BÖLÜM 1

Birebir Split Tip Klimalarda Arıza Giderme

Arıza 1
Klima uzaktan kumanda ile çalıştırılamıyor

• Arızanın Tespiti
Uzaktan kumanda ile cihazı çalıştırmak istediğinizde: İç ünite üzerindeki
durum ışıkları yanmıyor; ve iç ünite veya dış ünite fanı ile kompresör devreye
girmiyor

• Servis
İç ünitenin ön kapağını açın ve “Emergency Run” düğmesine basın. Eğer
cihaz çalışırsa sorun ya uzaktan kumandada yada iç ünite kartındaki uzaktan
kumanda algılayıcısındadır.
Uzaktan kumandayı değiştirerek tekrar deneyin.
Kart üzerindeki uzaktan kumanda algılayıcısını değiştirerek tekrar deneyin.
Kartı değiştirin.

Cihaz “Emergency Run” düğmesi ile çalışmazsa elektrik beslemesinde hata

vardır. Multimetre yardımı ile prizde elektrik olup olmadığını kontrol edin.

Prizde elektrik var ise cihaz kartı üzerindeki sigorta ile varistör arasındaki
kısımda akımın olup olmadığını kontrol edin. Sigorta yanmış veya varistör kısa
devre yapmış olabilir.

Multimetre ile transformatörü kontrol edin. Transformatörün sekonder

sargısında birkaç ohm luk direnç varken primer sargısında birkaç yüz ohm olması
gerekir. Eğer bu dirençler ölçülmüyorsa transformatörü değiştirin.

Bazı model cihazların elektrik bağlantı terminalleri üzerine monte edilmiş

termik koruma sigortaları mevcuttur. Bu sigortayı kontrol edin.

Eğer varistör, transformatör ve sigorta(lar) sağlam ise o zaman cihaz kartı

üzerindeki elemanlardan biri arızalıdır. Cihaz kartını değiştirin.

• Özetle
Cihazın uzaktan kumanda ile çalıştırılamamasının iki olası sebebi vardır:
1. Cihazın elektrik beslemesinde sorun vardır.
2. Kumanda sinyali ya gönderilemiyordur yada alınamıyordur.

Arızanın sebebini bulmak için iç ünite kapağı altındaki “Emergency Run” düğmesine
basın. Eğer cihaz çalışırsa sorun kumanda alıcısında veya kumanda cihazındadır.
Eğer cihaz çalışmazsa sorun cihazın elektrik besleme sistemindedir.

Kumanda sinyali arızası durumunda servis sırası aşağıdaki gibidir.

1. Yeni bir uzaktan kumanda ile deneme yapın.
2. İç ünite kartı üzerindeki uzaktan kumanda alıcısını değiştirin.
3. İç ünite kartını değiştirin.
Elektrik besleme sistemi arızası durumunda servis sırası aşağıdaki gibidir
1. Prizde elektrik olup olmadığını kontrol edin.
2. İç ünite kartı üzerindeki sigortayı kontrol edin.
3. Bazı modellerde iç ünitedeki elektrik besleme terminali üzerinde bulunan
termik koruma sigortasını kontrol edin.
4. Varistör ü kontrol edin.
5. Transformatörü kontrol edin. (Sekonder sargıda birkaç ohm direnç varken
primer sargıda birkaç yüz ohm direnç olması gerekir)
6. Eğer 1-5 arasındaki adımlarda problem yok ise iç ünite kartını değiştirin.

Arıza 2
Uzaktan kumanda ile cihaz çalıştırıldığında “Power” ve “Run” gösterge
lambaları yanıyor ve hemen sönüyor

• Arızanın Tespiti
Uzaktan kumanda ile cihaz çalıştırıldığında “Power” ve “Run” gösterge
lambalarının ikisi birden yanıyor ve hemen ardından ikisi birden sönüyor.

• Servis
Besleme gerilimi voltajını ölçerek istenen voltaj aralığında olup olmadığına bakın.
Eğer voltaj istenen aralığın dışında ise cihaz bir voltaj regülatörü kullanın.

Eğer voltaj istenen aralıkta ise cihaz besleme kablolarını kontrol edin. Besleme
kablo kesitleri en az 2.5 mm2 olmalı ve bağlantı terminallerine sıkıca tespit
edilmeleri gerekir.

Kablo kesit ve bağlantıları uygun ise bir multimetre yardımı ile kart üzerindeki C1
kondansatörünün istenen kapasitede olup olmadığını kontrol edin. Uygun değilse
C1 kondansatörünü değiştirin.

Eğer C1 kondansatörünün kapasitesi doğru ise cihaz kartını değiştirin.

• Özetle
Uzaktan kumanda ile cihaz çalıştırıldığında “Power” ve “Run” lambalarının
yanması ve hemen sönmesinin olası 3 sebebi vardır.
1. Besleme gerilimi istenen voltaj aralığının dışındadır.
2. Kart üzerindeki C1 kondansatörü arızalıdır.
3. Kart üzerindeki başka bir eleman arızalıdır.

Bu arıza için servis sırası aşağıdaki gibidir.

1. Besleme gerilimi 220 V (AC) ± 10% olmalıdır. Eğer voltaj bu aralıkta değilse
bir voltaj regülatörü kullanın.
2. Besleme kablosunu kontrol edin. Kablo kesiti en az 2.5 mm2 olmalı ve
bağlantı terminallerine sıkıca sabitlenmelidir. Kablo kesiti uygun değilse
değiştirin.
3. Cihaz kartı üzerindeki C1 kondansatörünü kontrol ederek arızalı ise değiştirin.
4. Yukarıdaki 3 adımda sorun giderilemiyor ise cihaz kartını değiştirin.
 Arıza 3
Cihaz uzaktan kumanda ile çalıştırıldığında “Power” ve “Run” lambaları yanıyor ve
sonra “Run” lambası sönüyor

• Arızanın Tespiti

• Servis
İlk olarak cihaz besleme gerilimini kontrol ederek istenen aralıkta olup olmadığına
bakın. Uygun değilse voltaj regülatörü kullanın.
Termistör direncini ölçerek aşağıdaki tablo ile karşılaştırın. Direnç ölçümlerini
değişik sıcaklıklarda yapın ve farklı değerler bulursanız termistörü değiştirin.

Sıcaklık (oC) 0 5 10 15 20 25 30
Direnç (kΩ ) 31 24 19 15 12 10 8
Tablo 1
Kompresör Yolverme Termistörü Direnç Değerleri

Eğer etrmistör düzgün çalışıyorsa o zaman kompresör aşırı akım çekiyordur.

Kompresör motorunun çalışma kondansatörünü kontrol edin. Terminal uçlarını

kısa devre yaparak motor kondansatörünü boşaltın. Multimetreyi izleyerek cihazı
çalıştırın. Multimetreibresi önce sona dayanmalı ve daha sonra yavaşça sıfıra
inmelidir. Eğer multimetrede farklı bir hareket izliyorsanız kondansatörü değiştirin.

Kompresör motorunun sargı dirençlerini kontrol edin.

Multimetre kontaktörünü x1Ω sıkalasına alın. Primer “R” ile Genel “C” ve
Sekonder “S” ile Genel “C” terminalleri arasındaki dirençleri ölçün ve bu değerleri
aşağıdaki tablo ile karşılaştırın.

R S
Kompresör Model No Primer Sargı Direnci Sekonder Sargı Direnci
(Ω ) (Ω )
C-1291H4T 2.90 6.71
C-1295H4S 2.88 6.87
C-72102H4E 2.88 6.87
C-R112H4M 1.97 4.46
C-12111H4S 1.97 4.46
C-12112H4J 1.75 5.00
Tablo 2
Kompresör Motoru Sargı Karakterisitikleri

Eğer motor sargı dirençleri yukarıdaki değerleri tutmuyor ise kompresörü

değiştirin.

“R” ile “topraklama” ve “S” ile “topraklama” terminalleri arasındaki dirençleri

ölçün. Her iki sargıdaki direnç değeri ∞ değil ise sargılarda kısa devre vardır.
Kompresörü değiştirin.
• Özetle
Uzaktan kumanda ile cihaz çalıştırıldığında “Power” ve “Run” lambaları
yanıyor ve akabinde “Run” lambası hemen sönüyor ise olası 4 problem vardır.
1. Kompresör kalkış sıcaklığını izleyen termistörde bir arıza vardır.
2. Kompresör motorunun çalışma kondansatöründe bir kısa devre vardır.
3. Kompresör motorunun primer veya sekonder sargılarında kısa devre
vardır.
4. Kompresör mekanik olarak kilitlenmiştir.

Sorunu bulmak ve gidermek için:

1. Termistör direnç değerlerini Tablo 1 ile karşılaştırın. Eğer değerler farklı
ise termistörü değiştirin.
2. Kompresör motoru çalışma kondansatörünü kontrol edin ve arızalı ise
değiştirin.
3. Kompresör motorunun primer ve sekonder sargı direnç değerlerini Tablo 2
deki değerler ile karşılaştırın. Eğer değerler farklı ise elektriksel bir problem
vardır. Kompresörü değiştirin.
4. Kompresör motor sargılarının topraklama ile kısa devre yapıp yapmadığını
kontrol edin. Kısa devre var ise elektriksel bir problem vardır. Kompresörü
değiştirin.
5. Yukarıda belirtilen elektriksel problemlerden herhangi biri yok ise ve cihaz
hala çalışmıyor ise kompresörde mekanik kilitlenme vardır. Kompresörü
değiştirin.

Arıza 4
“POWER (ELECT)” gösterge lambası yanıp-sönüyor; diğer gösterge lambaları
ise yanıyor veya sönük

• Arızanın Tespiti
Kompresör kartının bir kendini test özelliği vardır. İki durumda bu özellik devreye
girer ki bunlar kompresörün kendini korumak için beslemeyi kesmesi ve “POWER
(ELECT)” gösterge lambasının yanıp sönmesidir.

• Servis
Termistörlerin çalışp çalışmadığını kontrol edin.
İç ünite ön kapağını açarak oda termostatı ve kompresör yol
verme termistörünün yerlerine düzgün monte edilip edilmediğini kontrol edin.
Cihazı tekrar çalıştırın. Çalışmıyorsa:
Termistörleri çıkartın ve dirençlerini ölçerek Tablo 1 ve Tablo 3 ile karşılaştırın.
Farklı direnç değerleri veren termistörü değiştirin.

Sıcaklık (oC) 0 5 10 15 20 25 30
Direnç (kΩ ) 83 63 48 37 29 23 18
Tablo 3
Oda Termostatı Termistör Direnç Değerleri

L1, L2 ve L3 renkli indüksiyon bobinlerini kontrol edin. Sensör soketlerini kontrol

ederek karta doğru bir şekilde ve sıkıca monte edilip edilmediklerini kontrol
edin. Multimetre ile x1Ω skalası ile dirençlerinin 15 ohm civarında olup
 olmadığına bakın. Eğer farklı ise indüksiyon bobinlerinin eniden lehimlenmesi
veya değiştirilmesi gerekir.
Arıza hala devam ediyorsa kartı değiştirin.

• Özetle
Kompresör kartının kedini test özelliği iki olası durumda devreye girerek
beslemeyi otomatik olarak keser.
1. Oda sıcaklığı termistörü veya kompresör kalkış termistörü bozulmuştur veya
yanlış bağlanmıştır.
2. Üç indüksiyon bobininden birisi bozulmuş veya bağlantıları kopmuştur.

Sorunu bulmak ve gidermek için

1. Termistörlerin doğru dirençte olup olmadığını ve bağlantılarını kontrol edin.
Bağlantıların düzeltin veya istenen direnç değerindeki etrmistörleri kullanın
2. Termistör dirençlerini ölçerek uygun değilse değiştirin.
3. İndüksiyon bobinlerinin bağlantılarını kontrol edin ve dirençlerini ölçerek uygun
değilse değiştirin.
4. Eğer yuakrıdaki adımlarda problem yoksa kartı değiştirin.

Arıza 5
İç ünite ve dış ünite fanları düzgün olarak çalışıyor, “RUN (OPERATE)” gösterge
lambası yanıyor fakat kompresör devreye girmiyor

• Arızanın Tespiti

• Servis
İç ünitenin ön kapağını açarak 1 ve 2 terminalleri arsındaki gerilimin 220 VAC
olduğunu kontrol edin. Eğer gerilim 220 VAC değilse iç ünitenin kartını değiştirin.
Gerilim 220 VAC ise arıza dış ünitededir.
Dış ünitenin bağlantı kutusunu açın. 1 ve 2 terminalleri arasındaki gerilim 220
VAC olmalıdır. Gerilim değeri doğru değilse iç ünite ile dış
ünite rasındaki kabloların sağlamlığını kontrol edin. Bağlantı sırası iç ünite ve dış
ünitede aynı ve sıkıca olmalıdır. 1 ve 2 terminalleri arasındaki gerilim doğru ise o
zaman dış ünitenin üst kapağını açın. Multimetre yardımı ile kompresör motor
çalışma kondansatörünün uygun kapasitede olduğunu kontrol edin. Kondansatör
kapasitesi uygun ise motor primer ve sekonder sargılarının dirençlerinin
uygunluğunu kontrol edin. Daha sonra kompresör motorunun termik koruma
anahtarının direncinin 0 olup olmadığını kontrol edin.
Yukarıda belirtilen elemanlar doğru çalışyor ise motor sargılarında kopukluk veya
kısa devre vardır. Kompresörü değiştirin.

• Özetle
İç ünite ve dış ünite fanları normal çalıştığı halde kompresörün çalışmamasının 4
muhtemel sebebi vardır:
1. İç ünite kartı hasar görmüştür.
2. İç ünite ile dış ünite arasındaki kablo bağlantılarında hata vardır veya
kopuktur.
3. Kompresör motorunun çalışma kondansatörü arızalıdır.
4. Kompresör motoru sargıları hasar görmüştür.
Sorunu bulmak ve gidermek için;
 1. İç ünite ön kapağını açarak 1 ve 2 terminalleri arasındaki gerilimi ölçün.
Gerilim değeri 220 VAC olmalıdır. Gerilim değeri doğru değilse kartı değiştirin.
2. Dış ünite bağlantı kutusunu açarak 1 ve 2 terminalleri arasındaki gerilimi
ölçün. Gerilim değeri 220 VAC olmalıdır. Gerilim değeri doğru değilse iç ünite
ile dış ünite arasındaki kablo bağlantılarının sağlamlığını ve aynı sıra ile
bağlandıklarını kontrol edin.
3. Dış ünitenin üst kapağını açarak kompresör motorunun çalışma
kondansatörünü kontrol edin.
4. Kompresör termik koruma anahtarını kontrol edin. Termik koruma anahtarının
direnci 0 (sıfır) ohm olmalıdır.

Arıza 6
İç ünite fanı ve kompresör normal çalışıyor fakat dış ünite fanı çalışmıyor

• Arızanın Tespiti
Bu arızanın tespitinde şunu unutmamak gerekir ki dış ortam sıcaklığının yüksek
olduğu durumlarda cihaz ısıtma modunda çalışıyor ise dış ünite fanı bazen
durabilir, bu normaldir.

• Servis
İç ünite ön kapağını açın. 2 ve 4 nolu terminaller arsındaki gerilim 220 VAC
olmalıdır. Eğer değilse kart üzerindeki SSR’leri kontrol edin
ve gerkiyorsa değiştirin. SSR’ler düzgün çalışıyor ise kartı değiştirin.
İç ünite normal çalışmasını yaparken dış ünite bağlantı kutusunu açın ve 2-3
terminalleri arasındaki gerilimi ölçün. Gerilim 220 VAC olmalıdır. Değilse iç ünite ve
dış ünite arasındaki kablo bağlantılarının doğru sıralı ve sağlam olup olmadığını
kontrol edin. Gerilim doğru ise dış ünitenin üst kapağını açın ve fan motorunun
kondansatörünün kapasitesini kontrol edin. Uygun değilse değiştirin. Motor
sargılarında kısa devre varsa fan motorunu değiştirin.

• Özetle
İç ünite fanı ve kompresör normal çalışırken dış ünite fanının çalışmamasının 5
muhtemel sebebi vardır:
1. İç ünite kartı üzerindeki SSR arızalıdır.
2. İç ünite kartı arızalıdır.
3. İç ünite ile dış ünite arsındaki kablo bağlantı sıraları yanlıştır veya kablolarda
kopukluk vardır.
4. Fan motorunun çalışma kondansatörü arızalıdır
5. Fan motorunun sargılarında hasar vardır.
Sorunu bulmak ve gidermek için:
1. İç ünite ön kapağını açarak 2-4 terminalleri arasında 220 VAC gerilim kontrolü
yapın. Gerekiyorsa kartı değiştirin.
2. Dış ünite bağlantı kutusunu açarak 2-4 terminalleri arasında 220 VAC gerilim
kontrolü yapın. Gerilim değeri doğru değilse iç-dış üniteler arası kablo bağlantı
sıra ve sağlamlıklarını kontrol edin.
3. Dış ünite üst kapağını açarak fan motorunun çalışma kondansatörünü kontrol
edin. Gerekiyorsa değiştirin.
4. Fan motorunun sargılarında kısa devre veya kopma vardır. Fan motorunu
değiştirin.
 Arıza 7
Dış ünite düzgün çalışıyor fakat iç ünite hiç çalışmıyor

• Arızanın Tespiti
Klimayı uzaktan kumanda ile soğutma modunda çalıştırdığınız zaman iç ünitenin
sürekli çalışması gerekir. Aksi takdirde bir arıza vardır.
Klimayı uzaktan kumanda ile ısıtma modunda çalıştırdığınız zaman “sıcak
başlama” denilen özellik dolayısıyla evoparatör sıcaklığı yükselinceye kadar iç
ünite çalışmayacaktır.

• Servis
İç ünite ön kapağı açılarak cihaz çalıştırılır:
İç ünite fanındaki voltajı ölçün. Fandaki gerilim 80-170 V arsında olmalıdır. Fanda
herhangi bir gerilim yoksa kart üzerindeki SSR leri kontrol edin. Gerilim yoksa ve
SSR ler de sağlam ise kartı değiştirin.
Eğer fanda belirtilen voltaj var ise motor kondansatörünü kontrol edin.
Motor kondansatörü sağlam ise fan motoru sargılarının direncini kontrol edin ve
Tablo 4 ile karşılaştırın. Eğer motor sargı dirençleri tablodaki değerleri tutmuyorsa
fan motorunu değiştirin.

Cihaz Model No Primer Sargı Direnci Sekonder Sargı Direnci

(Ω ) (Ω )
HSU-09H03 225 280
HSU-10H03 225 280
HSU-11H03 120 230
HSU-12H03 120 230
Tablo 4
İç Ünite Fan Motoru Sargı Dirençleri

• Özetle
İç ünite fanının çalışmamasının 4 muhtemel sebebi vardır:
1. Kart üzerindeki SSR ler arızalıdır.
2. Kart arızalıdır.
3. Fan motorunun kondansatörü arızalıdır.
4. Fan motorunun sargıları arızalıdır.
Arızayı tespit etmek ve gidermek için
1. İç ünite fanı üzerindeki voltajı ölçün. Voltaj yok ise kart üzerindeki
SSR leri kontrol edin. SSR ler sağlam ise kartı değiştirin.
2. Fan motorunun çalışma kondansatörünü kontrol edin. Arızalı ise değiştirin.
3. Fan motorunun sargı dirençlerini kontrol edin. Kopukluk veya kısa devre varsa
motoru değiştirin.

Arıza 8
Cihaz beslemeye bağlı iken çalıştırılmadığı halde bazı elemanlar kendiliğinden
devreye giriyor

• Arızanın Tespiti
Bu arızanın 2 takım belirtisi vardır:
 1. Cihaza besleme verildiği zaman çalıştırılmadan gösterge lambaları yanmadığı
halde iç ünite fanı devreye giriyor.
2. Cihaza besleme verildiğinde çalıştırılmadığı halde dış ünite fanı devreye
giriyor ve kompresör çalışma lambası yanıyor.

• Servis
Bu klasik bir SSR
problemidir. Multimetre potansiyometresini x1Ω skalasına alarak SSR bağlantı
terminalleri arasında kısa devre olup olmadığını kontrol edin.
Yine multimetreyi x1Ω skalasına alarak besleme rölesi terminalleri arasında kısa
devre olup olmadığını kontrol edin. SSR ler ve besleme rölesi sağlam ise kartı
değiştirin.

• Özetle
Cihaz çalıştırılmadığı halde bazı elemanların kendiliğinden devreye girmesinin
muhtemel 3 sebebi vardır:
1. Kart üzerindeki SSR arızalıdır.
2. Kart üzerindeki besleme rölesi arızalıdır.
3. Kartın kendisi arızalıdır.
Arızanın tespiti ve giderilmesi
1. Kart üzerindeki SSR yi kontrol edin ve gerekli ise değiştirin.
2. Kart üzerindeki besleme rölesini kontrol edin ve gerekli ise değiştirin.
3. Bu elelmanlar sağlam ise kartı değiştirin.

Arıza 9
İç ünite fanı tekrar tekrar çalışıyor ve duruyor

• Arızanın Tespiti
Bazen cihazlarda şu problem görülebilir: Dış ünite çalışırken iç ünite belli bir süre
çalışır ve sonra durur, belli bir süre tekrar çalışır ve durur ve bunu sürekli şekilde
tekrarlar. Bu problemin çözümü için öncelikle iç ünitenin
çalışma prensibibne bakalım.
 Şekilde görüldüğü gibi iç ünite kartı ile fan motoru arasında iki elektrik devresi
vardır. Birinci devre kart ile motor arasındaki elektrik besleme devresi, ikinci devre
ise motordan karta doğru geri besleme sinyali devresidir. Motorda bir puls üreteci
vardır. Motor herbir devrini tamamladığında bu üreteç üç puls sinyali üreterek kart
üzerindeki sinyaldedektörüne gönderir. Sinyal dedektörü her 10 saniyede bir
sinyal örneklemesi yapar. Eğer dedektör sinyal alamazsa 30 saniye süre ile fan
motorunun beslemesini keser ve sonra tekrar motoru çalıştırır. Dedektör yine
sinyal algılayamazsa yine 30 sn süre ile motorun beslemesini keser. Bu işlem bu
şekilde devam eder.
Bu problem incelendiğinde temelde problem ya karttadır veya fan mototundadır.
• Servis
Cihazı çalıştırmak için cihaza besleme elektriğini verin ve geri besleme devresi
fişini (CN3 ) kontrol edin. 1-3 arasındaki voltajı ölçün. Eğer voltaj 5VDC değilse
kartı değiştirin.
Eğer voltaj 5VDC ise o zaman fan motorunu el ile çevirerek 1-3 arasındaki voltajı
ölçün. Multimetre 3 dönme göstermelidir. Eğer multimetrede herhangi bir hareket
yok ise fan motorunu değiştirin. Eğer multimetre cevap verirse kartı değiştirin.

• Özetle
İç ünite motorunun tekrarlı olarak dur-kalk yapmasının muhtemel 2 sebebi vardır:
1. Cihaz kartı arızalıdır.
2. Fan motoru arızalıdır.
Sorunu bulmak ve gidermek için
1. İç ünite kapağını açın
2. Cihazı çalıştırın.
3. CN3 fişinin 1-3 ayakları arasındaki voltajı ölçün. Eğer voltaj 5 VDC değilse
kartı değiştirin.
4. CN3 fişinin 1-2 ayakları arasındaki voltajı, motoru elininz ile döndürürken,
ölçün. Eğer her dönmede 3 voltaj hareketi görülüyorsa kartı değiştirin.
Herhangi bir voltaj oynaması görülmüyorsa fan motorunun değiştirin.

Arıza 10
Kompresör, iç ünite ve dış ünite fanları düzgün olarak çalışıyor fakat cihazda
ısıtma ve soğutma etkisi çok düşük veya hiç yok

• Arızanın Tespiti
Bu split klimalarda çok sık rastlanan bir problemdir. Cihazın mekanik
bileşenlerinin (kompresör veya fan gibi) fonksiyonları normal fakat cihazın
ısıtma/soğutma etkisi yok.
Arızayı belirlemek için iç ünite fanını maksimum devire getirerek cihaz giriş ve
çıkış havası sıcaklıklarını ölçün. Soğutma modunda, çıkış hava sıcaklığı cihaza
giren havanın sıcaklığından normalde 10 oC düşüktür. Isıtma modunda, çıkış
hava sıcaklığı cihaza giren hava sıcaklığından normalde 16 oC yüksektir (bu
değerler dış hava sıcaklığının –5 oCüzerinde olduğu kabul edilerek belirtilmiştir).

• Servis
Öncelikle cihazın filtrelerini kontrol ederek temiz olduklarından emin olun. Filtre
üzerindeki ağır toz tabakası hava akışını ve dolaşımını engelleyerek cihazın
verimliliğini düşürür. Filtreyi temizleyin ve müşteriye de filtrenin nasıl kontrol
edileceğini ve temizleneceğini anlatın. İç ünite ve dış üniteden her ikisi de iyi
 havalandırılabilen alanlara monte edilmelidir. Ünitelerin etrafında hava
sirkülasyonunu engelleyecek materyaller varsa cihazın verimliliği düşer. Eğer
ünitelerin bulunduğu mahallerde engelleyici herhangi bir malzeme yok ise
sorun ya soğutucu gaz miktarında veya uygun olmayan borulamadadır (kaçıran
vanalar gibi). Soğutucu miktarının yetersiz olması ve borulama ve bağlantılardaki
aksaklıklar cihaz performansında düşüşe sebep olurlar.
Ünitelerin etrafında normal hava akışını engelleyecek malzemeler olmamalıdır.
İç ünite toz filtresini kontrol edin ve temizleyin. Müşteriye uygun
filtre temizlem tekniğini gösterin.

İşletme Modu Soğutucu Akışkan Basıncı Olası Sebepler

Zayıf havalandırma
Kirli filtre
Soğutma Düşük Yetersiz soğutucu akışkan
Borulamada tıkanıklık
Soğutma Düşük Fazla soğutucu akışkan
4 yollu vanada kaçırma
Yetersiz soğutucu akışkan
Isıtma Yüksek 4 yollu vanada kaçırma
Çekvalfde kaçırma
Fazla soğutucu akışkan
Isıtma Yüksek Yetersiz havalandırma
Borulamada tıkanıklık
Tablo 5
Anormal Basınç Sebepleri

Eğer cihazın hava sirkülasyonunu engelleyen herhangi bir problem yoksa

sorun büyk olasılıkla soğutma sistemindedir. Bu tür problemler ölçü manifoldu
yardımı ile belirlenir.
Soğutma modunda kompresörün normal emme basıncı 4-6 kg/cm2 dir.
Isıtma modunda ise kompresörün normal boşalma basıncı 16-23 kg/cm2 dir.
Eğer basınç düşükse bir miktar soğutucu akışkan R-22 ilave edin ve bir “snifter”
yardımı ile tesisatın dişli ve kaynaklı ek noktalarını inceleyin. Tablo 5 de verilen
sebepleri de göz önünde bulundurarak basınçtaki anormalliğin nedenlerini
belirleyin. Eğer tesisatta bir kaçak bulursanız tamiratı yaptıktan sonra cihazı
soğutma modunda çalıştırın ve kompresör devreye girdikten sonra kompresör
emme basıncı 4-6 kg/cm2 olana kadar R-22 ilave edin. Emme basıncı belirtilen
aralıkta sabitlendiğinde cihazı ısıtma modunda çalıştırın ve kompresörün boşalma
basıncının 16-23 kg/cm2 olduğunun görün.
Eğer basıncı sabitlelmekte zorlanırsanız 4 yollu vanayı kaçırmalara karşı kontrol
edin ve gerekli ise değiştirin (daha detaylı bilgi için arıza 11 e bakın).
Basıncın sabitlenememesinin bir diğer sebebi de çek-valflerdeki kaçaklardır. Çek-
valfleri kontrol edin ve gerekli ise değiştirin (bu bazı durumlarda kompresörü
değiştirmeyi gerektirebilir).

• Özetle
Isıtma ve soğutma performansındaki düşüşlerin muhtemel 6 sebebi vardır.
1. İç ünite veya dış ünite etrafında hava sirkülasyonunu engelleyici cisimlerin
bulunması.
2. İç ünite filtrelerinde kirlenme.
 3. Tesisat borularında kaçak, dolayısıyla yetersiz soğutucu akışkan.
4. Gerekenden fazla soğutucu akışkan
5. 4 yollu vanada kaçırma.
6. Çek valflerde kaçırma.
Arızanın tespiti ve giderilmesi için
1. İç ünite veya dış ünite etrafındaki hava sirkülasyonunu engelleyen cisim veya
eşya var ise kaldırın.
2. İç ünite filtrelerlini kontrol edin ve kirli ise temizleyin.
3. Ölçü manifoldu ile soğutma modunda kompresör emme basıncını ve
ısıtma modunda kompresör boşalma basıncını ölçün.
4. Basınçlarad herhangi bir düşüklük varsa basınç düşme sebebini bulun ve
gerekli tamiratı yapın.
5. Kaçakları tamir ettikten sonra gerekli miktarda R-22 ilave edin.
6. Fazla soğutucu akışkan varsa fazla miktarı boşaltın. (Soğutucu akışkanların
atmosfere tahliyesi ile ilgili kanun ve yönetmeliklere göre hareket edin)
7. Dört yollu vanayı kontrol edin ve gerkli ise değiştirin.

Arıza 11
Klima cihazı sadece soğutuyor veya sadece ısıtıyor

• Arızanın Tespiti
Uzaktan kumanda ile cihaz ısıtma modunda çalıştırıldığında, ölçü manifoldu ile
kompresör basıncı ve termometre ile cihazın çıkış havasının sıcaklığı
ölçüldüğünde soğutma modundaçalıştığı gözlenir. Bu problem dört yollu vananın
soğutucu akışkanın akış yolunu takip edememesinden kaynaklanır. Bu arızada
servisin nasıl yapılacağını soğutma modunu örnek alarak yapacağız.

• Servis
Cihazı ısıtma modunda çalıştırın ve iç ünite kablo bağlantı terminal bloğundaki 2-
3 arasındaki voltajın 220 VAC olup olmadığını ölçün. Eğer 220 VAC değilse kart
arızalıdır ve değiştirilmesi gerekir. Voltaj değeri doğru ise aynı işlemi dış ünite
terminal bloğundaki 2-3 terminalleri arasında yapın. Eğer voltaj 220 VAC değilse
iç-dış ünite arasındaki kablo bağlantılarını kontrol edin. Voltaj düzgün ise dört
yollu vana bobininin direncini ölçün. 9.000 btu/h ve 10.000 btu/h kapasitedeki
modellerin dört yollu vana bobin dirençleri 1.300ohm; 11.000 btu/h ve
12.000 btu/h kapasitedeki modellerin dört yollu vana bobin dirençleri
1.500 ohm dur. Eğer bobin direnç değerleri farklı ise bobinleri değiştirin. Eğer
direnç değerleri düzgün ise o zaman dört yollu vananın kendisini değiştirin.

Model HSU-09H03 HSU-10H03 HSU-11H03 HSU-12HD03

Direnç (kΩ ) 1.32 1.32 1.50 1.50
Tablo 6
Dört Yollu Vana Bobin Dirençleri

• Özetle
Cihazın sürekli olarak yalnızca ısıtma veya yalnızca soğutma yapmasının 4
muhtemel sebebi vardır:
1. İç ünite kartı arızalıdır.
2. İç-dış üniteler arası kablo bağlantılarında kopma veya hata vardır.
3. Dört yollu vana bobini arızalıdır.
 4. Dört yollu vana arızalıdır.
Arızanın tespiti ve giderilmesi için
1. İç ünite kablo bağlantı terminalinde 2-3 arasındaki voltajı ölçün. Eğer 220 VAC
değilse kartı değiştirin. 220 VAC ise dış üniteye gidin.
2. Dış ünite kablo bağlantı terminalinde 2-3 arasındaki voltajı ölçün. Eğer 220
VAC değilse bağlantı kablolarını değiştirin. 220 VAC ise dört yollu vana
bobinini kontrol edin.
3. Dört yollu vana bobin dirençlerini ölçün ve Tablo 6 ile karşılaştırın. Eğer
değerler tutmuyorsa bobinleri değiştirin. Direnç değerleri doğru ise dört yollu
vanayı değiştirin.
Arıza 12
Dış ünite çok gürültülü çalışıyor

• Arızanın Tespiti
Dış ünitedeki yüksek gürültünün sebebi montaj konsollarının düzgün monte
edilmemesinden veya lastik takozların kullanılmamasından kaynaklanabilir.
İzolasyonsuz ve iyi sabitlenmemiş borulama da hem gürültü yapabilir hem de kötü
görünür. Balans ayarı iyi yapılmamış fan motoru veya fan kanatları da
kompresörde titremeye ve gürültüye sebep olabilir.

• Servis
Montaj konsollarının taşıyıcı vidalarının iyice sıkıldığından ve konsolların yatayda
terazide olduğundan emin olun.
Titreşim emici lastik takozların konsollar ile cihaz arasına düzgünce monte
edildiğini kontrol edin.
Dış ünite kapağını açın ve boruları kontrol ederek iyice sabitlendiklerini ve
birbirleri ile temas etmediklerini kontrol edin. Özellikle parlayan yerleri kontrol edin
ki buralar boruların birbirlerine sürtündükleri yerlerdir.
1 nolu kabloyu çıkarın ve cihazı çalıştırın. Bu durumda kompresör çalışmayıp fan
devreye girecektir. Eğer gürültü fanda ise cihazı durdurun ve fan kanatlarını
sökerek cihazı tekrar çalıştırın. Bu şekilde problemin fan kanatlarında mı yoksa
fan motorunda mı olduğu anlaşılır.
2 nolu kabloyu takın ve 4 nolu kabloyu çıkarın. Bu şekilde fan motoru çalışacak ve
kompresörün devreye girmesi sağlanacaktır. Eğer gürültü kompresörde ise
kompresörü değiştirin.

• Özetle
Dış ünitenin çok gürültülü çalışmasının muhtemel 6 sebebi vardır.
1. Montaj konsollarının sabitleme vidaları iyi sıkılmamıştır.
2. Lastik takozlar yırtılarak özelliğini kaybetmiş veya düşmüştür.
3. Fan kanatlarının balansı bozulmuştur.
4. Fan motorunun yataklarında bozulma vardır.
5. Tesisat boruları izole edilmemiş ve iyi sabitlenmemişlerdir.
6. Kompresör ünitesinde mekanik problemler vardır.
Arızayı tespit etmek ve gidermek için:
1. Montaj konsollarını kontrol ederek iyice sabitleyin. Lastik takozların eksiksiz
ve sağlam olduklarını kontrol edin.
2. Borulamaları, tüpleri ve mekanik parçaları kontrol ederek birbirleri ile temasta
olanlar olup olmadığını kontrol edin.
 3. Fan takımını çevreden izole ederek gürültünün fandan kaynaklanıp
kaynaklanmadığını kontrol edin. Fan kanatlarını sökerek fan motorunun sesini
kontrol edin.
4. Kompresörü çevreden izole ederek sesini kontrol edin.

Arıza 13
İç ünite çok gürültülü çalışıyor

• Arızanın Tespiti
Normal çalışmada üniteden sadece hafif bir hava üfleme sesi gelir. Herhangi bir
titreme, yüksek üfleme sesi veya elektrik cızırtısı gibi sesler normal değildir.
• Servis
İç ünite kapağını açarak filtreyi kontrol edin. Normal hava akışını
engelleyecek kirlilik ve cisimler varsa filtreyi temizleyin veya değiştirin. Fan
kanatlarına temas edebilecek cisimler varsa kontrol ederek temizleyin.
İç üniteye kenarlarından bastırarak sesin cihazın iyi sabitlenmemesinden
kaynaklanıp kaynaklanmadığını kontrol edin.
Cihaz kartının yerine iyice oturduğunu kontrol edin.
Besleme kabloları ile temasta olan parçalara sürtünme sonucu elektrik atlaması
olabilir. Bu tür temasları kontrol ederek giderin.
Fan yataklarını yağlayın.
Eğer yüksek hava akış sesi varsa havanın akışı yönündeki boru ve sair
malzemeyi kontrol ederek herhangi bir engelleme olup olmadığını kontrol edin.
Problem devam ederseevaporatörü değiştirin.

• Özetle
İç ünitedeki gürültünün muhtemel 8 sebebi vardır.
1. Toz filtresi çok kirlenmiştir.
2. Yabancı bir cisim fan kanatlarına temas ediyordur.
3. İç ünite duvara tam olarak sıkıca monte edilmemiştir.
4. İç ünite kartı yerine iyice oturtulmamıştır.
5. Besleme kabloları ile diğer parçalar arasında sürtünem sonucu oluşan aşınma
sonucu elektrik atlaması olabilir.
6. Fan motor yatakları deform olmuştur.
7. Fan kanatlarında hasar vardır.
8. Hava geçişi olan elemanlarda hasar vardır.

Bu arızaları gidermek için

1. Toz filtresini temizleyin veya değiştirin.
2. Fan kanatlarına değebilecek cisimleri kontrol edin ve uzaklaştırın.
3. İç üniteni duvara iyice sabitlenmiş olduğunu kontrol edin.
4. İç ünite kartını kontrol ederek iyice sabitlendiğini kontrol edin.
5. Besleme kablolarından diğer parçalara mekanik sürtünme sonucu elektrik
atlaması olmadığını kontrol edin.
6. Fan motorunun yataklarını yağlayın ve gerekiyorsa fanı değiştirin.
7. Hava geçiş kanal ve borularını kontrol ederek engellemelr olmadığını kontrol
edin. Zayıf dinamik balans gürültü oluşturabilir.
8. Problem devam ederse evaporatörü değiştirin.

Arıza 14
 İç ünite 1-2 dakika çalışıp 3 dakika duruyor

• Arızanın Tespiti
Cihaz 1-2 dakika normal çalışıyor ve 3 dakika duruyor. Çalışma bu şekilde sürekli
olarak devam ediyor.

• Servis
Toz filtresini kontrol ederek temizleyin. Filtreyi çıkarırken sıcaklık sensörünün toz
olmamasına özen gösterin.
Sıcaklık sensörünün yerine düzgün olarak oturtulduğunu kontrol edin.
İç ünitenin monte edildiği mahaldeki hava dolaşımının rahat bir şekilde olduğunu
ve mahalin havalandırmasının yeterli olduğunu kontrol edin. Gerekli
ise havalndırmayı arttırın veya kontrol ederek cihaz kapasitesini tekrar belirleyin.

• Özetle
Bu arızanın muhtemel 4 sebebi vardır.
1. Toz filtresi iyice dolmuştur ve hava akışını engelliyordur.
2. Oda sıcaklık sensörü evaporatöre temas ediyordur.
3. Cihazın bağlı olduğu mahalin havalandırması yetersizdir.
4. Cihaz seçimi yanlış yapılmıştır.

Bu arızayı gidermek için

1. Toz filtresini temizleyin.
2. Oda sıcaklık sensörünü kontrol edip yerine düzgün bir şekilde yerleştirin.
3. Cihaz seçimini doğruluğunu kontrol edin ve mahalin havalandırmasının yeterli
olup olmadığını kontrol edin.

Arıza 15
Soğutma modunda iç ünite su damlatıyor

• Arızanın Tespiti
Soğutucu serpantinlerdeki yoğuşma sonucu oluşan su drenaj horutmu yerine iç
ünite yüzeyinden otama damlıyordur.

• Servis
İç üniteni terazide olduğunu kontrol edin. Drenaj çıkışı sağdan veya arkadan olan
cihazlarda cihazın sol tarafının çok hafif yüksek monte edilmesi uygundur.
Drenaj hortumunun çıkıştan itibaren düzgün ve sifon yapmadan sürekli aşağı
doğru çekildiğini kontrol edin.
Cihaz montajı düzgün ise toz filtresini kontrol ederek temizleyin.
Drenaj çıkş hortumunun kırık veya delikk olup olmadığını kontrol edin. Drenaj
çıkışı ve hortumunu liflenmeye ve kırıntılara karşı kontrol ederek akışı
engellememelerini sağlayın. Drenaj hortum ucunun boşta olmasına dikkat edin.
Drenaj hortum ucu su içinde olmamlıdır.

• Özetle
İç üniteden su akmasının 5 muhtemel sebebi vardır.
1. İç ünite montajı terazisinde yapılmamıştır.
2. Drenaj hortumu düzenli olarak iniş şeklinde çekilmemiştir.
3. Toz filtresi tamamen kapanmış ve hava geçişini bloke etmiştir.
 4. Drenaj hortumu tıkanmış veya kırılmıştır. Drenaj tavası tamamen pislikle
dolarak çıkışı tıkanmıştır.
5. Drenaj hortumu çıkışı su içine sokulmuştur.

Sorunu gidermek için

1. Drenaj çıkışı soldan yapıldığında cihazın tam terazide olduğunu kontrol edin.
Sağdan veya arkadan yapılan drenaj çıkışlarında cihazın sol tarfının çok hafif
yüksek olmasına dikkat edin.
2. Drenaj hortumunun drenaj çıkışından itibaren iniş şeklinde sifon yapmadan
çekildiğini kontrol edin. Duvardaki deliğin drenaj çıkışından aşağıda ve aşağı
meyilli olarak delindiğini kontrol edin.
3. Toz filtresini kontrol ederek hava geçişini bloke etmediğine bakın ve
temizleyin.
4. Drenaj hortumunun drenaj tavasına sıkıca ve düzgün olarak monte edildiğini
kontrol edin. Drenaj tavası çıkışının ve drenaj hortumunu pislikten tıkanıp
tıkanmadığını kontrol edin.
5. Drenaj hortumu çıkışının su içinde olmadığını kontrol edin.

BÖLÜM 2

MULTİ SPLİT TİP SICAK-SOĞUK CİHAZLARDA ARIZA GİDERME

Giriş
Multi-split klimalarda arıza bulma ve giderme konusundan önce bu tip
cihazların borulama sistemleri, elektrik devreleri ve çalışma mantıklarından
bahsedeceğiz.

(Borulama diyagramı)

Burada çoklu split klima sistemi borulama diyagramı görülmektedir.

Soğutma modunda soğutucu akışkan kırmızı ok yönünde akar.
Isıtma modunda ise akışkan pembe ok yönünde akar.
Soğutmada, soğutucu gaz yüksek basınç ve sıcaklıkta kompresörden çıkarak dış
ünite ısı değiştirgecine oradan saptırıcı valfe girerek soğutulur
ve yoğuşarak sıvıya dönüşür. Sıvı haldeki gaz iki yola ayrılarak herbir yolda çek-
valf ve selenoid valften geçer. Sıvı haldeki soğutucu akışkan bir kapilar tüp
sistemi kontrolünde genleşerek iç ünite ısı değiştirgecine gönderilir. Burada ısı
alarak buharlaşma sonucu gaza dönüşür ve tekrar kompresöre girerek çevrim
devam eder.
Isıtmada ise yüksek sıcaklık ve basınçta kompresörden gaz olarak çıkan akışkan
saptırıcı valfden geçerek iç ünite ısı değiştirgecine gelir. İç ünite serpantininden
geçen hava akışkanın ısısını alarak sıvıya dönüştürür. Sıvı bir çek valf
ve selenoid valfden geçer. Sıvını akışı kapilar tüp demeti kontrolü altında
genleşerek dış ünite ısı değiştirgecine girer. Buradaki serpantinlerden geçen
havanın ısısını alarak buharlaşır ve gaza dönüşür. Gaz kompresöre girer ve
tekrar sıcaklığı ve basıncı arttırılarak çevrim tekarlanır.
 Multi split ile birebir split tipler arasındaki fark multilerde iki iç ünite ve
dört selenoid valf olmasıdır.

Selenoid valfler aşağıdaki renk kodlarına sahiptirler.

A1-kırmızı A2-sarı B1-mavi B2-beyaz

Selenoid valfler nasıl çalışır onu inceleyelim.

Soğutma modunda
• A ünitesi çalışırken kırmızı ve sarı valfler faaldir.
• B ünitesi çalışırken mavi ve beyaz valfler faaldir.
• A ve B ünitelerinin her ikisi çalışırken bütün valfler faaldir.
Isıtma modunda
• A ünitesi çalışırken kırmızı, sarı ve mavi valfler faaldir.
• B ünitesi çalışırken mavi, beyaz ve kırmızı valfler faaldir.
• A ve B ünitelerinin her ikisi çalışırken kırmızı ve mavi valfler faaldir.

(Şekil)

Yukarıdaki şekil multi split bir cihazın sinyal kablo dizisini göstermektedir.
Mavi kablo kompresör geri besleme döngüsünün bir parçasıdır. Beyaz kablo
ortak veya topraklamadır. Kahverengi kablo dış ünitenin fan sinyalini taşır. Sarı
kablo saptırıcı vanasinaylini taşır. Kırmızı kablo kompresör sinyalini taşır.

Soğutma modunda çalışırken okunacak değerler aşağıdadır:

15 V Beyaz/kahverengi Dış ünite fanı
8V Beyaz/sarı Saptırıcı valf
15 V Beyaz/kırmızı Kompresör

Isıtma modunda çalışırken okunacak değerler aşağıdadır

15 V Beyaz/kahverengi Dış ünite fanı
15 V Beyaz/sarı Saptırıcı valf
15 V Beyaz/kırmızı Kompresör

Burada bir multi split cihazın bilgisayar kontrollü çalışma prensibini inceleyelim.
1. Her iki içi ünite birlikte veya bağımsız olarak çalışabilirler.
2. İç ünitelerin çalışma modu farklı olduğunda öncelik ilk çalıştırılan ünitededir.
3. Cihaz soğutma modunda iken dış ünite fanı kompresör durduktan sonra 4’30”
daha çalışmaya devam eder.
4. İç ünitelerden herhangi biri ısıtma modunda çalışırken çalışmayan ünitenin ısı
değiştirgeci de sıcaktır.
5. İç ünitelerden biri tek çalışırken fan hızı iki ünitenin birlikte çalıştığı zamanki
fan hızından 100 rpm daha yüksektir.
6. Isıtma modunda çalışırken iç ünite ısı değiştirgeci sıcaklığı 25oC altına
düşerse iç ünite fanı çalışmaz.
7. Cihaz, ısıtma modunda en az 1 saat çalıştıktan sonra veya dış ünite ısı
değiştirgeci –6oC altında 20 dakikadan fazla çalıştığında defrost çevrimine
girer ve dış ünite ısı değiştirgeci 12oC olana kadar devam eder.
8. Cihaz defrst çevriminde iken kompresör çalışır fakat içi ve dış ünite fanlarının
her ikisi de durur.
 9. ısıtma modunda çalışırken çekilen akım 10 A i geçtiğinde dış ünite fanı durur.
10. Cihaz soğutma modunda çalıştırıldığı ilk anda 45 saniyeden az bir süre için
bütün selenoid valfler açılır ve sonraki 45 saniye içinde cihaz normal
çalışmasına geçer.

Şimdi bir multi split chazda çıkabilecek arızalar ve çözüklerine bakalım.

Arıza 1
İç ünite normal çalışmaya başlıyor fakat dış ünite çalışmıyor

• Arızanın Tespiti
Cihaz çalıştırıldığında iç ünite normal bir şekilde çalışmaya başlıyo fakat dış ünite
çalışmaya başlamıyor.
Problem kontrol sinyali ile ilgilidir. Ya iç ünite dış üniteye sinyal göndermiyordur veya
dış ünite kartının beslemesinde bir problem vardır veya arızalı olduğu için sinyali
alamıyordur.

• Servis
Girişte blirtilen kontrol sinyal değerlerini kontrol edin.
Cihazı soğutma modunda çalıştırın. Dış üniteyi açın ve kontrol sinyal fişini bulun.
Kırmızı/beyaz (veya siyah) ve kahverengi/beyaz (veya siyah) kabloları arsındaki
voltajı ölçün. Her iki ölçümde de 15 VDC okumalısınız.
Eğer değerler 15 VDC değilse problem iç ünite veya sinyal kablolarındadır. İç ünite
üzerindeki sinyal kablo fişini kontrol edin. Eğer bağlantılar doğru olduğu
halde herhangibir sinyal alamıyorsanız iç ünite kartını değiştirin.
Eğer dış ünitedeki sinyal kablo fişinde sinyal voltaj değerleri doğru ise elektrik
bağlantı terminalini kontrol ederek 220± 10 VAC gelip gelmediğini kontrol edin.
Eğer voltaj doğru ise beslemeyi iptal edin ve dış ünite kartını sökün. Kart sigortasını
kontrol edin. Varistörü kontrol edin. Transformatörün primer ve sekonder devre
sargılarının topraklamasını ve uygun dirençte olup olmadıklarını kontrol edin.
Gerekiyorsa değiştirin. Eğer yukarıdaki elemanların hiç birinde problem yoksa dış
ünitenin kartını değiştirin.

• Özetle
Yukarıda anlatılan problemin muhtemel 4 sebebi vardır
1. İç ünite kartı arızalıdır.
2. Sinyal kablolarının bağlantıları iç veya dış ünitede iyi yapılmamıştır veya kopukluk
vardır.
3. Dış ünite kartındaki sigorta veya varistör arızalı olabilir.
4. Dış ünite kartı arızalıdır.
Arızayı gidermek için
1. Dış üniteye gelen sinyal kablolarında doğru voltaj değerleri olup olmadığın kontrol
edin.
2. Dış ünite besleme terminalinde 220± 10% VAC olup olmadığını kontrol edin.
3. Dış ünite kartındaki sigorta, varistör ve transformatörü çalışma sırasına göre
kontrol edin. Gerekiyorsa değiştirin.
4. Eğer bütün elemenalr sağlamsa dış ünite kartını değiştirin.
5. Eğer dış ünitedeki sinyal kablolarında gerekli voltajlar yok ise iç ünitedeki sinyal
kablo fişlerini kontrol edin. Eğer sinyal kablo fişindeki voltajlar doğru ise sinyal
kablolarını veya fişlerini değiştirin.
6. İç ünite sinyal kablo bağlantı fişlerinde istenen gerilim yoksa o zaman iç ünite
kartını değiştirin.

Arıza 2
İç ünitelerden biri ısıtmada ve soğutmada düzgün olarak çalışıyor fakat diğeri
çalışmıyor

• Arızanın Tespiti
Cihaz çalışırken iç ünitelerden birindeki emme ve basma hava sıcaklık farkı normal
iken diğerinde hiç sıcaklık farkı yoktur.

• Servis
Çalışmayan ünitenin kontrol sinyal fişlerini kontrol ederek uygun sinyal verip
vermediğine bakın. Eğer istenilen sinyaller yoksa kartı değiştirin.
Eğer iç ünitede sinyaller normal ise dış ünitedeki fişleri kontrol edin. Sinyal
gelmiyorsa bağlantı fiş ve kablolarını kontrol edin.
Kontrol sinyal değerleri uygun ise dış üniteyi açın ve selenoid sargılardan geçen
voltajı kontrol edin. Eğer 220 V değilse dış ünite kartını değiştirin.
Voltaj değeri doğru ise selenoid vana sargısının direncini ölçün. Eğer ölçülen direnç
1450Ω değilse sargıyı değiştirin. Eğer sargı direnci doğru ise sargı bağlantı fişlerini
çıkarıp takarakvalfin hareketini izleyin. Eğer herhangi bir hareket
yoksa selenoid valfi değiştirin.

• Özetle
Yukarıda anlatılan arızanın muhtemel 5 sebebi vardır.
1. İç ünite kartı arızalıdır.
2. Sinyal kablolarının bağlantı fişleri deforme olmuştur ve iyi temas yapmıyordur
veya sinyal kablo bağlantı sırası doğru değildir.
3. Dış ünite kartı arızalıdır.
4. Selenoid valf sargısı arızalıdır.
5. Selenoid valf arızalıdır.
Arızayı gidermek için
1. İç ünite kartındaki sinyal kablosu fişini kontrol ederek doğru sinyal değerleri verip
vermediğine bakın. Eğer değerler istenen voltajda değilse iç ünite kartını
değiştirin.
2. Dış ünite kartı üzerindeki sinyal kablo bağlantı fişlerini kontrol ederek kabloların
veya fişlerin sağlamlığını belirleyin.
3. Selenoid sargısından geçen voltajı ölçün. Eğer voltaj yoksa dış ünite kartını
değiştirin.
4. Selenoid valf sargısında yeterli voltaj varsa sargı direncini ölçün. Eğer uygun
değilse sargıyı değiştirin.
5. Sargı sağlam ise selenoid valfin hareketini inceleyin. Eğer van kolu hareket
etmiyorsa valfi değiştirin.

Arıza 3
Soğutma modunda iki iç ünite aynı anda devredeyken cihaz normal çalışıyor fakat
tek ünite çalışırken basın hattı buzlanma yapıyor

• Arızanın Tespiti
Cihaz soğutma modunda her iki iç ünite çalışıyorken normal çalışyor. Bununla birlikte
eğer bir iç ünite çalıştırılırsa basınç hattında buzlanma oluyor ve cihazın soğutma
kapasitesi çok düşüyor.

• Servis
Cihaz soğutma modunda çalışırken bir iç üniteyi çalıştırın ve uygun bir manifold ile
basınç ölçümü yapın. Eğer basınç istenen değerlerin (3-4 kg/cm2) altında
ise yetrli miktarda gaz şarjı yapın.

• Özetle
Bu arızanın sebebi soğutucu akışkan seviyesinin düşüklüğüdür. Sisteme
yavaş yavaş gaz ilavesi yapılarak arıza giderilebilir.

Arıza 4
İç ünitelerin her ikisi birden devrede iken ıstma veya soğutma istenen seviyede
sağlanıyor fakat tek ünite çalışırken performans düşüyor

• Arızanın Tespit
Bu çok karşılaşılan bir problemdir. Bu problem selenoid valflere kumanda eden sinyal
kablo bağlantılarının karıştırılmasından meydana gelmektedir.

• Servis
Öncelikle iç üniteler ile dış ünite arsındaki sinyal kablo bağlantılarının doğruluğunu
kontrol edin. Kabloları tek tek kontrol edin. Sadece renk kontrolü yapmayın.
Ünite A dış ünitede üstteki vanalara , B ünitesi ise alttaki vanalara bağlanmalıdır. A
ünitesinden çıkan sinyal kabloları da terminaldeki A işaretli fişe bağlanmalıdır.
Kabloların renklerine bakmakla yetinmeyin. Eğer sinyal kablo bağlantı ve sıralarının
doğruluğundan eminseniz dış üniteyi açın ve dört selenoid valfin kart üzerindeki
bağlantı fişlerini kontrol edin. Bağlantı fişlerinin kart üzerinde doğru sıra ile takıldığını
kontrol edin.

• Özetle
Sinyal kabloları doğru yönlendirilmemiştir ve bu da iki şekilde olabilmektedir.
1. İç ünitelerin sinyal kabloları dış ünite üzerindeki karta ters olarak bağlanmıştır.
2. İki veya dah fazla selenoid valfin kontrol kabloları düzgün bağlanmamıştır.
Arızayı gidermek için
1. İç ünitelerin hangisinin A ve hangisinin B olduğunu belirleyin.
2. A ünitesinden gelen sinyal kablolarının A işareti olan yere, B ünitesinden gelen
sinyal kablolarının B işaretli yere bağlandığını kontrol edin.
3. Dört selenoid valfin dış ünite kartı üzerindeki bağlantı fişlerinin yerlerine düzgün
ve doğru olarak takıldığını kontrol edin.
4. Selenoid valflerin sargılarının doğru olarak ayarlandığını ve konumlandırıldığını
kontrol edin.

Arıza 5
İç üniteler ve dış ünite normal çalışıyor fakat kompresör devreye girmiyor

• Arızanın Tespiti
Cihaz çalıştırıldığında hem iç ünitenin hem de dış ünitenin fanları devreye giriyor
fakat kompresör çalışmıyor.

• Servis
Dış ünitede beyaz (veya siyah)/kahverengi kablolar arsındaki voltajın 15 V olup
olmadığını ölçün.
Eğer voltaj sıfır ise iç ünite kartı üzerindeki sinyali ölçün. Eğer sinyal yok ise iç ünite
kartını değiştirin. Eğer iç ünite kartında 15 VDC lik sinyal varsa o zaman sinyal
kablosunda veya temas noktalarında problem vardır.
Dış ünite kartında 15 V sinyal varsa kompresör besleme gerilimini kontrol edin. Eğer
220 VAC gelmiyorsa dış ünite kartını değiştirin.
Eğer kompresör besleme gerilimi 220 VAC ise cihazın bağlı olduğu yerin voltajlarını,
kompresör motorunun kondansatörlerini, termik koruyucuları ve sargıları kontrol edin.
Tamiredilemiyecek bir problem varsa kompresörü değiştirin.

• Özetle
Bu arızanın muhtemel 5 sebebi vardır.
1. İç ünite kartı arızalıdır.
2. Dış ünite kartı arızalıdır.
3. Sinyal kabloları arızalıdır veya konnektörler deforme olmuştur.
4. Kompresör motorunun kalkış kondansatörü veya termik koruması arızalıdır.
5. Kompresör motorunun sargıları arızalıdır.
Arızayı gidermek için
1. Dış ünite kartından byaz/kahverengi kabloları arsındaki voltajı ölçün. Eğer voltaj
15 VDC ise sorun kompresördedir. Eğer voltaj yok ise sorun bağlantı kablosunda
veya iç ünite kartındadır.
2. İç ünite kartı üzerinde beyaz/kahverengi kabloları arasındaki voltajı ölçün. Eğer
voltaj 15 VDC ise sorun sinyal kabloları veya konnektörlerindedir. Eğer voltaj yok
ise iç ünite kartını değiştirin.
3. Kompresör besleme gerilimini ölçün. Eğer kompresöre 220 VAV voltaj gelmiyorsa
dış ünitenin kartını değiştirin. Eğer voltaj geliyorsa sorun kompresör motoru kalkış
kondansatöründe, termik koruyucuda veya motor sargılarındadır. Tamir edin veya
arızalı parçaları değiştirin.

Diğer Arızalar
Aşağıdaki arızalar bire-bir splitler ile aynı olup 1. Böümde anlatılmıştır.

Arıza 6
Cihaz uzaktan kumanda ile çalıştırılamıyor

Arıza 7
Cihaz uzaktan kumanda ile çalıştırıldığında “Power” ve “Run” lambaları yanıyor ve
akabinde hemen sönüyor

Arıza 8
“Power” lambası yanıp sönüyor (diğer lambalar yanıyor veya sönük)

Arıza 9
İç ve dış ünite fanları çalışıyor, “Run” lambası yanıyor fakat kompresör devreye
girmiyor
Arıza 10
İç ünite fanı tekrarlı olarak çalışıyor ve duruyor

Arıza 11
Dış ünite fazla gürültü yapıyor

Arıza 12
İç ünitelerden biri fazla ses yapıyor
Arıza 13
İç ünitelerden biri su damlatıyor

BÖLÜM 3
2 HP SALON TİPİ CİHAZLARDA ARIZA BULMA VE GİDERME

Arıza 1
İç ünitede gürültü seviyesi yüksek

• Arızanın Tespiti
İç ünitenin çalışması sırasında gürültü seviyesi etrafı rahatsız edecek kadar yüksek

• Servis
Öncelikle toz filtresini kontrol ederek temizleyin. Sonra emme ızgarasını çıkararak fan
kanatlarında hasar kontrolü yapın. Fanı motor miline bağlayan somunu kontrol
ederek yerinde olduğunu görün.
Eğer sorun devam ediyorsa fan sabitleme somunun sökün ve fanı çıkarın. Cihazı
çalıştırın. Motordan herhangi bir elktrik cızırtısı veya mekanik sürtünme sesi gelip
gelmediğine bakın. Eğer motor gürültüsüz çalışıyorsa fanı değiştirin.

• Özetle
Bu problemin muhtemel 4 sebebi vardır.
1. Toz filtresi dolmuş ve tıkanmıştır.
2. Fan motor bağlantısında bir düzensizlik vardır.
3. Fan gövdesinde hasar veya bozulma vardır.
4. Fan motoru arızalıdır.
Sorunu gidermek için
1. Toz filtresini iyice temizleyin.
2. Fan gövdesinin motor miline düzgün ve sıkıca bağlı olduğunu kontrol edin.
3. Üfleme fanını kontrol ederek hasarlı ise değiştirin.
4. Üfleme fan motorunu kontrol ederek arızalı ise değiştirin.

Arıza 2
İç ünite su damlatıyor

• Arızanın Tespiti

• Servis
Ön paneli çıkararak iç kapağı açın. Evoparatör serpantininin yerine sabitlendiğini
kontrol edin. Drenaj tavası evoparatöre çok yakınsa bu dışarı sızmaya sebep olabilir.
Drenaj çıkışının drenaj tavasına doğru bağlandığını kontrol edin. Drenaj hattına fazla
baskı yapmayın zira kırılabilir.
Evoparatörün yüksek ve alçak basınç borularının yerlerine sağlam olarak
bağlandığını kontrol edin. Evoparatörde oluşan yoğuşma damlacıklarının drenaj
tavasında toplandıklarını kontrol edin.

• Özetle
Bu sorunun muhtemel 4 sebebi vardır.
1. Drenaj tavası evoparatöre çok yakındır
2. Drenaj çıkş ağzı drenaj tavasına düzgün monte edilmemiştir.
3. Drenaj çıkış borusunda çatlama veya kırılma olabilir.
4. Yoğuşma sonu oluşan damlacıkların tamamı drenaj kabına düşmüyordur.
Sorunu gidermek için
1. Evoparatör serpantininin doğru olarak monte edin. Gerekiyorsa ayarlayın.
2. Alçak ve yüksek basınç borularını yerlerine düzgün olarak lehimleyin.
3. Oluşan bütün yoğuşmanın drenaj tavasına düşmesini sağlayın.

Arıza 3
Üfleme ızgarasındaki hareketli kanatlar dönmüyor

• Arızanın Tespiti
Cihazı çaılştırın ve üfleme şeklini “swing” e ayarlayın. Eğer ızgara hareket etmiyorsa
aşağıdaki sırayla arızayı belirleyin.

• Servis
Bir multimetre ile cihaz kartı üzerinden sinkron motor besleme gerilimini ölçün. Eğer
220 V değilse kartı değiştirin.
Eğer 220 V mevcutsa motor sargılarının direncini ölçerek kısa devre veya kopma
olup olmadığını kontrol edin.

• Özetle
BU problemin 2 muhtemel sebebi vardır.
1. İç ünite kartı arızalıdır.
2. Senkron motor arızalıdır.
Sorun gidermek için
1. İç ünite kartından senkron motor besleme gerilimini ölçün. Eğer 220 V değilse
kartı değiştirin.
2. Senkron motor sargı direncini ölçün. Eğer direnç 7.000Ω değilse motoru
değiştirin.

Arıza 4
İç ünite üfleme fanı düzgün çalışıyor fakat kompresör, dış ünite fanı veya saptırıcı
valf düzgün çalışmıyor

• Arızanın Tespiti
İç ünite normal çalışır, fakat kompresör, dış ünite fanı veya 4 yollu saptırıcı valf
çalışmıyor. Bu arızanın sebebi iç-dış ünite arası sinyalleri incelenerek tespit edilebilir.
• Servis
İç ve dış ünite elektrik bağlantı terminalindeki #2 nolu ayak topraklama veya ortak
ayaktır. #2 ve1#1 arasındaki sinyal kompresör sinyalidir. #2 ile #3 arsındaki sinyal
ise saptırıcı 4 yollu vana sinyalidir. #2 ve #4 arasındaki sinyal dış ünite fanı sinyalidir.
#2 ve #5 arasındaki sinyal ise kompresöre giden ısıtma zon sinyalidir.
İç ünite terminalinden voltajları ölçün. Eğer voltajlar normal değilse iç ünite kartını
değiştirin. Problem hala devam ederse “kontrolör” ü değiştirin.

Kontrol sinyalleri doğru ise dış üniteyi kontrol edin. 2 HP salon tipi cihazların dış
üniteleri bire-bir split cihazların dış üniteleri ile aynıdır. Dış ünitedeki arızayı daha
önce anlatıldığı şekilde arayın.

• Özetle
Bu problemin muhtemel 3 sebebi vardır.
1. İç ünite kartı arızalıdır.
2. Kontrolör arızalıdır.
3. Dış ünitedeki elemanlardan biri arızalıdır.
Sorunu gidermek için
1. İç ve dış ünite bağlantı terminallerindeki sinyallerin uygun değerlerde olduğunu
kontrol edin. Eğer sinyal değerleri doğru değilse iç ünite kartını değiştirin.
2. Kart değiştiğinde problem devam ederse kontrolörü değiştirin.
3. Kompresör çıkış borusunun fonksiyonunu izleyen termistörü kontrol edin.
Gerekiyorsa değiştirin.
4. Kompresör motoru kalkış kondansatörünün çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
5. Kompresör motor sargı direncini ölçün. İstenen değerde değilse kompresörü
değiştirin.
6. Eğer yukarıdaki kontrollerin hiçbiri sonuç vermiyorsa kompresör mekanik olarak
donmuştur veya motor çok yüksek akıma maruz kalmıştır. Bu durumda
kompresörü değiştirin.

GençBİLİM.Com Bu Çalışmanın Size Faydalı Olmasını Umar Okul ve İş

Yaşamınızda Başarılar Diler…
Sorularınız İçin science@gencbilim.com Adresine e-mail Atabilirsiniz …