Otomatik Güneş Takip

Sistemi
İçindekiler:

1.Güneş Pilleri ve Enerjisi Hakkında Genel Bilgi

2.Projenin Tasarım Aşaması
2.1 Mekanik Düzenek
2.1.1. Dc Motor ve Redüktör
2.2 Kontrol Sistemi
2.2.1Sensör seçimi ve tasarımı
2.2.2. Akım-Gerilim Dönüştürücü Yükseltici Devresi
2.2.3. Motor sürücü devresi
2.2.4.Ana kontrol kartı
2.2.5 Mikrokontrolör
3. Algoritma, Program ve Çalışma Mantığı
4.Sonuçlar ve Öneriler
4.1 Sonuçlar
4.2 Öneriler
1. GÜNEŞ PİLLERİ ve ENERJİSİ HAKKINDA GENEL BİLGİ

Çevre kirliliğindeki artış günümüzde yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgiyi giderek
arttırmaktadır. Öte yandan enerji kullanımındaki artışın karşılanması, tükenmekte olan fosil yakıtlar
ve kullanılsa da kullanılmasa da yalnız nükleer yakıtlarla mümkün görülmemekte ve anacak
yenilenebilir enerjilerin kullanılması ve enerji kullanımı veriminin arttırılması şartlarına bağlı
olmaktadır. Elektrik enerjisi üretiminde en çok kullanılan yöntem kömür gibi fosil yakıtların
yakılması ile gerçekleştirilir. Fakat fosil yakıtların yakılması ile ortaya çıkan karbondioksit gazı
sebebiyle meydana gelen sera etkisi sebebiyle küresel ısınma olayı ortaya çıkar. Fotovoltaikler çevre
kirletici etki oluşturmayan enerji üretim seçeneklerinin başında gelmektedir. Güneş enerjisinin
alternatif bir enerji kaynağı olarak çekiciliğinin artmasındaki diğer faktörler güneş pillerinin yüksek
güvenilirliği, kararlı performans artışı ve üretim masraflarının azaltılması ve diğer bir husus olarak
güneş pillerinin yakıt giderine sahip olmamasıdır. Dünyada artan enerji ihtiyacını karşılamak için
güneş enerjisinin alternatif bir enerji kaynağı olarak kullanılmasından önce güneş pillerinin
verimliliğinin arttırılması gerekmektedir. Günümüzde normal boyutlardaki bir güneş pilinin ortalama
verimi sadece küçük güçlü ticari aygıtlara (hesap makinesi ve oyuncaklar gibi) yetecek miktardadır.
Daha büyük güç isteyen cihazları besleyebilmek için daha büyük boyutlu güneş panelleri
gerekmektedir. Panelin boyutunu arttırmaktansa verimini arttırmak daha mantıklıdır. Güneş paneli,
üzerinde birçok güneş enerjisini soğurmaya yarayan güneş hücreleri bulundurur. 8-24 panellik bir
sistem, ihtiyaç olan yerlerde normal bir evin tüm elektrik ihtiyacını karşılayabilir. Endüstri
uygulamaları veya elektrik santralleri için binlerce güneş panelinin kullanıldığı büyük sistemler
kurulmaktadır. Bir güneş hücresinin performansı verimi ile ölçülür. Panellerin mevsimlere bağlı
olarak farklı açılarla güneşe doğru yönlendirmesi yapılarak her mevsimde azami verim alınması
mümkün olmaktadır..Yapacağımız bu proje ile güneş ışığı otomatik olarak kontrol edilecek ve güneş
panellerinden optimum verim alınması sağlanacaktır.

2. PROJENİN TASARIM AŞAMASI

Bu projede sensör(güneş pili), motor, kontrolör ve gerekli diğer ekipmanlar yardımıyla bir güneş takip
sistemi oluşturulacak bu sayede güneş enerjisinin daha verimli olarak kullanılması
sağlanacaktır.Projenin tasarım aşaması 3 ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar;
1)Mekanik düzeneğin oluşturulması: Yatay ve dikey hareketi sağlayan 2 DC motor, sensörlerin
yerleştirildiği platform, redüktör ve akuple sisteminin tasarımını kapsamaktadır.
2) Kontrol sistemi: Bu bölümde mekanik sistemin iki temel hareketinin kontrolü amaçlanmıştır. Bu
hareketler doğu-batı ve kuzey-güney hareketleridir. Sensör ve bu sensörlerden alınan konum
bilgilerinin değerlendirilmesi incelenmiştir.
3) Algoritma ve program: Mekanik sistemin tüm hareketlerinin kontrolü için mikrokontrolör
kullanılmıştır. Sistem hareketlerini bir algoritma doğrultusunda yapmaktadır. Tasarım sırasında bu
algoritma esnek tutulmuş ve güneşin en az hareketle bulunması amaçlanmıştır.

2.1 MEKANİK DÜZENEK

Mekanik sistem, yatay ve dikey hareketi sağlayacak iki adet DC motordan ve bunlara akuple redüktör
dişli sisteminden oluşmaktadır. Redüktör sistemi sayesinde yük tarafından DC motorların mili
üzerinde oluşturulan büyük tork etkisi azaltılmıştır. Tasarlanan mekanik sistemin 7–8 kilo civarındaki
güneş panellerini kaldırabileceği tahmin edilmektedir.
Burada elektronik olarak kontrolün sağlanacağı bölüm DC motorların girişleridir. Şekilde görüldüğü
gibi yukarı-aşağı hareketi üsteki DC motor tarafından sağlanmaktadır.
Sağ-sol hareketi ise altta bulunan DC motor ve yine bu motora aküple edilmiş olan redüktör
sayesinde gerçekleştirilmiştir. Mekanik sistem üzerinde kontrol sistemine sensörler ile konum bilgisini
bulmak için tasarladığımız sensör platformu Şekil 1ve Şekil 2’de görülmektedir.
Şekil1: Sistemin genel görünüşü

Şekil2: Sensör Platformu

2.1.1.DC MOTOR ve REDÜKTÖR

Şekil3: DC motor yapısı

Şekil 3’te DC motorun içyapısı görülmektedir. Motorun dış kısmı stator, iç kısmı rotor olarak
adlandırılmaktadır. Stator iki daimi manyetik kutup çiftinden oluşur. Öte yandan rotor kısmı mekanik
komutatöre bağlı sargılardan oluşmaktadır. Stator mıknatısı ve enerjilenmiş sargının zıt kutupları
birbirlerini etkilerler. Bu meydana geldiğinde stator ile tam hizaya gelene kadar rotor dönmeye başlar.
Rotor hizalandığı zaman fırçalar komutatör kontakları üzerinde hareket eder ve bir sonraki sargı
enerjilenir.İki değişik tip DC motor vardır; Seri ve Şönt sargılı. Bu motorlar benzer komutatörlü ve
fırçalı rotora sahiptirler. Buna karşın stator daimi mıknatıs yerine sargılardan oluşmaktadır. Fakat
yine de temel prensip aynıdır. Seri sargılı bir dc motor, rotorla seri stator sargılarına sahiptir. Şönt
sargılı DC motor ise rotor sargısı ile paralel stator sargısına sahiptir. Projede Faz elektrik firması
tarafından üretilen b24Vdc silecek motorları kullanılmıştır.

Sistemde Redüktör olarak ise Atak Redüktör Firmasından İRAM Ayaklı Tip Redüktör seçilmiştir.
Bu redüktör 5 devir/dakikadan 500 devir/dakikaya kadar devre çıkabilen 0.2 ile 75 kw arası motor
gücüne bağlanabilen bir redüktördür.

Şekil 4: İRAM Ayaklı Tip Redüktör

2.2 KONTROL SİSTEMİ

Sistemin kontrol kısmı içinde 4 ana kısım bulunmaktadır. Bunlar;
Sensör seçimi ve tasarımı
Motor sürücü devresi
Ana kontrol kartı
Mikrokontrolör

Bu sistemde Kontrolör olarak PIC kontrolör ve onun bağlı oluğu ana kontrol kartı,
kumanda elemanı olarak redüktör ve DC motor, ölçme elemanı olarak güneş pili ve sistem
olarak da güneş paneli kullanılmıştır. Sisteme etki edecek bozucu büyüklük olarak ise güneş
ışığını engelleyecek her türlü obje ve panelin dönüşünü etkileyebilecek şiddetli rüzgâr kabul
edilebilir.
Proje kontrol sistemiyle alakalı olduğundan güneş panelleri ile ilgili bir anlatım
yapılmamıştır. İhtiyaca göre seçilecek herhangi bir güneş paneli sistem olarak kabul
edilebilir.(Tek kıstas panel ağırlığıdır)

Sistemin Kontrol Diyagramı

Sistem, güneş pilleri ile güneş yönünü tespit eder.(Güneş ışığı ile akım üretir) Güneş
pillerinin oluşturduğu akımlar gerilime dönüştürülerek kontrolöre iletilir. PIC kontrolör
programlandığı şekilde gereken değerlendirmeyi yapar ve motora sinyal gönderir.(En çok
akım üretilen yöne doğru dönmesi için) Bu şekilde panel güneş yönüne doğru döndürülmüş
olur. Değişen güneş açısı güneş pilleri yardımıyla tespit edilir ve kontrolöre geri besleme
yapılır. Sistem bu şekilde çalışmaya devam eder.Ayrıca bu sistemde manuel kontrol

2.2.1 SENSÖR SEÇİMİ VE TASARIMI

Sistemin güneşi takip etmesi gerektiği için etkin bir sensör tasarımına ihtiyaç vardır. Sensör tasarımı
sensörlerin konumunu, sensör tiplerini ve akım-gerilim dönüştürücü yükseltici devresini
içermektedir.

Sensörlerin Seçimi:
Bu proje güneş izleme uygulaması üzerine dayandığı için sensör olarak güneş pili kullanmak uygun
görülmüştür. Işık fotovoltaik ve iç fotoelektrik olay ile doğrudan elektrik enerjisine dönüşür. Güneş
enerjisini fotovoltaik yoldan elektrik enerjisine dönüştüren elemanlar güneş pili olarak adlandırılır.
Güneş pili geniş alanlı bir yarıiletken p-n diyottur. Şekil 4’de projede kullanılan güneş pili
görülmektedir.

Şekil4: Güneş Pili

Yarıiletkene giren ışığın yeterli düzeyde enerji taşıyan fotonlarının, kristalin n ve p bölgelerinde
serbestleştirdikleri yük taşıyıcılar, diyotun pn kavşağında oluşan elektrik alanı etkisiyle ayrılarak
diyot uçları arasında gerilim oluştururlar.
Diyot uçları bir iletkenle birleştirilerek yüklendiğinde ise diyottan akım çekilir ve ışık olarak kristalde
absorbe edilen enerji elektrik enerjisine dönüşerek, yükün cinsine göre, kuvvet, ısı, kimyasal enerji
veya tekrar ışık olarak dışarıya çekilir.
Elde edilen elektrik enerjisinin gelen ışık enerjisine oranı güneş pilinin verimi olarak adlandırılır. P-N
diyot yapısındaki bir güneş pilinin enerji band diyagramı şekil 5’da görülmektedir.

Şekil5: Güneş pili enerji band diagramı

Güneş pilinin ideal eşdeğer devresi şekilde görülmektedir. Aydınlıkta diyota paralel sabi akım modeli
IL kullanılır. Bu akım çoğunluk taşıyıcılarının güneş ışınımı ile uyarılmasından meydana gelir. IS
diyot saturasyon akımı ve RL yük direncidir.

Şekil6: Güneş pili eşdeğer devresi

Sensörlerin Yerleştirilmesi:
Şekil 7’deki Platformun her bir köşesine matris satır ve sütunları şeklinde 4 adet güneş pili ve bunların
arasına siyah gölgeleme elemanı yerleştirildi. Gölgeleme elemanının kullanılmasının amacı, gelen
güneş ışığının yönüne bağlı olarak sadece ışığın geldiği yön tarafındaki sensörün diğerlerine göre
daha fazla ışık almasını sağlamaktır. Siyaha boyanmasının sebebi ise yansımaların önlenmesidir.

Şekil7: Sensör platformu

Aynı zamanda sistem gerekli hareketleri tamamlayıp güneşi tam karşısına aldığında 4 sensörden de
alınan bilgilerin eşit olmasını sağlamaktadır.

2.2.2. AKIM-GERİLİM DÖNÜŞTÜRÜCÜ YÜKSELTİCİ DEVRESİ

Sensör olarak kullanılan güneş pillerinin ışık altında gelen ışıkla doğru orantılı olarak ürettikleri akım
değerinin mikrokontrolör tarafından değerlendirilebilmesi için gerilim bilgisine dönüştürülmesi
gerekmektedir. Bu gerilim maksimum akımda 5V olacak şekilde ayarlanmış olmalıdır.

Şekil 8: Akım-Gerilim Dönüştürücü

Sistemdeki 4 sensörün her biri için bu devreye ayrı ayrı ihtiyaç vardır. Bu sebeple içinde 4 adet
opamp bulunan LM324 entegresi kullanılmıştır.Bu entegre simetrik kaynakla çalışmaya ihtiyaç
duymaz. Kullandığımız güneş pilleri birtakım nedenlerden dolayı aynı ışınım altında farklı akım
ürettikleri görüldüğü için geri besleme hattı üzerindeki potansiyometre yardımıyla aynı ışınım altında
devre çıkışında aynı voltaj değerinin elde edilmesi sağlandı.

2.2.3 MOTOR SÜRÜCÜ DEVRESİ

Motor sürücü devresi H köprüsü biçiminde bir DC motoru iki yönde sürebilecek şekilde
tasarlanmıştır. Şekil 8’de görülen devrenin mikrokontrolörden gelen girişleri kullanılarak PWM
sinyaline göre istediğinde bir köşegen, istendiğinde diğer köşegen üzerindeki transistörler iletime
sokularak motoru çift yönlü sürmek mümkündür.

Yüksek güçlü motor sürücü devresini anakontrol devresinden izole etmek için optocoupler
kullanılmıştır. Bu sayede motor devresinde oluşması muhtemel bir arıza durumunda yüksek voltajın
veya akımın kontolör tarafına ulaşması engellenmiş olur. Şekil 9’de görülen devrede görülen TIP31
ve TIP32 yerine devrede BDX53 ve BDX54 darlington transistörleri kullanılmıştır.

Şekil 9: Motor Sürücü Devresi

Şekil 10: Baskılı Motor Sürücü Devresi ve Ana Kontrol Kartı

2.2.4. ANAKONTROL KARTI

Şekil 10’da görülen bu kısım, mekanik sistemin her türlü kontrolünün sağlanmasının yanında
kullanıcı ile LCD ekran ve kontrol butonları üzerinden arayüz oluşturmaktadır. Üzerinde PIC16F877
mikrokontrolör, LCD ekran, Manuel kontrol butonları, RTC (rea time clock), Op-amp devresi,
giriş-çıkış pinleri bulunur. Manuel kontrol butonları sayesinde sistemin dışarıdan kontrolü
sağlanabilmektedir. RTC ile gerçek zamanlı uygulamalar yapılabilir. LCD ekran ile sistemin çalışma
aşamaları her an izlenebilmektedir.

Şekil-10’da görülen devrede;

0 numaralı buton otomatik modan interrupt girişi sayesinde sistemi manual moda geçirmektedir.
Manuel modtaki işimiz bittiğinde yine aynı butona basarak otomatik moda tekrar geri dönmek
mümkündür.
1 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünde yatay doğrultuda sistemin hareketini
sağlar.(1 MOTOR)
2 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünün tersinde yatay doğrultuda sistemin
hareketini sağlar.(1.MOTOR)
3 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünde dikey doğrultuda sistemin hareketini
sağlar.(2.MOTOR)
4 numaralı buton manuel moda geçtiğimizde saat yönünün tersinde dikeydoğrultuda sistemin
hareketini sağlar.(2. MOTOR)
5 numaralı buton manuel modda iken “KALİBRASYON” moduna geçmemizi sağlar. Bu modda iken
yine ana kontrol kartı üzerinde bulunan potlar sayesinde sensörlerden alınan veriler üzerinde
kalibrasyon işlemi gerçekleştirilir. Kalibrasyon işlemi bittiğinde yine aynı butona basılarak manuel
moda geri dönülür.

2.2.5 PIC 16F877A MİKROKONTROLÖR

PIC16F877, dünyada kullanıma sunulmasıyla eş zamanlı olarak Türkiye’de de uygulama
geliştirenlerin kullanımına sunuldu. PIC16F877, belki de en popüler PIC işlemcisi olan 16F84’ten sonra
kullanıcılara yeni ve gelişmiş olanaklar sunmasıyla hemen göze çarpmakta. Program belleği FLASH
ROM olan F877’de yüklenen program F84’te olduğu gibi elektriksel olarak silinip yeniden
yüklenebilmektedir. Aşağıdaki tabloda F877’nin önemli özellikleri yer almaktadır.
Özellikle 16C6x ve 16C7x ailesinin tüm özelliklerini barındırması, 16F877’yi kod geliştirmede de ideal
bir çözüm olarak gündeme getirmekte. Konfigürasyon bitlerine dikkat etmek şartıyla C6x veya C7x
ailesinden herhangi bir işlemci için geliştirdiğiniz kodu hemen hiçbir değişikliğe tabi tutmadan F877’e
yükleyebilir ve çalışmanızı deneyebilirsiniz. Bunun yanı sıra F877, 16C74 ve 16C77 işlemcileriyle de
bire bir bacak uyumludur.

Şekil11: PIC16F877’nin bacak bağlantıları

3. ALGORİTMA, PROGRAM VE ÇALIŞMA MANTIĞI

Proje raporunda şimdiye kadar anlatılan bölümler sistemin mekanik ve elektronik bölümlerini
kapsamaktadır. Bu bölümde ise sistemin çalışma mantığı ve bunu sağlayan program bilgileri
verilecektir.
Sistem çalışmaya başladığında ilk önce programda gerekli atama ve tanımlama işlemlerini
yapmaktadır. Ardından RTC entegresine zaman bilgisinin yazılması işlemi yapılır ve program
sensörlerden ortamda güneşi arayıp bulmak için yeterli miktarda ışık var mı yok mu kontrolünü
gerçekleştirir. Eğer yeterli ışık yoksa güneşi aramadan bekleme moduna girer ve belli aralıklarla
tekrar yeterlilik kontrolünü yapar. Ortamdaki ışık seviyesi belli bir değerin üzerine çıktığında
otomatik moda girip güneşi aramaya başlar. Bu işlemi yapması için ilk olarak gelen ışığın yönünü
belirlemek gerekir.
Sensörlerden(Güneş pili) alınan bilgiler kullanılarak oluşturduğumuz mantık çerçevesinde birtakım
matematiksel karşılaştırma işlemlerini takiben ışın 4 ana yön olan kuzeybatı, kuzeydoğu, güneydoğu
ve güneybatı yönlerinin hangisinden geldiği tespit edilir ve bulanan yön LCD’ye yazdırılır. Bulunan
yön bilgisine göre motorlara sinyaller gönderilir.

Eğer kuzeybatı yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönünde dönecek şekilde
sinyal gönderilerek panel 1. ve 2. Sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit olana
kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de KUZEY bilgisi görülür.
Eğer güneybatı yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönünde dönecek şekilde
sinyal gönderilerek panel 3. ve 4. Sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit olana
kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de GÜNEY bilgisi görülür.
Eğer kuzeydoğu yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönü tersine dönecek
şekilde sinyal gönderilerek panel 1. ve 2. sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit
olana kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de KUZEY bilgisi görülür.
Eğer güneydoğu yönü bulumuşsa sisteme üstten bakıldığında 1. motora saat yönü tersine dönecek
şekilde sinyal gönderilerek panel 3. ve 4. sensörden gelen bilgiler belli bir tolerans çerçevesinde eşit
olana kadar döndürülür. Bu şart sağlandığında LCD’de GÜNEY bilgisi görülür. KUZEY ve GUNEY
yönleri bulunduktan sonra algoritma şemasındaki YATAY MOTOR kısmına geçilir. Bu kısımda 2.
motor panelin hareketini sağlar.
KUZEY yönü bulunmuşsa 2. motora doğu yönünden bakıldığında saat yönünde dönecek şekilde
sinyal gönderilir ve 4 sensörden de gelen bilgi yine belirli bir tolerans değeri içinde eşit olana kadar
motor döndürülür.
GÜNEY yönü bulunmuşsa 2. motora doğu yönünden bakıldığında saat yönü tersine dönecek şekilde
sinyal gönderilir ve 4 sensörden de gelen bilgi yine belirli bir tolerans değeri içinde eşit olana kadar
motor döndürülür.
4 sensörden gelen bilgi belirli bir tolerans değeri içinde eşit olduğunda SON KONTROL kısmına
geçilerek son kez güneşin tam olarak karşıya alınıp alınmadığının kontrolü yapılır. Eğer gerekli şart
sağlanmamış ise en başa geri dönülerek buraya kadar anlatılan hareketler tekrar edilir. Şart sağlanmış
ise sistem istenilen süre kadar düşük güç moduna sokulur ve beklemeye alınır. Mikrokontrolör belli
aralıklarla sensörlerden gelen verileri kontrol ederek ışığın yönünü değişip değişmediğini kontrol
eder. Bir değişiklik söz konusu ise tüm hareketler tekrarlanır Değişiklik yok ise bekleme moduna geri
dönülür.

4. SONUÇLAR VE ÖNERİLER

4.1 Sonuçlar
Sistemin deneme aşamasına ilk önce masa lambası kullanılarak başlanıldı ve gerekli yön bulma
deneyleri yapıldı. Denemelerde elde edilen sonuçlar maddeler halinde açıklanmıştır; o Sistemin ilk
denemelerinde motorların hızlı hareket etmesinde dolayı yön bulmada sorunlar çıktı.
Bu sebebinin hızlı hareket nedeniyle belli tolerans değerlerinin kaçırılmasından olduğu tespit edildi.
Bu amaçla motorlara gönderilen pwm sinyallerinin etkin periyodu düşürüldü.
Daha sonra karşılaşılan diğer bir sorun da kullandığımız güneş pillerinin karakteristiklerinin aynı
olmamasıydı. Bu sorun da hassas kalibrasyon işlemi yapılarak çözüldü.
Kalibrasyon işlemi de yapılmış olmasına rağmen güneşin bulunmasında sorunların devam ettiği
görüldü. Bu yüzden programda kontrol edilen birtakım değerlerin tolerans miktarları üzerinde
değişiklikler yapıldı. Sistem maksimum düzeyde hassas hale getirildi.
Akşam batıya yönelmiş olan sisteme sabah ışık arkadan geleceği için güneşin bulunması sırasında
sorun çıkabileceği için gece belli bir zamanda sabah güneşi karşılamak için sistemin doğu
pozisyonuna alınması gerekmektedir. Bu sorunu çözebilmek için sisteme RTC eklenerek gece
istediğimiz saatte sistemin doğu pozisyonuna yönelmesi sağlandı. Bunu yaparken akşam sistemin
tam batı pozisyonuna gelmiş olacağı varsayıldı.
 Masa lambası ile yapılan deneyler %100 başarıyla tamamlandıktan sonra sistemin Güneş ışığı
altında çalışması incelendi. Fakat güneş ışığı altındaki ilk denemede masa lambası ile güneş ışığının
spektrumları arasındaki büyük farktan dolayı tüm opamap çıkışlarının saturasyona uğradığı görüldü.
Bu sorun da tekrar kalibrasyon işlemi yapılarak düzeltildi. Tüm ayarlar yapıldıktan sonra sistemin
güneş ışığı altında da başarıyla çalıştığı gözlendi.

4.2 Öneriler
Projenin kapsamı aşağıda belirtilen örnekler ile daha da genişletilebilir.
GPS sistemleri kullanılarak güneşin her an matematiksel konumunun bilinmesi sayesinde sensör
kullanılmasına gerek kalmadan bulutlu bir günde bile güneşin takip edilmesi işlemi yapılabilir.
DC motor yerine step ya da servo motor kullanılarak panelin her an hangi pozisyonda olduğu
bilinebilir böylece sistemi istediğimiz pozisyona hatasız getirebiliriz.
Tasarladığımız sistemde panelin hareketi sınırlamak için limit anahtarları kullanılabilir. Daha
kaliteli ve sağlam mekanik sistemler tasarlanarak daha büyük paneller ile güneş izlemek mümkün
olabilir.