GÜNEŞ İLE ISITMA

İÇİNDEKİLER

1. Yenilenebilir enerji nedir? 1

2. Güneş enerjisinin oluşumu 1
3. Güneş enerjisinden doğrudan ısı elde edilmesi 1
4. Güneş enerjili ısıtma sistemleri 2
4.1.1. Pasif Isıtma 2
4.1.2. Aktif ısıtma 2
5. Güneş enerjisi uygulamaları 2

6. Güneş kolektörleri 3

6.1.1. Kapalı Devre Sistemler 4

6.1.2. Açık devre sistemler 4

7. Bir solar sistemi nasıl çalışır 6

8. Güneş Enerjisiyle Kurutma 7

9. Güneş enerjisi ile yemek pişirme; 8

10. Güneş enerjisi ile havuz suyu ısıtma 9

10.1.1. Güneş Kolektörüyle Havuz Suyu ısıtma 9

10.1.2. Güneş Örtüleriyle Havuz Suyu Isıtma 10

11.Hava ısıtma sistemleri 11

11.1.1 Güneş enerjisi ile hacim ısıtma sistemleri 11

11.1.2 Hava akışkanlı düzlemsel güneş kolektörleri ile 13

hacim ısıtma

11.1.3Sıvılı düzlemsel güneş kolektörleri ile hacim ısıtma 14

11.1.4Günes enerjisi-ısı pompası sistemleri 16

12.SONUÇ 17
YENİLENEBİLİR ENERJİ NEDİR?

Halen çoğu ülkede enerji için ağırlıklı olarak kömür, petrol, doğalgaz kullanılmaktadır.Fosil
yakıtlar denilen bu kaynaklar yenilenebilir değildir. Bu kaynaklar hem sınırlıdır bir gün
bitebilir, hem de rezervler azaldıkça fiyatı pahalanacaktır, ya da üretilmesiyle çevre daha fazla
zarar görecektir. Bunun aksine yenilenebilir enerji kaynakları rüzgar ve güneş enerjisi gibi
sürekli olarak kendilerini yeniledikleri için tükenmezler. Yenilenebilir enerjilerin çoğu direkt
ya da dolaylı olarak güneşten kaynaklanır. Güneş ışığı ya da Güneş enerjisi ısınmak ve
aydınlanmak için evlerde ve diğer binalarda doğrudan kullanılırken, elektrik üretmek, su
ısıtmak, soğutmak ve çeşitli ticari ve endüstriyel amaçlarla da dolaylı olarak kullanılmaktadır.

Güneş enerjisinin oluşumu

Güneş enerjisi, güneşin çekirdeğinde yer alan füzyon süreci ile açığa çıkan ışıma enerjisidir,
güneşteki hidrojen gazının helyuma dönüşmesi şeklindeki füzyon sürecinden kaynaklanır.
Dünya atmosferinin dışında güneş enerjisinin şiddeti, aşağı yukarı sabit ve 1370 W/m2
değerindedir, ancak yeryüzünde 0–1100 W/m2 değerleri arasında değişim gösterir. Bu
enerjinin dünyaya gelen küçük bir bölümü dahi, insanlığın mevcut enerji tüketiminden kat kat
fazladır. Türkiye de ise;

Güneşten dünyaya saniyede yaklaşık olarak 170 milyon mega-watt enerji gelmektedir.
Türkiye'nin yıllık enerji üretiminin 100 milyon mega-watt olduğu düşünülürse bir saniyede
dünyaya gelen güneş enerjisi, Türkiye'nin enerji üretiminin bin 700 katıdır.”

Güneş enerjisi teknolojileri yöntem, malzeme ve teknolojik düzey açısından çok çeşitlilik
göstermekle birlikte iki ana gruba ayrılabilir.

Isıl güneş teknolojileri: Bu sistemlerde öncelikle güneş enerjisinden ısı elde edilir. Bu ısı
doğrudan kullanılabileceği gibi elektrik üretiminde de kullanılabilir.

Güneş pilleri: Fotovoltatik piller de denen bu yarı iletken malzemeler güneş ışığını doğrudan
elektriğe çevirirler.

GÜNEŞ ENERJİSİNDEN DOĞRUDAN ISI ELDE EDİLMESİ

(GÜNEŞ ENERJİSİ-ISI ENERJİSİ ÇEVRİMİ)

Bu çevrimde kullanılan teknolojik düzenekler, gerek duyulan ısının yoğunluğuna göre

basitten karmaşığa değişen güneş kolektörleri yöntemiyle toplanan ısı enerjisinin bir akışkan
yoluyla gereken ortama aktarmak yöntemiyle çalışırlar. Havuz suyu ısıtılması gibi gereken ısı
artışının çok az olduğu işlerde basit, daha ucuz ve herhangi bir kaplaması ve yalıtımı olmayan
düz yüzeyli toplayıcılar kullanılır.

Güneş enerjili ısıtma sistemleri

Güneş enerjili sıcak su sistemleri, suyu ısıtmak için güneşe ışınlarından yararlanır. Bu
sistemler evsel sıcak su ya da bir alanı ısıtmak için kullanılabildiği gibi çoğunlukla bir havuzu
ısıtmak için kullanılır. Bu sistemler çoğunlukla bir termal güneş paneli ile bir de depodan
oluşur.

Güneş enerjili su ısıtıcıları üç grupta toplanır.

• Aktif sistemler, suyun ya da ısı transfer sıvısının çevirimi için pompa kullanırlar.
• Pasif sistemler suyun ya da ısı transfer sıvısının devrini doğal çevirim ile sağlarlar.
• Kütle sistemleri su tankının doğrudan güneş ışığı ile ısınmasını amaçlarlar.

Pasif Isıtma
Basit bir fizik ilkesi gereği gözle görülebilen güneş ışınlarının cam v.b. saydam maddelerden
geçip, geçirgen olmayan yüzeylerde emilerek bu yüzeylerin ısınması esasına dayanır. Isınan
bu yüzey, ısı taşınımı yollarıyla aynı ısınan bir soba ya da kalorifer peteğinde olduğu gibi ısı
yaymaya ve konutu veya serayı ısıtmaya başlar. Bu yolla bina içinde, çatısında ve duvarında
yapılan düzenlemelerle ısınma sağlanır.

Aktif ısıtma
Bu yöntemde, düzlem veya odaklı güneş toplayıcıları yardımıyla toplanan ısı enerjisi:
kalorifer sistemlerinde olduğu gibi akışkanlar yardımıyla depolanacak olan birime taşınır ve
buradan da dağıtım şebekesi ile konut veya seranın ısıtılacak bölümlerine dağıtılır.

• Güneş Enerjili Su Isıtma Düzenekleri

• Güneş Fırınları ya da Güneş Ocakları
• Güneş Enerjili Soğutucular

GÜNEŞ ENERJİSİ UYGULAMALARI

Güneş enerjisi uygulamalarını düşük sıcaklık (20-100°C), orta sıcaklık (100-300°C) ve

yüksek sıcaklık (>300°C) olmak üzere üç grupta toplayabiliriz. En yaygın uygulamalardan
bazıları Tablo 1’de verilmektedir.
Tablo 1. Güneş Enerjisinin En Yaygın Uygulamalarından Örnekler
Düşük Sıcaklık Uygulamaları
§ Kullanım sıcak suyu eldesi
2

§ Konut ısıtılması-soğutulması
§ Sera ısıtılması
§ Tarım ürünlerinin kurutulması
§ Yüzme havuzu ısıtılması
§ Güneş ocakları ve fırınları
§ Deniz suyundan tatlı su eldesi
§ Tuz üretimi
§ Sulama
§ Toprak solarizasyonu
§ PV sistemler
Orta Sıcaklık Uygulamaları
§ Endüstriyel kullanım için buhar üretimi
§ Büyük ısıtma-soğutma sistemleri
Yüksek Sıcaklık Uygulamaları
§ Güneş fırınları

Aktif su ısıtma sistemlerinde temel,esas eleman güneş kolektörleridir. Bu elemanlar güneş

ışınlarını toplamaya yararlar. Bu ışı ve ısıyı kolektördeki soğurucular gerçekleştirir ki bunlar
da kolektörlerin en önemli paçalarıdır.

Güneş Kolektörleri

Isıl ve termodinamik dönüşüm, güneş enerjisinin ısıtma etkisinden(sera etkisi) yararlanılarak

suyun ısıtılmasını esasına dayanır. Bu su sıcak su ihtiyacını karşılamakta kullanılabileceği
gibi aynı zanda elektrik enerjisi üretiminde de kullanılabilir. Bu yöntemin en basit örneğini
evlerde kullanılan güneş panolarında(kolektör) görmek
mümkündür.
Güneş enerjisinin sera etkisinden yararlanmak için altta,
güneş ışığını soğurmaya yarayan kara cisim(soğurucu
tabaka), üstte cam tabakadan oluşan kapalı sistemler
kullanılır. Soğurucu tabaka arasında, içinde suyun
dolaştığı bir kanal bulunur. Güneş ışınları cam yüzeyden
içeri girer ve kara cisimce soğrulur. Alınan bu enerji
kızılaltı ışıma olarak dışarı verilir. Bu ışıma cam tabakayı
geçip dışarı ulaşamadığından sistemden çıkamaz ve böylece sistemin ısısı artar. Buradaki
sıcaklık derecesi sistemin kalitesine göre 100°C'ye kadar ulaşabilir.
Güneş kolektörlerinde temel yapı bu olmasına karşın
kullanılan maddenin cinsine bağlı olarak çeşitli
farklılıklar görülür. Özellikle güneş paneli

teknolojisinin geliştiği ilk zamanlarda alttaki kara

cisim basit maddelerden seçiliyordu ve yüzeyin ısıyı
emme miktarı %20'lerde kalıyordu. Şimdilerde
soğurucu madde alüminyum ve bakır gibi maddelerden
seçilir. Bu yüzeylerin üzerine titanyum oksit gibi kaplamalar yaparak soğuruculuk özellikleri
arttırılmış olur(yaklaşık%85). Ayrıca üstteki cam tabakanın yapısı da önemlidir. Buralarda
düz cam kullanılabileceği gibi temperli cam ve prizmatik camlar da kullanılır. Bunlardan
prizmatik cam sistem verimini en çok arttıran türdür.

Daha çok evlerde kullanılan güneş panelleri düzlemsel yapıya sahiptirler ve güneşi en iyi
görebilecekleri bir açıda sabitlenirler. Panelin yerleştirildiği yerin güneşlenme durumu verimi
doğrudan etkiler. Üretilen sıcak su dağıtılacağı bölgeye belirli bir basınçla hareket edebilmesi
için genellikle belirli bir yükseklikte izole depolarda bekletilir. Kolektörler ve depo arasındaki
boruların da sıcaklık kaybını önlemek amacıyla izole edilmesi gerekir. Diğer bir önemli nokta
ise kolektör ve depo arasındaki sıvı akışının sağlanmasıdır. Zira bu iki yapı arasında montaj
türüne bağlı olarak yükseklik farkı bulunabilir. Bu durumda akışı sağlamak amacıyla pompa
kullanmak gerekmektedir. Fakat sıvı akışının doğal yolla gerçekleştiği sistemler de vardır.
Türkiye'de en iyi güneşlenme Akdeniz kıyılarında gerçekleşir.(bölgesel dağılım)

Güneş panelinin önden ve kesit görünümü

Evlerde kullandığımız güneş panelleri suyu iki şekilde ısıtmaktadır.
Kapalı Devre Sistemler: Kolektörün içerisinden gecen sıvı ile musluğumuzdan akan sıvılar
farklıdır. Isınan sıvı daha sonra kullanılan suyu ısıtmaktadır. Isınma sıvısına antifriz katılarak
donmaya karşı dayanıklı hale getirilmiştir.
Açık devre sistemler: Kullandığımız su doğrudan panelden geçmektedir. Bu sebeple sıcak su
üretimi kapalı devre sistemlere göre daha hızlıdır. Kullanım suyuna antifriz konulamadığı

için gece sıcaklıklarının fazla düşmediği, daha çok Akdeniz iklimi görülen alanlarda

kullanılmaktadır. Kışın soğuk gecelerde donma tehlikesine karşı suyunun boşaltılması

gerekir.

Güneş Kolektörünün İç Yapısı

Bir solar sistemi nasıl çalışır

 6

Güneş Enerjisiyle Kurutma

Türkiye’de sanayinin ulaştığı düzey sürekli artmasına karşın yaş ve kuru tarımsal
ürünlerimizin ekonomi içindeki payı önemini korumaktadır. Ülkemizde her çeşit sebze ve
meyve yetiştirilmektedir [8]. Üretim döneminde taze olarak tüketilen bu ürünlerin, önemli bir
bölümü de kurutulmaktadır. Kurutma işlemi ile tüketim süresinin uzatılması mümkün
olabilmektedir. Hazır gıda üreten sanayinin gelişmesi ile kurutulmuş ürünlere talep her geçen
gün artmaktadır. Kurutulmuş ürünlerin eldesinde açık sergide doğal koşullarda kurutmada
ürün kalitesi iklim koşullarına bağlı olmakta, toz, kuş, böcek gibi canlılar tarafından
kirletilmesi hijyen sorununu gündeme getirmekte ve ürünlerimiz ekonomik değeri üretim
aşamasında kaybetmektedir. Suni kurutma ise enerji giderlerinin yüksek olması önemli bir
sorun olarak karşımıza çıkmaktadır.
Tarımsal ürünlerin dış satımında karşılaşılan sorunların aşılması kurutma işleminin kapalı
sistemlerde gerçekleştirilmesiyle mümkündür. Yöresel koşullara uygun olarak tasarlanacak
kurutucularda enerji kaynağı olarak güneş, jeotermal gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının
kullanımı mümkündür. Ürün tipi ve yöre koşullarına uygun kurutucu modellerinin
belirlenmesi konusunda üniversitelerimizde mevcut bilgi birikimi yeterli düzeydedir. Sistemin
uygulanmasını teşvik etmek üzere üreticilere teknik bilgilerin aktarılması yanında finansal
destek sağlanması için gereken düzenlemeler ilgili kurumlarca gerçekleştirilmelidir.

Güneş enerjisi ile yemek pişirme;

8
GÜNEŞ ENERJİSİ İLE HAVUZ SUYU ISITMA

Yaz aylarında tatil mekanlarının enerji tüketimi havuz kullanımıyla orantılı olarak yükselmektedir. Hatta
eğer ısıtma sağlanabilirse her mevsim havuzdan yararlanmak mümkündür. Bundan dolayı mekan
işletmecileri havuz suyunu sürekli belli bir sıcaklıkta tutmaları gerekmektedir.

Havuzlar sıcak tutmanın İki nedeni vardır:

Konforu sağlamak
Havuzun kullanım süresini uzatmak

Havuz Suyu hangi sıcaklıkta

Sıcaklık ºC
olmalı?
Halka Açık Havuzlar 26-28
Spor Havuzları 22-24
Çocuk Havuzları 26-32
Terapi Havuzları 35
Masaj Havuzları 32-26
Soğuk Su(şok) Havuzları 15

Görüldüğü gibi havuzların kullanım amaçlarına göre farklı sıcaklık derecelerine sahip olmaları gerekir.
Daha ziyade bahsedeceğimiz halka açık yüzme havuzlarının uygun bir yüzme konforu sağlaması için ortam
sıcaklığından 2-3 derece fazla olması yeterlidir.
İşte havuz suyunu bu sıcaklık değerlerinde sabitlemek belli bir enerji gerektirir. Suyun ısıtılmasında
kullanılan enerji kaynağı maliyetlerin belirlenmesinde önemli bir etkendir.

İşletmeler maliyetleri düşürmek için genellikle güneş enerjisi sistemlerinden yararlanmaktadır. Havuz suyu
ısıtmak için güneş enerjisi iki şekilde kullanılır.
1. Güneş Kolektörüyle Havuz Suyu ısıtma
Bu sistemde güneşi iyi gören alanlara güneş kolektörleri yerleştirilir. Bu kolektörler tıpkı
evlerde soğuk suyun güneş enerjisiyle ısıtılmasında olduğu gibi kolektörlerde ısıtılmaktadır.
Havuzdan alınan soğumuş su kolektörlerde ısıtıldıktan sonra tekrar havuza verilmektedir.
Havuz suyunun istenilenden fazla ısınmasını engellemek için kontrol sensörleri
kullanılmaktadır.
Yine havuz suyunun kirliliğini azaltmak içim bu düzeneğin üzerinde su filtresi de
bulunabilmektedir.
 9

2. Güneş Örtüleriyle Havuz Suyu Isıtma

Bu yöntemde havuzun üzeri solar hassasiyeti olan ısı tutucu ve ısınmayı sağlayan bir örtüyle
kapanmaktadır. Bu örtüler güneşten gelen ışınların ısı etkisini havuz suyuna ulaştırarak suyun ısıtılmasını
sağlar. Bununla birlikte su ısıtıldıktan sonra mevcut ısıyı korumak için bir yalıtım malzemesi görevi de
görürler. Havuzun üzerinde yüzen solar örtüler bu özelliklerinin yanında havuz suyunun buharlaşmasını
engelleyerek havuz kimyasallarının dengesini korur. Gece ısı kayıplarını önler ve günün ilk saatlerinde
sıcak su olanağı sağlar.

Havuzda kullanılan güneş kolektörü

Havuzların üzerini kaplayıp ısı

kaybetmesini önleyen solar havuz
örtüsü.
 10

Yukarıdaki resimde bir havuzun üzerine yerleştirilmiş solar havuz örtüsü görülüyor. Bu örtüler suya
batmadıkları gibi kenarlarında bulunan mıknatıslar sayesinde birbirlerine bağlı kalıyorlar ve sudaki
kireçlenmeyi azaltıyor.

HAVA ISITMA SİSTEMLERİ

1973 yılında ortaya çıkan enerji bunalımından sonra enerji konusu Dünyada ve Türkiye'de büyük önem
kazanmıştır. Ülkemizde toplam enerji tüketiminin sektörel dağılımında konut ve diğer hizmet binalarında
tüketilen enerji 1992 yılı itibarıyla ortalama %30.23 civarındadır. Konutlarda kullanılan enerjinin %90'ının
ısıtma amacıyla kullanıldığı göz önüne alınırsa yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji tasarrufu konusunda
ısıtmada kullanılan enerji öncelik kazanmaktadır. Son yıllarda yenilenebilir enerji kaynakları, cevre
kirliliğini önlemeleri ve düşük isletme maliyetleri nedeniyle de konvansiyonel enerji kaynaklarına tercih
edilmektedirler. Bunlardan hacim ısıtmasında en yaygın olarak kullanılanları güneş enerjisi ve jeotermal
enerjidir. Konut ısıtmasında ikinci önemli konu, istenilen oda içi ısıtma konfor koşullarının sağlanmasıdır.
Enerjinin ekonomik kullanımı ve oda içi ısıtma konfor koşullarının sağlanmasında, uygulanan ısıtma
sistemlerinin önemli ölçüde katkısı vardır.

Güneş enerjisi ile hacim ısıtma sistemleri

Binalarda güneş enerjisi uygulamalarında iki tur uygulama yaklaşımı vardır. Bunlar aktif ve pasif ısıtma
sistemleridir. Aktif sistemde; güneş enerjisi toplayıcıları, depolama birimleri, enerji transfer mekanizmaları
ve enerji dağıtım sistemleri (pompa, fan) kullanılır. Bu tip bir sistemde genelde bir veya birden fazla
çalışma akışkanı, toplanan güneş enerjisinin transfer, depolama ve dağıtımında kullanılır. Çalışma
akışkanları fan ve/veya pompa yardımıyla dolaştırılır. Genelde güneş enerjisi, hacim ısıtmasında ekonomik
olarak toplamın %30-50'si kadar katkıda bulunabilir.

Bugün ısı enerjisinin %60'ı, 100°C'nin altındaki sıcaklıklarda tüketilmektedir. Güneş enerjisi de genelde
100°C'nin altındaki sıcaklıklarda verimli ve etkin olabilmektedir. Özellikle yüksek enlem bölgelerinde kıs
aylarında sıcaklık gereksinimi arttığı, elde edilebilen enerji azaldığından ve güneş enerjisinin sürekli bir
enerji kaynağı olmaması nedeniyle güneş enerjisi sistemlerini destek ısıtma sistemleriyle birleştirmek
ve/veya depolama tesisatı eklemek zorunluluğu vardır .

Binaların güneş enerjisi sistemleriyle konforlu ısıtılması pek çok bakımdan su ısıtma sistemlerine benzer.
Sistemdeki temel elemanlar; kolektör, depolama ünitesi, ısıtılacak binanın ısı yükü ve yardımcı enerji
kaynağıdır. Dizayn, güneş enerjisi ve yardımcı enerjinin optimum kombinasyonu ile gerçekleştirilir.
Aktif güneş enerjisi sistemlerinin amacı, bir akışkanı kolektör kullanarak ısıtmak, ihtiyaç oluncaya kadar
ısıtılmış akışkanı depolama ünitesinde depolamak, bir kontrol mekanizması yardımıyla ısıtılacak hacimlere
bu enerjiyi dağıtım ekipmanları aracılığı ile sağlamaktır. Enerjinin sistemden çıkış şekline bağlı olarak
güneşli sistemlerde 4 basit çalışma sekli kullanılabilir. Sekil 1-4 arasında havalı bir ısıtma sistemi örnek
alınarak bu dört çalışma şekli gösterilmiştir.
1- Eğer güneş enerjisi var ve binanın da ısıya ihtiyacı yoksa, kolektörden olan enerji kazancı depoda
toplanır
(Sekil 1). 11
2- Eğer güneş enerjisi var ve binanın da ısıya ihtiyacı varsa, kolektörden olan enerji kazancı binanın
ihtiyacını karşılamada kullanılır (Şekil 2).

3- Eğer güneş enerjisi yok, binanın ısıya ihtiyacı var ve depolama ünitesinde enerji depolanmış ise
depolanan enerji binanın ihtiyacını karşılamada kullanılır (Sekil 3).

12

4- Eğer güneş enerjisi yok, binanın ısıya ihtiyacı var ve depolama ünitesinde enerji tükenmiş ise yardımcı
enerji binanın ihtiyacım karşılamada kullanılır (Şekil 4).
Depolama ünitesi tamamen ısıtılmış, binanın ısıya ihtiyacı yok ve kolektör gece gök radyasyonuna maruz
ya da gündüz günes yok ve çevre sıcaklığı kolektör ve depo sıcaklığından düşükse sistem ters çalışıp bu kez
enerji kaybeder. Bunu önlemek için, ısıya ihtiyaç olmadığı zamanlarda devreye girecek bir sıcak su sağlama
ünitesi eklenebilir. Güneş enerjili ısıtma sistemleri ve ekipmanlarının dizaynı, gelişimi, üretimi, satışı ve
montajı 1970'ten beri giderek gelişen bir endüstri oluşturmuştur.

Hava akışkanlı düzlemsel güneş kolektörleri ile hacim ısıtma

Sekil 5'te ısı transferi akışkanı olarak hava kullanılan, çakıl yatağı depolama ünitesi ve yardımcı ısıtıcıya
sahip basit bir güneşli ısıtma sistemi şematik olarak verilmiştir. Damper pozisyonlarına göre çeşitli isletme
koşulları oluşturulabilir. Gerekli ısı yükü kolektörlerden karşılanamazsa yardımcı ısıtıcı devreye girer ve
sistemle kombine çalışır. Bu sistem konfigürasyonunda kolektöre ve depolama ünitesine by-pass yapılabilir.

13

Hava ısıtmalı kolektör sistemi için daha detaylı bir sema Şekil 6'da verilmiştir. Tablo 1'de ise bu tip ısıtma
sistemlerinin dizayn parametreleri verilmiştir.
Hava ısıtmalı sistemlerin sivili sistemlere göre avantajları; kolektörlerdeki donma ve kaynama
problemlerinin ortadan kalkması ve korozyon problemlerinin azalmasıdır. Dezavantajları ise sistem dikkatli
dizayn edilmezse akışkan pompalama harcamaları yükselir, büyük depolama hacmi gerektirir ve sistemde
dolasan havayı geri toplamak zordur. Hava ısıtma sistemlerinin kontrolü zor olduğu için kolektörlerden ve
kanallardan sızan ısınmış hava, sistemden önemli bir enerji kaybına neden olur.

Sıvılı düzlemsel güneş kolektörleri ile hacim ısıtma

Şekil 7'de su depolama tankı ve yardımcı enerji kaynağına sahip basit bir su ısıtmalı sistem şematik olarak
verilmiştir. Bu sistem, bir yandan sistemin depolama bolumu-gunes kolektörü kısmı ile depo-yardımcı
ısıtıcı-yük bölümlerinin bağımsız kontrolüne izin verirken, diğer yandan sıcak su hazırlama sistemlerinde

14
olduğu gibi kolektörde ısıtılan su depoda toplanırken aynı anda binanın ısı yükü için depodan sıcak su
çekilebilir.

Sıvı esaslı bu sistemin daha detaylı bir seması Şekil 8'de verilmiştir. Şekilde görülen kolektör ısı
değiştirgeci, kolektör ile depolama tankı arasında gösterilmiştir. Bu, kolektör hattında antifriz kullanımına
izin verir. Genleşme valileri, yüksek sıcaklıklarda kolektörden fazla enerjinin atılması için kullanılır. Yük
ısı değiştirgeci ise, enerjiyi tanktan alıp ısıtılacak hacme verir. Bu tip sistemler için dizayn parametreleri
Tablo 2'de verilmiştir.

Şekilde görülen yük ısı değiştirgeci, büyük sıcaklık düşümlerinden ya da tank ve kolektör sıcaklıklarının
büyük miktarda artısından korunmak için uygun şekilde dizayn edilmelidir.
15
Sıvılı sistemlerin avantajı, yüksek FR (Kolektör verim faktörü), küçük depo hacmidir.
Sistemde su kullanılması problemler oluşturur. Kolektörlerin donma sorunu vardır. Güneşli ısıtma
sistemlerinde kullanılan sıvılar, sistemi diğer konvansiyonel sistemlere göre daha düşük sıcaklıklarda
çalıştıracağından daha büyük ısıtma yüzeylerine ihtiyaç doğar. Bahar aylarında güneşli ısıtıcılar yüksek
sıcaklıklarda çalışır. Basınç artısı ve kaynamaya sebebiyet vermemek ve korozyon problemlerini önlemek
için enerjiyi kısmak gerekir.

Güneş enerjisi-ısı pompası sistemleri

Isı pompalan, mekanik enerjiyi ısı enerjisine çeviren sistemlerdir ve elektrikle ısıtmaya nazaran 3-6 misli
daha iyidirler. Çevre kirliliğine neden olmamaları, aynı tesisatla hem ısıtma hem soğutma yapabilmeleri ve
endüstriyel uygulamalarda kullanılabilmeleri gibi özellikleri nedeniyle son yıllarda üzerinde yoğun
çalışmalar yapılan bir konu haline gelmişlerdir . Elektrik kaynaklı ısı pompalı ısıtma sistemleri, elektrikli
ısıtıcılar ve pahalı yakıtlara bir alternatif olarak geniş bir ilgi uyandırmıştır. İki avantajı vardır. Birincisi,
COP (Isıtma kapasitesi/Elektrik girdisi) bütün ısıtma sistemlerinden büyüktür; diğeri, yazın air condition
sistemi olarak kullanılabilirler. Enerji kaynağı olarak hava ve su kullanılabilir.
Soğuk kış aylarında buharlaşma sıcaklığının, evaporatoru havalı olan sistemlerde şebeke suyu sıcaklığından
düşük olması, yoğuşma sıcaklığının da elden geldiğince yüksek tutulması gerekliliği nedeniyle yoğuşma ve
buharlaşma sıcaklıkları arasındaki fark buyur, bu yüzden kompresör daha sık devreye girer ki bu daha fazla
elektrik enerjisi harcamak demektir. Bu nedenle, buharlaşma sıcaklığının başka bir kaynak yardımıyla
yükseltilmesi gerekir ki, bu is için en uygun kaynak güneş enerjisidir.
Güneş enerjisinin yetmediği anlarda devreye girecek yardımcı ısıtma sistemlerinden biri de ısı pompasıdır.
Yüksek buharlaşma sıcaklıklarında ısı pompasının performansı iyidir. Güneş enerjisi sistemlerinden
sağlanan enerji ile ısı pompasının evaporator kısmı oluşturulur. Bu "seri sistem"lere bir örnek Şekil 9'da
verilmiştir.

Bu sistem, depo sıcaklığı yeterince yüksek olduğunda, binaya depodan direkt olarak enerji sağlanabilecek
şekilde dizayn edilmiştir. Sistemde su-hava çiftli ısı pompası kullanılmıştır.
Şekil 10'da ise bir "paralel sistem" görülmektedir. Burada hava-hava ısı pompası kullanılmıştır. Bu sistem,
konvansiyonel yardımcı enerjinin kullanıldığı bir ısıtma sistemine benzemektedir. Isı pompası, yardımcı
ısıtıcı yerine kullanılmıştır.

16
SONUÇ
Güneş enerjisi, tek başına ısı ihtiyacının ancak %30-50'sini karşılayabilmektedir. Bu nedenle bir
yardımcı enerji kaynağına ihtiyaç vardır.
Güneş enerjisinden yararlanma yüzdesini arttıracak ısıtma sistemlerinin geliştirilmesi ve enerji tasarrufu
imkanlarının arttırılması ile güneş enerjili ısıtma sistemlerinin kullanımı da verimli ve ekonomik olacaktır.

http://search.flashpeak.com/en/search.php?cx=!
005235937639662612447%3Ad6zlnt0cblq&cof=FORID%3A10&ie=UTF-8&q=
%22%C4%B1s%C4%B1%20elde%20edilmesi
%22&sa=Search&sbSource=&customtag=sbtgCmpSearch5#1163