CRYPTOCOCCUS

-En sık rastlanan türü C.neofarmans’tır.

-Hem bitki hem hayvanlarda
yaşayabilen,kapsüllü maya tipli bir
fungus(mantar) türüdür.
 Tomurcuklanarak üreme gösterir.
 İki farklı patojenite faktörü vardır:
Antifagositer polisakkarit kapsül virülans
faktörüdür.
Melanin oluşturma bir başka virülans
faktörüdür.
Pigment hücreleri duvarlarının kenarında
birikir ve fagositer hücrelerden salgılanan
oksidanlara karşı koruma sağlar.
 C.neofarmans hem 26 hem de 37 santigrad
derecede ürer.
 Diğer türler sadece 37 derecede
üreyebilmektedirler.
 Kapsüler antijene göre A,B,C,D serotipleri
vardır:
A-D tipleri: C.neofarmans var
neofarmans
B-C tipleri: C.neofarmans var gatti
olarak bilinir.
BULAŞMA YOLLARI
 Fırsatçı patojen olup immün sistemin
zayıfladığı durumlarda merkezi sinir
sistemi, deri , kemikler ve diğer organlara
yerleşebilir.
 Mantar doğada yaygındır.
 Özellikle güvercin dışkılarında bulunur.
 Ancak güvercin dışkıyla karşılaşma ile
insanda enfeksiyon oluşturması arasında
kesin epidemiyolojik bir ilişki
kurulamamıştır. Bulaşmanın inhalasyon
yoluyla olduğu sanılmaktadır.
YAPTIĞI HASTALIK
 C.neofarmans’ın yaptığı hastalık
Kriptokkozdur.
 İnsanda akciğer ,santral sinir sistemi, diğer
bazı organ ve dokularda hastalık yapar.
 Etken dokuda tomurcuklanan, kapsüllü
maya hücresi kitleri oluşturur. Bunların
etrafında dev hücrelerle çevrili
granünomatöz lezyonlar oluşur.
KLİNİK
 Akciğer kriptokokozu:
-Enfeksiyon asemptomatik geçirildiği
gibi, subfebril ateş,öksürük,
yorgunluk,iştahsızlık nonpürülan
balgam gibi belirtilerle de görülebilir.
-Radyolojik olarak ise tümör
metastazı, tüberküloz veya
bronkopnömoni ile karışan
görünümler meydana gelebilir.
 Kriptokoksik menenjit:
En sık görülen klinik şeklidir. Enfeksiyon
subakut veya kronik olabilir ve birkaç ay
içende yavaş yavaş gelişir. Başlangıç
belirtileri arasında görme bozukluğu ve baş
ağrısı bulunabilir. Bunun ardından mental
durumda ilerleyici bir bozukluk ortaya çıkar
ve uygun tedavi yapılamazsa ense
sertliği,koma ve ölüm ile sonuçlanır.
 Ayrıca en sık
deri,kemik,prostat,testis,endokard,pe
rikard,periton,böbrek,karaciğer ve
eklem çevresi tutulur ve yangısal
yanıt her zaman görülmez.
 Organizmadaki kapsülün tespiti için çini
mürekkebi ile boyama ile mikroskopta
inceleme yerine günümüzde daha özgül ve
duyarlı olan antijen aramaya yönelik lateks
aglütinasyon testi almıştır. Bu test
serumda da uygulanabilir.
 Antijen arama testi hastalığın seyrinin
takibi için kullanılır. BOS taki antijen
titresinin artışı kontrol edilir.
 Çini mürekkebi ile boyandığı zaman
gri-siyah zeminde kapsüllü
tomurcuklanan maya hücreleri
şeklinde görülür.
 Reaksiyonun granülomatöz tipte
olduğu durumlarda dev hücreler
oluşabilmektedir.
 Bu hücreler hematosilen ve eozin
boyası ile ve gomori metanamin
gümüşleme boyası ile görülebilirler.
 Özel bir boya olan musikarmin ile
polisakkarit kapsülleri parlak kırmızı
renkte boyanır.
 En özgül tanı yöntemi kültürdür.
 Bu mayanın izolasyonu için tercih edilen
örnekler BOS, biyopsi metaryali ve idrardır.
 C.neofarmans kolonileri krema kıvamında
beyaz ve mukoiddir.suşun kapsülü ne kadra
kalınsa o mukoidlik o kadra artmaktadır.
 Çoğunlukla 24-48 saat içinde görülen
koloniler oluştururlar.
 Sikloheksimidine duyarlı olması nedeniyle
ilk ekimde besiyerinde bu antibiyotik
bulunmamalıdır.
TEDAVİ
 Amfotericin B ve flusitozin
kombinasyonu ile uzun remisyonlar
sağlanır. Ketakokozolun vücutta dağılı
ii değildir . Bu nedenle sadece deri
kriptokkosunda kullanılır.
KORUNMA
 Etken insandan insana veya
hayvandan insana direk olarak
bulaşmaz. Etken fırsatçı patojen olup
epidemi yapmaz.Güvercin dışkısıyla
kirlenmiş toprakların alkalileştirilmesi
dışında korunmada yapılacak bir şey
yoktur.