmqrfha isg mia fokl= f.k tkq ,eîh' ta wh
w;r l,la ú,am;a;= le,fha igka lr <Õ§ w;awvx.=jg .;a
;Uq;af;a lre iy lE.,af,a ir;a m%kdkaÿ úh' uu Bg m%:u
ir;a y÷kñ' Tyq jHdmdrh wdrïNl ld,fha isgu jev l<
wfhls' Tjqka f.kú;a tÈku hdmkhg f.k .sh wh w;rg
uu o wh;a jQfhñ' uu uf.a msgùug m%:u ir;ag mßiaiñka
l;d lrk f,ig wk;=re weÕùñ'
154
nlauy l÷¿

yeuka yS,a iudcjd§ rdcHfhka uu tod iuq .;af;ñ'


ysrf.hla ;=< l,la .;lr isá ug úfYaIfhkau lsisjl= iuÕ
l;d lsÍug ke;sj isá ug hdmkh ysr f.or yeÕ=fKa ksoyia
f,dalhla f,isks' uf.a ys;ñ;=rka yd tlaj kej; i;=áka
l;d ny lf<ñ'
tod ud ir;a m%kdkaÿg mßiaiï jk f,i lSjo Tyqg jeä
Èkla hkakg m%:u fI,a tlla ;=< § .=á neg ,enqK nj wmg
miqj wdrxÑ úh'
fï jk úg hdmkh nkaOkd.drfha isá whf.ka jeä
fofkla úfÊùr iuÕ tlÕ fkdjk ;;a;ajhlg m;aj isáhy'
fndfyda fofkla Tyqf.a l%shd l,dmh .ek l,lsÍ isáhy' fuys
isá jeäfokl= hdmkh myr §ug fyda t,smkaÜmdia myr§ug
wd wh jQy'
ud hdmkhg f.k taug m%:u isßfiak w,aúia hdmkhg
f.k tkq ,eîh' Tyq yeuka yS,aj, ;;a;ajh ms<sn| úfÊùr
iuÕ l;djg f.dia wka;sug nyskania ù we;s jQ .egqula fya;=
fldgf.k wkqrdOmqrhg udre lr yer ;sìK' tys .sh ú.i
tys cúfm uer yuqodj Tyqg fyd|g myr § we;'
Èkla uu î1 ldurj, isg ysrf.or frday, fj; f.khkq
,enqfjñ' udj /f.k .sfha wfudaka fÊ,¾ iy .dâ flkl=
úisks' nkaO.dkdr ks,OdÍkag ud fmkqfKa hdmkhg myr
§ug wd kdhlhd f,ihs' Tjqyq fndfyda úg ug zn¾á uy;a;hd
f.ähla .ykako@Z lshd úys¿jg lsh;s' ta tod ? fndfyda
fidhqrka uf.ka y~ kÕd weiQ whqre Tjqkaf.a u;lh ;=<
;snQ fyhsks' ud f.k hk úg úfÊùro frday,g f.k tñka
isáfhah' Tyq miqmi fÊ,¾ úh' ;j;a .dâ flkl= o úh'
wm lKavdhï fol ±ka uqyqKg uqyqK,d mdf¾ bÈßhg
t;s' úfÊùr wE; ;ndu wyl n,d .;af;ah' fÊ,¾,d is;=fõ
wm tlsfkld l;d lrkq we; lshdhs' kuq;a l;d lrkjd ;nd
iskdjlaj;a ke;sj úfÊùr wyl n,d .ekSu fÊ,¾,dg m%Yk a hla
úh' wfudaka uf.ka fufia weiSh'
zz;uqfi Ôúf;aj;a i,lkafka ke;=j fír.kak wdj
kdhlhd fkao ta'''@ kslï ukqiaifhla jqK;a kslka yß
yskdfjkjd fkao'''@ wfka ukao ;uqfi,f. Th jf.a kdhlfhda
o rg yokak hkafk'''@ZZ
155
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

Tyq ;j;a fudkjdfoda lshdf.k .sfhah' uu lrnd


.;af;ñ' úfÊùr ;u ls%hdl,dmh ;=<ska msßfyhs' wm w;r
we;s u; .egqu .ek wfudaka,dg fkdjegfya' Tjqka olskafka
úfÊùr flf,ys .=Khlaj;a fkdokakd ukqIHhl= f,ihs'
we;af;kau u; tlÕ;djhla fkd;snqK wm i;=rka f,i ±lau
úfÊùrf.a ÿ¾j,luls'
hdmkh nka O kd.drfha .; l< ld,h wu;r ye,
yemamSïj,ska f;drj f.ù hhs' fmr fuka fkdj ±ka wmg oj,a
ld,fha t<sfha .; l< yel' ta î1 î2 i|yd fjka lr we;s
fldgihs' wmg leu;s fõ,djl <sf|ka j;=r weo f.k kd .;
yel' fï jk úg wms fkdfhla fmd;a m;a f.kajd .;af;uq'
uu fou< ni bf.kSu weröñ'
fï ld,fhau wlalfrhsl=,ïj, ;j;a l|jqrla ;kk nj
wmg wdrxÑ úh' tla Èkla yÈisfhau wmg ;j;a mqÿuhla we;s
lrkq ,eîh' wmg udrelsÍï ,enqfKa fï whqßka yÈisfhah'
Èkla Wfoa mdkaoru .dâ,d ú;a fodrj,a yer kï ,hsi;
a j
= la
lshjd jyd iQodkï fjk f,ig wmg ±kqï fokq ,eîh' yeuka
yS,aj,ska ;djld,slj zúisÜZj,g wd wh yereKq úg wka
yefudaf.u kï tu ,ehsia;=fõ úh'
nia folla fyda ;=kla msfrkakg wms isáfhuq' yuqod g%la
r: lsysmhl=;a" Ôma ßh lsysmhla iy hqO gexls folla wm
keÕs nia msßjrd .;ay' úYd, yuqod lKavdhula ueo f.k hk
fyhska wmj wE;l f.k hk nj muKla wmg is;d.; yels
úh' wm is;=fõ w¨;ska ksu l< wlalfrhsl=,ï l|jqr fj;
f.khkjdh lshdh' kuq;a jõkshdj mekakQ yuqod fma<sh wmj
/f.k wkqrdOmqrh;a miq l<y' ±ka wmg is;d.; fkdyel'
lelsrdfõ § wmg lEu fokq ,eîh'
tlla meyeÈ,sh' wmj fld<Ug fyda ta wdikakhg f.k
hkq ,n;s' wmg uy;a i;=gla ±ksK' wm foudmshkg wm ne,Sug
taug myiq fõ' wksla w;ska wm .ï m<d;aj, wka fidhqrka
ta isrf.j, isáh yel' fudk ;;a;ajh ;=< jqj;a hdmkfhka
tmsgg tau wmg iekiSuls' fndfyda fokl= ne,Sug udihlg
jrla whl= f.j,aj,ska tkq ,eîh'

156
nlauy l÷¿

uf.a ;;a;ajh t;rï fyd| jQfha ke;' whsh,d fofokl=;a"


u,a,s flkl=;a" uu;a fjk fjk ysr f.j, isàu;a tla whshd
flkl= ieÕù isàu;a" f.j,a fodrj,a .sks ;nd ;sîu;a wd§
fya;+ka ksid ud ne,Sug wdfõ udi ;=klg muK j;djls'
kEoEhska ud ne,Sug tkq ;nd f.or taug mjd ìh úh' wfkla
w;ska rdcH fødaySka f,i yxjvq .id isá wm iuÕ in|;d
meje;aùu ;u foafmd, rdcika;l ùug fya;=jla f,i m%isoaO
lr ;sìKs' wfkl=;a fndfyda ñksiqka fuka uf.a fndfyda
kEoEhska o mqreÿ ù isáfha ;ukg weÕg ßoaoùula we;s fkdjk
whqßka Ôj;a ùughs' th jerÈ fohla hhs uu fkdis;ñ'
niar: oUq,a, miqlr l÷lrhg yereK úg wm f.k hkq
,nkafka kqjrg nj wmg is;d.; yels úh' wmj fnda.ïnr
nkaOkd.drhg f.k hk úg yekaoE ù ;sìK' l=Kq f,a meye;s
iqÿ msßhï l< ysrf.or ;dmamh fukau ysr f.or ì;a;s o wmg
fmkqfKa w÷re N+;hska fuks' m%Odk fodfrka we;=¨ ù w÷re
fofndlal=j ;=<ska .sh wmj ysr f.or ñÿ,g f.k tkq ,eîh'
fnda.ïnr ysrf.or isá ish .Kka foaYmd,k isrlrefjda
cfk,aj, t,a,S wm foi n,d isáhy' wms l=;=y,fhka jg msg
n,ñka ta isis,a mßirfha ñÿ, ueo ysgf.k n,d isáfhuq'
fuh bx.%Sis wdKavqj iE¥ m%isoaO fnda.ïnr ysrf.or úh'
th yod ;snqfKa /ðkf.a Tgqkafka yevhg nj wms miqj ±k
.;suq' ,xldfõ ysrf.j,aj,g ysrlrejka fhdod ;snQ z/ðkf.a
fndaäuZ hk wkaj¾: kduh fnda.ïnr ysrf.hg jvd;a fyd¢ka
.e,msK' Wvrg ler,slrejka t,a,d urk ,oafoa;a ysrlr ;nkq
,en we;af;a;a fï ysrf.h ;=<hs'
ñÿf,a ysgf.k isá wmg bÈßfhka .dâ,d iy fÊ,¾,d
.Kkdjla ysgf.k isáhy' Tjqkaf.a wK mßÈ wms ìu jdä
jqfKuq' hdmkfha ldiagl foaY.=Kfhka fyïn;aj ;snQ wmf.a
isrerej,g Wvrg l÷ w;ßka yud wd isis,a iq<Õ uy;a
iekiqula f.k fokq ,eîh'
nkaOkd.dr wêldßjrhd yd iyldr wêldßjrhd m%Odk
fÊ,¾ ;ek iuÕ meñKqK's wêldßjrhd jpk ;=k y;rla l;d
lr bj;a j .sh w;r iyldr wêldßjrhd wm wu;kakg úh'
;ukaf.a l| nv bÈßhg fkrjd f;acjka; njla ujd mEug
;e;a l< Tyq ;ukaf.a l| nvgu iß,k uqj újr lf<ah'
157
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

zzWU,d ±k .ks,a,d WU,d ±ka weú;a bkafka fnda.ïnr


ysrf.org' fï ysrf.orÈ Th WU,d ysá ;ekaj, jdf.a wrjd
fïjd nE" b,a,Sï nE" whs;sjdislï nE" wms fok foa .kak ´k'
uu fyd|g fyd|hs' krlg krlhs' fyd¢ka bkakjd kï wfmka
lrorhla kE' yenehs jeä jevj,g wdfjd;a wfmka wdfha
iudjla kE' ´kEu flreful=g pKaäfhl=g wms nh kE'''ZZ
Tyq l;d lrkafka wmg .y.kak wNsfhda. lrk pKaähl=
fuks ' Tyq f .a fï .s ß h mq m a m d lrk fnßyka §u wE;g
wefikakg we;af;a f.daßhla fuks'
zz''' u;l ;shd.ks,a,d tfllaj;a mdÜ odkak wdfjd;a ks,a
fjkak .y,d" ly fjkak jy,d ;shkjd' u;l ;shd.ks,a,d"
uf.a ks,OdÍkag lSlre fj,d bkak ´kE'''ZZ
Tyqf.a f.darkdvqj wjidk jQ miq wmg lEu fokq ,eîh'
bkamiq zcZ jdÜgqj kñka ye¢kajqK fofjks ;Ügqfõ fldgil
ldurj,g wmj oukq ,eîh' chka;;a" úfÊ;a" uu;a tl
ldurhl jQfhuq' úfÊ ms<shkao, uOH uyd úoHd,fha isiqjl=
jQ w;r Tyq hdmkh myr §ug iïnkaO jk úg jhi hdka;ï
15 jQjd muKs'
Wfoa wdydrhg t<shg .kq ,nk wm oyj, lEfuka miq
meh folla muK ldur ;=< jid oukq ,eîh' yji ;=kg muK
t<shg .kakd wm kej; yekaoEfõ lEfuka miq jid oukq
,nhs' jeä Èkla fkdf.dia kqjr nkaOkd.drfha ;;a;ajhkag
wms yqre ùuq'
wms È.ska È.gu ,dxlSh úma,jh" f,dalfha wfkl=;a
úma,j .ek fukau ,dxlSh jdu jHdmdrh .ek o lreKq fiùu
lrf.k .sfhuq' flfia fyda ,dxlSh úma,jh l< hq;h = hk iaÓr
u;hl wms isáfhuq' ta i|yd wms wmg yels yeu me;a;lskau
lreKq tla lf<uq' idlÉPd lf<uq' fmd;m; fidhd lshùuq'
fï w;r u fnda.ïnr nkaOkd.drh hgf;a mj;sk
mqkre;a:dmk l|jqrla jQ m,af,alef,a l|jqrg udrejla .ekSugo
wmg ´kE úh' tu l|jqr ;=< jvd ksoyia jd;djrKhla we;s
nj wm wid ;snqKs' uf.a há ysf;a ksrka;rj jo ÿka ysrf.
oßka mek f.dia úma,jh i|yd lghq;= l< hq;=h hk woyila
fï iuÕ úh'

158
nlauy l÷¿

fï wjÈh jk úg fnda.ïnr ysrf.or isá zfmrÈ. iq<ÕZ


hkqfjka cúfm úiska y÷kajkq ,enQ lKavdhfï whl= jQ ù'tÉ'
fmf¾rd iuÕ wms ys;j;alï we;slr .;suq' Tyqf.ka fkdfhla
foa .ek ±k.;af;uq' Tyq iuÕ fkdfhla foa .ek idlÉPd
lf<uq'
ysrf.or l=iaisfha wm i|yd lEu msiSu fï wjÈh jk úg
cúfmg iïnkaO fya;+ka u; w;awvx.=jg m;a fldgila úiska
lrf.k hkq ,eîh' Bg wu;rj l=iaishg or me,Sug o fjku
zor mdáhZla úh' wms thg tlaùuq' tlla" th YÍr jHdhduhg
fyd| ùuh' wfkl m,af,lef,ag hdug fndfyda úg f;dard
.kq ,enQfha fufia úúO jevj, fh§ isá wh jQ fyhsks'
fï ld,h jk úg wms tlg isá fldgi fld;rï ys;j;a
ù ;snqKd o h;a wms wfma f.j,aj, f;dr;=re iEu fohlau
mdfya tlsfkld w;r l;d lf<uq' chka;f.a f.or wh wm
.ek ±k isáhy' f.j,aj,ska úisÜj,g tk úg wms Tjqkag w;
jekqfjuq' fnda.ïnr isák wm ne,Sug ks;ru f.j,aj,ska t;s'
chka;" fld;,dj, jeks wh ne,Sug i;s fol ;=klg j;djla
f.j,aj,ska flfkla meñKshy'
Wml%uh i|yd or me,Sug f.dia chka; .eiQ msys myrla
je§ uf.a jï wf;a ueo weÕs,a, ;e,S .sfhah' b;d fõokdldÍ
rd;%S .Kkdjlska miqj ffjoHjrhd úiska weÕs,af,a fldgila
lmd bj;a lr th iqj lrkq ,eîh' flfia jQj;a wmf.a
Wml%uhka blaukska M, ,eîh'
73 jir uq, wmj m,af,lef,a l|jqr fj; udre lrjk
,È' tu l|jqr msysgd ;snqfKa wlalr 15la muK úYd, ìï
m%udKhlh' fmd,a" fldia jeks .ia ;ek ;ek úh' nEjqï iys;
m%foaYhla jQ fyhska th msysgd ;snqfKa w,xldr mßirhlh' th
msysgd ;snQ N+ñfha Wia my;a nEjqï ksid u l|jqf¾ tl fldKl
isg wfkla fldKg ish,a,u ±lsh fkdyel' tmuKla fkdj
th msysgd ;snQ ìï m%udKh o tl È. m<,la fyda meyeÈ,s
yevhla fkd;snqK tlls' yßhg w,s.egfmar f.ähl yevfhka
hq;= hhs lSu ksjerÈh'
is r l|jq r g we;= ¨ jk f.a Ü gq j g fome;a f ;ka yuq o d
ne/lal iy nkaOkd.dr ks,OdÍkaf.a ne/lal ;kd ;snqKs'

159
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

we;=¨ jQ ;ek u nkaOkd.dr ks,OdÍkaf.a ld¾hd, iy .nvd


wdÈh ;kd ;snqKs' tajd miqlr l|jqr ;=<g hdr 50la muK .sh
úg úfkdaohg w;alï lsÍug fhdod.;a Yd,djla ;kd we;'
th miqlr ál ÿrla hk úg nkaOkd.dr frday, hhs ye¢kajQ
fmd,a w;= u~qjla jeks nkaOkd.dr frday, úh' ;j;a hdr 100la
muK lsisÿ f.dvkeÕs,a,lska f;drh'
bka miqj isrlrejka i|yd ;ekQ Yd,d we;' fïjd fmd,a
w;= fiú,s l< Yd,d jeks ñá ;dmam we;s fyda iïmQ¾Kfhkau
fmd,a w;= iy ,E,sj,ska wdjrKh l< tajdhs' fï tll 50la
60la muK m%udKhl isrlrejka wvq jeä jYfhka oud ;snqKs'
fïjd tllg tlla iu ÿrl fkdmsysá w;r ms<sfj,la ke;s
whqßka f.dvkÕd ;snqfKa N+ñfha we;s msysàu fya;=fldg f.k
úh hq;=h' fï Yd,djka we;af;kau isys lf<a ysrf.hla fkdj
merKs .ïno mdi,l Yd,djls' fïjdfha ysrlrejkg leu;s
úgl tyd fuyd hd yel'
me;sreKq úYd, N+ñh l|jqf¾ isá isrlrefjda fkdfhla
t<j¨ fnda. j.djg fhdodf.k ;snQ w;r ta fnda. ysrf.org
úl=Kd uqo,a wdodhula ,nd .;ay'
uu l|jqrg .shod isgu l|jqf¾ iEu ;eku weúÈñka
th msysgd we;s wdldrh" wjg mßirh" wdrlaIl úêúOdk
fhdod we;s wdldrh wd§ foa ms<sn|j úuis,af,ka wOHhkhl
fhÿfKñ' uu l|jqr jgd oud we;s lïì jegj,a wdikakfha
j.d jev lrk wh uqK.efiñka Tjqka iuÕ j.dj .ek l;d
lrñka wjg .ek ukig rEm we;=¨lr .;af;ñ' rd;%S ld,fha
o yels yeu úgu t<shg f.dia úuis,su;a ùñ' úúO fya;+ka u;
rd;%S t<shg .sfhñ' flfia jqjo jeäl,a fkdf.dia l|jqr ;=<
fukau msg;ska we;s wdrlaIl úêúOdkhka .eko uu meyeÈ,s
wjfndaOhla we;slr .;af;ñ'
l|jqr ;=< .dâ,d tfy fufy .shy' Tjqyq Wfoa 8'00g
wmj .Kka l<y' kej; yekaoEfõ 5'00g .Kka l< w;r kej;
? 8'00g .Kka lrkq ,eîh' fuh isÿjkafka Tjqkaf.a uqrjdr
udreùï wkqjhs' ? oyfhka miqj wkjYH f,i l|jqr ;=<
tyd fuyd hdu ;ykï úh' rd;%S ld,fha ;ek ;ek yeisfrk
.dâ,d wm lsisjl= rd;%sfha t<suyfka yeiqreKfyd;a m%Yak

160
nlauy l÷¿

lrkq ,eîh' tfya fufya weúÈk wh .ek ielhla we;sjqK


l, miqÈku Tyqj fnda.ïnrg udrelr hjk ,È'
l|jqr jgd Yla;su;a wdrlaIl l%uhla ilia lr ;snqKs'
l|jqr jgd hdr ;=kla fyda 4la Wig lïì .id ;sìK' tu
lïì w;r mr;rh wÕ,a 6lg jeä fkdùh' fï lïì jegg
hdr y;rla muK we;=,;ska ;ks lïìhla .id ;snqKs' th
miq l< whl=g fjä ;eîug yuqodjg whs;shla ;sfí' wmg
fï lïìh miq lsÍu ;ykï úh' lïì jegg hdrhla ÿßka
;j;a tjeksu lïì jegls' th o ta wdldrfhkau lïì .id
;snqK w;r fï lïì jegj,a fol w;r lïì frda,a oud ysr
lr ;snqKs' fuu lïì jegj,aj,g msáka mdrla ;kd ;snqKs' ta
yuqod Nghska i|ydhs'
l|jqrg we;=¨ jk ;ek f.aÜgq <Õ l=¿kla ;kd ;snqKs'
tys uq÷fka yuqod fin¿ fofofkla ksrka;rfhka uqr fiajh
l<y' Tjqka i;=j ueIska ;=jlal=jla iy rhsm,a folla úh'
fï l=¿kla wä 40la muK Wi úh' l|jqr jgd fujeks l=¿kq
wgla fyda kuhla úh' óg wu;r fï yeu l=¿kq folla w;ru
yuqod fin¨ka fofokl= tyd fuyd hkq ,eîh' tfukau meh
Nd.fhka Nd.hg yuqod uqr Ôma ßhla l|jqr jgd Odjkh úh'
meh foflka folg uqr fin¨ka udre lsÍu i|yd yuqod g%la
r:hla .uka lrkq ,eîh'
l|jqr ;=< fukau l|jqr jgd o úÿ,s wdf,dalh ;snqKs'
úfYaI ia:dkhkag z*a,EIaZ t<s fhdod taldf,dal lr ;snqKs'
w÷re ld,fha§ fï t<sh jÈk úg fyjKe,s fhdaOhka fuka
wE;g Èiafõ'
uf.a yeisÍu .ek wei .idf.k isá ;j;a ysrlrejka
.Kkla úh' ud ks;ru rd;%s tfy fufy hk nj;a lïì
jegj,a wi, .ejfik nj;a Tjqkag fmkS ;sìK' fï wh kï
l=,shdmsáfha r;akdhl iy Tyq iuÕ tlu kvqfõ ú;a;slrejka
jQ mshodi kï whhs' Tjqkg úreoaOj S.P. flkl= ueÍfï fpdaokdj
bÈßm;aj ;sìK' fudjqyq flfuka ud iuÕ l=¿m. jQy'
Tjqka l|jqr .ek lr ;snQ úuiSï wdÈh;a ud iuÕ mejiSh'
Tjqka ug jvd È.= l,la l|jqf¾ .;lr ;snQ fyhska rd;%s ld,fha
óÿï jeàu iy ;Èka óÿï jefgk Èkj, mek hdug we;s myiqj

161
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

.eko ud iuÕ mejiSh' kuq;a jeä Èkla fkdf.diau Tjqkag


tfrysj ;snQ kvqj úNd.hg .;a fyhska Tjqka fofokdj fnda.
ïnrg f.k hkq ,eìKs'
r;akdhl,df.ka ,nd.;a Wmfoia mßÈ uu mdkaor folg"
;=kg j;djla fyda folla t<shg f.dia lreKq úuid ne¨fjñ'
;o óÿu jefgk Èkl ,hsÜ tl <Õu yer wfkla yßh óÿu
ksid fkdfmkS hhs' óÿu iuÕ mek hdu myiq foh nj uf.a
ks.ukh úh'
ysrf.oßka ksoyia ù hk whl= w; f.org ,shQ ,smshl
ug B<Õ jr ne,Sug tk úg re'30la f.kú;a fok f,i
,shd hejqfjñ' tu uqo,a is.rÜ ñ,§ .ekSug hhs uu f.org
,sõfjñ' B<Õ j;dfõ ud ne,Sug meñKs pQá whshd n;a uq,l
iÕjd uqo,a f.kú;a ;sìK' ug uqo,a fudkjdgo hkak .ek
Tjqka jeäÿrg fkdis;kakg we;'
fï jk úg wm%fs h,a le/,af,a m<uq kvqj i|yd 41 fokl=g
tfrysj fpdaokd bÈßm;a lr ;sìK' msh;s,l m<uq ú;a;slre jQ
w;r Whkaf.dv iy ,hk,a fofjks ;=kafjks f,i;a úfÊùr
13 jk ú;a;slre f,i;a pQlS 32 ú;a;slre f,i kïlr ;snqKs'
jeäl,a fkdf.diau hdmkhg myr §u .ek wmg o fpdaokd
bÈßm;a jkq we;' túg ug o fï l|jqfrka msg ù kej; ysrf.
hla ;=<g hdug isÿjkq fkdwkqudkh' ug ld,h we;af;a álla
nj uu o;af;ñ' ta ld,fhka m%fhdack .; hq;h = ' yels blaukska
l%shd;aul ùug uu bgd .;af;ñ'
±ka ug wjYH uqo,a ud i;=h' l|jqr ms<sn| f;dr;=re
m% u dKj;a h ' B<Õg óÿï jefgk Èkh uu m% f hda c khg
.; hq;af;ñ' yeu rd;s%hlu uu ksÈj¾ð;j n,d isáfhñ'
B<Õ óÿï iys; Èk rd;%S wv w÷f¾ óÿï w;rg jeÿK uu
fyñka fijKe,s w;r my<g .sfhñ' mdrg jegqK uu mdr
Èf.a nkaOkd.dr frday, me;a;g .uka lf<ñ' uf.a yoj;
iaMkaokh fjkiaj we;' kuq;a fï wv w÷f¾ hk uf.a uqyqKg
úÿ,s mkaoï t<shla jeÈk'
zzfldfyo ;uqfi hkafk'''@ZZ
úÿ,s mkaoï t<sh uqyqKg w,ajdf.k u .dâ flfkla
uf.ka úuiSh'
zzuf.''' uf.a nv ßfokjd i¾''' uu äiafmkaißhg
hkjd'''ZZ
162
nlauy l÷¿

zzyaï''' ? weúÈkak ;ykï nj okafk keoao'''@ZZ


zzkE''' i¾ nv ßfokjd fyd|gu' talhs wdfj''ZZ
zzyaï tkjd ud;a tlal'''ZZ
Tyq ud iuÕ äiafmkaißh fj; meuqKqK w;r uu
fnfy;la b,a,df.k ìõfjñ' .dâ ud iuÕu kej; ud isá
Yd,dj olajd meñKqKs' uf.a m%:u W;aidyh wid¾:l úh' hï
úÈylska ;j úkdä myla miq ù ud mdfrka mekakdg miq .dâ
ud ÿgqjd kï isoê a h isÿ jkafka óg yd;amisku
a fjkia whqrlsk's
.=á uqrhla iy tfõf,au fnda.ïnr f.k f.dia w÷re ldurhl
udi ;=klaj;a ,.skakg isÿjkq fkdwkqudkh' kuq;a uf.a
fyd|g fyda krlg tu isÿùu tfia isÿ fkdjqKs' wm Ôú;fha
uqyqK fok wyïn fldf;la kï wmf.a uq¿ Ôú;hu fjkia
lr" Ôú; .uka u.o fjkia lrkq ,nhs' wyïnhla wmf.a
Ôú; wmg is;d .; fkdyels ;eklg o f.k tk wjia:d
we;' fuh ffojh f,i i|yka lsÍug ñksiaiq jk wms mqreÿ
ù isáuq' flfia jqjo uf.a ffojh ug tÈk ysrf.oßka mek
hdug bv fkd;eîh'
ud ysrf.oßka mek hdug wr w¢k nj chka; .uf.a
iy fld;,dj, ±k isáhy' fld;,dj, ug wjYH hï hï
Wmldrhkao lrk ,È' kuq;a fï jk úg ud l|jqßka mekhdug
W;aidyhl fhfok nj l|jqr ;=< rdjhla f.dia ;sìK' th
we;s jQfha flfiao uu fkdo;af;ñ'
kuq;a thg uQ,slju fya;= jkakg we;af;a wmj fuu
l|jqrg f.k wdjdg miqj tys we;sjQ hï hï u; .egqï
fya;=fldg f.khs' wmj fuys f.k tk úg m,af,lef,a
l|jqr ;=< isá m%Odk m%jdyh jQfha cúfm úfrdaOhhs' tkï fï
l|jqrg ú;a isáfha fjk ysrf.j,aj, fukau l|jqrej,§ o
cúfm iuÕ u; .egqu ;=<ska .=áneg ,nd fndfyda úg úma,jh
hk jpkh mjd wm%ikak ;;a;ajhlg m;aj isá fldgil=hs'
cúfm jerÈ jQj;a mj;sk foaYmd,k l%uhg tfrysj wr.,
l< hq;=h" hk u;fha isáfha b;d ál fofkls' nyq;rh uq¿
foaYmd,kh .eku l<lsÍ isáhy' fuhska fndfyda fofkla
mqkre;a:dmk jev ms<sfj, ;=<ska ;u ksoyi .ek is;ñka
isáhy' b;d iq¿ m%udKhla .dâ,dg T;a;= imhk uÜgulg

163
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

m;aj isáhy' fudjqka fudkhï foaYmd,khla .ek l;d lrk


whg jqjo ffjr l<y' cúfm n,h ;snQ ;ekaj, l%shdldÍ;ajfha
wksjd¾h m%;sM,h fudjqka úh' uf.a yeisÍu .ek fudjqka o
úuis,su;aj isákakg we;' uu foaYmd,k jYfhka cúfm
u;j, fkdisáhdg úma,ùh foaYmd,kfhka bj;aj ke;s nj
l|jqrg fy<sorõ jk isoaêhla fï Èkj, we;sjqKs' nkaOkd.
drh úiska wfma%,a wjqreÿ Wf<,la iQodkï lrñka ;snqKs' tys
mej;s /iaùul § uu fï ms<sn|j uf.a u;h m%ldY lf<ñ'
tkï ±kg rg ;=< we;s ;;a;ajh ;=<;a" ;du;a wm fidhqre
fidhqßhka ñh f.dia jir folla .; ù fkdue;sj fujeks
jev ms<sfj,lg iyNd.s ùu m%;slafIam l<hq;=h hkakhs' uf.a
l;dj ksid we;s jQ jdoh ksid wmg È.ska È.gu ta .ek lreKq
olajñka l;d lrkakg isÿjqKs' fï idlÉPdj ksid fndfyda
fofkla wjqreÿ Wf<,g iyNd.S ùu m%;slafIam lrk ,oy'
fuhg m%:u fuu l|jqr ;=< isÿjQfha cúfm l<lsÍ isá
wh nkaOkd.drhg wjYH úÈhg ta u;j,g tlÕ ùuhs' kuq;a
fuys § isÿjQfha tla fohls' tkï fndfyda fokl= tfia lf<a
cúfm w;a;fkdau;sl jevj,g úfrdaOh mEula f,ihs' kuq;a
Tjqka nkaOkd.drh bÈßm;a lrk mqkre;a:dmk jev tfyu
msákau wkq.ukh l<d fkdj" Tjqkg jvd;au n,mEfõ fjk;a
úl,amhla ke;sluhs'
cúfm jerÈ foaYmd,khg tfrysjk wms rdcH u¾okh iy
widOdrKhg tfrysj úma,jjd§ ksjerÈ l%shdoduhla fidhd .;
hq;=h hk u;h" fndfyda ;Èka wm w;r idlÉPd lf<uq' fï
jk úg l|jqr ;=< fkdfhla foaj,a i|yd kdhl;ajh foñka
jev l< kdrkaf.dv" f,days;" fiakdr;ak jeks wh uf.a u;h
ms<s.kq ,enQy' tu ;;a;ajh wjqreÿ Wf<, wvmK lrkq ,eîh'
th yß fyda jerÈ f,i wo ±lal yels jqj;a tod l|jqr ;snQ
whqre wkqj wmg tfia lsÍug isÿúh'
flfia jQj;a fï idlÉPdj ksid ks,OdÍkaf.a ys;j;=kaj
isá msßi ud ye¢k .kq ,eîh' Tjqka thska miq ud .ek
fidhkakg mgka f.k ;sìK'
flfia jqj;a uehs udifha uq, Èkl fnda.ïnr ysrf.or
m%Odk fÊ,¾ iy ;j;a ks,OdÍka fldgila m,af,lef,a ks,

164
nlauy l÷¿

ixpdrhlg meñKqKs' m%Odk fÊ,¾ ;ek iy ;j;a fÊ,¾,d


.Kkla ug Tjqka fj; tk f,i okajd uf.a yeisÍu .ek
wjjdo lrk ,È' ud ´kEjg jvd l;d lrk nj;a wkjYH
fõ,dj, wkjYH ;ekaj, yeisfrk nj;a Tjqka okakd nj
mejiQy' mßiaiñka jev fkdl<fyd;a blaukska udrejla
,efnk njo mejisKs'
;;a;ajh krl w;g yefrñka ;sfnk nj ug meyeÈ,sh'
jeä Èkla fkdf.diau udrejla ,efnk njo iy;slh' tÈk
yekaoEfõ myg wmj .Kka l< miqj uu fld;,dj,;a iuÕ
nkaOkd.dr frday, <Õ we;s lKaäh u; ys|f.k wjg
;;a;ajh .ek úuis,su;a ùñ' yekaoEfõ ysre wjrg hñka ;sìK'
wE; l÷j,ska túg ysre jeiS .sh;a ;du;a f.dïuka t<shg úÿ,s
t<sh jeà uyd mdKavq meyehla f.dvkeÕS ;sìK' Èjd t<shla
ke;s" úÿ,s t<sfha ier;a ke;s fuu t<sh ixl,kh uf.a ukig
w¨;a woyila my< lrkq ,eîh' fï mdKavq t<sh fukau fï
ie|E mßirh;a mek hdug w.kd nj ug yeÕsK'
wm isák ;ekg msámiska uqr l=¿kls' wms tys isá
fin¿ka fofokd foi n,d isáfhuq' Tjqyq l;d lrñka l|jqf¾
isrlrejka isák fmfoi foi n,d isáhy' wm isáfha Tjqkag
jï mfiks' wm isá ;ekg kqÿßka msysá úfkdao w;alï ldurh
fkdfyd;a zfydî rEïZ tl <Õg .sh úg lïì jeg foig b;d
<Õh' uqr l=¿k hdr mkyla muK ÿßks' tu fmfofia ;K
álla Wig jeã ;sìK' tfukau tla;rd md¨ w÷rlska o fï
fldgi jeiS ;sìK'
fï iuÕu fin¿kaf.a jev jdr udre lsÍu i|yd tk
g%la r:h meñKqKs' Tjqka wm isá ;ek miqlr l=¿fka wksla
me;af;ka th k;r lrkq ,eîh' l=¿fka isá fofokd nei
.sh w;r w¨;a fofofkla thg keÕ=Ky' wms úuis,su;a ùuq'
w¨;ska meñKs fofokd g%la r:h hk foi n,d isá;s' g%la r:h
tydhska we;s l=¿kqj,o ähqá udrelr wE;ska fkdfmkS wksla
mig hk;=re fin¿ ta foi n,d isá;s' bkamiq Tjqka b|f.k
w,a,dm i,a,dmfha fhÈK' kuq;a Tjqka lsis úgl wm isá foig
wjOdkhla fhduq lf<a ke;'
tmuKla fkdj Tõyq lsis úgl ne/lal ld¾hd,h we;s
me;a; .eko wjOdkhla fhduq fkdl<y' úkdä 80la muK wms
165
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

t;ku /£ isáfhuq' w÷r jefg;au lEu fok iSkqj kdo jQfhka


wms l=iaish foig .uka lf<uq' yekaoEfõ lEfuka miq uu
fld;,dj, iuÕ l;d lf<ñ' fyg yekaoEfõ o wms wo fukau
fyg;a tys hd hq;= fjuq' fyg ud mek hd hq;=h' ud mek .sh
miq Tyqg uQK§ug isÿjk wmyiq;djh .eko wms l;d lf<uq'
Tjqkag Tyqg l< yels tlu foh fyd|gu myr § fnda.ïnr
f.kf.dia jid ±óuhs' thg uqyqK §ug Tyq iQodkïh'
rd;%sh ud fj; kskao <Õd fkdlf<ah' mdkaor hdka;ug
álla kskao .sh;a kej; mdkaoßkau weye weßK' oyj, YÍrh
;=< wuq;= i,s;ùuls' ishqï ±ú,a,la" ìhla tfukau wêIaGdkh
iys; yeÕSulska ud is; jeiS we;' oyj, chka; iuÕ l;d
l< uu mekhdfï woyiska isák nj mejiqfjñ' kuq;a tÈk
mek hdug woyila we;s nj mejiqfõ ke;' tfia lSug tod
hdug is;d isáh;a th yßhdú ±hs uu fkdo;af;ñ'
uf.a is;sú,s tlsfkl fmdrnohs' lïì jegj,a w;ßka
hdug yelsfõo@ uqr fin¿ka ud olSo@ Tjqka fjä ;nd uf.a
Ôú;h wjika lrdúo@ uf.a is; ;=< fo.sähdjla o we;'
yekaoEfõ .Kka l< miq uu;a fld;,dj,;a l;d lrñka
weúo f.dia nkaOkd.dr frday, <Õ iqmqreÿ lKaäh u;
ys| .;af;uq' uu fï jk úg;a ud i;= uqo,a hg we÷u ;=<
iÕjdf.k isáfhñ' wmg msgm q iska l=¿fka fin¿ka iqmr
q eÿ f,i
l;d lrñka isà' wm tys isákjdo lshdj;a .Kkla ke;'
;j;a úkdä .Kklska fin¿ka /.;a g%la r:h meñKs
úg uu zfydî rEïZ tl <Õg f.dia lïì jeg foig nv .E
hq;af;ñ' fld;,dj, fu;k n,d isg fin¿ka ÿgqjfyd;a
fyda ug fjä ;eîug iQodkï jqjfyd;a lE .eish hq;=h' uu
túg ìu Èf.a fmrf,kafkñ' ta fjä myßka je,lSughs' th
kslïu W;aidyhla muKla jkjd úh yels kuq;a Ôj;aùug
mqxÑ fyda n,dfmdfrd;a;=jls' uf.a fukau fld;,dj,f.a
o yoj;aj, .eiau msg;g wefik ;rïh' Tyqf.a k<, u;
isyska oyÈhla oud we;' lka fol r;a meye ù uqyqfKa fjkod
ke;s w÷re meyehla .ekS we;' ta ys; ;=< we;s pls;h yd ìh
fya;=fldg f.k úh yel' uf.a wefÕa wuq;= isis,ils' oE;a o
isis,a ù we;'

166
nlauy l÷¿

wE;ska g%la r:h tk y~ wefia' ysre l÷ wr ieÕù


f.disks' úÿ,s myka ±,aù f.dïuka t<sh mdKavq meye .ekaù
we;' me;sfrk w÷r;a f.dïuk;a iuÕ uqiq jQ úÿ,s myka t<sh
uf.a jEhug w; fohso@ g%la r:h wm miqlr;au l;djlska
f;drj fld;,dj,f.a w; w,a,d Tyqf.a uqyqK neÆ uu uqúka
fkdfodvdu Tyqf.a w; ñßld Tyqf.ka iuq.;sñ' uu jy jyd
f.dia fydî ldurh wi, ì;a;sh whskg f.dia ìu ys|f.k
fld;,dj, foi ne¨fjñ' Tyqf.a uqyqfKa bßhõ jgmsgdfõ
wk;=re úrys; nj mejiSh' wjg wmg wjYH f,iu we;'
iru;a lñih;a jy jyd .e,jQ uu tajd .=,s lr w;g
f.k hg we÷u msáka ;Kfld< w;r nv .dkakg mgka
.;af;ñ' isÿjkafka l=ulao" jgmsgdfõ we;af;a fudkjdo" uu
fkdis;=fjñ' È.gu nv .d .sh uu m<uq ;ks lïìh mekafkñ'
th mekSu ;ykïh' fï jk úg ud ;=< ;snQ .eiau wvq ù ta
fjkqjg tlu wruqKl we;s uki Èßfhka msÍ ;sìK' lïì
jegj,a w;ßka lnrhl= fuka uu we§ .sfhñ' ud tajd oE;ska
w,a,d tyd fuyd l<;a lïìj,g uf.a YÍrh iSÍ hkakg we;'
kuq;a ta jk úg tjeks foa .ek yeÕSula ug fkd;snqKs' lïì
frda,a w;ßka ßx.Su b;d myiq úh' fojeks lïì jeg mekak
uu mdrg wdfjñ' Wv neÆ ug" by<ska uqr lfmd,a, fmfka'
keóf.k tyd me;a;g ÿj .sh uu uqr lfmd,a, <Õ thg
háka" th msgqmiska m÷re w;r k;r jqfKñ'
t;ek isg uu wdmiq yeÍ l|jqr foi ne¨fjñ' fld;,dj,
;du;a l=¿k iy ud foi n,d isà' uu Tyqg w; jkd m÷re
w;ßka ÿj .sfhñ' ál ÿrla Èj .sh uu ±ka fin¿kg ud
fkdfmfk;shs isf;k ÿrg wd úg k;r ù iru iy lñih
ye|.;af;ñ'
±ka ud isákafka t<suyka isr l|jqre fmfofia nj uu ta
jkúg /ialr f.k ;snQ f;dr;=rej,g wkqj ±k isáfhñ' uu
l|jqrg iudka;rj wE;ska my<g .sfhñ' lïì jegla mekak
uu fojk mdrlg wj;S¾K jQfhñ' ±ka yeu w;skau w÷r <Õd
ù yudrh' fojg fomiu .iaj,ska ta w÷r ;j;a jeä lf<ah'
fldflda .ia fomiu úh' uu ug isf;k úÈyg m,af,lef,a
ykaÈh foig hhs is;df.k tl me;a;lg .uka lf<ñ'

167
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

álla ÿr hk úg wE;ska úÿ,s myka ±,afjkq .ia w;ßka


fmkqKs' m,af,lef,a ykaÈh úh hq;=hs' uu yels muK ksù
iekis,af,a .uka lf<ñ' .ia w;ßka .sh úg tljru ud meñK
u;=jfq Ka l|jqr <Õg nj meyeÈ,s úh' uu jïmi yeÍ ne¨fjñ'
ug by<ska l=¿kls' ol=Kq mio l=¿kls' fï ud isá Yd,djg
by<ska we;s fldK nj ug mila úh' uf.a fud<h ls%hd úrys;
jQ fihls' ud fld;rï ìh jQfhao h;a ish,a, wjidk ù we;s
fia uf.a YÍrfha yeÕSï l%shd úrys; jQjd fiah' is;sú,sj,ska
f;dr ysianjlska fuka ;j;a wä fol ;=kla bÈßhg ;enQ uu
tljru wdmiq yeÍ ÿjkakg ùñ' l|jqrg msáka .ia w;ßka
meñKs ud fin¿ka ±l fkd;snqKs' uq,ska u ud is;=fõ Tjqka ud
olskakg we;=jdh lshdhs' wfkla w;ska l|jqrg msáka lsisjl=
taú hhs Tjqka lsis Èkl fkdis;kakg we;' È.gu ÿj .sh ud
k;r jQfha f.hla ÿgq úghs'
uu isá biõj f,i l=Kavid, lDIs úoHd,h hhs is;d
.;af;ñ' mdfrka bj;g mekak uu fldfldajd .ia w;ßka f.dia
f;a j;= ueÈka È.gu weúo f.k .sfhñ' wE;ska lDIs úoHd,h
fmfka' wka;sug uu lDIs úoHd,fha fkajdisld.drh wi,ska
u;= jqfKñ' .ia w;r isg neÆ ug tajd .eyekq fkajdisld.dr
nj fmksK' fï /fha ta wiafika f.dia ;j;a m%Yakhla ysi
u; jefgkakg bv we;' fyñysg .ia w;ßka weúo .sh ug
uy mdr fomi f.j,a we;s ieá fmksK' f.orl ms,slkafkka
.sh uu ñÿ, Èf.a f.dia mdrg mekafkñ' uf.a fyd| fj,djg
ta f.or n,a,ka isáfha ke;' l=iaisfha lEu ms<sfh, lrñka
isá .eyekshg fyda id,fha l;d lrñka isá <uqkg ud .ek
bjla fkdjeáK' uu isák ;ek wvudkhg is;+ uu mdr Èf.a
my<g .uka lrkakg jQfhñ'
jeä ÿrla hkakg m%:u mdf¾ ;ek ;ek l;d lrk ;reK
;reKshka lKavdhï fukau fmïj;=ka fmïj;shka fcdavq w÷re
fyjKe,s w;r Èiaúh' ug tljru yuqodj isysúh' ke;" ta
fijKe,s isiq isiqúhkaf.a úh'
;ks fcdavqjlg lsÜgq l< uu kqjr nia r:hla we;s ±hs
úuiqfjñ' Tjqka lSfõ ;j mehlgj;a nihla fkdtk nj;a
f;,afoKsh kqjr mdfrys y;r lKqj <Õg mhska f.dia nihlg

168
nlauy l÷¿

f.dvúh yels nj;ah' ;j;a ye;emau folla muK hd hq;= nj


o Tjqka mejiSh'
uu .uk blauka lf<ñ' w÷re" f.j,a úrys; md¨
fmfoiaj,§ Èõfjñ' rd;%S 8'00 g .Kka lrk úg yuqodj ud
mek .sh nj ±k.kS' Bg m%:u kqjrg hd hq;=h' kuq;a lsisjl=g
iel fkdis;k f,i .uka l< hq;=h' uu wäh blauka lr
.uka lf<ñ'
jeä fõ,djla fkdf.dia u ud ms g q m is k a ;reKhs k a
.Kkdjla tk nj ug jegysK' uu wäh ;j;a blauka lf<ñ'
Tjqka o ud yUd t;s' álla w÷re yßhl§ Tjqyq ud jg l<y'
zztah's '' Tfydu kej;shka'''ZZ uu .uka fõ.h nd, lf<ñ'
zz;uqfia lõo@ZZ
zzuu''' .u fld<U'''ZZ
zz;uqfi .sfha fldfyo@ZZ
zzuu ueKslayskakg .shd'ZZ
fï jk úg wjg .ïj, kï wdÈh /ia l r f.k
;snqfKñ'
zzta fudlgo@ZZ
zzud;a tlal jev lrk hd¿fjla bkakjd úfÊ lsh,d'''
uu thd,f.a f.or .shd'ZZ
zzfldfyao thd jev lrkafka@ZZ
zzwms jev lrkafka kdúkak frda,kaâ tfla'ZZ
zzueKslayskakg .shd kï wehs fufyka tkafk'''@ZZ
zzwms l=Kavidf,g wdjd' úfÊ f.or .shd' uu fld<U
hkakhs hkafka'''ZZ
zzfï''' fï''' ;uqfi kslka wmsg fndrej odkak tkak tmd'
;uqfia fï f.dvlEfõ fkao wdfõ''' fïj, ;shk f.ä .fï
jjq,kag''' msáka weú;a tajd lkak fokak nE'''ZZ
tflla Tyqg we;s whs;j s dislï l;d lrkakg úh' tkfmdg
krl nj ug meyeÈ,sh'
zzkE''' kE''' uu tfyu flfkla fkfï' udj úYajdi
lrkak'ZZ
zzkE''' kE''' ;uqfig tfyu hkak fokak nE''' wms ±k.kak
´kE yßhg'''ZZ

169
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

;;a;ajh fyd| uÈh' fudjqka fï m,df;a .eyekqkaf.a


whs;slrejka fuks' kuq;a whs;sjdislï .ek l;d l< yels
fõ,djla fkdj ud i;=j we;af;a' yuqodj ud w,a,d .;a;d
kï fjä ;nd ±óug bv we;' uu fyñysg iru leimg .id
.;af;ñ' Tjqkg ±ka we;a; lsj hq;=h' ;reK úfha miqjk Tjqka
túg ug wkqlïmd lrkq we;'
zzuu we;a;u lshkakï' uu fï me;a; okafk kE''' uu
wfm%a,a le/,a,g w,a,,d m,af,lef,a l|jqf¾ ysr lr,d
ysáfh' uu ysfrka mekak' udj yuqodjg wyqjqfKd;a urkak
bv ;sfhkjd' lreKdlr,d ug hkak fokak'''ZZ
zzwyd''' ;%ia;jdÈfhla''' fudld Wk;a tfyu hkak fokak
nE''' tkjd hkak wms;a tlal'''ZZ
ud fï jk úg l<hq;a; is;d yudrh' yuqodfjka ud
w,a,d.;a úg we;sjk ;;a;ajh uu oksñ' ysrf.or isá ld,fha
È.gu l< YdÍßl jHdhdu iy lrdá ms<sn|j o ug fyd|
úYajdihla ;sfí' fuf;la wmyiqu fldgi miql< ug fï
fldfyafoda hk - Tjqkaf.au NdIdfjka lshkafka kï .fï
f.äj,g whs;sh we;s jQ .fï jjq,ka ál ksid uf.a m%h;akh
ì| .; fkdyel' uu Tjqkg tlÕ jQ fihla fmkaùñ'
B<Õ fudfydf;a uf.a ish¨ jer fhdod fofokl=g
.eiqfjñ' uf.a lrdáj,ska Ôú;fha uq,a jrg ud flkl=g
.eiqfõ todh' B<Õ ;;amr .Kk ;=< wka fofokdo ìu m;s;
jQy' Tjqka fkdis;+ fudfyd;l myr §u;a iEfyk l,l isg
lrdá iy jHdhdu ;=<ska YÍrh mqyqKq lr ;sîu;a b;d iq¿
fudfyd;lska Tjqka ìu m;s; lsÍug ug WmldÍ úh'
f;,afoKsh kqjr mdr f;la fkdkej;Su ÿj .sh uu"
ta ykaÈfha fkd/£ ;j;a álla ÿr ÿj .sfhñ' nia kej;=ula
wi, k;r jQ uu mdf¾ wfkla mig ù n,d isáfhñ' uyje,s
.Õ ta wi,skau .,d niS' lrorhla jqjfyd;a ÿjf.dia .Õg
mksñ' kuq;a ud is;=jdg jvd blaukska nihla meñKqKs' nihg
f.dvjqK uu álÜ tlla f.k ys| .;af;ñ'
nihg ke.a.d jqjo uf.a ìh ±ka jeäh' ;reKhskag
myr§u ksid ;j;a wjodkula ud yUd ths' nih álla ÿr hk
;=re ud isáfha wmyiq;djhlsks' uu fldiafodia;r fj; <xj

170
nlauy l÷¿

nih kqjrg hkafka lShg±hs weiqfjñ' 7'55g kqjrg <Õd jk


nj Tyq mejiSh' th ug uy;a wiajeiSula úh' ysrf.or wmj
.Kka lrkq ,nkafka 8'00gh' mek .sh wh lõo lshd ±k
.ekSug ;j;a úkdä myf<djlaj;a hkq we;' kqjrg mKsjqvhla
§ yuqodj úiska kqjr fidaÈis lrkjd kï túg 8'30j;a fjhs'
túg ug kqjßka fndfyda ÿr f.dia isáh yel'
nih Trf,daiq lKqj <Õg t;au nifhka neiafiñ'
<Õu ;snQ gelaish fj; .sh uu fmardfoKshg hdug lShla wh
lrkafka±hs weiqfjñ' remsh,a oyhla f.jQ uu fmardfoKshg
f.dia fmardfoKsfhka fld<U nihg f.dv WfKñ' nih iS>%.
dó tlla jQfhka ug jeä wmyiqjlska f;drj kqjr m%foaYfhka
meñfKk lrorj,ska wE;a úh yels úh'
ud ys|f.k isáfha nifha msgqmi wiqfkysh' jeäÿrla
fkdf.diau nih msgqmiska Ôma ßhla yUdtk nj ug fmksKs'
th fo;=ka j;djla nihg biair lrkakg ye¥ kuq;a bv
uÈlñka fkdyels úh' flfia fyda nihg biair l< Ôma ßh
nih k;r lrñka k;r úh' wm isáfha ms<su;,dj yßfha úh
hq;=h' tfia ðma ßh wm hk nih k;r lr;au uf.a nv mmqj
kej;;a od .sfhah' ish,a, isÿù yudrh' tk ;;a;ajhg uqyqK
§ug uu lrndf.k isáfhñ' ÿjf.k wd ;reKfhda fofofkla
nihg f.dvjQy' Tjqka fï nifhka fld<Ug hdug nihg keÕ
fudkjg fyda ìug neiai úg nih msg;aj ;snqKs' Tjqkaf.a nvq
nih ;=< úh' Tjqkaf.a ys;j;=ka fldgila Tjqka iuÕ nih
msgqmiska ú;a Tjqkaj thg f.dvlrkq ,eîh'
nih mK .ekaúKs' uf.a YÍrhgo mK bmÈk' uu is;=ú,s
w;r lsñfoñka .uka lf<ñ' nih fõ.fhka we§ hhs' ud fï
mek hkafka 1973 uehs 5 jeksod /fhahs' wjqreÿ follg miq
ksoyia f,dalhla újr fjhs' ud hd hq;= fldydgo@ fyg Èk
uu lrkafka l=ulao@ uf.a Ôjfkdamdh@ fldf;l=;a is;=ú,s
nih hk fõ.hg;a jvd fõ.fhka uf.a uki yryd .uka
lrhs' yÈisfhau ud ys| isá ;ekg bÈßfhka nifha isá wh
w;r we;s jQ l,n,hla ksid uu isá ukia f,dalfhka mshú
f,djg msúiqfKñ'
zzuf.a fmdlÜ tl kE''' uf.a fmdlÜ tl kE''' msÜ fmdlÜ
.eyqjd'''ZZ
171
rxð;a fyakdhl wdrÉÑ

tflla ;u idlal= w;m; .dkakg úh' uf.a byfud<


r;a úh' ±ka fï u,odfklg nia tl fidaÈis lf<d;a kslka
wyl isák ud fldgqfõ' flfia fyda ud wi, isá whl=j msla
fmdlÜ ldrhl= f,i w,ajd .kq ,eîh' th ta fudfydf;a ug
iekiSula úh' wm hk nihg u fïjd isÿjkafka ukao@
±ka nih jrldfmd,g wdikak fjñka ;sìK' mslafmdlÜ
ldrhdj jrldfmd, fmd,Sishg ndr§ug nih jrldfmd,
fmd,Sishg w,ajk ,§' jrldfmd, fmd,Sish tjlg msysgd
;snqfKa jrldfmd, nia äfmdafõh' jrldfmd, fmd,Sish 71
wm fidhqrka úiska iqkq úiqKq lr ;snqKs'
nih fmd,Sishg f.dia lgW;a;r wdÈh fok ;=re uu;a
nxl=jlg ù jdä ù isáfhñ' ta wka wh fuka udo ielhla
fkdjk f,isks' kuq;a uf.a ys; ;=< ;snQ ìh okafka ud
muKs'
wm fld<Ug <Õdjk úg uOHu rd;%sh wdikak fjñka
;sìK' uu iel yer tyd fuyd weúoafoñ' yeu ;eku uehs
m<fjksod fm<md,s .ek fmdaiag¾ úh' ta w;ru uehs m<fjksod
urd ±uQ whl= .eko fmdaiag¾ w,jd ;sìK'
±ka ud hd hq;= fldyso@ f.or .ïm,d;g hdu Nhdklh'
kuq;a fldfya fyda hd hq;=h' rd;%S tll=;a .Kklg wkqrdOmqrh
n,d hk nihla ú;a k;r lrkq ,eîh' ta ÿgq ug mq;a;,ug
hdug woyila my< úh' nihg jQ uu mq;a;,ug álÜ tlla
ñ,§ .;af;ñ' uf.a is;=ú,a, mq;a;,fï ud¨ jdähla jeks
;ekl /lshdjla w,a,d .ekSughs'
uu lsisÿ ielhlska f;drj nifhys wiqka .;sñ' ±ka
lsisjl= ud ysr f.orlska mek tk whl= f,i iel fkdlrk
nj uu oksñ' fmd,Sish" yuqodj ;nd uf.a fidhqrkaj;a ud
fuf;la ÿr meñK we;ehs fkdis;kq we;' ks,OdÍkag wiqfõh
hk ielhla ud ;=< ke;' uf.a m%Yakh B<Õg Ôú;hg uQK
fokafka flfiao hkak .ekhs' fyg rd;%sh .; lrkafka
fldyso@ hkak .ekh'
nih mK .ekaúks' fifuka nia kej;=fuka t<shg
weÿKq nia r:h rd;%sfha md¿ mdf¾ fõ.fhka ó.uqj foig
wefokakg úh'

172
nlauy l÷¿

173

You might also like