TAJUK:

APLIKASI LITERASI
APLIKASI LITERASI
MAKLUMAT MELALUI PSS
MAKLUMAT MELALUI PSS
DALAM P&P
DALAM P

Pada Akhir Bengkel Anda

Pada Akhir Bengkel Anda
Akan Dapat 3 Perkara Asas:
Akan Dapat 3 Perkara Asas:
APA ITU MAKLUMAT
APA ITU MAKLUMAT
APA ITU LITERASI MAKLUMAT
APA ITU LITERASI MAKLUMAT
APLIKASINYA
APLIKASINYA

APA ITU
MAKLUMAT ?

DEFINISI MAKLUMAT
DEFINISI MAKLUMAT
KAMUS DEWAN; maklumat adalah
KAMUS DEWAN; maklumat adalah
satu pengetahuan.
satu pengetahuan.
KAMUS UTUSAN; maklumat ialah
KAMUS UTUSAN; maklumat ialah
laporan,siaran,kenyataan,keterangan
laporan,siaran,kenyataan,keterangan
,butir-butir dan pengetahuan.
,butir-butir dan pengetahuan.
OXFORD DIC. ; apa yang diketahui
OXFORD DIC. ; apa yang diketahui
seseorang dan apa yang diberitahu
seseorang dan apa yang diberitahu
kepada seseorang.
kepada seseorang.
MAKLUMAT
MAKLUMAT ialah data,
ialah data,
bahan, pengetahuan dan
bahan, pengetahuan dan
kebijaksanaan.
kebijaksanaan.
MAKLUMAT
MAKLUMAT juga adalah
juga adalah
data yang tersusun
data yang tersusun
dalam satu struktur
dalam satu struktur
tertentu yang
tertentu yang
mempunyai makna
mempunyai
CIRI-CIRI MAKLUMAT
CIRI-CIRI MAKLUMAT
RELEVAN
RELEVAN
BOLEH DIPERCAYAI
BOLEH DIPERCAYAI
BOLEH DIFAHAMI
BOLEH DIFAHAMI
LENGKAP
LENGKAP
TEPAT PADA MASANYA
TEPAT PADA MASANYA
MENGURANGKAN KETIDAKPASTIAN.
MENGURANGK
BUKAN MAKLUMAT
BUKAN MAKLUMAT
SEKIRANYA;
SEKIRANYA;
LAMA ATAUPUN KETINGGALAN
LAMA ATAUPUN KETINGGALAN
TERLALU BANYAK
TERLALU BANYAK
TIDAK JELAS
TIDAK JELAS
TIDAK LENGKAP
TIDAK LENGKAP
BUKAN DALAM FORMAT YANG
BUKAN DALAM FORMAT YANG
DIPERLUKAN

DIPERLUKAORGANISASI YANG

ORGANISASI YANG
MENGURUS MAKLUMAT
MENGURUS MAKLUMAT
PERPUSTAKAAN
PERPUSTAKAAN
ARKIB
ARKIB
MUZIUM
MUZIUM
GALERI SENI
GALERI SENI
INTERNET
INTERNET
N
APA ITU
LITERASI MAKLUMAT ?
KONSEP LITERASI
KONSEP LITERASI
MAKLUMAT
MAKLUMAT
Diperkenalkan pada pertengahan
Diperkenalkan pada pertengahan
tahun 1980-an oleh AMERICAN
tahun 1980-an oleh AMERICAN
LIBRARY ASSOCIATION (ALA)
LIBRARY ASSOCIATION (ALA)
Di Amerika Syarikat pencarian
Di Amerika Syarikat pencarian
maklumat dicipta oleh Michael
maklumat dicipta oleh Michael
B.Eisenberg dan Robert Berkowitz
B.Eisenberg dan Robert Berkowitz
pada tahu 1987 yang dinamakan
pada tahu 1987 yang dinamakanBig
Big
Six Skills
Six Skills atau Enam Kemahiran u
Utama
atau Ena
Definisi
DefinisiLiterasi
Literasi
Mempunyai
Mempunyai
pengetahuan yang
pengetahuan yang
secukupnya untuk
secukupnya untuk
menggunakan
menggunakan
sesuatu.
Sesuatu
The ability to access,
The ability to access,
evaluate and use
evaluate and use
information from a variety
information from a variety
of sources.
of sources.
Christina A.Doyle(1992)
Christina A.D
Literasi Maklumat juga
teras
a umat uga
boleh didefinisikan
boleh didefinisikan
sebagai keupayaan
sebagai keupayaan
untuk :
untuk :
mengekses
mengeksesdan
danmenilai
menilai
maklumat
maklumatbagi
bagimembuat
membuat
pemilihan
pemilihandan
dan
menyelesaikan
menyelesaikan
permasalahan
permasalahansecara
secara
efektif.
efekti
APLIKASI
LITERASI MAKLUMAT
LITERASI MA
Ciri-Ciri Kemahiran
Ciri-Ciri Kemahiran
Maklumat
Maklumat
Mengutamakan:
Mengutamakan:
Kemahiran perpustakaan, belajar,
Kemahiran perpustakaan, belajar,
berkomunikasi dan kemahiran
berkomunikasi dan kemahiran
hidup
hidup
Penggunaan sumber maklumat
Penggunaan sumber maklumat
bercetak, tidak bercetak dan
bercetak, tidak bercetak dan
elektronik
elektronik
Mementingkan konsep ‘Resourse
Mementingkan konsep ‘Resourse
Base Learning’
Base Learnin
Kemahiran Maklumat
Kemahiran Maklumat
merangkumi:
merangkumi:
A.
A.Kemahiran Perpustakaan
Kemahiran Perpustakaan
kecekapan menggunakan PSS :
kecekapan menggunakan PSS :

Lokasi bahan
Lokasi bahan

Sistem katalog
Sistem katalog

Susunan buku,majalah,akhbar dll
Susunan buku,majalah,akhbar dll

Bahagian buku,glosari,indeks dll
Bahagian buku,glosari,indeks dll

Menggunakan bahan rujukan asas
Menggunakan bahan rujukan asas

Membuat rujukan dan bibliografi
Membuat rujukan dan bibliografi

Mengakses dan menggunakan
Mengakses dan menggunakan
internet

intern
Kemahiran Maklumat
Kemahiran Maklumat
merangkumi:
merangkumi:
B.
B.Kemahiran Belajar
Kemahiran Belajar yang terkandung di
yang terkandung di
dalamnya kemahiran:
dalamnya kemahiran:

Berfikir
Berfikir

Membaca
Membaca

Mendengar
Mendengar

Melihat
Melihat

Mencatat nota
Mencatat nota

Mengorganisasi dan menyampaikan
Mengorganisasi dan menyampaikan
maklumat secara betul
maklumat secara betul

Membuat renungan dan rumusan
Membuat renungan dan
Kemahiran Maklumat
Kemahiran Maklumat
merangkumi:
merangkumi:
C.
C.Kemahiran Komunikasi iaitu
Kemahiran Komunikasi iaitu
kemahiran untuk:
kemahiran untuk:

Bertanya
Bertanya

Menemuramah
Menemuramah

Memberi pendapat
Memberi pendapat

Berbahas
Berbahas

Memberikan ucapan
Memberikan ucapan

Menyampaikan laporan
Menyampaikan lapor
PENGENALAN
Model pengajaran
Model pengajaranMichael Eisenberg
Michael Eisenberg
dan Bob Berkowitz (1998)
dan Bob Berkowitz (1998)
•
Model Enam Kemahiran Utama
Model Enam Kemahiran Utama
(
(The Big 6 skills information
The Big 6 skills information
problem-solving approach to
problem-solving approach to
library and information skills
library and information skills
instruction) –
instruction) – cara menyelesaikan
cara menyelesaikan
masalah yang berkaitan dengan
masalah yang berkaitan dengan
kemahiran maklumat
kemahiran maklu
ENAM KEMAHIRAN UTAMA
ENAM KEMAHIRAN UTAMA
1. Menentukan
2. Mencari
3. Memilih
4. Menggunakan / Menguruskan
5. Menyampaikan
6. Menilai Kembali
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 1 – Menentukan
Langkah 1 – Menentukan
Apa yang perlu saya ketahui dengan
Apa yang perlu saya ketahui dengan
secara tepat?
secara tepat?
Apakah yang sudah saya tahu?
Apakah yang sudah saya tahu?
Apakah yang akan saya buat dengan
Apakah yang akan saya buat dengan
maklumat?
maklumat?
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 1 – Menentukan
Langkah 1 – Menentukan
Apa yang perlu saya ketahui dengan
Apa yang perlu saya ketahui dengan
secara tepat?
secara tepat?
Apakah yang sudah saya tahu?
Apakah yang sudah saya tahu?
Apakah yang akan saya buat dengan
Apakah yang akan saya buat dengan
maklumat?
maklumat?
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 3 - Mengguna
Langkah 3 - Mengguna
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
ketahui?

ketahuiRingkasan 6 langkah

Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 4 - Mencatat
Langkah 4 - Mencatat
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan?
catatkan?
Bagaimana memilih dan
Bagaimana memilih dan
mencatatnya?
mencatatnya

Langkah 5 - Melapor
Apa yang diperlukan untuk
Apa yang diperlukan untuk
mendapat maklumat secara
mendapat maklumat secara
sistematis dan
sistematis dan
mempersembahkannya dengan
mempersembahkannya dengan
baik?
baik
Menilai
Proses/pembinaanya?
Proses/pembinaanya?
Hasil terakhir?
Hasil terakhir?
Puas hati?
Puas hati?

Manusia mengingati:
10%
- dibaca
20%
- didengari
30%
- dilihat
40%
- didengari dan dilihat
> 70%
- dilakukan

PEMASALAHAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
Buta Maklumat (
Buta Maklumat (Information Illiterate
Information Illiterate)
)
Tidak suka membaca
Tidak suka membaca
Tidak tahu mengakses maklumat
Tidak tahu mengakses maklumat
PSS perlu ada objektif dan matlamat
PSS
perlu ada objektif dan matlamat
untuk
untuk:
:

Membantu pelajar
Membantu pelajar
Membantu guru-guru
Membantu guru-guru
Menyokong konsep sekolah bestari
Menyokong konsep sekolah bestari
Memberi kemahiran perpustakaan
Memberi kemahiran perpustakaan
Memberi kemahiran IT
Memberi kemahiran IT
Memupuk tabiat membaca
Memupuk tabiat membaca
Tgk powerpoint 46(gmbr rajah)

KOMPONEN MODEL LITERASI MAKLUMAT

KOMPONEN MODEL LITERASI MAKLUMAT
Proses pemikiran pencari
Proses pemikiran pencari
maklumat:
maklumat: kenapa maklumat
kenapa maklumat
diperlukan?
diperlukan?
Proses penyelidikan:
Proses penyelidikan:menentukan
menentukan
keperluan maklumat
keperluan maklumat
Strategi pencarian:
Strategi pencarian: kaedah yang
kaedah yang
akan digunakan untuk mendapat
akan digunakan untuk mendapat
maklumat.
maklumat.
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 4 - Mencatat
Langkah 4 - Mencatat
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan?
catatkan?
Bagaimana memilih dan
Bagaimana memilih dan
mencatatnya?
mencatatnya?
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
Program Kemahiran Maklumat di
Pro
gram Kemahiran Maklumat di
PSS
PSS
Memperkenalkan kemahiran maklumat
Memperkenalkan kemahiran maklumat
Memberi kemahiran maklumat
Memberi kemahiran maklumat
Mempertingkatkan kemahiran maklumat
Mempertingkatkan kemahiran maklumat
Menyediakan program kemahiran tambahan
Menyediakan program kemahiran tambahan
Perkhidmatan secara individu di meja
Perkhidmatan secara individu di meja
maklumat
maklumat
Orientasi untuk pelajar baru
Orientasi untuk pelajar baru
Arahan bibliografik penggunaan PSS dan alat-
Arahan bibliografik penggunaan PSS dan alat-
alat bibliografik
alat bibliografik
Klinik maklumat
Klinik maklumat
Program “outreach”
Program “outreach

Gmbr rajah page 58

Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 4 - Mencatat
Langkah 4 - Mencatat
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan?
catatkan?
Bagaimana memilih dan
Bagaimana memilih dan
mencatatnya?
mencatatnya?
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN
AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN
PENGGUNAAN PSS
PENGGUNAAN PSS
1.
1.Penyediaan prasarana
Penyediaan prasarana
Pondok bacaan
Pondok bacaan
Taman bacaan
Taman bacaan
Laluan ilmu
Laluan ilmu
Sudut-sudut ilmu
Sudut-sudut ilmu
Laman bicara/pidato
Laman bicara/pidato

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN

SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN
AKTIVITI-AKTIVITI MENGGALAKKAN
PENGGUNAAN PSS
PENGGUNAAN PSS
2.
2.Aktiviti menggalakkan
Aktiviti menggalakkan
penggunaan koleksi bahan
penggunaan koleksi bahan
bercetak
bercetak
Aktiviti promosi melalui pameran
Aktiviti promosi melalui pameran
Aktiviti peminjaman dan
Aktiviti peminjaman dan
pemulangan
pemulangan
Program banci bacaan
Program banci bacaan
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 4 - Mencatat
Langkah 4 - Mencatat
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan?
catatkan?
Bagaimana memilih dan
Bagaimana memilih dan
mencatatnya?
mencatatnya?
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
AKTIVITI GALAKKAN LAIN
AKTIVITI GALAKKAN LAIN
oMengadakan program mingguan
Mengadakan program mingguan
oMengadakan Minggu PSS
Mengadakan Minggu PSS
oAktiviti “
Aktiviti “sumber hunt”
sumber hunt”
oMenukar bahan bacaan kepada
Menukar bahan bacaan kepada
bentuk grafik
bentuk grafik
oMengadakan ceramah yang menarik
Mengadakan ceramah yang menarik
oMencipta lagu dan puisi akademik
Mencipta lagu dan puis
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 4 - Mencatat
Langkah 4 - Mencatat
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan?
catatkan?
Bagaimana memilih dan
Bagaimana memilih dan
mencatatnya?
mencatatnya?
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
AKTIVITI GALAKKAN LAIN
AKTIVITI GALAKKAN LAIN
oBengkel kemahiran membaca dan
Bengkel kemahiran membaca dan
mencari maklumat
mencari maklumat
oBengkel kemahiran rujukan
Bengkel kemahiran rujukan
oBengkel kemahiran perpustakaan
Bengkel kemahiran perpustakaan
oBengkel penghasilan bahan
Bengkel penghasilan bahan
oAktiviti syarahan, pidato, bahas,
Aktiviti syarahan, pidato, bahas,
diskusi dan lain-lain
diskusi dan lain-la
Ringkasan 6 langkah
Ringkasan 6 langkah
untuk Pelajar
untuk Pelajar
Langkah 4 - Mencatat
Langkah 4 - Mencatat
Apakah maklumat yang perlu saya
Apakah maklumat yang perlu saya
catatkan?
catatkan?
Bagaimana memilih dan
Bagaimana memilih dan
mencatatnya?
mencatatnya?
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
SEKTOR PERKHIDMATAN SUMBER PENDIDIKAN
Peranan PSS telah berubah
Peranan PSS telah berubah
Ia mesti menjadi pusat maklumat
Ia mesti menjadi pusat maklumat
Nadi rangkaian maklumat sesebuah
Nadi rangkaian maklumat sesebuah
sekolah
sekolah
Menyediakan akses kepada pelbagai
Menyediakan akses kepada pelbagai
sumber pengajaran dan pembelajaran
sumber pengajaran dan pembelajaran
Membantu pelajar menjadi pembelajar
Membantu pelajar menjadi pembelajar
sepanjang hayat (
sepanjang hayat (life-long learner)
life-long learner)
PSS yang berkesan dapat
PSS yang berkesan dapat
memperkukuhkan pengajaran dan
memperkukuhkan pengajaran dan
pembelajaran
pembelajara