Elektrik Ve Sogutma Devre Elemanlari 1

T.C.
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI
MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ
PROJESİ)
TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE
İKLİMLENDİRME
ELEKTRİK VE SOĞUTMA DEVRE

ELEMANLARI 1
ANKARA 2008
Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
 Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).
 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye

rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.
 Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak

koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması önerilen
değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.
 Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşılabilirler.
 Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.
 Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

İÇİNDEKİLER
AÇIKLAMALAR .................................................................................................................... v
GİRİŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ–1 .................................................................................................... 3
1. SOĞUTMA ANA ELEMANLARI VE SEMBOLLERİ ..................................................... 3
1.1. Kompresör Çeşitleri ve Sembolleri............................................................................... 3
1.1.1. Genel Kompresörler............................................................................................... 3
1.1.2. Pistonlu Kompresörler ........................................................................................... 3
1.1.3. Hermetik Kompresörler ......................................................................................... 4
1.1.4. V Tipi Kompresörler.............................................................................................. 4
1.1.5. Açık Tip Kompresörler.......................................................................................... 4
1.2. Kondenser Çeşitleri ve Sembolleri................................................................................ 4
1.2.1. Genel Kondenserler ............................................................................................... 4
1.2.2. Hava Soğutmalı Kondenserler............................................................................... 5
1.2.3. Sulu Tip Kondenserler........................................................................................... 5
1.2.4. Evaporatif Tip Kondenserler ................................................................................. 5
1.3. Evaporatör Çeşitleri ve Sembolleri ............................................................................... 6
1.3.1. Genel Evaporatör ................................................................................................... 6
1.3.2. Hava Soğutuculu Evaporatör................................................................................. 6
1.3.3. Statik Hava Soğutmalı Evaporatör ........................................................................ 6
1.3.4. Kovanlı Borulu Tip Evaporatör ............................................................................. 7
1.3.5. Kangal Borulu Tip Evaporatör .............................................................................. 7
1.3.6. Taşmalı Evaporatör................................................................................................ 7
1.4. Genleşme Valfı Çeşitleri ve Sembolleri........................................................................ 7
1.4.1. Otomatik Genleşme Valfı ...................................................................................... 7
1.4.2. Termostatik Genleşme Valfı.................................................................................. 8
1.4.3. Şamandıralı Genleşme Valfı.................................................................................. 8
1.4.4. Termoelektrik Genleşme Valfı .............................................................................. 9
1.4.5. Kılcal Boru ............................................................................................................ 9
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 10
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 12
ÖĞRENME FAALİYETİ–2 .................................................................................................. 14
2. SOĞUTMA YARDIMCI ELEMANLAR VE SEMBOLLERİ ......................................... 14
2.1. Filtre-Kurutucu (Drayer) Çeşitleri ve Sembolleri ....................................................... 14
2.1.1. Kaynaklı Filtre Kurutucular................................................................................. 14
2.1.2. Rakorlu Filtre Kurutucular .................................................................................. 14
2.1.3. Kartuşlu Filtre Kurutucular.................................................................................. 15
2.2. Akümülatör Sembolleri............................................................................................... 15
2.3. Vana Çeşitleri ve Sembolleri ...................................................................................... 15
2.3.1. Düz Hat Vanası Sembolü..................................................................................... 15
2.3.2. Basınç Düşürme Valfı Sembolü .......................................................................... 16
2.3.3. Çek Valf Sembolleri ............................................................................................ 16
2.3.4. Dört Yollu Vana Sembolleri................................................................................ 16
2.3.5. Üç Yollu Vana Sembolü...................................................................................... 16
2.3.6. Şamandıralı (Yüzer) Valf Sembolü ..................................................................... 16
2.3.7. Diyaframlı Vana Sembolü ................................................................................... 17
2.3.8. Motorlu Vana Sembolü........................................................................................ 17
i
2.3.9. Solenoid Vana Sembolleri ................................................................................... 17
2.3.10. Emniyet Valf Sembolleri ................................................................................... 17
2.4. Regülâtör Çeşitleri ve Sembolleri ............................................................................... 18
2.4.1. Basınç Regülâtörü Sembolü ................................................................................ 18
2.4.2. Evaporatör Basınç Regülâtörü Sembolü.............................................................. 18
2.4.3. Karter Basınç Regülatörü Sembolü ..................................................................... 18
2.4.4. Kondenser Basınç Regülatörü Sembolü .............................................................. 18
2.4.5. Isıtma, Soğutma Serpantini Sembolleri ............................................................... 19
2.5. Soğutucu Sembolü ...................................................................................................... 19
2.6. Ara Soğutucu Sembolleri ............................................................................................ 19
2.7. Fanlı Serpantin(Fan-coil) Sembolleri.......................................................................... 19
2.8. Gözetleme Camı Sembolleri ....................................................................................... 20
2.9. Yağ Ayırıcı Sembolleri ............................................................................................... 20
2.10. Yağ Basınç Anahtarı Sembolleri............................................................................... 20
2.10.1. Yağ Basınç Ayırıcı Anahtar Sembolü ............................................................... 20
2.10.2. Birleşik Basınç Anahtarı Sembolü..................................................................... 21
2.11. Susturucu Sembolü ................................................................................................... 21
2.12. Basınç Anahtarı Sembolleri ...................................................................................... 21
2.13. Titreşim Emici Sembolleri ........................................................................................ 21
2.14. Distribütör (Sıvı Dağıtıcı) Sembolü .......................................................................... 21
2.15. Termostat Çeşitleri ve Sembolleri............................................................................. 22
2.16. Hissedici Çeşitleri ve Sembolleri .............................................................................. 22
2.16.1. Termal Hissedici Sembolü................................................................................. 22
2.16.2. Elektronik Hissedici Sembolü ........................................................................... 22
2.17. Eşanjör Çeşitleri ve Sembolleri................................................................................. 23
2.17.1. Paralel Akışlı Eşanjör Sembolleri...................................................................... 23
2.17.2. Karşı Akışlı Eşanjör Sembolleri ........................................................................ 23
2.18. Sıvı Deposu Sembolleri ............................................................................................ 23
2.19. Gaz Şarj Silindiri ve Tüpü Sembolleri ...................................................................... 24
2.19.1. Gaz Şarj Silindiri Sembolü ................................................................................ 24
2.19.2. Gaz Şarj Tüpü Sembolü..................................................................................... 24
3.ELEKTRİK TESİSATI SEMBOLLERİ ............................................................................. 31
3.1. İletken Kablo Çeşitleri ve Sembolleri ......................................................................... 31
3.1.1. Tekli İletken Sembolü.......................................................................................... 31
3.1.2. Üçlü İletken Sembolü .......................................................................................... 31
3.1.3. Bağlantılı Olmayan İletkenlerin Kesişmesi Sembolleri....................................... 31
3.1.4. Bağlantılı Olan İletkenlerin Sembolleri............................................................... 31
3.1.5. Topraklama İletkeni Sembolü.............................................................................. 32
3.2. Sökülebilir Bağlantı Sembolü ..................................................................................... 32
3.3. Duy Sembolleri ........................................................................................................... 32
3.3.1. Genel Duy Sembolleri ......................................................................................... 32
3.3.2. Fişli Duy Sembolü ............................................................................................... 32
3.4. Fiş Çeşitleri ve Sembolleri.......................................................................................... 32
3.4.1. Normal Fiş Sembolleri......................................................................................... 32
ii
3.4.2. Korumalı Fiş Sembolü......................................................................................... 33
3.4.3. Topraklı Fiş Sembolü .......................................................................................... 33
3.5. Priz Çeşitleri ve Sembolleri ........................................................................................ 33
3.5.1. Normal Priz Sembolleri ....................................................................................... 33
3.5.3. Topraklı-Kapaklı Priz Sembolü ........................................................................... 33
3.6. Anahtar Çeşitleri ve Sembolleri.................................................................................. 34
3.6.1. Kapatma-Açma Anahtar Sembolü ....................................................................... 34
3.6.2. Tek Kutuplu Tek Yönlü Anahtar Sembolü.......................................................... 34
3.6.3. Tek Kutuplu Çift Yönlü Anahtar Sembolü.......................................................... 34
3.6.4. Çift Kutuplu Çift Yönlü Anahtar Sembolü.......................................................... 34
3.6.5. Basınç Anahtarı Sembolleri................................................................................. 34
3.6.6. Sıcaklık Anahtarı Sembolleri............................................................................... 35
3.6.7. Sınır Anahtarı Sembolleri .................................................................................... 35
3.6.8. Termik Anahtarları Sembolleri............................................................................ 35
3.7. Buton Çeşitleri ve Sembolleri ..................................................................................... 35
3.8. Şalter Çeşitleri ve Sembolleri ..................................................................................... 36
3.9. Kontaktör Çeşitleri ve Sembolleri............................................................................... 36
3.10. Klemens Sembolleri.................................................................................................. 36
3.11. Buat Çeşitleri ve Sembolleri ..................................................................................... 37
3.12. Lamba Çeşitleri ve Sembolleri.................................................................................. 37
4. TERMİK, RÖLE KAPASİTÖR VE REZİSTANS SEMBOLLERİ .................................. 42
4.1. Termik Çeşitleri ve Sembolleri ................................................................................... 42
4.1.1. Bi-metal Termik Sembolleri ................................................................................ 42
4.1.2. Komple Termik Sembolü .................................................................................... 42
4.1.3. Termik Anahtar Sembolü .................................................................................... 43
4.2. Zaman Rölesi Sembolü ............................................................................................... 43
4.3. Kontaktör Sembolü ..................................................................................................... 43
4.4. Zaman Rölesi Bobini Sembolleri ................................................................................ 43
4.4.1. Zaman Rölesi Bobini (Çekmede Gecikme) Sembolü.......................................... 43
4.4.2. Zaman Rölesi Bobini (Bırakmada gecikme) Sembolü ........................................ 44
4.5. Manyetik Geciktirme Çeşitleri ve Sembolleri............................................................. 44
4.5.1. Uzaklaşarak Manyetik Geciktirme Sembolü ....................................................... 44
4.5.2. Yaklaşarak Manyetik Geciktirme Sembolü......................................................... 44
4.5.3. Termik Geciktirme Sembolü ............................................................................... 44
4.6. Kapasitör Çeşitleri ve Sembolleri ............................................................................... 45
4.6.1. İlk Hareket (Kalkış) Kapasitörü Sembolleri ........................................................ 45
4.6.2. Daimi (Çalışma) Kapasitörü Sembolleri.............................................................. 45
4.6.3. Sızdırma Dirençli İlk Hareket Kapasitörü Sembolü ............................................ 45
4.7. Direnç Çeşitleri ve Sembolleri.................................................................................... 45
4.7.1. Genel Direnç Sembolleri ..................................................................................... 45
4.7.2. Değişken Direnç Sembolü ................................................................................... 46
4.7.3. Isıtıcı Direnç Sembolü ......................................................................................... 46
iii
5.MOTOR, AYDINLATMA, ARIZA LAMBALARI VE TERMİNAL SEMBOLLERİ..... 51
5.1. Motor Çeşitleri ve Sembolleri..................................................................................... 51
5.1.1. Alternatif Akım Motoru Sembolleri .................................................................... 51
5.2. Lamba Çeşitleri ve Sembolleri.................................................................................... 53
5.2.1. Sinyal Lambası Sembolü ..................................................................................... 53
5.2.2. Çalışıyor Lambası Sembolü................................................................................. 53
5.2.3. Arıza Lambası Sembolü ...................................................................................... 54
5.2.4. Aplik Lambası Sembolü ...................................................................................... 54
5.2.5. Flaman Lamba Sembolü ...................................................................................... 54
5.3. Antigron Sembolü ....................................................................................................... 54
5.4. Kompresör Terminali Sembolleri ............................................................................... 54
5.5. Fan Motoru Terminali Sembolü Çizmek .................................................................... 54
5.6. Termostat Terminali Sembolünü Çizmek ................................................................... 55
5.7. Röle Terminali Sembolünü Çizmek............................................................................ 55
6. ELEKTRİKSEL ÖLÇME, KONTROL VE AYAR CİHAZLARI SEMBOLLERİ .......... 60
6.1. Milivoltmetre Sembolü ............................................................................................... 60
6.2. Voltmetre Sembolü ..................................................................................................... 60
6.3. Takometre Sembolü .................................................................................................... 60
6.4. Wattmetre Sembolü..................................................................................................... 61
6.5. Kosinüsfimetre Sembolü............................................................................................. 61
6.6. Avometre Sembolü ..................................................................................................... 61
6.7. Ampermetre Sembolü ................................................................................................. 61
6.8. Elektrik Sayacı Sembolü............................................................................................. 61
6.9. Yazıcı Wattmetre Sembolü ......................................................................................... 62
6.10. Ohmmetre Sembolü .................................................................................................. 62
6.11. Termometre Sembolü................................................................................................ 62
6.12. Dedektör Sembolü..................................................................................................... 62
6.13. Elektrikli Ana Saat Sembolü..................................................................................... 62
6.14. Elektrikli Sinyal Saati Sembolü ................................................................................ 63
6.15. Higrometre Sembolü ................................................................................................. 63
6.16. Oransal Kontrol Paneli Sembolü............................................................................... 63
6.18. Oransal+İntegral Kontrol Paneli Sembolü ................................................................ 63
6.19. Oransal+İntegral+Türevsel Kontrol Paneli Sembolü................................................ 63
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 69
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 72
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 81
iv
AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 522EE0177
ALAN Tesisat Teknolojisi ve İklimlendirme
DAL/MESLEK Soğutma Sistemleri
MODÜLÜN ADI Elektrik ve Soğutma Devre Elemanları 1
Bu modül, iklimlendirme alanının temel soğutma ve elektrik
devre elemanlarının sembollerini çizme, imalat ve montaj
MODÜLÜN TANIMI
resimlerini yapma tekniklerinin kazandırıldığı öğrenme
materyalidir.
SÜRE 40/24
ÖN KOŞUL Yoktur
YETERLİK Soğutma ve elektrik devre elemanlarının sembollerini çizmek.
Genel Amaç
Bu modül ile gerekli ortam sağlandığında tekniğine uygun
olarak, Elektrik ve Soğutma sembolleri ile devre elemanlarını
çizebileceksiniz.
Amaçlar
Bu modül ile gerekli ortam sağlandığında;
1.Soğutma ana elemanlarının sembollerini istenen
standartlarda çizebileceksiniz.
2.Soğutma yardımcı elemanlarının sembollerini istenen
MODÜLÜN AMACI
3.Elektrik tesisat sembollerini istenen standartta
çizebileceksiniz.
4.Termik, röle, kapasitör ve rezistans sembollerini istenen
5.Motor, aydınlatma, arıza lambaları ve terminal sembollerini
istenen standartlarda çizebileceksiniz.
6.Elektriksel ölçme, kontrol ve ayar cihazları sembollerini
istenen standartlarda çizebileceksiniz.
Sınıf, atölye ya da laboratuarların çizim yapmaya uygun
EĞİTİM ÖĞRETİM resimhaneleri, kütüphane, bilgisayar, internet ortamı, ev vb.
ORTAMLARI VE çalışma ortamları. Resim masası, tepegöz, projeksiyon cihazı,
DONANIMLARI T cetveli, gönyeler, şablonlar, resim kalemleri, silgi, pergel,
resim kâğıtları
 Modülün içinde yer alan her faaliyetin sonunda; verilen
ölçme araçlarıyla kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek
ÖLÇME VE kendinizi değerlendireceksiniz.
DEĞERLENDİRME  Öğretmen; modül sonunda size bütün öğrenme faaliyetlerini
içeren bir performans testi yaparak kazandığınız bilgi ve
becerileri ölçüp, değerlendirecektir.
v
vi
GİRİŞ
GİRİŞ
Sevgili Öğrenci,
Her geçen gün gelişen teknolojiye ayak uydurmak durumundayız. Özellikle teknik bir
alanda çalışacak bireyin bu konuda daha hassas olması gerekmektedir. Sizlerde; çağımızın
gelişmeye en açık ve insan hayatında önemli yeri olan bir mesleğe adım atmış
bulunuyorsunuz.
Bir sistemi meydana getirebilmek ya da teknik olarak anlatabilmek için, sistemin nasıl
yapılacağını gösteren montaj resmine ihtiyaç vardır. Bu resim, sistemin ana elemanları ile
bunların yardımcı elemanlarının birbirleriyle olan bağlantılarını göstermektedir. Soğutma
sistemlerinin, elektrik ve soğutma devre elemanlarının resmini okuyabilmek ya da
çizebilmek için önce elemanların isim ve sembollerini bilmek gereklidir. Ancak
unutulmamalıdır ki, mesleğinizde ilerlemek, teknolojik gelişmeleri yakından takip ederek
kavramak ve hatta uygulamalarınızla yeni ufuklar açmak ancak temeli sağlam atılmış
birikimlerle olur.
Bu modülde yer alan faaliyetler, sizlere teknik resim kurallarına uygun çizim yaparak
elektrik ve soğutma sembollerinin öğrenilmesini ve kullanılabilir bilginin sahibi olmanızı
sağlayacaktır. Bu noktadan hareketle modülde yer alan konu ve uygulamaları sindirerek
öğrenmeniz gerekmektedir. Öğrenme konusunda göstereceğiniz özen aynı zamanda resim
dersinin daha zevkli hale gelmesini de sağlayacaktır.
En detaylı iklimlendirme sistemi ile en basit soğutma cihazının, soğutma (çevrimi

üzerine kurulu temel) prensipleri aynıdır. Bunları birbirinden farklı kılan, fonksiyonel bir
yapıya sahip olan elektrik devresi ile devre üzerinde kullanılan elemanlardır. Bu açıdan;
soğutma ana ve yardımcı elemanları ile elektrik tesisatının devre elemanlarının sembolleri
iklimlendirme ve soğutma sistemlerinin meslek resminin temelini oluşturacak olmasından
dolayı konulara ait temel esasların iyi öğrenilmesi gereği vardır. Bu tespitle; modülde yer
alan faaliyetlerin dikkatlice, sindirilerek ve neden sonuç ilişkisine dayalı bir muhakeme
yürütülerek öğrenilmesi; bilginin kalıcı ve kullanılabilir olması açısından çok önemlidir.
Mesleğinizde başarılı olmanız dileğiyle.
1
2
ÖĞRENME FAALİYETİ–1
AMAÇ
Uygun ortam sağlandığında, standartlara ve teknik resim kurallarına uygun olarak
Soğutma ana elemanları sembolleri ile devrelerini çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Çevrenizde soğutma işleriyle uğraşan firmaları gezerek; soğutma ana

elemanlarının hangi sembolünün daha çok kullanıldığını, bununla beraber
değişik firmaların katalogları ile internetten araştırma yaparak rapor
hazırlayınız. Arkadaşlarınızla tartışarak raporunuzu sununuz.
1. SOĞUTMA ANA ELEMANLARI VE

SEMBOLLERİ
1.1. Kompresör Çeşitleri ve Sembolleri
1.1.1. Genel Kompresörler
Şekil 1.1: Genel kompresörler

1.1.2. Pistonlu Kompresörler
Şekil 1.2: Pistonlu kompresörler

3
1.1.3. Hermetik Kompresörler
Şekil 1.3: Hermetik kompresörler

1.1.4. V Tipi Kompresörler
(a) (b)
Şekil 1.4: V tipi kompresörler
1.1.5. Açık Tip Kompresörler
(a) (b)
Şekil 1.5: Açık tip kompresörler
1.2. Kondenser Çeşitleri ve Sembolleri

1.2.1. Genel Kondenserler
(a) (b) (c) (ç)

Şekil 1.6:Genel kondenser sembolleri
4
1.2.2. Hava Soğutmalı Kondenserler
(a) (b) (c) (ç)

Şekil 1.7: Hava soğutmalı kondenserler
1.2.3. Sulu Tip Kondenserler
(a) (b) (c)

Şekil 1.8.Sulu tip kondenserler
1.2.4. Evaporatif Tip Kondenserler
(a) (b)
Şekil 1.9: Evaporatif tip kondenserler
5
1.3. Evaporatör Çeşitleri ve Sembolleri
1.3.1. Genel Evaporatör
(a) (b) (c)

Şekil 1.10: Genel evaporatörler
1.3.2. Hava Soğutuculu Evaporatör
(a) (b) (c)

Şekil 1.11: Hava soğutuculu evaporatörler
1.3.3. Statik Hava Soğutmalı Evaporatör
(a) (b) (c)

Şekil 1.12: Statik hava soğutmalı evaporatörler
6
1.3.4. Kovanlı Borulu Tip Evaporatör
(a) (b)
Şekil 1.13: Kovanlı borulu tip evaporatörler
1.3.5. Kangal Borulu Tip Evaporatör
Şekil 1.14: Kangal borulu tip evaporatör

1.3.6. Taşmalı Evaporatör
Şekil 1.15: Taşmalı evaporatör
1.4. Genleşme Valfı Çeşitleri ve Sembolleri

1.4.1. Otomatik Genleşme Valfı
Şekil 1.16: Otomatik genleşme valfı
7
1.4.2. Termostatik Genleşme Valfı
(a)
(b)
(c)
(ç)
Şekil 1.17: Termostatik genleşme valfleri
1.4.3. Şamandıralı Genleşme Valfı
(a) (b)
Şekil 1.18: Şamandıralı genleşme valfleri
8
1.4.4. Termoelektrik Genleşme Valfı
Şekil 1.19: Termoelektrik genleşme valfı
1.4.5. Kılcal Boru
(a). Kılcal boru (b). Filtreli kılcal boru

Şekil 1.20: Kılcal borular
9
UYGULAMA FAALİYETİ
Aşağıda verilen Soğutma Ana Elemanları Sembolleri konusuna ait uygulama

faaliyetlerini aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak yapınız.
İşlem Basamakları Öneriler

 İş önlüğü giyiniz. İş önlüğü giymek
çalışma disiplininize etki edeceğinden
işe odaklanmanızı arttıracaktır.
 Çizim ortamınızın (resim masası)
temizliğini kontrol ediniz. Çizim
 Çizim yapacağınız kâğıdı resim
ortamınızın temiz olması güzel ürünlerin
masasına bağlayınız.
çıkmasını sağlayacaktır.
 İş güvenliği tedbirlerini göz önünde
bulundurunuz.
 Bant kullanarak T cetveli yardımıyla
kâğıdınızı resim masasına sabitleyiniz.
 Geometrik şekiller için uygun çizim
takımlarını belirleyiniz.
 Çizim araç ve gereçlerini metotlarına  Çizim araç ve gereçlerinizi kontrol
uygun olarak kullanınız. ediniz. Çizim araç ve gereçlerinizin
eksiksiz olması performansınıza olumlu
yansıyacaktır.
 Soğutma ana elemanlarının sembollerini
çizerken, sembolleri doğru ve standart
 Sembol, yazı ve rakamları standartlara
olarak çiziniz.
uygun olarak çiziniz.
 Yazı ve rakamları teknik resim
kurallarına uygun olarak yazınız.
 Çizdiğiniz kompresör sembollerinin,
doğruluğunu kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz kondenser sembollerinin,
 Çizdiğiniz sembolün doğruluğunu
 Çizdiğiniz, evaporatör sembollerinin,
kontrol ediniz.
doğru olduğunu kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, genleşme valfı
sembollerinin, doğru olduğunu kontrol
ediniz.
 Çiziminizi öğretmeninize teslim ediniz.
 Çiziminizi teslim ediniz.  Çizim masanızın ve çizim takımlarınızın
temizliğini yapınız.
10
UYGULAMA 1
Hermetik kompresör sembollerini çiziniz.
UYGULAMA 2
Genel kondenser sembollerini çiziniz.
UYGULAMA 3
Kangal borulu tip evaporatör sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 4
Otomatik genleşme valfı sembolünü çiziniz.
11
ÖLÇME VEVE
ÖLÇME DEĞERLENDİRME
DEĞERLENDİRME
 Hermetik kompresör sembollerini çiziniz?

 Hava soğutuculu tip evaporatör sembollerini çiziniz?
 Şamandıralı genleşme valfinin sembolünü çiziniz?
 1Adet hermetik kompresör, 1’er adet genel kondenser ve evaporatör ile
genleşme valfinin basit sembollerini kullanarak, soğutma devresini çiziniz?
 Aşağıdaki sembollerin isimlerini yazınız?
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız.
12
PERFORMANS DEĞERLENDİRME
FAALİYET ADI: Soğutma Ana Elemanları ve Sembolleri

AMAÇ: Uygun ortam sağlandığında, standartlara ve teknik resim kurallarına uygun
olarak, soğutma ana elemanları sembollerini çizebileceksiniz.
AÇIKLAMA: Bu faaliyet kapsamında aşağıda listelenen davranışlardan, eğer yapıldıysa
EVET kutucuğunu, yapılmadıysa HAYIR kutucuğunu işaretleyiniz.
GÖZLENECEK DAVRANIŞLAR EVET HAYIR
1. İş önlüğü giydiniz mi?
2. Çizim masanızı temizlediniz mi?
3. Çizim araç gereçlerinizi eksiksiz hazırladınız mı?
4. Resim kâğıdını masaya tekniğine uygun olarak
sabitlediniz mi?
5. Çizim araç ve gereçlerini metotlarına uygun olarak
kullanınız mı?
6. Sembol, yazı ve rakamları standartlara uygun olarak
çizdiniz mi?
7. Soğutma ana elemanlarının sembollerini uygun şekilde
çizdiniz mi?
8. Çizdiğiniz soğutma ana elemanlarının sembollerinin
doğruluğunu kontrol ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME
Performans değerlendirme sonucu EVET ve HAYIR cevaplarınızı değerlendiriniz.
Yapılan değerlendirme sonunda HAYIR şeklindeki cevaplarınızı tekrar gözden

geçiriniz. Cevaplarınızın tamamı EVET ise bir sonraki faaliyete geçiniz.
13
AMAÇ
U1
Soğutma yardımcı elemanları sembolleri ile devrelerini çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Çevrenizde soğutma işleriyle uğraşan firmaları gezerek; soğutma yardımcı

elemanlarının hangi sembolünün daha çok kullanıldığını, bununla beraber
değişik firmaların katalogları ile internetten araştırma yaparak rapor
2. SOĞUTMA YARDIMCI ELEMANLAR VE

SEMBOLLERİ
2.1. Filtre-Kurutucu (Drayer) Çeşitleri ve Sembolleri
2.1.1. Kaynaklı Filtre Kurutucular
Şekil 2.1: Kaynaklı filtre-kurutucu sembolleri
2.1.2. Rakorlu Filtre Kurutucular
Şekil 2.2: Rakorlu filtre-kurutucu sembolleri
14
2.1.3. Kartuşlu Filtre Kurutucular
Şekil 2.3: Kartuşlu filtre-kurutucu sembolleri
2.2. Akümülatör Sembolleri
Şekil 2.4: Akümülatör sembolleri
2.3. Vana Çeşitleri ve Sembolleri

2.3.1. Düz Hat Vanası Sembolü
Şekil 2.5: Düz hat vanası sembolü

15
2.3.2. Basınç Düşürme Valfı Sembolü
Şekil 2.6: Basınç düşürme valfı sembolleri
2.3.3. Çek Valf Sembolleri
Şekil 2.7: Çek valf sembolleri
2.3.4. Dört Yollu Vana Sembolleri
(a) (b) (c)

Şekil 2.8: Dört yollu vana sembolleri
2.3.5. Üç Yollu Vana Sembolü
Şekil 2.9: Üç yollu vana sembolü
2.3.6. Şamandıralı (Yüzer) Valf Sembolü
Şekil 2.10: Şamandıralı (yüzer) valf sembolü
16
2.3.7. Diyaframlı Vana Sembolü
Şekil 2.11: Diyaframlı vana sembolü
2.3.8. Motorlu Vana Sembolü
Şekil 2.12: Motorlu vana sembolü
2.3.9. Solenoid Vana Sembolleri
(a) (b)
Şekil 2.13: Solenoid vana sembolleri
2.3.10. Emniyet Valf Sembolleri
2.3.10.1. Emniyet Valfı Sembolü
Şekil 2.14: Emniyet valfı sembolü
2.3.10.2. Yaylı Emniyet Valfı Sembolü
Şekil 2.15: Yaylı emniyet valfı sembolü
17
2.3.10.3. Ağırlıklı Emniyet Valfı Sembolleri
Şekil 2.16: Ağırlıklı emniyet valfı Şekil 2.17: Köşe tipi ağırlıklı emniyet
Sembolü valfı sembolü
2.4. Regülâtör Çeşitleri ve Sembolleri

2.4.1. Basınç Regülâtörü Sembolü
Şekil 2.18: Basınç regülatörü sembolü
2.4.2. Evaporatör Basınç Regülâtörü Sembolü
Şekil 2.19: Evaporatör basınç regülatörü sembolü
2.4.3. Karter Basınç Regülatörü Sembolü
Şekil 2.20: Karter basınç regülâtörü sembolü
2.4.4. Kondenser Basınç Regülatörü Sembolü
Şekil 2.21: Kondenser basınç regülâtörü sembolü
18
2.4.5. Isıtma, Soğutma Serpantini Sembolleri
Isıtma Serpantini Soğutma Serpantini Isıtma/Soğutma Serpantini

(a) (b) (c)
Şekil 2.22: Isıtma, soğutma serpantini sembolleri
2.5. Soğutucu Sembolü
Şekil 2.23: Soğutucu sembolü
2.6. Ara Soğutucu Sembolleri
(a) (b) c)
Şekil 2.24: Ara soğutucu sembolleri
2.7. Fanlı Serpantin(Fan-coil) Sembolleri
Şekil 2.25:Fanlı serpantin(fan-coil) sembolleri
19
2.8. Gözetleme Camı Sembolleri
(a) (b) (c)

Şekil 2.26: Gözetleme camı sembolleri
2.9. Yağ Ayırıcı Sembolleri
Şekil 2.27: Yağ ayırıcı sembolleri
2.10. Yağ Basınç Anahtarı Sembolleri

2.10.1. Yağ Basınç Ayırıcı Anahtar Sembolü
Şekil 2.28: Yağ basınç ayırıcı anahtar sembolü
20
2.10.2. Birleşik Basınç Anahtarı Sembolü
Şekil 2.29: Birleşik basınç anahtarı sembolü
2.11. Susturucu Sembolü
Şekil 2.30: Susturucu sembolü
2.12. Basınç Anahtarı Sembolleri
Şekil 2.31: Basınç anahtarı sembolleri
2.13. Titreşim Emici Sembolleri
Şekil 2.32: Titreşim emici sembolleri
2.14. Distribütör (Sıvı Dağıtıcı) Sembolü
Şekil 2.33: Soğutucu akışkan dağıtıcı sembolü
21
2.15. Termostat Çeşitleri ve Sembolleri
Şekil 2.34: Termostat sembolleri
2.16. Hissedici Çeşitleri ve Sembolleri

2.16.1. Termal Hissedici Sembolü
Şekil 2.35: Termal hissedicisi sembolü
2.16.2. Elektronik Hissedici Sembolü
Şekil 2.36: Elektronik hissedici sembolü
22
2.17. Eşanjör Çeşitleri ve Sembolleri
2.17.1. Paralel Akışlı Eşanjör Sembolleri
Şekil 2.37: Paralel akışlı eşanjör sembolleri
2.17.2. Karşı Akışlı Eşanjör Sembolleri
Şekil 2.38: Karşı akışlı eşanjör sembolleri
2.18. Sıvı Deposu Sembolleri
Şekil 2.39: Sıvı deposu sembolleri
23
2.19. Gaz Şarj Silindiri ve Tüpü Sembolleri
2.19.1. Gaz Şarj Silindiri Sembolü
Şekil 2.40: Gaz şarj silindiri sembolü
2.19.2. Gaz Şarj Tüpü Sembolü
Şekil 2.41: Gaz şarj tüpü sembolü
24
Aşağıda verilen Soğutma Yardımcı Eleman Sembolleri konusuna ait uygulama

faaliyetlerini aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak yapınız.

bulundurunuz.
yansıyacaktır.
 Soğutma yardımcı elemanlarının
sembollerini çizerken, sembolleri doğru
ve standart olarak çiziniz.
 Çizdiğiniz filtre-kurutucu sembollerinin,
 Çizdiğiniz akümülatör sembollerinin,
 Çizdiğiniz, vana sembollerinin, doğru
olduğunu kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, regülatör sembollerinin,
 Çizdiğiniz ısıtma, soğutma serpantini
kontrol ediniz.
sembollerinin, doğruluğunu kontrol
ediniz.
 Çizdiğiniz soğutucu sembolünün,
 Çizdiğiniz, ara soğutucu sembollerinin,
 Çizdiğiniz, fanlı serpantini sembolünün,
25
 Çizdiğiniz gözetleme camı
ediniz.
 Çizdiğiniz yağ ayırıcı sembollerinin,
 Çizdiğiniz, yağ basınç anahtarı
ediniz.
 Çizdiğiniz, susturucu sembollerinin,
 Çizdiğiniz basınç anahtarı
ediniz.
 Çizdiğiniz titreşim emici sembollerinin,
 Çizdiğiniz, distribütör sembollerinin,
 Çizdiğiniz, termostat sembollerinin,
 Çizdiğiniz, hissedici sembollerinin,
 Çizdiğiniz eşanjör sembollerinin,
 Çizdiğiniz sıvı deposu sembollerinin,
 Çizdiğiniz, gaz şarj silindiri e tüpü
ediniz.
26
UYGULAMA 1
Rakorlu filtre-kurutucu sembollerini çiziniz.
UYGULAMA 2
Akümülatör sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 3
Basınç düşürme valfı sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 4
Karter basınç regülâtörü sembolü çiziniz.
UYGULAMA 5
Isıtma/Soğutma Serpantini sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 6
Soğutucu sembolü çiziniz.
UYGULAMA 7
Ara soğutucu sembolleri çiziniz.
UYGULAMA 8
Fanlı serpanti (fan-coil) sembolleri çiziniz.
UYGULAMA 9
Gözetleme camı sembolleri çiziniz.
UYGULAMA 10
Yağ ayırıcı sembollerinden bir tanesini çiziniz.
UYGULAMA 11
Yağ basınç ayırıcı anahtar sembolü çiziniz.
UYGULAMA 12
Susturucu sembolü çiziniz.
UYGULAMA 13
Basınç anahtarı sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 14
Titreşim emici sembolleri çiziniz.
27
UYGULAMA 15
Soğutucu akışkan dağıtıcı sembolü çiziniz.
UYGULAMA 16
Oda termostatı sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 17
Termal hissedicisi sembolü çiziniz.
UYGULAMA 18
Paralel akışlı eşanjör sembolleri çiziniz.
UYGULAMA 19
Sıvı deposu (servis vanalı) çiziniz.
UYGULAMA 20
Gaz şarj tüpü sembolü çiziniz.
28
ÖLÇME VEVE
DEĞERLENDİRME
1. Kaynaklı tip filtre kurutucunun sembollerini çiziniz?
2. Aşağıdakilerden hangisi basınç regülatörü sembolüdür?
3. Aşağıdakilerden hangisi üç yollu vana sembolüdür?
4. Gaz şarj silindiri sembolünü çiziniz?
5. Ağırlıklı emniyet valfi ve yaylı emniyet valfinin sembollerini çiziniz?
DEĞERLENDİRME

tekrarlayınız.
29
FAALİYET ADI: Soğutma Yardımcı Eleman Sembolleri

olarak, soğutma yardımcı eleman sembollerini çizebileceksiniz.
4. Resim kâğıdını masaya tekniğine uygun olarak sabitlediniz mi?
5. Çizim araç ve gereçlerini metotlarına uygun olarak kullanınız mı?
6. Sembol, yazı ve rakamları standartlara uygun olarak çizdiniz mi?
7. Soğutma yardımcı eleman sembollerini uygun şekilde çizdiniz mi?
8. Çizdiğiniz soğutma yardımcı eleman sembollerinin doğruluğunu
kontrol ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME

30
AMAÇ

Elektrik tesisat sembolleri ile devrelerini çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Çevrenizde soğutma ve klima işleriyle uğraşan firmaları gezerek; elektrik
tesisatı kullanılan elemanların hangi sembolünün daha çok kullanıldığını,
bununla beraber değişik firmaların katalogları ile internetten araştırma yaparak
rapor hazırlayınız. Arkadaşlarınızla tartışarak raporunuzu sununuz.
3.ELEKTRİK TESİSATI SEMBOLLERİ

3.1. İletken Kablo Çeşitleri ve Sembolleri
3.1.1. Tekli İletken Sembolü
Şekil 3.1: Tekli iletken sembolü

3.1.2. Üçlü İletken Sembolü
Şekil 3.2: Üçlü iletken sembolü

3.1.3. Bağlantılı Olmayan İletkenlerin Kesişmesi Sembolleri
Şekil 3.3: Bağlantılı olmayan iletkenlerin kesişmesi sembolleri

3.1.4. Bağlantılı Olan İletkenlerin Sembolleri
Şekil 3.4: Bağlantılı olan iletkenlerin sembolleri
31
3.1.5. Topraklama İletkeni Sembolü
Şekil 3.5: Topraklama iletkeni sembolü
3.2. Sökülebilir Bağlantı Sembolü
Şekil 3.6: Sökülebilir bağlantı sembolü
3.3. Duy Sembolleri

3.3.1. Genel Duy Sembolleri
(a) (b) (c)

Şekil 3.7: Duy sembolleri
3.3.2. Fişli Duy Sembolü
Şekil 3.8: Fişli duy sembolü
3.4. Fiş Çeşitleri ve Sembolleri

3.4.1. Normal Fiş Sembolleri
(a) (b)
Şekil 3.9: Normal fiş sembolleri
32
3.4.2. Korumalı Fiş Sembolü
Şekil 3.10: Korumalı fiş sembolü
3.4.3. Topraklı Fiş Sembolü
Şekil 3.11: Topraklı fiş sembolü
3.5. Priz Çeşitleri ve Sembolleri
3.5.1. Normal Priz Sembolleri
(a) (b)
Şekil 3.12: Normal priz sembolleri
3.5.2. Topraklı Priz Sembolü
Şekil 3.13: Topraklı priz sembolü
3.5.3. Topraklı-Kapaklı Priz Sembolü
Şekil 3.14:Topraklı-kapaklı priz (etanj) sembolü
33
3.6. Anahtar Çeşitleri ve Sembolleri
3.6.1. Kapatma-Açma Anahtar Sembolü
Kapatma Açma
Şekil 3.15: Kapatma-açma sembolü
3.6.2. Tek Kutuplu Tek Yönlü Anahtar Sembolü
Şekil 3.16: Tek kutuplu tek yönlü anahtar sembolü
3.6.3. Tek Kutuplu Çift Yönlü Anahtar Sembolü
Şekil 3.17: Tek kutuplu çift yönlü anahtar sembolü

3.6.4. Çift Kutuplu Çift Yönlü Anahtar Sembolü
Şekil 3.18: Çift kutuplu çift yönlü anahtar sembolü

3.6.5. Basınç Anahtarı Sembolleri
(a). Artan basınçta kapatan (b). Artan basınçta açan

Şekil 3.19: Basınç anahtarları
34
3.6.6. Sıcaklık Anahtarı Sembolleri
(a). Artan basınçta kapatan (b). Artan basınçta açan

Şekil 3.20: Sıcaklık anahtarı sembolleri
3.6.7. Sınır Anahtarı Sembolleri
(a). Normalde açık (b). Normalde kapalı

Şekil 3.21: Sınır anahtarı sembolleri
3.6.8. Termik Anahtarları Sembolleri
(a). Arıza durumu (b). Normal durum

Şekil 3.22: Termik anahtarları sembolleri
3.7. Buton Çeşitleri ve Sembolleri
(a) Buton-normalde açık (b) Buton-normalde kapalı
(c) Başlatma butonu (ç) Durdurma butonu
35
(d) Çift yollu kumanda butonu (e) Basma butonu
Şekil 3.23: Buton sembolleri
3.8. Şalter Çeşitleri ve Sembolleri
(a) (b) (c)

Paket şalter Elle kumandalı şalter Güç tahrikli şalter
Şekil 3.24: Şalter sembolleri
3.9. Kontaktör Çeşitleri ve Sembolleri
(a) (b)
Normal kontaktör Ters ve düz yardımcı kontaklı
(c) (ç)
Kontaktör(genel) Düz yardımcı kontaklı kontaktör
Şekil 3.25: Kontaktör sembolleri
3.10. Klemens Sembolleri
Soket tipi klemens Klemens dizisi (kumanda panosunda) Kumanda şemasında

Şekil 3.26: Klemens sembolleri
36
3.11. Buat Çeşitleri ve Sembolleri
(a) Buat (b) Kare buat (c) Yapı bağlantı kutusu (ç) Dağıtım kutusu
Şekil 3.27: Buat sembolleri
3.12. Lamba Çeşitleri ve Sembolleri
(a) (b) (c) (ç) (d)

Sinyal lâmbası Lâmba Avize Glop tipi lâmba Etanj lâmba
(e) (f) (g) (h)

Anahtarlı lâmba Flüoresan lâmbalar Balast Starter
Şekil 3.28: Lamba sembolleri
37
Aşağıda verilen Elektrik Tesisat Sembolleri konusuna ait uygulama faaliyetlerini
aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak yapınız.

 İş önlüğü giyiniz. İş önlüğü giymek çalışma
disiplininize etki edeceğinden işe odaklanmanızı
arttıracaktır.
 Çizim ortamınızın (resim masası) temizliğini
 Çizim yapacağınız kâğıdı resim kontrol ediniz. Çizim ortamınızın temiz olması
masasına bağlayınız. güzel ürünlerin çıkmasını sağlayacaktır.
bulundurunuz.
 Bant kullanarak T cetveli yardımıyla kâğıdınızı
resim masasına sabitleyiniz.
 Geometrik şekiller için uygun çizim takımlarını
 Çizim araç ve gereçlerini belirleyiniz.
metotlarına uygun olarak  Çizim araç ve gereçlerinizi kontrol ediniz.
kullanınız. Çizim araç ve gereçlerinizin eksiksiz olması
performansınıza olumlu yansıyacaktır.
 Elektrik tesisat sembollerini çizerken,
 Sembol, yazı ve rakamları
sembolleri doğru ve standart olarak çiziniz.
standartlara uygun olarak
 Yazı ve rakamları teknik resim kurallarına
çiziniz.
uygun olarak yazınız.
 Çizdiğiniz iletken kablo sembollerinin,
 Çizdiğiniz sökülebilir bağlantı sembolünün,
 Çizdiğiniz, duy sembollerinin, doğru olduğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, fiş sembollerinin, doğru olduğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz priz sembollerinin, doğruluğunu
 Çizdiğiniz sembolün kontrol ediniz.
doğruluğunu kontrol ediniz.  Çizdiğiniz anahtar sembollerinin, doğruluğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, buton sembollerinin, doğru olduğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, şalter sembollerinin, doğru olduğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz kontaktör sembollerinin,
 Çizdiğiniz klemens sembollerinin, doğruluğunu
kontrol ediniz.
38
 Çizdiğiniz, buat sembollerinin, doğru olduğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, lamba sembollerinin, doğru
UYGULAMA 1
Üçlü iletken sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 2
Sökülebilir bağlantı sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 3
Fişli duy sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 4
Topraklı fiş sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 5
Topraklı-kapaklı priz (etanj) sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 6
Tek kutuplu çift yönlü anahtar sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 7
Durdurma butonu sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 8
Elle kumandalı şalter sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 9
Normal kontaktör sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 10
Soket tipi klemens sembolünü çiziniz
UYGULAMA 11
Kare buat sembolünü çiziniz
UYGULAMA 12
Sinyal lâmbası sembolünü çiziniz
39
ÖLÇME VEVE
DEĞERLENDİRME
1. Aşağıdaki çeşitli prizlerin sembollerini çiziniz?
A) Normal priz
B) Topraklı priz
C) Topraklı-kapaklı priz
2. Aşağıdaki sembollerden hangisi basınç anahtarı sembolüdür?
(A) (B) (C) D)
3. Aşağıdakilerden hangisi şalter sembolü değildir?
(A) (B) (C) (D)
4. Lamba sembollerinin 5 tanesini de çiziniz?
5. Düz ve yardımcı kontaklı kontaktör resmini çiziniz?
DEĞERLENDİRME

tekrarlayın.
40
FAALİYET ADI: Elektrik Tesisatı Sembolleri

olarak, elektrik tesisat sembollerini çizebileceksiniz.

5. Çizim araç ve gereçlerini metotlarına uygun olarak kullandınız mı?
7. Elektrik tesisat sembollerini uygun şekilde çizdiniz mi?
8. Çizdiğiniz elektrik tesisat sembollerinin doğruluğunu kontrol

ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME

41
AMAÇ

Termik, röle, kapasitör ve rezistans sembolleri ile devrelerini çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Çevrenizde soğutma ve iklimlendirme işleriyle uğraşan firmaları gezerek;
Termik, röle, kapasitör ve rezistansın hangi sembolünün daha çok
kullanıldığını, bununla beraber değişik firmaların katalogları ile internetten
araştırma yaparak rapor hazırlayınız. Arkadaşlarınızla tartışarak raporunuzu
sununuz.
4. TERMİK, RÖLE KAPASİTÖR VE

REZİSTANS SEMBOLLERİ
4.1. Termik Çeşitleri ve Sembolleri
4.1.1. Bi-metal Termik Sembolleri
(a) (b)
Şekil 4.1: Bi-metal termik sembolleri
4.1.2. Komple Termik Sembolü
Şekil 4.2: Komple termik sembolü
42
4.1.3. Termik Anahtar Sembolü
Şekil 4.3: Termik anahtar sembolü
4.2. Zaman Rölesi Sembolü
(a) (b)
Şekil 4.4: Zaman rölesi sembolü
4.3. Kontaktör Sembolü
Şekil 4.5: Kontaktör sembolü
4.4. Zaman Rölesi Bobini Sembolleri

4.4.1. Zaman Rölesi Bobini (Çekmede Gecikme) Sembolü
(a) (b) (c)

Şekil 4.6: Zaman rölesi bobini (çekmede gecikme) sembolü
43
4.4.2. Zaman Rölesi Bobini (Bırakmada gecikme) Sembolü
(a) (b)
Şekil 4.7: Zaman rölesi bobini (bırakmada gecikme) sembolü
4.5. Manyetik Geciktirme Çeşitleri ve Sembolleri

4.5.1. Uzaklaşarak Manyetik Geciktirme Sembolü
Şekil 4.8: Uzaklaşarak manyetik geciktirme sembolü
4.5.2. Yaklaşarak Manyetik Geciktirme Sembolü
Şekil 4.9: Yaklaşarak manyetik geciktirme sembolü
4.5.3. Termik Geciktirme Sembolü
Şekil 4.10: Termik geciktirme sembolü
44
4.6. Kapasitör Çeşitleri ve Sembolleri
4.6.1. İlk Hareket (Kalkış) Kapasitörü Sembolleri
Şekil 4.11: İlk hareket(kalkış) kapasitörü sembolleri
4.6.2. Daimi (Çalışma) Kapasitörü Sembolleri
Şekil 4.12: Daimi (çalışma) kapasitörü sembolleri
4.6.3. Sızdırma Dirençli İlk Hareket Kapasitörü Sembolü
Şekil 4.13: Sızdırma dirençli ilk hareket kapasitörü sembolü
4.7. Direnç Çeşitleri ve Sembolleri

4.7.1. Genel Direnç Sembolleri
(a)
(b)
(c)
Şekil 4.14: Direnç sembolleri
45
4.7.2. Değişken Direnç Sembolü
Şekil 4.15: Değişken direnç sembolü
4.7.3. Isıtıcı Direnç Sembolü
Şekil 4.16: .Isıtıcı direnç sembolü
46
Aşağıda verilen Termik, Röle Kapasitör ve Rezistans Sembolleri konusuna ait
uygulama faaliyetlerini aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak yapınız.

bulundurunuz.
yansıyacaktır.
 Termik,röle, kapasitör ve rezistans
sembollerini çizerken, sembolleri doğru
ve standart olarak çiziniz.
 Çizdiğiniz termik sembollerinin,
 Çizdiğiniz zaman rölesi sembollerinin,
 Çizdiğiniz, kontaktör rölesi bobini
ediniz.
 Çizdiğiniz, zaman rölesi bobini
kontrol ediniz.
ediniz.
 Çizdiğiniz manyetik geciktirme
ediniz.
 Çizdiğiniz kapasitör sembollerinin,
 Çizdiğiniz, direnç sembollerinin, doğru
47
UYGULAMA 1
Bi-metal termik sembolleri çiziniz.
UYGULAMA 2
Genel zaman rölesi sembollerini çiziniz.
UYGULAMA 3
Kontaktör sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 4
Zaman rölesi bobini (bırakmada gecikme) sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 5
Yaklaşarak manyetik geciktirme sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 6
Sızdırma dirençli ilk hareket kapasitörü sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 7
Değişken direnç sembolünü çiziniz.
48
ÖLÇME VEVE
DEĞERLENDİRME
1. Bi-metal termik sembolünü çiziniz?
2. Aşağıdakilerden hangisi daimi çalışma kapasitörü sembolüdür?
(A) (B)
3. Zaman rölesi sembolünü çiziniz?
4. Değişken direnç sembolünü çiziniz?
5. Termik geciktirme sembolünü çiziniz?
DEĞERLENDİRME

tekrarlayınız.
49
FAALİYET ADI: Termik, Röle, Kapasitör ve Rezistans Sembolleri

olarak, termik, röle, kapasitör ve rezistans sembollerini çizebileceksiniz.

7. Termik, röle, kapasitör ve rezistans sembollerini uygun şekilde

çizdiniz mi?
8. Çizdiğiniz termik, röle, kapasitör ve rezistans sembollerinin
doğruluğunu kontrol ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME

50
AMAÇ

Motor, aydınlatma, arıza lambaları ve terminal sembolleri ile devrelerini çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Çevrenizde soğutma ve iklimlendirme işleriyle uğraşan firmaları gezerek;

soğutma ana elemanlarının hangi sembolünün daha çok kullanıldığını, bununla
beraber değişik firmaların katalogları ile internetten araştırma yaparak rapor
5.MOTOR, AYDINLATMA, ARIZA

LAMBALARI VE TERMİNAL
SEMBOLLERİ
5.1. Motor Çeşitleri ve Sembolleri
5.1.1. Alternatif Akım Motoru Sembolleri
5.1.1.1. Tek Fazlı Alternatif Akım Motoru Sembolü
Şekil 5.1: Tek fazlı alternatif akım motoru sembolü
5.1.1.2. Üç Fazlı Alternatif Akım Motoru Sembolü
Şekil 5.2: Üç fazlı alternatif akım motoru sembolü
51
5.1.1.3. Tek Fazlı Kollektörlü Seri Motor Sembolü
Şekil 5.3: Tek fazlı kollektörlü seri motor sembolü
5.1.1.4. Tek Fazlı Kollektörlü Repülsiyon Motor Sembolü
Şekil 5.4: Tek fazlı kollektörlü repülsiyon motor sembolü
5.1.1.5. Üç fazlı Kollektörlü Seri Motor Sembolü
Şekil 5.5: Üç fazlı kollektörlü seri motor sembolü
5.1.1.6. Rotoru Sargılı Üç Fazlı Seri Motor Sembolü
Şekil 5.6: Rotoru sargılı üç fazlı seri motor sembolü
52
5.1.1.7. Daimi Ayrık Kapasitörlü Tek Fazlı Motor Sembolü
Şekil 5.7: Daimi ayrık kapasitörlü tek fazlı motor sembolü

5.1.1.8. Üçgen Bağlantılı Motor Sembolü
Şekil 5.8: Üçgen bağlantılı- Üç fazlı motor sembolü
5.1.1.9. Yıldız Bağlantılı Motor Sembolü
Şekil 5.9: Yıldız bağlantılı- Üç fazlı motor sembolü
5.2. Lamba Çeşitleri ve Sembolleri

5.2.1. Sinyal Lambası Sembolü
Şekil 5.10: Sinyal lambası sembolü
5.2.2. Çalışıyor Lambası Sembolü
Şekil 5.11: Çalışıyor lambası sembolü
53
5.2.3. Arıza Lambası Sembolü
Şekil 5.12: Arıza lambası
5.2.4. Aplik Lambası Sembolü
Şekil 5.13:Aplik lamba

5.2.5. Flaman Lamba Sembolü
Şekil 5.14: Flaman Lamba
5.3. Antigron Sembolü
Şekil 5.15: Antigron sembolü
5.4. Kompresör Terminali Sembolleri
(a) (b)
Şekil 5.16: Kompresör terminali sembolleri
5.5. Fan Motoru Terminali Sembolü Çizmek
Şekil 5.17:Fan motoru sembolü
54
5.6. Termostat Terminali Sembolünü Çizmek
Şekil 5.18:Termostat terminali sembolü
5.7. Röle Terminali Sembolünü Çizmek
Şekil 5.19:Röle terminali sembolü
55
Aşağıda verilen Motor, Aydınlatma, Arıza Lambaları ve Terminal Sembolleri

konusuna ait uygulama faaliyetlerini aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak
yapınız.

 İş önlüğü giyiniz. İş önlüğü giymek çalışma
disiplininize etki edeceğinden işe
odaklanmanızı arttıracaktır.
 Çizim ortamınızın (resim masası) temizliğini
kontrol ediniz. Çizim ortamınızın temiz
olması güzel ürünlerin çıkmasını
sağlayacaktır.
bulundurunuz.
 Çizim araç ve gereçlerini takımlarını belirleyiniz.
metotlarına uygun olarak  Çizim araç ve gereçlerinizi kontrol ediniz.
kullanınız. Çizim araç ve gereçlerinizin eksiksiz olması
performansınıza olumlu yansıyacaktır.
 Motor, aydınlatma,arıza lambaları ve terminal
sembollerini çizerken, sembolleri doğru ve
 Sembol, yazı ve rakamları
standart olarak çiziniz.
standartlara uygun olarak çiziniz.
 Yazı ve rakamları teknik resim kurallarına
uygun olarak yazınız.
 Çizdiğiniz motor sembollerinin, doğruluğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz lamba sembollerinin, doğruluğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz, antigron sembollerinin, doğru
 Çizdiğiniz sembolün doğruluğunu  Çizdiğiniz, kompresör terminal sembollerinin,
kontrol ediniz. doğru olduğunu kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz fan motoru terminali sembolünü,
 Çizdiğiniz termostat terminali sembolünü,
 Çizdiğiniz, röle terminalini sembolünü, doğru
56
UYGULAMA 1
Üç fazlı alternatif akım motoru sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 2
Flaman lamba sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 3
Antigron sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 4
Kompresör terminali sembollerini çiziniz.
UYGULAMA 5
Fan motoru sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 6
Termostat terminali sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 7
Röle terminali sembolünü çiziniz.
57
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
1. Tek fazlı ve üç fazlı alternatif akım motoru sembolünü çiziniz?
2. Aşağıdakilerden hangisi üç fazlı kollektörlü seri motor sembolüdür?
3. Üç fazlı motor sembollerini çiziniz?

A) Üçgen bağlantılı
B) Yıldız bağlantılı
4. Aşağıdakilerden hangisi arıza lambası sembolüdür?
(A) (B) (C)
5. Fan motoru terminali sembolünü çiziniz?
6. Röle terminali sembolünü çiziniz?
DEĞERLENDİRME

tekrarlayınız.
58
FAALİYET ADI: Motor, Aydınlatma, Arıza Lambaları ve Terminal Sembolleri

olarak, motor, aydınlatma, arıza lambaları ve terminal sembollerini çizebileceksiniz.


7. Motor, aydınlatma, arıza lambaları ve terminal sembollerini uygun
şekilde çizdiniz mi?
8. Çizdiğiniz motor, aydınlatma, arıza lambaları ve terminal
sembollerinin doğruluğunu kontrol ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME

59
AMAÇ

Elektriksel ölçme, kontrol ve ayar cihazları sembolleri ile devrelerini çizebileceksiniz.
ARAŞTIRMA
 Çevrenizde soğutma ve klima işleriyle uğraşan firmaları gezerek; Elektriksel

ölçme, kontrol ve ayar cihazlarının hangi sembolünün daha çok kullanıldığını,
bununla beraber değişik firmaların katalogları ile internetten araştırma yaparak
rapor hazırlayınız. Arkadaşlarınızla tartışarak raporunuzu sununuz.
6. ELEKTRİKSEL ÖLÇME, KONTROL VE

AYAR CİHAZLARI SEMBOLLERİ
6.1. Milivoltmetre Sembolü
Şekil 6.1: Milivoltmetre sembolü
6.2. Voltmetre Sembolü
Şekil 6.2: Voltmetre sembolü
6.3. Takometre Sembolü
Şekil 6.3: Takometre sembolü
60
6.4. Wattmetre Sembolü
Şekil 6.4: Wattmetre sembolü
6.5. Kosinüsfimetre Sembolü
Şekil 6.5:Kosinüsfimetre sembolü
6.6. Avometre Sembolü
Şekil 6.6: Avometre sembolü
6.7. Ampermetre Sembolü
Şekil 6.7:Ampermetre sembolü
6.8. Elektrik Sayacı Sembolü
Şekil 6.8:Elektrik sayacı sembolü
61
6.9. Yazıcı Wattmetre Sembolü
Şekil 6,9:Yazıcı wattmetre sembolü
6.10. Ohmmetre Sembolü
Şekil 6.10:Ohmmetre sembolü
6.11. Termometre Sembolü
Şekil 6.11:Termometre sembol
6.12. Dedektör Sembolü
Şekil 6.12:Dedektör sembolü
6.13. Elektrikli Ana Saat Sembolü
Şekil 6.13:Elektrikli ana saat sembolü
62
6.14. Elektrikli Sinyal Saati Sembolü
Şekil 6.14:Elektrikli sinyal saati sembolü
6.15. Higrometre Sembolü
(a) (b)
Şekil 6.15: Higrometre sembolü
6.16. Oransal Kontrol Paneli Sembolü
Şekil 6.16:Oransal kontrol paneli sembolü
6.18. Oransal+İntegral Kontrol Paneli Sembolü
Şekil 6.17:Oransal+integral kontrol paneli sembolü
6.19. Oransal+İntegral+Türevsel Kontrol Paneli Sembolü
Şekil 6.18: Oransal+integral+türevsel kontrol paneli sembolü
63
Aşağıda verilen Elektriksel Ölçme, Kontrol ve Ayar Cihazları Sembolleri konusuna ait
uygulama faaliyetlerini aşağıdaki işlem basamakları ve önerileri dikkate alarak yapınız.

bulundurunuz.
yansıyacaktır.
 Elektriksel ölçme, kontrol ve ayar
cihazları sembollerini çizerken,
 Sembol, yazı ve rakamları standartlara sembolleri doğru ve standart olarak
uygun olarak çiziniz. çiziniz.
 Çizdiğiniz milivoltmetre sembolünün,
 Çizdiğiniz voltmetre sembolünün,
 Çizdiğiniz, takometre sembolünün,
 Çizdiğiniz, wattmetre sembolünün,
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz kosinüsfimetre sembolünün,
 Çizdiğiniz avometre sembolünün,
 Çizdiğiniz, ampermetre sembollerinin,
 Çizdiğiniz, elektrik sayacı genleşme
64
valfı sembollerinin, doğru olduğunu
kontrol ediniz.
 Çizdiğiniz yazıcı wattmetre
sembolünün, doğruluğunu kontrol
ediniz.
 Çizdiğiniz ohmmetre sembolünün,
 Çizdiğiniz, termometre sembolünün,
 Çizdiğiniz, dedektör valfı sembolünün,
 Çizdiğiniz elektrik ana saat sembolünün,
 Çizdiğiniz elektrik sinyal saati
ediniz.
 Çizdiğiniz, higrometre sembollerinin,
 Çizdiğiniz, oransal kontrol panel
sembolünün, doğru olduğunu kontrol
ediniz.
 Çizdiğiniz oransal+integal kontrol panel
ediniz.
 Çizdiğiniz oransal+integal+türevsel
kontrol panel sembolünün, doğruluğunu
kontrol ediniz.

UYGULAMA 1
Milivoltmetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 2
Voltmetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 3
Takometre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 4
Wattmetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 5
65
Kosinüsfimetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 6
Avometre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 7
Ampermetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 8
Elektrik sayacı sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 9
Yazıcı wattmetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 10
Ohmmetre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 11
Termometre sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 12
Dedektör sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 13
Elektrikli ana saat sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 14
Elektrikli sinyal saati sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 15
Higrometre sembollerini çiziniz.
UYGULAMA 16
Oransal kontrol paneli sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 17
Oransal+integral kontrol paneli sembolünü çiziniz.
UYGULAMA 18
Oransal+integral+türevsel kontrol paneli sembolünü çiziniz.
66
1. Milivoltmetre, voltmetre ve takometre sembollerini çiziniz?
2. Aşağıdakilerden hangisi avometre’dir?
(A) (B) (C) (D)
3. Elektrik sayacı sembolü aşağıdakilerden hangisidir?
(A) (B) (C) (D)
4. Dedektör sembolü ile elektrikli ana saat sembolünü çiziniz?
5. Aşağıdaki kutucuklara oransal kontrol paneli, oransal+integral kontrol paneli ve

oransal+integral+türevsel kontrol paneli sembollerini çiziniz?
(A) (B) (C)
DEĞERLENDİRME

tekrarlayınız.
67
FAALİYET ADI: Elektriksel Ölçme, Kontrol ve Ayar Cihazları Sembolleri

olarak, elektriksel ölçme, kontrol ve ayar cihazları sembollerini çizebileceksiniz.


7. Elektriksel ölçme,kontrol ve ayar cihazları sembollerini uygun
şekilde çizdiniz mi?
8. Çizdiğiniz elektriksel ölçme,kontrol ve ayar cihazları
sembollerinin doğruluğunu kontrol ettiniz mi?
DEĞERLENDİRME

68
MODÜL DEĞERLENDİRME
MODÜL DEĞERLENDİRME
Aşağıdaki soruları cevaplayarak bu faaliyette kazandığınız bilgileri ölçünüz.
ÖLÇME SORULARI
1. V tipi kompresörlerin sembollerini çiziniz?
2. Evaporatif tip kondenser sembollerini çiziniz?
3. Kangal borulu tip evaporatör sembolünü çiziniz?
4. Termostatik genleşme valfi sembolünü çiziniz?
5. Basit soğutma devresini çiziniz?
6. Çek valf ve şamandıralı valf sembollerini çiziniz?
7. Kontaktör sembolünü çiziniz?
8. Yıldız bağlantılı üç fazlı motor sembolünü çiziniz?
9. Oransal kontrol paneli sembolünü çiziniz?
10. Aşağıdaki sembollerin neler olduklarını açıklayınız?
(a) (b) (c) (d)
(e) (f) (g) (h)
69
(ı) (i) (j) (k)
DEĞERLENDİRME

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevapladığınız konularla ilgili öğrenme faaliyetlerini
tekrarlayınız
70
PERFORMANS TESTİ
DEĞERLENDİRME
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ
EVET HAYIR
Süreyi doğru olarak kullanabildiniz mi?
Sembol resmine göre uygun araç ve gereçleri temin

edip, kullandınız mı?
Teknik resim kurallarına uydunuz mu?
Resim kâğıdını resim masasına uygun bağladınız mı?

Sembol çizgilerini çizerken uygun kalınlıkta rapido
kalemi kullandınız mı?
Çizim bittikten sonra tekrar kontrol ettiniz mi?
Resim kâğıdını dikkatlice masadan çıkardınız mı?
Temiz ve düzenli çalıştınız mı?

Kullandığınız takımları düzgünce yerine koydunuz
mu?
Çalıştığınız yeri temizlediniz mi?
DEĞERLENDİRME

71
CEVAP ANAHTARLARI
CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ 1’İN CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
72
4.
5.
A) Şamandıralı genleşme valfleri
B) Termostatik genleşme valfleri
C) Evaporatif tip kondenser
D) Filtreli kılcal boru
E) Kovanlı boru tip evaporatör
F) Hava soğutmalı kondenser
G) V tipi kompresör
H) Pistonlu kompresörler
1.
2. B
3. C
73
4.
5.
Ağırlıklı emniyet valfi Yaylı emniyet valfi
ÖĞRENME FAALİYETİ 3’ÜN CEVAP ANAHTARI
1.
a) b) c)
2. A
3. A
4.
74
5.
ÖĞRENME FAALİYETİ 4’ÜN CEVAP ANAHTARI
1.
2. B
3.
4.
5.
75
1.
Tek fazlı alternatif akım motoru Üç fazlı alternatif akım motoru
2. C
3.
(a) (b)
4. A
5.
6.
76
ÖĞRENME FAALİYETİ 6’NIN CEVAP ANAHTARI
1.
Milivoltmetre sembolü Voltmetre sembolü Takometre sembolü
2. C
3. A
4.
Dedektör sembolü Elektrikli ana saat sembolü
5.
Oransal kontrol paneli sembolü
Oransal+integral kontrol paneli sembolü
Oransal+integral+türevsel kontrol paneli sembolü
77
MODÜL DEĞERLENDİRME CEVAP ANAHTARI
1.
2.
3.
4.
78
5.
79
6. -
Çek valf sembolü Şamandıralı valf sembolü
7.
8.
9.
10.
(a)Pistonlu kompresörler
(b)Taşmalı evaporatör
(c)Şamandıralı genleşme valfleri
(d)Akümülatör
(e)Diyaframlı vana sembolleri
(f)Fanlı serpantin(fan-coil)
(g)Emniyet Valfi
(h)Fişli duy
(ı)Normal priz
(i)açma
(j)Sınır anahtarları
(k)Sızdırma dirençli ilk hareket kapasitörü
80
KAYNAKÇA
KAYNAKÇA
 BAĞCI, Mustafa, Makine Teknik Resimi, M.E. B. Basımevi İstanbul 1986
 BULGURCU, Hüseyin, Soğutma ve İklimlendirme Meslek Resmi I-II, M.E.
B Basımevi Ankara 2002
 BULGURCU, Hüseyin, Elektrik Elemanları ve Sistemleri, M.Y. O. Ders
Notları Çankırı 1991
 BULGURCU, Hüseyin, Elektrik Devreleri Bağlantı Şemaları, Ders Notu
 ÖZKOL, Nuri, Uygulamalı Soğutma Tekniği, MMO Yayını No:115Ankara
1988
 TSE 3500, Tesisat Projeleri İçin Semboller, Ankara 1980
 TSE Tesislerini 3420 Havalandırma ve İklimlendirme Yerleştirme, Ankara
1979
 www. deneysan.com.tr
81

Elektrik Ve Sogutma Devre Elemanlari 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Elektrik Ve Sogutma Devre Elemanlari 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

ELEKTRİK VE SOĞUTMA DEVRE

 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye

 Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği kazandırmak

 Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

 Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

 Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında satılamaz.

En detaylı iklimlendirme sistemi ile en basit soğutma cihazının, soğutma (çevrimi

Mesleğinizde başarılı olmanız dileğiyle.

 Çevrenizde soğutma işleriyle uğraşan firmaları gezerek; soğutma ana

1. SOĞUTMA ANA ELEMANLARI VE

Şekil 1.1: Genel kompresörler

Şekil 1.2: Pistonlu kompresörler

Şekil 1.3: Hermetik kompresörler

1.2. Kondenser Çeşitleri ve Sembolleri

(a) (b) (c) (ç)

(a) (b) (c) (ç)

(a) (b) (c)

(a) (b) (c)

(a) (b) (c)

1.3.3. Statik Hava Soğutmalı Evaporatör

(a) (b) (c)

Şekil 1.14: Kangal borulu tip evaporatör

Şekil 1.15: Taşmalı evaporatör

1.4. Genleşme Valfı Çeşitleri ve Sembolleri

Şekil 1.16: Otomatik genleşme valfı

1.4.3. Şamandıralı Genleşme Valfı

Şekil 1.19: Termoelektrik genleşme valfı

1.4.5. Kılcal Boru

(a). Kılcal boru (b). Filtreli kılcal boru

Aşağıda verilen Soğutma Ana Elemanları Sembolleri konusuna ait uygulama

İşlem Basamakları Öneriler

 Hermetik kompresör sembollerini çiziniz?

Cevaplarınızı cevap anahtarıyla karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek

FAALİYET ADI: Soğutma Ana Elemanları ve Sembolleri

Performans değerlendirme sonucu EVET ve HAYIR cevaplarınızı değerlendiriniz.

Yapılan değerlendirme sonunda HAYIR şeklindeki cevaplarınızı tekrar gözden

 Çevrenizde soğutma işleriyle uğraşan firmaları gezerek; soğutma yardımcı

2. SOĞUTMA YARDIMCI ELEMANLAR VE

Şekil 2.1: Kaynaklı filtre-kurutucu sembolleri

2.1.2. Rakorlu Filtre Kurutucular

Şekil 2.2: Rakorlu filtre-kurutucu sembolleri

Şekil 2.3: Kartuşlu filtre-kurutucu sembolleri

2.2. Akümülatör Sembolleri

Şekil 2.4: Akümülatör sembolleri

2.3. Vana Çeşitleri ve Sembolleri

Şekil 2.5: Düz hat vanası sembolü

Şekil 2.6: Basınç düşürme valfı sembolleri

2.3.3. Çek Valf Sembolleri

Şekil 2.7: Çek valf sembolleri

2.3.4. Dört Yollu Vana Sembolleri

(a) (b) (c)

2.3.5. Üç Yollu Vana Sembolü

Şekil 2.9: Üç yollu vana sembolü

2.3.6. Şamandıralı (Yüzer) Valf Sembolü

Şekil 2.10: Şamandıralı (yüzer) valf sembolü

Şekil 2.11: Diyaframlı vana sembolü

2.3.8. Motorlu Vana Sembolü

Şekil 2.12: Motorlu vana sembolü

2.3.9. Solenoid Vana Sembolleri

2.3.10. Emniyet Valf Sembolleri

2.3.10.1. Emniyet Valfı Sembolü

Şekil 2.14: Emniyet valfı sembolü