Tekne Uzmanı 2010

www.tekneuzmani.com
 İçindekiler

Bordalanmış teknenin Ayrılması 1

Tornistanda Pervane Çekmesi 2
Ege'de navigasyon ve seyir 3
Denize Adam Düştü 5
Pratik Uygulamalar 9
Motor Yelken 16
Bulutlar 17
Sarma Ana Yelken 19
Dıştan takma motorlar 24
Elektronik Cihazlar 28
Denizci Bağları 34
Tekne Seçimi 37
Rüzgar Gücü ve Yelken Trimi 39
Kinistin 41
Teknede Bot Taşıma 45
Sintine Pompası 47
Tekneyi Yaza Hazırlamak 49
Teknede Deniz Suyu Filtreleri 51
Tutya 53
Impeller Değişimi 55
 Bordalamış Teknenin ayrılması
Bir iskeleye bağlı iken baş üstünde ve kıçta tekneler bağlı ise, hele rüzgar da tekneyi iskeleye
basıyorsa iskeleden hasarsız ayrılmak düşündürücü olabilir. Bu tür durumlarda aşağıdaki
manevra çok işe yarar.

A. Başa usturmaça döşeyin. Birden çok usturmaça koyun ve başa oldukça yakın olsunlar.
Resimde görünen halat dışında tüm halatları alın. Bu halatın bağlantı boyu öndeki tekneye
çarpmayacak kadar olmalıdır. İskele alabanda ile ileri yol verin. Teknenin başı iskeleye
usturmaçalar ile dayanırken kıçı iskeleden ayrılacaktır.
B. Kıçının yeteri kadar uzaklaştığına emin olduktan sonra dublin olarak bağlı olan halatı tekne
başından alın (bir yardımcınız olması iyi olur). Bu manevrada rüzgarın ne kadar etkili
olduğunu ve pervanenizin tornistanda tekneyi hangi yöne ittiğini dikkate alın. Resimde
pervanenin tekneyi iskeleye ittiği varsayılmıştır. Yani tornistan verildiğinde teknenin kıçı
iskeleye doğru gitmektedir. Bu nedenle tekne kıçı biraz fazla açılmıştır. Tornistan verin.
Teknenin kıçı iskeleye döneceği için tekne düzelecek ve geçide uygun pozisyona gelecektir.
C. Tornistan ile devam edin. Tekne hız kazandıkça dümen üzerinden su geçecek ve tekne
dümen dinlemeye başlayacaktır. Eğer dümen dinlemesi zayıfsa boşa alarak dümen tutun.
Aldığı güç ile tekne gitmeye devam edecek ve daha iyi dümen dinleyecektir. Gerekirse zaman
zaman tornistan verebilirsiniz.

http://www.tekneuzmani.com/ 1
 Tornistanda Pervane Çekmesi

Pervaneler tekneyi ileri veya geri götürürken aynı zamanda yana doğru da sürüklerler. Bu etki
özellikle tornistanda daha belirgindir. İleri yol verildiğinde pervane suyu dümen üzerinden
geçtiğinden dümen daha iyi söz dinler ve teknenin çekmesi çok belli olmaz. Tornistanda ise
dümen üzerinden teknenin hızlanıp dümenini üstünden teknenin yol yapma suyu geçene kadar
tekne dümen dinlemez ve çekme daha çok hissedilir. Manevra sırasında bu etki bilinmelidir.
Etkinin tam olarak hangi yöne olduğunun bilinmesi bazan lehimize kullanabileceğimiz bir
avantaja dönüştürülebilir. Aşağıda teknenin hangi yöne çektiğinin belirlenebilmesi için bir
yöntem gösterilmiştir. Tekne benzer şekilde bağlanarak tornistanda hangi yöne çektiği
kolaylıkla anlaşılabilir.

Sail drive teknelerde çekme daha az hissedilir çünkü pervane teknenin ortasına daha yakındır.

http://www.tekneuzmani.com/ 2
 Ege'de navigasyon ve seyir

Ege'de navigasyon ve seyir diğer denizlere oranla daha kolaydır. Adaların ve sahillerin yakın
olması görerek seyir olanağı verir. Elektronik cihazlara hatta pusula ve haritaya gerek
duymadan seyredilebilir. Yine de klasik yöntemlerle Ege'de seyri nasıl birleştirebileceğimize
bakalım:

Seyir sırasında nerede olduğunuz

konusunda kaba bir fikriniz olması
yeterlidir. Bordanız hizasında gördüğünüz
ada veya kara parçasını gördüğünüz saati
haritaya kaydedin.

Aynı işlemi belirli bir kıyı noktasına göre

kerteriz alarak da yapabilirsiniz.

Bulunduğnuz yeri tesbit edebilmek için

iki noktaya göre kerteriz alabilirsiniz.
Ancak bu konuda da çok hassas olmanız
gerekmez. 345 derece kerteriz aldığınz bir
noktada teknenin başını gittiğiniz
istikamete yakın bir kerteriz noktasına
çevirip ana pusuladan kerteriz açısını
okuyabilirsiniz.

Rotanız birkaç adayı geçiyorsa bu

adalar arasındaki rotalarınız haritada
belirleyip ada burunlarına geldiğinizde
yaklaşık rotanıza dönüp bir sonraki ada
burnunu görerek seyredebilirsiniz.

Adalara haritada göründüğü kadar kesin

olmayabilir. Seçerken
dikkat edin

http://www.tekneuzmani.com/ 3
 En yakınınızdaki kara parçası en koyu, en uzaktaki
ise en açık görünendir. Çok uzaktakiler puslu
görünür.

Rotanız üzerinde bir su altı engeli varsa iki yol

izleyebilirsiniz:

1. Seyri engelin bulunduğu yerin biraz dışından

yaparsınız. Şekilde 40 derece kurtarsa da 40 derecenin
üstünde bir açı ile yolun yaklaşık 1/3'ünü geçmek daha
doğru olur. Pusula açısı sancağa döndükçe artar, iskeleye
döndükçe azalır.

2. Derinlik çizgilerine göre seyredebilirsiniz. Bu

koşullarda 50 metreden az olan sulardan veya 100
metreden fazla derinliklerden seyrederseniz engeli
geçersiniz.

Engeli geçtikten sonra gideceğiniz rotaya yine seçtiğiniz kara parçasına bakarak
yönlenebilirsiniz.

Kıyıdaki
yükseklikleri de
kerteriz için
kullanabilirsiniz.
Haritadan
yüksekliklerine
göre seçeceğiniz
tepeler size bir veya
iki kerteriz noktası
verir.

Bu tepelere göre yerinizi haritada işaretleyebilirsiniz. Eş yükselti eğrileri verilmese de tepe

yükseklikleri haritalarımızda vardır.

http://www.tekneuzmani.com/ 4
 Denize Adam Düştü

Denizde karşılaşmayı istediğimiz en son tehlikelerden birisi denize adam düşmesidir. Denize
düşen adamın nasıl kurtarılacağını anlatmadan önce teknede düşmemek için gerekli tedbirleri
almakla başlayalım:

En sakin havada bile havuzluktan dışarı çıkmamaya çalışın. Çıkmanız gerekirse öncelikle bir
emniyet kemeri takın. Emniyet kemerleri insan vücüdünü bel ve göğüs hizasında saran bir
kemer sistemidir. Göğüste bir halkaya takılan kanca ve ucundaki bir halat yardımı ile teknede
sağlam bir yere bağlanırlar. Özellikle başa geçmek icab ettiğinde baştan kıça kadar uzanan bir
eminiyet halatı en iyi çözümdür. Unutulmaması gereken emniyet kemerinin ve emniyet
halatının kişinin denize düşmesini engelleyecek şekilde düzenlenmiş olmasıdır. Bu nedenle
çekilecek emniyet halatı teknenin ortasına yakın olmalıdır. Baş babalardan küpeşteye yakın
çekilecek iki taraflı emniyet halatı amaca hizmet etmez. Bu tür bir bağlantıda kişi denize
düşebilir ve bağlı olduğundan tekne gövdesine çarparak ve su içinde sürüklenerek
yaralanabilir. Bu nedenle eminyet halatları tekne başından havuzluğa, gerekirse kıça kadar
tekne ortasına en yakın hattan geçmelidir. Eğer bu tür bir donanıma ihtiyacınız varsa mevcut
bağlantıları kullanmak yerine gerekli yerlere bağlantı mapası yapmanız önerilir.

Emniyet kemerleri can yeleğine monte edilmiş olarak alınabileceği

gibi can yeleğinden ayrı da olabilir. Eğer teknede dolaşırken düşme
olasılığınızın az olduğnun düşünür ve emniyet kemeri
kullanmazsanız mutlaka can yeleği kullanın. Tekne üstünde sabit
can yeleği hareketleri kısıtlayabileceğinden otomatik veya el ile
şişirilebilen can yeleği kullanabilirsiniz. Düştüğünüzde en azından
su üstünde kalmayı garantilersiniz.

Denize Adam Düştü

Denize adam düştüğünde, ilk yapılacak şey görenin "Denize adam

düştü" diye bağırmasıdır. Bu koşullarda en az bir kişi denize düşen
adamı gözü ile takip eder ve eli ile yaklaşık mevkiini gösterir.
İkinci olarak yapılacak işlem ise denize adam düştüğü anda veya
hemen sonra teknede bulunan nal veya simidin denize atılmasıdır.
Bu nal veya simit halatsız olmalıdır. amacı denize düşen adamın
ulaşabilmesi halinde su üstünde kalmasını garantilemek, ulaşamasa
bile düşen adamın yerini belirlemeye yardımcı olmasıdır. Yabancı
teknelerde düşen adamın yerini belirlemede üzerinde O flaması
(MOB- Denize adam düştü) bulunan ve daha yüksek kaldığı için
görülmesi kolay olan çubuk şeklinde şamadıralar vardır. Bu
şamandıralara Türkiyede satıcı firmalarda rastlayamadım.
Özellikleri fazla rüzgar tutmadıkları için denize düşen kişinin
hızına yakın su içinde sürüklenmeleridir.

Denize adam düştüğünde motorlu veya yelkenli seyirde bir çok

değişik manevra önerilir. Bu manevralar denemiş ve iyi sonuç
verdiği görülmüş manevralardır. Bunlardan bir tanesini çok iyi
öğrenmeniz ve uygulamnız en doğrusudur. Birden çok manevra öğrenip birbirinr karıştırma
olasılığı can kurtarmayı geciktirir. Unutulmaması gereken yelken ile seyirde denize adam
düşerse yelkenle kurtarmaya devam edilmesi, motora geçilmeye çalışılmamasıdır. Bu tür bir

http://www.tekneuzmani.com/ 5
işlem daha çok zaman kaybına neden olduğu gibi telaşla yelkenlerin toplanmaya çalışılması
sırasında düzgün toplanmayan halatlar sorun yaratabilmektedir. Sakin olun ve en iyi bildiğiniz
manevrayı uygulayın.

Motorla seyirde kullanılabilecek yöntem

Rotanıza pusuladan
bakın, dümeni sancağa
kırın ve rotanızdan 60
derece fazlasına gidene
kadar seyredin, sonra
dümeni iskele alabanda
ile seyir rotanızın tam
tersine kırın, geldiğiniz
hattın üzerinden geriye
dönmüş olacaksınız.
Kazazedeye veya
attığınız işaretlere doğru
yaklaşın. Gerekirse
ucuna halat bağlı can
simidini kullanın ve kazazedeyi denizden çıkarın. Kurtarmada ikinci bir kişiyi denize
sokmayın, tüm kurtarma manevrasını tekne üzerinden yapın.

Yelkenle seyirde kullanılabilecek yöntemler:

Bu manevra her türlü deniz

şartında kolayca
uygulanabileceğinden özellikle
önerilmektedir. İlk bakışta zor gibi
görünse de denize adam
düştüğünde en kolay yapılan
manevradır. Denize adam düşünce
apaz seyrine geçin, orsaya girin,
tramola atın, pupa veya geniş
apazla denize düşenin rüzgaraltına
kadar seyredin, dar apaz veya orsa
seyri ile kişiye yaklaşabileceğinize
emin olduğunuzda dönün ve
kazazedeyi rüzgar altınızda
bırakacak gibi seyredin.
Kazazedeye iyice yaklaştığınızda
yelkenlerinizi boşlayın veya indirin, kişiyi denizden çıkarın.

Bu işlem kavançayı gerektirir. Sert havalarda kavançanın kontrol altında tutlabilmesi için
personel sayısının yeterli oması gerekir. Denize adam düştüğünde orsaya girip, tramola
atacaksınız, tramola sonrasında flok iskotasını rüzgar altından almayın, olduğu gibi bırakın,
tekne bu koşullarda çok az yol yapar. Eğer deinze adam düştükten çok kısa süre sonra
manevra yapabilirseniz tekne kişinin rüzgar üstünde kalır ve kazazedeye doğru sürüklenir. Bu
koşullarda kişiye can simidi atarak tekneye alma şansınız olabilir. Eğer uzak kaldıysanız
dümeni rüzgar altıa doğru kırın ve ana yelkenle devam edin, kazazedenin rüzgar altına

http://www.tekneuzmani.com/ 6
 düşerken kavança atın, flok
iskotası ile oynamak
gerekmez zaten ters taraftaydı
şimdi düzeldi, orsa veya dar
apaz seyirle kazazedeye
yaklaşın.

Şimdiye kadar
sıraladıklarımız denize adam
düştüğünde ve adamı göz ile
takip edebilirseniz
yapılabilecek manevralardı.
Ancak adam denize düştükten
sonra takip edemediyseniz
denizde arama başlatmanız
gerekecektir.

Aramada kullanılan birçok yöntem vardır.

Yukarıdaki yöntemler her zaman şamandıradan başlayarak geldiğiniz yönün tersine rota
uygulaması ile başlamalıdır. İlk iki tarama yöntemi genel amaçlıdır. Üçinci yöntem ise
özellikle adamın denize düştüğü yer tam tesbit edilememişse yararlıdır. Geliş rotanızın tersine
iskele ve sancakta 50şer metrlik alanları tekne ile tarasınız ve tekne üzerindeki personel daha
uzak yerleri göz ile tararlar.

Yanda verilen tarama metodu ise adamnı denize düştüğü yer daha iyi biliniyorsa
kullanılabilir. Seyir rotanızın 200 derece olduğu var sayılarak hazırlanmıştır. İlk ayak
şamandıradan 335 dereceye seyredilerek yapılır, 3 mil hızla seyrederken yaklaşık 100 metre
veya 1 dakika sonra şamandıra bordada görülecek şekilde sancağa dönülür, şamandıra 200
derecede görülünce şamandıraya dönülür, şamandıraya ulaşınca tekrar 20 dereceye dönülür.
Yine şamandıra bordada bırakılır. Şamadıra 65 derecede görülünce tekrar şamadıraya dönülür

http://www.tekneuzmani.com/ 7
 ve şamandıra etrafında tam bir tur
tamamlanıncaya kadar devam edilir. Bu
rotayı herhangi bir haritada pusula gülü
üzerine çizebileceğiniz gibi, orijinal seyir
rotanıza 180 ekleyerek karşı rotanızı
bulabilr ve her defasında 45 derece
ekleyerek tüm istikametleri
belirleyebilirsiniz.

Eğer denize düşeni gözle takip edemedi

iseniz ve arama başlatmanız gerekirse,
aramaya başlarken yardım istemeyi ihmal
etmeyin. Siz aramaya koyulurken Sahil
Güvenliği denize adam düştüğü
konusunda ve mevkiini bildirerek haberdar
edin. Kazazedeye en yakın siz olduğunuz
için hemen aramaya başlayın. Yardıma gelecek kim olursa olsun sizden daha uzaktadır ve
gelmesi zaman alacaktır.

http://www.tekneuzmani.com/ 8
 Pratik Uygulamalar

Taşıma askısı

Tekneye yük taşırken bir çok yöntem kullanırız. Tekerlekli arabalar ve

elle taşıma en çok kulandıklarımızdır. Ağır yüklerin taşınmasında ek
ve eski bir yöntem sokak yoğurtçularının kullandığı bir usuldür.
Özellikle kıyıa bir kumsaldan çıkılması ve uygun yol bulunmaması
halinde kullanışlıdır.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Radar Reflektörü

Radar reflektörü radarda teknemizin daha iyi

görünmesini sağlar. Özellikle görüntümüzün daha
iyi olmasının gerektiği karanlık, sis ve yağışta
reflektörün direğe basılması önemlidir. Radar
reflektörünü direğe basmak ve rüzgardan en az
etkilenmesini sağlamak için iki yöntem resimde
verilmiştir.

Kuşlardan korunma

Teknemizin değişik yerlerine

konan kuşlar, tekneyi kirlettiği
gibi bir çok malzemeye de
ağırlıkları ile zarar verebilirler.
Özellikle İstanbul'da
martılardan daha çok kargalar
özellikle direk tepesine konarak
ağırlıkları ile veya gagalayarak
rüzgar göstergelerine zarar
verirler. Kuşlardan kurtulmak
için resimdeki önlemleri
uygulayabilirsiniz.

http://www.tekneuzmani.com/ 9
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ana Yelken sıkışması

Ana yelkeninizi basarken veya indiriken arabalar rayların içinde kaymıyor ve zorlanıyorsa
en üst araba ile bir altındakinin
arasına araba boyutlarında bir
sabun parçası koyabilrsiniz.
Sabun yelken her basılıp
indirildiğinde ray içini yağlar. Bir
diğer özelliği de etrafa bulaşarak
yelkeni kirletmemesidir.

Eğer sabun yerine yağ kullanmak

isterseniz bir lamba fitilinin içine
uygun boyutta bir plastik parçası
koyup çevresini diktikten sonra
aynı yere yerleştirebilirsiniz. Bu
fitili kullanmayı düşündüğünüz
yağla yağlarsanız aynı işlevi
görecektir.

------------------------------------------------------------------------------

Demir Kurtarıcı

Kalabalık koylarda veya limanlarda birbirinin demiri üzerine

demirlemek çok sık karşılaşılan bir durumdur. Kıçtan kara
olunacaksa demirli teknelerin demir halatlarının tekne başından
hangi yöne doğru uzandığına bakarak, diğer tekne zincirlerinin
üstüne demirlememek genellikle mümkündür. ancak aşağıda
zincirin bir engele takılıp yön değiştirmiş olması veya alargadaki
teknelerin rüzgar ile birlikte dönmeleri demirlerin karışmasına yol
açabilir. Siz ne kadar dikkatli demirlerseniz demirleyin sizden

http://www.tekneuzmani.com/ 10
sonra gelen dikkatisiz biri kolaylıkla sizin üzerinize demirleyebilir.

Sabah kahvaltınızı yaptınız, yola çıkacaksınız. Demir almaya başlıyorsunuz ve sizin

demirinizle beraber bir zincirin veya halatın geldiğini görüyorsunuz. Sinirlenmeyin, bu
takılmış zincir veya halattan kurtulun ve keyfinize bakın. Bu işin en kolay yolu takılan zincir
veya halatı tutup, kendi demirinizi biraz salarak kurtulmasını sağlamak ve demirinizi aldıktan
sonra zincir veya halatı bırakmaktir. Bu halat veya zincir genellikle güverteye kadar zor
çekilir. Altından bir halat geçirmek de zor olur. Kakıçla tutmaya kalkarsanız, hele kakıcınızın
kancası biraz derinse, tutar demiriniz kurtarırsınız ama bu sefer de kakıç takılı kalır. Yandaki
resimde demirinizi kolay kurtarmak için bir aparat gösterilmiştir. Demir kurtarıcısı takılan
zincire ana halatı kulanılarak takılır, halat başta bir babaya volta edileir. Demir az boşlanır,
kurtulduktan sonra çekilir. Demir kurtarıcısı üzerindeki el incesi çekildiğinde kanca baş aşağı
döner ve zinciri veya halatı bırakır. Böylece çok kısa sürede yola çıkabilrisiniz ve sinirleriniz
bozulmaz.

Resimdeki demir kurtarıcısını ben imal ettim. Eğer imal etmek istiyorsanız malzemelerini
kolaylıkla temin edebilirsiniz. Kilidi sökülmüş bir taşıma kancası 2-3m halat ve aynı boyda el
incesi gerekir. El incesi için kancayı delip bağlayacaksınız. Bununla uğraşmam diyorsanız
hazır olarak temin edebilirsiniz. Beni ararsanız adresinize teslim gönderirim.

--------------------------------------------------------------------------------

Demir Yelkeni

Rüzgarın karışık estiği yerlerde demirlediğinizde tekne çok fazla salınır

ve demir halatı veya zinciri karışabilir. Keç veya yawl arma teknelerde
demirde iken mizana yelkeninin açık olduğunu, iskota arabasının ortaya
getirilerek iskotanın iyice gergin tutulduğunu görmüşsünüzdür. Bu tür bir
yelken teknenin rüzgara uymasını ve demirin karışmasını engeller.
Kullandığımız tekneler genelde tek direkli olduğundan özel bir yelkene
ihtiyacımız olur. Resimde görülen tekne bir Beneteau 36.7 dir. Kıç
istralyaya ana yelken mandarı veya başka bir mandarla basılabilecek çok
düz kesimli (hemen hiç torsuz) bir yelken tekneyi sabitlemenize yardımcı
olur. Yelkenin gergin durabilmesi için iskotanın bağlandığı yerin
konumuna göre istralyadaki alt köşenin yüksekliğini iyi ayarlamak
gerekir.

http://www.tekneuzmani.com/ 11
 Rüzgar Kapanı

Teknelerimizin altı genellikle tek kat fiberglastır. Böylece kışın

denizden sıcak olan deniz suyu tekneyi ısıtır, yazın ise serinletir.
Teknenin üst kabuğu ise genellikle fiberglas arası ahşap veya
plastik koyulmuş, sandviç yapıdadır. Bu da özellikle yaz aylarında
güneş ısısının kamaraya ulaşmasını engeller. Yine de özellikle
Ege'de kapalı koylarda kamara içleri çok sıcak olur. Bu nedenle
kamara içine hava girmesini sağlamamız gerekir. Resimlerde
görünen ve baş heçe takılan rüzgar kapanları rüzgarı heçten içeri
kamaraya yönlendirirler. İlk resimdeki demirli iken baştan gelen
rüzgarları başarılı bir şekilde yönlendirirken, ikinci resimdeki her
yönden gelen rüzgarı kamaraya yönlendirdiği için tekne sabit bağlı
iken daha verimlidir.

Balon kumaşından veya benzeri ince bir kumaştan kolayca

dikilebilecek bu modeller bazı yelken dikenler tarafından hazır
olarak bulundurulmaktadır.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bumba Önleyici

Özellikle pupa seyrinde kontrolsuz kavança önlenmesi zor bir durumdur. Yukarıdaki
resimlerde dağcıların kullandığı ve descender denilen 8 şeklindeki inişte kullanılan parça ile

http://www.tekneuzmani.com/ 12
ucuz ve kolay bir bumba önleyici verilmiştir. Sadece bir tarafındaki halatın havuzluğa
götürülmesi ve kontrol edilmesi yeterli olmaktadır.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Sürat Göstergesi

Teknelerdeki hız göstergeleri manyetik bir çarkın su ile

hareketi ile hıza bağlı olarak üretilen elektriğin cihaza
gönderilmesi ile çalışır. Çarklar kekamoz nedeni ile
sıkışabilir veya tamamen durabilir. Manyetik çarklar
zehirli boya ile boyanabilir. En doğrusu zehirli boya
sırasında küçük bir fırça ile çarkı her tarafı kapanacak
şekilde boyamaktır.

Zehirli boyadan az bir miktarını bir oje şişesine

doldurarak deniz de iken de kullanabilirsiniz. Hız
sensörünü deliğinden sökün ve orijinal tıpasını monte
edin. Sensör çarkını iyice temizledikten sonra (gerekirse
çarkı sökebilirsiniz) oje fırçası ile boyayın ve kuruduktan sonra yerine takın.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ulaşılamayan yerlere dolgu uygulaması

Teknede bir çok yerde

değişik nedenlerle derz
dolgusu yapmamız gerekir
ve silikon tabancaları bu
bölgelere sığmayabilir.
Silikon tabancasına
taktığınız kartuşun ucuna
ince bir şeffaf hortum
takarak, ulaşılması zor olan
bu bölgelere kolaylıkla
ulaşabilirsiniz.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Mastiklerin Korunması

Poliüretan başta olmak üzere teknede tüple veya

kartuşla kullandığımız tüm mastikler tüpleri vida,
çivi veya başka metodlarla kapatmaya çalışmamıza
rağmen tüplerinde kurur. Bu mastiklerin ömürlerini
biraz daha uzatmak için, kartuşun ağzına
alüminyum mutfak rulosundan sarın ve
alüminyumun tamamını örtecek şekilde önceden

http://www.tekneuzmani.com/ 13
ayırdığınz mastik ile kaplayın. Bir süre daha dayandığını göreceksiniz.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Fermuar sıkışması

Fermuarlar teknede minder, serpinti körüğü, bimini

gibi bir çok yerde kullanılır. Dişleri plastik olsa bile
açıp kapayan parça genellikle metaldir ve oksitlenir.
Eğer femuar sıkışmışsa zorlamayın, dişler arasında
sıkışmış parça varsa temizleyin. Oksitlenmeyle başa
çıkmanın en iyi yolu ise sirke kullanmaktır. Mutfak
rulosu ile bölgeyi sardıktan sonra sirke dökün ve
bekleyin. Bir süre sonra tekrar deneyin.

Fermuarı korumak için silikon yağı veya başka bir

yağ kullanabilirsiniz. Aşırıya kaçarsınız çevresini de
kirletirsiniz.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Irgat Kullanımı

Irgatınızı demir almanın yanı sıra

birçok değişik işlem için
kullanabilirsiniz.

A. Sahile aldığınız koltuğu

çekebilirsiniz.

B. Botunuzu güverteye alabilirsiniz.

C. Direğe adam basabilirsiniz.

D. Ana yelkeni basabilirsiniz.

A. Denizden adam çıkarabilirsiniz.

Irgatınıza uygun olarak yönlendirme makarası kullanmanız ve her iki elinizin de boş olması
önerilir. Irgatı kullanmak için bir ayak anahtarının olması yararlıdır.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Boyaları kullandıktan sonra daha sonra kullanmak amacı ile kapağını kapatır ve kaldırırız.
Açtığmızda ise üzerinde bir kabuk tabakası ile karşılaşırız. Bu kabuğun oluşmasını
engellemek için boya kapağının iyi kapatılması gerekir. Kapağı kapattıktan sonra boya

http://www.tekneuzmani.com/ 14
 kutusunu ters çevirip bir süre tutun ve düzeltin.
Boya kapak ile kutu arasına girip hava girişini
engelleyecektir. Boyanın üzerine yavaşça tiner
veya bezir yağı dökmeyi de deneyebilirsiniz.
Eğer boya yarım kutunun altında ise kutunun
içindeki hava kabuk oluşmasına yetebilir. Bu
miktarda boyayı daha küçük bir boya kutusuna
alabilirsiniz veya içine önceden yıkayıp
kuruttuğunuz iri çakıl taşları atabilirsiniz. Çakıl
taşı üzerinde kalan boya bağlanan kabuktan
daha az boya ziyan eder.

Boyanız kabuk bağlamışsa kutunun

kenarından, ince bir bıçakla kabuğu kesip atın,
kabuk parçaları boyaya karışmasın, karışırsa
bir kadın çorabı ile süzebilirsiniz.

http://www.tekneuzmani.com/ 15
 Motor Yelken

Hava kararmaya başladı veya hava bozacak veya bir an önce gideceğiniz yere varıp sıcak bir
çay içmek istiyorsunuz. Rüzgar da tam gitmek istediğiniz yönden esiyor. Ne yaparsınz?

Bu sorunun cevabı bir çok denizci için motoru çaılıştırıp tekneyi rotaya sokup bir an önce
gidilecek yere varmaktır.

Keyif için yelken yaptınız, şimdi ise gitmek istediğiniz yere varmak istiyorsunuz. Modern
yelkenli teknelerin yeterli güce sahip motorları vardır ve bunları kullanmamanın hiç bir
anlamı yoktur. Yelkenleri indirir marşa basar ve yola koyulursunuz. Burada biraz düşünmek
gerekiyor. Sadece yelkenle gitmeye kalksanız ortalam olarak 90 derece ile rüzgara karşı
gidebilirsiniz, yani 45 derece bir tarafa 45 derece diğer tarafa gideceksiniz. Bu da ulaşmak
istediğiniz yere yelkenle yaptığınız hızın neredeyse yarısı hızla gittiğinizi gösterir. Sadece
motorla gitmek iyi bir fikir gibi görünse de çok rahatsız edici bir yolculuk olacaktır. Dalgalar
tekneye sürekli vuracak ve tekneyi ve sizi sallayacaktır. Ayrıca dalgalar ve baştan gelen
rüzgar hızınızı da düşürecektir. Modern yelkenli teknelerin motordan daha çok yelkenle
gitmek üzere tasarlandığını unutmayalım. Birçok tekne rüzgara karşı gitmek üzere
tasarlanmadığından başları düze yakındır ve baştan gelen dalgalarda tekne bir dalganın
üsütüne kalkar, genellikle ikinci dalganın üzerine de yumuşak iner ve üçüncü dalga teknenin
başının altında patlar. Bu vurma hem gürültü olarak rahatsız edicidir, vurma hem sizi rahatsız
eder hem de tekne için iyi değildir.

Hedefimiz tam rüzgar üstünde olduğu için flok çalıştırmak için genellikle yeterli açıyı
yakalmak zor olur. Bu nedenle ana yelkeni açmak en doğrusudur. Ana yelken rüzgarla
doluncaya kadar biraz iskeleye veya sancağa girin. Amacımız ana yelkenden tam güç almak
olmamalıdır. Tekne sizin de rahat edeceğiniz kadar yatabilir. 5 - 10 derecelik yatma
teknedekileri genellikle rahatsız etmez. Bu şekilde iki yolla fayda sağlarsınız. Birincisi tekne
artık sadece suya değil su ve rüzgara tabidir. Çok daha az sallanır, büyük olasılıkla başın
vurması tamamen kesilir ve açınız fazla değişmemekle beraber tekne hızı da artar. Böylece
konforlu bir şekilde hemen hiç zaman kaybetmeden gideceğiniz yere varırsınız.

Yelken ile ilgili bir sorun, yelken pırpırlamadığı müddetçe olmaz. Motor ise hızınız artmasa
bile daha az mazot tüketir. Dizel motorlarda gaz ayarı motorun sabit devirde çalışmasını
sağlamak üzere planlanmıştır. Viteste olsun veya olmasın gaz kolu ile oynamazsanız aynı
devri muhafaza ederler. Devrin muhafaza edilmesi için otomatik olarak mazot akışını azaltır
veya arttırırlar. Yani yük azalınca mazot tüketimi de azalır. Ayrıca tekne çok daha iyi dümen
dinler. Motor rahat, yelkenler rahat, tekne rahat ve en önemlisi teknedekiler de rahat olunca
birkaç dakika kaybetmenin de bir zararı olmaz.

http://www.tekneuzmani.com/ 16
 Bulutlar

Bulutlar denizde pek çok şeyi gösterir. Navigasyonda kullanılabileceği gibi hava tahmininde
de yardımcı olurlar. Kümülüs bulutları deniz üzerindek karaların tani adaların ve
yarımadaların üzerinde rüzgar etkisinden neredeyse tamamen bağımsız olarak asılmış gibi
dururlar. Seyir sırasında gideceğiniz bir ada veya burunsa ve göremiyorsanız, rotanızı
belirlemede bulutları kullanabilirsiniz. Kara parçalarının denizde görünme uzaklığı açık
havada 30 mil olarak verilir. Ancak tepesinde asılı bir bulut çok daha uzaktan seçilebilir.
Adanın veya kara parçasının üzerinde asılı duran bu bulutu gideceğiniz kara parçası olarak
kabul edebilirsiniz. Diğer navigasyon yardımcıları ile doğruladığınızda bu bulut size gitmeniz
gereken yönü gösterir.

Bulutların diğer özelliği ise rüzgar şiddeti ile ilgili bilgi vermeleridir. Atmosferin üst
tabakalrında hareket eden bulutlar ile alt tabakada hareket eden bulutlar birbirine dik hareket
ediyorsa sert rüzgarlar beklemek gerekir.

Cirrus bulutları atmosferin yüksek seviyelerinde yer alan

bulutlardır. Bu bulutlardan sonra cirrostratus bulutları
görülürse hava bozacak demektir.

Cirrus bulutları ile cirrostartus bulutları bir arada

Cumulus bulutları eğer yükseklikleri artarsa fırtına

bulutlarına dönüşebilirler. Yükseklikleri azsa iyi hava
işaretidir.

http://www.tekneuzmani.com/ 17
 Cumulonimbus bulutları tepeleri düz olan bulutlardır.
Çok sert hava ve fırtına habercisidir.

Fırtına bulutları hızlı hareket eden siyah bulutlardır. Çok

kısa sürede size ulaşabilecek sert rüzgar habercisidir.
Derhal yelken küçültmeniz önerilir.

http://www.tekneuzmani.com/ 18
 Sarma Ana Yelken

Yetersiz Yelken alanı

Aşağıdaki tekne, henüz teknelere motor takılmadan önceki dönemde İngiltere'de panlanmış ve
inşa edilmiş. Tekne sahibi yelkenlerin çok kolay kullanılabildiğini, devrin tek kişilik
kullanıma en elverişli yelkenli teknesi olduğunu belirtmiş. Teknenin tek sorunu yeterli yelken
alanına sahip olmamasıymış.

Yelken alanının yetersiz olması denildiğinde hepimizin az da olsa hayrete kapılması

normaldir. Ancak bu teknenin motorsuz olduğunu ve sahibinin bunu genellikle yalnız
kullandığını dikkate alırsanız çok da haksız sayılmadığını farkedersiniz. Motorsuz bir yelkenli
teknede gitmek istediğinz yere gidebilmek için iki yöntem var: Rüzgar olacak ve yelkenle
gideceksiniz veya kürek çekeceksiniz. Böyle bakınca havanın en hafif üfürmesinin bile
tekneyi götürmek için yeterli olması lazım.

Gezi teknelerine ilk takılan motorlar onların sadece limanlarda manevra yapması için
planlanmıştır ve güçleri çok düşüktür. Bu nedenle İngilizler motorlara hala "auxiliary" yani
yardımcı derler.

http://www.tekneuzmani.com/ 19
Zamanımızda ise elektrik, hidrolik, soğutma, sintine pompası gibi ek güç gerektiren
uygulamalarla birlikte motor güçleri tekneleri gövde hızında götürmek için gereken gücün
neredeyse üç katına çıkarmıştır. Şimdiki teknelerde rüzgar yoksa marşa basar gideceğiniz yere
ulaşırsınız.

Tekneler motorla teçhiz edildikten sonra yelken alanları gittkçe küçüldü. Şimdi tekne
sahipleri "5 havada bile camadan vurmadan orsada neredeyse hiç yatmadan gidebilen"
tekneleri ile öğünüyor. Böyle bir havada camadan vurmadan hiç yatmayan tekne hava çok
düşük olduğunda yürümeyecektir.

Direk İçi Sarma Ana Yelkenler

Sarma genova sistemleri yüz yılı aşkın bir süre önce keşfedildi ve kullanılmaya başlandı.
Ancak mükemmelleşmeleri ve geniş anlamda kullanılmaya başlanmalrı son 20 yılda
gerçekleşti. Şimdiki teknelerin bir çoğu ise direk içine sarma ana yelken sistemleri ile
donatılıyor. Havuzluktan bir kaç halatı kontrol ederek ana yelkenizi açabiliyor, kapatabiliyor
ve istedğiniz ölçüde camadan vurabiliyorsunuz

Büyük kolaylıklar sağladığı iddia edilse de direk içi sarma sistemlerinin bazı sorunları var.

Sarmas sistemlerinin sarıldığı yer direk içi olduğu için, yer kısıtlı, bu nedenle yelkenlerin daha
ince kumaştan ve çok üst üste binmeyecek ve az sayıda dikişle yapılması gerekiyor. Bu da
yelkenin dayanıklılığını azaltıyor.

Bu yelkenler kırışmadan sarılabilsin diye mümkün olduğu kadar torsuz imal ediliyor. Gezi
teknelerinde ise orsa seyri çok sevilmez ve diğer seyirler de genellikle uygun havada yapılır.
Bu da aslında biraz daha torlu yelken gerektirir

En önemlisi ise yelken alanı daha da küçülmüştür. İlk uygulamalarda yelken baleni
kullanılamadığından yelkenleri güngörmez yakası düz hatta içe bükümlü şekilde kesilmiştir.

http://www.tekneuzmani.com/ 20
http://www.tekneuzmani.com/ 21
Bu tür bir kesim ise yelken alanını yukarıda göründüğü gibi azaltır. BU eksiklik %10 hatta
%20 lere kadar ulaşabilir. Yeni sistemlerde ise kaybedilen alanı geri kazanabilmelk için dikey
balen uygulaması veya şime balen uygulaması başlatılmıştır.

Dikey balenler sarma sırasında direk içine girn kanalın darlığı nedeni ile sorun
yaratabilmektedir. Yatya şişme balenler ise direk içinden tekne içine inen karmaşık boru
sistemleri ve tekne içinde bir kompresör gerektirmektedir. Bu nedenle henüz yaygın oalrak
kullanılmamaktadır.

Değişik üreticilerin değişik boydaki teknelerinde değişik marka direk içi sarma sistemlerini
kullandım. Sorunsuz çalışan sayısı oldukça azınlıktaydı. Bu nedenle, geleceğin ana yelken
sistemi olduğuna canı gönülden inandığım, direk içi sarma yelken sistemleri tam anlamda
oturup kabul görünceye kadar kullanılmasından kaçınılmasını öneririm.

Direk İçi Sarma Ana Yelken Sistemlerinin Kullanılması

Bir haltın boş bırakılması ve diğerinin el veya vinç yardımı ile çekilerek açılan ve kapatılan
bu sistemlerde her iki halatın da yıpranmamış ve yeni olmasına özen gösteriniz. Halatlar
eskidikçe Ultraviole nedeni ile güçlerini kaybediyorlar. Vinç kullanırken vince aşırı yük
biniyorsa nedenini araştırıp düzeltmeden devam etmeyiniz. Halatı koparırsanız, sarmak veya
açmak sorun olacaktır.

Yelkeni açarken ve sararken, pupa baskısın gevşetin, pupa baskısı özellikle sararken, yelkenin
katlanarak sarılmasına yol açabilir. Yelkeni sararken mümkün olduğu kadar rüzgar üstüne
dönün ve öyle sarın . Ayrıca iskota köşesini tutan halatı el ile veya vince sararak yavaş yavaş
bırakın. Sarma sisteminde az bir yük oluşsun. Aksi taktirde yelken çok gevşek sarılır ve son
katları saramayabilirsiniz. Eğer çok sıkı sarmaya çalışırsanız bu sefer de sarma sistemindeki
sarılı halat boyu yetmeyebilir ve sarma halatı bittiği halde önemli miktarda yelken açıkta
kalır.

Direk içi sarma sistemlerinin genova sarma sistemlerine oranla daha kısa sürede başarıya
ulaşacaklarına inanıyorum. Geçmişten gelen uygulamalara bakarsak yelken alanlarının daha

http://www.tekneuzmani.com/ 22
da küçüleceğini varsaysak bile bu tür yelken sistemlerine şimdiden alışmaya başlamamız
gerekiyor.

http://www.tekneuzmani.com/ 23
 Dıştan takma motorlar

Dıştan takma motorlar da teknolojinin gelişmesi ve kirliğin azaltılması çabalarına paralel

olarak şekil değiştirdi. Piyasada uygulama şimdilik iki zamanlıdan dört zamanlıya geçiş
olarak görülüyor. Yakın zamanda dizel dıştan takmalar ve üzerinde çalışılan elektrikli
motorlar hayatımıza girebilir. Dizel daha yüksek basınçlarda çalıştığı için ağırlığın azaltılması
şimdilik sorun olarak önümüze çıkıyor. elektrikli motorlar ise, elektik gereksinimi (büyük akü
kapasiteleri ve şarj problemleri) nedeni ile bir süre daha denizlerde çok sık kullanılmayacak
gibi görünüyor.

İki zamanlı - Dört zamanlı

İki zamanlı ve dört zamanlı motorların çalışma prensipleri aşağıdaki şekillerde kısaca
özetlenmiştir. Herhangi bir engelleme olmadığından egsoz ve emme aynı anda açık
olduğundan, yanmamış yakıtın bir kısmı kullanılmadan dışarı atılmaktadır. Yağlamada

http://www.tekneuzmani.com/ 24
kullanılan ve benzine katılan yağ da aynı yolla atılmaktadır.

İki zamanlı motorların dört zamanlılara olan üstünlüğü dört zamanlıya göre iki misli daha
fazla patlama ile yüksek enerji sağlamalarıdır. Diğer bir üstünlük de içinde fazla parça
bulunmadığından bakım kolaylığıdır.

Benzine yağ karıştırılması gereği, daha yüksek yakıt tüketimi ve dört zamanlılara göre daha
gürültülü olmaları ve yarattıkları kirlilik istenmeyen yönleridir. Çalışırken kirli mavi duman
salmaları ile ünlüdürler. Düşük devirde çalışırken de buji yağlama problemi ile sık karşılaşılır.

İki zamanlı motorlar, rölantide çalışırken, bire yüz veya bire yüzelli gibi düşük yağ oranları
ile çalışabilirler ve yağlama yaparlar. Yüksek devirlerde ise yağ oranı bire elli hatta eski

http://www.tekneuzmani.com/ 25
motorlarda bire yirmibeş veya bire onaltı yağ gerektirebilir. Küçük bir iki zamanlı seçerken en
düşük miktarda yağ gerektiren bir motor seçilmelidir. Genellikle bu oran 1/100 civarındadır.

Dört zamanlılar daha temizdir

Dört zamanlı motorlarda egsoz gazlarının atılması ve yakıt hava karışmının emilmesi
egsantrik mili tarafından kontrol edilen supaplar tarafından sağlanır. Böylece yanmamış
gazların atılması büyük ölçüde engellenir. Yağlama için yakıta yağ karıştırılmaması ve yağ
yanmasını en düşük seviyede olması diğer bir avantajdır. Dört zamanlı motorlar üzerinde
bulunan parçaların çokluğu, yağ karteri ve pompası gibi donanımların bulunması neden ile
genellikle daha ağırdır. Yapımında daha çok malzeme kullanılıyor olması fiyatlarını da
arttırır.

Motor seçimi

Yelkenli teknelerde kullandığımız dıştan takma motorlar genellikle düşük beygir gücündedir.
Botumuz için bir dıştan takma motora ihtiyacımız varsa, ağırlık açısından iki zamanlılar daha
avantajlı görünmektedir. Dört zamanlı ile arasındaki kilo farkı az görünse de motru, teknedeki
braketin söküp bota takmak, sonra bottan çıkarıp tekrar sabit brakete takmak yorucu bir
işlemdir ve aradaki birkaç kilo ağırlık farkı söküp takma sayısı arttıkça yüzlerce kilo gibi
hissedilmektedir.Botlarda kullanılan motorlar genellikle kısa şaftlıdır.

Teknenin manevra yaptırması için ve seyirde kullanılacak motorlar ise biraz daha güçlü
olmalıdır. Bu motorların seçiminde ise dört zamanlılar tercih edilmelidir. ağırlıkları fazla olsa
da tekne üzerindeki etkileri çok fazla değildir. Sürekli sökülüp takılmazlar. Yelkene
geçtiğinizde en fazla kuyruğunu sudan çıkaracak şekilde kaldırırsınız. Her ne kadar teknede
kullandığımız dıştan takma motorları sadece pervane gücü için kullanacağımız ön planda
tutsak da dar yerlerde motor ile manevra yapmak iyi bir seçimdir. Bu nedenle motor
bırakıldığında düz olarak kalabilmeli, kol ile kulanılabilmelidir. Yelkenli teknelerde genellikle
uzun şaftlı ve güç pervaneli motorlar kullanılır. Sürat pervanesi ise sürat motorlarının
kullanımı içindir. Şaft boynun ne kadar olması gerektiğine kara verebilmek için motorun
takılacağı braketten, teknenin aynasının dibine kadar olan mesafe ölçülmelidir. Uzun şaft
motorlar bir kaç değişik boyda üretilmektedir.

Şarj

Bazı motorların aküyü şarj edebilmek amacı ile üzerlerinde şarj mekanizması vardır.
Genellikle bu şarj sistemi regüle edilmemiştir. Yani her koşulda aküye akım vermeye devam
ederler. Standart bir kurşun asitli akümlatörde zaman zaman suyunu kontrol ederek akünü
aşırı zarar görmesini engelleyebilseniz de, bir çok değişik akü bu tür bir şarj rejimine
dayanıklı değildir. Araya bir regülatör takmanız önerilir.

Bakım

Dıştan takma motorlar genellikle yıllık servis bakımı dışında bir bakım gerektirmezler. Her ne
kadar imalatçılar tuzlu suya dayanıklı olduğunu iddia etseler de uzun süre kullanılmayacak bir
motoru tatlı su içinde çalıştırıp kaldırmak motoru koruma açısından daha doğrudur. Özellikle
iki zamanlı motorlarda uzun süre kullanılayacaksa, koruyucu yağ içeren benzinle
çalıştırdıktan sonra saklamak daha doğrudur.

http://www.tekneuzmani.com/ 26
Dıştan takma motorlar fazla arıza çıkarmasalar da motorun karbüratör, buji gibi parçalarını
sökebilmek için yeterli takım bulundurmak doğru olur. Özellikle iki zamanlı motorlarda buji
yağlanması ile sık karşılaşabilirsiniz. En doğrusu bu durumda bujiyi söküp temizlemektir.

Pervanelerin zarar görmesini engellemek için dıştan takma motor pervaneleri şafta değişik
metodlarla tuturulur. Yaylı ve pimli sistemler vardır. Motorunuzun şaftına pervanenin nasıl
bağlandığına bakarak gerekebilecek yedek parçaları yanınızda taşımanız gerekir.

http://www.tekneuzmani.com/ 27
 Elektronik Cihazlar

Teknede seyir yardımcısı olarak veya haberleşme amaçlı değişik elektronik cihazlar
kullanırız. Bu cihazların seçimine yardımcı olabilecek kısa bilgiler aşağıda sunulmuştur.

Otopilotlar

Otopilotlar temel olarak dümeni kontrol eden ve yönlerini bir pusuladan alan cihazlardır. Eski
model otopilotlarda klasik manyetik pusula kullanılırken, yeni model otopilotlarda genellikle
fluxgate denilen ve elektronik pusulalar kullanılmaktadır. Kendi pusulası dışında, otopilotlar,
harici cihazlara da bağlanabilmektedir. GPS ve rüzgar gülü bağlantısı en yaygın olanıdır.
Böylece teknenin GPS'te işaretlenen bir noktaya doğru yönlendirilmesi veya rüzgarı belli bir
açıda alarak gitmesi mümkündür. Kendi pusulası ile yönlendirmede deniz akıntıları mutlaka
dikkate alınmalıdır. Teknenin burnu pusula açısı olarak sürekli aynı istikameti gösterse bile
tekne iskele veya sancak yönünden gelen akıntı nedeni ile sürüklenebilir ve gitmeyi
hedeflediğiniz noktanın sağında veya solunda bir noktaya ulaşabilirsiniz. GPS ile kontrol
edilen bir otopilot ise teknenin belirlenen noktaya gitmesini sağlar. Tekne başı başka
istikameti gösterse bile tekne düz bir hat üzerinde istenilen noktaya gider.

Yelkenli teknelerde kullanılan otopilotlar, dümende ani hareketler göstermek yerine teknenin
dalga ile oynamalarını dikkate alarak dümen tutarlar. Modern elektronik cihazlar dalga etksini
"öğrenecek" şekilde tasarlanmıştır. Özellikle yelken seyrinde kıymetli olan elektrik
kaynağımızın tasarruflu kullanılabilmesi için çok fazla güç harcayan elektrik motorunu
mümkün olduğu kadar az çalıştırırlar. Eski model oto pilotlarda ayarlanabilen bir özellik olan
dümen tutmada salınmanının kontrolu modern otopilotlarda genellikle otomatiktir. Bu
nedenle özellikle dalgalı denizde seyirde otopilot ile seyirde tekne iskele ve sancağa doğru
dönerek S çizerek gider. Bu otopilotların normal davranışıdır.

Yelkenli için tasarlanmış otopilotlarda genellikle tramola atmak için tuşlar bulunur. Böylece
kısıtlı personel ile otopilot tramola atarken yelkenlerin ayarı kolaylaşır. Genellikle 90 veya
100 dereceye ayarlanmış olan bu özellik, iskele veya sancağa tramola atmak için +1 ve +10

http://www.tekneuzmani.com/ 28
veya -1 -10 tuşlarına birlikte basılarak yapılır. -1 ve -10 tuşlarına aynı anda basıldığında tekne
iskeleye doğru önceden ayarlanmış açıda döner. + tuşları ise sancağa tramola atar. Tramola
açısının tekneden tekneye değiştiği dikkate alınarak otopilotlarda bu açının programla ile
değiştrilmesi mümkündür. Açıyı değiştirmek için otopilotun kullanma kılavuzuna bakmak
gerekir. Gezi teknelerinde bu açı genellikle 100 derece olarak ayarlanmıştır.

Otopilotlar kontrol ettikleri yerlere göre de sınıflandırılır. Üç ayrı model vardır.

1. Yeke kontolu

2. Dümen simidi kontrolu

3. Dümen palası kontrolu

Yeke kontrolu için otopilotlar

Yeke kontrollu otopilotlar havuzlukta sabit bir noktaya takılırlar ve bir uçları ise yeke ile
irtibatlıdır. Tekne rotaya sokulduktan sonra oto düğmesine basılması ile devreye girerler.
Üstlerinde herhangi bir gösterge olmayabilir. Bazı modellerde seyir açısını gösteren tek
satırlık bir göstergesi olan modeller de vardır.

http://www.tekneuzmani.com/ 29
Dümen simidi veya dümen palası kontrollu otopilotlar

Bu otopilotlar dümen simidini çeviren bir kayış veya dişli sistemi ile kontrol sağlarlar. Dümen
palasını kontrol eden sistemler ise hidrolik veya mekanik olarak doğrudan dümen palasını
hareket ettiriler. Dümen simidini hareket ettiren modellerin, otopilot kullanılmadığından el ile
kayışlarının çıkarılmas veya dişli sistemlerinin devreden çıkarılması gerekir. Çalışmadığı
zamanda dümenün el ile kontrolunu sağlayabilmek için frenleme yapan bu sistemni devreden
çıkarılması gerekir.

Dümen palasını kontrol eden sistemler ise kendiliğnden devreden çıkar. Dümen plasını
kontrol eden sistemlerin bir ek faydası da yekenin kırılması veya simidi kontol tellerinde,
hidrolik konrolda veya zincirde meydana gelebilecek bir arızada tekneyi otopilotla kontrol
edebilme imkanıdır.

Otopilot seçiminde dümen simidi veya yeke olmasına bağlı olarak uygun bir sistem
seçebilirsiniz. Marka seçiminden sonra teknenizin boyutuna göre satıcı isize en uygun boyutu
önerecektir. Tekneniz için uygun boyutu kullanabileceğiniz gibi bir büyük boyutdaki
otopilotu da kullanabilirsiniz. Küçük otopilotlar güç olarak yetersiz kalabilir, Sakin havalada
sorunsuz dümen tutsalar da dalgalı ve rüzgarlı ortamda güçleri yetersiz kalabilir.

Dümen simidini kontrol eden otopilotlarda simit toplam tur sayısının otopilota tarif edilmesi
gerekir. Böylece dümen tutarken dümeni gerektiği kadar iskele veya sancağa çevirebilir.
Dümen palasını kontrol eden sistemler ek bir ayar geektirmez. Yekeyi kontrol eden sistemler
ise genellikle sancağa monte edilerek çalışır. İskeleye monte edildiklerinde dümen
tutabilmeleri için elektronik devrenin ayarlanması gerekir.

http://www.tekneuzmani.com/ 30
 GPS ve Chartplotter

Modern navigasyon yardımcılarının başında GPS ve Chartplotter gelir. GPS (Global

Positioning System) aslında insan yapısı bir elektronik sekstant olarak düşünülebilir. Dünya
yörüngesinde değişik yönlerde hareket eden uydular alıcıya nerede olduklarını ve zamanı
bildirirler. GPS alıcsı da bu veriler ışığında her uyduya olan mesafesini belirler ve değişik
uydulara göre olan mesafelerden kesişme noktasını bularak yerimizi belirler. Zamanı da
sürekli olarak uydudan aldığı için hassas bir saat olarak kullanılabilir. Temel olarak bulunulan
noktayı enlem ve boylam olarak veren bir cihazdır. Bulunulan enlem ve boylamı zaman
olarak da hafızasında tuttuğundan bir sonraki belirlemedeki verilerle kıyaslayarak, gidiş
yönünü, teknenin hızını da verir. GPS'ler 3 uydu ile bulunduğumuz mevkiyi verebilirler,
ancak hassasiyeti arttırmak için aynı anda veya sıra ile 12 veya daha fazla uydudan veri
alırlar. Bu veriler hafızasında bulunan veya hafıza olarak kullanılan bir kartuş yardımı ile
harita üzerinde de gösterilebilir. Modern GPS modellerinin hemen tümü verileri rakam olarak
vermekle birlikte, genellikle ekranlarındaki haritada gösterirler. Temel olarak ik model vardır:

1. Taşınabilir GPS modelleri

2. Sabit GPS modelleri

http://www.tekneuzmani.com/ 31
Taşınabilir GPS modelleri:

Taşınabilir GPS modelleri büyükçe bir cep telefonu görünümündedir. El de taşınırlar ve

kullanılırlar. Başka cihazlara bağlanabilen modelleri vardır. Genellikle standart pillerle
çalışırlar ve kullanma süreleri pil ömrü ile kısıtlıdır. Bu tür cihazların kullanılması
düşünülüyorsa, teknede yeteri kadar yedek pil bulundurmak gerekir. Bazı modeller ise
gerektiğinde teknede 12V elektrik ile beslenebilmektedir. Antenleri genellikle cihazın üstünde
olduğunda bazı modeller kamara içinde iyi çalışmayabilir.

Sabit Cihazlar

Teknede uygun bir yere monte edilerek kullanılan cihazlardır. Genellikle GPS alıcsı için tekne
üstüne monte edilen harici bir anten taşırlar. Bağlantı yaplımışsa harita üzerinde, rüzgar yönü
gibi diğer aletlerden aldıkları verileri de gösteririler. Ekranları oldukça büyüktür ve kolay

http://www.tekneuzmani.com/ 32
takip edilir. Genellikle dört yönlü tuş yardımı ile harita aşağı, yukarı, sağa ve sola
kaydırılabilir. Ekran değişik verileri gösterecek şekilde ayarlanabilir. Bazı modellerde ekran
aynı zamanda radar verilerini de gösterebilir. Elektrik beslemeleri genellikle teknedeki 12V
sistemden yapılır. Modern ekran teknolojisindeki gelişme ile birlikte güneşli havalarda bile
güvertede kullanılabilir hale gelmişlerdir.

Bir çok GPS cihazında ilk açılışta da belirtildiği gibi bu cihazlar navigasyon yardımcılarıdır.
Asıl navigasyon için kağıt harita, cetvel, pergel ve kalem kullanılmalıdır. Dünya'da
navigasyon için kabul edilen sistem kağıt haritadır ve yakın gelecekte de elektronik
navigasyon sistemlerinin navigasyon için asıl kabul edilmeleri beklenmemektedir

Türkiye denizlerinde kara görmeden seyir hemen hemen olanaksız gibidir. Belirlenen
rotaların göz ile takibi genellikle mümkündür. Daha önce de belirtildiği gibi GPS modern bir
sekstant cihazıdır ve sularımızda kullanılması çok yaygın olsa da çok gerekli değildir.

Sabit haritalı GPS cihazlarının göstergeleri kolaylık sağlaması amacı ile genellikle dümenin
olduğu bölgeye monte edilmektedir. Her ne kadar yeni cihazlar suya dayanıklı ve güneş
ışığında bile ekran görünebiliyorsa da gölge bir yere monte etmek uygun olur. Her koşulda bu
cihazların ekranları dümenin önüne monte edilmemelidir. Eğer böyle bir gereksinim varsa
tabandan yüksekliği 60 cm veya daha düşük tutulmalıdır. Geceleri ekranları karartılsa bile
seyir sırasında teknenin seyir rotasını görünmez hale sokabilmektedirler. İdeal olanı bu
cihazları teknede navigasyon masasının bulunduğu kamarada uygun bir yere monte etmektir.

http://www.tekneuzmani.com/ 33
 Denizci Bağları

Denizde kullanılan bağların en önemli özelliği kolay bağlanmaları ve gerektiğinde kolaylıkla

açılmalarıdır. Bu nedenle uygun yerde uygun bağ kullanmak gerekir. Kaydığı için veya
açılmasından korkulduğu için yapılan bir bağın üzerine ek bağlar yapılması veya düğüm
atılması gerektiğinde açılmayı zorlaştırır, halatları karma karışık bir hale getirir. Sadece
gerekli bağı kullanın.

Izbarço

Camadan

Çok kolay görünse de bağlarken yanlışlık

yapılabilen bir bağdır. Yanlış
bağlnandığında kayabilir veya bir daha
açılmayacak şekilde sıkışabilir.

Buntline

http://www.tekneuzmani.com/ 34
Halatların bir halkaya bağlanması için uygundur. Bağlandığında sökülmesi zordur. Özellikle
mandarda kullanılır.

Zeppelinbend

Özellikle iki halatın birbirine eklenmesi için

sağlam bir bağdır.

http://www.tekneuzmani.com/ 35
Kazık Bağı

Usturmaçaların vardavelalara bağlanmasında kullanılan bir bağdır.

http://www.tekneuzmani.com/ 36
 Tekne Seçimi

Tekne Satın Alırken Nelere Dikkat etmeli?

Uzun süre tekne sahibi olduysanız tekneyi elde tutmanın oldukça masraflı bir iş
olduğunu bilirsiniz. Tekne sahibi olurken teknenin ilk maliyeti olan satın alma fiyatı ve
ikici else, onarım bedelinin yanı sıra tekneyi elde tutmanın d bir maliyeti olduğunu
bilmelisiniz. Teknenin keyfini çıkarmak eğer tekne sizin için kıymetli olan
kaynaklarınızı eritiyorsa, çok zor olabilir. İlk teknenizi alıyorsanız veya teknenizi
büyütüyorsanız aşağıdaki birkaç nokta satın alacağınız tekneden azami keyfi
çıkarmanıza yardımcı olacakır.

Satınalma maliyeti bir tekne alırken ödediğiniz bedeldir. Bu bedelin o günün şartlarına
göre karşılayabileceğiniz sınırlar içinde kalması önemlidir. Göz önünde bulundurmanız
gereken diğer bir konu ise tekneyi satmaya çalıştığınızda satılabileceği fiyattır. Özellikle
otomobiller satın alındıkları anda ikinci el olurlar ve bazı marka ve modeller
değerlerinin neredeyse %25ini ikinci el oldukları için yitirirler. Her ne kadar teknelerde
değer kaybı bu kadar yüksek değilse de tekneler de değer kaybeder. Tekneizi hiç
satmamak üzere almayı düşünseniz bile geleceği dikkate alarak satmak zorunda
kaldığınızda azami getiriyi elde edebileceğiniz bir tekneyi almak en doğrusudur.
Teknenin ikinci el fiyatının yüksekliği teknenin hizmet ömrünün daha uzun olduğunu
gösterir.

Boyut ve Kalite arasında seçim yapılmalıdır. Birçok mal ve hizmet satın almasında
boyut kalitenin önüne geçmektedir. Bir tekne kısa süreli kullanım için alınmaz. Uzun
süreli hizmet beklenir. Tekneye ayırabileceğiniz kaynakların büyüklüğüne göre bir boy
büyüğünü almak yerine bir boy küçüğünü ama işçiliği ve malzemesi iyi bir tekneyi
almak daha doğrudur.

Yeni Tekne mi? İkinci el mi? sorusunun cevabını en iyi siz verebilirsiniz. Daha önce
tekne kullanmış birçok kişinin seçimi ikinci el tekne almak yönündedir. İkinci el bir
teknenin ilk maliyeti daha düşüktür ve bakım giderleri de düşük olur ( onarım giderler
değil, daha sonraki yıllardaki bakım masrafları). Eğer ilk defa tekne alıyorsanız ve
tekneyi en az 4 -5 yıl kullanmayı planlamıyorsanız ikinci el bir tekne almak ekonomik
olarak daha doğrudur.

Satın alma öncesi sörvey beğendiğiniz bir tekneyi almadan önce yapılması gereken en
son aşamadır. Sizin veya bir arkadaşınızın tekneyi değerlendirmesi yetersiz kalabilir.
Çok ucuza mal edebileceğinize inandığınız bir tamirat çok pahalıya çıkabileceği gibi,
gözünüzde büyüttüğünüz bir onarım çok daha ucuza mal olabilir. Bu nedenle kendinizin
bulacağı bir sörveyöre alacağınız tekneyi incelettirin ve kararınızı ona göre verin.
Sörvey sonucunda çıkan sonuçlara göre pazarlığınızı tekrar yapın. Eğer eksik ve
hataları düzeltmeyi mal sahibi veya komisyoncu üstlenirse ihtiyatla yaklaşın.
Profesyonel olarak çok iyi iş çıkabileceği gibi tamamen göze yönelik şişirme bir işlem de
yapılabilir.

Sörvey yapan kişiden mutlaka imzalı bir rapor talep edin. Teknede daha sonra
karşılaşacağınız eksiklerde sörvey yapan kişinin hatası varsa sorumlu tutabilirsiniz.

Daha detaylı bilgi için İkinci El Tekne Seçimi kitabını okuyabilirsiniz.

http://www.tekneuzmani.com/ 37
http://www.tekneuzmani.com/ 38
 Rüzgar Gücü ve Yelken Trimi

Yelken triminde büyük ölçüde ıskotaları kullanırız. Iskotalar rüzgar açısına göre
yelkenden en iyi verimi almamızı sağlarlar. Rüzgar arttıkça yelkenlierimizin alanını
küçültemeyi düşünürüz. Camadan vurmak olarak tarif edilen yelken küçültmede
uygulanacak tek bir kural vardır: "Camadan vursam mı acaba?" sorusu aklımıza
geldiğinde camadan vurulmalıdır.

Rüzgar hızı yelken seyrinde en önemli etkenlerden biridir. Bilmemiz gereken rüzgar
gücünün rüzgar hızı ile artmadığı, rüzgar hızının karesi ile arttığıdır. 16 knot rüzgarda
seyrederken, rüzgar 20 knot'a çıkarsa aynı seyir koşullarında rüzgarın gücü:

16 x 16 = 256
20 x 20 = 400
400 / 256 = 1,5625

hesaplaması ile %56 artar. Rüzgar gücünü etkileyen diğer bir faktör de rüzgarın etki
ettiği alanın şeklidir. Aerodinamik olarak mükemmel kabul edilen, düşmekte olan
yağmur damlasının şekli en az direnci gösterirken içi boş bir yarım küre ağzı rüzgara
doğru tutlursa en çok direnci gösterir. İçi rüzgara dönük bir küre düz bir yüzeye göre
%23 daha fazla güç üretir. Her ne kadar yelken şekillerimiz düz veya küre şeklinde
değilse de Belirli oranda bu şekillere yaklaşırlar. Bu yüzdeyi yelken kullanımı açısından
yorumlarsak rüzgar arttıkça gücü düşürümek için yelken alanlarının şeklini
düzeltmemiz gerektiğini, azaldıkça küre şekline yakın şekiller elde etmemiz gerektiğini
görürüz. Özellikle ana yelkene şekil verebilmek için elimizde bir çok olanak vardır.
Kesirli armalı teknelerde kıç istralyayı germek direği iç bükey hale getirerek ana yelken
torunun tamama yaknını alır. Mandarı kırışıklık olmayacak kadar germek de yelken
torunu azaltır. Yelken şeklini asıl etkileyen ise Cunningham ve outhaul'dur.

http://www.tekneuzmani.com/ 39
Bumbadan yaklaşık bir karış kadar yukarıda olan Cunningham matafyonu bir halat
yardımı ile bumba seviyesine indirilebilir. Yelken alanındaki küçülme çok az olsa bile
yelkene torunu veren özellik nedeni ile yelken toru azalır ve yelken düzleşir. Bir çok
teknenin yelkeninde bu matafyon yoktur.

Diğer bir güçlü tor ayarı ise outhaul ile yapılır. Outhaul yelkenin iskota köşesini
bumbaya bağlayan halattır. Bazı teknelerde bu halat doğrudan bumbaya bağlı iken,
birçok teknede makaralar yardımı ile havuzluğa kadar getirilir. Outhaul gevşetilerek
tor arttırılabilir veya gerilerek yelken toru azaltılabilir.

Değişik hava koşullarında outhaul veya cunningham ayarları ile oynayarak rüzgar
hızına bağlı teknenin yatmasını ve hızını gözleyin. Değişik koşullarda yapacağınız
gözlemler sizin teknenize hangi koşullarda hangi ayarı yapmanız gerektiğini
gösterecektir.

http://www.tekneuzmani.com/ 40
 Kinistin

10 metre ve üzeri teknelerde 10 veya daha fazla knistin bulunur. Değişik yerlere denizden su
çekmek veya atıkları atmak için bu bağlantılar tekne gövdesinin delinmesini gerektirir. Bu
nedenle yeteri kadar sağlam yapılmalıdır.

Kötü bir örnek

Gövdeye bağlandığı yerde delik

çapının 2 katı çapında kontraplak
veya fiberglas pul olmalı

Valf kolu paslanmaz malzemeden

olmalı

Hortum su kesimi altında

kullanılmaya uygun kalitede olmalı

Dişleri perfore edilmemiş kelepçeler kullanılmış.

Bu tür kelepçeler sağlıklıdır. Hortum ağzının plastik
olmaması tercih edilmeli idi.

http://www.tekneuzmani.com/ 41
Her knistinin dibine uygun ölçülerde yumuşak ağaçtan yapılmış bir tapa bağlanmalıdır.
Kopma halinde kolaylıkla bulunup tapa ile su gelmesi engellenir.

Kinistinler üzerlerine uygulanan 250 kg güce

en az 30 saniye dayanabilmelidir. Bu nedenle
gövde bağlantılarının altına delik çapının 2
katı çapında bir destek yapmak gerekir. Bu
desteğin gövdeye yapıştrılması uygun olur.
Resimdeki kinistin kurallara uygun
desteklenmiştir.

Su kesiminde veya suyun altında plastikten

yapılmış knistin ağızları kullanılmamalıdır.
Hakiki bronzdan yapılmış bağlantılar
kullanmak en doğrusudur.

http://www.tekneuzmani.com/ 42
 Dişleri perfore (delikli) bir kelepçe sorun
yaratabilir. Kelepçeler mutlaka çift
kullanılmalıdır.

http://www.tekneuzmani.com/ 43
Uygun bir knistin bağlantısı bronz malzemeden yapılmalı, delik çapının 2 katı çaplı
kontraplak veya fiberglas pul içten gövdeye takılmalıdır. Kinistin vanaları 90 derece hareketle
kapanabilmelidir. Küresel veya silindirik vanalar kullanılabilir. Vana kolları mutlaka
paslanmaz malzemeden olmalıdır. Kelepçeler olanak dahilinde 180 derece şaşırtmalı takılmalı
ve perfore değil kabartma dişli olmalıdır. Kullanılan hortum su altı kullanımına uygun
olmalıdır. Uygun ebatta bir ağaç tapa knistin dibine bağlanarak kullanılmaya hazır
tutulmalıdır. Poliüretan mastikler çok güçlü yapıştırıcılardır. Bu nedenle gelecekte sökülmesi
gerekirse kolaylık sağlamak amacı ile polisülfür mastik kullanılması önerilir.

http://www.tekneuzmani.com/ 44
 Teknede Bot Taşıma

Gezerken bir çok yerde alargada kalırız ve karaya çıkmak, sahilleri dolaşmak için bir
bota ihtiyacımız olur. Demirli iken sık kullandığımız bot, seyir esnasında taşıması zor
bir malzemedir. Şişme botu söndürüp uygun bir dlapta saklamak en uygunu gibi
görünse de söndürme, dolaptan çıkarıp şişirme, genellikle oyalayacı ve hoşlanmadığımız
bir yöntemdir. Teknenin kıçına bağlayıp çekmek ise genellikle hızımızı düşürür, daha
da önemlisi halatın kopması veya çözülmesi olasılığı yüksektir ve botumuzu
kaybedebiliriz. Botu el ile veya bir mandar yardımı ile başa alıp ters olarak güverteye
yatırmak en uygun taşıma yöntemlerinden birisidir. Botun kıçını direğe yaslayıp, başını
tekneye bağlamak genellikle yeterli olur. Baş heçten ışık alamamak önemli bir
sorundur. Üstü kapalı diye baş heçi havalandırma için kullanmak, baştan gelen
dalgaların kamara içine girmesine neden olur. Aşağıdaki yöntemde ise botunuzu kıçtan
koltuk alarak bağlanma haricinde çapariz vermeden taşıyabilirsiniz.

Botunuzun bir tarafını iki halatla teknenin

kıçında su kesimine yakın bir yere bağlayın.
Merdivenin ayakları veya puşpitin alt
bölgeleri olabilir.

Botun diğer bordasından alacağınız iki

halatı puşpitin üst tarafına çekerek
bağlayın. Botunuz tekne kıçında dik
vaziyette kalacaktır. Su kesiminden
yüksekliği az bile olsa kıçtan gelen
dalgalarda suya girmeyecek ve kıçtaki
görüşünüzü engellemeyecektir. Kıçtan
koltuk alarak bağlanmak için botu
indirmeniz gerekir.

http://www.tekneuzmani.com/ 45
http://www.tekneuzmani.com/ 46
 Sintine Pompası

Tekneniz hiç su yapmayabilir veya değişik yerlerden su alabilir. su miktarı çok az

olabilir. Unutmamanız gereken suyun ait olduğu yerde yani denizde tutulmasıdır. Tekne
içine giren su sintine pompası ile tahliye edilir. Bu nedenle teknenizde en az iki sintine
pompası olmalıdır. Teken içine giren veya dökülen suyu tahliye etmek amacı ile küçük
bir sintine pompası ve bir sorun çıktığında teknenin suyunu basabilecek büyüklükte bir
diğer sintine pompası.Herhangi bir şekilde tekneniz aşırı su almaya başladığında yeterli
büyüklükte bir sintine pompası hayatınızı ve teknenizi kurtarabilir.

Pompayı monte edin. Sabitlenmemiş bir pompa devrilebilir ve susuz kalacağı için yanar.
Otomatik şamandıralar da tekne gövdesine bağlanmalıdır.

Pompayı iç yüzeyi mümkün olduğu kadar pürüzsüz bir hortumla ve en kısa mesafede
bağlayın. İçi pürüzlü hortumlar ve aşırı kıvrımlar su akışını azaltır.

Su çıkışını su kesiminin üstünden yapın. Su kesimi yelkende tekne yattığında bile suyun
üstünde kalan kısmıdır. Su kesiminin altında bir bağlantı, pompa devreye girdiğinde
suyu basacak, daha sonra deniz suyu sifon oluşacağından tekne içine dolacak, otomatik
şamandıra pompayı çalıştıracak ve suyu tekrar basacaktır. Bu nedenle en aşırı yatmada
bile su kesiminin üstünde kalan bir nokta seçin.

Elektrik bağlantılarını sintineden mümkün olduğu kadar yüksekte yapın. Bağlantıların

suya girmemesi gerekir. Pompa imalatçısının önerdiği kalınlıkta veya daha kalın tel
kullanın, bağlantıları telleri birbirine kıvırarark veya uygun bir sıkıştırma ile yapın.
Lehim kullanmayın. Bağlantıların üstüne ısı ile büzüşen makaron geçirin ve havya ile
veya altında çakmak yakarak makaronu büzüştürün. Sintinede yanıcı gazlar birkmiş
olabilir. Bu tür gazları temizlemeden çakmak veya ateş kullanmayın.

http://www.tekneuzmani.com/ 47
Sintine pompası bağlantısını doğrudan aküye yapın. Devre kesiciler kullanıldığında
teknenin elektriği kesilir ve tekneyi terk ettiğinizde sintine pompası görev yapamaz.

Bağlantını + ucuna pompa üreticisinin önerdiği değerde bir sigorta bağlayın.

Eğer pompanızın otomatik bir şamandıra anahtarı varsa 1-kapalı-2 şeklinde üç

pozisyonlu bir anahtar kullanın. Böylece pompanızı otomatik veya manuel kullanabilir,
gerekirse kapatabilirsiniz.

Teknenizde en az iki sintine pompası bulunsun. 400gph değerinde küçük bir pompayı
sintinenin en derin yerine bağlayın. Bu pompa kaza ile teknenize su girmesi halinde
yeterli olacaktır. Bir ikinci pompayı (3500gph) ve şamandırasını daha yüksek bir yere
bağlayın. Bu pompa küçük pompa çalıştığı sürece suya girmemelidir. Tekne bir şekilde
su almaya başlar ve küçük pompa yetiştiremezse veya bozulursa çalışmalıdır. Eğer su
konusunda şüpheci iseniz yine 3500gph kapasitesinde bir pompayı daha
donatabilirsiniz. Bu pompa eğer varsa ırgat ve baş pervanesi için kullanılan aküye
bağlanabilir veya marş aküne bağlanabilir. Emniyete yönelik olduğundan diğer
sistemlerden bağımsız çalışır.

Sintine pompalarının baş düşmanı saç kılı ve kibrittir. İki malzeme de kolaylıkla pompa
içine girebilir. Kibrit pervane kanatlarına takılarak pompayı durdurur ve yanmasına
neden olabilir. Saç kılı ise mile sarılır ve dönmeyi yavaşlatır, aynı zamanda su geçirmez
keçeyi bozar ve pompanın elektrik aksamına su girmesine neden olur. Bu nedenle
sintinenin mümkün olduğu kadar temiz tutulması ve zaman zaman temizlenmesi
gerekir.

http://www.tekneuzmani.com/ 48
 Tekneyi Yaza Hazırlamak

1.Bimini (yan ve kıç parçalı olursa iyi olur) 2. Güneş paneli 3. Rüzgar jeneratörü (5 veya 6
dikdörtgen kollular sessiz olur. Üçgen kanatlılar gürültülüdür.) 4. Bumba üzerine örtü
(Kamaranın serin kalmasını sağlar) 5. Yelken örtüsü (Yelkenlerin baş düşmanı güneştir) 6.
Sıcak su torbası 7. Rüzgar kapanı 8. Sarma Genovayı koruyucu bant veya örtü 9. Başı açık bir
pulpit (baştan bağlandığınızda inip binmeyi kolaylaştırır.) 10. Bisiklet (alışverişi kolaylaştırır,
dolaşmak zevklidir.) 11. Başa da monte edilebilen pasarella 12. Başta demir yuvası 13. Irgat
14. Açılabilen heç ve lumbozlara takılacak sinek teli 15. Büyük bir su deposu 16. Büyük bir
atık tankı 17. Büyük bir havuzluk (Rahat oturmak ve gece uyuyabilmek için) 18. Korumalı bir
pervane 19. İnip binmesi kolay, merdivenli bir kıç 20. Kıçtan demir atmak için uygun
donanım

Tekneyi açık renge boyamak doğrudan ve sudan yansıyarak gelen güneş ışığının teknenin
içerisini ısıtmasını engeller.

Kıçtan Demir, Baştan Bağlanmanın Avantajları

1. Girişte dümen kontrolu tornistandan daha kolaydır.

2. Bağlanacağınız yerin sığ olması halinde teknenin en az su kesen kısmı kıyıya yakın kalır.

3. Havuzlukta mahremiyetiniz korunur.

Bunun yanı sıra tekneye inip binmek nisbeten zorlaşır. Bunu engellemek için başa da monte
edilebilen bir paserella uygun olur. Rüzgar tekneyi pontona doğru sürükleyecek şekilde eserse
kıç bölümü rüzgarı daha fazla tutar, bu nedenle demirinizin sağlam olması gerekir. Kıç

http://www.tekneuzmani.com/ 49
demirini almak için ırgat kullanmak zorlaşır, ama iskota vinçlerini bu işlem için
kullanabilirsiniz.

http://www.tekneuzmani.com/ 50
 Teknede Deniz Suyu Filtreleri

Teknede pek çok maksatla deniz suyu kullanılır. tuzlu suyun ilk kullanımı motorun
soğutulması içindir. Bunun dışında jeneratör, klima, buzdolabı gibi cihazlarda da soğutma
amaçlı olarak deniz suyu kullanılır. Bir diğer kullanım yeri tekne tuvaletlerini temizlemek
içindir. Marinaların ve tatlı su alınabilecek yerlerin artması ile deniz suyu tekne içinde
musluklarda nadiren kullanılır olmuştur. Aslında çamaşır, bulaşık ve vücut temizliğinde tuzlu
su kullanılabilir. Eski teknelerin bir çoğunda mutfakta manuel veya elektrik ile çalışan deniz
suyu muslukları vardır.

Yukarıdaki resimlerde göründüğü gibi harici filtreler boya veya kekamoza bağlı olarak
tıkanabilir. Bu tür filtrelerin zehirli boya esnasında içlerinin açılarak temizlenmesi ve
boyanması gerekir. Bazı filtreler doğrudan tekne gövdesine ahşap veya saç vidası ile
bağlanırlar. Bu filtreler zaman içinde vida yerleri aşınacağından kullanıma çok uygun
değildir. Yukarıda sağda görülen filtre modeli tekne yol yaparken basınç arttırarak deniz
suyunun seviyesinin üstünde bir noktaya kadar su çıkmasını sağlar. Pompaların daha iyi
çalışmasını sağlasa da bu tür filtreler motor kullanılmadığı zamanda kapatılmalıdır. Örneğin
yelken yaparken, motor kapalıdır. Eğer su pompası kanatlarından biri arızalı ise oluşacak
basınç suyun motor içinde yükselmesine neden olacaktır. Eğer su egsoza kadar ulaşırsa, egsoz
çalışmadığı için geri tepecek motor supaplarından içeri girerek, bir çok karışık metalin
bulunduğu silindir içinde paslanmaya neden olacaktır. Ayrıca biriken su marş basıldığında
sıkıştırılamadığından bazı parçaların kırılmasına da neden olabilir. Bu tür filtreler
yapabilecekleri basınç dikkate alınarak takılmalı, eğer yüksek basınç yapacakları
öngörülüyorsa kullanılmayan durumlarda vanaları kapalı tutulmalıdır.

http://www.tekneuzmani.com/ 51
Bazı teknelerde imalatçılar filtresi kendinden olan motor su emişleri kullanmaktadır. Bu tür
harici filtreler hiç bir şekilde içleri açılamadığından açılabilir bir modelle değiştirilmelidir.

Yukarıdaki gibi içi kekamoz bağlamış bir filtre görevini yapamaz, açılabilmesi de olanaksız
olduğundan içeri girmesi gereken miktarda su alınamaz.

Yukarıdaki filtreler açılıp temizlenebilecek ve içleri zehirli ile boyanabilecek filtrelerdir.

Sağdaki filtrenin sadece pozitif basınç gereken yerlerde kullanılması önerilir. Kullanıldığında
ek basınç oluşturmadığından tuvalet bağlantısında soldaki filtrenin kullanılması önerilir.

http://www.tekneuzmani.com/ 52
 Tutya

Deniz suyu iletken bir ortamdır. Bu nedenle birbirine bağlı değişik metaller su içinde tıpkı bir
pil gibi çalışarak galvanik korozyon denilen aşınmaya neden olurlar. Değişik metaller değişik
voltajlara sahiptir, voltaj değeri en çok eksi olan metal aşınır. Bu nedenle özellikle su
altındaki metallerin korunması gerekir. En kolay korunma yöntemi boyamadır. Ancak su
kesiminin altında boyanan metaller kolaylıkla boya zarar görebileceği için korumadan yoksun
kalırlar. Özellikle şaft pervane ikilisi su içinde çalışan parçalardır ve kolaylıkla boya
tutmazlar. Bu nedenle koruyucu olarak tutya kullanılır. Tutya kendi gerilimi düşük olan bir
metal olduğundan birbirini etkileyen iki metale elektriki olarak bağlandığında akımı kendi
üstüne çekerek erir, böylece diğer metaller erimekten kurtarılır.

Pervane başına ve şafta takılan tutyalar

Baş manevra pervanesinde de tutya olabilir. Su içinde şaft boyu çok kısa ise bu tür bir tutya
kullanılabilir.

http://www.tekneuzmani.com/ 53
Saildrive tutyası erimiş ve yenisi takılmış

Galvanik korozyon suyun olduğu ve iki değişik metalin bulunduğu her ortamda oluşabilir.
İçten takma ve dıştan takma deniz motorları genellikle tuzlu su ile soğutulurlar. Dıştan
takmalar genellikle doğrudan deniz suyu ile soğutulur. İçten takma motorlar ise doğrudan
deniz suyu ile soğutulabildiği gibi deniz suyu motorun soğutma suyunu da soğutmakta
kullanılabilir. Her koşulda tuzlu suyun dolaştığı bu bölmelerin de korunması gerekir. Bir çok
deniz motorunda galvanik korozyonu önlemek amacı ile tutya kullanılır. Bu tutyalar deniz
suyu kanallarına bağlı bir veya birkaç kör tapa üzerine takılmış tutyalarla yapılır.

Tekne gövdesine takılan başka metaller de galvanik korozyon etkisinde kalabilir. Bu nedenle
gövdeye bağlanabilen türde tutyalar vardır. Bu tutyalar, korunacak metaller ile iyi bir elektriki
bağlantı ile bağlanmalıdır. Tutyalar diğer kıymetli metal parçaları korumak amacı ile
kendilerini feda ederler. Bu nedenle tekneyi karaya çektiğinizde tutyaları da kontrol etmeniz
gerekir. Eğer tutyalar taktığınız zamanki gibi pırıl pırıl duruyorsa çalışmamış demektir. Bunun
sebebi genellikle takılan tutyanın bağlandığı metal ile iyi temas sağlamamş olmasıdır. Metale
çok iyi elektriki temas sağlayacak şekilde tüm vidaların iyice sıkılması gerekir ve tutyanın
oynamaması sağlanmalıdır. Eğer tutyanın 1/3'ten fazlası erimişse değiştirmek gerekir. Daha
az erime varsa bir daha karaya çıkıncaya kadar yeterli olacak demektir.

Tekne direğine de bağlamamız gereken malzemeleri paslanmaz vida veya perçin ile bağlarız.
Direğe gelen yağmur suyu ve deniz suyu rutubet yaratır ve bu rutubet galvanik etki yaratır. Bu
nedenle galvanik korozyon olasılığı su kesiminin üstünde de olabilir. Bu tür galvanik etkiden
korunmak için bağlantıların elektriki olarak izole edilmeye çalışılmaları önerilir. Perçin veya
vida kullanılırken deliklerin derz dolgusu ile doldurulması ve başlarının monte edildikten
sonra sıvanmaları bu etkiyi azaltır.

http://www.tekneuzmani.com/ 54
 Impeller Değişimi

Dizel deniz motorları doğrudan deniz suyu ile veya

deniz suyunun soğuttuğu tatlı su ile soğutulurlar.
Deniz suyunun denizden çekilmesi için bir impeller
pompa kullanılır. Deniz suyu soğutma işlevini
gördükten sonra egsozdan dışarı atılır. Böylece
soğutma görevinin yanı sıra egsoz gürültüsünü de
azaltır.

Pompa içindeki impeller kauçuktan yapılmış bir

parçadır ve ömrü konusunda fikir yürütmek doğru
olmaz. Su giriş vanasının kapalı olması veya
tıkanması gibi durumlarda ısınır ve çok çabuk
kırılabilir. Kırık kanatlar ise su kanallının içine
kaçarak su geçişini engellerler. Bu nedenle sezon
başında durumu iyi bile olsa pompa lastiğini
değiştirmeniz önerilir. Lastik maliyeti
motorunuzun ısınıp zarar görmesi ile
kıyaslandığında oldukça düşüktür.

Tuzlu su pompaları genelde iki şekilde çalışırlar.

Bir kısım pompalar motor içinden çıkan bir mil
yardımı ile doğrudan döndürülürler, bir kısmı ise
kayış kasnak sistemi ile döndürülür. Yandaki
resimde Yanmar'a ait iki değişik pompa modeli
verilmiştir.

Pompaları yerinden sökmek için öncelikle

pompanın giriş ve çıkışındaki hortumları sökmeniz
gerekir. Hortum kelepçelerini gevşetmeden önce
denizden su giriş vanasını kapatın. Kelepçeleri
uygun büyüklükte bir tornavida veya anahtar ile
gevşetin. Bit şeklindeki tornavida sapına uygun
ölçüde lokma ucunu takarak da sökebilirsiniz. Hiç
bir koşulda pense veya ayarlanabilir anahtar
kullanmayın. Bu tür aletler civata başnın bozar ve
bir dahaki sefere sökemez veya takamazsınız.

Hortumları söktüğünüzde motorda veya hortumlard

kalan az miktarda su akabilir. Bu suyu sintineden
daha sonra temizleyebilirsiniz veya sökerken altına
bir kap tutabilirsiniz.

Pompayı işaretli civataları sökerek motor

gövdesinden ayırın.

http://www.tekneuzmani.com/ 55
 Pompa üzerinde tornavida veya hem tornavida hem
anahtarla açmaya uygun vidalar vardır. Uygun
büyüklükte bir tornavida veya anahtar ile bu
vidaları sökün. Impelleri yerinden sökmek için
impeller sökme aleti kullanabilirsiniz. Eğer bu tür
bir aletiniz yoksa bir kargaburunla kanadını tutarak
sökebilirsiniz. Ancak bu impelleri zedeleyebilir.

Yeni impelleri yerine takın. Kanatları el ile

yerleştiremiyorsanız tüm impelleri elektrik kablosu
bağlamakta kullanılan kılçık denilen plastik
kelepçe ile sıkıştırabilirsiniz. Bazı kaynaklarda
dönme yönünün dikkate alınması belirtilse de
motor devrine yakın devirde sürekli dönen bir
lastiğin birkaç turluk ters dönüşü bozulmaya neden
olmaz. Pompa kapağının içinde aşırı aşınma varsa
kapağı da değiştirmeniz önerilir. Kapak contasını
mutlaka değiştrin. Bazı kapaklarda conta yerine o
ring kullanılıyor olabilir. O ringi değiştirin.

Kapağı kapatıp civatalarını sıkın, pompayı yerine

takın, hortumları kontrol edin, aşınmış ise
değiştirin, deniz suyu vanasını açın ve motoru
çalıştırın.

http://www.tekneuzmani.com/ 56