m 6
6




 
m Yüzeyel mikozlar deri ve saçın en dış
tabakasını etkilerler. Etkenler cansız
dokuda kolonize olduklarından doku
zedelenmesi çok az olur. Bu nedenle
genellikle enfeksiyona karşı hücresel
cevap gelişmez. Primer olarak kozmetik
semptomlara yol açar. Tinea versicolor,
tinea nigra, siyah ve beyaz piedra bu
gruptandır.
 |
 


m Etkeni Malassezia furfur¶ dur. Lipofilik

mayaya benzer bir mikroorganizmadır.
Melanin sentezinde görevli olan tirozinazı
inhibe eder. Normal deri florasının
parçası olarak bulunur.
m Epidermisin stratum korneum tabakasını
tutan, gövdede hipopigmente maküler
deri lezyonları ile karakterize bir mantar
enfeksiyonudur.
 |


m Lezyondan yapılan kazıntı örneğinin %10

KOH ile muamelesinden sonra yapılan
direkt mikroskopisinde kısa, kıvrık septalı
hifler ve maya benzeri hücreler şeklinde
görülür. Wood ışığındaki sarı reflesiyle
tanınır.
 |

m Lezyonlar tekrarlama eğilimindedir.

Kalıcı tedavi zordur. Selenyum sülfid
tedavide kullanılır.
 |



m Yvuç içi ve ayak tabanında stratum

corneumu tutarak sınırlı keskin, düz,
kahverengi--siyah, melanom benzeri
kahverengi
maküler lezyonlar oluşturur. Kronik bir
enfeksiyondur. 19 yaşın altında ve
kadınlarda sık görülür.
 þ 

m Saç gövdesinin mantar enfeksiyonudur.

Saçta kırıklara neden olur. İki tipi vardır.
m Beyaz piedra: Etkeni Trichosporon
beigelii¶dir. Saç, sakal, bıyık, koltuk altı ve
perine bölgesinde görülür, saç
gövdesinde yumuşak, beyazdan grimsi
sarıya kadar değişen renklerde olabilen
lezyonlar oluşturabilir.
 |

m ?rneğin mikroskopisi ve kültür ile

yapılır.
m :
: Etkeni Piedrai hortae¶dir.
Saçı tutar. Saçta telomorfik, kültürde
anamorfik şekli görülür. Tanı örneğin
mikroskopik incelemesinde askusların ve
askosporların görülmesi ile konur.
 |

m Kıllar traş edilir. Lokal olarak

klotrimazol ve mikonazol uygulanır.
Yğır olgularda oral ketokonazol
uygulanır.
    


m Äeri mikozlarında etken dermatofitlerdir.

Äermatofitler keratinaz ve proteaz üreten
küf mantarlarıdır. Enfekte kişiden direkt
temas ile bulaşır. Äermatofitler üç sınıfa
ayrılır:
m Epidermophyton: Äeri ve tırnakları
tutarken, asla saçı tutmaz.
m Microsporiumlar: Äeri ve saçı tutarken,
asla tırnağı tutmaz. Genellikle
makrokonidyum bazen mikrokonidyum
yapar. ( M.canis, M.audounii,
M.gypseum)
m Trichophton türleri: Hem saç, hem deri,
hem de tırnağı infekte eder. Sıklıkla
mikrokonidyum yapar.
(T.mentographytes, T. Rubrum, T.
İnterdigitale, T.Schoenleini, T.
İnterdiğitale spiral şekilli mikrokonidyum
yapar)
 |
þ | 

m Kafa derisi ve saçın mantar

enfeksiyonudur. En sık M. Canis ve T.
Tonsurans tarafından meydana getirilir.
m Epidemik tinea capitis: Çocuklarda
görülür ve antropofiliktir.
m Zoofilik tinea capitis (epidemik olmayan) :
Hayvanlardan bulaşır. Primer olarak
çocuklarda görülür.
m Siyah Nokta Tineacapitisi : Erişkinle ,saç
kırıklarıyla karakterize ,kronik bir
enfeksiyona yol açar.Folliküller koyu
renkli konidyalarla dolar.
m Favus (Tineafavosa) :Çocuk ve
erişkinlerde görülür.
Organisma Hastalık Äoku Klinik ?zellikler Tanı

Malassezia furfur Pityriasis Äeri Hiperpigmente Ylkali ile

versicolor veya muamele edilmiş
hipopigmente deri örneğinin
maküler lezyonlar direkt
şeklindedir.?zelli mikroskopisi ile
kle gövdenin üst tanı konur.Tipik
kısımlarında olarak µspaget-
µspaget-
alacalı görünüm köfte¶ görüntüsü
oluşturur. vardır.Tanıda
kültür rutin
kullanılmaz.Yağ
asidinden zengin
besiyerinde ürer.
Exophiala Tinea nigra Äeri Ycuç içlerinde gri-
gri- Ylkali ile
werneckii siyah iyi sınırlı muamele edilmiş
maküler lezyonlar deri örneğinin
şeklindedir. direkt
mikroskopisi ile
tanı konur.
Sabouraud
dekstrozagarda
sarı pigment
oluşturan maya
ve küf (dimarfiktir)
şeklinde ürer.
Organisma Hastalık Äoku Klinik ?zellikler Tanı

Exophiala werneckii Tinea nigra Äeri Ycuç içlerinde gri-

gri- Ylkali ile muamele
siyah iyi sınırlı edilmiş deri
maküler lezyonlar örneğinin direkt
şeklindedir. mikroskopisi ile tanı
konur. Sabouraud
dekstrozagarda sarı
pigment oluşturan
maya ve küf
(dimarfiktir) şeklinde
ürer.
Piedraia bortae Siyah piedra Saç Saç boyunca sert Saçın direkt
kahverengi siyah mikroskopisi ile tanı
birikim şeklindedir.Bu konur.Kültürde
mantar ın seksüel aseksüel formu ürer.
formudur.(asci--
formudur.(asci
ascospor).
Trichosporon beigelil Beyaz piedra Saç Saçta sarı beyaz Saçın direkt
krema gibi yumuşak mikroskopik
granüller şeklidedir. incelemesi ile tanı
sabouraud dekstroz
agarda
ürer.Äimorfiktir.Hifa,a
rthrospor ,blastospor
şeklinde görülebilir.
 |


m En sık rastlanılan T.rubrumdur.

T.verrucosum sakal bölgesi ,boyun ve
yüzde akut ya da kronik
folliküllittir.Püstüler veya kuru,kepekli
lezyonlara yol açar.
Etken Makrokonidi Mikrokonidi Yerleştiği Floresans
doku

Microsporum Mekik Var Saç ,deri Var

şeklinde

Trichophyton Kalem Var Saç VarYok

şeklinde ,deri,tırnak

Epidermophyt Lobut(raket) Yok Äeri ve tırnak Yok

on şeklinde

Candida Yok Yok Äeri ve tırnak Yok

 |
 þ  

m En sık rastlanan etken

T.rubrum¶dur.Tüysüz derinin mantar
enfeksiyonudur.Halkasal lezyonlara yol
açar.Lezyonların kenarları aktif olup
püstül ve veziküller görülebilir.
 |
 

m Candida ve başka mayalarla meydana

gelebilir.Kasıklarda görülen akut ya da
kronik mantar enfeksiyonlarıdır.
Çoğunlukla tinea pedis ile beraberdir.İkisi
birlikte tedavi edilmelidir.
 |
þ 

m Tinea pedis ayakta görülen akut veya

kronik mantar enfeksiyonudur.Ytlet ayağı
olarak da adlandırılır. En sık dermatofit
infeksiyonudur.En önemli komplikasyon
sekonder bakteriyel selülittir
 |




  
m Erişik etken T.rubrum¶dur.Genelde cilt
mikozunun ilerlemesiyle oluşur.Tırnak
kalınlaşır,beyaz--sarı kahverengi renk
kalınlaşır,beyaz
alır.?zellikle Y ÄS hastalarında hızlı seyir
gösterir.
 |

m  Äeriyi tutan enfeksiyonlarda
lezyondan kazıntı yapılarak örnek elde edilir.
Lezyonun dış kısımları daha aktiftir ve etken
izole etme şansı daha
yüksektir.Onikomikoziste örnek tırnak ve tırnak
yatağının birleştiği yerden ,tinea kapitis¶te ise
kırılan saçlardan örnek alınır.?rnek %10 KOH
solüsyonunda 20 dakika kadar bekletildikten
sonra mikroskopik inceleme yapılır.Görülmesi
gereken mantar sporları veya hifleridir.
m  ! Korunma deriyi kuru ve serin tutma ile
sağlanır. Äermatofitler kültürde özel
görünümlerde Trichophyton türleri
pamuğumsu ve kompakt, E.floccosum kıvrımlı
küf kolonileri yapar. Yyrıca T.rubrum kırmızı,
T.schoenleni balmumu renginde ,E.floccusum
beyaz--sarı renkte koloni oluşturur.Kültür
beyaz
laktofenol pamuk mavisi ile boyanır.
m Tinea kapitise sebep olan microsporum türleri
karanlık odada wood lambasıyla yeşil refle
verirken favus etkeni sarı refle verir. Äiğer
etkenler refle vermezler.
m Tedavinin temelini, enfekte dokunun
debridmanı ve topikal antifungal tedavi
oluşturur. Tinea capitis µte saçlar kısa
kesildikten sonra topikal tedavi uygulanır.
Onikomikozis µte tırnağın çekilmesi
gerekebilir
m  !"Tolnaflat
!"Tolnaflat ,undesilenik
asit,mikonazol kullanır.
m !#!"
!#!":: Yaygın, ciddi
enfeksiyon ve topikal tedavi dirençli
vakalarda sistematik antifungallerden
kullanır.?zellikle onikomikoziste oral
griseofulvin.
m Ä $
 $
m Sporotrikoz, miçe ve
kromomikozlar en yaygın olan
deri altı mikozlarıdır.
Cilt hastalığı Lezyon Klinik özellikler En sık sorunlu
Lokalizasyonu mantar türleri

Tinea corporis Saçsız ,düz deri Sirküler,yayma T.rubrum

(halkalı lezyon) tarzında kızarık E.floccosm
lezyonlar ,lezyon
kenarlarında veya
merkezde
veziküller ,kaşıntı

Tinea Pedis(atlet Çorap giyenlerde Ykut,kaşıntı,kırmı T.rubrum

ayağı) ayak parmakları zı veziküller T.mentagrophytes
arasında Kronik E.floccosum
,kaşıntı,kabukları
ma,fissürler
Cilt hastalığı Lezyon Klinik özellikler En sık sorunlu
Lokalizasyonu mantar türleri

Tinea capitis Saç derisi Saç folliküllerinde T.mentagrophytes

Endotriks:Fungus kısa,kırılmış sert , M,Canis
saç kökünü tutar. kıllar bulunan
Ektotriks:Fungus sirküler saçsız
saç yüzeyini tutar alanlar,Kerion
nadiren
görülür.Mikrosapr
um ile enfekte
saçlar floresan
verir.
Tinea barbae Sakal Tırnaklar kalın ve T.rubrum,T.menta
kesit grophytes
görünümlüdür ve
distalden
dökülür.Genellikle
T.pedis ile
birliktelik gösterir
Cilt hastalığı Lezyon Klinik özellikler En sık sorunlu
Lokalizasyonu mantar türleri

Tinea ungulum Tırnak Tırnaklar kalın T.RubrumT.men

ve kesit tagrophytesE.fl
görünümlüdür occusum
ve distalden
dökülür.parlaklığ
ını
kaybetmiştir.T.p
edis ile birliktelik
gösterir.

Äermatofodit Genellikle el Pruritik Lezyonlarda

parmaklarının vezikülobülloz fungus
fleksör lezyonlar. bulunmaz.Faka
yüzlerinde t sekonder
yada bakteriyel
vücudunun enfeksiyon
herhangi bir görülebilir
yerinde
 þ |  

m Etken dimorfik bir mantar olan sporothrix

scheckii¶dir.Bitkilerin üzerinde (gül
dikeni,batalık yosunu vs.) bulunur. Äiken
batması sonucu vücuda girer. Bu
nedenle travmaya sık maruz kalan
bölgelerde özellikle ekstremitelerde
görülür.
 |

m Äoku örneklerinde küçük,yuvarlak veya ,

puro şeklinde tomurcuklanan mayalar
şeklinde görülür.kültürde ,silindirik
konidioforların uçlarında kümelenmiş oval
konidyalara sahip hifalar görülür çiçek
demeti,asteroid cisimcik.Serolojik olarak
en iyi yöntem floresan antikor tekniğidir
 |

m Tedavide ilk seçenek oral potasyum

iyodürdür.
 |   

m Toprakta ve bitkilerde bulunan filamentöz

mantarların travmatik implantasyonu ile
deriden bulaşır.
m İlk bulgu travmatize bölegede görülen ağrısız
,nodüllerdir.Nodüller en sık ayak sırtında
görülür.Bu endüre şişliği püyle dolu
granülomları fistülize olarak drene olması takip
eder.Yrdından bu sinüs skarlaşarak iyileşir.Bu
siklus sürekli tekrarlar.Oluşan miçetom apseleri
daima sterildir.Kemikte destrüksiyon oluşabilir.
 |

m Mikroskobi, kültür ve EL SY
ile konur.
 |

m ?zellikle mantarların sebep olduğu

miçetomlarda medikal tedavi tek başına
yeterli değildir. Cerrahi eksizyon,
gerekirse amputasyon yapılmalıdır.
Yktinomiçeslere bağlı miçetomada
sülfonamidler kullanılır.
    

m Toprak mantarları tarafından oluşan yavaş ilerleyen
granülomatöz enfeksiyondur. Melanin benzeri
pigmentler üretmeleri nedeniyle bu mantarlara topluca
dematiatöz mantarlar denir.
m Kromomikoz 30-
30-50 yaş arası erkeklerde sıktır.
Genellikle ekstremitelerde meydana gelen travma
sonrası sporların yerleşmesi ile oluşur. Uzun süre önce
dahi olmuş olsa travma öyküsü önemlidir. ?nce
kepekli, daha sonra kabarık, karnabahar benzeri renkli
lezyonlara yol açar. Lezyonlar kabuklu abselerdir.
Elefantiyazise neden olabilir.
 |


m Bu mantarlar dokuda bakır renginde

karateristik madler cisimcikleri
oluştururlar. Ykyuvar veya dev hücreler
içinde koyu kahverengi, yuvarlak mantar
hücreleri görülür. Kültürde siyah renkli
koloniler oluştururlar.
 |

m Küçük lezyonlar cerrahi olarak

çıkartılır. En etkin ilaç flusitozin¶
dir. Tedavi sonuçları çok başarılı
değildir.