ÇALIŞMA SORULARI

1-) Kartezyen koordinatlarda Φ skaler alanı Φ = 𝑥𝑦𝑧 2 − 𝑥 2 𝑦𝑧 şeklindedir.

P(1,2,3) noktasında ∇Φ değerini hesaplayınız.

Cevap: 𝛁𝚽(𝟏, 𝟐, 𝟑) = 𝟔𝒆𝒙 + 𝟔𝒆𝒚 + 𝟏𝟎𝒆𝒛

2-) 𝑟 vektörü, küresel koordinatlarda 𝑟 = 𝑟𝑒𝑟 ve kartezyen koordinatlarda 𝑟 = 𝑥𝑒𝑥 +

𝑦𝑒𝑦 + 𝑧𝑒𝑧 şeklinde tanımlanmaktadır.

a) Φ = A/|𝑟| fonksiyonunun küresel ve kartezyen koordinatlardaki ifadesini yazınız.

Cevap: Küresel Koordinatlarda: 𝚽 = 𝐀/𝐫

Kartezyen Koordinatlarda : 𝚽 = 𝐀/ 𝐱 𝟐 + 𝐲 𝟐 +𝐳 𝟐

b) ∇Φ değerini küresel ve kartezyen koordinatlarda yazınız, bu iki değer birbirine eşit

midir?, neden?

𝑨 𝐴 𝐴 𝐴
Cevap: ∇𝚽 = − 𝑒𝑟 =− 𝑒𝑥 − 𝑒𝑦 − 𝑒𝑧
𝒓𝟐 𝐱 𝟐 +𝐲 𝟐 +𝐳 𝟐 𝐱 𝟐 +𝐲 𝟐 +𝐳 𝟐 𝐱 𝟐 +𝐲 𝟐 +𝐳 𝟐

3- )a ve b sabit sayılar olmak üzere, aşağıdaki vektörlerin diverjanslarını hesaplayınız.

a) 𝐹 = 𝑎𝑥 2 𝑒𝑥 + 𝑏𝑦𝑒𝑦 + 𝑒𝑧 , kartezyen koordinatlarda

Cevap : 𝒅𝒊𝒗 𝑭 = 𝛁. 𝑭 = 𝟐𝒂𝒙 + 𝒃
b) 𝐻 = 𝑎𝑟 2 𝑒𝑟 + 𝑏𝑟Θ𝑒Θ + Θ𝑒𝜑 , küresel koordinatlarda
Cevap : 𝒅𝒊𝒗 𝑯 = 𝛁. 𝑯 = 𝟒𝒂𝒓 + 𝒃 + 𝒃𝜣𝒄𝒐𝒕𝒈𝜣

4-) Merkezi orijinde olan L kenar uzunluklu küpün yüzeyi S dir. 𝐹 = 𝑥𝑒𝑥 + 𝑦𝑒𝑦 + 𝑧𝑒𝑧
vektörünün küre yüzeyinden dışarı doğru geçirdiği toplam akı miktarını,

a) Kürenin her bir yüzeyindeki akıların toplamı olarak

b) Diverjans teorimini kullanarak hesaplayınız.
 Cevap : 𝟑𝑳𝟑

5-) z=0 düzlemindeki R yarıçaplı dairenin denklemi 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑅2 dir.

a) 𝑑𝑙 uzunluk vektörünü ifade ediniz.

𝑑𝑙 = −𝑅𝑠𝑖𝑛Θ𝑑Θ𝑒𝑥 + 𝑅𝑐𝑜𝑠ΘdΘ𝑒𝑦
𝑦𝑒𝑥 −𝑥𝑒𝑦
b) 𝐹 = olmak üzere 𝐹 . 𝑑𝑙 integralini hesaplayınız.
𝑥 2 +𝑦 2

Cevap : −2𝜋

c) ∇ × 𝐹 ifadesini hesaplayınız.
Cevap : ∇ × 𝐹 = 0